Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán báo cáo tài chính ngân hàng thương mại do các công ty kiểm toán độc lập thực hiện

i<br /> <br /> CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 1.1 Tính cấp thiết của Đề tài<br /> Nếu một ngân hàng trong hệ thống có tình hình hoạt động kinh doanh xấu,<br /> khả năng thu hồi nợ kém sẽ dẫn đến nhiều vấn đề mà hậu quả khó lường trước.<br /> Điều này giải thích vì sao kiểm toán ngân hàng lại rất cần thiết.<br /> Hoạt động tín dụng là hoạt động chính của NHTM nhưng chứa đựng nhiều<br /> rủi ro nhất trong ngân hàng. Do đó cần thiết phải có một công ty kiểm toán độc lập<br /> thực hiện kiểm toán hoạt động tín dụng trên BCTC của các NHTM định kỳ hàng<br /> năm.<br /> 1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến Đề tài<br /> Với đối tượng kiểm toán cụ thể là các NHTM có rất ít các công trình nghiên<br /> cứu về quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng tại NHTM mà phần lớn là các công<br /> trình nghiên cứu về kiểm toán hoạt động NHTM nói chung.<br /> Trên thế giới có một số công trình nghiên cứu, bài viết điển hình về vấn đề<br /> kiểm toán hoạt động tín dụng tại các NHTM. Tiêu biểu trong đó là Báo cáo nghiên<br /> cứu của Ủy ban Basel và Báo cáo của Ủy ban Thực hành Kiểm toán Quốc tế.<br /> Tại Việt Nam cũng có một số công trình nghiên cứu về quy trình kiểm toán<br /> hoạt động tín dụng tại NHTM Việt Nam tuy nhiên đối tượng nghiên cứu của các<br /> công trình này không hướng tới chủ thể kiểm toán là các công ty kiểm toán độc lập.<br /> 1.3. Mục tiêu nghiên cứu<br /> Luận văn hướng đến các mục tiêu sau:<br /> Mục tiêu thứ nhất là làm sáng tỏ vấn đề về lý luận và thực tiễn quy trình kiểm<br /> toán hoạt động tín dụng tại các NHTM do các công ty kiểm toán độc lập thực hiện.<br /> Mục tiêu thứ hai, dựa trên cơ sở lý luận về kiểm toán nói chung để xây dựng<br /> cơ sở lý luận về kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán BCTC tại các<br /> NHTM.<br /> Mục tiêu thứ ba, sử dụng các phương pháp khoa học nghiên cứu phân tích<br /> thực trạng quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán BCTC tại các<br /> <br /> ii<br /> <br /> NHTM do các công ty kiểm toán độc lập thực hiện, qua đó để thấy được những ưu<br /> điểm, nhược điểm trong công tác kiểm toán hoạt động tín dụng tại các NHTM hiện<br /> nay.<br /> Mục tiêu thứ tư, đưa ra phương hướng và đề xuất một số giải pháp hoàn<br /> thiện quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán BCTC tại các NHTM<br /> do các công ty kiểm toán độc lập thực hiện.<br /> 1.4. Câu hỏi nghiên cứu<br /> Để làm rõ vấn đề nghiên cứu, Đề tài đặt ra các câu hỏi nghiên cứu như sau:<br /> Câu hỏi nghiên cứu thứ nhất: Hoạt động tín dụng tại các NHTM có những<br /> đặc điểm nào ảnh hưởng tới kết quả kiểm toán BCTC tại các NHTM?<br /> Câu hỏi nghiên cứu thứ hai: Các công ty kiểm toán độc lập đang áp dụng quy<br /> trình kiểm toán nào để kiểm toán hoạt động tín dụng tại các NHTM?<br /> Câu hỏi nghiên cứu thứ ba: Ưu nhược điểm của quy trình kiểm toán hoạt<br /> động tín dụng trong kiểm toán BCTC NHTM đang áp dụng tại các công ty kiểm<br /> toán độc lập?<br /> Câu hỏi nghiên cứu thứ tư: Phương hướng và giải pháp nào để hoàn thiện<br /> quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán BCTC NHTM do các công<br /> ty kiểm toán độc lập thực hiện?<br /> 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là quy trình kiểm toán hoạt động tín<br /> dụng tại các NHTM do các công ty kiểm toán độc lập thực hiện và được xem xét<br /> trên hai khía cạnh lý luận và thực tiễn.<br /> Luận văn tập trung nghiên cứu quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng tại<br /> NHTM trong phạm vi các công ty kiểm toán độc lập có vốn nước ngoài và tập trung<br /> nghiên cứu tại hai công ty kiểm toán chiếm thị phần kiểm toán NHTM lớn nhất hiện<br /> nay là Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam, Công ty TNHH KPMG Việt Nam.<br /> 1.6. Phương pháp nghiên cứu<br /> Luận văn được thực hiện với số liệu thu thập từ hai nguồn: dữ liệu sơ cấp<br /> được thu thập từ việc lấy ý kiến các KTV thông qua phiếu câu hỏi khảo sát, dữ liệu<br /> thứ cấp được thu thập từ các công ty kiểm toán độc lập thực hiện qua 3 năm 2009 –<br /> <br /> iii<br /> <br /> 2011 và báo cáo của NHNN và NHTM, các báo cáo của Ủy ban Basel, Ủy ban<br /> Thực hành Kiểm toán Quốc tế IFAC, các báo cáo của các công ty chứng khoán, các<br /> trang web uy tín về kiểm toán của Việt Nam và thế giới.<br /> Về mặt phương pháp luận thì Luận văn được hình thành trên nguyên lý của<br /> triết học duy vật biện chứng Mác Lê-nin.<br /> Ngoài ra, Đề tài nghiên cứu được trình bày dựa trên phương pháp tiếp cận hệ<br /> thống, phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp phương pháp định lượng trong<br /> thu thập thông tin từ các NHTM Việt Nam, các công ty kiểm toán Việt Nam và các<br /> nguồn thông tin từ các sách báo, tạp chí, trang web có uy tín trên thế giới.<br /> 1.7. Ý nghĩa của Đề tài nghiên cứu<br /> Đề tài nghiên cứu không chỉ đóng góp một phần củng cố lý thuyết kiểm toán<br /> trong lĩnh vực tài chính ngân hàng mà còn góp phần đóng góp các giải pháp nhằm<br /> hoàn thiện quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng của các công ty kiểm toán độc<br /> lập hiện đang áp dụng khi kiểm toán BCTC các NHTM hiện nay.<br /> 1.8. Kết cấu của Luận văn<br /> Đề tài nghiên cứu được trình bày theo 4 chương với bố cục cụ thể như sau:<br /> Chương 1:<br /> <br /> Giới thiệu Đề tài nghiên cứu;<br /> <br /> Chương 2:<br /> <br /> Cơ sở lý luận của quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng tại ngân<br /> hàng thương mại;<br /> <br /> Chương 3:<br /> <br /> Thực trạng quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng trong kiểm toán<br /> báo cáo tài chính tại ngân hàng thương mại do các công ty kiểm<br /> toán độc lập thực hiện;<br /> <br /> Chương 4:<br /> <br /> Thảo luận các kết quả nghiên cứu, giải pháp hoàn thiện quy trình<br /> kiểm toán hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại.<br /> <br /> iv<br /> <br /> CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUY TRÌNH KIỂM TOÁN<br /> HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI<br /> <br /> 2.1. Tổng quan hoạt động tín dụng ngân hàng thương mại với kiểm toán báo<br /> cáo tài chính<br /> 2.1.1. Hoạt động tín dụng ngân hàng và rủi ro tín dụng<br /> Hoạt động tín dụng NHTM là hoạt động cho vay trong đó NHTM sẽ cho<br /> người đi vay, vay một số vốn để sản xuất kinh doanh, đầu tư hoặc tiêu dùng. Trong<br /> cho vay thì mức độ rủi ro rất lớn, không thu hồi được vốn vay hoặc trả không hết<br /> hoặc không đúng hạn…do chủ quan hoặc khách quan. Do đó khi cho vay các ngân<br /> hàng cần sử dụng các biện pháp bảo đảm vốn vay như thế chấp, cầm cố …<br /> Rủi ro tín dụng được phân loại thành 2 loại là rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục.<br /> 2.1.2 Đặc điểm cơ bản của nghiệp vụ tín dụng trong các ngân hàng thương mại<br /> ảnh hưởng đến quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng<br /> Do tính phức tạp và đa dạng của hoạt động cho vay tại NHTM nên khi kiểm<br /> toán tín dụng, KTV phải am hiểu các đặc điểm cơ bản của hoạt động tín dụng bao<br /> gồm quy trình tín dụng, các đặc điểm và nguyên tắc kế toán tín dụng, các quy định về<br /> phân loại và trình bày các khoản mục cho vay trên BCTC.<br /> 2.2. Kiểm toán độc lập với kiểm toán hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại<br /> 2.2.1. Ý nghĩa của kiểm toán độc lập với kiểm toán báo cáo tài chính ngân hàng<br /> thương mại trong đó có kiểm toán hoạt động tín dụng<br /> Xuất phát từ vai trò quan trọng không thể thiếu của NHTM trong nền kinh tế<br /> và những rủi ro luôn tiềm ẩn trong các hoạt động của các NHTM nên cần thiết phải<br /> có một đơn vị bên ngoài như các công ty kiểm toán độc lập đánh giá khách quan<br /> tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thông qua kiểm toán BCTC.<br /> Kiểm toán hoạt động NHTM không chỉ xuất phát từ nhu cầu thực tế của từng<br /> ngân hàng mà còn mang tính bắt buộc.<br /> <br /> v<br /> <br /> 2.2.2. Quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại<br /> Quy trình kiểm toán NHTM bao gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn lập kế hoạch<br /> kiểm toán; Giai đoạn thực hiện kiểm toán; Giai đoạn kết thúc kiểm toán.<br /> Giai đoạn 1: Lập kế hoạch kiểm toán<br /> Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán gồm lập kế hoạch tổng quát và lập kế<br /> hoạch chi tiết cụ thể<br /> Giai đoạn 2: Giai đoạn thực hiện kiểm toán<br /> Đối với kiểm toán BCTC những nội dung chính trong giai đoạn này gồm:<br /> Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát và thực hiện các thử nghiệm cơ bản<br /> Giai đoạn 3: Giai đoạn kết thúc kiểm toán<br /> Giai đoạn kết thúc kiểm toán gồm các công việc như tổng hợp kết quả, lập và<br /> công bố báo cáo kiểm toán.<br /> <br /> Kết luận Chương 2<br /> Trong chương này, Tác giả đã phân tích những đặc điểm của hoạt động tín<br /> dụng trong NHTM đồng thời phân tích rủi ro tín dụng trong ngân hàng từ đó cho<br /> thấy yêu cầu cấp thiết phải kiểm toán hoạt động tín dụng tại NHTM. Đồng thời dựa<br /> trên nền tảng cơ sở lý thuyết về kiểm toán, Tác giả đã xây dựng trình bày cơ sở lý<br /> luận về quy trình kiểm toán hoạt động tín dụng .<br /> <br />