Bài giảng Kinh tế vĩ mô: Chương 2 - Lê Đình Thái

Chia sẻ: AndromedaShun _AndromedaShun | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Kinh tế vĩ mô - Chương 2: Đo lường sản lượng quốc gia cung cấp cho học viên những kiến thức về chỉ tiêu GDP và GNP; tính toán GDP; GNPfc và các chỉ tiêu liên hệ;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế vĩ mô: Chương 2 - Lê Đình Thái

CHƯƠNG II ĐO LƯỜNG SẢN LƯỢNG QUỐC GIA Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
I. Chỉ tiêu GDP và GNP 1. Khái niệm: Tổng sản phẩm quốc nội viết tắt là GDP (Gross Domestic Product) là giá trị toàn bộ lượng hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được tạo ra trên lãnh thổ một nước tính trong 1 thời kỳ (thường là 1 năm). Tổng sản phẩm quốc dân viết tắt là GNP (Gross National Product) là giá trị của toàn bộ lượng hàng hóa và dịch vụ cuối cùng do công dân một nước tạo ra được tính trong một thời kỳ (thường là 1 năm) Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Hàng hóa và dịch vụ cuối cùng là những hàng hóa và dịch vụ mà người sử dụng cuối cùng mua, bao gồm hàng tiêu dùng và dịch vụ mà các hộ gia đình mua, hàng xuất khẩu và các tư liệu lao động như máy móc, thiết bị mà các doanh nghiệp mua về. Hàng hóa và dịch vụ trung gian là những hàng hóa và dịch vụ dùng làm đầu vào trong quá trình sản xuất ra hàng hóa khác và được sử dụng hết 1 lần trong quá trình đó bao gồm: nguyên, nhiên, vật liệu, năng lượng, bán thành phẩm…Và các dịch vụ mua ngoài như vận tải, bưu điện, ngân hàng dùng vào sản xuất. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Muốn biết 1 hàng hóa là trung gian hay cuối cùng phải căn cứ vào mục đích sử dụng nó. Nếu sử dụng hàng hóa đó cho mục đích tiêu dùng, xuất khẩu hay đầu tư thì đó là hàng cuối cùng, còn nếu được dùng hết 1 lần cho sản xuất thì đó là hàng trung gian. 2. Mối liên hệ giữa GDP và GNP GDP là giá trị hàng hóa và dịch vụ cuối cùng tạo ra trên lãnh thổ 1 nước, không kể quốc tịch nào. Nên trong GDP bao gồm: • Giá trị do công dân 1 nước tạo ra trên lãnh thổ gọi tắt là (A) Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
• Giá trị do công dân nước khác tạo ra trên lãnh thổ gọi tắt là (B) Vậy GDP = A + B (1) GNP là giá trị hàng hóa và dịch vụ cuối cùng do công dân 1 nước tạo ra, không kể họ đang ở đâu, nên trong GNP cũng bao gồm: • Giá trị do công dân 1 nước tạo ra trên lãnh thổ (A) • Giá trị do công dân 1 nước tạo ra trên lãnh thổ nước khác gọi tắt là (C). Phần này còn được gọi là thu nhập do xuất khẩu các yếu tố sản xuất, nó cũng gồm tiền lương, tiền thuê, tiền lãi, lợi nhuận của những yếu tố trong nước được xuất khẩu ra nước ngoài. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Vậy GNP = A + C (2) Đình Thái
Từ (1) và (2) ta có: GNP = GDP + (C – B) Hay GNP = GDP + thu nhập do xuất khẩu các yếu tố sản xuất – thu nhập do nhập khẩu các yếu tố sản xuất. Vậy GNP = GDP + NIA Với NIA (Net Income Abroad): thu nhập ròng từ nước ngoài, là hiệu số của thu nhập do xuất khẩu yếu tố sản xuất. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
II. Tính toán GDP 1. Giá để tính GDP a. Giá hiện hành: là loại giá hiện đang lưu hành ở mỗi thời điểm. Tính GDP theo giá hiện hành ta được chỉ tiêu GDP danh nghĩa (nominal GDP). Như vậy, sự gia tăng của GDP danh nghĩa qua các năm có thể do lạm phát gây nên. b. Giá cố định: là giá hiện hành của năm gốc. Đó là năm có nền kinh tế tương đối ổn định nhất. Giá của năm đó là giá gốc để ban hành bảng giá cố định. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Tính GDP theo giá cố định ta được chỉ tiêu GDP thực tế (real GDP). Sự gia tăng của GDP thực tế chỉ có thể do lượng hàng hóa và dịch vụ cuối cùng trong nền kinh tế gia tăng qua các năm, nên người ta dùng nó để đo lường tăng trưởng của nền kinh tế. GDPr = GDPn/D% GDPr: GDP thực tế GDPn: GDP danh nghĩa D%: hệ số giảm phát, phản ánh mức trượt giá của mặt bằng giá ở kỳ hiện hành so với kỳ Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê gốc. Đình Thái
c. Giá thị trường (market price): là giá mà người mua phải trả để sử dụng sản phẩm, dịch vụ. d. Chi phí cho yếu tố sản xuất hay giá yếu tố sản xuất (factor cost): là chi phí của các yếu tố sản xuất đã sử dụng để tạo ra sản phẩm, dịch vụ. 2. Tính GDP danh nghĩa theo giá thị trường a. Sơ đồ chu chuyển kinh tế Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Thu nhập Chi chuyển nhượng Các hộ gia đình Thuế Thị trường Tiết kiệm cá nhân vốn Chính phủ Thâm hụt chính phủ Các hãng Chính phủ mua sản kinh doanh v ật Đầu tư cá nhân Chi tiêu tiêu dùng Xuất khẩu Nhập khẩu Khu vực đối ngoại Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Chủ thể kinh tế thứ nhất: hộ gia đình Hộ gia đình là nơi cung ứng các yếu tố sản xuất cho các doanh nghiệp như sức lao động, tài sản thuê nhà, vốn, những sáng kiến kinh doanh, kinh nghiệm quản lý. Chủ thể kinh tế thứ hai: doanh nghiệp Các doanh nghiệp sử dụng các yếu tố đó nên phải phân phối 1 lượng thu nhập tương ứng gồm tiền lương (Wwages), tiền thuê tài sản (Rrent), tiền lãi (Iinterest rate), lợi nhuận (Prprofit). Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Chủ thể kinh tế thứ ba: Chính phủ Để thực hiện việc quản lý và điều tiết vĩ mô nền kinh tế, chính phủ phải có phần thu và chi rất lớn. Chính phủ thu từ 2 nguồn: • Thuế gián thu (Ti – Indirect taxes) • Thuế trực thu (Td – Direct taxes) Chi chính phủ: • Chi tiêu chính phủ (G) • Chi trợ cấp (Tr – transfer – payments) Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
Chủ thể kinh tế thứ tư: nước ngoài Giá trị hàng xuất khẩu (X – export) Giá trị hàng nhập khẩu (M – import) b. Các phương pháp xác định GDP • Phương pháp sản xuất: tập hợp tổng giá trị gia tăng tạo ra trên lãnh thổ quốc gia trong 1 thời kỳ. GDP = ∑VAi Với VAi (Value Added): giá trị gia tăng của doanh nghiệp i. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
• Phương pháp chi tiêu: tập hợp tổng chi tiêu xã hội để mua hàng hóa và dịch vụ tạo ra trên lãnh thổ gồm: Chi tiêu trong nước để mua hàng nội địa: C + I + G – M Chi tiêu nước ngoài để mua hàng nội địa: X Vậy: GDP = C + I + G – M + X Đây là chi tiêu của người tiêu dùng cuối cùng, cho nên trong thành các phần chi tiêu ấy có chứa cả thuế gián thu. Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
• Phương pháp thu nhập: tập hợp tổng thu nhập phát sinh trên lãnh thổ bao gồm: tiền lương, tiền lãi, tiền thuê và lợi nhuận. Tuy nhiên, đây chỉ là GDP theo chi phí cho yếu tố sản xuất, nó sẽ không đồng nhất với 2 cách tính trên. Vì vậy, cần điều chỉnh bằng cách cộng thêm vào GDP theo chi phí yếu tố sản xuất các khoản:  Thuế gián thu(Ti) vì 2 cách trên tính GDP theo giá thị trường(có chứa cả thuế gián thu)  Khấu hao(De – Depreciation) là giá trị tài sản cố định đã hao mòn trong sử dụng. Trong 2 cách trên để tính GDP không hề trừ phần này ra hay nói cách khác, trong GDP vẫn còn chứa khấu hao. GDP = w + i + r + Pr + Ti + De Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
3. Hạn chế của việc tính toán GDP: Tính toán GDP theo 3 công thức trên thực tế thường không cho ra 1 đáp số vì số liệu thu được không chính xác. GDP không phản ánh giá trị các hoạt động trong nền kinh tế. Các hoạt động đó là: • Hoạt động kinh tế ngầm • Hoạt động phi thương mại Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
III. Các chỉ tiêu khác a. GDP danh nghĩa theo chi phí cho yếu tố sản xuất GDPfc = GDPmp – Ti GDPfc: GDP danh nghĩa theo chi phí cho yếu tố sản xuất GDPmp: GDP danh nghĩa theo giá thị trường Ti: thuế gián thu Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
b. Sản phẩm quốc nội ròng (NDP:net domestic product) NDPmp = GDPmp – De NDPmp: sản phẩm quốc nội ròng tính theo giá thị trường NDPfc = GDPfc – De NDPfc: sản phẩm quốc nội ròng tính theo giá sản xuất Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê Đình Thái
2. GNPfc và các chỉ tiêu liên hệ a. GNP GNPmp = GDPmp + NIA GNPmp: GNP danh nghĩa theo giá thị trường GNPfc = GDPfc + NIA GNPfc: GNP danh nghĩa theo chi phí cho yếu tố sản xuất b. Sản phẩm quốc dân ròng (NNP:net national product) NNPmp = GNPmp – De NNPmp: sản phẩm quốc nội ròng tính theo giá Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê thị trường Đình Thái
c. Thu nhập quốc dân (NI:national income) Thu nhập quốc dân phản ánh phần thu nhập do công dân 1 nước tạo ra không kể chính phủ NI = NNPmp – Ti Vậy NI = NNPfc Xét theo thu nhập NI gồm 4 bộ phận: tiền lương, tiền lãi, tiền thuê, lợi nhuận. d. Thu nhập cá nhân (PI:personel income) PI = NI – (Pr + quỹ ASXH) + Tr Pr: phần lợi nhuận nộp cho ngân sách chính phủ dưới hình thức thuế thu nhập doanh nghiệp và phần lợi nhuận không chia để lập ra các quỹ cho doanh Bài giảng Kinh tế vĩ mô - GV. Lê nghiệp. Đình Thái