Bài giảng Ngộ độc thực phẩm do các Ion kim loại nặng độc hại nhiễm vào thức chăn nuôi và thực phẩm - PGS.TS Dương Thanh Liêm

Chia sẻ: Codon_03 Codon_03 | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:64

Thêm vào BST

Báo xấu

137
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đến với "Bài giảng Ngộ độc thực phẩm do các Ion kim loại nặng độc hại nhiễm vào thức ăn chăn nuôi và thực phẩm" các bạn sẽ được tìm hiểu về các nguyên nhân ô nhiễm kim loại nặng vào thực phẩm; nguồn nhiễm và những ứng dụng;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngộ độc thực phẩm do các Ion kim loại nặng độc hại nhiễm vào thức chăn nuôi và thực phẩm - PGS.TS Dương Thanh Liêm

NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM DO CÁC ION KIM LOẠI NĂNG ĐỘC HẠI NHIỄM VÀO THỨC ĂN CHĂN NUÔI VÀ THỰC PHẨM PGS.TS. Dương Thanh Liêm Bộ môn Dinh dưỡng động vật Khoa Chăn nuôi - Thú y Trường Đại học Nông Lâm
Nguyên nhân ô nhiểm kim loại nặng vào thực phẩm. 1. Nguyên liệu dùng trong chế biến là các hóa chất không đủ tiêu chuẩn dùng trong thực phẩm. Thí dụ người ta dùng acid Clohydric không tinh khiết để thủy phân protein. 2. Các kim loại cũng có thể nhiễm lẫn vào thức ăn, do kỹ thuật sản xuất chưa tốt. Thí dụ trong ghép mí đồ hộp không kín thì chì, thiếc sẽ nhiễm lẫn vào thức ăn trong đồ hộp. 3. Các kim loại cũng có thể nhiễm lẫn vào thức ăn trong quá trình nấu nướng, chứa đựng, bảo quản trong những dụng cụ bằng kim loại. 4. Nhà máy hóa chất thải kim loại độc hại vào môi trường, từ đó cây trồng hấp thụ, gây ngộ độc cho người và động vật. 5. Lấy nước ở tầng sâu đã bị nhiểm kim loại độc hại, mà thiếu phân tích kiểm tra, do đó bị nhiểm ion kim loại
Cơ chế gây độc hại của 4 nguyên tố kim loại độc Toxic Metals Pb, Cd, Hg, As Damage to antioxidant Depletion of defense system Thiol status Reactive Oxygen Species (ROS) LIPIDS PROTEINS DNA Lipid Peroxidation Protein Oxidation Oxidized Nucleic Acids Cell Membrane Damage Protein Dysfunction Impaired DNA Repair Cell Death Mutagenicity http://www.nationalautismconference.org/presentations05/lang.ppt Carcinogenesis Adapted by Lang M, 2005 from Ercal et al, 2001
Cadmium (Cd): Nguồn nhiễm và những ứng dụng • Là nguyên tố kim loại tương đối mới với con người • Nguồn nhiễm: – Sự bào mòn đá tự nhiên có chứa Cadmium – Lò nấu đồng, chì và kẽm làm bay ra cadmium – Hút thuốc lá (mỗi điếu thuốc chứa 12 g Cd) • Những ứng dụng Cadmium: – Mạ kim loại – Làm pin sạc NickelCadmium. – Hợp kim để hàn – Làm màu sơn (xanh nước biển) – Chất ổn định chất dẽo. – Hóa chất trong kỹ thuật nhiếp ảnh – Làm thuốc diệt nấm • Dễ dàng hấp thu và tích lũy trong thực vật. • Thực phẩm bị nhiễm Cadmium gây ra phơi nhiễm thường nhất. From: Klaassen et al., Chap. 19, Philp, Chap. 6
Ản hưởng của Cadmium (Cd) lên cơ thể Nghiên cứu tác động của Cadmium đến cơ thể: • Con đường hít vào phổi: – Thợ nấu luyện kim, hút thuốc Khói xả lò nấu kim loại đồng – 1550% Cd được hấp thu • Con đường ăn vào bụng: • Nguồn chính nhiễm vào gan và thận, thịt. • 6% được hấp thu, phần lớn còn lại gây ra thiếu Calcium, kẽm hoặc sắt.
Cadmium (Cd) Nghiên cứu tác động của Cadmium đến cơ thể: • Cadmium phân bố trong cơ thể: – Liên kết với albumin trong huyết tương và những tế bào hồng cầu. – Cd vận chuyể đến gan, tụy, tuyến tiền liệt và thận, sau cùng là đến Metallothionein thận. • 5075% lượng Cd trong cơ thể được tìm thấy trong gan và thận. • Metallothionein: một loại protein giàu cysteine là bẩy bắt giữ Cd trong thận. • Sự loại thải Cd: đường tiết niệu • Để loại thải Cd ra ngoài phải mất phân nửa cuộc đời, khoảng 20 30 năm
Cadmium (Cd) Độc tính của Cd • Cơ chế tác động: – Gắn vào nhóm –SH – Cạnh tranh với Zn và Se cho tất cả các metalloenzyme – Cạnh tranh với calcium ở vị trí gắn (calmodulin) • Độc tính đối với thận: – Cd tự do gắn vào tiểu cầu thận – Làm mất chức năng của ống lượn gần trong thận. From: Klaassen et al., Chap. 19, Philp, Chap. 6
Cadmium (Cd) Độc tính • Độc hại phổi: – Viêm phù và khí thủng phổi bởi cadmium giết chết đại bạch cầu phổi • Ảnh hưởng lên bộ xương: – Gây loãng xương và nhuyễn xương (pseudofractures) • Gây ung thư: – Gây ung thư trên động vật thí nghiệm – ~8% của ung thư phổi có thể qui cho là do Cdmium From: Klaassen et al., Chap. 19, Philp, Chap. 6
Xác định Cadmium và xử lý • Cái gì làm cho anh nghi ngờ nhiễm độc Cd? • Test gì để xác định là nhiễm độc Cadmium hoặc ảnh hưởng của nó? – Tăng sự bài tiết proteins, acid amin và Ca. • Làm gì để xử lý nhiễm độc Cadmium? – Cấp tính do hít Cadmium: Lọc rửa phổi – Cấp tính do ăn Cadmium: Gây nôn, ói và rửa dạ dày – Mãn tính: • Xử lý bằng chất keo (chelation therapy) để hấp phụ và lôi cuốn Cadmium ra ngoài.
Cadmium (Cd) Nghiên cứu tính chất dịch tể/ca nhiễm Nhật bản (1940): • Nhiễm độc trên nhánh sông từ quá trình chế biến chì từ rất nhiều năm làm tuôn ra môi trường: – Mức Cd tích lũy cao. – Gây ra suy dinh dưỡng, khiếm khuyết phát triển bộ xương. – Ngộ độc cấp tính: Hư thận, thiếu máu, thương tổn hệ cơ. • Gọi là bệnh "ItaiItai" (“móc khóa") From: Klaassen et al., Chap. 19, Philp, Chap. 6 Itai-itai victim
Cadmium (Cd) Nghiên cứu dịch tể/ca bệnh Một số trường hợp ô nhiễm chất thải công nghiệp vào nông nghiệp: • Sử dụng chất thải nhiễm Cd làm phân hữu cơ bón cho cây trồng, từ đó làm cho cây trồng nhiễm Cd • Cây trồng tích lũy Cd, làm cho nồng độ Cd cao trong thực vật • Súc vật ăn cỏ trên đồng nhiễm Cd, tích lũy trong gan và thận – Cừu rất nhạy cảm với Cd, gấp Bón phân hữu cơ đã nhiễm Cd 68 lần so với các thú khác From: Klaassen et al., Chap. 19, Philp, Chap. 6 Land application
Nguồn nhiễm Arsenic • Thức ăn, nước uống, khí thở có chứa arsenic. – Một số thuốc dược thảo (Ấn độ/Pakistan) có chứa Asenic – Khai thác nước ngầm có chứa Asenic. • Công nhân làm việc trong nhà máy, có không khí nhiễm bụi As, lâu ngày tích lũy trong cơ thể. • Hít khói khi đốt cháy gỗ đã có tẩm hóa chất có chứa arsenic để bảo vệ chống mối mọt. • Sống gần khu vực có thải khói nhiễm arsenic. • Sống ở khu vực có núi đá nhiễm arsenic cao.
Ảnh hưởng của arsenic lên sức khỏe con người • Gây bệnh ung thư: – Ung thư bàng quang – Ung thư phổi • Gây bệnh không phải ung thư: – Bệnh tim mạch. – Bệnh cao huyết áp http://www.epa.gov/safewater/arsenic/pdfs/arsenic_training_2002/train1background.ppt
Nhiễm độc Arsenic Triệu chứng ngộ độc cấp tính: • Ngộ độc do asen chủ yếu là ngộ độc cấp tính, với liều lượng 0,06g As2O3 đã bị ngộ độc với 0,15g/người sẽ bị chết ngay. • Ngộ độc cấp tính xuất hiện triệu chứng đột ngột giống như bị dịch tả, xuất hiện rất nhanh ngay sau khi ăn phải asen. Nạn nhân nôn mửa, đau bụng tiêu chảy, khát nước giữ dội, mạch đập yếu, mặt nhợt nhạt rồi thâm tím, bí tiểu, chết sau 24 giờ. Ngộ độc mãn tính (ngộ độc trường diễn): • Do arsenic tích lũy lâu ngày trong cơ thể, do kết quả của bệnh nghề nghiệp, cơ thể tích lũy những liều lượng nhỏ asen trong thời gian kéo dài mới xuất hiện những triệu chứng như: mặt xám, tóc rụng, viêm dạ dày và ruột, đau mắt, đau tai, cảm giác về sự di động bị rối loạn, xuất hiện asen trong nước tiểu. Cơ thể yếu dần, gầy còm, kiệt sức, chết sau nhiều tháng hoặc nhiều năm. Xử lý ngộ độc: Cứu chữa ngộ độc cấp tính bằng cách rửa dạ dày với nước Magie oxyt. Cho uống thuốc lợi tiểu để bài tiết nhanh chóng asen ra ngoài.
Ngộ độc Arsenic ở Banglades do sử dụng nước giếng ngầm nhiểm độc. Link Video Bangladesh có khoảng 70 triệu người bị đe dọa về sức khỏe do nước uống nhiểm arsenic vượt quá giới hạn. http://phys4.harvard.edu/~wilson/arsenic/pictures/arsenic_project_pictures2.html
Ngộ độc Arsenic ở Mongolia Lớp biểu bì da bị xám lại Sừng hóa từng mảng lòng bàn tay (Hyperkeratosis) http://phys4.harvard.edu/%7Ewilson/mongolia_paper_figures.html
Ngộ độc Arsenic ở MôngCổ Sừng hóa lòng bàn tay, bàn chân
Ngộ độc Arsenic đã chuyển thành dạng bệnh ung thư da
Ung thư do uống thuốc bắc có thạch tín ở Hà Nội vnexpress.net/Vietnam/Suc-khoe/2001/06/3B9B1AD1/ Các bác sĩ đã xét nghiệm và tìm thấy có thạch tín trong tóc và nước tiểu của bệnh nhân nữ L.T.L. Kết quả sinh thiết cũng cho thấy bà bị ung thư tế bào đáy. Đây là hậu quả của việc 10 năm trước, bệnh nhân uống thuốc bắc điều trị bệnh hen có chứa thạch tín suốt một tháng rưỡi. Bác sĩ khám thấy nhiều sẩn sừng giống như mụn cóc ở lòng bàn tay, bàn chân, da có từng vùng rối loạn sắc tố đen trắng, hai chân, thân và lưng có những vết xen kẽ hình giọt mưa rơi. Ngoài ra còn một vết loét kích thước 3 cm x 3 cm, đóng mài dày, không đau. Bệnh nhân được điều trị bằng nhiều loại thuốc thoa vào vết sùi nhưng không giảm mà ngày càng loét.
Tình hình nước nhiểm arsenic ở VN www.cimsi.org.vn/tapchi/sottyd/bai3-5-2001.htm Theo điều tra 1.200 mẫu nước giếng khoan tại Hà Nội và những vùng lân cận thuộc châu thổ Sông Hồng do UNICEP VN tổ chức đã báo động mức ô nhiễm arsenic cao ở trong tầng địa chất Holocene của châu thổ Sông Hồng. Kết quả nghiên cứu từ nǎm 1999 của UNICEF cho thấy rằng khoảng 15% mẫu nước giếng (chủ yếu là giếng khoan ở Hà Nội và các vùng phụ cận có nồng độ arsenic vượt quá 0,05mg/l (TCVN) và 92,2% tất cả các mẫu nước khoan vượt quá tiêu chuẩn cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới WHO. Hà Nội là khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất, với 34% mẫu nước giếng vượt quá mức 0,05mg/l và 3,4% vượt quá mức 0,30mg/l.