i<br />
<br />
TÓM TẮT LUẬN VĂN<br />
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br />
1.1.<br />
<br />
TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI<br />
<br />
Khi nền kinh tế ngày càng phát triển thì ngành tài chính NH ngày càng khẳng<br />
định chức năng làm trung tâm tiền tệ tín dụng và thanh toán. Thực tế cho thấy, NH<br />
đang trở thành một ngành mũi nhọn, có tác động trực tiếp và to lớn đối với cả nền<br />
kinh tế. Nhờ có NH, mà nguồn vốn trong xã hội được vận động liên tục, luân<br />
chuyển từ nguồn cung đến cho nguồn cầu. Vì vậy, muốn có nền kinh tế phát triển<br />
thì cần có một hệ thống NH vững mạnh.<br />
NH nói chung, các công ty tài chính nói riêng trở thành một đơn vị không<br />
thể thiếu đối với các tập đoàn kinh tế. Công ty tài chính với vai trò là trung gian tài<br />
chính, giúp cho nguồn vốn của tập đoàn kinh tế được sử dụng một các hiệu quả<br />
nhất. Để đánh giá một công ty Tài chính có hoạt động tốt chủ yếu cần xem xét chất<br />
lượng hoạt động tín dụng. Tuy nhiên hoạt động tín dụng lại chứa đựng rất nhiều rủi<br />
ro. Muốn thực hiện tốt nghiệp vụ tín dụng phải giải quyết được một loạt các vấn đề<br />
về kỹ thuật nghiệp vụ, trong đó có nghiệp vụ “kế toán cho vay” nhằm phục vụ cho<br />
việc hạch toán quá trình cho vay, theo dõi thu nợ và lãi để đảm bảo an toàn tài sản<br />
cho NH và cho KH. Nghiệp vụ “kế toán cho vay” được hoàn thiện sẽ góp phần<br />
kiểm soát rủi ro cho hoạt động tín dụng<br />
Nhận thức được tầm quan trọng và tính cấp thiết của nghiệp vụ kế toán cho<br />
vay cùng với những kiến thức đã được học, Tôi xin chọn Đề tài “Hoàn thiện kế<br />
toán cho vay với việc tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng tại Công ty Tài chính<br />
TNHH MỘT THÀNH VIÊN Công nghiệp Tàu thủy” làm đề tài nghiên cứu Luận<br />
văn thạc sĩ.<br />
1.2.<br />
<br />
TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN<br />
ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br />
<br />
Liên quan đến đề tài đã có các công trình nghiên cứu về vấn đề riêng biệt “kế<br />
toán cho vay” và “kiểm soát rủi ro”. Mỗi vấn đề tác giả kể ra tên một số đề tài Luận<br />
văn thạc sĩ đã nghiên cứu. Bên cạnh các đề tài nghiên cứu về từng vấn đề riêng biệt,<br />
cũng có những đề tài nghiên cứu mối quan hệ giữa vấn đề “hệ thống kiểm soát nội<br />
bộ” và “rủi ro tín dụng”. Tuy nhiên, chưa có luận văn thạc sĩ nào nghiên cứu mối<br />
quan hệ giữa “kế toán cho vay” và “rủi ro tín dụng”. Do vậy, tác giả sẽ đưa ra nhìn<br />
<br />
ii<br />
<br />
nhận về “hoàn thiện kế toán cho vay” giúp “tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng”<br />
tại công ty tài chính phi NH là Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu<br />
thủy.<br />
1.3.<br />
<br />
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br />
<br />
Hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán – kế toán cho vay trong các<br />
TCTD.<br />
Phân tích, đánh giá khách quan và toàn diện thực trạng việc thực hiện nghiệp<br />
vụ kế toán cho vay tại Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy. Trên<br />
cơ sở đó, phân tích mối quan hệ giữa nghiệp vụ kế toán cho vay với việc kiểm soát<br />
rủi ro tín dụng.<br />
Dựa trên việc bám sát chế độ kế toán cho vay đối với các TCTD do NHNN<br />
ban hành, Tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện nghiệp vụ kế toán<br />
cho vay làm cho nghiệp vụ kế toán cho vay trở thành một công cụ đắc lực cho việc<br />
kiểm soát rủi ro tín dụng tại Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy.<br />
1.4.<br />
<br />
CÂU HỎI NGHIÊN CỨU<br />
<br />
Hệ thống lý luận kế toán cho vay trong các TCTD và áp dụng tại Công ty Tài<br />
chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy là gì?<br />
Thực trạng kế toán cho vay và mối liên hệ của nghiệp vụ kế toán cho vay với<br />
việc kiểm soát rủi ro tín dụng tài Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu<br />
thủy như thế nào?<br />
Xây dựng các giải pháp để hoàn thiện kế toán cho vay nhằm làm cho nghiệp<br />
vụ kế toán cho vay trở thành một công cụ đắc lực cho việc kiểm soát rủi ro tín dụng<br />
tại Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy.<br />
1.5.<br />
<br />
PHẠM VI NGHIÊN CỨU<br />
Phạm vi nghiên cứu là kế toán cho vay với việc kiểm soát rủi ro tín dụng từ<br />
<br />
năm 2008 đến năm 2010 tại Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy.<br />
Năm 2008 là thời điểm mà hoạt động tín dụng tại Công ty Tài chính TNHH<br />
MTV Công nghiệp Tàu thủy có sự phát triển mạnh mẽ về cả loại hình lẫn quy mô.<br />
Trong điều kiện phát triển như vậy thì hoạt động tín dụng sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.<br />
Luận văn nghiên cứu kế toán cho vay với việc kiểm soát rủi ro tín dụng trong giai<br />
đoạn năm 2008 đến 2010 đạt tính chuyên sâu của nội dung và tính kịp thời của vấn<br />
đề nghiên cứu.<br />
<br />
iii<br />
<br />
1.6.<br />
<br />
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
<br />
Cách thức tiếp cận giải quyết các câu hỏi nghiên cứu đặt ra: Luận văn căn<br />
cứ vào chế độ kế toán cho vay đối với TCTD do NHNN ban hành để phân tích thực<br />
trạng kế toán cho vay với việc kiểm soát rủi ro tín dụng, áp dụng phương pháp phân<br />
tích định tính và định lượng trong việc thu thập và xử lý thông tin, dữ liệu sẵn có.<br />
Phương pháp định lượng được áp dụng trong mô hình nghiên cứu nhằm lượng<br />
hóa các biến “kế toán cho vay” và “kiểm soát rủi ro tín dụng” với các thước đo như:<br />
tính tuân thủ theo luật áp dụng đối với công tác kế toán tại các TCTD, các chuẩn<br />
mực kế toán và các quy định về mức rủi ro cho phép được NH Nhà nước ban hành.<br />
Nguồn dữ liệu thứ cấp: Luận văn sử dụng nguồn dữ liệu thu thập từ: Các báo<br />
cáo tài chính đã được kiểm toán của VFC từ năm 2007 đến 2009, các báo cáo thống<br />
kê từ 2007 đến 2009, các báo cáo thường niên của VFC từ 2004 đến 2009 và các<br />
báo cáo gửi Tập đoàn và thông tin nội bộ tại Phòng Tài chính Kế toán, Phòng Kế<br />
hoạch, Phòng Nhân sự… của Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu<br />
thủy.<br />
Các công cụ phân tích: Phương pháp phân tích thống kê mô tả căn cứ trên<br />
các bảng biểu, số liệu từ nguồn dữ liệu thứ cấp và phân tích tương quan nhằm lượng<br />
hóa mối quan hệ giữa biến “kế toán cho vay” và biến “kiểm soát rủi ro tín dụng”.<br />
Việc áp dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng trên, cho kết<br />
quả nghiên cứu rõ ràng và logic.<br />
1.7.<br />
<br />
Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI<br />
<br />
Trên phương diện lý luận: Tác giả Luận văn trình bày cơ sở lý luận về<br />
nghiệp vụ kế toán cho vay với việc kiểm soát rủi ro tín dụng tại Công ty Tài chính<br />
TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy<br />
Trên phương diện thực tiễn: Tác giả Luận văn luận giải nghiệp vụ kế toán<br />
cho vay tác động đến việc kiểm soát rủi ro tín dụng, từ đó đưa ra một số giải pháp<br />
hoàn thiện kế toán cho vay nhằm biến kế toán cho vay thành công cụ đắc lực và<br />
hiệu quả cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Công ty Tài chính TNHH MTV<br />
Công nghiệp Tàu thủy.<br />
1.8.<br />
<br />
BỐ CỤC LUẬN VĂN<br />
Luận văn gồm 4 chương:<br />
<br />
iv<br />
<br />
Chương 1: Giới thiệu Đề tài nghiên cứu;<br />
Chương 2: Lý luận cơ bản về kế toán cho vay trong TCTD với việc kiểm<br />
soát rủi ro tín dụng;<br />
Chương 3: Thực trạng kế toán cho vay với việc kiểm soát rủi ro tín dụng tại<br />
Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy;<br />
Chương 4: Giải pháp hoàn thiện kế toán cho vay với việc tăng cường kiểm<br />
soát rủi ro tín dụng tại Công ty Tài chính TNHH MTV Công nghiệp Tàu thủy;<br />
<br />
CHƯƠNG 2:LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN CHO VAY<br />
VỚI VIỆC KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG<br />
CÔNG TY TÀI CHÍNH<br />
2.1.<br />
<br />
NHỮNG VẦN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA RỦI RO TÍN DỤNG<br />
<br />
2.1.1. Bản chất và vai trò hoạt động tín dụng<br />
Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa) giữa bên cho vay<br />
(NH và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp và các<br />
chủ thể khác), trong đó, bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng<br />
trong một thời hạn nhất định theo thỏa thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô<br />
điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán.<br />
Hoạt động tín dụng có ý nghĩa rất quan trọng đối với nền kinh tế. Nhờ có<br />
hoạt động tín dụng mà nhu cầu vốn được đáp ứng, giúp duy trì tái sản xuất xã hội.<br />
Hoạt động tín dụng thúc đẩy quá trình luân chuyển hàng hóa. Bên cạch đó hoạt<br />
động tín dụng là công cụ tăng sức mạnh cho nền kinh tế.<br />
2.1.2. Rủi ro tín dụng<br />
Rủi ro tín dụng (credit risk), là khả năng KH nhận khoản vốn vay không<br />
thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đối với NH, gây tổn thất cho NH.<br />
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng nhưng tổng quát lại có 3<br />
nguyên nhân chủ yếu, đó là: Nguyên nhân từ khách quan môi trường kinh doanh,<br />
nguyên nhân từ chủ quan TCTD và nguyên nhân chủ quan từ người vay.<br />
Rủi ro tín dụng nếu không được kiểm soát sẽ gây ra hậu quả thiệt hại rất lớn.<br />
Nhẹ nhất là TCTD bị giảm lợi nhuận khi phải trích lập dự phòng, không thu hồi<br />
được lãi cho vay, nặng nhất khi TCTD không thu được vốn gốc và lãi vay, nợ thất<br />
<br />
v<br />
<br />
thu với tỷ lệ cao dẫn đến NH bị lỗ và mất vốn. Nếu tình trạng này kéo dài không<br />
khắc phục được, TCTD sẽ bị phá sản, gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế nói<br />
chung và hệ thống các TCTD nói riêng. Chính vì vậy đòi hỏi các nhà quản trị<br />
TCTD phải hết sức thận trọng và có những biện pháp thích hợp nhằm giảm thiểu rủi<br />
ro trong cho vay.<br />
2.2.<br />
<br />
NHỮNG VẦN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA KẾ TOÁN CHO VAY VỚI<br />
VIỆC TĂNG CƯỜNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG<br />
CÔNG TY TÀI CHÍNH<br />
<br />
2.2.1. Đặc điểm cơ bản của kế toán cho vay trong Công ty Tài chính<br />
Công ty Tài chính đặc thù là một TCTD phi ngân hàng tập trung vào các gói<br />
bán buôn. Do vậy công tác kế toán cho vay tại công ty Tài chính cũng có những đặc<br />
trưng riêng. Đặc trưng này thể hiện từ vai trò của kế toán cho vay cho đến các<br />
chứng từ, tài khoản và các báo cáo tín dụng sử dụng trong kế toán cho vay.<br />
Ở công ty Tài chính thì chỉ có một số phương thức cho vay đặc thù. Do đó,<br />
kế toán cho vay tại đơn vị này cũng được nghiên cứu với một số phương thức cho<br />
vay chủ yếu: kế toán phương thức cho vay từng lần và kế toán phương thức cho vay<br />
theo hạn mức tín dụng.<br />
2.2.2. Kế toán cho vay với việc tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng<br />
Kế toán cho vay giúp tăng cường kiểm soát rủi ro tín dụng được thể hiện<br />
trong từng giai đoạn: Kế toán giai đoạn giải ngân, kế toán giai đoạn thu nợ, kế toán<br />
thu lãi, kế toán giai đoạn gia hạn nợ, kế toán giai đoạn chuyển nhóm nợ, kế toán<br />
trích lập dự phòng,. Trong mỗi giai đoạn này, từ khâu kiểm soát chứng từ đến hạch<br />
toán được phân tích để thấy được vai trò trong tăng cường kiểm soát tín dụng của kế<br />
toán cho vay.<br />
<br />
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHO VAY VỚI VIỆC<br />
KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÔNG TY TÀI CHÍNH<br />
TNHH MỘT THÀNH VIÊN CÔNG NGHIỆP TÀU THỦY<br />
3.1.<br />
<br />
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY TÀI CHÍNH TNHH MỘT THÀNH VIÊN<br />
CÔNG NGHIỆP TÀU THỦY<br />
<br />
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển<br />
<br />