Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 4 - Nguyễn Văn Tiến
lượt xem 2
download
Bài giảng "Toán cao cấp 1 - Chương 4: Phép tính tích phân hàm một biến" cung cấp cho người học các kiến thức: Tính chất, ông thức nguyên hàm cơ bản, các phương pháp tính, đổi biến số dạng 2, tích phân từng phần,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 4 - Nguyễn Văn Tiến
- 17/04/2017 CHƯƠNG 4 Tính chất i ) f x dx f x ii ) k . f x dx k f x dx PHÉP TÍNH TÍCH PHÂN iii ) f x g x dx f x dx g x dx HÀM MỘT BIẾN Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Định nghĩa nguyên hàm Công thức nguyên hàm cơ bản • Định nghĩa: Cho hàm f(x) liên tục trên (a,b). Ta nói F(x) 1. k dx 2. x dx là một nguyên hàm của f(x) trên (a,b) nếu: F x f x , x a , b dx dx 3. 4. x x • Ví dụ: 5. a x dx 6. e x dx tan x laø moät nguyeân haøm cuûa 1 tan 2 x treân R \ 2n 1 2 a laø moät nguyeân haøm cuûa a x ln a treân R. x Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân bất định Các phương pháp tính • Tích phân bất định của hàm f(x) ký hiệu: • Phân tích, biến đổi • Đổi biến dạng 1 f x dx • Đổi biến dạng 2 • Được xác định như sau: • Tích phân từng phần f x dx F x C • F(x) là một nguyên hàm của f(x). • C: hằng số tùy ý. Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 1
- 17/04/2017 Phương pháp phân tích Ví dụ • Chia đa thức • Tính các tích phân sau • Nhân liên hợp a . x 3 cos x 4 2 dx b . 2x 1dx • Áp dụng các công thức biến đổi hàm số c . 2 1 x .x dx5 • Sử dụng công thức cơ bản Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Ví dụ Đổi biến số dạng 2 (tham khảo) • Tính các tích phân sau • Đặt: x=u(t) 2x 1 • Biến đổi biểu thức tính tích phân về dạng: a . x x 1 dx b . e x e 2 x 1 3 dx 2 f x dx f u t .u t dt x 2 3x 1 c . dx d . x 2 x dx x 0 x dt e . lim 1 t t 1 x Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Đổi biến số dạng 1 Ví dụ • Đặt t=u(x) • Tính các tích phân sau • Ta đưa tích phân về dạng: 2 1 x a) b) f u x . u' x dx 4 x 2 dx dx f t dt 0 0 1 x2 1 2 dx dx • Phải tìm u’ hoặc biến đổi u’ xuất hiện trước. c ) d ) 0 1 x2 2 x x2 1 • Thường đặt u bằng căn thức, mũ của e, mẫu số hay biểu thức trong ngoặc Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 2
- 17/04/2017 Tích phân từng phần Ví dụ • Đưa biểu thức tính tích phân về dạng: • Tính các tích phân sau f x dx h x .g x dx e a ) x ln xdx 2 b ) 2x 1 sin xdx 1 0 • Đặt: du h ' x u h x 2 1 c ) x cos xdx d ) x arctan xdx dv g x dx v g x dx 0 3 • Khi đó: f x dx h x .g x dx uv v .du Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân từng phần Công thức Tanzalin 2x . 3x 2 dx 6 • Đưa biểu thức về dạng tích • Tính tích phân sau: • Chọn hàm để đặt u và dv • Chú ý: chọn sao cho việc tính đạo hàm và tích phân dễ tính. • Áp dụng công thức: udv uv v .du 2x 1 2x . 3x 2 3x 2 252 3x 2 C 6 7 8 dx 21 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Các dạng cần nhớ Công thức Tanzalin Pn x . sin ax dx • Tính tích phân sau: x . sin x .dx Pn x . cos ax dx Pn x .e ax .dx Đạo hàm Tích phân Dấu Tích x sinx Pn x . ln x .dx 1 -cosx + -xcosx Pn x . arctan x .dx 0 -sinx - sinx Pn x . arcsin x .dx Luong giac nguoc Lo garit x . sin x .dx x . cosx sinx C Da thuc Luong giac M u Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 3
- 17/04/2017 Công thức Tanzalin Diện tích dưới đường cong • Tính tích phân bất định: • Ví dụ. Một tòa nhà có cổng dạng parabol. Ta cần gắn kính cho cổng nhà. Hỏi diện tích kính cần 2 x x 1.dx gắn là bao nhiêu? • Đáp số: Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân hàm mũ Diện tích dưới đường cong • Công thức: i e dx e C x x • Ta chia hình cần tính thành nhiều hình chữ nhật nhỏ. 1 ii e dx a e ax b ax b C • Cộng hết diện tích các hình chữ nhật nhỏ lại • Ta được diện tích tương đối của hình cần tính iii e du e C u u • Ví dụ. Tính các tích phân sau: • Độ cao của mỗi hình chữ nhật x4 e 4x 3 được xác định thông qua giá trị a)A 3e dx b) B 4 x dx của hàm số. I0 Ví dụ. Tại điểm c thì hình chữ 2 c )C xe x dx d ) D a . e Tx dx nhật có độ cao là f(c) 0 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Ví dụ Diện tích dưới đường cong • Tìm phương trình đường cong y=y(x) biết nó đi • Tìm diện tích dưới đường cong y=1-x2 giữa x- qua điểm (1;0) và: 0,5 và x=1 dy • Sử dụng công thức tổng các diện tích hình chữ e x 3 dx nhật để tính xấp xỉ (giả sử n=5) • Đáp án: y 2 e x 3 e 2 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 4
- 17/04/2017 Diện tích dưới đường cong Diện tích dưới đường cong • Với n=5 ta có chiều rộng mỗi hcn là: 0,1 • Với n=5 ta có chiều rộng mỗi hcn là: 0,1 • Ta tính tổng của 5 hcn sau: • Ta tính tổng của 5 hcn sau: Cách 1. Xấp xỉ Cách 3. Xấp xỉ bằng tổng các bằng tổng các hình chữ nhật hình chữ nhật ngoài ở giữa 5 5 A S i A S i 1 i i 1 0, 75.0, 1 0, 64.0, 1 0, 51.0, 1 0.36.0, 1 0, 19.0, 1 0, 245 0, 6975 0, 5775 0, 4375 0, 2775 0, 0975 .0, 1 0, 20875 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Diện tích dưới đường cong Nhận xét • Với n=5 ta có chiều rộng mỗi hcn là: 0,1 • Nếu ta chia thành 10 hình chữ nhật với n=10 thì kết quả • Ta tính tổng của 5 hcn sau: tìm được xấp xỉ tốt hơn • Tính theo cách 1 ta có kết quả sau: 10 Cách 2. Xấp xỉ A S i 0, 75 0, 6975 ..... 0, 19 0, 0975 .0, 05 0, 226875 bằng tổng các i 1 hình chữ nhật • Theo cách 2 ta có: trong 10 A S i 0, 6975 ..... 0, 19 0, 0975 0 .0, 05 0, 189375 i 1 5 A S i • Theo cách 3 ta có: 10 Trung bình cộng cách 1,2: 10 i 1 0, 64.0, 1 0, 51.0, 1 0, 36.0, 1 0, 19.0, 1 0 0, 1 0, 17 A S i 0, 208438 A S i 0, 208125 i 1 i 1 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Diện tích dưới đường cong Tích phân xác định • Định nghĩa: Nếu f là hàm số xác định trên [a;b]. • Để có được giá trị xấp xỉ tốt hơn ta lấy giá trị trung bình của 2 cách tính trên 1. Chia ñoaïn [a , b ] thaøn h n phaàn baèn g nhau, b a • Ta được: coù chieàu roän g x n 0, 245 0, 17 A 2 0, 2075 2. Giaû söû a x 0 , x 1, x 2 , ..., x n b laø caùc ñieåm bieân nhöõn g ñoaïn con. Ta coù : x i a i. x 3. Goïi x 1* , x 2* , ..., x n* laø caùc ñieåm maãu baát kyø trong nhöõn g ñoaïn con x i* x i 1 ; x i . Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 5
- 17/04/2017 Tích phân xác định Ý nghĩa hình học • Định nghĩa: Nếu f là hàm số xác định trên [a;b]. • Cho hàm số ( ) ≥ 0, liên tục trên [a;b] thì tích phân xác định của f(x) trên [a;b] là diện tích hình giới hạn bởi: f x ; x a ; x b 5 b a f x x ; x * i x i 1 x i 5 i 1 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân xác định Chú ý • Định nghĩa: Nếu f là hàm số xác định trên [a;b]. : daáu tích phaân f x : haøm laáy tích phaân a, b : caùc caän laáy tích phaân dx : bieán ñoäc laäp x . b n Tích phaân f x dx laø moät soá, khoâng phuï thuoäc vaøo x . f x x * i a b b b i 1 x b a f x dx f t dt f r dr n a n a a Toång Riemann: f x x i 1 * i Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân xác định Tích phân xác định • Tích phân xác định của hàm f từ a đến b là: • Công thức: b n f x dx lim f x x * i b b f x dx F x F b F a n a i 1 a a (nếu giới hạn này tồn tại). • Khi đó ta nói hàm f khả tích trên [a,b]. • Trong đó F(x) là một nguyên hàm (tích phân bất định) của f(x). f x dx F x C; F ' x f x Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 6
- 17/04/2017 Ví dụ Tính chất • Tính chính xác diện tích dưới đường cong y=1- d) Với a
- 17/04/2017 Ứng dụng tích phân trong kinh tế Ứng dụng tích phân trong kinh tế • Tìm chi phí khi biết chi phí cận biên • Giả sử ở mỗi mức sản lượng Q, doanh thu cận • Tìm doanh thu khi biết doanh thu cận biên biên là: • Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất MR Q 3Q 2 8Q 30 • Giả sử Q=1 thì R=37. Tìm doanh thu và hàm giá theo sản lượng. Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Ứng dụng tích phân trong kinh tế Ứng dụng tích phân trong kinh tế • Giả sử ở mỗi mức sản lượng Q, chi phí cận biên • Cho biết doanh thu cận biên ở mỗi mức giá p là: là: MC Q 90 120Q 27Q 2 MR P 4 P 3 3P 2 24P 15 • Giả sử P=10 (ngàn đồng/sản phẩm) thì R=10,4 • Tìm hàm chi phí biết chi phí cố định là C0=200. (triệu đồng). Tìm doanh thu và hàm sản lượng theo giá. Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Ứng dụng tích phân trong kinh tế Tích phân trong phân tích kinh tế • Giả sử ở mỗi mức sản lượng Q, chi phí cận biên • Ví dụ 1. Cho hàm chi phí cận biên ở mỗi mức là: sản lượng Q là MC=8e0,2Q và chi phí cố định là MC Q 50 18Q 45Q 2 4Q 3 FC=50. Xác định hàm tổng chi phí và chi phí khả biến • Giả sử Q=1 thì chi phí là 60. Tìm hàm chi phí. • Ví dụ 2. Cho hàm doanh thu cận biên ở mỗi mức sản lượng Q là MR=50-2Q-3Q2. Xác định hàm tổng doanh thu. Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 8
- 17/04/2017 Thặng dư tiêu dùng & Thặng dư sản xuất Tác dụng của mức giá đến thặng dư tiêu dùng (a) Thặng dư tiêu dùng ở mức giá P1 Thặng dư tiêu dùng đo lường phúc lợi kinh tế Price A của người mua. Thặng dư sản xuất đo lường phúc lợi kinh tế của Consumer surplus người bán. P1 B C Demand 0 Q1 Quantity Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Thặng dư tiêu dùng Tác dụng của mức giá đến thặng dư tiêu dùng (b) Thặng dư tiêu dùng ở mức giá P2 • Consumer surplus (CS) Price A • Thặng dư tiêu dùng là mức sẵn lòng trả của người mua trừ đi mức giá mà họ thực sự trả. Initial • Mức sẵn lòng trả là mức giá tối đa mà người consumer surplus mua chấp nhận mua sản phẩm. P1 C Consumer surplus B to new consumers • Đây là mức giá trị mà người mua đánh giá một sản phẩm hay dịch vụ, P2 D E F Additional consumer Demand surplus to initial consumers 0 Q1 Q2 Quantity Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Dùng đường cầu để đo TDTD Thặng dư sản xuất • Đường cầu thị trường mô tả các mức sản lượng • Producer surplus (PS) mà người tiêu dùng sẵn lòng và có thể mua tại • Thặng dư sản xuất là mức giá người bán được những mức giá khác nhau. trả trừ đi chi phí cho sản phẩm. • Diện tích phía dưới đường cầu và trên mức giá • Đây là lợi ích của người bán khi tham gia thị chính là thặng dư tiêu dùng. trường. Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 9
- 17/04/2017 Dùng đường cung đo TDSX PS và CS khi cân bằng thị trường Price A • Thặng dư tiêu dùng liên quan đến đường cầu. D Supply • Thặng dư sản xuất liên quan đến đường cung. • Diện tích phía dưới mức giá và trên đường cung Consumer surplus chính là thặng dư sản xuất. Equilibrium E price Producer surplus Demand B C 0 Equilibrium quantity Quantity Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tác dụng của giá đến thặng dư sản xuất Công thức chung (a) Thặng dư sản xuất ở giá P1 • Tại mức giá cân bằng P0 và lượng cân bằng Q0 Price Supply ta có: Q0 1 CS D 0 (Q)dQ P0Q0 Q0 B PS P0Q0 S 1 (Q)dQ P1 0 C Producer surplus • Trong đó: D-1(Q) và S-1(Q) là hàm cầu đảo và hàm cung đảo. A 0 Q1 Quantity Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tác dụng của giá đến thặng dư sản xuất Ví dụ (b) Thặng dư sản xuất ở giá P2 Price • Cho các hàm cung và hàm cầu: Additional producer Supply surplus to initial producers QS P 2 ; QD 43 P 2. D E P2 F • Hãy tính thặng dư của nhà sản xuất và thặng B dư của người tiêu dùng. P1 Initial C Producer surplus producer to new producers surplus A 0 Q1 Q2 Quantity Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 10
- 17/04/2017 Ví dụ • Sản lượng cân bằng Q0 là nghiệm của pt: Q0 3 D 1 (Q ) S 1 (Q ) p0 18 • Thặng dư của nhà sản xuất: 3 2 PS 18.3 Q 1 2 dQ 27 0 • Thặng dư người tiêu dùng: 3 2 CS 43 Q 2 dQ 18.3 0 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Xác định quỹ vốn • Giả sử lượng đầu tư I (tốc độ bổ sung quỹ vốn) và quỹ vốn K là hàm theo biến thời gian t. • Ta có: I=I(t); K=K(t) • Giữa quỹ vốn và đầu tư có quan hệ: (lượng đầu tư tại thời điểm t biểu thị tốc độ tăng quỹ vốn tại thời điểm đó) I(t)=K’(t) • Vậy nếu biết hàm đầu tư I(t) thì ta xác định hàm quỹ vốn như sau: K t K t dt I t dt Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến Tích phân trong phân tích kinh tế • Ví dụ 3. Cho hàm đầu tư I(t)=3t1/2 (nghìn đô la một tháng) và quỹ vốn tại thời điểm t=1 là K(1)=10 (nghìn đô la). Hãy xác định hàm quỹ vốn K(t) và lượng vốn tích lũy được từ tháng 4 đến tháng 9 Bài giảng Toán Cao cấp 1 Nguyễn Văn Tiến 11
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng Toán cao cấp 1 - Chương 1: Ma trận và Định thức
87 p | 1187 | 83
-
Bài giảng Toán cao cấp 1 - Chương 2: Hệ phương trình tuyến tính
36 p | 526 | 54
-
Bài giảng Toán cao cấp 1 - Chương 5: Chéo hóa matrận – Dạng toàn phương
103 p | 646 | 47
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Bài 2 - Đạo hàm và vi phân
40 p | 147 | 11
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 4 - Nguyễn Văn Tiến (2017)
19 p | 74 | 6
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 1 - ThS. Nguyễn Công Nhựt
138 p | 57 | 4
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 1 - Nguyễn Văn Tiến
28 p | 59 | 4
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 6 - Nguyễn Văn Tiến (2017)
10 p | 65 | 4
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Giới thiệu môn học - Nguyễn Văn Tiến (2017)
8 p | 79 | 4
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 5b - Nguyễn Văn Tiến (2017)
10 p | 67 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1 - Chương 1: Ma trận - Định thức
44 p | 46 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 1a - Nguyễn Văn Tiến (2017)
23 p | 78 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 1b - Nguyễn Văn Tiến (2017)
6 p | 71 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 6 - Nguyễn Văn Tiến
10 p | 62 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 5b - Nguyễn Văn Tiến
8 p | 57 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 3 - Nguyễn Văn Tiến
18 p | 157 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 2 - Nguyễn Văn Tiến
13 p | 82 | 3
-
Bài giảng Toán cao cấp 1: Chương 6.1 - TS. Trịnh Thị Hường
8 p | 15 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn