Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - TS. Hồ Ngọc Ninh

7/25/2017<br /> <br /> HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> BỘ MÔN KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ<br /> <br /> QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU<br /> Hồ Ngọc Ninh<br /> (hongocninh@gmail.com)<br /> <br /> Các nội dung<br /> • Cấu trúc của nghiên cứu<br /> • Giai đoạn kế hoạch NC<br /> • Giai đoạn thực hiện NC<br /> • Xây dựng đề cương nghiên cứu<br /> • Tính khả thi của nghiên cứu<br /> <br /> 2<br /> <br /> CẤU TRÚC CỦA<br /> NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1<br /> <br /> 7/25/2017<br /> <br /> Cấu trúc của nghiên cứu<br /> Tổng quan, các câu hỏi rộng,<br /> lĩnh vực NC<br /> Tên đề tài NC<br /> Mục tiêu, giả thiết, giả<br /> thuyết, câu hỏi, hướng<br /> tiếp cận, phương pháp NC<br /> <br /> Phân tích<br /> Kết quả, thảo luận<br /> Trở lại câu hỏi – Tổng quát hoá<br /> 4<br /> <br /> QUÁ TRÌNH<br /> NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Quá trình nghiên cứu<br /> • Có nhiều cách phân chia quá trình nghiên cứu khác<br /> nhau – cho nên có thể có các bước khác nhau<br /> • Mỗi ngành có thể có sự khác biệt nhỏ<br /> – Theo sự phát triển của luận điểm<br /> – Theo giai đoạn<br /> – Theo “đường xoắn ốc”<br /> – .....<br /> 6<br /> <br /> 2<br /> <br /> 7/25/2017<br /> <br /> Thiết kế quá trình theo luận điểm<br /> NHẬN THỨC VẤN ĐỀ<br /> Dòng kiến<br /> thức<br /> <br /> Các bước<br /> của quá<br /> trình<br /> <br /> + Hoạt động và mục tiêu kiến<br /> thức<br /> <br /> Giới hạn<br /> Nhận thức<br /> vấn đề<br /> <br /> Khuyến cáo<br /> <br /> Phát triển<br /> <br /> Đánh giá<br /> <br /> Kết luận<br /> <br /> Hình thức<br /> logic<br /> <br /> Tìm kiếm<br /> <br /> Suy luận<br /> [Takeda,1990]<br /> 7<br /> <br /> Quá trình nghiên cứu theo các bước<br /> BƯỚC I<br /> <br /> LỰA CHỌN ĐỀ TÀI KHOA HỌC<br /> <br /> BƯỚC II<br /> <br /> HÌNH THÀNH LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC<br /> <br /> BƯỚC III<br /> <br /> CHỨNG MINH LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC<br /> <br /> BƯỚC IV<br /> <br /> TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM KHOA HỌC<br /> <br /> Theo: Vũ Cao Đàm, 2005<br /> <br /> Quá trình nghiên cứu<br /> Kinh tế & Quản lý<br /> <br /> QUAN SÁT<br /> Xác định lĩnh<br /> vực rộng của<br /> nghiên cứu<br /> <br /> THU THẬP<br /> THÔNG TIN BAN<br /> ĐẦU<br /> Phỏng vấn &<br /> Tổng quan tài liệu<br /> <br /> 8<br /> <br /> XÁC ĐỊNH<br /> VẤN ĐỀ<br /> <br /> KHUNG LÝ<br /> THUYẾT<br /> <br /> Mô tả<br /> vấn đề NC<br /> <br /> Xác định<br /> các biến số<br /> <br /> XÂY DỰNG<br /> CÁC GIẢ<br /> THUYẾT<br /> <br /> THIẾT KẾ NC<br /> <br /> QUI NẠP<br /> Liệu giả thuyết đã<br /> được chứng minh?<br /> Liệu câu hỏi NC đã<br /> được trả lời?<br /> <br /> THU THẬP SỐ LIỆU,<br /> PHÂN TÍCH VÀ<br /> GIẢI THÍCH<br /> <br /> 3<br /> <br /> 7/25/2017<br /> <br /> “Đặc tính” của quá trình nghiên cứu<br /> • NC luôn bắt đầu bằng đặt câu hỏi hay nêu<br /> vấn đề;<br /> • NC đòi hỏi phải có mục tiêu rõ ràng;<br /> • NC cứu tuân theo một kế hoạch cụ thể;<br /> • NC thường chia vấn đề chính thành những<br /> vấn đề nhỏ có thể giải quyết;<br /> 10<br /> <br /> “Đặc tính” của quá trình nghiên cứu<br /> • NC được định hướng bởi vấn đề nghiên cứu<br /> cụ thể, các câu hỏi NC và giả thuyết NC;<br /> • NC chấp nhận một số giả thuyết then chốt;<br /> • NC đòi hỏi thu thập và phân tích dữ liệu nhằm<br /> giải quyết vấn đề nêu ra ban đầu;<br /> • Về bản chất, NC là “đường phát triển xoắn<br /> ốc”.<br /> 11<br /> <br /> NC là<br /> “đường<br /> phát<br /> triển<br /> xoắn<br /> ốc”<br /> <br /> 12<br /> <br /> 4<br /> <br /> 7/25/2017<br /> <br /> Các thành phần quan trọng của nghiên cứu<br /> • Phát biểu vấn đề, Câu hỏi nghiên cứu, Mục tiêu<br /> NC, Lợi ích NC<br /> • Lý thuyết, Giả thiết, Tài liệu tổng quan<br /> • Các biến, Thông số, và Giả thuyết<br /> • Định nghĩa, Chỉ tiêu, Thước đo<br /> • Thiết kế nghiên cứu và Phương pháp luận<br /> • Công cụ nghiên cứu, Chọn mẫu<br /> • Phân tích số liệu<br /> • Kết luận, Phân tích, đề xuất<br /> Chữ đỏ có thể cần bổ sung???<br /> 13<br /> <br /> Các câu hỏi trong quá trình nghiên cứu<br /> Trong toàn bộ quá trình nghiên cứu phải suy nghĩa đến các câu hỏi<br /> (đây không phải là câu hỏi nghiên cứu):<br /> – Ai: Ai là người NC, Ai tham gia vào đề tài NC, Ai là người<br /> hưởng lợi từ NC, ...<br /> – Cái gì, cái nào? NC cần quan tâm đến cái gì? Lý thuyết nào,..<br /> – Ở đâu? Thực hiện NC ở đâu? (cả theo nghĩa rộng)<br /> – Khi nào? Là khoảng thòi gian (số liệu và thời gian NC)<br /> – Tại sao? Tại sao lại làm NC này? Tại sao lựa chọn địa điểm<br /> kia, v.v<br /> – Như thế nào? NC được thực hiện thế nào? - Phương pháp NC<br /> 14<br /> <br /> CÁC GIAI ĐOẠN CỦA<br /> NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 15<br /> <br /> 5<br /> <br />