Bài giảng Quản trị học - Chương 1: Nguyễn Minh Đức

Bài giảng

QUẢN TRỊ HỌC

NGUYỄN MINH ĐỨC ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TPHCM

Các ghi chú

v Điểm lên lớp 10% v Điểm giữa kỳ 25% v Điểm trình bày nhóm 15% v Điểm cuối kỳ 50%

Nội dung môn học

v Tổng quan về quản trị học v Tổ chức, các thành tố của cấu trúc tổ chức v Lãnh đạo, quản lý nhóm & kỹ năng giao tiếp v Hoạch định, tổ chức & phát triển công việc v Hưởng ứng đổi mới & thay đổi v Xây dựng mối quan hệ để làm việc hiệu quả

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ NG QUAN VỀỀ TTỔỔNG QUAN V QUẢN TRỊ HỌC QUQUẢẢN TRN TRỊỊ HHỌỌCC

Tổng quan về quản trị học

v Định nghĩa về quản trị v Quản trị trong môi trường “cũ & mới” v Quy trình của quản trị v Các kỹ năng & năng lực cần thiết

KHÁI NIỆM VỀ QUẢN TRỊ

Thuật ngữ “Quản trị” biểu thị chung cho các phương thức hoạch định, tổ chức, điều phối, giám sát tất cả các hoạt động để đạt được mục tiêu mong muốn thông qua những người khác.

Quản trị là hoạt động cần thiết phải được thực hiện khi con người kết hợp với nhau trong các tổ chức nhằm đạt được mục tiêu chung một cách hiệu quả.

⇒Quản trị chỉ phát sinh khi ít nhất có 2 người cùng kết

hợp với nhau để thực hiện một mục tiêu chung. ⇒Thảo luận:

⇒4 sinh viên ở chung một phòng trọ có cần quản trị? ⇒Tổ chức một nhóm để thực hiện nghiên cứu có cần quản trị? ⇒Cho biết ý nghĩa của quản trị trong 2 ví dụ trên

Tổng quan về quản trị học

v Định nghĩa

“Management is the process of planning, organising, leading & controlling the use of resources to accomplish performance goals.

Dynamic New workplace

Tổng quan về quản trị học

v Định nghĩa

“Quản trị là tác động có định hướng của chủ thể quản trị đến đối tượng bị quản trị nhằm đạt được mục tiêu đã định trước một cách có hiệu quả trong những điều kiện biến động của môi trường”

Quản trị học – Đồng Thị Thanh Phương

Tổng quan về quản trị học

v Chức năng của quản trị

§ Hoạch định § Tổ chức § Lãnh đạo § Kiểm tra

Tổng quan về quản trị học

v Vai trò của quản trị

§ Vai trò quan hệ (Interpersonal roles) § Vai trò thông tin (Informational roles) § Vai trò quyết định (Decisional roles)

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “cũ & mới”

§ Trường phái cổ điển Henry Fayol (cũ)

• Trường phái này có 14 điểm cần quan tâm

– Chuyên môn hóa công việc cao – Quyền hạn & trách nhiệm – Kỷ luật – Thống nhất trong chỉ huy – Thống nhất trong điều khiển – Quyền lợi cá nhân phải đặt dưới quyền lợi tập thể – Thù lao hợp lý

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “cũ & mới”

§ Trường phái cổ điển Henry Fayol(cũ)

• Trường phái này có 14 điểm cần quan tâm (Ctn) – Tập quyền hay phân quyền tùy thuộc vào công việc – Hình thành một hệ thống mắc xích quyền lực từ thấp

nhất đến cao nhất

– Trật tự – Công bằng – Ổn định nhiệm vụ cho nhân viên – Sáng kiến – Tinh thần tập thể

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

Quan tâm nhiều đến con người & các mối quan hệ toàn cầu hơn là nội bộ doanh nghiệp

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới” • Globalization (toàn cầu hóa)

Globalization Is the worldwide interdependence of resource flows, products, markets & business competition

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

• Technology (Công nghệ)

– Với công nghệ cao thì công việc không bao giờ giống nhau – Công nghệ giúp chúng ta ngày mỗi tốt hơn – Công nghệ là công cụ tuyệt đối cần thiết cho công việc – Công nghệ giúp chúng ta tổ chức công việc tốt hơn – Công nghệ giúp chúng ta hoạt động hiệu quả hơn – …,

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới” • Tính đa dạng của con người

Đó là sự khác nhau giữa những thành viên trong cùng một tổ chức về: Tuổi, giới tính, sắc tộc, tôn giáo..,

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

• Đạo đức

– Chúng ta phải là một công dân tốt của xã hội – Bảo mật công ty – “An toàn” trong lao động (Sexual harassment) – Bảo vệ môi trường sống & các nguồn lợi

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

• Nghề nghiệp (careers) – Công việc luôn thay đổi – Công việc yêu cầu nhiều kỹ năng hơn – Nhân viên luôn nâng cao trình độ – Nhân viên xem việc thay đổi là một điều bình thường – Nhân viên có xu hướng làm nhiều công ty trong một lúc – Công ty có xu hướng giảm lao động cố định – …,

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

• Thách thức • Nhưng rất nhiều tiềm năng & cơ hợi

Tổng quan về quản trị học

v Quản trị trong môi trường “mới”

§ Người quản lý sẽ như thế nào?

• Nhiều kỹ năng hơn • Nhiều áp lực hơn • Nhiều cơ hội hơn • …,

Tổng quan về quản trị học

v Quy trình của quản trị (Management Process)

Hoạch định

Kiểm tra

Tổ chức

Qui trình quản trị

Lãnh đạo

Tổng quan về quản trị học

v Quy trình của quản trị

§ Hoạch định

• Xác định mục tiêu tổ chức • Biện pháp để đạt được mục tiêu đó trong những

điều kiện môi trường cụ thể

Tổng quan về quản trị học

v Quy trình của quản trị

§ Tổ chức

• Xác định cơ cấu tổ chức nhân sự • Phân bổ & tổ chức các nguồn lực để thực hiện

mục tiêu đã đề ra

Tổng quan về quản trị học

v Quy trình của quản trị § Lãnh đạo (điều khiển)

• Chỉ huy, đôn đốc, động viên, phê bình.., • Điều phối công việc • Giải quyết các vấn đề phát sinh • …, => Hoàn thành mục tiêu chung của công ty

Tổng quan về quản trị học

v Quy trình của quản trị

§ Kiểm tra

• Đo lường thành quả công việc • Kiểm tra quá trình họat động • Chất lượng, khối lượng công việc • Kiểm tra tiến độ • .., => Từ đó đưa ra các hành động nhằm đạt được

mục tiêu đề ra

Các kỹ năng quản trị cần thiết

§ Kỹ năng là gì?

“Kỹ năng là khả năng chuyển đổi từ hiểu biết (knowledge) sang hành động & đưa đến kết qủa như mong đợi”

KỸ NĂNG QUẢN TRỊ

Dù ở cấp bậc nào (hay lĩnh vực nào), các nhà quản trị cần phải có những kỹ năng quản trị cần thiết, bao gồm: §kỹ năng kỹ thuật (chuyên môn) §kỹ năng xã hội (nhân sự) §kỹ năng nhận thức (tư duy) §kỹ năng điều phối (tổ chức)

Prepared by NMDUC 2009

KỸ NĂNG QUẢN TRỊ

a. Kỹ năng chuyên môn kỹ thuật v Là kiến thức khả năng cần thiết để hiểu và thông thạo trong lĩnh vực chuyên môn.

v Thí d(cid:1), đ(cid:2)i v(cid:3)i nhà qu(cid:4)n tr(cid:5) c(cid:6)n ph(cid:4)i có các k(cid:7) năng trong các lĩnh v(cid:9)c k(cid:10) toán, tài chính, marketing hay s(cid:4)n xu(cid:11)t

v có được và nâng cao qua việc học ở các

trường ðH, trường nghề, các lớp bồi dưỡng, huấn luyện hay từ kinh nghiệm thực tế.

Prepared by NMDUC 2009

KỸ NĂNG QUẢN TRỊ

b. Kỹ năng về nhân sự v Là khả năng cùng làm việc, điều khiển và lôi cuốn

những người xung quanh (là thành viên, lãnh đạo hay những người liên quan) để điều hành công việc được trôi chảy theo mục tiêu của doanh nghiệp.

v Vài kỹ năng nhân sự cần thiết cho nhà quản trị như:

v Kỹ năng giao tiếp: biết cách thông đạt (viết, nói, thuyế trình, thuyết

phục, đàm phán,...) một cách hữu hiệu,

v Kỹ năng làm việc nhóm: có thái độ quan tâm tích cực đến người khác, xây dựng bầu không khí hợp tác giữa mọi người cùng làm việc chung

v Kỹ năng lãnh đạo: biết cách động viên nhân viên dưới quyền thực

hiện các công việc được giao

Prepared by NMDUC 2009

KỸ NĂNG QUẢN TRỊ

c. Kỹ năng tư duy v Là khả năng theo dõi, tổ chức và hiểu được

làm thế nào để doanh nghiệp thích ứng được với hoàn cảnh.

v nhận ra những yếu tố khác nhau và hiểu được mối quan hệ phức tạp của công việc để có thể đưa ra những cách giải quyết đúng đắn nhất v Kỹ năng tư duy là kỹ năng khó tiếp thu nhất và đặc biệt quan trọng đối với các nhà quản trị.

Prepared by NMDUC 2009

KỸ NĂNG QUẢN TRỊ

d. Kỹ năng điều phối

Là khả năng đo lường các trạng thái mong muốn, phối hợp các nguồn lực hướng đến mục tiêu chung

Ø Hài hòa v(cid:12) m(cid:1)c tiêu (chung – riêng, dài - ngắn, trong – ngoài) Ø Hài hòa l(cid:13)i ích (cá nhân - tập thể, cá nhân với nhau, cá nhân - tập

thể - xã hội)

Ø Phát hi(cid:14)n và x(cid:15) lý các b(cid:11)t tr(cid:16)c (lý do, hậu quả, cách khắc phục...)

Prepared by NMDUC 2009

CÁC CẤP QUẢN TRỊ

1. Các cấp quản trị v a. Quản trị cấp cao: Quản trị chung tất cả các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, người quản trị ở cấp này gọi là nhà quản trị cấp cao nhất

v b. Cấp quản trị trung gian (giữa): Là một khái niệm rộng dùng để chỉ những cấp chỉ huy trung gian, đứng trên những nhà quản trị cấp cơ sở và dưới các nhà quản trị cấp cao

v c. Cấp quản trị cơ sở (thấp nhất): Là những nhà quản trị ở cấp bậc cuối cùng trong hệ thống cấp bậc của quản trị trong cùng tổ chức. Người quản trị cấp này là đốc công, nhóm trưởng, tổ chức trưởng, là những người không còn cấp quản trị nào bên dưới.

Prepared by NMDUC 2009

CÁC CẤP QUẢN TRỊ

Hoạch định

Tổ chức

Điều khiển

Kiểm tra

28%

36%

22%

14%

ị r t

Cấp cao

n ả u q

Cấp trung gian

18%

33%

36%

13%

g n ă n ỹ K

Cấp cơ sở

K ỹ n ă n g c h u y ê n m ô n

15%

24%

51%

10%

Người thừa hành

Prepared by NMDUC 2009

v Các kỹ năng & năng lực cần thiết

Qlý cấp cao

Qlý cấp trung

§ Sơ đồ tổng quát Qlý cấp thấp

Kỹ năng tư duy

Kỹ năng về nhân sự

Kỹ năng nghiệp vụ

Các năng lực cần thiết

v Năng lực hợp tác (teamwork)

§ Xây dựng nhóm (Team contribution) § Lãnh đạo nhóm (Team leadership) § Quản lý xung đột (Conflict management) § Thương lượng (Negotiation) § Xây dựng tính đồng thuận (Consensus building)