MỞ ĐẦU<br />
Tính cấp thiết của đề tài<br />
Sau gần 30 năm phát triển và quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ<br />
nghĩa, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, đáng khích lệ. Tăng<br />
trưởng cao bình quân trên 6%/năm, việc làm, thất nghiệp được cải thiện, các loại hàng<br />
hoá đa dạng và phong phú, đời sống nhân dân ngày càng được ổn định và nâng cao rõ rệt.<br />
Có được những kết quả đó không thể không nhắc tới sự đóng góp của hệ thống các<br />
ngân hàng thương mại Việt Nam. Với tư cách là trung gian tài chính trong nền kinh tế, hệ<br />
thống các Ngân hàng thương mại Việt Nam luôn giữ vai trò huyết mạch trong các hoạt<br />
động kinh tế nói chung, và là kênh dẫn vốn chủ đạo đối với các dự án đầu tư của Nhà<br />
nước cũng như của các doanh nghiệp.<br />
Đối với các Ngân hàng thương mại, hoạt động cho vay theo dự án luôn là một trong<br />
những hoạt động quan trọng chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ và mang lại nguồn thu<br />
chủ yếu cho ngân hàng. Song hoạt động này lại tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao nhất cho Ngân<br />
hàng. Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trong hoạt động cho<br />
vay, đặc biệt là nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư hiện đang là một<br />
trong những vấn đề mang tính cấp thiết đối với các ngân hàng thương mại.<br />
Hoạt động của Ngân hàng TMCP Quân đội vì mục tiêu lợi nhuận nhưng bảo đảm sử<br />
dụng vốn an toàn, hiệu quả và góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước. Trong những năm tới,<br />
hệ thống Ngân hàng TMCP Quân đội từng bước xây dựng và phát triển trở thành tổ chức<br />
tài chính có uy tín trong và ngoài nước với phương châm hoạt động là phát triển bền<br />
vững hiệu quả và hội nhập. Để đạt được mục tiêu này, một trong những khâu quan trọng<br />
cần được quan tâm là thẩm định tài chính dự án. Thẩm định tài chính dự án có chất lượng<br />
tốt sẽ góp phần bảo đảm an toàn trong hoạt động cho vay của Ngân hàng.<br />
Chi nhánh Hoàn Kiếm-Ngân hàng TMCP Quân đội là đơn vị trực thuộc Ngân hàng<br />
TMCP Quân đội. Chi nhánh đã thực hiện thẩm định cho vay các dự án trong những năm<br />
qua, tuy nhiên trong quá trình thẩm định cho vay với chất lượng thẩm định tài chính dự<br />
án còn thấp so với mục tiêu, còn bộc lộ những bất cập, gây ảnh hưởng xấu đến kết quả<br />
đầu tư.<br />
Trong thời gian tới, để đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển công nghiệp, nhu cầu cho<br />
vay theo dự án là rất lớn, nếu không nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án thì<br />
nguy cơ tổn thất của Ngân hàng sẽ không nhỏ. Nhằm góp phần đáp ứng đòi hỏi bức xúc<br />
<br />
của thực tiễn, tôi chọn đề tài “ Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt<br />
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội-chi nhánh Hoàn Kiếm” làm đề tài luận văn<br />
thạc sỹ.<br />
Mục tiêu nghiên cứu<br />
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về chất lượng thẩm định tài<br />
chính dự án trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại;<br />
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động<br />
cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm;<br />
- Đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài<br />
chính dự án trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn<br />
Kiếm.<br />
Kết cấu của luận văn<br />
Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động<br />
cho vay của Ngân hàng thương mại.<br />
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho<br />
vay của Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.<br />
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt<br />
động cho vay tại Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm.<br />
CHƢƠNG 1<br />
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG<br />
HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI<br />
<br />
1.1. Thẩm định tài chính dự án đầu tƣ trong hoạt động cho vay của ngân hàng<br />
thƣơng mại<br />
1.1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại<br />
Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 được Quốc hội nước Cộng hòa xã<br />
hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành:<br />
“Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các hoạt<br />
động ngân hàng theo quy định của Luật này”. “Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh,<br />
cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ sau đây: nhận tiền gửi, cấp tín<br />
dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản”.<br />
<br />
“Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt<br />
động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này nhằm<br />
mục tiêu lợi nhuận”.<br />
Hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại tập trung vào các nhóm sau:<br />
- Hoạt động huy động vốn<br />
- Hoạt động cho vay và đầu tư<br />
- Hoạt động khác<br />
Theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 được Quốc hội nước Cộng hòa xã<br />
hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành, cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín<br />
dụng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích<br />
xác định trong một thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc<br />
và lãi.<br />
Cho vay là hoạt động kinh doanh chủ chốt của NHTM để tạo ra lợi nhuận, nhưng<br />
cũng chứa đựng nhiều rủi ro nhất trong hoạt động ngân hàng.<br />
1.1.2. Thẩm định tài chính DADT trong hoạt động cho vay của NHTM<br />
Mục tiêu của đầu tư là hiệu quả nhưng muốn tối đa hoá hiệu quả đầu tư thì trước khi<br />
quyết định đầu tư nhất thiết phải có sự chuẩn bị thật cẩn thận và nghiêm túc thể hiện qua<br />
việc lập dự án đầu tư trên cơ sở mọi thông tin liên quan đến hoạt động đầu tư đã được thu<br />
thập đầy đủ và phân tích tỉ mỉ, khoa học, khách quan.<br />
Một dự án đầu tư thông thường bao gồm 3 giai đoạn:<br />
Giai đoạn 1: Chuẩn bị đầu tư<br />
Giai đoạn 2: Thực hiện đầu tư<br />
Giai đoạn 3: Vận hành kết quả đầu tư (dự án đi vào hoạt động)<br />
Hoạt động thẩm định dự án đầu tư là khâu cuối cùng trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư<br />
nhưng lại là khâu then chốt để quyết định đầu tư và do đó, quyết định sự thành công hay<br />
thất bại của dự án đầu tư.<br />
Cho vay theo dự án là loại hình cho vay phổ biến, đem lại nguồn thu nhập chủ yếu<br />
cho ngân hàng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Do vậy, thẩm định dự án là một<br />
hoạt động vô cùng cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động cho vay của<br />
ngân hàng.<br />
Quy trình thẩm định tài chính dự án đầu tư (theo sơ đồ)<br />
Nội dung thẩm định tài chính dự án đầu tư<br />
<br />
Xác định tổng vốn đầu tư và nguồn tài trợ<br />
Thẩm định tính hợp lý của các bảng dự trù tài chính<br />
Phân tích tài chính của dự án<br />
Đánh giá và ra quyế t đinh<br />
̣ tài trơ ̣<br />
1.2. Chất lƣợng thẩm định tài chính DAĐT trong hoạt động cho vay của NHTM<br />
1.2.1. Khái niệm và các chỉ tiêu phản ánh chất lượng thẩm định tài chính DAĐT<br />
Chất lượng của việc thẩm định dự án nói chung và thẩm định tài chính dự án nói<br />
riêng có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động cho vay của ngân hàng, từ đó ảnh hưởng trực<br />
tiếp đến lợi nhuận và sự an toàn của ngân hàng.<br />
Chất lượng thẩm định tài chính dự án dưới góc độ ngân hàng là xem xét dự án đó có<br />
đáp ứng tốt nhất những yêu cầu của ngân hàng, thông qua các chỉ tiêu như quy trình thẩm<br />
định có khoa học và toàn diện không, công tác tổ chức quản lý, điều hành và sự phối hợp<br />
có nhịp nhàng của các bên có liên quan trong quá trình thẩm định, hệ thống thông tin có<br />
đầy đủ, độ tin cậy cao,...<br />
Các chỉ tiêu phản ảnh chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư<br />
Chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư được thể hiện qua nhiều chỉ tiêu, trong<br />
đó có những chỉ tiêu có thể định lượng được nhưng cũng có những chỉ tiêu không thể<br />
định lượng được. Nội dung của luận văn này chỉ đề cập đến khía cạnh các chỉ tiêu phản<br />
ánh sự thỏa mãn những nhu cầu từ phía ngân hàng.<br />
Tổ chức quản lý, điều hành và quy trình thẩm định tài chính dự án<br />
Mức độ chính xác, toàn diện của nội dung và kết luận thẩm định<br />
Phương pháp và chỉ tiêu thẩm định phù hợp<br />
Thời gian thẩm định<br />
Hệ thống thông tin đầy đủ, độ tin cậy cao<br />
Nợ quá hạn và nợ xấu<br />
1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài chính DAĐT<br />
Các nhân tố về phía ngân hàng thương mại<br />
Năng lực, kiến thức, kinh nghiệm của cán bộ thẩm định<br />
Trang thiết bị, công nghệ<br />
Các nhân tố bên ngoài ngân hàng<br />
Đây là các yếu tố từ môi trường bên ngoài ngân hàng tác động tới chất lượng công<br />
<br />
tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của ngân hàng thương mại như cơ chế chính sách,<br />
pháp luật của Nhà nước, các rủi ro bất khả kháng có thể xảy ra trong quá trình hoạt động<br />
của dự án, trình độ và tính trung thực của chủ đầu tư…<br />
CHƢƠNG 2<br />
THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TRONG HOẠT<br />
ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI- CHI NHÁNH HOÀN KIẾM<br />
<br />
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm<br />
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển<br />
Ngân hàng TMCP Quân đội- Chi nhánh Hoàn Kiếm được thành lập theo quyết định<br />
345/QĐ/HĐQT ngày 28/09/2005 của Hội đồng quản trị Ngân hàng TMCP Quân đội.<br />
2.1.2 Cơ cấu bộ máy hoạt động<br />
Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Hoàn Kiếm bao gồm: Ban Giám đốc, phòng Quan hệ<br />
khách hàng, phòng Kế toán và dịch vụ khách hàng, phòng Quản lý tín dụng, phòng Tổ<br />
chức hành chính, các phòng giao dịch.<br />
2.1.3. Các hoạt động chủ yếu của Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm<br />
Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm được thực hiện tất cả các<br />
nghiệp vụ của Ngân hàng TMCP Quân đội. Cụ thể như sau:<br />
- Huy động tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi thanh toán;<br />
- Cho vay vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn bằng VNĐ và ngoại tệ phục vụ sản<br />
xuất kinh doanh;<br />
- Cho vay trả góp, tiêu dùng, sinh hoạt gia đình, cho vay mua ô tô trả góp, cho vay trả<br />
góp mua, xây dựng và sửa chữa nhà, cho vay du học;<br />
- Thanh toán bằng VNĐ và ngoại tệ như: thanh toán chuyển tiền điện tử trong cả<br />
nước, thanh toán biên giới, thanh toán quốc tế qua mạng SWIFT, TELEX,...<br />
- Các dịch vụ khác.<br />
2.2. Thực trạng chất lƣợng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay tại<br />
Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh Hoàn Kiếm<br />
Để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu về vốn đầu tư trung, dài hạn của các doanh<br />
nghiệp trên địa bàn quận Hoàn Kiếm và thành phố Hà Nội, trong những năm gần đây,<br />
hoạt động tài trợ theo dự án tại Chi nhánh Hoàn Kiếm ngày càng được mở rộng và phát<br />
triển. Song song với việc mở rộng tài trợ theo dự án, Chi nhánh luôn luôn chú trọng việc<br />
nâng cao chất lượng, hiệu quả thẩm định dự án đầu tư. Chất lượng thẩm định tài chính dự<br />
<br />