Bài giảng Kinh tế tài nguyên: Chương 1 - Trần Thị Thu Trang

9/9/2010<br /> <br /> KINH TẾ TÀI NGUYÊN<br /> <br /> CHƢƠNG I<br /> KINH TẾ HỌC PHÚC LỢI VÀ<br /> <br /> GV: Trần Thị Thu Trang<br /> BM: Kinh tế Tài nguyên & MT<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ KTTN<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> CHƢƠNG I<br /> 1.1. Vai trò và lịch sử hình thành khoa học KTTN<br /> 1.1.1. Phân biệt KTH, KT vi mô, KT vĩ mô và KTTN<br /> - Kinh tế học<br /> - Kinh tế học vi mô<br /> - Kinh tế học vĩ mô<br /> - Kinh tế tài nguyên<br /> 1.1.2. Vai trò và MQH của kinh tế và tài nguyên<br /> - Phát triển KT sử dụng TN là yếu tố đầu vào<br /> - Hệ thống TN chịu sự tác động tích cực và tiêu cực từ việc<br /> phát triển kinh tế<br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 3<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1<br /> <br /> 9/9/2010<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> 1.1.3. Lịch sử hình thành môn KTTN<br /> - Từ TK 17 và TK 18, các nhà kinh tế học cổ điển đã đề cập<br /> đến vấn đề cạn kiệt nguồn TNTN và khả năng chứa của trái<br /> đất: David Ricardo, Thomas Robert Malthus, Adam Smith,…..<br /> - Môn KTTN ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu của việc sử dụng<br /> nguồn TNTN một cách hiệu quả cho phát triển KT hiện tại và<br /> tương lai.<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 5<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 6<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> 1.2. Đối tƣợng, nhiệm vụ và PP cơ bản tiếp cận<br /> môn học<br /> 1.2.1. Đối tượng và nhiệm vụ của KTTN<br /> - Đối tượng: Nghiên cứu các mô hình khai thác, sử dụng, quản<br /> <br /> 1.2.2. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu KTTN<br /> - PP tiếp cận cận biên: MC, MR, MU, ….<br /> <br /> lý và phát triển các nguồn TNTN.<br /> <br /> - PP toán học và mô hình hoá<br /> <br /> - Nhiệm vụ:<br /> <br /> - PP phân tích lợi ích – chi phí (BCA)<br /> <br /> + Trang bị cơ sở khoa học KT cho việc nghiên cứu MQH giữa<br /> <br /> - PP tiếp cận hệ thống<br /> <br /> PTKT và khai thác, sử dụng, quản lý, bảo vệ và PT nguồn TN<br /> + Đánh giá tác động tiêu cực, tích cực của quá trình tăng<br /> trưởng KT, các dự án đầu tư, dự án PT đến các nguồn TNTN.<br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 7<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 9/9/2010<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> - Những vấn đề và câu hỏi cần nghiên cứu<br /> <br /> 1.3. Khái niệm TN, các vấn đề cần NC và quyền sở hữu<br /> 1.3.1. Khái niệm về TN và những vấn đề cần NC<br /> <br /> + Khai thác TN với tốc độ nào để đảm bảo PTKT bền vững<br /> <br /> - Khái niệm về TN<br /> TN là loại vật chất có giá trị và hữu dụng khi chúng ta<br /> <br /> và đảm bảo không bị cạn kiệt với đối với nguồn TN không thể<br /> tái tạo?<br /> <br /> tìm ra chúng, nó có thể là một loại hàng hoá trực tiếp cho<br /> quá trình tiêu dùng (Radall 1981)<br /> <br /> + Bao giờ và khai thác với tốc độ nào thì nguồn TN không<br /> thể tái tạo bị cạn kiệt?<br /> <br /> - Phân loại TN: chia làm 2 loại<br /> <br /> + Các nguồn TN thay thế như thế nào và tốc độ tìm kiếm<br /> các nguồn TN này ra sao?<br /> <br /> + TN có thể tái tạo (Renewable resources)<br /> + TN không thể tái tạo (Non-renewable resources)<br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 9<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> + Các mô hình quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn TN<br /> này như thế nào là bền vững và hiệu quả trong một chuỗi thời<br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> 10<br /> gian?<br /> <br /> CHƢƠNG I (tiếp)<br /> <br /> 1.3.2. Quyền sở hữu<br /> <br /> - Những đặc điểm của QSH TN:<br /> <br /> - QSH một TN (hoặc một nguồn TN) là tập hợp toàn bộ<br /> các đặc điểm của TN, mà các đặc điểm này xác lập cho chủ<br /> sở hữu của nó có một quyền lực thực sự để quản lý và sử<br /> dụng nó. Chủ sở hữu ở đây có thể là một cá nhân, nhóm<br /> <br /> + QSH một nguồn TN có thể bị giới hạn bởi chính phủ<br /> + Khoảng thời gian khai thác là yếu tố quan trọng cho QSH<br /> tồn tại<br /> + Chủ sở hữu có nhiều quyền khác nhau: có thể tiến hành<br /> các hoạt động sử dụng, chia, chuyển đổi các nguồn TN<br /> <br /> người, có thể là Nhà nước.<br /> - Chủ sở hữu TN có quyền lực thực sự thể hiện ở 2 mặt<br /> là: quyền chiếm hữu và quyền định đoạt trong việc quản lý<br /> và sử dụng TN.<br /> <br /> * Quyền loại trừ là một đặc điểm quan trọng và có thể chia ra<br /> các loại:<br /> - QSH tư nhân<br /> - QSH chung<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> <br /> 11<br /> <br /> Trần Thị Thu Trang - Bài giảng KTTN - 2009<br /> - Tài nguyên vô chủ<br /> <br /> 12<br /> <br /> 3<br /> <br />