Bài giảng Kiểm soát nội bộ: Gian lận và đối phó gian lận - ThS. Ngô Ngọc Linh

Chia sẻ: Kiếp Này Bình Yên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:59

Thêm vào BST

Báo xấu

162
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương này trang bị cho người học những hiểu biết về gian lận và đối phó gian lận. Sau khi học xong chương này người học có thể: Trình bày khái niệm gian lận và phân biệt với sai sót, giải thích các nhân tố tác động đến gian lận và các dấu hiệu nhận biết, nêu các hình thức gian lận phổ biến và các biện pháp đối phó gian lận, phân tích các gian lận ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kiểm soát nội bộ: Gian lận và đối phó gian lận - ThS. Ngô Ngọc Linh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM Gian lận và đối phó gian lận GV: Ngô Ngọc Linh
Mục tiêu • Sau khi nghiên cứu xong nội dung này, người học có thể: – Trình bày khái niệm gian lận và phân biệt với sai sót. – Giải thích các nhân tố tác động đến gian lận và các dấu hiệu nhận biết. – Nêu các hình thức gian lận phổ biến và các biện pháp đối phó gian lận. – Phân tích các gian lận ảnh hưởng đến báo cáo tài chính. 2
Nội dung • Định nghĩa gian lận • Các nhân tố tác động và dấu hiệu gian lận • Hình thức gian lận, đặc điểm và biện pháp đối phó • Các thủ thuật gian lận phổ biến 3
Phần 1 ĐỊNH NGHĨA GIAN LẬN
Định nghĩa • Gian lận là hành vi dối trá, mánh khoé, lừa lọc người khác. Còn sai sót là khuyết điểm không lớn, do sơ suất gây ra. • Hiểu theo nghĩa rộng, gian lận là việc thực hiện các hành vi không hợp pháp nhằm lường gạt, dối trá để thu được một lợi ích nào đó. (Tự điển tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, 2006) 5
Cá nhân Vật chất Gian lận Lợi ích Phi vật Cố tình Tổ chức chất làm sai 6
Phần 2 CÁC NHÂN TỐ VÀ DẤU HIỆU NHẬN BIẾT GIAN LẬN
Các nghiên cứu • Edwin H. Surtherland • Donald R. Cressy • Steve Albrecht et al. • Richard C. Holliger et al. 8
Edwin H. Surtherland • Nhà tội phạm học của Indianna University • Tập trung vào nhóm cổ cồn (White collar ) • Xây dựng lý thuyết về phân loại xã hội. Kết luận chính tập trung trên 2 lĩnh vực : – Người phạm tội không thể thực hiện nếu không có sự tác động của yếu tố bên ngoài. – Tội phạm học cũng cần phải được nghiên cứu bài bản, giống như toán học, lịch sử hay ngoại ngữ”. “Một tổ chức mà có các nhân viên không lương thiện sẽ ảnh hưởng ngay đến các nhân viên lương thiện”. 9
Donald R. Cressey • Tập trung phân tích gian lận dưới góc độ tham ô và biển thủ • Xây dựng mô hình Tam giác gian lận (Fraud Triangle) • Là sáng lập viên của hiệp hội các chuyên gia phát hiện gian lận (ACFE) 10
Opportunity (cơ hội) Tam giaùc Gian Laän Fraud triangle Pressure Attitude, rationalization (áp lực) (thái độ, sự tự biện) 11
Tam giác gian lận • Áp lực – Khó khăn về tài chính – Hậu quả từ thất bại cá nhân – Các khó khăn về kinh doanh – Bị cô lập – Muốn ngang bằng với người khác – Quan hệ giữa chủ -thợ 12
Tam giác gian lận • Cơ hội – Nắm bắt thông tin – Kỹ năng thực hiện 13
Tam giác gian lận • Thái độ, sự tự biện - Thái độ hay cá tính của từng cá nhân đối với gian lận (cách thức họ biện bạch cho gian lận): - Gian lận không phải là chuyện xấu - Mọi người cũng gian lận như vậy - Tôi chỉ mượn và tôi sẽ trả lại tiền - Tôi sẽ dùng tiền gian lận cho việc có ích… 14
Moái quan heä veà caù tính cuûa nhoùm ngöôøi vôùi gian laän 20% göông 60% coù theå thöïc hieän gian 20% thöïc maãu tuyeät ñoái laän neáu coù ñieàu kieän hieän gian laän khoâng caàn aùp löïc (Association of Certified Fraud Examiners 1996) 15
Steve Albrecht et al. • Tác phẩm “Deterring fraud: The internal auditor perspective” (1984) – Phân tích 212 trường hợp gian lận – Đưa ra danh sách về 50 dấu hiệu (red flags) về khả năng xuất hiện gian lận liên quan đến đặc điểm của nhân viên và đặc điểm của tổ chức. 16
Đặc điểm của nhân viên • Tiêu xài vượt khả năng. • Nợ nần cao. • Quá mong muốn có thu nhập cao. • Có mối liên hệ thân thiết với khách hàng hay nhà cung cấp. • Cảm giác được trả lương không tương xứng với sự đóng góp. • Mối quan hệ không tốt giữa chủ - thợ. • Có mong muốn chứng tỏ là họ có thể vượt qua được sự kiểm soát của tổ chức. • Có thói quen cờ bạc. • Chịu áp lực từ/hay phụ thuộc gia đình quá mức. • Không được ghi nhận thành tích… 17
Đặc điểm của tổ chức • Đặt quá nhiều lòng tin vào nhân viên chủ chốt. • Thiếu thủ tục phê chuẩn thích hợp. • Không yêu cầu công bố đầy đủ các khoản đầu tư và thu nhập cá nhân. • Không tách biệt chức năng bảo quản tài sản và phê chuẩn. • Thiếu kiểm tra hay soát xét độc lập việc thực hiện. • Không theo dõi chi tiết các hoạt động. • Không tách biệt chức năng bảo quản tài sản với kế toán. • Không tách biệt một số chức năng về kế toán. • Thiếu chỉ dẫn rõ ràng về nhiệm vụ và quyền hạn. • Thiếu sự giám sát của kiểm toán nội bộ… 18
Fraud scale Ap löïc Fraud scale Cao Thaáp High No Cô hoäi fraud fraud Cao Thaáp Tính trung thöïc Thaáp Cao Baøn caân gian laän cuûa Steve Albrecht 19
Richard C. Holliger & John P. Clark • Xuất bản tác phẩm “Khi nhân viên ăn cắp” (1983), Nghiên cứu với cỡ mẫu là hơn 10.000 nhân viên làm việc tại Hoa Kỳ. • Đã đưa ra một kết luận khác biệt so với mô hình tam giác gian lận của Cressey: – Nguyên nhân chủ yếu của gian lận là điều kiện làm việc. – Tìm ra mối liên hệ giữa thu nhập, tuổi tác, vị trí và mức độ hài lòng trong công việc với tình trạng biển thủ. 20