intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Sử dụng thuốc trong điều trị bệnh gút (gout)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

4
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sử dụng thuốc trong điều trị bệnh gút (gout), được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp các bạn sinh viên có thể trình bày được cách đánh giá cơn gút cấp; Trình bày được lựa chọn phác đồ điều trị cơn gút cấp dựa vào đánh giá mức độ cơn cấp và các lưu ý sử dụng thuốc; Trình bày được chiến lược quản lý bệnh gút; Trình bày được các biện pháp kiểm soát nồng độ acid uric máu, dự phòng cơn gút cấp bằng thuốc chống viêmvà các lưu ý sử dụng thuốc;...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sử dụng thuốc trong điều trị bệnh gút (gout)

  1. SỬ DỤNG THUỐC TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH GÚT (GOUT) Bộ môn Dược lâm sàng - 2021
  2. Mục tiêu bài học 1. Trình bày được cách đánh giá cơn gút cấp Quản lý 2. Trình bày được lựa chọn phác đồ điều trị cơn gút cấp cơn gút cấp dựa vào đánh giá mức độ cơn cấp và các lưu ý sử dụng thuốc 3. Trình bày được chiến lược quản lý bệnh gút Quản lý 4. Trình bày được các biện pháp kiểm soát nồng độ acid bệnh gút uric máu, dự phòng cơn gút cấp bằng thuốc chống viêm và các lưu ý sử dụng thuốc Quản lý 5. Vận dụng được các biện pháp quản lý cơn gút cấp và cơn gút cấp bệnh gút cùng các lưu ý sử dụng thuốc trên lâm sàng và bệnh gút Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 2
  3. Tài liệu học tập Handout bài giảng – Bộ môn Dược lâm sàng (2021) Tài liệu tham khảo 1.Bộ y tế (2014), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp (Ban hành theo quyết định 361/QĐ-BYT ngày 25/1/2014 của Bộ trưởng BYT). 2.Khanna D., et al. (2012), 2012 American College of Rheumatology guidelines for management of gout (Part 1&2). Arthritis care & research, 64(10), 1431-1461. 3.FITZGERALD, John D., et al. (2020), 2020 American College of Rheumatology guideline for the management of gout, Arthritis care & research, 72(6), 744-760. 4.Richette P., et al. (2017), 2016 updated EULAR evidence-based recommendations for the management of gout, Annals of the rheumatic diseases, 76(1), 29-42. 5.Michelle A.F., Michael E.E. (2021), Chapter 109: Gout and Hyperuricemia, Pharmacotherapy: A PathophysiologicBộ môn Dược lâm sàng - 2021 Approach 11edition, McGraw Hill. 3
  4. Các kiến thức cần có trước khi vào bài học Sử dụng thuốc trong điều trị bệnh gút Kiến thức liên quan đến bệnh gút: định nghĩa, cơ chế bệnh sinh, nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ, triệu chứng lâm sàng, các bất thường cận lâm sàng và chẩn đoán Kiến thức liên quan đến các nhóm thuốc sử dụng trong quản lý bệnh gút: cơ chế tác dụng, vai trò trong quản lý bệnh gút và các tác dụng không mong muốn Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 4
  5. Nội dung bài học Một số Lâm sàng kiến Cận lâm sàng thức về Chẩn đoán bệnh gút Đánh giá cơn gút cấp Quản lý Lựa chọn phác đồ và cơn gút các lưu ý cấp Quản lý Chiến lược quản lý bệnh Biện pháp không gút dùng thuốc Biện pháp dùng 5 thuốc và các lưu ý
  6. Một số kiến thức về bệnh gút Định nghĩa bệnh gút Bệnh gút là bệnh viêm khớp do vi tinh thể, đặc trưng bởi những đợt viêm khớp cấp, tái phát, có lắng đọng tinh thể muối urat natri trong các mô, gây ra do tăng acid uric (AU) máu. Bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa nhân purin. HDĐT BYT (2014) Chế độ ăn đơn thuần không có nhiều vai trò trong tăng AU máu nếu cơ thể không gặp các vấn đề về chuyển hóa hay đào thải purin Pharmacotherapy 11th Lippincott Illustrated Reviews: Pharmacology 6thlâm sàng - 2021 Bộ môn Dược (2015) 6
  7. Một số kiến thức về bệnh gút - Sản xuất urat Đặc điểm bệnh sinh (từ purin nội/ Tăng AU do nhiều nguyên nhân (nguyên phát, thứ phát) ngoại sinh) [AU] huyết tương > nồng độ bão hòa (7 mg/dL ~ 416 mol/L) - Đào thải urat  Kết tủa dạng tinh thể hình kim ở các tổ chức (thận, ruột)  Phản ứng viêm: Thâm nhập của tế bào bạch cầu, thực bào tinh thể urat, giải phóng các interleukin (IL) Khởi phát phụ thuộc nhiều yếu tố: vị trí lắng đọng, giảm pH dịch ngoại bào, Tăng nồng độ AU chấn thương, vị trí nhạy cảm với viêm, … Bài giảng Bệnh học – Bệnh gút, Uptodate 2021 Cơ thể bão hòa urat Lắng đọng tinh thể urat tại mô (gút) 7
  8. Quy trình chăm sóc bệnh nhân - bệnh gút HỢP TÁC ĐA NGHÀNH: DƯỢC SĨ, BÁC SĨ, CHUYÊN GIA DINH DƯỠNG …. 1. Thu thập thông tin 2. Đánh giá bệnh nhân 3. Lên kế hoạch quản lý (điều trị/dự phòng) 4. Thực hiện 5. Giám sát và đánh giá 8
  9. Tình huống lâm sàng Ông Nguyễn Văn X., 55 tuổi, nhập viện do đêm hôm trước xuất hiện cơn đau dữ dội ở gần ngón chân bên phải, khiến ông tỉnh giấc vào nửa đêm. Qua thăm khám, ghi nhận BN có đau ở các khớp bàn ngón và khớp ngón chân của ngón cái và ngón liền kề ở chân bên phải, không đối xứng. Vùng khớp bàn ngón của ngón cái căng bóng, sưng đỏ và đau tăng đáng kể khi chạm nhẹ. Bệnh nhân tỉnh, không sốt, vẫn đi lại được nhưng gặp khó khăn vì đau. Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 9
  10. Tình huống lâm sàng Một số kết quả xét nghiệm máu khi nhập viện của ông X. TT Xét nghiệm (đơn vị) Giá trị bình thường Kết quả Sinh hóa 1 AST (U/L)
  11. Tình huống lâm sàng Câu hỏi 1: Ông X. có những triệu chứng lâm sàng/dấu hiệu cận lâm sàng nào gợi ý tình trạng viêm khớp do gút? Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 11
  12. Một số kiến thức về bệnh gút Triệu chứng lâm sàng "Podagra" - Cơn gút cấp: - Xuất hiện đột ngột ban đêm, thường là khớp bàn - ngón chân cái (60 - 70% ): khớp sưng to, đỏ, phù nề, căng bóng, nóng, đau dữ dội và ngày càng tăng, va chạm nhẹ cũng rất đau - Lúc đầu chỉ viêm một khớp sau đó có thể viêm nhiều khớp. - Ngoài khớp ra, túi thanh dịch, gân, bao khớp cũng có thể bị thương tổn. - Các dấu hiệu viêm có thể kéo dài nhiều ngày, thường từ 5-7 ngày - Trong cơn gút cấp có thể có sốt vừa hoặc nhẹ, tăng tốc độ lắng hồng cầu, dịch khớp (chỉ làm được ở khớp gối) thấy bạch cầu 5000/mm3 , đa số là loại đa nhân, dưới kính hiển vi thấy nhiều tinh thể urat. Bài giảng bệnh học-Bệnh gút, HDĐT BYT 2014, Pharmacotherapy 11th Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 12
  13. Một số kiến thức về bệnh gút Triệu chứng lâm sàng "Podagra" - Cơn gút cấp - Lắng đọng urat mạn tính & biến chứng - Hình thành hạt tôphi - Bệnh khớp mạn tính do urat - Biểu hiện trên thận (sỏi thận urat) Bài giảng bệnh học-Bệnh gút, HDĐT BYT 2014, Pharmacotherapy 11th Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 13
  14. Một số kiến thức về bệnh gút Bất thường cận lâm sàng • AU máu: bình thường hoặc tăng >360 - 420 mol/L (6,8 - 7 mg/dL, [AU] nam > nữ) • Định lượng AU niệu 24 giờ: ‾ Tăng bài tiết urat >600 mg/24h: nhóm thuốc tăng đào thải acid uric ‾ Giảm thải tương đối
  15. Tình huống lâm sàng Khai thác tiền sử, được biết ông X. cách đây 3 tháng có đau khớp gối, tự mua thuốc uống tại nhà (nhưng không nhớ là thuốc gì) và thấy đỡ sau khoảng 1 tuần. Ngoài ra, BN không có tiền sử bệnh lý cơ xương khớp nào khác và chưa được thực hiện thêm các xét nghiệm khác. Câu hỏi 2: Vào thời điểm hiện tại, đã có thể chẩn đoán xác định bệnh gút cho ông X. theo Tiêu chuẩn Bennett và Wood chưa? Giải thích. Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 15
  16. Một số kiến thức về bệnh gút Chẩn đoán bệnh gút Tiêu chuẩn Bennett và Wood (1968) Có ≥2 đợt sưng đau của 1 khớp với tính chất khởi phát đột ngột, đau dữ dội và khỏi A. Tìm thấy tinh thể natri hoàn toàn trong vòng 2 tuần urat trong dịch khớp hoặc (tiền sử hoặc hiện tại) CHẨN các hạt tôphi ĐOÁN XÁC Có sưng đau khớp bàn ngón ĐỊNH chân cái với các tính chất như trên (tiền sử hoặc hiện B. Có ≥2 trong các yếu tố tại) Có hạt tôphi Bài giảng Bệnh học – Bệnh Gút Đáp ứng tốt với colchicin: HDĐT BYT 2014 giảm viêm, đau trong 48 h (tiền sử hoặc hiện tại) Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 16
  17. Một số kiến thức về bệnh gút Chẩn đoán bệnh gút Tiêu chuẩn Chẩn đoán ACR/EULAR (2015) https://www.mdcalc.com/ acr-eular-gout- classification-criteria Neogi T., et al. (2015). 2015 gout classification criteria: an American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism collaborative initiative. Arthritis & rheumatology, 67(10), 2557-2568. Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 17
  18. Một số kiến thức về bệnh gút Chẩn đoán bệnh gút Tiêu chuẩn Chẩn đoán ACR/EULAR (2015) Bước 1 Bước 2 Bước 3 Tiêu chuẩn đầu Tiêu chuẩn vàng: Có Các tiêu chuẩn vào: ≥1 cơn sưng tinh thể urat natri trong lâm sàng + cận đau, cứng khớp khớp viên/dịch lâm sàng ngoại biên/bao khớp/hạt tophi •Tổng điểm ≥8: thanh dịch •Nếu có: Chẩn đoán Chẩn đoán xác •Chỉ chẩn đoán xác định định tiếp khi đáp ứng •Nếu không: chuyển tiêu chuẩn này bước 3 Chẩn đoán gút thường bắt đầu với các triệu chứng Bộ môn Dược lâm sàng - 2021 18
  19. Một số kiến thức về bệnh gút Chẩn đoán bệnh gút Tiêu chuẩn Chẩn đoán ACR/EULAR (2015) Bước 1 Bước 2 Bước 3 Tiêu chuẩn đầu Tiêu chuẩn vàng: Có Các tiêu chuẩn vào: ≥1 cơn sưng tinh thể urat natri trong lâm sàng + cận đau, cứng khớp khớp viên/dịch lâm sàng ngoại biên/bao khớp/hạt tophi •Tổng điểm ≥8: thanh dịch •Nếu có: Chẩn đoán Chẩn đoán xác •Chỉ chẩn đoán xác định định tiếp khi đáp ứng •Nếu không: chuyển tiêu chuẩn này bước 3 Chẩn đoán xác định: bằng chứng có tinh thể urat tại vịBộtrí viêm/lắng đọng urat môn Dược lâm sàng - 2021 19
  20. Một số kiến thức về bệnh gút Chẩn đoán bệnh gút Tiêu chuẩn Chẩn đoán ACR/EULAR (2015) Bước 3: Các tiêu chí phân loại - Vị trí khớp/bao thanh dịch có triệu chứng - Tính chất viêm: đỏ, không chịu được va chạm/áp lực, khó khăn đi lại hoặc không thể vận động khớp - Số lượng đợt viêm đặc trưng về thời gian của cơn cấp (đỉnh đau
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
113=>2