Tiểu luận
Quan hệ Việt Nam và hội các
quốc gia Đông Nam Á
MỤC LỤC
Lời mở đầu..................................................................................................................tr2
Phần I: Tại sao Việt Nam không mặn mà với ASEAN ngay từ đầu...........................tr3
Phần II: Vai trò của ASEAN trong việc bình thường hoá quan hệ.............................tr5
Phần III: Tại sao Việt nam gia nhập ASEAN.............................................................tr7
Phần IV: Vị trí Việt Nam trong ASEAN là ở đâu.......................................................tr9
Lời kết..........................................................................................................................tr11
LỜI MỞ ĐẦU
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á gọi tắt là ASEAN là một liên minh chính trị,
kinh tế, văn hoá và xã hội của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á. Tổ chức này
được thành lập từ năm 1967 với các thành viên đầu tiên là Thái Lan, Indonesia, Malaysia,
Singapore và Philippines để tỏ rõ tình đoàn kết giữa các nước trong khu vực với nhau,
đồng thời hợp tác chống tình trạng bạo động và bất ổn tại những nước thành viên. Cho
đến thập kỷ 70 thì ASEAN đã từng bước khẳng định được vị thế của mình trong khu vực
Đông Nam Á cũng như trên thế giới. Tuy nhiên, có 1 câu hỏi đặt ra là tại sao nước Việt
Nam nhỏ bé tại khu vực Đông Nam Á vừa mới thoát khỏi nạn xâm lăng của Mỹ năm
1975 rất cần sự ủng hộ của các nước trên thế giới đặc biệt là trong khu vực phải đến năm
1995 mới gia nhập tổ chức này? Có lý do nào thoả đáng giải thích cho việc này không?
Và trong suốt thời gian đó quan hệ Việt Nam ASEAN đã từng bước phát triển thế nào?
Có mâu thuẫn gì xảy ra không? Sau khi gia nhập ASEAN cho đến nay Việt Nam đã
khẳng định vị thế của mình như thế nào? Chỗ đứng của Việt Nam trong tổ chức này là
gì? Đó chính là những mục tiêu mà bài tiểu luận của tôi hướng tới.
PHẦN I: Tại sao Việt Nam lại không mặn mà với ASEAN ngay
từ đầu?
Để trả lời được câu hỏi này có lẽ chúng ta phải bắt đầu từ bối cảnh quốc tế cũng
như trong nước mà Việt Nam và ASEAN là những nhân tố đóng vai trò trung tâm.
Tình hình trong nước
Năm 1975, Việt Nam đã có được thắng lợi hào hùng và vẻ vang sau hơn 20 năm
chống chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ. Điều đáng nói là, trong cuộc chiến phi
nghĩa ấy, hầu hết các nước ASEAN đã dính líu trực tiếp hay gián tiếp vào cuộc chiến
tranh. Cụ thể là:
- Thái Lan có hai sư đoàn bộ binh cùng chiến đấu với quân đội Mỹ ở miền Nam
Việt Nam.
- Philippin có đội “công dân vụ” 2000 người làm công việc “xã hội” và xây dựng
lại cơ sở hạ tầng ở miền Nam, máy bay và tàu chiến Mỹ hàng ngày xuất phát từ
những căn cứ quân sự ở Philippin sang đánh phá nước ta.
- Xingapore là nơi quân đội viễn chinh Mỹ tới nghỉ ngơi giải trí và cũng là căn cứ
hậy cần tiếp tế lương thực thực phẩm và sửa chữa những chiến cụ của Mỹ bị hư
hỏng ở Việt Nam.
- Mailaixia giúp huấn luyện lực lượng cảnh sát cho chính quyền Ngô Đình Diệm
Tất nhiên lúc đó ta coi tất cả các nước tiếp tay cho Mỹ-Nguỵ dù dưới hình thức
nào cũn là kẻ thù của nhân dân ta.
Và do hầu hết các nước ASEAN đứng về phía Mỹ-Nguỵ chống ta nên ta cũng dễ
dàng chấp nhận quan điểm cho rằng tổ chức ASEAN là sản phẩm của Mỹ và là khối quân
sự xâm lược trá hình, các nước ASEAN là sản phẩm của Mỹ và là khối quân sự xâm lược
trá hình, các nước ASEAN chỉ là thuộc địa kiểu mới và là tay sai của MỸ.
Tình hình quốc tế
Sau chiến tranh thế giới II, thế giới lại tiếp tục với 1 cuộc chiến tranh mới đó là
chiến tranh lạnh giữa 2 siêu cường Mỹ và Liên Xô. Họ đối đầu với nhau gay gắt, cả 2 bên
đều lao vào chạy đua vũ trang trong thời kỳ chiến tranh lạnh. Điều này không khỏi ảnh
hưởng đến quan hệ giữa các nước là đồng minh đi theo 2 nước này.
1 điều không thể phủ nhận trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của Việt Nam đó là
Liên Xô đã giúp đỡ chúng ta rất nhiều dù với mục đích nào để đưa kháng chiến Việt nam
tới toàn thắng.
Hơn thế nữa Liên Xô lại là anh cả trong phong trào Chủ nghĩa xã hội mà Việt nam
đã, đang và sẽ tiếp tục phấn đấu đi tiếp nhằm thực hiện thành công mô hình XHCN.
Và như đã nói ở trên, ASEAN theo 1 khía cạnh nào đó được hiểu là đồng minh
của Mỹ trong con mắt quốc tế nói chung đặc biệt là Việt nam nói riêng.
Như vậy thì, xét ở khía cạnh này, Việt Nam và ASEAN ở hai phe đối lập. Mặt
khác, ta vẫn cho rằng ta có nghĩa vụ quốc tế là ủng hộ phong trào cách mạng ở các nước
trong khu vực trong khi các nước ASEAN rất sợ ta ủng hộ và giúp đỡ phong trào cách
mạng của các lực lượng vũ trang chống đối trong nước họ. Cho nên mặc dù đã đưa ra
chính sách bốn điểm(25/07/1976) và đã bình thường quan hệ với ASEAN bằng những
chuyến viếng thăm nhằm thăm dò hàn gắn quan hệ 2 phía, ký hợp dông kinh tế, tích cực
hơn với ZOPFAN(khu vực hoà bình tự do trung lập)...... ta vẫn dè dặt trong mối quan hệ
đó và đôi khi để xảy ra những trục trặc nhỏ không cần thiết.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng không thể đổ lỗi hoàn toàn cho những nhân tố khách
quan trong việc làm chậm lại tiến trình bình thường hoá quan hệ với ASEAN, nhân tố
chủ quan cũng có mối liên quan mật thiết. Trong khi vào những năm cuối của thập niên
70, cuộc cách mạng khoa học kỹ thụât phát triển nhanh mạnh dẫn tới xu thế chạy đua
kinh tế và xu thế hoà hoãn, thế 2 cực đã trở nên lỏng lẻo bắt đầu xu thế đa cực hoá thì
