Bài giảng Quản trị tài chính: Chương 2 - ĐH Kinh tế

Chia sẻ: Kiều Thanh Tuấn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 2 Quản trị vốn cố định của doanh nghiệp thuộc bài giảng quản trị tài chính, trong chương này người học lần lượt đi vào tìm hiểu các nội dung trình bày sau: Tài sản cố định và vốn cố định của doanh nghiệp, xác định nguyên giá tài sản cố định, khấu hao tài sản cố định, sửa chữa - nâng cấp tài sản cố định, lập kế hoạch khấu hao tài sản cố định và quản lý sử dụng quỹ khấu hao tài sản cố định của doanh nghiệp, hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định của doanh nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quản trị tài chính: Chương 2 - ĐH Kinh tế

CHÖÔNG II QUAÛN TRÒ VOÁN COÁ ÑÒNH CUÛA DOANH NGHIEÄP
• I- TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH VAØ VOÁN COÁ ÑÒNH CUÛA DOANH NGHIEÄP. • 1/ Taøi saûn coá ñònh cuûa doanh nghieäp. • 1.1 Khaùi nieäm taøi saûn coá ñònh (TSCÑ): • Taøi saûn coá ñònh phaûi ñoàng thôøi thoûa maõn 4 tieâu chuaån cô baûn sau: - Chaéc chaén thu ñöôïc lôïi ích kinh teá trong töông lai. - Nguyeân giaù taøi saûn coá ñònh phaûi ñöôïc xaùc ñònh moät caùch ñaùng tin caäy. - Phaûi coù thôøi gian söû duïng toái thieåu, thöôøng töø 1 naêm trôû leân. - Phaûi ñaït giaù trò toái thieåu ôû moät möùc quy ñònh.( Quy ñònh hieän nay laø 10 trieäu ñoàng). • Nhöõng coâng cuï lao ñoäng khoâng ñuû caùc tieâu chuaån quy ñònh treân ñöôïc coi laø nhöõng coâng cuï lao ñoäng nhoû,ñöôïc mua saém baèng nguoàn voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Tuy nhieân trong thöïc teá vieäc xem xeùt tieâu chuaån vaø nhaän bieát TSCÑcuûa doanh nghieäp laø phöùc taïp hôn. Moät laø: Vieäc phaân bieät giöõa ñoái töôïng lao ñoäng vaø tö lieäu lao ñoäng laø TSCÑ cuûa doanh nghieäp trong moät soá tröôøng hôïp khoâng chæ ñôn thuaàn döïa vaøo ñaëc tính hieän vaät maø coøn phaûi döïa vaøo tính chaát vaø coâng duïng cuûa chuùng trong quaù trình SXKD. Bôûi vì coù theå cuøng moät taøi saûn ôû tröôøng hôïp naøy ñöôïc coi laø TSCÑ song ôû tröôøng hôïp khaùc chæ ñöôïc coi laø ñoái töôïng lao ñoäng. Ví duï maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng … duøng trong saûn xuaát laø caùc TSCÑ song neáu ñoù laø caùc saûn phaåm môùi hoaøn thaønh, ñang ñöôïc baûo quaûn trong kho thaønh phaåm, chôø tieâu thuï hoaëc laø caùc coâng trình xaây döïng cô baûn chöa baøn giao, thì chæ ñöôïc coi laø ñoái töông lao ñoäng.
Töông töï, trong saûn xuaát noâng nghieäp nhöõng gia suùc ñöôïc söû duïng laøm söùc keùo, sinh saûn thì ñöôïc coi laø TSCÑ, song neáu chæ laø caùc vaät nuoâi ñeå laáy thòt thì chæ laø caùc ñoái töôïng lao ñoäng. Hai laø :moät soá caùc tö lieäu lao ñoäng neáu xeùt rieâng leû töøng boä phaän thì khoâng ñuû caùc tieâu chuaån treân, song laïi ñöôïc taäp hôïp söû duïng ñoàng boä nhö moät heä thoáng thì caû heä thoáng ñoù ñöôïc coi nhö moät TSCÑ. Ví duï : nhö trang thieát bò cho moät phoøng thí nghieäm, moät vaên phoøng, moät phoøng ôû cuûa khaùch saïn … Ba laø : trong ñieàu kieän phaùt trieån vaø môû roäng caùc quan heä haøng hoùa tieàn teä, söï phaùt trieån vaø öùng duïng nhanh choùng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä cuõng nhö neùt ñaë thuø trong hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa moät soá ngaønh neân moät soá khoaûn chi phí maø doanh nghieäp ñaõ chi ra coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng SXKD cuûa doanh nghieäp,
neáu ñoàng thôøi thoûa maõn hai tieâu chuaån cô baûn treân vaø khoâng hình thaønh caùc TSCÑ höõu hình thì ñöôïc coi laø TSCÑ voâ hình cuûa doanh nghieäp. Ví duï caùc chi phí mua baèng phaùt minh saùng cheá, baûn quyeàn taùc giaû, caùc chi phí thaønh laäp doanh nghieäp, chi phí chuaån bò cho khai thaùc … Ñaëc ñieåm chung cuûa TSCÑ laø tham gia vaøo nhieàu chu kyø saûn xuaát saûn phaåm. Trong quaù trình ñoù hình thaùi vaät chaát vaø ñaëc tính söû duïng ban ñaàu cuûa TSCÑ laø khoâng thay ñoåi. Song giaù trò cuûa noù ñöôïc chuyeån dòch daàn töøng phaàn vaøo giaù trò saûn phaåm saûn xuaát ra. Boä phaän giaù trò naøy ñöôïc chuyeån dòch vaø caáu thaønh moät yeáu toá chi phí saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp vaø ñöôïc buø ñaép moãi khi saûn phaåm ñöôïc tieâu thuï.
1.2 Khaùi nieäm voán coá ñònh : Voán coá ñònh laø giaù trò öùng tröôùc naèm trong TSCÑ. Maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø luaân chuyeån daàn daàn töøng phaàn trong nhieàu chu kyø saûn xuaát vaø hoaøn thaønh moät voøng tuaàn hoaøn khi TSCÑ heát thôøi gian söû duïng. • 2. Phaân loaïi TSCÑ trong doanh nghieäp : • a. Phaân loaïi TSCÑ theo hình thaùi bieåu hieän : • - TSCÑ höõu hình : nhö maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, vaät kieán truùc … tham gia vaøo nhieàu chu kyø saûn xuaát nhöng vaãn giöõ nguyeân hình thaùi vaät chaát ban ñaàu. • - TSCÑ voâ hình : laø nhöõng taøi saûn khoâng coù hình thaùi vaät chaát theå hieän moät löôïng giaù trò ñaõ ñaàu tö nhö chi phí veà quyeàn phaùt haønh, baèng phaùt minh, baèng saùng cheá, baûn quyeàn taùc giaû …
• - TSCÑ thueâ taøi chính : laø nhöõng TSCÑ maø doanh nghieäp thueâ cuûa coâng ty cho thueâ taøi chính. Khi keát thuùc thôøi haïn thueâ, beân thueâ ñöôïc quyeàn löïa choïn mua laïi taøi saûn thueâ hoaëc tieáp tuïc thueâ theo caùc ñieàu kieän ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng thueâ taøi chính. Toång soá tieàn thueâ moät loaïi taøi saûn quy ñònh taïi hôïp ñoàng thueâ taøi chính, ít nhaát phaûi töông ñöông ñöông vôùi giaù trò cuûa taøi saûn ñoù taïi thôøi ñieåmkyù hôïp ñoàng. • b. Phaân loaïi TSCÑ theo muïc ñích söû duïng : • - TSCÑ duøng cho muïc ñích kinh doanh • - TSCÑ duøng cho muïc ñích phuùc lôïi, söï nghieäp, an ninh, quoác phoøng • - TSCÑ baûo quaûn hoä, giöõ hoä, caát giöõ hoä cho nhaø nöôùc
• Caùch phaân loaïi naøy giuùp cho doanh nghieäp thaáy ñöôïc cô caáu TSCÑ cuûa mình theo muïc ñích söû duïng cuûa noù. Töø ñoù coù bieän phaùp quaûn lyù taøi saûn coá ñònh theo muïc ñích söû duïng sao cho coù hieäu quaû nhaát. • c. Phaân loaïi TSCÑ theo tình hình söû duïng : • - TSCÑ ñang söû duïng • - TSCÑ chöa caàn duøng • - TSCÑ khoâng caàn duøng chôø thanh lyù • Caùch phaân loaïi naøy cho thaáy möùc ñoä söû duïng coù hieäu quaû caùc TSCÑ cuûa doanh nghieäp nhö theá naøo, töø ñoù coù bieän phaùp naâng cao hôn nöõa hieäu quaû söû duïng chuùng.
• II. Xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ : • 1. Xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ höõu hình : • a/ TSCÑ loaïi mua saém :( môùi vaø cuõ) Nguyeân giaù bao goàm giaù thöïc teá phaûi traû; laõi tieàn vay ñaàu tö cho TSCÑ khi chöa ñöa TSCÑ vaøo söû duïng; caùc chi phí vaän chuyeån, boác dôõ; caùc chi phí söûa chöõa, taân trang tröôùc khi ñöa TSCÑ vaøo söû duïng; chi phí laép ñaët, chaïy thöû, thueá vaø leä phí tröôùc baï(neáu coù). b/ TSCÑ loaïi ñaàu tö xaây döïng: Nguyeân giaù TSCÑ laø giaù quyeát toaùn coâng trình xaây döïng( theo quy ñònh ñieàu leä quaûn lyùñaàu tö vaø xaây döïng hieän haønh, caùc chi phí khaùc lieân quan vaø leä phí tröôùc baï ( neáu coù).
• c/ TSCÑ loaïi ñöôïc caáp, ñöôïc ñieàu chuyeån ñeán: Nguyeân giaù TSCÑ bao goàm giaù trò coøn laïi treân soå keá toaùn cuûa TSCÑ ôû caùc ñôn vò caáp, ñôn vò ñieàu chuyeån … hoaëc giaù trò theo ñaùnh gía thöïc teá cuûa Hoäi ñoàng giao nhaän vaø caùc chi phí taân trang , chi phí söûa chöõa; chi phí vaän chuyeån, boác dôõ, laép ñaët chaïy thöû; leä phí tröôùc baï( neáu coù) maøbeân nhaän taøi saûn phaûi chi ra tröôùc khi ñöa TSCÑ vaøo söû duïng. • d/ TSCÑ loaïi ñöôïc cho, ñöôïc bieáu, ñöôïc taëng, nhaän voán goùp lieân doanh, nhaän laïi voán goùp, do phaùt hieän thöøa… : Nguyeân giaù TSCÑ bao goàm giaù trò theo ñaùnh giaù thöïc teá cuûa Hoäi ñoàng giao nhaän; caùc chi phí taân trang, söûa chöõa TSCÑ; chi phí vaän chuyeån, boác dôõ, laép ñaët chaïy thöû; leä phí tröôùc baï( neáu coù) maø beân nhaän taøi saûn phaûi chi ra tröôùc khi ñöa TSCÑ vaøo söû duïng.
• 2. Xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ voâ hình: • a/ Chi phí thaønh laäp doanh nghieäp:Laø caùc chi phí thöïc teá coù lieân quan tröïc tieáp tôùi vieäc chuaån bò thaønh laäp doanh nghieäp, bao goàm: caùc chi phí cho coâng taùc nghieân cöùu, thaêm doø, laäp döï aùn ñaàu tö thaønh laäp doanh nghieäp, chi phí thaåm ñònh döï aùn, hoïp thaønh laäp… • b/ Chi phí nghieân cöùu, phaùt trieån: Laø toaøn boä chi phí thöïc teá maø doanh nghieäp chi ra ñeå thöïc hieän caùc coâng vieäc nghieân cöùu, thaêm doø, xaây döïng caùc keá hoaïch ñaàu tö daøi haïn …nhaèm ñem laïi lôïi ích laâu daøi cho doanh nghieäp
• c/ Chi phí veà baèng phaùt minh, baèng saùng cheá, baûn quyeàn taùc giaû, mua baûn quyeàn taùc giaû, nhaän chuyeån giao coâng ngheä: Laø toaøn boä nhöõng chi phí thöïc teá doanh nghieäp chi ra cho caùc coâng trình nghieân cöùu ( ñöôïc Nhaø nöôùc caáp baèng) caùc chi phí naøy coù taùc duïng phuïc vuï tröïc tieáp hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp. • d/ Chi phí veà lôïi theá kinh doanh: Laø khoaûn chi cho phaàn cheânh leäch doanh nghieäp phaûi traû theâm. Khi doanh nghieäp ñi mua, nhaän saùt nhaäp, hôïp nhaát moät doanh nghieäp khaùc. Lôïi theá naøy ñöôïc hình thaønh bôûi öu theá veà kinh doanh, veà danh tieáng vaø uy tín, veà trình ñoä tay ngheà…
• 3. Xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ thueâ taøi chính: Nguyeân giaù phaûn aûnh ôû ñôn vò thueâ laø phaàn cheânh leäch giöõa toång soá nôï daøi haïn tröø toång soá tieàn laõi ñôn vò thueâ phaûi traû cho suoát thôøi gian thueâ ghi trong hôïp ñoàng thueâ TSCÑ. • Phöông phaùp xaùc ñònh nguyeân giaù TSCÑ thueâ TSCÑ thueâ taøi chính nhö sau: 1. Neáu hôïp ñoàng thueâ TSCÑ coù quy ñònh tyû leä laõi suaát phaûi traû theo naêm thì nguyeân giaù TSCÑ thueâ taøi chính phaûn aûnh ôû ñôn vò thueâ TSCÑ chính laø giaù trò hieän taïi cuûa caùc khoaûn chi trong töông lai ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc: G + G G NG = 2 + ….. + n (1 + i) (1 + i) (1 + i) n NG = Gx 1 t t=1 (1 + i)
• Trong ñoù: • NG: Laø nguyeân giaù TSCÑ thueâ taøi chính. • G: Laø giaù trò caùc khoaûn chi beân thueâ phaûi traû moãi naêm theo hôïp ñoàng thueâ. • i : Laø laõi suaát vay voán tính theo naêm ghi trong hôïp ñoàng thueâ taøi chính. • n : Laø thôøi haïn thueâ TSCÑ theo hôïp ñoàng thueâ TSCÑ. • 2. Neáu trong hôïp ñoàng thueâ TSCÑ ñaõ xaùc ñònh toång soá tieàn beân ñi thueâ phaûi traû cho caû giai ñoaïn thueâ, trong ñoù ghi roõ soá tieàn laõi phaûi traû cho moãi naêm thì nguyeân giaù cuûa TSCÑ thueâ taøi chính phaûn aûnh ôû ñôn vò thueâ ñöôïc xaùc ñònh laø:
• Toång soá tieàn Soá tieàn Soá naêm Nguyeân giaù = phaûi traû theo _ laõi phaûi traû x thueâ hôïp ñoàng moãi naêm TSCÑ • III. KHAÁU HAO TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH : • 1. Hao moøn TSCÑ • a/ Hao moøn höõu hình TSCÑ : Hao moøn höõu hình TSCÑ laø söï hao moøn veà vaät chaát, veà giaù trò söû duïng vaø giaù trò cuûa TSCÑ trong quaù trình söû duïng. Veà maët vaät chaát ñoù laø söï hao moøn coù theå nhaän thaáy ñöôïc töø söï thay ñoåi traïng thaùi vaät lyù ban ñaàu ôû caùc boä phaän, chi tieát TSCÑ döôùi söï taùc ñoäng cuûa ma saùt, taûi troïng, nhieät ñoä, hoùa chaát …
Veà giaù trò söû duïng ñoù laø söï giaûm suùt veà chaát löôïng, tính naêng kyõ thuaät ban ñaàu trong quaù trình söû duïng vaø cuoái cuøng khoâng coøn söû duïng ñöôïc nöõa. Muoán khoâi phuïc laïi giaù trò söû duïng cuûa noù phaûi tieán haønh söûa chöõa, thay theá . Veà maët giaù trò ñoù laø söï giaûm daàngiaù trò cuûa TSCÑ cuøng vôùi qua trình chuyeån dòch daàn töøng phaàn giaù trò hao moøn vaøo giaù trò saûn phaåm saûn xuaát. Ñoái vôùi caùc TSCÑ voâ hình, hao moøn höõu hình chæ theå hieãn ôû söï hao moøn veà maët giaù trò. Nguyeân nhaân vaø möùc ñoä hao moøn höõu hình tröôùc heát phuï thuoäc vaøo caùc nhaân toá trong quaù trình söû duïng TSCÑ nhö thôøi gian vaø cöôøng ñoä söû duïng, vieäc chaáp haønh caùc quy phaïm kyõ thuaät trong söû duïng vaø baûo döôõng TSCÑ.
Tieáp ñeán laø caùc nhaân toá veà töï nhieân vaø moäi tröôøng söû duïng TSCÑ. Ví duï nhö ñoä aåm, nhieät ñoä moâi tröôøng, taùc ñoäng cuûa caùc chaát hoùa hoïc … Ngoaøi ra, möùc ñoä hao moøn höõu hình cuõng phuï thuoäc vaøo chaát löôïng cheá taïo TSCÑ. Ví duï nhö chaát löôïng nguyeân vaät lieäu ñöôïc söû duïng; trình ñoä kyõ thuaät, coâng ngheä cheá taïo … • Vieäc nhaän thöùc roõ caùc nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán möùc hao moøn höõu hình TSCÑ seõ giuùp doanh nghieäp coù bieän phaùp caàn thieát, höõu hieäu ñeå haïn cheá noù.
• b/ Hao moøn voâ hình Hao moøn voâ hình laø söï giaûm suùt veà gía trò trao ñoåi cuûa TSCÑ do aûnh höôûng cuûa tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät. • - Hao moøn voâ hình loaïi 1 TSCÑ bò giaûm giaù trò trao ñoåi do ñaõ coù nhöõng h TSCÑ nhö cuõ song giaù mua laïi reû hôn. Tyû leä hao moøn voâ hình loaïi 1 ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc ñ • Gñ - G h • V1 = x 100 • Gñ • Trong ñoù : V1 : Tyû leä hao moøn voâ hình loaïi 1 Gñ : giaù mua ban ñaàu cuûa TSCÑ Gh : giaù mua hieän taïi cuûa TSCÑ
- Hao moøn voâ hình loaïi 2 TSCÑ bò giaûm giaù trò trao ñoåi do coù nhöïng TSCÑ môùi tuy mua vôùi giaù cuõ nhöng laïi hoaøn thieän hôn veà maët kyõ thuaät. Tyû leä hao moøn voâ hình loaïi 2 ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc : Gk V2 = x 100 Gd • Trong ñoù: • V2 : Tyû leä hao moøn voâ hình loaïi 2 • Gk : Giaù trò cuûa TSCÑ cuõ khoâng chuyeån dòch ñöôïc vaøo giaù trò saûn phaåm • Gd : Giaù mua ban ñaàu cuûa TSCÑ
• 2. Khaáu hao TSCÑ vaø caùc phöông phaùp tính khaáu hao TSCÑ • a/ Khaùi nieäm : Khaáu hao TSCÑ laø vieäc chuyeån dòch phaàn giaù trò hao moøn cuûa TSCÑ trong quaù trình söû duïng vaøo giaù trò saûn phaåm saûn xuaát ra theo caùc phöông phaùp tính toaùn thích hôïp. Muïc ñích cuûa khaáu hao TSCÑ laø nhaèm tích luõy voán ñeå taùi saûn xuaát giaûn ñôn hoaëc taùi saûn xuaát môû roäng TSCÑ. Boä phaän giaù trò hao moøn ñöôïc chuyeån dòch vaøo giaù trò saûn phaåm ñöôïc coi laø moät yeáu toá chi phí saûn xuaát saûn phaåm ñöôïc bieåu hieän döôùi hình thöùc tieàn teä goïi laø tieàn khaáu hao TSCÑ. Soá tieàn khaáu hao ñöôïc tích luõy laïi hình thaønh neân quyõ khaáu hao TSCÑ cuûa doanh nghieäp.