Bài giảng Chế tạo máy 2 - Đặng Xuân Phương

Chia sẻ: Thảo Lê91 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:189

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Cùng tìm hiểu bài giảng Chế tạo máy 2 thông qua việc nắm bắt một số vấn đề chính như sau: Công nghệ gia công họ các chi tiết điển hình, thiết kế quy trình công nghệ gia công chi tiết máy, các phương pháp tổ chức quy trình công nghệ, cơ sở về công nghệ lắp ráp. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chế tạo máy 2 - Đặng Xuân Phương

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG KHOA CƠ KHÍ BM CHẾ TẠO MÁY BÀI GIẢNG Biên soạn: Đặng Xuân Phương Nha Trang, 2006
CHÖÔNG 1 COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG HOÏ CAÙC CHI TIEÁT ÑIEÅN HÌNH Trong ngaønh cheá taïo maùy, toàn taïi moät soá löôïng raát lôùn caùc chi tieát gia coâng, nhöng ta coù theå taäp hôïp moät soá raát lôùn caùc chi tieát vaø nhoùm maùy trong cô khí thaønh moät soá loaïi hoaëc nhoùm coù haïn, ñaûm baûo khaû naêng chuyeån töø quaù trình coâng ngheä ñôn chieác sang quy trìng coâng ngheä ñieån hình ñaëc tröng cho töøng loaïi. Nhöõng chi tieát ñöôïc xeáp thaønh cuøng moät loaïi hay moät nhoùm khi chuùng coù nhöõng chöùc naêng vaø quy trình coâng ngheä töông töï nhau. Muïc ñích cuûa vieäc phaân loaïi caùc nhoùm, loaïi chi tieát vaø ñöa ra nhöng quy trình coâng ngheä gia coâng ñieån hình, ñaëc tröng nhaèm giuùp cho vieäc thieát keá vaø chuaån bò saûn xuaát moät chi tieát maùy baát kyø naøo ñoù ñöôïc nhanh choùng, thuaän lôïi vaø chính xaùc. Tröôùc khi chuaån bò saûn xuaát chi tieát ta phaûi xem xeùt noù thuoäc loaïi chi tieát naøo ñeå ñònh höôùng vaø tham khaûo quy trình coâng ngheä ñieån hình cuûa hoï chi tieát töng öùng, treân cô sôõ ñoù coù nhöõng boå sung, söû ñoåi nhöõng vaán ñeà caàn thieát ñeå coù quy trình coâng ngheä gia coâng cho chi tieát caàn saûn xuaát. Hieän nay, toàn taïi nhieàu heä thoáng phaân loaïi döïa treân cô sôõ chia caùc chi tieát gia coâng ra thaønh loaïi vaø kieåu. Nhöng noùi chung xeùt veà chöùc naêng, keát caáu vaø quy trình coäng ngheä thì ngöôøi ta chia caùc chi tieát gia coâng thaønh caùc daïng: daïng hoäp, daïng caøng, daïng baïc, daïng truïc, daïng ñóa, daïng keïp chaët… Ñoù laø nhöõng hoï chi tieát ñieån hình trong ngaønh cheá taïo maùy. Phaàn döôùi ñaây seõ trình baøy quy trình coâng ngheä gia coâng cho moät soá daïng cô baûng noùi treân. 1. QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ GIA COÂNG CAÙC CHI TIEÁT DAÏNG HOÄP. 1.1.Ñaëc ñieån veà keát caáu vaø yeâu caàu kyõ thuaät. 1.1.1. Ñaëc ñieåm chi tieát. Haàu nhö phaàn lôùn caùc maùy moùc ñeàu coù caùc chi tieát daïng hoäp. Hoäp bao goàm caùc chi tieát coù hình khoái roãng thöôøng laøm nhieäm vuï cuûa chi tieát cô sôõ ñeå laép caùc ñôn vò laép (nhö nhoùm, cuïm, boä phaän) cuûa nhöõng chi tieát khaùc leân taïo thaønh moät boä phaän maùy nhaèm thöïc hieän moät nhieäm vuï ñoäng hoïc naøo ñoù cuûa toaøn maùy. Coù raát nhieàu kieåu hoäp (hình 1.1) vaø coù nhöõng coâng cuï raát khaùc nhau nhö hoäp soá, hoäp chaïy dao trong maùy coâng cuï, thaân ñoäng cô, thaân maùy bôm, giaù ñôõ… Hoäp thöôøng coù troïng löôïng vaø coù kích thöôùc lôùn hôn nhieàu so vôùi caùc loaïi chi tieát khaùc, hình thuø phöùc taïp, coù nhieàu vaùch, ñoä daøy moûng cuûa caùc vaùch cuõng khaùc nhau, trong caùc vaùch coù nhieàu gaân, coù nhieàu phaàn loõm. Bôûi vaäy khoái löôïng gia coâng caùc chi tieát daïng hoäp nhieàu. Treân hoäp coù nhieàu maët phaûi gia coâng vôùi ñoä chính xaùc khaùc nhau vaø cuõng coù nhöõng veà maët khoâng gia coâng. Treân hoäp coù nhieàu maët phaúng, caùc loã caàn gia coâng chính xaùc ñeå laøm beà maët tieáp xuùc hoaëc thöïc hieän caùc moái laép gheùp. Tuyø coâng duïng maø caùc loã treân hoäp ñöôïc chia ra: - Loã chính xaùc (loã chính): duøng ñeå ñôõ caùc ñaàu truïc. - Loã khoâng caàn chính xaùc (loã phuï): duøng ñeå keïp caùc boä phaän Hình 1.1: Caùc chi tieát daïng hoäp 3
khaùc. Nhìn chung chi tieát hoäp laø phöùc taïp, khoù gia coâng, khi gia coâng caàn phaûi ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät khaùc nhau. 1.1.2. Yeâu caàu kyõ thuaät Khi gia coâng hoäp caàn phaûi ñaûm baûo caùc yeâu caàu kyõ thuaät, ñoä chính veà vò trí töông quan cuõng nhö ñoä song song, ñoä vuoâng goùc cuûa caùc loã chính vôùi caùc beà maët chuaån, ñoä ñoàng taâm cuûa caùc loã. Ngoaøi ra caán phaûi ñaûm baûo veà ñoä chính xaùc kích thöôùc, khoaûng caùch giöõa caùc ñöôøng taâm caùc loã vaø ñoä chính xaùc veà hình daùng hình hoïc cuûa caùc loã; ñoä thaúng, ñoä phaúng cuûa caùc beà maët… Nhöõng yeâu caàu kyõ thuaát cô baûn cuûa hoäp bao goàm: Caùc yeâu caàu kyõ thuaät Sai leäch cho pheùp - Ñoä khoâng phaúng vaø ñoä khoâng song song cuûa 0.05÷0.1 m/ treân toaøn chieàu daøi. caùc maët phaúng - Ñoä nhaùm cuûa beà maët phaúng Ra= 2.5÷0.32 µm (∇6 ÷∇8). - Caáp chính xaùc kích thöôùc loã 7÷9 - Dung sai khoaûng caùch caùc taâm loã Phuï thuoäc vaøo chöùc naêng. - Ñoä nhaùm beà maët loã chính xaùc Ra=1.25÷0.16 µm(∇7 ÷∇9). - Dung sai ñoä khoâng ñoàng taâm caùc loã ½ dung sai ñöôøng kính loã nhoû nhaát. - Ñoä khoâng vuoâng goùc giöõa maët ñaàu vaø taâm loã 0.01÷0.05 mm/100mm baùn kính baèng dung sai khoaûng caùnh taâm, (0.02÷0.1 mm) neáu laép truïc baùnh raêng. - Dung sai ñoä khoâng vuoâng goùc cuûa caùc taâm loã 0.02÷0.06 mm (laép baùnh raêng coân vaø baèng truïc vít). 1.2.Tính coâng ngheä keát caáu Ngöôøi thieát keá cuõng nhö ngöôøi gia coâng chi tieát phaûi naém vöõng ñöôïc tính coâng ngheä trong keát caáu cuûa chi tieát daïng hoäp treân cô sôõ ñoù coù nhöõng quan ñieåm ñuùng trong thieát keá ñeå ñaûm baûo sao cho khoái löôïng gia coâng vaø tieâu hao vaät lieäu laø nhoû nhaát. Hoäp coù tính coâng ngheä troâng keát caáu phaûi thoaû maõn: - Hoäp phaûi coù ñuû ñoä cöùng vöõng ñeå khi gia coâng chi tieát khoâng bò bieán daïng vaø coù theå duøng cheá ñoä caét cao, ñaït naêng xuaát cao. - Caùc beà maët laøm chuaån phaûi coù ñuû dieän tích chaân ñeá nhaát ñònh ñeå ñònh vò ñöôïc chính xaùc, phaûi cho pheùp thöïc hieän nhieàu nguyeân coâng khi duøng beà maët ñoù laøm chuaån ñònh vò nhaèm traùnh sai soá chuaån khi thay ñoåi chuaån, cho pheùp qua trình gaù ñaët nhanh. - Caùc beà maët caàn gia coâng khoâng ñöôïc coù vaáu loài loõm, phaûi thuaän tieän cho vieäc aên dao. Keát caáu caùc beà maët phaûi taïo ñieàu kieän gia coâng nhieàu dao ñoàng thôøi. - Caùc loã treân hoäp neân thoâng suoát, caùc loã ñoàng taâm neân coù caùc ñöôøng kính giaûm daàn töø ngoøi vaøo trong, khoâng neân coù raõnh hoaït daïng ñònh hình. - Khoâng neân boá trí caùc loã nghieâng so vôùi caùc maët phaúng cuûa caùc vaùch ñeå khi gia coâng traùnh hieän töôïng giao khoan khoeùt bò aên leäch höông khi gaõy dao. 1.3. Vaät lieäu vaø phöông phaùp cheá taïo phoâi 1.3.1. Vaät lieäu Choïn vaät lieäu cheá taïo caùc chi tieát daïng hoäp xuaát phaùt töø coâng duïng, ñieàu kieän laøm vieäc vaø soá löôïng chi tieát. Khi choïn caàn löu yù aûnh höôûng cuûa tính chaát vaät lieäu ñeán caùc chi tieát nhöu ñoä beàn, ñoä cöùng vöõng cuûa keát caáu, ñoä choáng rung, ñoä choáng maøi moøn cuûa caùc beà maët… Ngoaøi ra coøn phaûi 4
xeùt tôùi caùc yeáu toá coäng ngheä quyeát ñònh phöông phaùp taïo phoâi, tính gia coâng cuûa vaä leäu vaø caùc chi phí lieân quan. Vaät lieäu ñeå cheá taïo caùc chi tieát daïng hoäp thöôøng duøng laø gang xaùm. Ngoaøi ra coøn coù theå duøng gang deûo, theùp ñuùc, theùp khoâng ræ vaø theùp taám ñeå laøm laïi. Gang xaùm laø vaät lieäu cô baûn ñeå cheá taïo caùc chi tieát daïng hoäp. Sôõ dó nhö vaäy laø gia thaønh cuûa gang khoâng cao, tính ñuùc raát toát, cho pheùp taïo phoâi coù hình daïng phöùc taïp. Gang xaùm cuõng raát deã gia coâng vaø coù tính choáng rung raát toát cho neân thaân maùy cuûa caùc maùy gia coâng kim loaïi, maùy noâng nghieäp maùy bôm… thöôøng cheá taïo töø caùc loaïi gang xaùmGX15-32, GX18-36, GX21-40. Nhuõng chi tieát caàn coù ñoä beàn cao, ví duï nhö caàu sau xe oâ toâ taûi, maùy sôùi ñaát, maùy laøm ñöôøng giao thoâng…, thì ngöôøi ta thöôøng duøng theùp ñuùc 40L, 40LK, hoaëc gang deûo. Nhöõng chi tieát hoäp coù tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng aên moøn cao nhö axit, nöôùc bieån thì ñöôïc cheá taïo tuø theùp khoâng ræ nhö 12X18H1T, 20XH2313. Ñoái vôùi nhöõng chi tieát hoäp yeâu caàu nheï thì ñöôïc cheá taïo töø hoäp kim nhoâm nhö AL4, AL8, AL10B, AL13. 1.3.2. Phöông phaùp cheá taïo phoâi. Phoâi ñuùc: haàu heát caùc chi tieát daïng hoäp 95% ñöôïc taïo phoâi baèng phöông phaùp ñuùc vaø chuû yeáu laø töø gang xaùm. Ngoaøi ra coù theå ñuùc töø theùp hôïp kim nhoâm. Phoâi ñuùc coù theå taïo baèng phöông phaùp ñuùc trong khuoân caùt hay ñuùc trong khuoân kim loaïi, ñuùc aùp löïc, ñuùc trong khuoân voû moûng. Ñuùc trong khuoân caùt, maãu baèng goã, laøm khuoân baèng tay. Phöông phaùp naøy cho ñoä chính xaùc thaùp, löôïng dö caét goït lôùn, naêng suaát thaáp, ñoøi hoûi trình ñoä coâng nhaân phaûi cao, thích hôïp vôùi saûn xuaát ñôn chieác vaø haøng loaït nhoû. Ñuùc trong khuoân caùt, maãu kim loaïi, laøm khuoân baèng maùy, cho ñoä chính xaùc cuûa phoâi cao hôn, löôïng dö caét goït nhoû. Phöông phaùp naøy thích hôïp cho saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái. Ñuùc trong khuoân voû moûng baèng kim loaïi cho phoâi ñuùc ñaït ñoä chính xaùc cao (0.3÷0.6), tính chaát cô lyù toát, ñoä xaùm beà maët thaáp (Ra = 10÷5µm). Phöông phaùp naøy thích hôïp cho phoâi côõ nhoû trong saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái. Ñuùc aùp löïc aùp duïng cho nhöõng chi tieát côõ nhoû, hình daïng phöùc taïp vaø thaønh moûng, chaát löôïng phoâi raát toát. Phoâi haøn: phoâi haøn ñöôïc cheá taïo töø theùp taám roài haøn laïi thaønh hoäp. Loaïi naøy thöôøng duøng trong saûn xuaát ñôn chieác vaø haøng loaït nhoû. Phoâi haøn coù hai kieåu: - Kieåu thoâ: haøn caùc taám theùp laïi thaønh hoäp, sau ñoù môùi gia coâng. - Kieåu tinh: haøn nhöõng taám theùp ñaõ ñöôïc gia coâng sô boä caùc beà maët caàn thieát thaønh hoäp, sau ñoù môùi gia coâng tinh laïi. Söû duïng phoâi haøn ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian chuaån bò phoâi, ñaït hieåu quaû kinh teá cao. Tuy nhieân phoâi haøn thöôøng bò öùng suaát dö vaø chæ cheá taïo ñöôïc phoâi coù hình daïng ñôn giaûn. Phoâi daäp: ñöôïc duøng ñoái vôùi caùc chi tieát côõ nhoû, coù hình daïng khoâng phöùc taïp ôû daïng saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái. Ñoái vôùi theùp coù theå daäp noùng coøn ñoái vôùi kim loaïi maøu coù theå daäp nguoäi. Phöông phaùp naøy taïo ñöôïc phoâi coù cô tính toát vaø naêng suaát cao. 1.4. Quy trình coâng ngheä gia coâng 1.4.1. Chuaån ñònh vò gia coâng chi tieát hoäp Khoái löôïng gia coâng hoäp chuû yeáu taäp trung vaøo vieäc gia coâng loã vaø maët phaúng. Muoán gia coâng nhieàu loã treân caùc beà maët khaùc nhau qua caùc giai ñoaïn thoâ, baùn tinh vaø caàn taïo neân moät chuaån tinh thoáng nhaát cho caùc chi tieát daïng hoäp. Chuaån ñoù thöôøng laø moät maët phaúng naøo ñoù (thöôøng laø maët ñaùy) vaø hai loã chuaån tinh phuï vuoâng goùc vôùi maët phaúng ñoù. Hai loã chuaån tinh phuï phaûi ñöôïc gia coâng ñeán caáp chính xaùc 6÷7 vaø khoaûng caùch caøng xa nhau caøng toát (hình 2a). 5
Khi ñònh vò chi tieát hoäp treân ñoà gaù thì maët ngoaøi seõ tieáp xuùc vôùi maët phaúng cuûa ñoà ñònh vò, hai loã ñöôïc ñònh vò baèng hai choát (moät choát truï vaø moät choát traùm). Nhö vaäy chi tieát ñöôïc ñònh vò ñuû 6 baäc töï do. Treân ñeá hoäp thöôøng coù caùc loã buloâng, ngöôøi ta thöôøng duøng hai trong caùc loã ñoù laøm chuaån tinh phuï. Tuy nhieân khoâng nhaát thieát luùc naøo cuõng duøng hai loã laép buloâng ñem gia coâng tinh ñeå laøm chuaån tinh phuï maø coù theå caên cöù vaøo keát caáu cuï theå cuûa hoäp nhö raõnh, soáng tröôït (hình 1.2c) hoaëc loã chính xaùc (hình 1.2b) cuûa hoäp ñeá khoáng cheá caùc baäc töï do coøn laïi. Treân hình 1.2b, chi tieát hoäp coù loã chính xaùc 3, ta taän duïng noù laøm chuaån tinh, ñònh vò baèng choát truï vaø chæ caàn theâm moät loã phuï ñeå ñònh vò baèng choát traùm. Chuaån tinh duøng laø Hình 1.2: Chuaån ñònh vò caùc chi tieát daïng hoäp maët ñaùy. Treân hình 1.2c, keát caáu cuûa maùy coâng cuï luoân luoân coù soáng tröôït, ngöôøi ta thöôøng ñònh vò theo caùc beà maët soáng tröôït 1 vaø mang caù 2. Trong ngaønh maùy naëng, chuaån thöôøng choïn laø 6 ñieåm ñöôïc phaân boá treân 3 maët phaúng toaï ñoä Ñeàcaùc. Ñeå coù chuaån tinh ta phaûi tieán haønh gia coâng taïo maët chuaån, nhö vaäy caàn phaûi coù moät chuaån thoâ. Vieäc choïn chuaån thoâ cho nguyeân coâng gia coâng chuaån tinh raát quan troïng vì noù aûnh höôûng ñeán vieäc phaân boá löôïng dö gia coâng cuõng nhö ñoä chính xaùc cuûa caùc nguyeân coâng tieáp theo. Chuaån thoâ coù theå duøng nhö sau: - Duøng hai maët thoâ cuûa loã chính khoáng cheá 4 baäc töï do (hình 1.3). - Neáu chi tieát hoäp khoâng thuaän tieän ñònh vò vaøo loã chính thì coù theå ñònh vò vaøo beà maët trong khoâng gia coâng hoaëc beà maët ngoaøi khoáng cheá 3 baäc töï do (hình 1.3c). Caàn löu yù raèng khoâng phaûi luùc naøo cuõng caàn khoáng cheá ñuû 6 baäc töï do môùi gia coâng ñöôïc. Coù moät soá beà maët trong nhöõng nguyeân coâng ñaàu tieân chæ caàn khoáng cheá 3 baäc töï do laø coù theå gia coâng ñaït kích thöôùc yeâu caàu. Neáu ñaõ khoáng cheá 3 hoaëc 4 baäc töï do roài maø chöa ñaûm baûo ñöôïc vieäc ñaït kích thöôùc thì ta duøng maët hay ñieåm tì ñeå khoáng cheá theâm 1 hoaëc 2 baäc töï do nöõa. Hình 1.3: Choïn chuaån thoâ caùc chi tieát daïng hoäp Trong caùc beà maët choïn laøm chuaån thoâ noùi treân, quan troïng nhaát laø loã chính bôûi vì neáu choïn noù laøm chuaån thoâ seõ ñaûm baûo löôïng dö veà sau cho loã ñeàu ñaën, taïo ñieàu kieän cho vieäc gia coâng loã deã daøng, ñoàng thôøi taïo cho phaàn gôø loài cuûa loã ñöôïc ñoàng taâm hôn so vôùi loã. Khi choïn chuaån thoâ cuõng caàn löu yù ñeán caùc beà maët trong khoâng gia coâng vaø chieàu daøy cuûa thaønh hoäp ñoái dieän, neáu khoâng seõ khoâng ñaûm baûo khe hôû an toaøn giöõa nhöõng chi tieát chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi hoäp (ví duï nhö baùnh raêng, tay gaït…). 6
Trong saûn xuaát ñôn chieác vaø haøng loaït nhoû, do vieäc cheá taïo phoâi keùm chính xaùc, thöôøng hay gia coâng treân maùy vaïn naêng vaø khoâng duøng ñoà gaù chuyeân duøng neân coù theå choïn chuaån baèng phöông phaùp laáy daáu. Khi laáy daáu coù theå choïn chuaån thoâ naøy ñoàng thôøi kieåm tra chuaån thoâ kia ñeå chia löôïng dö cho thoaû maõn vôùi caùc yeâu caàu khaùc nhau. Phöông phaùp naøy naêng suaát thaáp, doøi hoûi ngöôøi coâng nhaân phaûi am hieåu veà chuaån vaø löôïng dö, tuy nhieân phöông phaùp naøy coù theå taän duïng ñöôïc moät soá phoâi maø noù khoâng coøn ñaït yeâu caàu so vôùi phöông phaùp töï ñoäng gaù ñaët. 1.4.2. Quy trình coâng ngheä vaø caùc thieát bò thöôøng duøng Quy trình coâng ngheä gia coâng caùc chi tieát daïng hoäp bao goàm nhöõng gia ñoaïn sau ñaây: - Gia coâng maët phaúng chuaån vaø caùc loã chuaån ñeå laøm chuaån tinh thoáng nhaát. - Gia coâng caùc maët phaúng coøn laïi. - Gia coâng thoâ vaø baùn tinh caùc loã laép gheùp. - Gia coâng caùc loã khoâng chính xaùc duøng ñeå keïp chaët. - Gia coâng chính xaùc caùc loã laép gheùp. - Toång kieån tra. 1.4.2.1. Gia coâng caùc maët chuaån Maët laøm chuaån ñeå gia coâng caùc chi tieát daïng hoäp goàm moät maët phaúng vaø hai loã chuaån. - Gia coâng maët phaúng chuaån: Neáu saûn löôïng ít, kích thöôùc hoäp vôùi moïi côõ thì coù theå duøng maùy phay hay maùy baøo vaïn naêng ñeå gia coâng. Ngoaøi ra trong tröôøng hôïp hoäp côõ lôùn coù beà maët chuaån vuoâng goùc hoaëc gaàn trong thì ta coù theå tieän treân maùy tieän ñöùng, hoäp côõ nhoû thì coù theå tieän treân maùy tieän vaïn naêng keïp chaët baèng maâm caëp 4 chaáu vaø nhöõng ñoà gaù thích hôïp. Trong daïng saûn xuaát haøng loaït lôùn vaø haøng khoái thì söû duïng phöông phaùp phay lieân tuïc treân caùc maùy phay nhieàu truïc ñoái vôùi caùc chi tieác côõ vöøa vaø côõ lôùn. Coøn ñoái vôùi chi tieát hoäp côõ nhoû coù theå duøng phöông phaùp truoát hoaëc duøng maùy toå hôïp, maùy chuyeân duøng. Hình 1.4: Ñoà gaù phay maët ñaàu chi tieát daïng hoäp 7
- Gia coâng hai loã chuaån: Neáu saûn xuaát haøng loaït hoaëc haøng khoái neân duøng maùy khoan nhieàu truïc hay maùy chuyeân duøng. Do yeâu caàu ñoä chính xaùc cao cuûa hai loã chuaån neân khi gia coâng phaûi tieán haønh qua 3 böôùc khoan, khoeùt, doa trong moät laàn gaù vaø phaûi duøng baïc daãn höôùng ñeå ñaûm baûo ñoä nhaùm beà maët, ñoä chính xaùc cuûa beà maët loã, khoaûng caùch taâm giöõa hai loã vaø ñoä vuoâng goùc giöõa hai ñöôøng taâm loã vôùi hai maët chuaån. Neáu saûn löôïng nhoû coù theå gia coâng treân maùy khoan ñöùng sau khi laáy daáu taâm. Neáu hoäp lôùn ñaõ coù loã thoâ saün thì tieán haønh treân may doa ngang, khi gia coâng caàn duøng baïc daãn höôùng. 1.4.2.2. Gia coâng caùc maët phaúng cuûa hoäp Hình 1.5: Ñoà gaù khoan–doa 4 loã ñaùy chi tieát daïng hoäp Caùc maët phaúng khaùc coøn laïi cuûa hoäp thöôøng laø caùc maët ngoaøi nhö maët ñaàu, maët caïnh, maët bích… Gia coâng caùc maët naøy coù theå tieán haønh baèng phöông phaùp baøo, phay, tieän, maøi vaø chuoát. Phay laø phöông phaùp thoâng duïng nhaát ñeå gia coâng maët phaúng. Do quaù trình caét goït lieân tuïc, phöông phaùp naøy coù naêng suaát raát cao neân thöôøng duøng cho caùc loaïi saûn xuaát ñôn chieác, haøng loaït vaø haøng khoái. Tuyø thuoäc quy moâ saûn xuaát vaø kích thöôùc cuûa chi tieát maø choïn maùy vaïn naêng, maùy phay doïc nhieàu truïc chính, maùy phay kieåu tang quay, maùy ñieàu khieån theo chöông trình soá CNC. Trong saûn xuaát haøng loaït thöôøng duøng maùy phay nhieàu truïc chính ñeå gia coâng nhöõng chi tieát vöøa. Muoán taêng naêng suaát coù theå laøm truøng thôøi gian gia coâng vaø thôø gian gaù ñaët chi tieát baèng caùch boá trí hai vò trí gaù phoâi. Khi phay ôû vò trí naøy thì thaùo ñôõ vaø gaù phoâi khaùc vaøo vò trí kia. Coù theå duøng maùy phay nhieàu Hình 1.6: Ñoà gaù phay hai maët beân chi tieát daïng hoäp truïc coù troáng quay ñeå gia coâng ñoàng thôøi hai maët phaúng song song baèng nhieàu dao. Treân caùc ñöôøng daây töï ñoäng hoaëc maùy toå hôïp coù theå gia coâng baèng nhieàu dao phay maët ñaàu töø nhieàu phía ñoàng thôøi. 8
Trong saûn xuaát haøng khoái, caùc maët phaúng coù theå gia coâng baèng phöông phaùp truoát treân maùy truoát ngang. Naêng suaát cuûa phöông phaùp naøy raát cao nhöng ñoøi hoûi chi tieát phaûi ñuû cöùng vöõng vì löïc truoát raát lôùn. Trong saûn xuaát haøng loaït nhoû vaø ñông chieác, caùc maët phaúng nhoû vaø daøi hay gia coâng baèng phöông phaùp baøo. Nhöõng chi tieát lôùn vaø naëng cuõng thöôøng duøng phöông phaùp baøo ñeå gia coâng. Phöông phaùp baøo ñôn giaûn, reû tieàn, naêng suaát thaáp nhöng coù theå naâng cao naêng suaát baèng caùch gaù nhieàu chi tieát ñeå söû duïng heát haønh trình cuûa baøo. Gia coâng tinh maët ngoaøi cuûa hoäp trong saûn suaát haøng loaït lôùn vaø haøng khoái ñöôïc thöïc hieän treân maùy maøi, trong saûn xuaát nhoû vaø ñôn chieác hay duøng phöông phaùp caïo. Noùi chung tuyø thuoäc vaøo yeâu caàu kyõ thuaät cuûa chi tieát vaø ñieàu kieän thöïc teá cuûa saûn xuaát maø ta choïn caùc phöông phaùp gia coâng phuø hôïp. Ñoä chính xaùc cuûa caùc phöông phaùp gia coâng nhö tieän, phay, baøo, truoát, maøi qua caùc böôùc thoâ, tinh, moûng coù cho trong soå tay coâng ngheä cheá taïo maùy. 1.4.2.3. Gia coâng caùc loã laép gheùp Gia coâng caùc loã chính thöôøng laø giai Hình 1.7: Ñoà gaù phay maët laép gheùp goái ñôõ ñoaïn quan troïng vaø chieám nhieàu thôøi gian vaø khoái löôïng gia coâng nhaát trong quaù trình coâng ngheä gia coâng chi tieát hoäp. ÔÛ khaâu naøy phaûi ñaûm baûo haøng loaït caùc yeâu caàu kyõ thuaät khaét khe veà ñoä chính xaùc hình daïng hình hoïc, kích thöôùc, vò trí töông quan cuûa loã chính so vôùi caùc maët phaúng hoaëc so vôùi caùc loã khaùc. Caùc loã chính coù theå gia coâng treân maùy khoan, maùy doa, maùy toå hôïp nhieàu truïc chính vaø maùy CNC, ñoâi khi coù theå gia coâng treân maùy tieän ñöùng hay maùy tieän thoâng thöôøng. Duø gia coâng loã treân maùy naøo ñi chaêng nöõa ta ñeàu thaáy: - Ñöôøng kính cuûa caùc loã phuï thuoäc cô baûn vaøo kích thöôùc cuûa dao (dao ñònh kích thöôùc) hoaëc phuï thuoäc vaøo caùch ñieàu chænh kích thöôùc cuûa muõi dao laép treân truïc dao. - Ñoä chính xaùc veà khoaûng caùch taâm, ñoä song song vaø vuoâng goùc giöõa caùc ñöôøng taâm loã vôùi nhau ñöôïc ñaûm baûo baèng caùc phöông aùn sau: + Gia coâng loã baèng caùc baïc daãn höôùng treân ñoà gaù. + Ñònh vò trí toaï ñoä taâm loã nhôø caùc vaïch kích thöôùc treân maùy. Caùc phöông phaùp treân ñöôïc thöïc hieän baèng caùc phöông phaùp cuï theå thích hôïp vôùi töøng loaïi saûn xuaát, thieát bò hieän coù vaø yeâu caàu kyõ thuaät cuõng nhö keát caáu cuûa saûn phaåm. Trong saûn xuaát haøng loaït lôùn vaø haøng khoái, caùc loã laép gheùp cuûa hoäp ñöôïc gia coâng treân maùy doa, maùy toå hôïp nhieàu truïc theo caùch gia coâng song song hoaëc song song vôùi noái tieáp treân hai hay nhieàu beà maët cuûa hoäp. Khi ñoù vò trí cuûa caùc loã ñöôïc ñaûm baûo theo caùch boá trí caùc truïc chính treân maùy. Moãi truïc chính ñeàu gaù vôùi truïc gaù doa vaø ñöôïc daãn höôùng baèng baïc daãn höôùng. Trong saûn xuaát haøng loaït, caùc loã chính xaùc ñöôïc gia coâng treân maùy doa ngang, maùy doa ñöùng. Khi ñoù kích thöôùc loã do kích thöôùc dao quyeát ñònh, khoaûng caùch taâm caùc loã vaø ñoä song song 9
giöõa caùc loã ñöôïc ñaûm baûo nhôø söï dòch chuyeån baøn maùy vaø baèng vò trí caùc baïc daãn höôùng truïc doa treân ñoà gaù. Ñoä vuoâng goùc giöõa caùc loã ñöôïc ñaûm baûo nhôø quay baøn maùy mang chi tieát so vôùi truïc doa. Neáu duøng maùy ñieàu khieån theo chöông trình soá CNC, vò trí gia coâng ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua toaï ñoä maùy vaø toaï ñoä chi tieát, ñeå gia coâng caùc loã maùy seõ laàn löôït dòch chuyeån ñeán caùc toaï ñoä ñaõ ñöôïc laäp trình saün. Khi thöïc hieän quaù trình gia coâng, caùc yeâu caàu ñaõ cho veà ñoä chính xaùc cuûa caùc loã chính caàn ñöôïc giaûi quyeát laàn löôït baèng caùch chia nhoû quaù trình gia coâng ra caùc böôùc thoâ, tinh vaø neáu caàn thieát coù theå gia coâng tinh laàn cuoái. Khi gia coâng thoâ, muïc ñích chuû yeáu laø hôùt bôùt phaàn dö, ñaûm baûo ñoä chính xaùc veà vò trí töông quan cuûa caùc beà maët loä so vôùi caùc beà maët chuaån vaø ñaûm baûo löôïng dö ñoàng ñeàu cho böôùc gia coâng tinh. Gia coâng tinh phaûi ñaûm baûo ñoä chính xaùc veà kích thöôùc, hình daïng hình hoïc vaø vò trí töông quan cuûa caùc loã. Neáu coù yeâu caàu cao veà ñoä chính xaùc kích thöôùc, hình daïng hình hoïc vaø ñoä nhaùm beà maët thì phaûi gia coâng laàn cuoái caùc loã chính. Bieän phaùp kyõ thuaät thöïc hieän phuï thuoäc vaøo loã caàn gia coâng daøi hay ngaén, soá loã treân moät haøng loã, soá haøng loã treân moät beà maët vaø soá beà maët hoäp coù loã caàn gia coâng. Neáu loã caàn gia coâng ngaén (khoâng saâu), gaàn truïc chính thì thöôøng duøng caùc truïc gaù dao noái cöùng vôùi truïc chính cuûa maùy baèng phaàn chuoâi coân vaø ñöôïc daãn höôùng baèng baïc daãn höôùng (hình 4a,b). Baïc daãn höôùng coù hai taùc duïng chính: - Baïc daãn laép treân ñoà gaù duøng ñeå ñònh toaï ñoä (vò trí) cuûa loã caàn gia coâng. - Daãn höôùng cho duïng cuï caét nhaèm traùnh hieän töôïng dao aên leäch, khoâng ñaûm baûo ñoä song song cuûa caùc ñöôøng taâm loã hay ñoä khoâng vuoâng goùc vôùi maët ñaàu. Baïc daãn höôùng cho truïc doa coù theå boá trí ôû phía tröôùc (hình 1.8a), ôû phía sau (hình 1.8b) hoaëc caû hai phía (hình 1.8c). Ñeå gia coâng loã daøi hoaëc caùc loã ñoàng taâm treân moät haøng treân nhieàu vaùch, thöôøng söû duïng truïc gaù dao ñöôïc daãn höôùng baèng hai baïc daãn höôùng. Truïc gaù dao doa seõ noái töï löïa (meàm) vôùi truïc chính cho neân noù khoâng chòu aûnh höôûng sai soá veà ñoä khoâng ñoàng taâm cuûa truïc chính vôùi taâm cuûa loã baïc daãn höôùng. Cuï theå veà daãn höôùng khi gia coâng caùc loã daøi coù theå thöïc hieän laàn löôït qua hai nguyeân coâng thoâ vaø tinh nhö sau: Gia coâng thoâ: Tröôùc tieân gia coâng loã ngoaøi cuøng ôû moät phía cuûa hoäp baèng truïc doa coâng xoân. Hình 1.8: Sô ñoà ñònh höôùng duïng cuï caét khi doa loã Tieáp theo gia coâng loã tieáp theo. Cöù tieán haønh nhö vaäy cho ñeán khi xong moät nöûa soá loã treân haøng loã ñoù. Sau ñoù quay baøn maùy ñi 1800 ñeå gia coâng caùc loã coøn laïi ôû phía ñoái dieän cuûa hoäp vôùi caùc bieän phaùp nhö caùc loã vöøa thöïc hieän xong ôû phía beân kia. Vaán ñeà treân ñöôïc minh hoaï qua ví duï gia coâng 4 loã treân moät haøng loã naèm treân 4 vaùch khaùc nhau cuûa hoäp nhö hình veõ 1.9 Boán loã naøy ñöôïc boá trí nhoû daàn töø Hình 1.9: Sô ñoà caùc loã treân moät haøng loã cuûa chi tieát hoäp ngoaøi vaøo trong. Vieäc gia coâng thoâ ñöôïc 10
thöïc hieän theo sô ñoà hình 1.10 qua caùc böôùc sau: - Böôùc 1: gia coâng loã φ1 ñaït φ’1 (hoaëc loã φ4 ñaït φ’4). - Böôùc 2: gia coâng loã φ2 ñaït φ’2 (hoaëc loã φ3 ñaït φ’3). Sau ñoù quay baøn maùy ñeå quay chi tieát ñi 1800 vaø tieáp tuïc gia coâng phía ñoái dieän. - Böôùc 3: gia coâng loã φ4 ñaït φ’4. - Böôùc 4: gia coâng loã φ3 ñaït φ’3. Gia coâng tinh: Thöôøng thì ta gia coâng hai loã ngoaøi cuøng ñoái dieän cuûa hoäp sau ñoù duøng hai loã naøy ñeå laép baïc daãn höôùng truïc dao doa cho vieäc gia coâng caùc loã coøn laïi ôû giöõa. Truïc dao doa seõ noái tuyø ñoäng vôùi truïc chính chöù khoâng noái cöùng. Dao doa luùc naøy ñònh höôùng baèng loã gia coâng ôû hai beân chöù khoâng chòu aûnh höôûng sai Hình 1.10: Gia coâng thoâ caùc loã ñoàng truïc leäch cuûa truïc chính hoaëc ñoä ñoàng taâm giöõa truïc chính vaø dao doa. Sô ñoà gia coâng tinh loã kieåu naøy ñöôïc trình baøy treân hình 8. Ngöôøi ta coøn coù theå duøng phöông aùn gia coâng tinh lieân tuïc caùc loã töø moät phía baèng caùch söû duïng loã vöøa gia coâng ñeå daãn höôùng duïng cuï caét cho vieät gia coâng loã tieáp theo (hình 1.11). Ñeå gia coâng nhieàu loã (hay haøng loã) treân moät hay nhieàu maët cuûa hoäp thì bieän phaùp coâng ngheä cuõng töông töï nhö gia coâng moät loã (hay moät haøng loã). Trong tröôøng hôïp ôû moät maët coù theå coù moät nhoùm loã gioáng nhau coù theå thöïc hieän theo caùc phöông aùn sau: - Vôùi cuøng moät dao gia coâng ta tieán haønh gia coâng ñeå ñaït moät kích thöôùc naøo ñoù cuûa taát caû caùc loã gioáng nhau treân moät beà maët cuûa hoäp. Sau ñoù tieán haønh thay dao khaùc hoaëc ñieàu chænh kích thöôùc ñöôøng kính dao ñeå gia coâng ñaït kích thöôùc ñöôøng kính tieáp theo. Cöù nhö vaäy cho ñeân khi caû nhoùm loã gioáng nhau ñöôïc gia coâng hoaøn toaøn. Tieáp ñoù tieán haønh gia coâng nhoùm loã khaùc treân maët hoäp vaø quaù trình laïi laëp laïi. Cöù nhö vaäy cho ñeán khi taát caû Hình 1.11: Gia coâng tinh caùc loã treân moät caùc loã treân moät beà maët hoäp ñöôïc gia coâng haøng loã theo höôùng laàn löôït hoaøn toaøn. Sau ñoù quay baøn maùy mang chi tieát quay ñi moät goùc nhaát ñònh ñeå gia coâng caùc loã treân caùc maët khaùc cho ñeán khi taát caû caùc loã treân hoäp ñöôïc gia coâng. Toùm laïi laø, gia coâng maët naøo cho xong moät maët roài môùi qua maët khaùc. 11
- Cuõng vôùi moät dao, ta tieán haønh gia coâng ñeå ñaït ñeán kích thöôùc naøo ñoù cho taát caû caùc loã nhö nhau treân taát caû caùc beà maët cuûa hoäp (khi chuyeån sang caùc maët khaùc töùc laø phaûi xoay baøn maùy). Sau ñoù tieán haønh thay dao (hoaëc ñieàu chænh dao) ñeå gia coâng caùc böôùc tieáp theo (baùn tinh, tinh). Quaù trình ñöôïc laëp cho caùc nhoùm gioáng nhau khaùc treân caùc maët khaùc nhau cho ñeán khi taát caû caùc loã treân taát caû caùc maët cuûa hoäp ñöôïc gia coâng. Toùm laïi phöông phaùp naøy laø gia coâng xong nhoùm loã cuøng ñöôøng kính naøy roài môùi ñeán nhoùm loã cuøng ñöôøng kính kia. Trong saûn xuaát haøng loaït nhoû vaø ñôn chieác, vieäc gia coâng loã coù theå thöïc hieän treân maùy khoan caàn hoaëc maùy doa ñöùng, maùy doa Hình 1.12: Gia coâng tinh caùc loã treân moät haøng loã theo ngang. Vò trí cuûa caùc loã gia coâng caùch daãn höôùng hai ñaàu ñöôïc xaùc ñònh baèng phöông phaùp laáy daáu vaø sau ñoù tieán haønh raø gaù theo ñöôøng vaïch daáu phoâi. Thöù töï cuûa vieäc gia coâng loã theo phöông phaùp naøy nhö sau: - Gaù ñaët vaø kieåm tra chi tieát hoäp treân baøn maùy sao cho ñöôøng taâm cuûa loã laáy daáu song song vôùi ñöôøng taâm cuûa truïc chính. - Ñöa ñöôøng taâm truïc chính cuûa maùy truøng vôùi taâm loã gia coâng ñaàu tieân. - Gia coâng loã ñoù. - Dòch chuyeån baøn maùy cuøng chi tieát gia coâng theo nhöõng khoaûng caùch taâm ñaõ cho tôùi khi truøng vôùi ñöôøng taâm cuûa loã caàn gia coâng tieáp theo. - Gia coâng loã tieáp theo. 1.4.2.4. Gia coâng caùc loã phuï. Trong chi tieát daïng hoäp, ngoaøi loã chính ñeå laép gheùp coøn coù nhieàu loã duøng ñeå keïp chaët, loã coù ren, loã daãn daàu vaø thaùo daàu boâi trôn. Chuùng ñöôïc boá trí theo töøng nhoùm coù lieân quan maät thieát vôùi nhau. Ñoái vôùi caùc loã chính xaùc caáp 12÷10, ñoä nhaün boùng beà maët RZ=80÷40 thì chæ caàn qua khoan laø ñuû. Ñoái vôùi caùc loã caáp chính xaùc 10÷9 vaø ñoä boùng RZ=20 thì sau khi khoan coøn phaûi qua khoeùt. Coøn vôùi loã phaûi qua khoan, khoeùt, doa chæ aùp duïng khi ñoä chính xaùc cuûa loã caàn ñaït caáp 8÷7. Vieäc gia coâng loã naøy caàn caên cöù vaøo saûn löôïng ñeå choïn bieän phaùp gia coâng. - Khi saûn löôïng ít vôùi moïi kích côõ Hình 1.13: Ñoà gaù khoan –khoeùt – doa cuûa thaân ba ngaû cuûa hoäp, caùc loã ñöôïc gia coâng treân maùy khoan ñöùng hay khoan caàn. Khoaûng caùch taâm giöõa caùc loã ñöôïc baûo ñaûm baèng caùch laáy daáu hoaëc nhôø caùc phieán daãn, baïc daãn khoan. Ñoái vôùi hoäp quaù lôùn coù theå duøng maùy khoan di ñoäng keïp thaúng vaøo chi tieát gia coâng. 12
- Trong saûn xuaát haøng loaït vöøa, caùc loã phuï ñöôïc gia coâng treân maùy khoan caàn coù laép ñaàu Rôvoânve, treân ñoù coù laép nhieàu duïng cuï gia coâng khaùc nhau theo thöù töï gia coâng nhaèm giaûm thôøi gian gaù laép duïng cuï. Ngoaøi ra caùc ñaàu naøy coù theå gia coân ñoàng thôøi nhieàu loã treân moät maët phaúng. - Trong saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái, vôùi caùc chi tieát hoäp côõ vöøa, caùc loã ñöôïc gia coâng treân maùy toå hôïp, maùy khoan nhieàu truïc chính hoaëc treân ñöôøng daây töï ñoäng. Trong nhöõng maùy chuyeân duøng, soá truïc chính coù theå taêng leân haøng vaøi chuïc, coøn treân caùc ñöôøng daây töï ñoäng coù theå taêng leân vaøi traêm. Treân maùy nhieàu truïc chính, vieäc gia coâng loã coù theå tieán haønh laàn löôït theo vaøi vò trí. Ví duï: vò trí 1- khoan, vò trí 2- khoeùt, vò trí 3 – taroâ. Khi ñoù phoâi ñöôïc dòch chuyeån töø vò trí naøy sang vò trí khaùc nhôø ôû moãi vò trí ñeàu coù phieán daãn höôùng. Hình 1.14: ñoà gaù khoan –doa loã treân chi tieát daïng hoäp Ñaàu khoan nhieàu truïc chính (hình 1.15) coù theå coù loaïi nhieàu truïc ñònh saün vò trí caùc truïc vaø coù loaïi vò trí caùc truïc thay ñoåi ñöôïc nhôø caùc khôùp caùcñaêng theo vò trí loã caàn gia coâng. - Trong saûn xuaát haøng khoái, caùc loã naøy ñöôïc gia coâng treân daây chuyeàn töï ñoäng. Vôùi caùc loã ren, sau khi khoan loã caàn phaûi coù theâm böôùc caét ren. 1.4.2.5. Gia coâng laàn cuoái caùc loã chính Neáu trong chi tieát hoäp coù caùc loã caàn ñaûm baûo ñoä chính xaùc caáp 6÷7 thì phaûi gia coâng tinh laàn cuoái. Caùc phöông phaùp gia coâng tinh laàn cuoái coù theå laø doa moûng, maøi haønh tinh, maøi khoân, laên eùp vaø trong moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät thì coù theå maøi nghieàn hoaëc caïo. Hình 1.15: Ñaàu khoan nhieàu truïc Doa moûng thöôøng duøng khi loã caàn ñaït caáp chính xaùc cao veà kích thöôùc, hình daïng hình hoïc vaø ñoä thaúng cuûa ñöôøng taâm. Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø gia coâng vôùi vaän toác lôùn, löôïng aên dao nhoû, chieàu saâu caét nhoû. Löôïng dö moät phía ñeå doa moûng khoaûng 0.2÷0.35 mm vaø ñöôïc chia laøm hai laàn caét, laàn caét thöù nhaát ¾ löôïng dö vaø laàn thöù hai laø ¼. Phöông phaùp maøi haønh tinh duøng ñeå gia coâng loã coù ñöôøng kính >180mm. Phoâi gaù coá ñònh treân baøn maùy. Ñaù maøi quay töông ñoái vôùi taâm truïc chính, ñoàng thôøi quay haønh tinh töùc laø quay töông ñoái vôùi loã caàn gia coâng. Caáp chính xaùc cuûa phöông phaùp naøy ñaït töø 6÷7%, ñoä nhaùm beà maët Ra=0.32, sai leäch hình hoïc 4µm. Phöông phaùp maøi khoân duøng ñeå gia coâng caùc loã coù ñöôøng kính töø 25÷500mm. Ñaây laø phöông phaùp gia coâng laàn cuoái baèng caùc thoûi maøi. Baèng phöông phaùp naøy coù theå ñaït ñoä chính xaùc veà kích thöôùc cuõng nhö hình daïng hình hoïc. Maøi khoân coù theå ñaït caáp chính xaùc 6, ñoä nhaùm beà maët Ra=0.16÷0.04µm. Maøi khoân coù naêng suaát khaù cao. Laên eùp loã laø phöông phaùp gia coâng tinh baèng bieán daïng deûo cuûa kim loaïi trong traïng thaùi nguoäi. Baèng phöông phaùp naøy coù theå ñaït ñoä nhaùm beà maët Ra=0.016÷0.08µm, caáp chính xaùc 6÷9, 13
sai leäch hình daïng hình hoïc (ñoái vôùi loã coù ñöôøng kính
Thaùo tay caøng ra vaø laép noù vaøo vò trí ñoái dieän cuûa hai truïc kieåm 4 vaø 5, tieán haønh nhö treân vaø ñoïc ñöôïc giaù trò cuûa hai ñoàng hoà 1 vaø 2. Keát quaû ño laø: + Trò soá chæ treân ñoàng hoà 1 so vôùi ñieåm khoâng laø sai soá veà ñoä khoâng song song theo phöong thaúng ñöùng cuûa hai loã treân chieàu daøi baèng khoaûng caùch giöõa hai ñaàu laép tay caøng. + Trò soá treân ñoàng hoà 2 so vôùi ñieåm khoâng laø sai soá veà ñoä khoâng song song the phöông naèm ngang cuûa hai loã. Ño khoaûng caùch giöõa hai truïc ta bieát ñöôïc khoaûng caùch taâm cuûa hai loã. Khoaûng caùch taâm töø caùc loã ñeán beà maët hoäp cuõng nhö ñoä song song giöõa chuùng ñöôïc kieåm tra baèng ñoàng hoà so hoaëc thöôùc caëp ño ñoä cao nhö hình 1.19. Ñoä vuoâng goùc giöõa taâm caùc loã ñöôïc xaùc ñònh Hình 1.19: Kieåm tra ñoä song song giöõa baèng ñoàng hoà so hoaëc thöôùc maãu (calíp) nhö (hình 20). maët ñaùy vaø ñöôøng taâm loã Ñoä vuoâng goùc giöõa ñöôøng taâm loã so vôùi maët ñaàu ñöôïc xaùc ñònh baèng ñoàng hoà so hay calíp chuyeân duøng (hình 1.20b). Hình 1.20: Kieåm tra ñoä vuoâng goùc giöõa caùc loã vaø giöõa taâm loã vôùi maët ñaàu Sau ñaây laø quy trình coâng ngheä cheá taïo phoâi hoäp giaûm toác (hình 1.21). Gia coâng hoäp naøy goàm coù moät soá nguyeân coâng chính. Hình 1.21: Baûn veõ cheá taïo hoäp giaûm toác 15
Thöù töï Noäi dung nguyeân coâng 1 Gia coâng maët phaúng chuaån cuûa thaân döôùi. 2 Khoan vaø doa hai loã chuaån vuoâng goùc vôùi maët phaúng chuaån. 3 Gia coâng thoâ maët laép gheùp vaø maët ñaàu caùc loã laép gheùp cuûa thaân döôùi. 4 Gia coâng tinh maët laép gheùp vaø maët ñaàu caùc loã laép gheùp cuûa thaân döôùi. 5 Gia coâng caùc loã treân maët phaúng laép gheùp. 6 Gia coâng thoâ maët laép gheùp cuûa naép treân. 7 Gia coâng loã treân maët chuaån cuûa thaân döôùi. 8 Laép hai nöûa hoäp vaø gia coâng choát ñònh vò. 9 Doa thoâ vaø tinh caùc loã laép gheùp. 10 Gia coâng laïi caùc maët ñaàu cuûa loã laép gheùp. 11 Toång kieåm tra. Sau ñaây laø quy trình gia coâng thaân maùy D15 cuûa nhaø maùy cheá taïo maùy noå VINAPPRO Bieân Hoaø. Vaät lieäu: gang xaùm GX 21- 40 Maët laép thuøng nöôùc Maët laép bích ñôõ truïc khuyûu vaø baùnh ñaø Maët laép Maët laép quy-laùt naép hoâng Ñieåm tì phuï taêng Maët laép bôm dieän tích chaân cao aùp ñeá khi gaù Loã truïc laép khuyûu vaø truïc cam Maët laép naép tröôùc Hình 1.22: Keát caáu cuûa thaân ñoäng cô ñoát trong moät xilanh 16
Nguyeân coâng 1, 2, 3: UÛ vaø thöôøng hoaù nhaèm oån ñònh toå chöùc cuûa maïng tinh theå sau khi ñuùc. Ñuïc bavia, caïo saïch caùt beân trong vaø beân ngoaøi, sôn loùt beân trong. Kieåm tra phoâi ñuùc: caùc veát nöùt, khuyeát taät vaät ñuùc. Nguyeân coâng 4: Phay phaù maët ñeá laép bích ñôõ khuyûu. Caân phoâi theo maët phaân khuoân Vaïch daáu caùch taâm xilanh 87mm Phay caùch daáu vaïch 1mm (töùc 88mm) Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: chuaån thoâ laø maët trong cuûa loã laép xilanh (4 baäc töï do) ñeå ñaûm baûo vò trí töông quan giöõa ñöôøng taâm xilanh vaø maët naøy Duïng cuï caét: dao phay maët ñaàu raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=4, s=28, n=90. Nguyeân coâng 5: Phay phaù maët naép tröôùc Chuaån gia coâng laø maët laép ñeá ñôõ maët bích vöøa gia coâng ôû nguyeân coâng 4. Vaïch daáu caùch maët ñeå ñôõ 236. Phay caùch daáu vaïch 2mm (ñeå laïi löôïng dö) Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: nhö ñaõ noùi (3 baäc töï do) Duïng cuï caét: dao phay maët ñaàu raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=4, s=28, n=90. Nguyeân coâng 6: Phay maët laép thuøng nöôùc Chuaån thoâ laø maët chaân ñeá Kích thöôùc töø maët laép thuøng nöôùc ñeán chaân ñeá laø 326+0,5mm (coù theå phay vöøa saïch) Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: nhö ñaõ noùi (3 baäc töï do) Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=4, s=28, n=90. Nguyeân coâng 7: Phay maët chaân ñeá Vaïch daáu theo taâm loã xilanh, caùch taâm 205 ±0,1 mm Phay ñeán daáu vaïch Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: maët ñònh vò laø taâm xilanh (4 baäc töï do) 17
Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép nhoû Cheá ñoä caét: t=4, s=14, n=140. Nguyeân coâng 8: Phay phaù maët laép quy-laùt Laáy daáu töø taâm loã laép truïc khuyûu , vaïch daáu caùch 299mm. Phay ñeán caùch daáu vaïch 2mm (301 mm) Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: maët ñònh vò laø taâm xilanh (4 baäc töï do) Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=2, s=28, n=140. Nguyeân coâng 9: Phay maët naép hoâng Laáy daáu töø taâm loã laép truïc khuyûu , vaïch daáu caùch 150mm. Phay ñeán daáu vaïch Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: maët ñònh vò laø taâm xilanh (4 baäc töï do) Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=2, s=28, n=90. Nguyeân coâng 10: Gia coâng caùc loã chuaån chaân ñeá Khoan hai loã φ 15 Khoan, doa hai loã ñònh vò φ15H7 Trang bò: maùy khoan caàn Gaù laép: maët ñònh vò laø maët phaúng ñeá (3 baäc töï do) vaø gôø beân cuûa ñeá (2 baäc töï do) Duïng cuï caét: muõi khoan φ15 vaø φ14,5 + muõi doa φ15H7 Cheá ñoä caét: s=0,2, n=530. Nguyeân coâng 11: Phay tinh maët laép bích ñôõ truïc khuyûu. Phay ñeán daáu vaïch caùch taâm xilanh 87±0,1mm Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: maët ñònh vò laø chaân ñeá (3 baäc töï do 2 loã chuaån 3 BTD nöõa) Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=1, s=14, n=224. Nguyeân coâng 12: Phay tinh maët laép naép tröôùc 18
Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: chuaån ñònh vò laø maët laép bích ñôõ truïc khuyûu vöøa gia coâng (3 baäc töï do) (Hoaëc maët ñeá maø 2 loã ñònh vò). Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=2, s=14, n=224. Nguyeân coâng 13: Phay maët ñaàu caùc ñeá ñôõ truïc cam, truïc caân baèng löïc quaùn tính Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: chuaån ñònh vò laø maët laép bích ñôõ truïc khuyûu vöøa gia coâng (3 baäc töï do) Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép nhoû Cheá ñoä caét: t4, s=28, n=224. Nguyeân coâng 14: Phay tinh maët laép quy-laùt (phay caùch taâm loã laép truïc khuyûu 299 + 0,1mm) Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: chuaån ñònh vò laø maët ñeá (3 baäc töï do) vaø 2 loã chuaån döôùi ñeá Duïng cuï caét: dao phay raêng chaép lôùn Cheá ñoä caét: t=2, s=14, n=224. Nguyeân coâng 15: Doa phaù - tinh loã xilanh Doa phaù tinh ñaït caùc kích thöôùc nhö hình veõ Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: gaù ñaët gioâng nguyeân coâng 13 (maët ñeá vaø 2 loã chuaån) Duïng cuï caét: dao doa gaù treân truïc kieåu truïc doa ngang Duïng cuï kieåm tra: ñoàng hoà ño loã φ107,5 vaø φ112 Cheá ñoä caét: t=6, s=14, n=90. Nguyeân coâng 16: Phay phaù caùc loã truïc cam vaø truïc khuyûu ôû naép tröôùc vaø maët laép bích ñôõ truïc khuyûu (maêït ñoái dieän vôùi naép tröôùc). Phía maët naép tröôùc goàm caùc loã: φ54+0,5 , φ78-0,2 φ118-0,2 Phía maët ñoái dieän goàm caùc loã: φ24, φ163-0,2, φ26 Trang bò: maùy phay chuyeân duøng Gaù laép: chuaån ñònh vò laø maët ñeá (3 baäc töï do) vaø 2 loã chuaån döôùi ñeá 19
Nguyeân coâng 17: Doa phaù – tinh caùc loã laép truïc khuyûu Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: söû duïng ñoà gaù gioâng nguyeân coâng 11 (ñònh vò maët chuaån ñeá vaø 2 loã chuaån) Raø gaù, so dao theo hoäp maãu. Kích thöôùc ñaït nhö hình veõ, vaùt hai meùp 2x150 (hình veõ) Duïng cuï caét: dao doa gaù treân truïc kieåu truïc doa ngang Duïng cuï kieåm tra: ñoàng hoà ño loã φ120 vaø φ165 Cheá ñoä caét: t=6, s=14, n=90. Nguyeân coâng 18: Doa phaù – tinh caùc loã laép truïc cam Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: söû duïng ñoà gaù gioâng nguyeân coâng 11 (ñònh vò maët chuaån ñeá vaø 2 loã chuaån) Raø gaù, so dao theo hoäp maãu. Kích thöôùc ñaït nhö hình veõ, chuù yù khoaûng caùch taâm cuûa loã truïc cam vaø loã truïc khuyûu laø 1260+0,062 Duïng cuï caét: muõi khoan φ24,5 , muõi khoan φ32 vaø truïc dao doa ngang Duïng cuï kieåm tra: ñoàng hoà ño loã φ62, Cheá ñoä caét: t=6, s=14, n=90. Nguyeân coâng 19: Doa phaù – tinh caùc loã laép truïc caân baèng löïc quaùn tính 20
Trang bò: maùy phay ngang Gaù laép: söû duïng ñoà gaù gioâng nguyeân coâng 11 (ñònh vò maët chuaån ñeá vaø 2 loã chuaån) Raø gaù, so dao theo maãu. Duïng cuï caét: muõi khoan φ27,5 , muõi khoan φ36 vaø truïc dao doa ngang Duïng cuï kieåm tra: ñoàng hoà ño loã φ80 Cheá ñoä caét: t=6, s=14, n=90. Nguyeân coâng 20: Phay phaù – tinh maët laép bôm cao aùp Phay caùch taâm loã truïc cam 105 ± 0,05 mm Doa loã φ32H7 Trang bò: maùy phay ñöùng Gaù laép: söû duïng ñoà gaù gioâng nguyeân coâng 13 (ñònh vò maët chuaån ñeá vaø 2 loã chuaån) Duïng cuï caét: ñaàu dao phay raêng chaép nhoû, muõi khoan φ31,5, dao doa φ32H7 Duïng cuï kieåm tra: panme ño ngoaøi Cheá ñoä caét: t=6, s=14, n=90. Ñoä nhaùm: phay maët ñaàu Rz20, doa loã Ra 1,25 Nguyeân coâng 21: Moùc raõnh O –ring laøm kín nöôùc trong loã laép xilanh Trang bò: maùy khoan caàn OGAWA Gaù laép: chuaån ñònh vò 5 baäc töï do goàm maët hoâng vaø moät phaàn loã laép xilanh Duïng cuï caét: ñaàu dao phay chuyeân duøng Cheá ñoä caét: t =2, s - , n =130. Ñoä nhaùm Rz20. 21