Đề tài “Nhượng quyền thương mại với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam”

Chia sẻ: Bui Phong Quang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

290
lượt xem 114
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam trong những năm gần đây có những điều kiện rất thuận lợi cho hoạt động kinh doanh với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 8%, một quốc gia có dân số trên 82 triệu người, tình hình kinh tế ổn định, nhà nước khuyến khích đầu tư, sức mua của thị trường được đánh giá là rất cao trên thế giới.Hơn nữa, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO, mở ra nhiều cơ hội cho các nhà kinh doanh trong nước.Trong bối cảnh như vậy, rõ ràng việc quyết định lựa chọn hình thức kinh doanh nào...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài “Nhượng quyền thương mại với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam”

LỜI NÓI ĐẦU **** Việt Nam trong những năm gần đây có những điều kiện rất thuận lợi cho hoạt động kinh doanh với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân trên 8%, một quốc gia có dân số trên 82 triệu người, tình hình kinh tế ổn định, nhà nước khuyến khích đầu tư, sức mua của thị trường được đánh giá là rất cao trên thế giới.Hơn nữa, Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO, mở ra nhiều cơ hội cho các nhà kinh doanh trong nước.Trong bối cảnh như vậy, rõ ràng việc quyết định lựa chọn hình thức kinh doanh nào đảm bảo cho nhà đầu tư có được hiệu quả tốt nhất về sử dụng vốn, phát triển nhanh thị trường, mở rộng nhanh thị phần là điều rất đuợc quan tâm.Sau khi gia nhập WTO, cơ chế kinh tế của nước ta thông thoáng hơn, tạo điều kiện cho các công ty, tập đoàn kinh tế của nước ngoài “tấn công” vào thị trường Việt Nam.Bằng con đường nhượng quyền thương mại nhiều tên tuổi lớn thuộc nhiều lĩnh vực, ngành nghề của thế giới đã thâm nhập vào thị trường Việt Nam.Doanh nghiệp Việt Nam cũng mang những nhân tố phù hợp với hoạt động kinh doanh nhượng quyền. Họ năng động, luôn phấn đấu tạo dựng sự nghiệp riêng của mình nhưng kinh nghiệm và vốn còn ít nên nếu phát triển với nội dung thương hiệu và hệ thống sẵn có thì sẽ dễ dàng thành công hơn.Dường như mô hình nhượng quyền thương mại đã trả lời được câu hỏi đặt ra của các nhà đầu tư trong nước. Nhận thức được xu hướng tất yếu về mô hình nhượng quyền thương mại ở Việt Nam hiện nay đã có rất nhiều doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ quan tâm tìm hiểu về mô hình nay.Tuy nhiên do đây là một mô hình mới du nhập vào nước ta nên thông tin về nó còn ít chưa thống nhất,số lượng và chất lượng việc áp dụng mô hình này ở Việt Nam còn thấp. Chính vì vậy, sau thời gian tìm hiểu tài liệu cũng như nghiên cứu em đã lựa chọn đề tài “Nhượng quyền thương mại với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam” làm bài đề án của mình, nhằm tìm hiểu tình hình thực tế về hoạt động nhượng quyền thương mại ở Việt Nam, từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình này.
Ngoài lời mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo,bài đề án được kết cấu thành 3 phần: Phần 1. Lý luận chung về mô hình nhượng quyền thương mại Phần 2. Thực trạng mô hình nhượng quyền thương mại ở Việt Nam hiện nay Phần 3. Một số giải pháp phát triển bền vững mô hình nhượng quyền thương mại ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do hạn chế về trình độ kiến thức và khả năng tiếp cận số liệu, nên những thiếu sót về nội dung và hình thức của bản đề án là không tránh khỏi. Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô.
PhÇn I: Tæng quan vÒ m« h×nh kinh doanh nh îng quyÒn th¬ng m¹i Qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh quyÒn th m¹i 1.1 îng ¬ng trªn thÕ giíi Theo nhiÒu tµi liÖu nghiªn cøu, h×nh thøc s¬ khai cña lèi kinh doanh nhîng quyÒn ®∙ xuÊt hiÖn vµo kho¶ng thÕ kû 1718 t¹i Ch©u ¢u. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng nhîng quyÒn kinh doanh (hay nhîng quyÒn th¬ng m¹i) ®îc chÝnh thøc khëi nguån, ph¸t triÓn t¹i Hoa Kú vµo gi÷a thÕ kû 19. N¨m 1840, c¸c nhµ s¶n xuÊt bia cña §øc cho phÐp mét vµi qu¸n bia quyÒn b¸n s¶n phÈm cña hä. N¨m 1851, lÇn ®Çu tiªn trªn thÕ giíi nhµ s¶n xuÊt m¸y kh©u Singer cña Mü ký cho thùc hiÖn hîp ®ång nhîng quyÒn kinh doanh. Singer ®∙ ký hîp ®ång nhîng quyÒn vµ trë thµnh ngêi tiªn phong trong viÖc tho¶ thuËn h×nh thøc nhîng quyÒn. N¨m 1880 b¾t ®Çu nhîng quyÒn b¸n s¶n phÈm cho c¸c ®¹i lý ®éc quyÒn trong lÜnh vùc xe h¬i, dÇu löa, gas. Trong thêi gian nµy, ph¹m vi ho¹t ®éng nhîng quyÒn chØ lµ chuyÓn quyÒn ph©n phèi vµ b¸n s¶n phÈm cña c¸c nhµ s¶n xuÊt. Franchise thùc sù bïng ph¸t kÓ tõ sau n¨m 1945 ( khi ThÕ ChiÕn II kÕt thóc), víi sù ra ®êi cña hµng lo¹t hÖ thèng nhµ hµng, kh¸ch s¹n vµ c¸c hÖ thèng kinh doanh, ph©n phèi theo kiÓu b¸n lÎ, mµ sù ®ång nhÊt vÒ c¬ së h¹ tÇng, th¬ng hiÖu, sù phôc vô lµ ®Æc trng c¬ b¶n ®Ó nhËn d¹ng nh÷ng hÖ thèng kinh doanh theo ph¬ng thøc nµy.Vµo thËp niªn 6070, nhîng quyÒn bïng næ vµ ph¸t triÓn m¹nh ë Mü, Anh vµ mét sè níc kh¸c.
1.2 Quan niÖm vÒ nh îng quyÒn th ¬ng m¹i DiÔn gi¶ quèc tÕ vÒ franchise Albert Kong ®∙ ®Þnh nghÜa nöa ®ïa nöa thËt vÒ thuËt ng÷ “ franchise’’ trong phÇn tr×nh bµy cña «ng t¹i héi chî triÓn l∙m quèc tÕ vÒ franchise ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam r»ng franchise lµ nh©n b¶n v« tÝnh. Tøc lµ tõ mét cöa hµng hay mét m« h×nh kinh doanh thµnh c«ng nµo ®ã, chñ th ¬ng hiÖu cã thÓ nh©n réng ra thµnh nhiÒu cöa hµng gièng nhau nh ®óc th«ng qua franchise. §óng ra ®iÒu nµy chØ ®óng mét phÇn v× c¸c cöa hµng mua franchise rÊt khã cã thÓ gièng hÖt nhau nh ®èi víi trêng hîp nh©n b¶n v« tÝnh.V× mçi ®Þa ph¬ng cã phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau nªn chñ th¬ng hiÖu ph¶i t¬ng ®èi linh ®éng mµ vÉn gi÷ ®îc tÝnh ®ång bé cña hÖ thèng franchise. Tuy nhiªn c©u nãi nöa ®ïa nöa thËt cña diÔn gi¶ Albert Kong còng ph¶n ¸nh phÇn nµo ®Æc ®iÓm næi bËt cña c¸c hÖ thèng franchise ®ã lµ sù ®ång bé LuËt nhîng quyÒn th¬ng m¹i míi ra ®êi cña ViÖt Nam cã ®Þnh nghÜa nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng th¬ng m¹i, theo ®ã bªn nhîng quyÒn cho phÐp vµ yªu cÇu bªn nhËn quyÒn tù m×nh tiÕn hµnh viÖc mua b¸n hµng hãa cung øng dÞch vô theo hai ®iÒu kiÖn chÝnh : ViÖc mua b¸n hµng hãa, cung øng dÞch vô ®îc tiÕn hµnh theo c¸ch thøc tæ chøc kinh doanh do bªn nh îng quyÒn quy ®Þnh vµ ®îc g¾n víi nh∙n hiÖu hµng hãa tªn th¬ng hiÖu, bÝ quyÕt kinh doanh, biÓu tîng kinh doanh qu¶ng c¸o cña bªn nhîng quyÒn Bªn nhîng quyÒn cã quyÒn kiÓm so¸t vµ trî gióp cho bªn nhËn quyÒn trong viÖc ®iÒu hµnh c«ng viÖc kinh doanh
§Þnh nghÜa trªn tuy ®∙ kh¸ dµi vµ chi tiÕt nhng nhiÒu chuyªn gia vÉn cha hoµn toµn hµi lßng vµ ®a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c mµ néi dung cã thªm mét sè ý míi nh theo héi ®ång Th¬ng m¹i Liªn bang Hoa Kú cã ®a ra mét ®Þnh nghÜa riªng : “ Franchise lµ mét hîp ®ång hay mét tháa thuËn gi÷a Ýt nhÊt hai ngêi trong ®ã: Ngêi mua franchise ®îc cÊp quyÒn b¸n hay ph©n phèi s¶n phÈm , dÞch vô theo mét kÕ ho¹ch hay hÖ thèng tiÕp thÞ cña chñ th¬ng hiÖu. Ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi mua franchise ph¶i triÖt ®Ó tu©n theo kÕ ho¹ch hay hÖ thèng tiÕp thÞ nµy g¾n liÒn víi nh∙n hiÖu, th¬ng hiÖu biÓu tîng, khÈu hiÖu, tiªu chÝ, qu¶ng c¸o vµ nh÷ng biÓu tîng th¬ng m¹i kh¸c cña chñ th¬ng hiÖu. Ngêi mua franchise ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp gäi lµ phÝ franchise” Tuy nhiªn ®Ó t×m ra mét ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ nhÊt cho ®Þnh nghÜa vÒ franchise th× cã lÏ tÊt c¶ nh÷ng nhËn ®Þnh trªn vÉn cßn thiÕu sãt. Theo t«i HiÖp héi nhîng quyÒn kinh doanh Quèc tÕ (The International Franchise Association) ®∙ ®a ra kh¸i niÖm ®Çy ®ñ nhÊt vÒ franchise : Nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ mèi quan hÖ theo hîp ®ång, gi÷a bªn giao vµ bªn nhËn quyÒn, theo ®ã bªn giao ®Ò xuÊt hoÆc ph¶i duy tr× sù quan t©m liªn tôc tíi doanh nghiÖp cña bªn nhËn trªn c¸c khÝa c¹nh nh: bÝ quyÕt kinh doanh (knowhow), ®µo t¹o nh©n viªn; Bªn nhËn ho¹t ®éng díi nh∙n hiÖu hµng hãa, ph¬ng thøc, ph ¬ng ph¸p kinh doanh do Bªn giao së h÷u hoÆc kiÓm so¸t; vµ Bªn nhËn ®ang, hoÆc sÏ tiÕn hµnh ®Çu t ®¸ng kÓ vèn vµo doanh nghiÖp b»ng c¸c nguån lùc cña m×nh.
1.3 §Æc ®iÓm cña nh îng quyÒn th ¬ng m¹i Nhîng quyÒn th¬ng m¹i còng cã mét sè ®iÓm t¬ng ®ång víi c¸c quan hÖ nh li x¨ng, ®¹i lý b¸n hµng... Tuy vËy, vÉn cã thÓ ph©n biÖt ®îc quan hÖ nhîng quyÒn th¬ng m¹i víi c¸c quan hÖ t¬ng tù th«ng qua nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: VÊn ®Ò cèt lâi cña mét quan hÖ nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ viÖc bªn nhîng quyÒn cho phÐp bªn nhËn quyÒn ® îc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh theo mét ph¬ng thøc ®∙ ®îc bªn nhîng quyÒn x©y dùng vµ ph¸t triÓn thµnh c«ng. Sù t¸c ®éng vµ ¶nh hëng qua l¹i gi÷a bªn nhîng quyÒn vµ bªn nhËn quyÒn trong toµn bé qu¸ tr×nh nhîng quyÒn còng lµ mét ®Æc ®iÓm næi bËt cña lo¹i h×nh quan hÖ nhîng quyÒn th¬ng m¹i. §Ó lµm râ h¬n vÊn ®Ò nµy ta ®i so s¸nh mét vµi ®iÓm víi Li x¨ng ®Ó biÕt thªm chi tiÕt. Tríc tiªn ta cÇn hiÓu vÒ li x¨ng ®Ó dÔ dµng ph©n tÝch h¬n. + Hîp ®ång li x¨ng : lµ viÖc chñ së h÷u mét s¸ng chÕ ®∙ ®îc cÊp b»ng ®éc quyÒn cho phÐp mét c¸ nh©n hay mét ph¸p nh©n kh¸c thùc hiÖn trong níc vµ trong thêi h¹n cña quyÒn s¸ng chÕ, mét hoÆc nhiÒu hµnh vi thuéc ph¹m vi c¸c ®éc quyÒn víi s¸ng chÕ ®∙ ®îc cÊp b»ng ®éc quyÒn t¹i níc ®ã, khi cã viÖc cho phÐp ®ã, mét “li x¨ng” ®îc coi lµ ®∙ ®îc cÊp. + §iÓm gièng nhau gi÷a nhîng quyÒn vµ li x¨ng : MÆc dï bªn nhËn quyÒn vµ bªn nhîng quyÒn ®Òu lµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ®éc lËp víi nhau nhng phÝ li x¨ng hay phÝ nhîng quyÒn mµ bªn cã quyÒn ®∙ chuyÓn giao th êng phô thuéc vµo nç lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh cña tÊt c¶ c¸c bªn. NÕu nh ho¹t ®éng kinh doanh cña bªn
nhËn quyÒn hoÆc bªn nhËn li x¨ng cµng cã l∙i th× phÝ li x¨ng hoÆc phÝ nhîng quyÒn x¸c ®Þnh theo tû lÖ % nhÊt ®Þnh cña doanh thu sÏ cµng cao. + §iÓm kh¸c nhau gi÷a li x¨ng vµ nhîng quyÒn th¬ng m¹i: ®ã lµ viÖc bªn nhîng quyÒn tiÕp tôc ph¸t triÓn hÖ thèng bÝ quyÕt, ph¬ng thøc kinh doanh vµ liªn tôc chuyÓn giao c¸c bÝ quyÕt, ph¬ng thøc nµy cho bªn nhËn quyÒn ®ãng vai trß lµ mét nh©n tè hÕt søc quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña bªn nhËn quyÒn. VÊn ®Ò ph¸t triÓn hÖ thèng bÝ quyÕt nµy bao gåm nhiÒu khÝa c¹nh tõ viÖc ®µo t¹o cho nh©n viªn cña bªn nhËn quyÒn ®Õn viÖc cñng cè, ph¸t triÓn c¸c bÝ quyÕt, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña bªn nhËn quyÒn vµ hç trî bªn nhËn quyÒn trong suèt thêi h¹n cã hiÖu lùc cña hîp ®ång nhîng quyÒn th¬ng m¹i. Mét cÊp ®é gÇn h¬n víi nhîng quyÒn th¬ng m¹i ®ã lµ ho¹t ®éng ®¹i lý. HiÖn nay ë ViÖt Nam vÉn cã nhiÒu ngêi nhÇm lÉn gi÷a ®¹i lý vµ nhîng quyÒn. §Ó lµm râ vÊn ®Ò cÇn t×m sù kh¸c biÖt gi÷a nhîng quyÒn th¬ng m¹i vµ ®¹i lý ®Ó t×m ra thªm nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt ®Ó nhËn biÕt víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c. Tríc tiªn ta ®i t×m nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n ®Ó so s¸nh gi÷a hai h×nh thøc : Ho¹t ®éng Nhîng quyÒn th¬ng m¹i cã 3 ®Æc trng c¬ b¶n: + Bªn NhËn quyÒn ph¶i tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n hµng hãa, cung øng s¶n phÈm theo yªu cÇu, quy ®Þnh cña Bªn Nhîng quyÒn, g¾n víi nh∙n hiÖu hµng hãa, tªn th¬ng m¹i, bÝ quyÕt kinh doanh, khÈu hiÖu kinh doanh, biÓu tîng kinh doanh, qu¶ng c¸o cña Bªn Nhîng quyÒn.
+ Bªn NhËn quyÒn chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ ®îc nhËn sù hç trî tõ Bªn Nhîng quyÒn ®èi víi viÖc ®iÒu hµnh häat ®éng kinh doanh theo ph¬ng thøc nhîng quyÒn. + Bªn NhËn quyÒn ph¶i tr¶ phÝ nhîng quyÒn (theo quy ®Þnh t¹i Hîp ®ång Nhîng quyÒn th¬ng m¹i) cho Bªn Nhîng quyÒn. Ho¹t ®éng lµm ®¹i lý cã 3 ®Æc trng c¬ b¶n: + Bªn §¹i lý lµ ®¬n vÞ: nhËn hµng hãa cña Bªn Giao ®¹i lý ®Ó b¸n, nhËn ñy quyÒn cña Bªn Giao ®¹i lý ®Ó cung øng dÞch vô thuéc quyÒn kinh doanh cña Bªn Giao ®¹i lý, hoÆc nhËn tiÒn cña Bªn Giao ®¹i lý ®Ó mua hµng cho Bªn Giao ®¹i lý. + Bªn Giao ®¹i lý lµ chñ së h÷u ®èi víi hµng hãa hoÆc tiÒn giao cho Bªn §¹i lý. + Trõ trêng hîp cã tháa thuËn kh¸c, Bªn §¹i lý ®îc nhËn thï lao lµm ®¹i lý do Bªn Giao ®¹i lý chi tr¶ th«ng qua mét trong c¸c h×nh thøc sau: hëng hoa hång, hëng chªnh lÖch gi¸, hoÆc mét kháan tiÒn cô thÓ ®îc quy ®Þnh trong hîp ®ång lµm ®¹i lý. Sau khi nhËn ®Þnh râ vÒ c¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i vµ ®¹i lý, tõ ®©y cã thÓ rót ra ®iÓm kh¸c biÖt ®Ó ph©n biÖt hai h×nh thøc: §iÓm kh¸c biÖt gi÷a ho¹t ®éng nhîng quyÒn vµ ho¹t ®éng ®¹i lý + Häat ®éng ®¹i lý thiªn vÒ viÖc cung øng hµng hãa, dÞch vô trùc tiÕp tõ Bªn Giao ®¹i lý, cßn häat ®éng nhîng quyÒn th¬ng m¹i thiªn vÒ viÖc tæ chøc ®iÒu hµnh kinh doanh g¾n liÒn víi c¸c yÕu tè mang tÝnh th¬ng hiÖu cña Bªn Nhîng quyÒn (kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ph©n phèi trùc tiÕp hµng hãa, dÞch vô tõ Bªn Nhîng quyÒn, cã thÓ thùc hiÖn theo chØ ®Þnh cña Bªn Nhîng quyÒn).
+VÒ tµi chÝnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý th× t¸ch b¹ch râ gi÷a Bªn NhËn quyÒn víi Bªn Nhîng quyÒn. §èi víi häat ®éng ®¹i lý, th× Bªn Giao ®¹i lý vÉn cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi ®èi víi häat ®éng kinh doanh cña Bªn §¹i lý liªn quan ®Õn hµng hãa mµ m×nh ®∙ giao, hoÆc ®èi víi hµnh vi ñy quyÒn cung øng dÞch vô. +Bªn NhËn quyÒn ph¶i tr¶ phÝ nhîng quyÒn cho Bªn Nhîng quyÒn.Ngîc l¹i, Bªn lµm §¹i lý ®îc hëng thï lao tõ Bªn Giao ®¹i lý. 1.4 QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn tham gia îng quyÒn th nh ¬ng m¹i 1.4.1.§èi víi ngêi nhËn quyÒn Tríc hÕt, ngêi nhËn quyÒn ph¶i chÞu rµng buéc bëi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång franchise. Hîp ®ång nµy thêng quy ®Þnh, ngêi nhËn quyÒn chØ ®îc phÐp kinh doanh trong mét kh«ng gian ®Þa lý nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ¸p dông c¸ch thøc kinh doanh cña ngêi nhîng quyÒn chuyÓn giao. Chi tiÕt h¬n, ngêi nhËn quyÒn sÏ ®îc thõa hëng nh÷ng quyÒn chñ yÕu sau: QuyÒn ph©n phèi: Ngêi nhËn quyÒn ký hîp ®ång nh îng quyÒn lµ ®Ó mua quyÒn ph©n phèi s¶n phÈm trong mét ph¹m vi l∙nh thæ nhÊt ®Þnh. Ngêi nhËn quyÒn kh«ng ®îc phÐp t¸i chuyÓn nhîng quyÒn nµy cho mét bªn kh¸c nÕu kh«ng ®îc sù ®ång ý cña nhµ nhîng quyÒn còng nh kh«ng ®îc t¸ch ra khái hÖ thèng ®Ó thùc hiÖn c¸c ý tëng kinh doanh cña m×nh trªn nÒn t¶ng ®∙ thùc hiÖn. S¶n phÈm vµ kh¸ch hµng: Khi tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn, th«ng thêng nhµ nhîng quyÒn sÏ trë thµnh nhµ cung cÊp s¶n phÈm ®Çu vµo cho ho¹t ®éng kinh
doanh vµ ngêi nhËn quyÒn mÆc nhiªn cã ®îc nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña hÖ thèng. VÝ dô, C«ng ty Cµ phª Trung Nguyªn sÏ cung cÊp cµ phª c¸c chñng lo¹i cho toµn bé hÖ thèng víi gi¸ u ®∙i, c¸c kh¸ch hµng trung thµnh víi h¬ng vÞ cµ phª Trung Nguyªn cã thÓ thëng thøc ë h¬n 1000 cöa hµng nhîng quyÒn cña Trung Nguyªn ë trong vµ ngoµi níc. Hç trî kü thuËt, ®µo t¹o, ho¹t ®éng tiÕp thÞ: Uy tÝn cña mét m¾t xÝch trong hÖ thèng nhîng quyÒn sÏ quyÕt ®Þnh uy tÝn cña c¶ mét hÖ thèng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng hÖ thèng nhîng quyÒn míi ph¸t triÓn. Do vËy, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®îc c¸c nhµ nhîng quyÒn rÊt quan t©m lµ ho¹t ®éng ®µo t¹o, chuyÓn giao kinh nghiÖm qu¶n lý, ®iÒu hµnh. §iÒu nµy gióp t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho nhµ nhËn quyÒn tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh thu lîi nhuËn vµ gi÷ ®îc uy tÝn cña th¬ng hiÖu s¶n phÈm. §îc cÊp phÐp: Ngêi nhËn quyÒn ®îc phÐp ph©n phèi hµng hãa, dÞch vô mang th¬ng hiÖu, nh∙n hiÖu, h×nh thøc qu¶ng c¸o hay c¸c biÓu tîng mang tÝnh th¬ng m¹i kh¸c, ®ång thêi cã quyÒn tiÕp cËn c¸c sè liÖu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña hÖ thèng nhîng quyÒn, c¸c bÝ quyÕt c«ng nghÖ tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô tíi kh¸ch hµng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt 1.4.2. §èi víi ngêi trao quyÒn Ngêi cÊp phÐp nhËn quyÒn sÏ gi÷ quyÒn kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi nhËn quyÒn, thu phÝ nhËn quyÒn (franchise fee)vµ kho¶n hoa hång (loyalty fee) ®Þnh kú tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m doanh thu. Hai kho¶n phÝ nµy ®îc coi lµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho quyÒn
tham gia vµo quan hÖ nhËn quyÒn vµ sö dông hÖ thèng vµ th¬ng hiÖu cña nhµ nhîng §Ó b¶o vÖ hÖ thèng, c¸c nhµ nhîng quyÒn th êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t nghiªm ngÆt ®Ó ®¶m b¶o sù ®¸p øng tiªu chuÈn ë c¸c phÇn tö trong toµn bé hÖ thèng. ¦u ®iÓm vµ nh ®iÓm cña nh quyÒn th 1.5 îc îng ¬ng m¹i 1.5.1 ¦u ®iÓm cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i ¦u ®iÓm lín nhÊt cña h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i lµ kh¶ n¨ng tËp hîp c¸c nhµ b¸n lÎ ®éc lËp l¹i víi nhau vµ hä cïng sö dông mét th¬ng hiÖu vµ quan ®iÓm kinh doanh duy nhÊt. ViÖc tËp hîp nµy ®em l¹i nhiÒu c¸i lîi: sù nhËn biÕt vÒ th¬ng hiÖu tõ ngêi tiªu dïng, sù nhÊt qu¸n trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, søc m¹nh cña viÖc qu¶ng c¸o tËp trung vµ hiÖu qu¶ tõ viÖc mua hµng cña mét nhãm ®«ng ngêi tiªu dïng. Khi tham gia nhîng quyÒn th¬ng m¹i th× hai bªn nhµ trao quyÒn vµ bªn nhËn quyÒn ®Òu cã rÊt nhiÒu lîi Ých nh : 1.5.1.1.§èi víi nhµ nhËn quyÒn Thø nhÊt, gi¶m thiÓu rñi ro: ViÖc më cöa hµng, c¬ së kinh doanh míi cã rÊt nhiÒu rñi ro vµ tû lÖ thÊt b¹i cao. Lý do chÝnh cña tû lÖ thÊt b¹i cao lµ do ngêi qu¶n lý lµ nh÷ng ngêi míi bíc vµo nghÒ, kh«ng cã kinh nghiÖm vµ ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian cho viÖc häc hái c¸c ®Æc trng riªng cña tõng lo¹i h×nh kinh doanh. Khi tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn, bªn nhËn quyÒn sÏ
®îc huÊn luyÖn, ®µo t¹o vµ truyÒn ®¹t c¸c kinh nghiÖm qu¶n lý, bÝ quyÕt thµnh c«ng cña c¸c lo¹i h×nh kinh doanh ®Æc thï. Thø hai, ®îc sö dông th¬ng hiÖu cña bªn nhîng quyÒn. Ngµy nay, trªn thÞ trêng cã hµng ngµn s¶n phÈm vµ dÞch vô cã cïng gi¸ trÞ sö dông nhng ®îc cung cÊp bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt kh¸c nhau. Do ®ã, viÖc cè g¾ng t¹o dùng mét th¬ng hiÖu næi tiÕng, ®îc kh¸ch hµng tin cËy vµ nhí ®Õn lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp. Thø ba, tËn dông c¸c nguån lùc. Bªn nhËn quyÒn chØ tËp trung vµo viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, phÇn cßn l¹i nh x©y dùng chiÕn lîc tiÕp thÞ, qui tr×nh vËn hµnh, chiÕn lîc kinh doanh sÏ do bªn nhîng quyÒn ®¶m tr¸ch vµ chuyÓn giao. Thø t, ®îc mua nguyªn liÖu, s¶n phÈm víi gi¸ u ®∙i: bªn nhîng quyÒn lu«n cã nh÷ng u ®∙i ®Æc biÖt vÒ cung cÊp s¶n phÈm, nguyªn liÖu cho bªn bªn nhËn quyÒn. Do ®ã, bªn nhËn quyÒn ®îc mua s¶n phÈm hoÆc nguyªn liÖu víi khèi lîng lín theo mét tû lÖ khÊu hao ®Çy hÊp dÉn. Gi¸ cña c¸c s¶n phÈm, nguyªn liÖu ®Çu vµo thÊp sÏ lµ mét trong nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh lín. NÕu trªn thÞ trêng cã nh÷ng biÕn ®éng lín nh viÖc khan hiÕm nguån hµng th× bªn nhîng quyÒn sÏ u tiªn ph©n phèi cho bªn nhËn quyÒn tríc. §iÒu nµy gióp cho bªn nhËn quyÒn æn ®Þnh ®Çu vµo, tr¸nh ®îc nh÷ng tæn thÊt tõ biÕn ®éng thÞ trêng 1.5.1.2.§èi víi nhµ nhîng quyÒn Vèn lu«n lµ mét mèi lo ng¹i lín nhÊt khi muèn më réng ho¹t ®éng kinh doanh. Nhng trong hÖ thèng nhîng
quyÒn, ngêi bá vèn ra ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh l¹i chÝnh lµ bªn nhËn quyÒn. §iÒu nµy gióp cho bªn nhîng quyÒn cã thÓ më réng ho¹t ®éng kinh doanh b»ng chÝnh ®ång vèn cña ngêi kh¸c vµ gi¶m chi phÝ cho viÖc th©m nhËp thÞ trêng. §ång thêi viÖc ph¶i bá vèn kinh doanh lµ ®éng lùc thóc ®Èy bªn nhËn quyÒn ph¶i cè g¾ng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho bªn nhîng quyÒn. Më réng ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch nhanh chãng: H×nh thøc nhîng quyÒn sÏ gióp doanh nghiÖp më réng ho¹t ®éng kinh doanh, x©y dùng sù hiÖn diÖn ë kh¾p mäi n¬i mét c¸ch nhanh chãng víi hµng tr¨m cöa hµng trong vµ ngoµi níc mµ kh«ng mét h×nh thøc kinh doanh nµo cã thÓ lµm ®îc. Thóc ®Èy viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu: Khi sö dông h×nh thøc nhîng quyÒn, bªn nhîng quyÒn sÏ t¹o ®îc nh÷ng lîi thÕ trong viÖc qu¶ng c¸o, qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña m×nh. Më réng kinh doanh vµ sù xuÊt hiÖn ë kh¾p n¬i cña chuçi cöa hµng sÏ ®a h×nh ¶nh vÒ s¶n phÈm ®i s©u vµo t©m trÝ kh¸ch hµng mét c¸ch dÔ dµng h¬n. Ho¹t ®éng qu¶ng c¸o cµng hiÖu qu¶, h×nh ¶nh vÒ s¶n phÈm, th¬ng hiÖu cµng ®îc n©ng cao, gi¸ trÞ v« h×nh cña c«ng ty cµng lín sÏ mang l¹i nhiÒu thuËn lîi cho bªn nhËn quyÒn khi sö dông nh∙n hiÖu, th¬ng hiÖu cña bªn nhîng quyÒn. Vµ nh thÕ c¶ bªn nhîng quÒn vµ bªn nhËn quyÒn ngµy cµng thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn tõ viÖc ¸p dông h×nh thøc kinh doanh nhîng quyÒn. Tèi ®a ho¸ thu nhËp: Khi nhîng quyÒn, bªn nhËn quyÒn ph¶i tr¶ tiÒn b¶n quyÒn thuª th¬ng hiÖu vµ tiÒn phÝ ®Ó ®îc kinh doanh víi tªn vµ hÖ thèng cña bªn nhîng quyÒn. §ång thêi bªn nhËn quyÒn ph¶i mua s¶n phÈm,
nguyªn liÖu cña bªn nhîng quyÒn nhê ®ã mµ bªn nhîng quyÒn cã thÓ tèi ®a ho¸ thu nhËp cña m×nh. TËn dông nguån nh©n lùc: Bªn nhËn quyÒn sÏ lµ ngêi bá vèn ra kinh doanh vµ ®©y lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy hä lµm viÖc tèt h¬n. V× khi ngêi nhËn quyÒn lµ chñ nªn hä cã tr¸ch nhiÖm h¬n. Nhê vËy, bªn nhîng quyÒn tËn dông ®îc nguån nh©n lùc tõ phÝa nhËn quyÒn. 1.5.2. Nhîc ®iÓm cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i Tuy nhiªn, h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i kh«ng ph¶i thÝch hîp cho tÊt c¶ mäi ngêi. Nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng hoµn toµn ®éc lËp cã thÓ khã chÞu khi ph¶i thùc hiÖn theo nh÷ng yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng nghiªm ngÆt cña h×nh thøc kinh doanh nhîng quyÒn. Vµ còng cÇn biÕt lµ cã mét vµi ph¬ng thøc nhîng quyÒn kÐm hiÖu qu¶ sÏ kh«ng huÊn luyÖn c¸c doanh nghiÖp xö lý tèt c¸c t×nh huèng khã kh¨n trong kinh doanh, sÏ kh«ng hç trî doanh nghiÖp tèt khi cã vÊn ®Ò ph¸t sinh, vµ sÏ kh«ng sö dông hiÖu qu¶ chi phÝ dµnh cho qu¶ng c¸o cho th¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp. MÆt tr¸i cña nhîng quyÒn th¬ng m¹i: MÊt quyÒn kiÓm so¸t: + Nhµ nhîng quyÒn sÏ mÊt quyÒn kiÓm so¸t tuyÖt ®èi ®èi víi bÝ mËt kinh doanh vµ nh∙n hiÖu hµng ho¸/dÞch vô. + Bªn nhËn nhîng quyÒn sÏ ph¶i chÞu sù kiÓm so¸t tõ ngêi nhîng quyÒn. Kh¸c víi viÖc tù tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch ®éc lËp th× viÖc nhËn nhîng quyÒn sÏ cã nhiÒu h¹n chÕ ®Æt ra ®èi víi ngêi nhËn nhîng quyÒn;
+ Hai kho¶n thu phÝ nhËn quyÒn vµ kho¶n hoa hång ®Þnh kú ®îc coi lµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho quyÒn tham gia vµo quan hÖ nhËn quyÒn vµ sö dông hÖ thèng vµ th¬ng hiÖu cña nhµ nhîng quyÒn. Ngêi nhËn quyÒn v× thÕ kh«ng cã ®îc sù tù lËp cÇn thiÕt vÒ c¸ch thøc tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh. NÕu phô thuéc hoµn toµn vµo hÖ thèng, ngêi nhËn quyÒn cã thÓ còng chÞu ¶nh hëng cña nh÷ng rñi ro cña hÖ thèng. Mét hîp ®ång bÞ rµng buéc: Ngêi nhËn quyÒn ph¶i chÞu rµng buéc bëi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång franchise. Hîp ®ång nµy thêng quy ®Þnh, ngêi nhËn quyÒn chØ ®îc phÐp kinh doanh trong mét kh«ng gian ®Þa lý nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ¸p dông c¸ch thøc kinh doanh cña ngêi nhîng quyÒn chuyÓn giao. §iÒu ®ã sÏ h¹n chÕ tÝnh n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi nhËn quyÒn. MÆc dï ngêi nhËn quyÒn cã thÓ thõa hëng ®îc uy tÝn cña th¬ng hiÖu, mÆc nhiªn cã ®îc lîng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña ngêi nhîng quyÒn vµ kh«ng cÇn ®Çu t nhiÒu trÝ tuÖ ®Ó x©y dùng m« h×nh kinh doanh c¸ nh©n nh kinh doanh ®éc lËp nhng nh÷ng ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång nhîng quyÒn lµm gi¶m tÝnh linh ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh C¸c vÊn ®Ò cña bªn nhËn nhîng quyÒn. NÕu doanh nghiÖp ®ang c©n nh¾c viÖc nhËn nhîng quyÒn th¬ng m¹i, cÇn c©n nh¾c nh÷ng rñi ro khi tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn. . Rñi ro ®èi víi bªn nhËn nhîng quyÒn xuÊt ph¸t tõ sù bÊt c©n xøng vÒ th«ng tin gi÷a bªn nhîng quyÒn (chiÕm u thÕ vÒ tµi s¶n, vèn, thÞ tr êng) vµ bªn nhËn nhîng quyÒn. VÞ thÕ cu¶ bªn nhËn nh îng quyÒn thÊp h¬n so víi bªn nhîng quyÒn ngay tõ khi tháa thuËn thiÕt lËp hîp ®ång th¬ng m¹i ®Õn khi chÝnh
thøc tham gia vµo hÖ thèng nhîng quyÒn th¬ng m¹i. Bªn nhîng quyÒn cã thÓ tù t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c hoÆc c¸c ®èi t¸c tù t×m ®Õn ®Ò nghÞ nhîng quyÒn. Do vËy, hä lu«n ë thÕ chñ ®éng, chiÕm u thÕ so víi bªn nhËn nhîng quyÒn. Bªn c¹nh ®ã ngêi nhËn nhîng quyÒn cã thÓ bÞ h¹n chÕ vÒ viÖc b¸n hoÆc chuyÓn nhîng ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®∙ nhËn nhîng quyÒn hoÆc ph¶i ®îc sù chÊp thuËn cña bªn nhîng quyÒn. HiÖn nay khi ViÖt Nam ra nhËp WTO, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi sÏ híng tíi thÞ trêng ViÖt Nam th«ng qua h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng cã thÓ sÏ lùa chän viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh theo h×nh thøc nµy do nh÷ng tiÒm n¨ng ph¸t triÓn mµ lo¹i h×nh nµy mang l¹i. ViÖc ®¸nh gi¸ lîi Ých vµ møc ®é rñi ro cña c¶ hai bªn trong nhîng quyÒn sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mét th¬ng vô nhîng quyÒn quyÒn th¬ng m¹i Mét sè m« h×nh nh quyÒn th m¹i thµnh 1.4 îng ¬ng c«ng trªn thÕ giíi 1.4.1 Chuçi cöa hµng thøc ¨n nhanh McDonald’s McDonald’s lµ mét tËp ®oµn chuçi nhµ hµng lín nhÊt trªn thÕ giíi cña níc Mü ®îc b¾t ®Çu nh©n réng m« h×nh tõ n¨m 1955. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm cuèi n¨m 2004 th× McDonald’s cã tæng céng 30.220 nhµ hµng nhµ hµng t¹i 120 quèc gia trªn thÕ giíi.Tuy nhiªn, McDonald’s næi tiÕng kh«ng ph¶i do ®©y lµ chuçi nhµ hµng ¸p dông h×nh thøc Franchise ®Çu tiªn hay lín nhÊt thÕ giíi, mµ nã næi tiÕng v× ph¸t minh ra mét ph¬ng thøc Franchise ®Æc thï vµ hiÖu qu¶ nhÊt. Hµng dµi ngêi xÕt hµng phÝa tríc nhµ hµng cña hai anh em Dick anh McDonald vµ Mac McDonal chØ ®Ó mua
chiÕc b¸nh hamberger kÑp thÞt víi gi¸ 15cent (rÎ h¬n c¸c ®èi thñ c¹nh tranh rÊt nhiÒu). §iÒu thó vÞ ë ph ¬ng thøc b¸n hµng ®ã lµ thøc ¨n ®îc b¸n th«ng qua c¸c « cöa sæ, nh©n viªn lµm viÖc tÊt bËt vµ khoa häc; vµ thùc ®¬n thËt ®¬n gi¶n chØ cã mÊy mãn. M« h×nh kinh doanh nµy cã chi phÝ ®iÒu hµnh thÊp vµ cã thÓ nh©n réng dÔ dµng. Chñ cöa hµng ®∙ nghÜ tíi chuyÖn nh©n réng m« h×nh kinh doanh cña hä tõ tríc nhng khi triÓn khai ®∙ kh«ng mÊy thµnh c«ng v× kh«ng kiÓm so¸t ®îc tÝnh ®ång bé cña c¸c cöa hµng mua Franchise. NhiÒu cöa hµng mua Franchise tù ý thay ®æi mµu s¾c, thùc ®¬n, vµ thËm chÝ c¶ biÓu tîng cña c«ng ty. Hai anh em Dick anh McDonald vµ Mac McDonal kÝ hîp ®ång ñy quyÒn cho Ray Kroc nh mét ®¹i lÝ franchise ®éc quyÒn díi tªn c«ng ty McDonald’s System mµ sau ®ã ®æi thµnh McDonald’s Corporation lõng danh thÕ giíi. McDonald’s cßn ®éc quyÒn cung cÊp cho c¶ hÖ thèng franchise mét sè mÆt hµng chiÕn lîc nh m¸y xay sinh tè ®a n¨ng (multimixer), khoai t©y chiªn, pho m¸t vµ b¸nh t¸o chiªn. Tuy nhiªn nguån lîi nhuËn lín nhÊt cña McDonald’s l¹i lµ do kinh doanh bÊt ®éng s¶n mang l¹i. Trong lÜnh vùc ®iÒu hµnh, díi sù l∙nh ®¹o cña Ray Kroc, c¸c tiªu chuÈn mang tÝnh ®ång bé cña c¶ hÖ thèng franchise ®îc ¸p ®Æt vµ gi¸m s¸t v« cïng nghiªm ngÆt. McDonald’s ®∙ gÆt h¸i ®îc nhiÒu thµnh c«ng to lín. Cø trung b×nh 3 giê ®«ng hå th× cã mét nhµ hµng McDonald’s mäc lªn ë ®©u ®ã trong 120 quèc gia mµ McDonald’s cã chi nh¸nh. McDonald’s chØ ®iÒu hµnh kho¶ng 15% c¸c nhµ hµng trong tæng sèng h¬n 30.000 nhµ hµng cña toµn bé hÖ thèng, phÇn cßn l¹i 85% ®îc ®iÒu hµnh bëi 4.500 ®èi t¸c mua franchise. McDonald’s ®îc
xÕp h¹ng nhÊt vÒ tæng sè doanh thuvµ tæng sè lîng cöa hµng ®ang ho¹t ®éng. Ban ®Çu, McDonald’s ®µo t¹o nh©n viªn th«ng qua h×nh thøc thùc tËp t¹i cöa hµng, nhng sau ®ã trung t©m huÊn luyÖn chuyªn nghiÖp ®Çu tiªn cña McDonald’s cã søc chøa 15 häc viªn ®∙ ®îc khai tr¬ng vµo th¸ng 2/1961 ®Ó phôc vô tèt h¬n cho c«ng t¸c ®µo t¹o. §©y lµ trung t©m huÊn luyÖn bµi b¶n ®Çu tiªn ®îc ¸p dông cho chuçi nhµ hµng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi, vµ sau nµy ph¸t triÓn thµnh trêng §¹i Häc McDonald’s næi tiÕng víi søc chøa kho¶ng 1.000 häc viªn. Trêng §¹i häc ®∙ trë thµnh mét c«ng cô rÊt h÷u Ých gióp cho viÖc qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña McDonald’s. McDonald’s ®∙ trë thµnh mét h×nh ¶nh ®¸ng häc hái nhÊt cña c¸c tËp ®oµn thøc ¨n nhanh kh¸c trªn thÕ giíi. 1.4.2 Trung t©m ®iÖn m¸y tr¶ gãp Maho Ngµy 18.6.2006, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, trung t©m b¸n lÎ hµng ®iÖn m¸y, ®iÖn l¹nh Maho (108 Lª ThÞ Hång GÊm, Q.1) chÝnh thøc khai tr¬ng víi dÞch vô b¸n hµng tr¶ chËm kh«ng cÇn thÕ chÊp. §©y lµ h×nh thøc kinh doanh b¸n tr¶ gãp tiÖn Ých kiÓu míi, lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn t¹i ViÖt Nam, do 3 ®¬n vÞ hîp t¸c: c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (TNHH) Minh ViÖt lµ chñ së h÷u m« h×nh b¸n lÎ Maho, c«ng ty cæ phÇn nhiÕp ¶nh thµnh phè trùc tiÕp b¸n hµng cho ngêi tiªu dïng vµ ng©n hµng ¸ Ch©u hç trî tr¶ chËm b»ng h×nh thøc vay tÝn chÊp. Maho lµ th¬ng hiÖu chuyªn doanh hµng ®iÖn tö b»ng h×nh thøc tr¶ chËm ®∙ ph¸t triÓn ë mét sè níc ch©u ¸ nh Malaysia, Indonesia... C«ng ty TNHH quèc tÕ Minh ViÖt (nhµ ph©n phèi vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm Fujifilm, Pigeon, Kaila...) ®∙ nghiªn cøu ph¬ng thøc kinh doanh
nµy vµ cã mét sè ®iÒu chØnh cho hîp víi thùc tÕ ViÖt Nam. Hµng ho¸ cña c¸c cöa hµng Maho do c¸c c«ng ty Panasonic, Sanyo, Samsung, Sony... cung cÊp. Ngêi mua hµng kh«ng cÇn tr¶ tríc kho¶n nµo, chØ chän hµng vµ tr¶ tiÒn hµng th¸ng cho ®Õn khi hÕt gi¸ trÞ mãn hµng. Kh¸ch ®Õn mua hµng theo m« h×nh tr¶ gãp tiÖn Ých nµy cÇn cã: chøng minh nh©n d©n, hé khÈu thêng tró, b¶ng chøng nhËn l¬ng hoÆc thu nhËp tõ 1,5 triÖu ®ång/th¸ng trë lªn... Ngoµi ra, c¸c c¬ quan chñ qu¶n còng cã thÓ b¶o l∙nh cho c¸ nh©n hoÆc nhãm ngêi lao ®éng mua hµng t¹i ®©y. So víi møc gi¸ mua hµng tr¶ ngay, møc gi¸ mua hµng tr¶ chËm cao h¬n 13 15% víi thêi gian tr¶ chËm trong kho¶ng 12 18 th¸ng (tÝnh b×nh qu©n gi¸ mãn hµng céng thªm l∙i suÊt ng©n hµng kho¶ng 1,1%/th¸ng). Kh¸ch hµng cã thÓ mua cïng lóc nhiÒu mãn hµng trong kho¶n tiÒn tõ 5 triÖu ®Õn tèi ®a 100 triÖu ®ång. §èi tîng mµ trung t©m nµy nh¾m ®Õn lµ c«ng nh©n, ngêi lao ®éng t¹i c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp. M« h×nh kinh doanh nhîng quyÒn kiÓu míi nµy sÏ ®îc ph¸t triÓn trªn c¶ níc víi h¬n 40 ®iÓm b¸n, theo «ng Andreas, tæng gi¸m ®èc c«ng ty Minh ViÖt. Nh÷ng nhµ kinh doanh cã kinh nghiÖm ph©n phèi b¸n lÎ cã thÓ hîp t¸c víi Minh ViÖt më c¸c cöa hµng Maho víi sè vèn kho¶ng 500 triÖu ®ång vµ ®Þa ®iÓm trng bµy tõ 40m2 trë lªn. Minh ViÖt cung cÊp trän gãi c¸c dÞch vô b¸n lÎ tr¶ chËm víi phÝ nhîng quyÒn 5.000USD/3 n¨m vµ phÝ qu¶n lý 3%/th¸ng/doanh thu tríc thuÕ.
PhÇn II Thùc tr¹ng m« h×nh nhîng quyÒn th ¬ng m¹i ë ViÖt Nam hiÖn nay 2.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m« h×nh Franchise ë ViÖt Nam Gi÷a thËp niªn 90, ë ViÖt Nam ®∙ cã mét vµi doanh nghiÖp kinh doanh thiÕt bÞ läc níc do ViÖt kiÒu vÒ ®Çu t ®∙ ®a ra h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i nhng thÞ trêng lóc bÊy giê cha thùc sù s«i ®éng vµ b¶n th©n th ¬ng hiÖu cña c¸c doanh nghiÖp ®ã còng cha næi tiÕng nªn ®∙ kh«ng thµnh c«ng. NhiÒu n¨m trë l¹i ®©y, h×nh thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i míi trë l¹i víi c¸c th¬ng hiÖu tªn tuæi nh Kinh §«, Trung Nguyªn, Lotteria, Phë 24... TËp ®oµn Kinh §« ®∙ trë thµnh mét trong nh÷ng c«ng ty s¶n xuÊt hµng tiªu dïng lín trong c¶ níc víi tæng gi¸ trÞ vèn hãa thÞ trêng kho¶ng 400 triÖu USD víi m¹ng líi 150 nhµ ph©n phèi vµ trªn 30.000 ®iÓm b¸n lÎ réng kh¾p trªn c¶ níc.Trong ®ã, cã nhiÒu cöa hµng Kinh §« ®∙ ¸p dông ph¬ng thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i. Cßn ®èi víi C«ng ty cµ phª Trung Nguyªn, ®©y lµ th¬ng hiÖu cµ phª sè 1 vµ còng lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu tiªn ¸p dông m« h×nh kinh doanh nhîng quyÒn th¬ng m¹i. HiÖn Trung Nguyªn ®∙ cã 1.000 qu¸n cµ phª ë ViÖt Nam, Singapore, NhËt B¶n, Th¸i Lan, Trung Quèc vµ ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn t¹i Mü, §øc, Australia th«ng qua ph¬ng thøc nhîng quyÒn th¬ng m¹i. Nh÷ng tÝn hiÖu míi tõ Trung Nguyªn, Kinh §«... nh võa nªu trªn lµ dÊu hiÖu cho thÊy kh«ng Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam ®∙ sím kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ cña m×nh trªn th¬ng trêng vµ còng ®∙ biÕt c¸ch nhîng quyÒn th¬ng m¹i