(Dự thảo) Tóm tắt Luận án Tiến sỹ: Nghiên cứu ứng dụng ảnh vệ tinh RADAR trong xác định sinh khối rừng tỉnh Hòa Bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ------------------<br /> <br /> Trần Tuấn Ngọc<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG ẢNH VỆ TINH RADAR TRONG<br /> XÁC ĐỊNH SINH KHỐI RỪNG TỈNH HÒA BÌNH<br /> <br /> Chuyên ngành: Bản đồ, Viễn thám và Hệ thống thông tin Địa lý<br /> Mã số:<br /> 62440214<br /> <br /> (DỰ THẢO) TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ<br /> <br /> Hà Nội - 2014<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại: Bộ môn Bản đồ Viễn thám, Khoa Địa<br /> lý, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> PGS.TS. Phạm Văn Cự<br /> PGS.TS. Nguyên Ngọc Thạch<br /> Phản biện 1:<br /> …………….……………………………………………………………<br /> ………………………………………………………………………..<br /> Phản biện 2:<br /> …………………………………………………………………………<br /> ………………………………………………………………………….<br /> Phản biện 3:<br /> …………………………………………………………………………<br /> …………………………………………………………………………<br /> <br /> Luận án sẽ được bảo vệ trược hội đồng khoa học cấp nhà nước chấm<br /> luận án tiến sỹ họp tại…………………………………………………<br /> Vào hồi…………giờ……ngày……tháng………..năm………………<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại:<br /> -<br /> <br /> Thư viện Quốc gia Việt Nam<br /> <br /> -<br /> <br /> Trung tâm Thông tin – Thư viện , Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> Tính cấp thiết<br /> Lịch sử phát triển của loài người gắn liền với rừng và sử dụng rừng.<br /> Từ xa xưa rừng là nguồn cung cấp nguyên liệu thô cho xây dựng, giao<br /> thông, là nguồn thực phẩm cho con người. Việc bảo vệ và phát triển<br /> rừng có ý nghĩa quan trọng trong sự phát triển bền vững của mỗi quốc<br /> gia cũng như toàn thế giới. Rừng không chỉ là bể chứa các bon giúp<br /> giảm nhẹ biến đổi khi hậu mà còn duy trì sự tuần hoàn của nước, giảm<br /> nhẹ thiên tai.<br /> Để quản lý, bảo vệ và phát triển rừng thì dữ liệu điều tra, đánh giá<br /> rừng là hết sức quan trọng. Ở nước ta việc điều tra, đánh giá tài nguyên<br /> rừng được thực hiện theo chu kỳ 05 năm, chu kỳ điều tra kéo dài này có<br /> thể dẫn đến sự sai lệch giữa báo cáo với tình hình thực tế của hiện trạng<br /> rừng do việc khai thác và phát triển rừng diễn ra trong chu kỳ điều tra.<br /> Với việc sử dụng dữ liệu viễn thám quang học vào công tác điều<br /> tra, kiểm kê rừng, thì việc tăng tần xuất điều tra rừng là không khả thi vì<br /> một trong các hạn chế của ảnh quang học là việc chụp ảnh phụ thuộc<br /> nhiều vào điều kiện thời tiết.<br /> Để khắc phục hạn chế nêu trên, hiện nay trên thế giới đã có nhiều<br /> nghiên cứu ứng dữ liệu viễn thám siêu cao tần hay còn gọi là viễn thám<br /> radar trong công tác điều tra đánh giá thực phủ trên thế giới do chụp ảnh<br /> radar không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết.<br /> Vấn đề đặt ra trong đề tài là nghiên cứu khả năng ứng dụng ảnh<br /> RADAR trong xác định sinh khối rừng tuy không phải là vấn đề mới đối<br /> với thế giới, tuy nhiên, các nghiên cứu trên thế giới cho đến nay tập<br /> trung chủ yếu vào rừng phía bắc (boreal forest) với chủng loại thông mà<br /> <br /> 1<br /> <br /> chưa có nhiều nghiên cứu đối với rừng nhiệt đới. Hơn nữa, độ chính xác<br /> xác định sinh khối rừng bằng dữ liệu ảnh RADAR phụ thuộc rất nhiều<br /> vào các yếu tố ngoại cảnh như trữ lượng rừng, đặc điểm sinh thái rừng,<br /> các điều kiện môi trường (khí hâu, địa hình...). Do vậy để áp dụng công<br /> nghệ này cho việc xác định sinh khối rừng ở Việt Nam cần có các<br /> nghiên cứu về cơ sở khoa học của phương pháp, lựa chọn thông số kỹ<br /> thuật của dữ liệu. Chính vì vậy tôi đề xuất “Nghiên cứu ứng dụng ảnh vệ<br /> tinh radar trong xác định sinh khối rừng tỉnh Hòa Bình”.<br /> Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> Mục tiêu<br /> Xây dựng cơ sở khoa học cho việc lựa chọn phương pháp và dữ<br /> liệu viễn thám siêu cao tần phù hợp trong xác định sinh khối rừng ở Việt<br /> Nam.<br /> Đánh giá khả năng ứng dụng của ảnh viễn thám siêu cao tần đối với<br /> xác định sinh khối lớp phủ rừng trên mặt đất của Việt Nam.<br /> Nhiệm vụ<br /> Để thực hiện được các mục tiêu nêu trên, những nội dung sau cần<br /> được nghiên cứu:<br /> -<br /> <br /> Tổng quan về rừng Việt Nam nói chung và rừng tỉnh Hòa Bình<br /> nói riêng để làm rõ tính đặc thù của đối tượng cần nghiên cứu;<br /> <br /> -<br /> <br /> Tổng quan về phương pháp viễn thám trong nghiên cứu về sinh<br /> khối rừng nhằm làm rõ, kế thừa các kết quả nghiên cứu đi<br /> trước, làm sáng tỏ cơ cở khoa học của việccac đồng thời định<br /> hướng các nghiên cứu cho luận văn.<br /> <br /> -<br /> <br /> Thử nghiêm xác định sinh khối rừng trên mặt đất tại tỉnh Hòa<br /> Bình sử dụng dữ liệu ENVISAT ASAR và ALOS PALSAR;<br /> <br /> 2<br /> <br /> -<br /> <br /> Kiểm chứng kết quả tính sinh khối rừng trên mặt đất từ dữ liệu<br /> viễn thám siêu cao tần bằng các dữ liệu khác;<br /> <br /> -<br /> <br /> Phân tích đánh giá kết quả thực nghiệm và phương pháp tính<br /> sinh khối rừng.<br /> <br /> Giới hạn và phạm vi nghiên cứu<br /> Về không gian:<br /> Luận án nghiên cứu ứng dụng ảnh radar cho xác định sinh khối<br /> rừng trên tỉnh Hòa Binh.<br /> Về thời gian:<br /> Luận án nghiên cứu dựa trên dữ liệu năm 2009.<br /> Về đối tƣợng nghiên cứu:<br /> Sinh khối trên mặt đất của rừng;<br /> Đặc tính tương tác tia RADAR và lớp phủ rừng;<br /> Phương pháp tính sinh khối rừng.<br /> Những điểm mới của Luận án<br /> -<br /> <br /> Đưa ra được sự lựa chọn tối ưu cho dữ liệu phân cực (HH và<br /> HV) trong bài toán đánh giá sinh khối trên mặt đất của rừng<br /> khu vực nghiên cứu;<br /> <br /> -<br /> <br /> Phương pháp tích hợp dữ liệu với cấu hình chụp ảnh khác nhau<br /> một cách có lựa chọn để nâng cao độ chính xác tính sinh khối<br /> trên mặt đất của rừng;<br /> <br /> -<br /> <br /> Chỉ ra ngưỡng bão hòa của tán xạ ngược trên ảnh radar đối với<br /> sinh khối rừng khu vực nghiên cứu;<br /> <br /> 3<br /> <br />