Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng TMCP Quân Đội

i<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> Trong quá trình hội nhập và mở cửa thị trường tài chính trong nước, khuôn khổ<br /> pháp lý sẽ dần hoàn thiện và phù hợp dần với thông lệ quốc tế, dẫn đến sự hình thành<br /> môi trường kinh doanh bình đẳng và từng bước phân chia lại thị phần giữa các nhóm<br /> ngân hàng theo hướng cân bằng hơn, thị phần của từng NHTM có thể giảm và nhường<br /> chỗ cho các nhóm ngân hàng khác. Kinh doanh theo nguyên tắc thị trường cũng buộc<br /> các NHTM phải có cơ chế quản lý và sử dụng lao động thích hợp, đặc biệt là hoạt động<br /> quản trị ngân hàng, qua đó nâng cao hiệu quả hoạt động và sức cạnh tranh trên thị<br /> trường tài chính.<br /> Biết tính toán và sử dụng các chỉ số tài chính không chỉ có ý nghĩa với nhà<br /> quản trị, mà còn rất quan trọng với nhà đầu tư cũng như với chính bản thân doanh<br /> nghiệp nói chung và ngành NH nói riêng…Các chỉ số tài chính cho phép chúng ta<br /> so sánh các mặt khác nhau của các báo cáo tài chính trong một doanh nghiệp với<br /> các doanh nghiệp khác trong toàn ngành …. Nhận thức được tầm quan trọng trên,<br /> tác giả đã nghiên cứu đề tài:“Hoàn thiện phân tích báo cáo tài chính tại Ngân<br /> hàng TMCP Quân Đội ”<br /> Mục đích nghiên cứu là bổ sung và phát triển lý luận về phân tích báo cáo tài<br /> chính NHTM thông qua thực tiễn nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác phân<br /> tích báo cáo tài chính tại MB, từ đó xây dựng phương hướng và giải pháp nhằm<br /> hoàn thiện phân tích BCTC tại MB, phục vụ tốt nhất cho các đối tượng quan tâm.<br /> Luận văn sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng, logic, phương pháp<br /> phân tích và tổng hợp, phương pháp thống kê, mô hình hóa, phương pháp tiếp cận,<br /> hệ thống.<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và phụ lục, luận văn được kết cấu gồm<br /> 3 chương sau:<br /> Chương 1: Lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính tại ngân hàng<br /> thương mại<br /> Chương 2 : Thực trạng phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng TMCP<br /> Quân Đội (MB)<br /> Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện phân tích báo cáo tài<br /> chính tại MB<br /> <br /> ii<br /> <br /> CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH<br /> TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI<br /> 1.1. Hệ thống báo cáo tài chính ngân hàng thƣơng mại và phân tích báo cáo tài<br /> chính NHTM<br /> 1.1.1 Hệ thống báo cáo tài chính ngân hàng thương mại<br /> Báo cáo tài chính là bản báo cáo tổng hợp về tình hình hoạt động của một<br /> doanh nghiệp. “Báo cáo tài chính là hệ thống báo cáo được lập theo chuẩn mực và<br /> chế độ kế toán hiện hành phản ánh các thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu của<br /> doanh nghiệp. Theo đó, BCTC chứa đựng những thông tin tổng hợp nhất về tình<br /> hình tài sản, nguồn vốn chủ sở hữu và công nợ cũng như tình hình tài chính, kết quả<br /> kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp.<br /> Hệ thống báo cáo tài chính ngân hàng thương mại<br /> Theo chế độ báo cáo tài chính hiện hành đối với TCTD do Thống đốc NHNN<br /> và Bộ tài chính quy định, BCTC bao gồm:<br /> - Bảng cân đối kế toán; Báo cáo thu nhập, chi phí và kết quả kinh doanh; Báo<br /> cáo lưu chuyển tiền tệ; Thuyết minh báo cáo tài chính.<br /> 1.1.2 Khái niệm và nhiệm vụ của công tác phân tích báo cáo tài chính.<br /> * Khái niệm phân tích báo cáo tài chính<br /> Phân tích báo cáo tài chính là việc ứng dụng các công cụ và kỹ thuật phân tích<br /> đối với các báo cáo tài chính và mối liên hệ giữa các dữ liệu để đưa các dự báo và<br /> các kết luận hữu ích trong phân tích hoạt động kinh doanh. Phân tích báo cáo tài<br /> chính còn là việc sử dụng các báo cáo tài chính để phân tích năng lực và vị thế tài<br /> chính của doanh nghiệp, và đánh giá năng lực tài chính trong tương lai.<br /> * Nhiệm vụ phân tích báo cáo tài chính<br /> - Giảm bớt các nhận định chủ quan, dự đoán và những trực giác trong kinh doanh,<br /> đề xuất những “lời khuyên đầu tư” cho doanh nghiệp và các nhà đầu tư.<br /> - Cung cấp những cơ sở mang tính hệ thống, và hiệu quả trong phân tích các hoạt<br /> động kinh doanh.<br /> - Tự đánh giá mình về thế mạnh, thế yếu để củng cố, phát huy hay khắc phục, cải<br /> tiến quản lý.<br /> <br /> iii<br /> <br /> - Phát huy mọi tiềm năng của thị trường, khai thác tối đa những nguồn lực của<br /> doanh nghiệp, nhằm đạt đến hiệu quả cao nhất trong kinh doanh.<br /> - Phân tích kinh doanh giúp dự báo, đề phòng và hạn chế những rủi ro bất định<br /> trong kinh doanh.<br /> * Đặc điểm của NHTM ảnh hưởng đến phân tích báo cáo tài chính<br /> - Vốn và tiền vừa là phương tiện, vừa là mục đích kinh doanh nhưng đồng thời cũng<br /> là đối tượng kinh doanh của NHTM. Và chính đặc điểm này sẽ ảnh hưởng lên tất<br /> cả các nội dung phân tích của NHTM.<br /> - NHTM kinh doanh chủ yếu bằng vốn của người khác. Vốn tự có của NHTM<br /> chiếm một tỷ lệ rất thấp trong tổng nguồn vốn hoạt động.<br /> - Hoạt động kinh doanh của NHTM là hoạt động chứa nhiều rủi ro, bởi lẽ nó tổng<br /> hợp tất cả các rủi ro của khách hàng.<br /> - Hoạt động kinh doanh của NHTM diễn tiến liên tục trong mỗi loại hình nghiệp vụ<br /> và các sản phẩm của NHTM có mối liên hệ với nhau rất chặt chẽ.<br /> 1.1.3 Vai trò của hệ thống báo cáo tài chính đối với việc phân tích hình tài chính<br /> của Ngân hàng thương mại<br /> - Phản ánh tổng hợp, toàn diện tình hình tài sản, công nợ, nguồn vốn, và kết quả<br /> kinh doanh của ngân hàng trong một kỳ kế toán cũng như tại thời điểm lập báo cáo<br /> tài chính.<br /> - Phục vụ cho việc phân tích các hoạt động, tình hình tài chính của ngân hàng trong<br /> kỳ kế toán, tại thời điểm lập báo cáo, phát hiện kịp thời những thiếu sót, những<br /> nhân tố làm giảm kết quả hoạt động kinh doanh và dự đoán sự phát triển trong<br /> tương lai…<br /> - Những thông tin trên BCTC là những căn cứ quan trọng trọng việc phân tích, phát<br /> hiện những khả năng tiềm tàng về kinh tế, dự đoán tình hình kinh doanh, xu hướng<br /> phát triển, đưa ra các lời khuyên cho các quyết định của các đối tượng quan tâm đến<br /> Ngân hàng như nhà đầu tư, nhà quản trị, chủ nợ…<br /> 1.2 Các phƣơng pháp phân tích báo cáo tài chính<br /> Có 3 phương pháp phân tích báo cáo tài chính chủ yếu, cụ thể như sau:<br /> <br /> iv<br /> <br /> * Phương pháp so sánh<br /> So sánh là một phương pháp nhằm nghiên cứu sự biến động và xác định mức độ<br /> biến động của chỉ tiêu phân tích. Đây là phương pháp sử dụng phổ biến trong phân<br /> tích BCTC NHTM.<br /> *Phương pháp loại trừ<br /> Loại trừ là một phương pháp nhằm xác định mức độ ảnh hưởng lần lượt từng<br /> nhân tố đến chỉ tiêu phân tích và được thực hiện bằng cách khi xác định sự ảnh<br /> hưởng của nhân tố này thì phải loại trừ ảnh hưởng của nhân tố khác<br /> Có ba cách xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chỉ tiêu tài chính:<br /> phương pháp số chênh lệch, phương pháp thay thế liên hoàn và phương pháp liên hệ<br /> cân đối<br /> * Mô hình dupont<br /> Mô hình Dupont là phương pháp phân tích một tỷ lệ sơ cấp (phản ánh hiện<br /> tượng) thành tỷ lệ thứ cấp (phản ánh các nhân tố ảnh hưởng).<br /> 1.3.<br /> <br /> Nội dung phân tích báo cáo tài chính NHTM<br /> <br /> Thứ nhất: Phân tích khái quát tình hình tài chính ( tài sản, nguồn vốn, vốn tự<br /> có)<br /> Phân tích khái quát về tài sản và nguồn vốn của NHTM giúp nhà phân tích có<br /> cái nhìn tổng quan nhất về hoạt động NH. Để đánh giá khái quát tài sản và nguồn<br /> vốn, nhà phân tích thường sử dụng phương pháp so sánh: so sánh sự biến động tài<br /> sản và nguồn vốn, so sánh cơ cấu cũng như sự biến động cơ cấu theo thời gian...<br /> Thứ hai: Phân tích cấu trúc tài chính và tình hình đảm bảo vốn cho hoạt động<br /> kinh doanh<br /> * Phân tích hoạt động huy động vốn<br /> Phân tích quy mô, tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động, cơ cấu nguồn vốn huy<br /> động, tỷ trọng từng loại theo thị trường huy động (thị trường cấp 1, thị trường cấp<br /> 2); hình thức huy động (tiền gửi, tiền vay, phát hành giấy tờ có giá); theo kì hạn, cơ<br /> cấu loại tiền ..<br /> * Phân tích hoạt động sử dụng vốn<br /> Đối với nguồn vốn huy động được, mỗi NH sẽ có những kế hoạch sử dụng khác<br /> nhau, thể hiện ở tỷ trọng của các khoản mục đó trong tổng vốn huy động, các khoản<br /> <br /> v<br /> <br /> mục này bao gồm: Phân tích dự trữ NHTM; Dự trữ đảm bảo khả năng thanh toán;<br /> <br /> Phân tích hoạt động tín dụng; Phân tích hoạt động đầu tư; Phân tích hoạt động<br /> liên ngân hàng, kinh doanh ngoại tệ; Phân tích các hoạt động dịch vụ khác…<br /> * Phân tích mối quan hệ giữa nguồn vốn và tài sản có<br /> - Sự cân bằng giữa nguồn vốn huy động và cho vay<br /> - Nguồn vốn để mua sắm tài sản cố định và góp vốn đầu tư dài hạn là từ vốn tự có<br /> và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ.<br /> - Sử dụng nguồn vốn ngắn hạn<br /> Thứ ba: Phân tích khả năng thanh toán của NHTM<br /> Để đánh giá khả năng thanh toán của NHTM, nhà phân tích tính toán các tài sản có<br /> động bao gồm tiền mặt tại quỹ, tiền gửi tại NHNN (trừ số dư tiền DTBB), ngoài ra<br /> còn tính đến tiền gửi không kì hạn tại TCTD khác, các giấy tờ có giá có khả năng<br /> chuyển hóa ngay thành tiền. Đây là cơ sở để tính toán hệ số khả năng chi trả của<br /> NHTM<br /> Thứ tư: Phân tích hiệu quả (Hiệu quả kinh doanh, khả năng sinh lời)<br /> Phân tích hiệu quả kinh doanh và phân tích khả năng sinh lời bao gồm các nội dung<br /> sau: Phân tích quy mô, tăng trưởng thu nhập, chi phí trong kỳ; tỷ trọng lợi nhuận từ<br /> hoạt động tín dụng, dịch vụ, kinh doanh ngoại hối trong tổng lợi nhuận; tỷ trọng chi<br /> phí hoạt động trong tổng lợi nhuận...<br /> Thứ năm: Phân tích rủi ro:<br /> Kinh doanh ngân hàng là loại hình kinh doanh đặc biệt, và những rủi ro đối với hoạt<br /> động ngân hàng cũng vì thế mà mang tính đặc thù. Một số rủi ro chủ yếu mà mỗi<br /> ngân hàng phải đối mặt bao gồm:Rủi ro thanh khoản; Rủi ro lãi suất; Rủi ro tỷ<br /> <br /> giá<br /> 1.4 Tổ chức phân tích báo cáo tài chính tại NHTMCP<br /> Tổ chức phân tích báo cáo tài chính là việc thiết lập trình tự các bước công việc<br /> cần tiến hành trong quá trình phân tích, vận dụng tổng hợp các phương pháp phân<br /> tích để đánh giá đúng kết quả, chỉ rõ những sai lầm và kiến nghị những biện pháp<br /> sửa chữa những thiếu sót trong hoạt động tài chính. Tổ chức phân tích báo cáo tài<br /> chính gồm 3 bước là lập kế hoạch phân tích; Tổ chức phân tích; Kết thúc phân tích<br /> và lập báo cáo.<br /> <br />