intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu trong tình hình mới tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Vân Hi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

4
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu trong tình hình mới tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương" trình bày những nội dung chính sau: Công tác giám sát, quản lý hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương; khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp; giải pháp thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu trong tình hình mới.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu trong tình hình mới tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương

  1. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” THÚC ĐẨY HOẠT ĐỘNG GIA CÔNG, SẢN XUẤT XUẤT KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI TẠI CỤC HẢI QUAN TỈNH BÌNH DƯƠNG Th.S Nguyễn Thanh Bình Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Bình Dương 1. Bối cảnh Hiện nay, các nhân tố ảnh hưởng từ tình hình thế giới như tác động sau đại dịch Covid-19, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina, sự phát triển chậm lại của kinh tế thế giới (nhất là các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU…), sự cạnh tranh khốc liệt của các quốc gia có ngành nghề xuất khẩu tương đồng với Việt Nam (Bangladesh, Ấn Độ, Thái Lan, Camphuchia…) đã tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu cả nước, trong đó có Bình Dương. Doanh nghiệp đang phải chật vật phục hồi sản xuất và bắt đầu nối lại chuỗi cung ứng hàng hóa đã bị đứt gãy do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19 thì xảy ra xung đột quân sự giữa Nga và Ukraina, kèm theo các chính sách cấm vận, trả đũa kinh tế giữa các bên đã gây ra khủng hoảng giá năng lượng, lạm phát tăng cao dẫn đến việc người dân các nước thắt chặt chi tiêu; sự cạnh tranh đơn hàng từ các quốc gia có ngành nghề xuất khẩu tương đồng nhờ vào chính sách phát triển xanh, sản xuất xanh... khiến cho các đơn hàng xuất khẩu sụt giảm đáng kể so với trước đây. Nhiều doanh nghiệp có xu hướng thu hẹp sản xuất, thậm chí có doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động. Theo số liệu trên hệ thống, tình hình xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn trong 06 tháng đầu năm 2023 đã sụt giảm gần 1/5 so với cùng kỳ. Cụ thể là lượng tờ khai nhập khẩu giảm 5%, tương ứng kim ngạch giảm 17%; tờ khai xuất khẩu giảm 17%, tương ứng kim ngạch giảm 18%. 2. Công tác giám sát, quản lý hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương Tính đến hiện tại, có hơn 1.500 doanh nghiệp đang thực hiện thủ tục hải quan loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất, chiếm hơn 80% tổng số tờ khai hải quan tại đơn vị với mặt hàng chủ yếu là may mặc, dày dép, đồ gỗ gia dụng, linh kiện điện tử,... 277
  2. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát Hải quan đối với hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất (từ khâu tiếp nhận thông báo CSSX, thu thập, phân tích thông tin, kiểm tra đánh giá NLSX, tiếp nhận kiểm tra BCQT, kiểm tra hàng tồn kho, giám sát tiêu hủy, xử lý phế liệu, phế phẩm, kiểm tra chi tiết hồ sơ Hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa…) đảm bảo thực hiện đúng quy định của Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn (Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục Hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát Hải quan (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 59/2018/NĐ- CP); Nghị định số 01/2015/NĐ-CP quy định chi tiết phạm vi địa bàn hoạt động Hải quan; Thông tư 38/2015/TT-BTC, Thông tư số 39/2018/TT-BTC quy định về thủ tục Hải quan; kiểm tra, giám sát Hải quan; thuế xuất nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu...). Trong đó, đối tượng giám sát Hải quan, địa bàn hoạt động Hải quan được thực hiện đầy đủ, đồng bộ, chặt chẽ trong công tác tham mưu cũng như tổ chức thực hiện ở các Chi cục Hải quan trực thuộc và Đội Kiểm soát Hải quan. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan tại Hội nghị quán triệt, triển khai công tác kiểm tra, giám sát Hải quan trong tình hình mới tổ chức ngày 22/5/2023 và Thông báo kết luận số 2705/TB-TCHQ ngày 01/6/2023, đơn vị đã phổ biến, quán triệt trong toàn đơn vị xác định đúng vai trò, vị trí, chức năng của cơ quan Hải quan trong quá trình thực thi nhiệm vụ theo đúng quy định của Luật Hải quan và các pháp luật có liên quan; quán triệt công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu và hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất. Ngoài ra, nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát Hải quan trên tất cả các tuyến, địa bàn, đối tượng quản lý Hải quan, Cục Hải quan Bình Dương đã ban hành và khẩn trương triển khai kế hoạch rà soát công tác kiểm tra, giám sát Hải quan trong tình hình mới để xây dựng “Tài liệu kiểm tra giám sát tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương” theo đặc thù của đơn vị. Tài liệu đã xây dựng bao gồm 2 phần, phần 1 - Sơ đồ minh họa các hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa, phương tiện vận tải và phần 2 - Bảng tổng hợp chi tiết tất cả các bước xử lý nghiệp vụ tương ứng với đầu công việc thuộc 04 lĩnh vực của công tác kiểm tra, giám sát phát sinh tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương và đã được phổ biến, triển khai thực hiện trong toàn đơn vị. Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, Cục Hải quan Bình Dương đã ban hành công văn hướng dẫn đầy đủ, kịp thời về công tác kiểm tra, giám sát hải quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và giám sát hoạt động của doanh nghiệp; Các thao tác nghiệp vụ kiểm tra, giám sát đã được hệ thống hóa ở các văn bản hướng dẫn và các sổ tay nghiệp vụ của đơn vị, qua đó cũng đã góp phần hạn chế các sai sót nghiệp vụ của công chức, đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý. Trong năm 2022 và 2023, đơn vị đã tiếp tục ban hành nhiều công văn hướng dẫn về việc thống nhất công tác quản lý, theo dõi doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế 278
  3. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” xuất; thống nhất thực hiện công tác giám sát tiêu hủy nguyên liệu, vật tư, máy móc thiết bị, phế liệu, phế phẩm; kế hoạch tăng cường quản lý đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất nhằm bảo đảm công tác quản lý đối với hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu được thực hiện chặt chẽ từ khi doanh nghiệp mới thành lập, đi vào hoạt động cho đến khi doanh nghiệp chấm dứt hoạt động; nguyên liệu nhập khẩu, máy móc thiết bị miễn thuế từ khi nhập khẩu, đưa vào sản xuất, xuất khẩu cho đến khi thanh lý, tiêu hủy phế liệu, phế phẩm được quản lý chặt chẽ, xuyên suốt, đúng quy định của pháp luật và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của ngành. Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã triển khai nhiều chuyên đề nghiệp vụ giám sát quản lý để rà soát, kiểm tra, chấn chỉnh thống nhất công tác quản lý, theo dõi doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất; xử lý tờ khai xuất khẩu tại chỗ còn tồn đọng trên hệ thống E-customs; kiểm tra cơ sở sản xuất, đánh giá lại năng lực sản xuất đối với các doanh nghiệp trọng điểm... Các Chi cục Hải quan trực thuộc luôn chủ động nắm bắt thông tin doanh nghiệp và xử lý kịp thời những vụ việc phát sinh nên trong thời gian qua không xảy trường hợp doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích. Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn hiện tại, nhiều doanh nghiệp (nhất là doanh nghiệp ngành gỗ, may mặc, giày dép...) đang hết sức khó khăn về đơn hàng, do đó đơn vị đã chỉ đạo các Chi cục Hải quan trực thuộc tăng cường thu thập thông tin, phân loại, đánh giá rủi ro doanh nghiệp, đặc biệt tập trung tăng cường công tác theo dõi chặt chẽ tình hình hoạt động của doanh nghiệp để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, đồng thời hỗ trợ, giải đáp vướng mắc cho các doanh nghiệp, kiểm tra hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thành thủ tục hải quan, các nghĩa vụ về thuế trước khi ngưng hoạt động hoặc ngưng loại hình, không để phát sinh nợ xấu, thất thu thuế cho ngân sách nhà nước. Việc tăng cường sử dụng các trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật hiện đại vào công tác kiểm tra, giám sát đã góp phần phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp gian lận, vi phạm, đồng thời cũng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp. 3. Khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp Thứ nhất: vấn đề xuất nhập khẩu tại chỗ đối với thương nhân không có hiện diện tại Việt Nam theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 35 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 của Chính phủ. Thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ đã và đang thực hiện theo quy định tại Điều 16, Điều 86 (Hồ sơ hải quan), các điều khoản về kiểm tra hải quan trong Thông tư 38/2015/TT- BTC ngày 25/3/2015, sửa đổi bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 của Bộ Tài chính, Quyết định 1966/QĐ-TCHQ ngày 10/07/2015 và hướng dẫn tại các công văn số 2687/TCHQ-TXNK ngày 01/6/2021, công văn số 5529/TCHQ-TXNK ngày 24/11/2021 của Tổng cục Hải quan; về điều kiện đăng ký tờ khai thực hiện theo điểm c khoản 2 Điều 279
  4. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” 18 Luật Hải quan (doanh nghiệp chịu trách nhiệm trước pháp luật về sự xác thực của nội dung đã khai và các chứng từ đã nộp, xuất trình; về sự thống nhất nội dung thông tin giữa hồ sơ lưu tại doanh nghiệp với hồ sơ lưu tại cơ quan Hải quan). Tuy nhiên, qua rà soát, đơn vị đã xác định được có nhiều doanh nghiệp khi làm thủ tục Hải quan loại hình xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ đã khai tên doanh nghiệp ở nước ngoài chỉ định giao, nhận hàng trên tờ khai Hải quan và trên văn bản chỉ định giao, nhận hàng hóa tại Việt Nam giống với tên “Nhà đầu tư” (công ty mẹ) trên Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của doanh nghiệp (công ty con). Theo giải thích từ ngữ tại khoản 5 Điều 3 Luật Quản lý ngoại thương năm 2017 thì các trường hợp này không đủ điều kiện mở tờ khai xuất nhập khẫu tại chỗ theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 35 Nghị định số 08/2015/NĐ- CP do các thương nhân nước ngoài (Nhà đầu tư) này đã hiện diện tại Việt Nam. Việc không chấp nhận mở tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ do không đủ điều kiện mở tờ khai theo quy định khiến chuỗi cung ứng nguyên liệu, bán thành phẩm bị đứt gãy, hệ sinh thái chuỗi cung ứng nguyên vật liệu, bán thành phẩm trở nên rời rạc, không đầy đủ dẫn đến các hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu hàng hóa của doanh nghiệp bị đình trệ, gián đoạn, không ổn định, đe dọa đến sự tồn tại của các doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất. Thứ hai: vấn đề kê khai bảng kê lâm sản khi xuất khẩu theo quy định tại Thông tư số 26/2022/TT-BNN&PTNN của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Việc quy định nộp bảng kê lâm sản xuất khi xuất khẩu ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất hàng hóa xuất khẩu của doanh nghiệp, như: - Đối với thông tin nguồn gốc mua trong nước, để liệt kê đầy đù thông tin trên bảng kê lâm sản (tại Mục số 4), doanh nghiệp phải truy xuất từ các doanh nghiệp bán hàng khác nhau vì thực tế các doanh nghiệp mua bán hàng hóa qua nhiều đôi tác khác nhau. Việc yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu cung cấp thông tin người bán (số tờ khai nhập khẩu ban đầu, các số hóa đơn bán hàng qua nhiều lần, bảng kê lâm sản trước đó, định mức của bên bán hàng...) là không khả thi do các doanh nghiệp bán hàng không muốn tiết lộ bí mật kinh doanh (nguồn bán hàng), thậm chí hủy đơn hàng khi khách hàng đòi hỏi cung cấp thông tin nguồn gốc lô hàng, nhất là với những đơn hàng nhỏ (do phải duy trì sản xuất trong giai đoạn khó khăn của thị trường hiện nay). Trường hợp bên bán đồng ý cung cấp hóa đơn (thường là vào cuối tháng) thì doanh nghiệp xuất khẩu cũng không đáp ứng thời gian kê khai được do hàng đã sản xuất và cần phải xuất khâu hàng hóa theo hợp đồng đã ký. + Mất rất nhiều thời gian kê khai do doanh nghiệp phải thống kê và chạy định mức để lấy thông tin chính xác về lượng nguyên phụ liệu cấu thành nên sản phẩm để làm bảng 280
  5. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” kê, dẫn đến nhiều lô hàng không kịp kế hoạch xuất khẩu, ngoài ra còn ảnh hưởng đến các đơn hàng tiếp theo trong tương lai. Từ đó tiến độ thanh toán tiền hàng bị chậm và tiền lương trả cho công nhân bị chậm theo. - Phát sinh thêm nhiều việc cho doanh nghiệp, năng suất khai báo tờ khai Hải quan giảm sút (có doanh nghiệp phản ánh từ mỗi ngày khai 25 tờ khai, nay giảm chỉ còn 10 tờ khai) khiến doanh nghiệp bị động trong việc xuất khẩu hàng hóa, nhất là doanh nghiệp có lượng tờ khai lớn hoặc có nguồn nhân lực ít. - Tại thời điểm xuất khẩu, doanh nghiệp kê khai khối lượng gỗ nguyên liệu (m3) tại Mẫu số 02 theo định mức tạm tính. Trường hợp, định mức thực tế khi đưa vào quyết toán nguyên phụ liệu có sự thay đổi thì doanh nghiệp phải làm gì và có phải chịu trách nhiệm pháp lý hay không. 4. Giải pháp thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu trong tình hình mới 4.1. Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý, quản trị nội bộ - Tiếp tục tăng cường công tác cải cách thủ tục hành chính: tổ chức thực hiện có hiệu quả Kế hoạch Cải cách, phát triển và hiện đại hóa Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đến năm 2025 và đã được Tổng cục Hải quan phê duyệt tại Quyết định số 3036/QĐ-TCHQ ngày 30/12/2022; Kế hoạch chi tiết triển khai các hoạt động cải cách, phát triển và hiện đại hóa trọng tâm năm 2023 của Cục Hải quan tỉnh Bình Dương. - Quán triệt trong toàn đơn vị nêu cao tinh thần phục vụ doanh nghiệp, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát công chức thừa hành trong thực thi công vụ, giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp. - Chủ động tổ chức tham vấn doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu, Đại lý Hải quan và các Hiệp hội doanh nghiệp ngay khi nhận được vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp, đảm bảo kịp thời tháo gỡ, không làm gián đoạn hoặc ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất hàng hóa và xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp. Đối với những vướng mắc vượt thẩm quyền, Cục đều có báo cáo Tổng cục Hải quan để xin ý kiến chỉ đạo kèm theo đề xuất thực hiện theo hướng tại điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. - Tổ chức định kỳ Hội nghị Đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp cấp Cục và cấp Chi cục (08 Chi cục trực thuộc) cho tất cả các doanh nghiệp trên địa bàn nhằm lắng nghe và nắm bắt vướng mắc, khó khăn, đề xuất kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp để có hướng tháo gỡ kịp thời cho doanh nghiệp. 281
  6. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” - Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ Hải quan theo hướng tập trung hóa, hiện đại hóa, tự động hóa công tác quản lý điều hành nghiệp vụ Hải quan, công tác tham mưu, thực thi nghiệp vụ kiểm tra, giám sát, kiểm soát Hải quan, quản lý thuế, các quy trình thủ tục Hải quan đơn giản được số hóa tối đa; các lĩnh vực nghiệp vụ được tích hợp, liên thông, tự động hóa mức độ cao; đẩy mạnh kiểm tra trước và sau thông quan, giảm tỷ lệ kiểm tra trong quá trình làm thủ tục Hải quan; ứng dụng khoa học công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (cách mạng 4.0)... với các trang thiết bị hiện đại nhằm giảm thiểu can thiệp của con người trong quá trình thông quan hàng hóa theo đúng Quyết định số 1105/QĐ-TCHQ ngày 22/05/2023 về việc ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của Tổng cục Hải quan năm 2023, Quyết định số 490/QĐ-HQBD ngày 01/06/2022 phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. 4.2. Nâng cao năng lực xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thông qua nâng cấp, mở rộng các loại hình vận chuyển, logistics Nhằm nâng cao năng lực xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, góp phần thúc đẩy hoạt động gia công, sản xuất hàng hóa của các doanh nghiệp trên địa bàn, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đã tham mưu UBND tỉnh Bình Dương nâng cấp và áp dụng vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt. Sắp tới, trong quy hoạch của tỉnh Bình Dương thì Ga liên vận quốc tế Sóng Thần sẽ trở thành trung tâm logistics quy mô lớn của khu vực phía Nam, mở ra phương thức vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mới hiệu quả hơn, an toàn hơn, tiết kiệm chi phí, có thể dễ dàng tiếp cận đến các trung tâm công nghiệp, sản xuất hàng hóa, nguyên liệu phụ trợ,... của Trung Quốc như Quảng Châu, Côn Minh,... 4.3. Kiến nghị tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp liên quan đến các quy định pháp luật Thực tế hiện nay, các khó khăn, vướng mắc liên quan đến thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ không chỉ xảy ra đối với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương mà đã lan ra các doanh nghiệp ở các địa phương khác trên cả nước. Vấn đề này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu, bước đầu đã có doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, dừng sản xuất hoặc thậm chí chấm dứt hoạt động, tìm quốc gia khác để đầu tư. Do đó, Chính phủ cần sớm có chỉ đạo xử lý dứt điểm vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp liên quan đến thủ tục Hải quan xuất nhập khẩu tại chỗ để sớm khai thông dòng chảy sản xuất và xuất khẩu hàng hóa cho doanh nghiệp. - Đối với vấn đề xuất nhập khẩu tại chỗ đối với thương nhân không có hiện diện tại Việt Nam theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 35 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP: Trong thực tế, hầu như không có bất kỳ doanh nghiệp sản xuất hàng hóa công nghiệp 282
  7. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” nào có khả năng tự sản xuất khép kín từ công đoạn sản xuất, tự cung ứng nguyên liệu đầu vào, trải qua các công đoạn sản xuất khác nhau cho đến sản phẩm hoàn chỉnh cuối cùng để bán ra thị trường. Thông thường, các nhà đầu tư nước ngoài thuộc các tập đoàn đa quốc gia khi đầu tư vào một đất nước nào đó sẽ thành lập các doanh nghiệp thuộc tập đoàn theo hình thức mẹ - con, kéo theo sau là các doanh nghiệp vệ tinh thuộc hệ sinh thái chuỗi cung ứng để cung ứng các nguyên vật liệu, bán thành phẩm cho chính họ nhằm sản xuất, lắp ráp thành sản phẩm hoàn thiện với chất lượng cao. Những nhóm doanh nghiệp này gồm các công ty mẹ (chủ đầu tư nước ngoài) - con (doanh nghiệp trong nước) trong các ngành công nghiệp phụ trợ và tạo thành một chuỗi cung ứng khép kín. Đa số (khoảng 80%) doanh nghiệp này thực hiện loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất và đã thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 35 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015. Để xử lý vướng mắc cho doanh nghiệp, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đã có báo cáo vướng mắc gửi Tổng cục Hải quan để xem xét hướng dẫn thực hiện theo thẩm quyền. Tuy nhiên, đến nay Tổng cục Hải quan vẫn chưa có văn bản trả lời vướng mắc. - Đối với vấn đề kê khai bảng kê lâm sản khi xuất khẩu theo quy định tại Thông tư số 26/2022/TT-BNN&PTNN: Trước khó khăn của doanh nghiệp, Cục đã chủ động tổ chức mời tham vấn doanh nghiệp vào ngày 14/3/2023. Qua cuộc tham vấn, Cục cũng đã nắm bắt được khó khăn, đề xuất, kiến nghị của doanh nghiệp và đã có báo cáo Tổng cục Hải quan theo hướng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đề nghị Tổng cục Hải quan trao đổi với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm có văn bản tháo gỡ cho doanh nghiệp theo hướng không phải nộp bảng kê lâm sản khi xuất khẩu để góp phần thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sản phẩm đồ gỗ đi các nước trên thế giới. 4.4. Kiến nghị nâng cao chất lượng thu hút đầu tư Hiện nay, để tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài, các địa phương thực hiện chính sách thu hút đầu tư thông thoáng với nhiều ưu đãi khác nhau. Tuy nhiên, chính sách này cũng vô tình thu hút các nhà đầu tư nhỏ lẻ, manh mún khi đầu tư dự án vào các khu công nghiệp, khu chế xuất. Hiện nay, đã có nhiều doanh nghiệp FDI (có xu hướng tăng) sau khi được công nhận doanh nghiệp chế xuất (DNCX) chỉ chế biến xuất khẩu hạn chế hoặc manh mún nhưng lại xin mở rộng ngành nghề nhập khẩu theo quyền để bán lại, kiếm lời trong khi đó tôn chỉ của các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp, khu chế xuất là gia công, sản xuất hàng hóa; doanh nghiệp chế xuất là chế biến và xuất khẩu. Thực tế hiện nay các hoạt động đầu tư và các khu công nghiệp có xu hướng bị chệch hướng với nội dung dự án đã được cấp phép. Ở một số khu công nghiệp trên địa bàn đã bắt đầu có hiện tượng nhà đầu tư xin cấp phép dự án sau đó chuyển nhượng dự án kiếm lời hoặc phân tách nhà xưởng 283
  8. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” cho thuê mặt bằng sản xuất để kiếm lời mà không có hoạt động sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng. Do đó, cơ quan quản lý cần yêu cầu doanh nghiệp cam kết tham gia hoạt động gia công, sản xuất hàng hóa, cần mạnh dạn từ chối hoặc hạn chế cấp phép các nhà đầu tư hoạt động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất nhưng chỉ thực hiện kinh doanh, thương mại thuần túy để dành quỹ đất cho việc thu hút các nhà đầu tư thuộc lĩnh vực sản xuất, chế biến hàng hóa, mang lại giá trị gia tăng cao, có cơ hội tiếp cận và chuyển giao công nghệ cũng như kinh nghiệm quản lý hiện đại. 4.5. Phát triển ngành công nghiệp phụ trợ trong nước Về phát triển ngành công nghiệp phụ trợ, cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ và phát triển: các chính sách, quy định cần làm rõ tiêu chí đối tượng được hỗ trợ; rà soát, cập nhật, điều chỉnh các danh mục sản phẩm công nghiệp phụ trợ ưu tiên phát triển theo kế hoạch phát triển công nghiệp của tỉnh Bình Dương, bao gồm: - Xây dựng các chính sách và chương trình phát triển công nghiệp phụ trợ đặc thù riêng của Tỉnh, gắn với việc tuyên truyền, phổ biến các chính sách hỗ trợ công nghiệp phụ trợ đến các doanh nghiệp trên địa bàn. - Thực hiện ưu đãi về giá thuê đất cho các doanh nghiệp tham gia phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ. Bên cạnh đó, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền áp dụng chính sách đặc thù về ưu đãi thuế, tín dụng cho các doanh nghiệp tham gia trong lĩnh vực này. - Xây dựng cơ sở dữ liệu về các doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ nhằm thúc đẩy liên kết giữa các nhà cung cấp sản phẩm công nghiệp phụ trợ với các tập đoàn đa quốc gia có nhu cầu tìm kiếm nhà cung cấp tại Việt Nam. - Hỗ trợ doanh nghiệp kết nối đầu tư tại thị trường các nước mà Việt Nam đã ký kết trong các Hiệp định Thương mại song phương và đa phương nhằm đa dạng hóa thị trường, tạo đầu ra cho sản phẩm công nghiệp phụ trợ. Để đạt được mục tiêu trên không phải đơn giản vì vậy cần phải có kế hoạch, chương trình hành động từng bước cụ thể như đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề, trình độ cao; thành lập khu vực nghiên cứu và phát triển (R&D); phát triển mạng lưới công nghiệp phụ trợ... tuy có thể chưa gặt hái được kết quả trước mắt nhưng sẽ là nền tảng phát triển bền vững trong tương lai. Một điều đáng lưu ý trong giai đoạn hiện nay, việc thu hút vốn FDI không thể chỉ hài lòng ở việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài có chất lượng và chứng kiến nhà đầu tư đến và đi theo một chu kỳ đầu tư mà phải có kế hoạch tạo ra sự chuyển biến, đột phá là phải làm sao hướng doanh nghiệp trong nước (ưu tiên khối doanh nghiệp nhà nước và tư nhân) tham gia sâu vào chuỗi sản xuất thông qua các chương trình hợp tác với các nhà đầu tư nước 284
  9. Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” ngoài theo hướng hai bên cùng có lợi với cầu nối là chính quyền, cơ quan quản lý địa phương hoặc thông qua cơ chế liên kết, hợp tác vùng, địa phương nơi nhà đầu tư mẹ đang hoạt động. Qua đó, doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tham gia vào chuỗi sản xuất giúp nâng cao năng lực sản xuất, hấp thụ công nghệ tiên tiến, tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng quản lý, mặc khác giúp giảm giá thành hàng hóa, nâng mức cạnh tranh cho đối tác so với việc phải nhập khẩu nguyên liệu đầu vào, sản phẩm trung gian từ nước ngoài. 4.6. Hỗ trợ đẩy mạnh chuyển đổi số ở các doanh nghiệp Các Sở, ban, ngành có liên quan (Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Thông tin và Truyền thông… cần gấp rút tham mưu UBND tỉnh, thành phố trong việc xây dựng kế hoạch lựa chọn và huy động được các nền tảng số xuất sắc, tối ưu nhất và đi kèm với đó là các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các doanh nghiệp sử dụng các nền tảng số để đẩy nhanh chuyển đổi cho doanh nghiệp. Các nền tảng số cần tập trung vào các hoạt động quản trị cốt lõi như: quản trị tổng thể doanh nghiệp; kế toán; quảng cáo, tiếp thị trực tuyến; thanh toán trực tuyến; chăm sóc khách hàng; phân phối hàng hóa… Việc xây dựng chương trình, kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số nếu được thực hiện thành công sẽ giải quyết được khó khăn hiện nay của doanh nghiệp là khó khăn về đầu ra; thị trường truyền thống bị thu hẹp do dịch bệnh Covid-19; sự phụ thuộc vào các khâu phân phối trung gian làm tăng giá thành hàng hóa, dịch vụ; chi phí quản trị vẫn còn cao nhưng hiệu quả thấp… Tóm lại, việc hướng các doanh nghiệp ứng dụng các nền tảng số trong hoạt động quản trị đóng một vai trò quan trọng trong xu thế chuyển đổi số, qua đó không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi nhuận mà còn nâng cao giá trị, sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong giai đoạn hội nhập sâu rộng và cạnh tranh cao hiện nay, qua đó cũng góp phần thúc đẩy gia công, sản xuất hàng hóa nói chung. 4.7. Tăng cường hoạt động thông tin, tuyên truyền Bộ Công thương cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền về các Hiệp định thương mại tự do (FTA), thông tin về các thị trường quốc tế, các mặt hàng xuất khẩu, nhập khẩu để các doanh nghiệp cập nhật thông tin kịp thời phục vụ kinh doanh, sản xuất, xúc tiếp thương mại với các đối tác. Để thực hiện những nội dung trên, Bộ Công thương cần chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan biên soạn, phát hành các ấn phẩm thông tin về xuất, nhập khẩu và các thị trường tiềm năng. Bộ Thông tin và Truyền thông cần tập trung đầu tư để hình thành cơ sở dữ liệu lớn (big data), phát triển mạnh cơ sở dữ liệu điện tử dùng chung và liên thông quốc gia hỗ trợ xuất khẩu./. 285
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2