Ế Ế Ọ Ứ Ọ Ứ

Ỏ Ỏ

GIAO TI P TRONG TÂM LÝ  GIAO TI P TRONG TÂM LÝ  H C S C KH E H C S C KH E

Khoa các KHXH­HV­GDSK Khoa các KHXH­HV­GDSK ộ ườ ộ ườ

ế ế

ạ ọ ng Đ i h c Y t ạ ọ ng Đ i h c Y t

công c ng  công c ng

Tr Tr

11

ụ ụ

ọ ọ M c tiêu bài h c M c tiêu bài h c

ệ ệ

ượ ượ ủ ủ Trình bày đ 1.1. Trình bày đ ố ơ ả t ố ơ ả t ế c khái ni m giao ti p và các thành  ế c khái ni m giao ti p và các thành  ế  c  b n c a quá trình giao ti p ế  c  b n c a quá trình giao ti p

ượ ượ ứ ứ ứ ứ

ả ả ơ ơ c các ch c năng và hình th c c   Trình bày đ c các ch c năng và hình th c c   2.2. Trình bày đ ế ủ ế ủ b n c a giao ti p b n c a giao ti p

ượ ượ Trình bày đ 3.3. Trình bày đ ế ế c các kĩ năng giao ti p c các kĩ năng giao ti p

ộ ố ấ ộ ố ấ ề ề ườ ườ ặ ặ c m t s  v n đ  tâm lí th c m t s  v n đ  tâm lí th ng g p  ng g p

2

ượ Trình bày đ ượ 4.4. Trình bày đ trong giao ti pế trong giao ti pế

ộN i dung chính N i dung chính

ế ệ ►   Khái ni m giao ti p ế Khái ni m giao ti p ệ

ố ủ ố ủ

ế ế

► Các thành t Các thành t

c a quá trình giao ti p  c a quá trình giao ti p

ứ ứ

ế ế

►   Các ch c năng giao ti p Các ch c năng giao ti p

ộ ố ộ ố

ứ ứ

ế ế

►   M t s  hình th c giao ti p M t s  hình th c giao ti p

ộ ố ộ ố

ế ế

►   M t s  kĩ năng giao ti p M t s  kĩ năng giao ti p

ộ ố ấ ộ ố ấ

ế ế

ề ề

►   M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

3

Khái ni mệ Khái ni mệ

ế ế ộ ộ ng tâm lý, xã h i, t n  ng tâm lý, xã h i, t n

ệ ữ ệ ữ ặ ặ ộ ạ ộ ạ ạ ộ ạ ộ ộ ồ ộ ồ ườ ớ ườ ớ i v i  i v i  ủ ủ i, là m t d ng ho t đ ng đ c thù c a con  i, là m t d ng ho t đ ng đ c thù c a con

Giao ti p:ế ► Giao ti p:ế  Giao ti p là m t hi n t ệ ượ Giao ti p là m t hi n t ệ ượ ố ạ ự ố ạ ự i d a trên các m i quan h  gi a ng t i d a trên các m i quan h  gi a ng t ườ ườ ng ng i. ườ i. ườ ng ng

ữ ữ

ng  ng

ổ ổ

4

ạ ượ ạ ượ ằ ằ

ấ ị ấ ị  Thông qua giao ti p b ng ngôn ng  và phi  ằ ế ằ ế Thông qua giao ti p b ng ngôn ng  và phi  ươ ủ ớ ự ợ ữ ươ ủ ữ ngôn ng , cùng v i s  tr  giúp c a các ph ớ ự ợ ngôn ng , cùng v i s  tr  giúp c a các ph ậ ườ ệ ậ ườ i trao đ i thông tin, nh n  ti n khác, con ng ệ ti n khác, con ng i trao đ i thông tin, nh n  ụ ẫ ộ ứ ộ ứ c m c  th c và tác đ ng l n nhau nh m đ t đ ụ ẫ th c và tác đ ng l n nhau nh m đ t đ c m c  đích nh t đ nh. đích nh t đ nh.

Quá trình giao ti pế Quá trình giao ti pế

ố ơ ả ố ơ ả c  b n:  c  b n:

► Các thành t Các thành t  Ai?Ai?

ế ế

ộ ộ

 Nói gì? (N i dung giao ti p) Nói gì? (N i dung giao ti p)

ố ượ ố ượ

ớ ớ

ế ế

 V i ai? (Đ i t V i ai? (Đ i t

ng giao ti p) ng giao ti p)

 B ng cách nào? ằB ng cách nào?

5

SơSơ  đồđồ  quáquá  trình

trình  truyền

thông truyền  thông

ộ Tác đ ng t ườ môi tr

ừ ng

Nhi uễ

ng,

c ượ Thông tin đ i ướ mã hóa d ữ ạ d ng ch , ký  ể ượ ệ hi u/ bi u t âm thanh.

Thông đi pệ

ậ i nh n Ng

ườ tin

Kênh:  Trực tiếp người-người;

Ngu nồ  phát  tin

TV, radio, sách, báo, tài liệu, email, internet, ca nhạc - kịch...

6

ả ồ Ph n h i

ứ ứ

ế ế

Ch c năng giao ti p Ch c năng giao ti p

ữ ữ

ề ề

ườ ườ

i hay hai  i hay hai

►Thông tin hai chi u: gi a hai ng Thông tin hai chi u: gi a hai ng nhóm ng nhóm ng

iườ iườ

ề ề

ố ợ ố ợ

ứ ứ ộ ộ

ộ ộ ạ ộ ạ ộ

ộ ộ

ể ổ ►T  ch c, đi u khi n, ph i h p hành đ ng  ể T  ch c, đi u khi n, ph i h p hành đ ng  ổ ườ ủ ườ i trong m t ho t đ ng  c a m t nhóm ng ủ c a m t nhóm ng i trong m t ho t đ ng  cùng nhau cùng nhau

ụ ụ

ể ể

►Giáo d c, phát tri n nhân cách Giáo d c, phát tri n nhân cách

7

ế ế

ủ ủ Vai trò c a giao ti p Vai trò c a giao ti p

ớ ►V i cá nhân ớV i cá nhân  Là đi u ki n t n t ề ề Là đi u ki n t n t

ệ ồ ạ ủ ệ ồ ạ ủ i c a con ng i c a con ng ườ ườ i i

ệ ớ ệ ớ ậ ậ  Gia nh p các quan h  v i xã h i ộ ộ Gia nh p các quan h  v i xã h i

ủ ủ

ọ ậ ọ ậ ườ ườ ứ ứ ộ ộ  Ti p thu n n văn hóa, bi n thành cái riêng c a  ế ề ế Ti p thu n n văn hóa, bi n thành cái riêng c a  ế ề ế i (h c t p, lĩnh h i tri th c…) con ng i (h c t p, lĩnh h i tri th c…) con ng

ề ề ỉ  đi u ch nh, đi u  ỉ  đi u ch nh, đi u

8

ộ ự ề ị ộ ự ề c giá tr  xã h i, t ị c giá tr  xã h i, t ự ẩ ự ẩ ế ượ ế ượ t đ t đ ả ể ả ể  Bi Bi ộ khi n b n thân theo chu n m c xã h i ộ khi n b n thân theo chu n m c xã h i

ủ ủ

ế ế

Vai trò c a giao ti p (2) Vai trò c a giao ti p (2)

ề ề ệ ồ ạ ủ ệ ồ ạ ủ ộ ộ ộ ộ ộ ộ i c a xã h i vì xã h i là c ng  i c a xã h i vì xã h i là c ng

ộ ớ ►V i xã h i ớ ộ V i xã h i  Là đi u ki n t n t Là đi u ki n t n t ườ ườ i đ ng ng i đ ng ng

ồ ồ

ủ ủ ể ể i, phát tri n  i, phát tri n

9

ế ế ặ ặ ơ ơ ộ ộ ư ư  Là c  ch  bên trong c a s  t n t ự ồ ạ Là c  ch  bên trong c a s  t n t ự ồ ạ ườ i xã h i; đ c tr ng cho tâm lí ng ườ i xã h i; đ c tr ng cho tâm lí ng

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ấ ự ấ ự

ủ ủ

ế ế

ự ự

ủ ể ủ ể

ữ ữ

ế ế

ạ ạ

ổ ổ

 Là đàm tho i, ti p xúc, trao đ i gi a các ch  th  giao  Là đàm tho i, ti p xúc, trao đ i gi a các ch  th  giao  ti p. ếti p. ế

ứ ứ

ạ ạ

ố ố

ộ ộ

ạ ạ ►   có 2 hình th c đàm tho i: đ i tho i và đ c tho i có 2 hình th c đàm tho i: đ i tho i và đ c tho i ạ ạ

ữ ơ ể ữ ơ ể

ấ ấ

ọ ọ

 Ngôn ng  c  th  đóng m t vai trò r t quan tr ng. ộ ộ Ngôn ng  c  th  đóng m t vai trò r t quan tr ng.

10

ế ế ► Giao ti p tr c ti p ế ế Giao ti p tr c ti p  Căn c  vào tính ch t tr c ti p c a quá trình giao ti p ế ứ ế ứ Căn c  vào tính ch t tr c ti p c a quá trình giao ti p

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ế ế

ế ế

ươ ươ

►Giao ti p gián ti p: Giao ti p gián ti p:  Giao ti p thông qua các ph ế Giao ti p thông qua các ph ế ạ ư ệ ư ệ nh  đi n tho i, th  tín, th  đi n t ạ nh  đi n tho i, th  tín, th  đi n t

ư ư ệ ệ ng ti n trung gian  ng ti n trung gian  ư ệ ử ư ệ ử , sách báo… , sách báo…

 ế ế

ệ ệ ủ Ư ể Ư ể ủ u đi m c a giao ti p này là nhanh chóng,  u đi m c a giao ti p này là nhanh chóng,  ậ thu n ti n.  ậ thu n ti n.

ế ế ế ế ả ả ộ ộ

11

ề ề ệ ệ  H n ch  là ph i ph  thu c nhi u vào các y u  ụ ạ ụ ạ H n ch  là ph i ph  thu c nhi u vào các y u  ả ộ ố  khác, kém sinh đ ng, kém hi u qu . t ả ộ ố  khác, kém sinh đ ng, kém hi u qu . t

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ế ế

ứ ứ

ế ế

ứ ứ

ữ ữ ệ ệ ạ ạ

ứ ứ

ặ ặ ự ự ễ ễ

ụ ụ Căn c  vào m c đích giao ti p Căn c  vào m c đích giao ti p ►Giao ti p chính th c: Giao ti p chính th c:  Giao ti p gi a các cá nhân đ i di n cho nhóm,  ế ế Giao ti p gi a các cá nhân đ i di n cho nhóm,  ượ ữ ữ ượ c  ho c gi a các nhóm mang tính hình th c, đ ho c gi a các nhóm mang tính hình th c, đ c  ệ th c hi n theo các nghi l ệ th c hi n theo các nghi l

ấ ị  nh t đ nh ấ ị  nh t đ nh

ượ ượ ự ự ẩ ẩ ặ ặ ở ở ộ ộ ị ị

12

 Đ c quy đ nh b i các chu n m c xã h i ho c  Đ c quy đ nh b i các chu n m c xã h i ho c  pháp lu t.ậ pháp lu t.ậ

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ứ ứ

ứ ứ

►  Giao ti p không chính th c: ế ế Giao ti p không chính th c:  Giao ti p không mang tính hình th c, không có  ế ế Giao ti p không mang tính hình th c, không có  ị ự ị ự s  quy đ nh v  l s  quy đ nh v  l

ề ễ ề ễ nghi.   nghi.

ư ư

ế ế ả ả ng  ng

13

ị ị ị ệ ị ệ ộ ộ ị ị  Các hình th c giao ti p cũng nh  cách ph c  ụ ế Các hình th c giao ti p cũng nh  cách ph c  ụ ế ườ ườ trang, đ a đi m, hoàn c nh giao ti p… th trang, đ a đi m, hoàn c nh giao ti p… th không b  l không b  l ứ ứ ể ể  thu c, không b  gò bó  thu c, không b  gò bó

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ự ự

ể ể

ặ D a vào đ c đi m c a ặ D a vào đ c đi m c a

thông đi pệ ủ   thông đi pệ ủ

ữ ữ

ấ ấ ả ả

ế ► Giao ti p ngôn ng ế Giao ti p ngôn ng  Đ i tho i, trao đ i ổ ạ ố Đ i tho i, trao đ i ổ ạ ố  Đ t câu h i đ  khai thác thông tin ặ ỏ ể ặ ỏ ể Đ t câu h i đ  khai thác thông tin  Di n đ t l ạ ạ ễ ạ ạ ễ i Di n đ t l i  Bày t ả ỏ ự ả ỏ ự  s  thông c m (th u c m) Bày t  s  thông c m (th u c m)  Tóm l ượ ạ ượ ạ i c l Tóm l c l i  ……

14

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ế ế

ọ ọ ậ ậ

ồ ồ

ẩ ẩ

ầ i, cúi m t, ng ng đ u. ầ i, cúi m t, ng ng đ u. ứ ứ ể ể

ế ế ọ ọ  Không gian

15

ứ ứ ầ ầ

ữ ► Giao ti p phi ngôn ng : ữ Giao ti p phi ngôn ng :  Gi ng nói: nh p đ  nói (nhanh, ch m), âm  ộ ị ộ Gi ng nói: nh p đ  nói (nhanh, ch m), âm  ị ườ ộ ọ ấ ườ ấ ộ ọ thanh (cao, th p), c ng đ  gi ng nói ng đ  gi ng nói thanh (cao, th p), c  Nét m t: c ắ ợ ặ ườ ặ ắ ườ ặ ợ ặ i, nhăn m t, nhíu mày, tr n m t… Nét m t: c i, nhăn m t, nhíu mày, tr n m t…  T  th , đi u b , c  ch : đ ng, ng i, nghiêng  ỉ ứ ộ ử ệ ư ế T  th , đi u b , c  ch : đ ng, ng i, nghiêng  ỉ ứ ộ ử ệ ư ế ặ ườ ẳ ườ i, th ng ng ng ặ ườ ườ ẳ i, th ng ng ng  Trang ph c: qu n áo, ki u tóc, trang s c, giày  ầ ụ ầ ụ Trang ph c: qu n áo, ki u tóc, trang s c, giày  dép. dép. ỗ Không gian  và khoang cách giao ti p, ch n ch   và khoang cách giao ti p, ch n ch   ỗ ồ ồ đ ng hay ng i, g n hay xa.  đ ng hay ng i, g n hay xa.

ứ ứ

ế ế

Hình th c giao ti p Hình th c giao ti p

ấ ấ ứ ứ

ặ ặ ể ể ề ề ầ ầ

ứ ứ

ị ị

ệ ệ ể ể ặ ặ

ư ư

ế ế

ạ ạ

ỏ ỏ

ọ ọ ộ ộ ả ả ư ư

16

ệ Căn c  theo tính ch t ngh  nghi p ệ Căn c  theo tính ch t ngh  nghi p ư ệ ề ► Đ c đi m ngh  nghi p g n nh  bao trùm lên  ệ ư ề Đ c đi m ngh  nghi p g n nh  bao trùm lên  ế ủ ể ử ủ phong cách  ng x  c a các ch  th  giao ti p;  ế ủ ể ử ủ phong cách  ng x  c a các ch  th  giao ti p;  ệ ể ệ ể nó quy đ nh tính cách, cách bi u hi n ngôn  nó quy đ nh tính cách, cách bi u hi n ngôn  ỉ ử ữ ỉ ử ữ ng , cách bi u c m nét m t, c  ch , gi ng đi u,  ng , cách bi u c m nét m t, c  ch , gi ng đi u,  ấ ị ư ế  th … cũng nh  quy đ nh tính ch t, n i dung  t ấ ị ư ế  th … cũng nh  quy đ nh tính ch t, n i dung  t ủ ủc a thông tin. c a thông tin.  Ví d : giao ti p s  ph m; giao ti p trong chăm sóc  ế ụ Ví d : giao ti p s  ph m; giao ti p trong chăm sóc  ế ụ ứ s c kh e… ứ s c kh e…

ủ ủ

ể ể

ặ ặ

ườ ườ

Đ c đi m c a ng Đ c đi m c a ng

i giao ti p t i giao ti p t

ế ố ế ố t t

ả ả

ả ả

ố ề ả ố ề ả

ạ ► Có kh  năng t o ra hình  nh t Có kh  năng t o ra hình  nh t ạ

t v  b n thân t v  b n thân

ộ ậ ộ ậ

ự ự

► T  tin và đ c l p T  tin và đ c l p

ắ ắ

ự ► L ng nghe tích c c L ng nghe tích c c ự

ể ộ ể ộ

ả ả

ưở ưở

► Bi u l Bi u l

ý nghĩ và c m t  ý nghĩ và c m t

ng rõ ràng ng rõ ràng

ứ ứ

ả ả

ả ả

ả ả

ạ ạ

► Có kh  năng  ng phó bình tĩnh, ngay c  khi có c m xúc m nh Có kh  năng  ng phó bình tĩnh, ngay c  khi có c m xúc m nh

ệ ệ

ả ả

ả ả

ồ ► Có kh  năng đ ng c m, thân thi n Có kh  năng đ ng c m, thân thi n ồ

ề ệ ạ ề ệ ạ

ấ ấ

ọ ọ

ấ ấ

ề ề

► Chú tr ng vào v n đ  hi n t Chú tr ng vào v n đ  hi n t

i, không đi xa quá v n đ i, không đi xa quá v n đ

ố ượ ố ượ

ợ ợ

ọ ọ

► H p tác, tôn tr ng đ i t H p tác, tôn tr ng đ i t

ng ng

ế ế

ề ề

ấ ấ

► Bi Bi

t phân tích đánh giá v n đ  khách quan t phân tích đánh giá v n đ  khách quan

ắ ► Cân nh c khi nói ắ Cân nh c khi nói

17

ả ả

ố ố

ồ ồ

► Ph n h i đúng lúc và đúng ý đ i tác Ph n h i đúng lúc và đúng ý đ i tác

ầ ầ

ộ ố ể ộ ố ể

ự ự

M t s  đi m c n tránh  M t s  đi m c n tránh  khi giao ti pế khi giao ti pế ề ề ề ề ớ ố ớ ố ễ ễ

ế ế ờ ợ ờ ợ

ả ờ ể ả ờ ể ừ ừ

ự ự

ả ả

ạ ạ

ỡ ỡ

ợ ợ

ế ế

18

► T  hào, nói quá nhi u v  mình T  hào, nói quá nhi u v  mình ứ ► Tranh cãi quá m c v i đ i tác Tranh cãi quá m c v i đ i tác ứ ơ ở ► Có thành ki n, suy di n không có c  s Có thành ki n, suy di n không có c  s ơ ở ể ủ ề ớ ► Phán xét h i h t, chuy n ch  đ  vô c ể ủ ề ớ Phán xét h i h t, chuy n ch  đ  vô c ự ự ể ư ► Gi  v  hi u khi ch a th c s  hi u Gi ự ự ể ư  v  hi u khi ch a th c s  hi u ế ị ữ ► Dùng t ế ị ữ  ng  không l ch s  khi giao ti p Dùng t  ng  không l ch s  khi giao ti p ứ ấ ặ ỉ ► Ch  trích ho c giáo hu n, gi ng đ o đ c ứ ấ ặ ỉ Ch  trích ho c giáo hu n, gi ng đ o đ c ỗ ► B n c t không đúng ch ỗ B n c t không đúng ch ỉ ệ ► Kênh ki u, m a mai, châm bi m, khích bác ỉ ệ Kênh ki u, m a mai, châm bi m, khích bác ạ ố ► Đe do  đ i tác ạ ố Đe do  đ i tác ậ ► Lý lu n suông dài dòng Lý lu n suông dài dòng ậ

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

thông qua tri giác   thông qua tri giác

ỹ ► K  năng quan sát ỹK  năng quan sát  Thu th p thông tin th c t ự ế ậ Thu th p thông tin th c t ự ế ậ nhìn và nghe. nhìn và nghe.

ậ ậ

ủ ể ủ ể ể ể

ả ả

ườ ườ ố ượ ủ ng c a đ i t ố ượ ủ ng c a đ i t ả ả ế ế ằ ằ

19

ầ ầ  Quan sát không ch  đ  thu th p thông tin cho  ỉ ể ỉ ể Quan sát không ch  đ  thu th p thông tin cho  ậ ế ng và nh n  ch  th  giao ti p mà còn đ  đo l ế ậ ng và nh n  ch  th  giao ti p mà còn đ  đo l ưở ạ ị ng giao  đ nh tâm tr ng, c m t ưở ị ạ đ nh tâm tr ng, c m t ng giao  ộ ế ti p, nh m làm cho cu c giao ti p tho  mãn  ộ ế ti p, nh m làm cho cu c giao ti p tho  mãn  ủ nhu c u c a 2 phía. ủ nhu c u c a 2 phía.

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ả ả ự ự ụ ụ ậ ậ

ắ ắ ứ ứ

ệ ệ ể ệ ể ệ ộ ộ

ượ ượ ồ ồ ọ ọ ề ủ ấ ề ủ ấ ọ ế ọ ế t đang đ t đang đ

ắ ỹ ► K  năng l ng nghe ỹ ắ K  năng l ng nghe  L ng nghe tích c c là kh  năng v n d ng tri  L ng nghe tích c c là kh  năng v n d ng tri  th c, kinh nghi m vào hành vi quan sát, chú ý  th c, kinh nghi m vào hành vi quan sát, chú ý  ằ ể ộ ằ ể ộ cao đ   và th  hi n thái đ  tôn tr ng nh m hi u  cao đ   và th  hi n thái đ  tôn tr ng nh m hi u  ố ế ả t c m xúc, suy nghĩ và v n đ  c a đ i  ố bi ế ả t c m xúc, suy nghĩ và v n đ  c a đ i  bi ờ ượ ờ ượ c quan  ng, đ ng th i giúp h  bi t ng, đ ng th i giúp h  bi t c quan  tâm và chia s .ẻ tâm và chia s .ẻ

20

ự ậ ữ ữ

ọ ọ

ộ ộ

ượ ượ ể ệ c th  hi n: ể ệ c th  hi n:

   L ng nghe đ ắ L ng nghe đ ắ Qua các hành vi quan sát tinh tế ►  Qua các hành vi quan sát tinh tế ►  S  t p trung chú ý ự ậS  t p trung chú ý ử ớ ứ ►  Nh ng  ng x  v i thái đ  tôn tr ng Nh ng  ng x  v i thái đ  tôn tr ng ử ớ ứ

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ự ự ố ố

ủ ắ ắ ►Nguyên t c c a l ng nghe tích c c: ủ ắ ắ Nguyên t c c a l ng nghe tích c c:  Nghe và nh n bi ủ ế ả ậ ủ ế ả ậ t c m xúc c a đ i tác Nghe và nh n bi t c m xúc c a đ i tác  Ph n h i b ng câu tr  l ắ ả ờ ồ ằ ả ờ ồ ằ ắ i ng n Ph n h i b ng câu tr  l i ng n  Không h i v n, không phê phán ỏ ặ ỏ ặ Không h i v n, không phê phán  Không g i ý, không khuyên b o ả ợ ả Không g i ý, không khuyên b o ợ

ả ả

ế ế

ả ả ng giao ti p c m th y có ng ng giao ti p c m th y có ng ạ ạ ấ ấ ậ ợ ậ ợ ể ể ườ ườ i  i  ệ ệ i cho vi c  i cho vi c

21

 => Đ i t ố ượ ố ượ => Đ i t ả ả thông c m, hi u mình, t o thu n l thông c m, hi u mình, t o thu n l chia s .ẻ chia s .ẻ

kĩ năng giao ti pế CácCác  kĩ năng giao ti pế

ườ ườ

ắ ắ

ỹ ỹ

ố ố

►Ng Ng

i có k  năng l ng nghe t i có k  năng l ng nghe t

t: t:

ằ ế ằ ế ề ố ượ ề ố ượ ả ả

ng m t cách tho i mái,  ng m t cách tho i mái,  ắ ắ ẵ ẵ

Quan sát: Quan sát:  Luôn duy trì giao ti p b ng m t ắ Luôn duy trì giao ti p b ng m t ắ  T  th  h ộ ư ế ướ T  th  h ng v  đ i t ư ế ướ ộ ng v  đ i t ự ể ệ ự ể ệ th  hi n s  quan tâm và s n sàng l ng nghe th  hi n s  quan tâm và s n sàng l ng nghe  Im l ng đ  nghe, đ  quan sát ể ặ ể ặ Im l ng đ  nghe, đ  quan sát  Quan sát và có ph n h i v i nh ng gì quan sát  Quan sát và có ph n h i v i nh ng gì quan sát  cượ cượđ đ

22

ồ ớ ồ ớ ể ể ả ả ữ ữ

ườ ườ

ắ ắ

ỹ ỹ

Ng Ng

i có k  năng l ng nghe t i có k  năng l ng nghe t

ố ố t t

ạ ạ

ự ự

ắ ắ

ố ượ ố ượ ề ề ưở ưở ự ự ng, s   ng, s

ủ ủ i c m xúc c a đ i t i c m xúc c a đ i t ng ng

ậ ►  Hành vi t p trung chú ý: Hành vi t p trung chú ý: ậ  Im l ng đ  nghe, h n ch  nói, ế ể ặ ể ế ặ Im l ng đ  nghe, h n ch  nói,  Tránh ng t l ắ ờ ắ ờ i, Tránh ng t l i,  T p trung t ề ư ưở ậ ề ư ưở ậ ng, không phân tán suy nghĩ v    t T p trung t  t ng, không phân tán suy nghĩ v   ễ ề ữ nh ng đi u khác, không suy di n hay d  đoán,  ễ ữ ề nh ng đi u khác, không suy di n hay d  đoán,  ế ế hãy l ng nghe đ i t ng nói h t ý, hãy l ng nghe đ i t ng nói h t ý,  Nghe m i thông tin v  suy nghĩ, ý t ọ ọ Nghe m i thông tin v  suy nghĩ, ý t ườ ệ ườ ệ i. ki n, con ng i. ki n, con ng  Đ c bi ớ ả ệ ặ ớ ả ệ t chú ý t Đ c bi ặ t chú ý t  Tóm l ồ ả ượ ả ượ c và ph n h i khi c n thi Tóm l ồ c và ph n h i khi c n thi

23

ầ ầ ố ượ ố ượ ế t ế t

ườ ườ

ắ ắ

ỹ ỹ

Ng Ng

i có k  năng l ng nghe t i có k  năng l ng nghe t

ố ố t t

ự ự

t c p trên d t c p trên d

ườ ườ ấ ấ

ả ả

ọ ọ ồ ự ồ ự ủ ủ ậ ậ ặ ặ ả ả ng và ph n  ng và ph n  ủ ạ ủ ạ c tâm tr ng c a  c tâm tr ng c a

ọ ự ể ệ ► Hành vi th  hi n s  tôn tr ng Hành vi th  hi n s  tôn tr ng ọ ự ể ệ  Tránh nh ng hành đ ng th  hi n s  coi  ể ệ ộ ữ ể ệ Tránh nh ng hành đ ng th  hi n s  coi  ộ ữ ướ ệ ấ ướ ệ ấ i, ng, phân bi th i, ng, phân bi th  Ch p nh n quan đi m c a h , không phê  ọ ủ ể ậ ọ ủ ể ậ Ch p nh n quan đi m c a h , không phê  ả phán, ph n bác khi nghe, ả phán, ph n bác khi nghe,  Tôn tr ng s  im l ng c a đ i t ố ượ ự Tôn tr ng s  im l ng c a đ i t ố ượ ự ượ ượ h i s  chú ý và c m nh n đ h i s  chú ý và c m nh n đ h ,ọh ,ọ  Th  hi n th u hi u và chia s ẻ ể ấ ẻ ể ấ Th  hi n th u hi u và chia s  Đ t câu h i hay ph n h i ng n g n ọ ắ ọ ắ Đ t câu h i hay ph n h i ng n g n

24

ể ệ ể ệ ặ ặ ả ả ỏ ỏ ồ ồ

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ả ả

ặ ặ

ữ ủ ữ ủ ọ ộ ọ ộ i c a đ i tác m t cách cô đ ng hay  i c a đ i tác m t cách cô đ ng hay  ự ạ ượ ạ ượ c s  tán  ự c s  tán

ồ ỹ ► K  năng ph n h i ỹ ồ K  năng ph n h i  Ph n h i là dùng ngôn ng  c a mình ho c  ồ ả ồ ả Ph n h i là dùng ngôn ng  c a mình ho c  ố ắ ạ ờ ủ ố ắ ạ ờ ủ i l nh c l i l nh c l ọ ừ ề ơ ọ ừ ề ơ làm rõ h n đi u h  v a nói và đ t đ làm rõ h n đi u h  v a nói và đ t đ ừ ọ ừ ọ  h .  thành t  h .  thành t

ả ả ứ ứ ấ ấ ậ ậ ồ ồ ộ ế ộ ế ể ể

25

ế ế ỉ ỉ ồ ồ ộ ộ ệ ệ ề ề

 Ph n h i cung c p nh ng thông tin đ  đánh giá  ữ ể Ph n h i cung c p nh ng thông tin đ  đánh giá  ữ ể ộ ấ ệ m c đ  ti p nh n, th u hi u thông đi p, n i  ộ ấ ệ m c đ  ti p nh n, th u hi u thông đi p, n i  ủ ể ờ ủ ể dung giao ti p, đ ng th i giúp cho ch  th  giao  ờ dung giao ti p, đ ng th i giúp cho ch  th  giao  ầ ế ti p đi u ch nh n i dung thông đi p khi c n  ầ ế ti p đi u ch nh n i dung thông đi p khi c n  t. ế t. ếthi thi

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ể ể

ủ ủ

ố ượ ố ượ

i c m xúc, quan đi m và suy nghĩ c a đ i t i c m xúc, quan đi m và suy nghĩ c a đ i t

ng,  ng,

ủ ủ

ữ ữ

ố ượ ố ượ ữ ữ

ữ ầ ữ ầ

ể ể

ắ ắ

ạ ạ

ng, ng, ọ i ng n g n nh ng  ọ i ng n g n nh ng

ố ượ ố ượ

ữ ữ

ẻ ẻ

ủ ủ

ễ ễ

26

ồ ả ạ ► Các lo i ph n h i: ồ ả ạ Các lo i ph n h i: ồ ộ ả Ph n h i n i dung ả ồ ộ Ph n h i n i dung  L ng nghe, ghi nh n nh ng quan đi m, suy nghĩ, hành  ữ ậ ắ ữ L ng nghe, ghi nh n nh ng quan đi m, suy nghĩ, hành  ậ ắ ố ượ ả ng. ố ượ ả vi, c m xúc c a đ i t ng. vi, c m xúc c a đ i t  Nói l ể ủ ạ ả ể Nói l ủ ạ ả ổ ư nh ng không làm thay đ i ý nghĩa c a nó. ổ ư nh ng không làm thay đ i ý nghĩa c a nó.  Không góp ý, phê phán nh ng suy nghĩ c a đ i t ủ ủ Không góp ý, phê phán nh ng suy nghĩ c a đ i t  S  d ng t ừ ử ụ  ng  g n nghĩa đ  nói l S  d ng t ừ ử ụ  ng  g n nghĩa đ  nói l ố ượ ề ng trình bày, đi u đ i t ố ượ ề ng trình bày, đi u đ i t  Di n đ t l ứ ạ ạ ễ ứ Di n đ t l ạ ạ ng chia s  ch   i nh ng thông tin đ i t ễ ng chia s  ch   i nh ng thông tin đ i t ủ ả không ph i thông tin suy di n theo ý ch  quan c a  ủ ả không ph i thông tin suy di n theo ý ch  quan c a  mình.mình.

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ả ả

ồ ả ồ ả Ph n h i c m xúc Ph n h i c m xúc

ủ ủ

ữ ữ

ả ả

ng  ng

ắ ắ ể ể

ượ ượ

ệ ệ

ờ ờ

► Chú ý l ng nghe, quan sát nh ng c m xúc c a đ i t Chú ý l ng nghe, quan sát nh ng c m xúc c a đ i t ộ đ ộ đ

c bi u hi n qua thái đ  hành vi hay l c bi u hi n qua thái đ  hành vi hay l

ố ượ ố ượ ọ ủ i nói c a h , ọ ủ i nói c a h ,

ừ ừ

ữ ể ữ ể

ể ể

ạ ạ

ữ ữ

ử ụ ► S  d ng t S  d ng t ử ụ

ả  ng  bi u c m đ  nói l ả  ng  bi u c m đ  nói l

ả i nh ng c m xúc đó, ả i nh ng c m xúc đó,

ẳ ẳ

ử ụ ử ụ ế ế

ể ể

ị ị i d ng thăm dò, ki m tra suy  i d ng thăm dò, ki m tra suy  ạ ạ ạ ạ

ủ ủ

ả ả

ậ ậ

ắ ầ ► S  d ng các câu b t đ u không nên mang tính kh ng đ nh  ắ ầ S  d ng các câu b t đ u không nên mang tính kh ng đ nh  ướ ạ ướ ạ ý ki n cá nhân, mà nên d ý ki n cá nhân, mà nên d ị ể nghĩ hay c m nh n c a mình đ  tránh t o t o ra tâm lý b   ị ể nghĩ hay c m nh n c a mình đ  tránh t o t o ra tâm lý b   áp đ t.ặ áp đ t.ặ

27

ổ ớ ố ượ ổ ớ ố ượ

ề ả ề ả

ủ ủ

ọ ọ

► Trao đ i v i đ i t Trao đ i v i đ i t

ng v  c m xúc c a h ng v  c m xúc c a h

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ệ ệ

ả ả ặ ặ

ậ ậ ỏ ợ ỏ ợ ủ ủ

ề ả ề ả ấ ấ ả ả

ỏ ặ ỹ ► K  năng đ t câu h i ặ ỹ ỏ K  năng đ t câu h i  Là kh  năng v n d ng tri th c, kinh nghi m h i  ứ ỏ ụ ứ ỏ ụ Là kh  năng v n d ng tri th c, kinh nghi m h i  ớ ả ướ ớ ả ướ ng t i c m xúc, suy  vào đ t câu h i h p lý h ng t i c m xúc, suy  vào đ t câu h i h p lý h ệ ọ ố ượ ệ ọ ố ượ  h  chia  ng, khích l nghĩ và hành vi c a đ i t ng, khích l  h  chia  nghĩ và hành vi c a đ i t ằ ọ ờ ồ ẻ ằ ờ ồ s  nh m khám phá thông tin, đ ng th i giúp h   ọ ẻ s  nh m khám phá thông tin, đ ng th i giúp h   ề ứ ậ ự ứ ậ ề ự  nh n th c v  b n thân và hoàn c nh v n đ   t  nh n th c v  b n thân và hoàn c nh v n đ   t ổ ể đ  thay đ i. ổ ể đ  thay đ i.

28

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

t: t:

ề ề

ỏ ỏ ố ượ ố ượ

ủ ủ

ỏ ỏ

ở ắ ầ ở ắ ầ ề ề

ữ ữ ế ế

ư ế ư ế

ỏ ắ ầ ỏ ắ ầ ằ ằ i sao i sao

ỏ ố ỹ ►K  năng h i t K  năng h i t ỏ ố ỹ  Không nên h i câu h i có nhi u ý h i ỏ ỏ Không nên h i câu h i có nhi u ý h i ỏ ỏ  Chú ý h i v  chính đ i t ỏ ề ng, suy nghĩ, tình  Chú ý h i v  chính đ i t ỏ ề ng, suy nghĩ, tình  ọ ả ọ ả c m c a h c m c a h  Không nên h i và l ả ờ ạ ư ạ ư ả ờ i i đ a ra ngay câu tr  l Không nên h i và l i i đ a ra ngay câu tr  l  S  d ng các câu h i m t cách linh ho t h p lý ạ ợ ộ ỏ ử ụ S  d ng các câu h i m t cách linh ho t h p lý ạ ợ ộ ỏ ử ụ  S  d ng nhi u câu h i m  b t đ u b ng các t ừ ằ ỏ ử ụ   S  d ng nhi u câu h i m  b t đ u b ng các t ừ ằ ỏ ử ụ   ằ ề ư ằ nh : cái gì?; đi u gì? hay k t thúc b ng nh ng  ề ư nh : cái gì?; đi u gì? hay k t thúc b ng nh ng  ừ  “nh  th  nào” “ra sao”v.v… t ừ  “nh  th  nào” “ra sao”v.v… t  H n ch  s  d ng câu h i b t đ u b ng t ạ ạ ạ ạ H n ch  s  d ng câu h i b t đ u b ng t  Không h i d n d p ậ ậ Không h i d n d p

29

ế ử ụ ế ử ụ ỏ ồ ỏ ồ

Các kĩ năng giao ti pế Các kĩ năng giao ti pế

ộ ộ ả ộ ộ ả

ủ ể ủ ể ữ ữ ớ ố ớ ố ả ả

ỹ ► K  năng b c l ỹ  b n thân K  năng b c l  b n thân  Là ch  th  giao ti p chia s  thông tin cá nhân  ẻ ế ẻ ế Là ch  th  giao ti p chia s  thông tin cá nhân  ủ hay nh ng c m xúc c a mình v i đ i tác trong  ủ hay nh ng c m xúc c a mình v i đ i tác trong  quá trình giao ti p. ế quá trình giao ti p. ế

ố ố ề ề ữ ữ

ệ ệ ủ ủ ả ả

ọ ọ

30

ể ể ộ ả ộ ả ả ả ộ ấ ộ ấ ự ự ừ ừ ả ả ị ị  Đi u này gi ng nh  ta đ a ra nh ng kinh  ư ư Đi u này gi ng nh  ta đ a ra nh ng kinh  ư ư ớ ố ệ nghi m hay tr i nghi m c a mình đ  nói v i đ i  ớ ố ệ nghi m hay tr i nghi m c a mình đ  nói v i đ i  ề tác khi h  có m t v n đ  hay m t c m xúc nào  ề tác khi h  có m t v n đ  hay m t c m xúc nào  đó ph i ch u đ ng mà ta đã t ng tr i qua. đó ph i ch u đ ng mà ta đã t ng tr i qua.

ộ ố ấ ộ ố ấ

ế ế

ề ề

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

ủ ủ

ả ả

tin   tin

ti  ti

ấ ấ

ấ ấ ạ ạ

ế ế

ế ế

ả ả

ế ế

 Là nguyên nhân làm cho cá nhân th y x u h  v  m t  ổ ề ộ ổ ề ộ Là nguyên nhân làm cho cá nhân th y x u h  v  m t  ả ả khi m khuy t nào đó c u b n thân (ngo i hình, vóc  khi m khuy t nào đó c u b n thân (ngo i hình, vóc  ứ dáng, ki n th c, kĩ năng…) ứ dáng, ki n th c, kĩ năng…)

ậ ậ

ả ả

ể ể ủ ủ

 Bi u hi n rõ  ệ ủ ở ạ Bi u hi n rõ   tr ng thái tâm lí ph  nh n b n thân và  ệ ủ ở ạ  tr ng thái tâm lí ph  nh n b n thân và  ộ ậ ph  nh n xã h i ộ ậ ph  nh n xã h i

ạ ạ

ố ố ố ố

ờ ờ

ọ ọ

 T o cho cá nhân l T o cho cá nhân l

i s ng khép kín, xa r i m i ng i s ng khép kín, xa r i m i ng

ườ ườ i i

31

ự ự ►   S  t ự ựS  t  C m giác c a m t cá nhân luôn không c m th y t ấ ự ộ ả C m giác c a m t cá nhân luôn không c m th y t ấ ự ộ ả ề ả v  b n thân mình ề ả v  b n thân mình

ộ ố ấ ộ ố ấ

ề ề

ế ế

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

ượ ượ

ự ự ►  S  t ự ựS  t  ti  ti  B t ngu n t ồ ừ ả ắ ồ ừ ả ắ B t ngu n t ừ ưở ừ ưở ng; t tin t ng; t tin t

ọ ọ c m i ng c m i ng ơ ấ ơ ấ ờ ờ ườ ườ i   c m giác không đ i   c m giác không đ ụ ụ  tính nhút nhát, r t rè th i th   u  tính nhút nhát, r t rè th i th   u

ự ự ạ ạ ở ở

 Là tr ng thái tâm lí tiêu c c; gây tr  ng i trong  ạ ạ Là tr ng thái tâm lí tiêu c c; gây tr  ng i trong  giao ti pế giao ti pế

ầ ầ ự ỗ ợ ự ỗ ợ ệ ệ ả ả

32

 C n rèn luy n b n thân, có s  h  tr  xã h i  ộ ộ C n rèn luy n b n thân, có s  h  tr  xã h i  phù h pợ phù h pợ

ộ ố ấ ộ ố ấ

ế ế

ề ề

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

ố ố

ấ ấ

ụ ụ

ướ ướ

ỏ ặ ỏ ặ

ạ ạ ồ ồ ậ ậ i, “tim đ p chân run”, toát m  hôi, chân tay  i, “tim đ p chân run”, toát m  hôi, chân tay

ố ►  Tính nhút nhát, r t rè, lu ng cu ng, m t  ố Tính nhút nhát, r t rè, lu ng cu ng, m t  c đám đông bình tĩnh tr bình tĩnh tr c đám đông  Bi u hi n trong giao ti p: e ng i, đ  m t, líu  ế ệ ể ế ệ Bi u hi n trong giao ti p: e ng i, đ  m t, líu  ể ưỡ l ưỡ l ủ ủ ủ ủ b n r n… b n r n…  Ng p ng ng, lúng túng khi giao ti p ế ừ ậ ế Ng p ng ng, lúng túng khi giao ti p ừ ậ  Bi u hi n tâm lí bình th ệ ể Bi u hi n tâm lí bình th ệ ể ướ ệ ướ ệ c đám đông t nói tr bi c đám đông t nói tr bi

ườ ườ ế ế ặ ặ ng khi giao ti p đ c  ng khi giao ti p đ c

33

ệ ệ ầ ầ ố ố  C n rèn luy n, t ự ự C n rèn luy n, t ủ  tin, làm ch  tình hu ng ủ  tin, làm ch  tình hu ng

ộ ố ấ ộ ố ấ

ề ề

ế ế

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

Tính đ  k :ố ị ►  Tính đ  k :ố ị  Đ  k  là không thích ng ố ị Đ  k  là không thích ng ố ị

ườ ườ ơ i khác h n mình. ơ i khác h n mình.

ả ả ủ ủ ả ả ố ố

ữ ữ ạ ượ ạ ượ  X y ra khi nh ng mong mu n c a b n thân  X y ra khi nh ng mong mu n c a b n thân  không đ t đ không đ t đ c. c.

ỵ ớ  v i  ỵ ớ  v i

ườ ườ  Nguyên nhân do lòng ghen ghét, ganh t Nguyên nhân do lòng ghen ghét, ganh t ng ng i khác i khác

ủ ủ ế ế ố ố ệ ng đ n m i quan h , giao ti p c a con  ệ ng đ n m i quan h , giao ti p c a con

34

 nh h ế ưở Ả ế ưở Ả nh h ườ ớ ườ ớ i v i nhau. ng i v i nhau. ng

ộ ố ấ ộ ố ấ

ế ế

ề ề

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

ậ ậ

ự ả ố ự ả ố

ỏ ọ ỏ ọ

ậ ậ

d i, v  b c che đ y   d i, v  b c che đ y

ự ự

ự ạ ề ự ạ ề

ư ư

 H  vinh, t ự ư ự ư H  vinh, t

tôn, t  tôn, t

cao t  cao t

đ i đ u nh  nhau.  đ i đ u nh  nhau.

ự ự

ệ ệ

ả ả

ọ ọ

ư ư ủ ủ

ố ố

 Là tham v ng nh ng không có kh  năng th c hi n, ham  Là tham v ng nh ng không có kh  năng th c hi n, ham  ườ i. mu n thái quá c a con ng ườ i. mu n thái quá c a con ng

ệ ệ

ế ự ậ ng không dám đ i di n s  th t, che d u khuy t  ế ự ậ ng không dám đ i di n s  th t, che d u khuy t  ậ ậ

ấ ấ ế ế

ả ả

 Th ố ườ Th ố ườ ể đi m, ba ph i, không chân th t trong giao ti p. ể đi m, ba ph i, không chân th t trong giao ti p.

ể ứ ể ứ

ử ử

ể ể

ố ố

35

 C n hi u đ i tác có phong cách này đ   ng x  thích  ầ ầ C n hi u đ i tác có phong cách này đ   ng x  thích  h p.ợh p.ợ

ư ►   H  vinh ưH  vinh  Là vinh quang không có th t, s  gi Là vinh quang không có th t, s  gi ự ậ s  th t. ự ậ s  th t.

ộ ố ấ ộ ố ấ

ề ề

ế ế

M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p M t s  v n đ  tâm lí trong giao ti p

ế ế

ế ế

ộ ộ

ặ ặ

ữ ữ

ố ớ ố ượ ố ớ ố ượ ố ố

ạ ạ

ụ ng ph  thu c  ụ ng ph  thu c  ứ ứ  ch t, đ o đ c, văn   ch t, đ o đ c, văn

ứ ứ

ặ ặ

ế ế ầ ầ ụ ườ ụ ườ

ạ ạ ữ ữ

ế ng đ n giao ti p hàng ngày ế ng đ n giao ti p hàng ngày ệ ệ ng đ u tiên: di n m o, ăn m c, l ng đ u tiên: di n m o, ăn m c, l ặ ắ ặ ắ

i nói,  i nói,  ờ ồ ờ ồ

ờ ờ i ho c nh ng thông tin, l i ho c nh ng thông tin, l

i đ n  i đ n

ế ế

ấ ượ ấ ượ

ng qua  n t ng qua  n t

ớ ố ượ ớ ố ượ ể ể ể ể

ầ ng ban đ u; chú  ầ ng ban đ u; chú  ậ ậ

ố ượ ố ượ

ố ộ ố ng; tránh ng  nh n đ i  ộ ng; tránh ng  nh n đ i

►   Nên tránh thành ki n v i đ i t Nên tránh thành ki n v i đ i t ắ ý l ng nghe, quan sát đ  hi u đ i t ắ ý l ng nghe, quan sát đ  hi u đ i t ượ ng. ượt t ng.

36

ố ớ ọ ố ớ ọ

ế ứ ế ứ

ầ ầ

ả ả

ử ủ ►   C n chú ý đ n  ng x  c a b n thân đ i v i h ;  ử ủ C n chú ý đ n  ng x  c a b n thân đ i v i h ;

Thành ki n:ế ►   Thành ki n:ế  Khi giao ti p, thành ki n đ i v i đ i t Khi giao ti p, thành ki n đ i v i đ i t ấ ề ư ấ ề ư nh ng đ c tr ng v : tính cách, t nh ng đ c tr ng v : tính cách, t ử hóa  ng x  … ử hóa  ng x  …  Thành ki n  nh h ế ả ưở ế ả Thành ki n  nh h ưở ế ề ấ ượ ► Thành ki n v   n t ề ấ ượ Thành ki n v   n t ế ỉ ộ ử thái đ , c  ch , ánh m t, n  c ỉ ộ ử thái đ , c  ch , ánh m t, n  c ề ố ượ ng… v  đ i t ề ố ượ v  đ i t ng…

ắ ắ

ế ố ế ố

ứ ứ

tâm lí   tâm lí  ế ế ng giao ti p ng giao ti p ở ườ ở ườ  ti, phát huy s  tr  ti, phát huy s  tr

ng,  ng,

ế ế ệ ệ

ữ ụ ữ ụ Kh c ph c nh ng y u t Kh c ph c nh ng y u t ưở ự ả ưở ự ả tiêu c c  nh h tiêu c c  nh h ả ủ ự ậ ậ ► Nh n th c h u qu  c a t ả ủ ự ậ ậ Nh n th c h u qu  c a t ể ụ ắ ể ụ ắ rèn luy n kh c ph c đi m y u; rèn luy n kh c ph c đi m y u;

ắ ắ ố ị ố ị ụ ụ ườ ườ i  i

ế ạ ế ạ ả ủ ả ủ ọ ọ ạ ạ ể ể ủ ► Kh c ph c đ  k , tôn tr ng th  m nh c a ng ủ Kh c ph c đ  k , tôn tr ng th  m nh c a ng khác, phát huy đi m m nh c a b n thân khác, phát huy đi m m nh c a b n thân

ủ ủ

ả ả ế ề ố ự ự ả ệ ► Rèn luy n b n lĩnh, c ng c  s  t ố ự ự ả ệ  tin, ki m ch   Rèn luy n b n lĩnh, c ng c  s  t ế ề  tin, ki m ch   ượ ự ự ặ ượ ự c; s  m c c m, t ự ặ s  m c c m, t c; ti tránh nhu nh  ti tránh nhu nh

37

ủ ủ ự ự ự ự ạ ạ ộ ộ ự ► T  an  T  an  ự ả i và đ ng viên b n thân, t o s  t ả i và đ ng viên b n thân, t o s  t tin  tin

ắ ắ

ế ố ế ố

tâm lí   tâm lí  ế ế

ưở ưở

ng giao ti p ng giao ti p

c g c g

ầ ầ

ấ ị ấ ị

tin:  tin: ự ng, t ự ng, t ộ ơ ể ộ ơ ể ẽ ẽ

ữ ụ ữ ụ Kh c ph c nh ng y u t Kh c ph c nh ng y u t ự ả ự ả tiêu c c  nh h tiêu c c  nh h ự ự ệ ►   Rèn luy n s  t ự ự ệ Rèn luy n s  t  Đ ng tr ớ ả ươ ướ ứ  nói v i b n thân: Đ ng tr ướ ớ ả ươ ứ  nói v i b n thân: ạ ỏ ► Nam: ” Anh có m t c  th  kh e m nh, anh thông minh và đ y  ạ ỏ Nam: ”Anh có m t c  th  kh e m nh, anh thông minh và đ y  tài năng, nh t đ nh anh s  thành công tài năng, nh t đ nh anh s  thành công

”.”.

ậ ẹ ậ ẹ

ữ ữ

ề ề

ạ ạ

ạ ạ

► N : “ ữN : “ ữ B n th t đ p, l B n th t đ p, l

ở ấ ứ ể ở ấ ứ ể

ạ i xu t s c n a, b n không h  thua kém ai  ạ i xu t s c n a, b n không h  thua kém ai  ạ ạ

ấ ắ ấ ắ ấ ị ấ ị

ẽ ẽ

b t c  đi m nào, b n nh t đ nh s  thành công ””  b t c  đi m nào, b n nh t đ nh s  thành công

► Rèn luy n kh  năng gi Rèn luy n kh  năng gi

ệ ệ ả ả ả ả ế ế ố ố i quy t tình hu ng i quy t tình hu ng

38

ị ố ị ố ữ ữ ệ ệ ầ ầ ẩ ► Chu n b  t ẩ Chu n b  t t cho nh ng vi c c n làm t cho nh ng vi c c n làm

ắ ắ

ế ố ế ố

tâm lí   tâm lí  ế ế

ng giao ti p ng giao ti p

ẽ ẽ

ể ể ủ ề ủ ề

ạ ạ

ậ ậ

ế ế ắ ắ

ữ ụ ữ ụ Kh c ph c nh ng y u t Kh c ph c nh ng y u t ưở ự ả ưở ự ả tiêu c c  nh h tiêu c c  nh h ả ạ ►   H n ch  kho ng cách tâm lí: ạ H n ch  kho ng cách tâm lí: ả  Rút ng n kho ng cách v  quan đi m s  giúp lo i b  tr   ạ ỏ ở ề ả Rút ng n kho ng cách v  quan đi m s  giúp lo i b  tr   ề ả ạ ỏ ở ề ộ ng i tâm lí khi bàn lu n v  m t ch  đ  nào đó. ề ộ ng i tâm lí khi bàn lu n v  m t ch  đ  nào đó.

ắ ắ

ả ả

ế ị ế ị

ế ế

ế ế

ả ả

ệ ụ ệ ụ ứ  n i dung giao ti p ch   ứ  n i dung giao ti p ch

ổ ổ

 Rút ng n kho ng cách v  tu i tác. M c đích và hi u  ề ổ ề ổ Rút ng n kho ng cách v  tu i tác. M c đích và hi u  ở ộ qu  giao ti p quy t đ nh  ở ộ qu  giao ti p quy t đ nh  ả không ph i tu i tác ả không ph i tu i tác

ề ậ ề ậ

ả ả

ắ ắ

t  t

ế ế

 Rút ng n kho ng cách v  v t ch t: không phân bi ệ ấ Rút ng n kho ng cách v  v t ch t: không phân bi ệ ấ ệ ị t trong giao ti p. giàu nghèo, tránh kì th , phân bi ệ ị t trong giao ti p. giàu nghèo, tránh kì th , phân bi

ớ ố ượ ớ ố ượ

ế ế

ế ế

ớ ớ ng (khi đã có thành ki n v i  ng (khi đã có thành ki n v i

 Gi m thành ki n v i đ i t ả Gi m thành ki n v i đ i t ả h )ọh )ọ

39

ố ố

Tình hu ng đóng vai Tình hu ng đóng vai

ộ ộ ớ ớ ố ố ệ  nói chuy n v i ng ệ  nói chuy n v i ng

ấ ấ

►   Tình hu ng 1 : Cán b  Y t Tình hu ng 1 : Cán b  Y t ề ễ nhi m HIV t ề ễ nhi m HIV t ươ ử ụ ươ ử ụ s  d ng thu c do ch s  d ng thu c do ch

ườ ế ườ i  ế i  ủ ề ạ i nhà v  ch  đ  chăm sóc cá nhân và  ạ ủ ề i nhà v  ch  đ  chăm sóc cá nhân và  ố ố ng trình P/c HIV/AIDS c p. ng trình P/c HIV/AIDS c p.

ế ế

ế ệ ế ệ ế ế giao ti p v i khách   giao ti p v i khách  , B nh  , B nh ớ ế ớ ế ạ  (Tr m y t ạ  (Tr m y t

ộ ộ  Cán b  y t  Cán b  y t ạ ơ ở ạ ơ ở i c  s  y t i c  s  y t ế ế ệ ệ ố ► Tình hu ng 2: ố Tình hu ng 2: ệ ệ hàng/b nh nhân t hàng/b nh nhân t vi n, Trung tâm y t …) vi n, Trung tâm y t …)

► Chu n b  cho ph n đóng vai 10’ Chu n b  cho ph n đóng vai 10’

40

ẩ ẩ ầ ầ ị ị

ễ ễ

Trình di n đóng vai Trình di n đóng vai

ỗ ặ ►  M i c p 10’ ỗ ặ M i c p 10’

ả ả

ậ ậ

ề ►  Th o lu n chung v  các kĩ năng và các  ề Th o lu n chung v  các kĩ năng và các  ề ấ v n đ  tâm lí ề ấ v n đ  tâm lí

41

ả ơ ả ơ

ự ự

ỏ ỏ C m  n s  chú ý – Câu h i C m  n s  chú ý – Câu h i

42