intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

ĐỀ TÀI: PHÉP BIỆN CHỨNG VỀ MỐI HỆ PHỔ BIẾN VÀ VẬN DỤNG PHÂN TÍCH MỐI LIÊN HỆ GIỮA XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ VỚI HỘI NHẬP KINH TẾ

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST
Báo xấu
102
lượt xem 10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: phép biện chứng về mối hệ phổ biến và vận dụng phân tích mối liên hệ giữa xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ với hội nhập kinh tế', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI: PHÉP BIỆN CHỨNG VỀ MỐI HỆ PHỔ BIẾN VÀ VẬN DỤNG PHÂN TÍCH MỐI LIÊN HỆ GIỮA XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ VỚI HỘI NHẬP KINH TẾ

  1. ĐỀ TÀI: PHÉP BIỆN CHỨNG VỀ MỐI HỆ PHỔ BIẾN VÀ VẬN DỤNG PHÂN TÍCH MỐI LIÊN HỆ GIỮA XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ VỚI HỘI NHẬP KINH TẾ
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò tµi: PhÐp biÖn chøng vÒ mèi hÖ phæ biÕn vµ vËn dông ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ víi héi nhËp kinh tÕ Ch­¬ng I: Héi nhËp kinh tÕ mét xu h­íng tÊt yÕu cña n­íc ta trªn con ®­êng tiÕn lªn CNXH 1. Xu h­íng héi nhËp thÕ giíi xu h­íng cña thêi ®¹i: Nh­ chóng ta ®· biÕt, c¸ch ®©y hµng ngh×n n¨m ®· cã sù trao ®æi hµng ho¸ trong tõng quèc gia vµ gi÷a c¸c quèc gia víi nhau. Tuy nhiªn, suèt thêi gian dµi d­íi thêi k× chiÕm h÷u n« lÖ vµ thêi k× phong kiÕn quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ ph¸t triÓn kh«ng ®¸ng kÓ. VÒ mÆt c¬ b¶n, nÒn kinh tÕ cña tõng quèc gia vÉn mang tÝnh tù cung tù cÊp. Víi sù xuÊt hiÖn cña chñ nghÜa t­ b¶n, quan hÖ trao ®æi hµng ho¸ ®· cã sù thay ®æi vÒ chÊt. Trong tõng quèc gia, nÒn kinh tÕ víi mét thÞ tr­êng thèng nhÊt ®­îc h×nh thµnh, c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ sè l­îng hµng ho¸ trao ®æi ®­îc t¨ng lªn rÊt nhiÒu, ®Æc biÖt søc lao ®éng còng trë thµnh hµng ho¸. Chñng lo¹i hµng ho¸ vµ sè l­îng hµng trao ®æi gi÷a c¸c quèc gia còng t¨ng lªn nhanh chãng. Chñ nghÜa t­ b¶n ngµy cµng ph¸t triÓn th× l­îng hµng ho¸ trao ®æi gi÷a c¸c quèc gia cµng lín, chÝnh v× vËy sù phô thuéc vÒ mÆt kinh tÕ gi÷a c¸c quèc gia cµng chÆt chÏ h¬n. Vµo nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX, khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn nh­ vò b·o, con ng­êi ®ang dïng khèi ãc vÜ ®¹i mµ tù nhiªn ban cho ®Ó kh¸m ph¸ vµ chinh phôc thÕ giíi. ChÝnh nhê sù ph¸t triÓn nh­ vËy cña khoa häc kÜ thuËt mµ sù giao l­u gi÷a c¸c n­íc, c¸c c¸ nh©n, c¸c nhµ kinh doanh víi nhau trë nªn dÔ dµng. C¸c n­íc cã thÓ häc tËp, trao ®æi víi nhau t¹o nªn sù ®an xen ®a chiÒu, võa ¶nh h­ëng, võa tuú thuéc vµo nhau. DÇn dÇn, trªn thÕ giíi h×nh thµnh mét xu thÕ ®ã lµ: xu thÕ “Toµn CÇu Ho¸”. HiÖn nay, xu thÕ nµy ®ang ngµy cµng lan réng thu hót hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi tham gia. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ViÖt Nam còng lµ mét thµnh viªn trong ng«i nhµ chung cña thÕ giíi nªn còng kh«ng thÓ ®øng ngoµi vßng xo¸y trªn. Tõ l©u nay, §¶ng vµ Nhµ N­íc ta ®· x¸c ®Þnh rÊt râ th¸i ®é cña chóng ta víi “Toµn CÇu Ho¸”: “ ViÖt Nam lu«n ñng hé qu¸ tr×nh héi nhËp vµ hîp t¸c mäi bªn cïng cã lîi” §iÒu nµy ®· ®­îc c¸c nhµ l·nh ®¹o §¶ng ta kh¼ng ®Þnh rÊt râ rµng trong c¸c k× ®¹i héi. ViÖt Nam ®· cã tíi 10 n¨m ®æi míi vµ më cöa ®Ó héi nhËp vµ ®ang tiÕp tôc cè g¾ng ®Ó hoµ nhËp vµo xu thÕ chung cña thÕ giíi. Tõ 10 n¨m nay, ViÖt Nam kh«ng ngõng x©y dùng ®Êt n­íc v÷ng m¹nh vµ t¨ng tèc héi nhËp ®Ó theo kÞp c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Chóng ta ®· cã ®­îc mét sè thµnh tùu nhÊt ®Þnh nh­ng còng cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt. Tuy nhiªn, nh©n d©n ta quyÕt mét lßng x©y dùng ®Êt n­íc nhanh chãng trë thµnh mét n­íc ph¸t triÓn vµ héi nhËp thËt tèt. 2. ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy: Nh­ c¸c nhµ l·nh ®¹o cña chóng ta ®· kh¼ng ®Þnh, ViÖt Nam lu«n muèn hoµ nhËp thËt tèt vµo héi nhËp thÕ giíi. Nh­ng lµm sao võa héi nhËp cho thËt tèt l¹i võa ®¶m b¶o ®­îc chñ quyÒn. Trªn thùc tÕ ®· cã rÊt nhiÒu bµi häc cay ®¾ng cña c¸c n­íc ®i tr­íc, do héi nhËp kh«ng ®óng ®· dÉn tíi mÊt chñ quyÒn phô thuéc vµo bªn ngoµi. ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy sÏ gióp t«i vµ c¸c b¹n hiÓu râ thªm vÒ “Toµn CÇu Ho¸” ®ång thêi biÕt ®­îc nh÷ng b­íc ®i cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp. B¶n tiÓu luËn nµy sÏ gióp chóng ta hiÓu thªm vÒ nh÷ng thµnh tùu cña n­íc ta ®· thùc hiÖn ®­îc vµ nh÷ng b­íc ®i s¾p tíi. Ch­¬ng II : PhÐp biÖn chøng duy vËt lµ khoa häc vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn 1. TriÕt häc Mac- LªNin: 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TriÕt häc Mac- LªNin còng nh­ toµn bé chñ nghÜa Mac- LªNin ra ®êi vµo nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XIX do C.Mac vµ Ph.¡ngghen s¸ng lËp ra. Sau ®ã, V.I.LªNin ph¸t triÓn nã cao h¬n. TriÕt häc Mac- LeNin ra ®êi kh«ng ph¶i chØ do sù suy t­ c¸ nh©n, sù t­ëng t­îng cña C.Mac vµ Ph.¡ngghen mµ do nh÷ng nguyªn nh©n kinh tÕ, x· héi vµ sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i tr­íc ®ã quy ®Þnh. TriÕt häc Mac- LªNin ra ®êi dùa trªn 3 c¬ së c¬ b¶n sau: (a) C¬ së vÒ kinh tÕ vµ x· héi: Vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ XIX c¸c cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ®· ®em l¹i cho c¸c n­íc TBCN sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §Ó nhËn xÐt vÒ ®iÒu nµy C.Mac ®· nãi: “ Giai cÊp t­ s¶n trong qu¸ tr×nh thèng trÞ giai cÊp ch­a ®Çy mét thÕ kØ, ®· t¹o ra nh÷ng lùc l­îng s¶n xuÊt nhiÒu h¬n vµ ®å sé h¬n lùc l­îng s¶n xuÊt cña tÊt c¶ c¸c thÕ hÖ tr­íc céng l¹i”. Sù ph¸t triÓn Êy ®· chøng minh tÝnh chÊt tiÕn bé cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt TBCN h¬n h¼n c¸c chÕ ®é kh¸c tr­íc ®ã. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn ®ã ngµy cµng lµm h»n s©u thªm sù m©u thuÉn gi÷a giai cÊp t­ s¶n vµ giai cÊp v« s¶n. Giai cÊp v« s¶n ngµy cµng lín m¹nh vµ ®øng lªn ®Êu tranh giµnh quyÒn lîi. ChÝnh v× vËy hä cÇn mét thø vò khÝ lý luËn s¾c bÐn vµ triÕt häc Mac- LªNin ra ®êi ®· tho¶ m·n ®­îc yªu cÇu ®ã. (b) C¬ së lý luËn: TriÕt häc Mac- LªNin dùa trªn phÐp biÖn chøng cña Hªghen vµ quan ®iÓm duy vËt triÖt ®Ó cña Phoi-¬-b¨c. Hai «ng C.Mac vµ Ph.¡ngghen ®· dùa vµ ®ã s¸ng lËp ra phÐp biÖnchøng duy vËt. C¸c «ng ®· kÕ thõa vµ ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña Hªghen vµ Phoi-¬ -b¨c. §ång thêi, hai «ng còng dÇn dÇn bï ®¾p nh÷ng thiÕu sãt. (c) C¬ së khoa häc tù nhiªn: Do sù ph¸t triÓn m¹nh cña KH-TN ®· ®¸nh ®æ ph­¬ng ph¸p t­ duy ®ang thèng trÞ lóc bÊy giê lµ: ph­¬ng ph¸p siªu h×nh. §iÒu ®ã më ®­êng cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña phÐp biÖ chøng duy vËt. Trong sè c¸c ph¸t minh th× cã 3 ph¸t minh ¶nh h­ëng nhiÒu nhÊt tíi sù ra ®êi cña triÕt häc Mac: 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + §Þnh luËt b¶o toµn vµ chuyÓn hãa n¨ng l­îng. + Häc thuyÕt vÒ cÊu t¹o tÕ bµo. + Häc thuyÕt vÒ sù tiÕn ho¸. 2. PhÐp biÖn chøng duy vËt lµ khoa häc vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn 2.1 Liªn hÖ – Liªn hÖ phæ biÕn: Liªn hÖ: lµ sù quy ®inh lÉn nhau, t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a c¸c yÕu tè trong cïng mét sù vËt hoÆc gi÷a c¸c sù vËt hiªn t­îng víi nhau. Liªn hÖ phæ biÕn: lµ nh÷ng mè liªn hÖ tån t¹i mét c¸ch phæ biÕn c¶ trong TN, XH vµ c¶ t­ duy. Mèi liªn hÖ phæ biÕn mang tÝnh chÊt bao qu¸t tån t¹i th«ng qua c¸c mèi liªn hÖ ®Æc thï cña sù vËt hiÖn t­îng, nã ph¶n ¸nh tÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï cña thÕ giíi. 2.2 Nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn: ThÕ giíi ®­îc t¹o thµnh tõ nh÷ng sù vËt, nh÷ng hiÖn t­îng, nh÷ng qu¸ tr×nh kh¸c nhau. VËy chóng ta ®Æt ra hai c©u hái: + Gi÷a chóng liÖu cã mèi liªn hÖ qua l¹i víi nhau, ¶nh h­ëng lÉn nhau hay chóng tån t¹i biÖt lËp, t¸ch rêi nhau? + NÕu chóng tån t¹i trong sù liªn hÖ qua l¹i, th× nh©n tè g× quy ®Þnh sù liªn hÖ ®ã? §Ó tr¶ lêi c©u hái thø nhÊt, c¸c nhµ triÕt häc theo quan ®iÓm biªn chøng cho r»ng thÕ giíi lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt. C¸c sù vËt, hiÖn t­îng vµ c¸c qu¸ tr×nh cÊu thµnh thÕ giíi ®ã võa t¸ch biÖt nhau, võa cã sù liªn hÖ qua l¹i, th©m nhËp vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau. Khi tr¶ lêi c©u hái thø hai, nh÷ng ng­êi theo quan ®iÓm biÖn chøng cho r»ng c¬ së cña sù liªn hÖ qua l¹i gi÷a c¸c sù vËt vµ hiÖn t­îng lµ tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi. Theo quan ®iÓm nµy c¸c dù vËt, c¸c hiÖn t­îng ®a d¹ng trªn thÕ giíi chØ lµ nh÷ng d¹ng tån t¹i kh¸c nhau cña mét thÕ giíi duy nhÊt lµ thÕ giíi vËt chÊt. Ngay c¶ t­ t­ëng cña con ng­êi còng lµ mét d¹ng vËt chÊt cã tæ chøc cao lµ bé ãc ng­êi, néi dung cña chóng còng chØ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¸nh cña c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kh¸ch quan. Ngoµi ra, theo quan ®iÓm duy vËt biªn chøng cßn thõa nhËn tÝnh ®a d¹ng cña sù liªn hÖ: cã mèi liªn hÖ bªn ngoµi, mèi liªn hÖ bªn trong; cã mèi liªn hÖ thø yÕu vµ mèi liªn hÖ chñ yÕu... C¸c lo¹i liªn hÖ kh¸c nhau cã vai trß kh¸c nhau ®èi víi sù vËn ®éng vÇ ph¸t triÓn cña c¸c sù vËt hiÖn t­îng. Trong ®ã, mèi liªn hÖ bªn trong gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi sù tån t¹i, v©n ®éng, ph¶ttiÓn cña sù vËt. Mèi kiªn hÖ bªn ngoµi, nãi chung, kh«ng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh vµ th­êng ph¶i th«ng qua mèi liªn hÖ bªn trong mµ ph¸t huy t¸c dông.Nh­ vËy, quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng vÒ sù liªn hÖ ®ßi hái ph¶i thõa nhËn tÝnh t­¬ng ®èi trong sù ph©n lo¹i c¸c mèi liªn hÖ. C¸c mèi liªn hÖ kh¸c nhau cã thÓ chuyÓn ho¸ lÉn nhau. Trong tÝnh ®a d¹ng cña h×nh thøc vµ c¸c lo¹i liªn hÖ tån t¹i trong tù nhiªn, trong x· héi vµ t­ duy con ng­êi, phÐp biÖn chøng duy vËt tËp trung nghiªn cøu nh÷ng lo¹i liªn hÖ chung mang tÝnh phæ biÕn. 2.3 Yªu cÇu cña nguyªn lý phæ biÕn: 2.3.1 Quan ®iÓm toµn diÖn: Víi t­ c¸ch lµ mét nguyªn t¾c ph­¬ng ph¸p luËn trong viÖc nhËn thøc c¸c sù vËt hiÖn t­îng, quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái chóng ta ph¶i xem xÐt nã: + Trong mèi liªn hÖ qua l¹i gi÷a c¸c bé phËn, gi÷a c¸c yÕu tè, c¸c thuéc tÝnh kh¸c nhau cña chÝnh sù vËt ®ã. + Trong mèi liªn hÖ qua l¹i gi÷a sù vËt ®ã víi c¸c sù vËt kh¸c (kÓ c¶ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp). H¬n thÕ n÷a, quan ®iÓm toµn diÖn cßn ®ßi hái ®Ó nhËn thøc ®­îc sù vËt hiÖn t­îng chóng ta cÇn xem xÐt nã trong mèi liªn hÖ víi nhu cÇu thùc tiÔn cña con ng­êi. Quan ®iÓm toµn diÖn ®èi lËp víi quan ®iÓm phiÕn diÖn kh«ng chØ ë chç nã chó ý tíi nhiÒu mÆt, nhiÒu mèi kiªn hÖ. ViÖc chó ý tíi nhiÒu mÆt, nhiÒu mèi liªn hÖ cña sù vËt vÉn cã thÓ lµ phiÕn diÖn, nÕu chóng ta ®¸nh gi¸ ngang nhau nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng tÝnh quy ®Þnh kh¸c nhau cña sù vËt ®­îc thÎ hiÖn trong nh÷ng mèi liªn hÖ kh¸c nhau ®ã. Quan ®iÓm toµn diÖn 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ch©n thùc ®ßi hái chóng ta ph¶i ®i tõ tri thøc vÒ nhiÒu mÆt, nhiÒu mèi liªn hÖ cña sù vËt ®Õn chç kh¸i qu¸t ®Î rót ra c¸i b¶n chÊt chi phèi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña sù vËt hay hiÖn t­îng ®ã. Quan ®iÓm toµn diÖn kh¸c víi chñ nghÜa chiÕt trung vµ thuËt nguþ biÖn. Chñ nghÜa chiÕt trung tuy còng tá ra chó ý tíi nhiÒu mÆt kh¸c nhau thÕ nh­ng l¹i kÕt hîp v« nguyªn t¾c c¸c mèi liªn hÖ kh¸c nhau cña sù vËt. ChÝnh v× vËy hoµn toµn bÊt lùc khi ph¶i ®­a ra mét quyÕt s¸ch ®óng. Cßn thuËt nguþ biÖn còng ®Ó ý tíi nh÷ng mÆt kh¸c nhau cña sù vËt, nh­ng l¹i ®­a c¸i kh«ng c¬ b¶n thµnh c¸i c¬ b¶n, c¸i kh«ng b¶n chÊt thµnh c¸i b¶n chÊt. C¶ hai ®Òu ®­a ®Õn nhøng kÕt luËn sai lÇm. 2.3.2 Quan ®iÓm lÞch sö cô thÓ: Mäi sù vËt hiÖn t­îng ®Òu tån t¹i trong thêi gian, kh«ng gian nhÊt ®Þnh vµ mang dÊu Ên cña thêi gian, kh«ng gian ®ã. ViÖc vËn dông quan ®iÓm ®ã ®ßi hái ph¶i chó ý ®óng møc tíi hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ ®· lµm ph¶i tÝnh vÊn ®Ò, tíi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nã, tíi bèi c¶nh hiÖn thùc – c¶ kh¸ch quan vµ chñ quan – quy ®Þnh nh÷ng gi¶i ph¸p, nh÷ng ph­îng tiÖn ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Õ n¶y sinh. 3. VËy t¹i sao khi nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy chóng ta ph¶i dïng mèi liªn hÖ phæ biÕn: Toµn cÇu ho¸ vµ viÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ v÷ng m¹nh lµ hai viÖc nh×n bÒ ngoµi lµ hai viÖc t¸ch biÖt. ThÕ nh­ng, chóng l¹i lµ hai vÊn ®Ò liªn quan mËt thiÕt víi nhau. ChÝnh v× vËy, muèn hiÓu ®­îc chóng liªn quan víi nhau nh­ thÕ nµo th× chóng ta ph¶i ®i s©u vµo nghiªn cøu. Trong khi nghiªn cøu chóng ta kh«ng thÓ chØ nh×n tõ mét phÝa mµ cÇn cã c¸i nh×n toµn diÖn. Nh­ trong mèi liªn hÖ phæ biÕn ®· kh¼ng ®Þnh, chóng ta ph¶i nh×n vµo c¸i b¶n chÊt nhÊt cña sù vËt. Mµ gi÷a Toµn cÇu ho¸ vµ viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ l¹i cã mèi liªn hÖ b¶n chÊt, c¸i nµy thóc ®Èy gióp c¸i kia trë nªn v÷ng m¹nh h¬n. NÕu chóng ta kh«ng dïng mèi liªn hÖ phæ biÕn ®Ó xem xÐt sÏ dÔ dÉn ®Õn chØ nh×n thÊy sù liªn quan bªn ngoµi mét c¸ch s¬ xµi. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng III: Toµn cÇu ho¸ 1. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ g×? Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ: Con ng­êi lµ mét loµi sinh vËt ®Æc biÖt, chóng ta cã trÝ th«ng minh vµ cã tr×nh ®é tæ chøc x· héi cao. Con ng­êi sèng víi nhau dùa trªn rÊt nhiÒu mèi quan hÖ, trong ®ã quan hÖ vÒ kinh tÕ lµ chñ yÕu. Cã mét sè nhµ nghiªn cøu cho r»ng “ toµn cÇu ho¸” ®· cã tõ rÊt l©u vµ tr­íc ®©y chÝnh lµ qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸. VËy trong t×nh h×nh hiÖn nay “Toµn cÇu ho¸” lµ nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ v­ît qua biªn giíi quèc gia, víi quy m« toµn thÕ giíi, ®¹t tr×nh ®é vµ chÊt l­îng cao h¬n c¸c qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ tr­íc kia. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ cã mét sè ®Æc ®iÓm sau kh¸c víi c¸c qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ tr­íc kia: a) Sau khi Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u sôp ®æ th× Mü lµ mét siªu c­êng lín nhÊt thÕ giíi. Tuy nhiªn, trong t×nh h×nh hiÖn nay, Mü ®ang cã chiÒu h­íng ch÷ng l¹i vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c ®ang v­¬n lªn, ®iÒu ®ã t¹o nªn mét thÕ giíi cã nªn kinh tÕ kh«ng cßn mét cùc nh­ tr­íc kia mµ lµ ®a cùc. b) Kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÒu kiÓu, nhiÒu møc ®é kh¸c nhau ®ang lan trµn kh¾p thÕ giíi, kÐo theo nã lµ sù t¨ng c­êng tù do ho¸ kinh tÕ vµ xu h­íng võa hîp t¸c võa c¹nh tranh. c) C¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt lµm cho con ng­êi cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn rÊt nhiÒu viÖc mµ tr­íc ®©y kh«ng thÓ. ChÝnh ®iÒu nµy ®· thóc ®Èy sù toµn cÇu ho¸ mét c¸ch nhanh chãng. d) C¸c mèi quan hÖ cña toµn cÇu ho¸ ngµy cµng toµn diÖn chø kh«ng ph¶i chØ dõng l¹i ë th­¬ng m¹i xuÊt – nhËp khÈu. e) Toµn cÇu ho¸ ®­îc thóc ®Èy bëi mét sè nh©n tè sau: + §ã lµ c¸c c«ng ty cùc lín, võa, nhá tíi tõng c¸ thÓ tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Trong hµng triÖu, hµng ngh×n c«ng ty trªn, cã vai trß lín nhÊt n»m trong tay kho¶ng chõng 50.000 c«ng ty xuyªn quèc gia 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + §ã lµ do sù thóc ®Èy tÝch cùc cña c¸c chÝnh phñ. + §ã lµ do sù t¸c ®éng cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, hä ®ang thµnh lËp ngµy cµng ®«ng ®¶o, ®a d¹ng vµ ho¹t ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. + §ã lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i khu vùc. + §ã lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i quèc tÕ nh­ WTO, IMF... f) Toµn cÇu ho¸ ph¶i ®i ®«i víi héi nhËp khu vùc vµ c¸c quan hÖ song ph­¬ng g) Toµn cÇu ho¸, theo c¸c nhµ nghiªn cøu th× ®©y lµ mét qu¸ tr×nh “më” ®ang cßn v©n ®éng vµ sÏ cßn tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n. 2.B¶n chÊt cña toµn cÇu ho¸: HiÖn nay, nãi ®Õn vÊn ®Ò nµy trªn thÕ giíi ®ang cã hai th¸i cùc tranh c·i nhau rÊt gay g¾t: + Quan ®iÓm thø nhÊt cho r»ng: toµn cÇu ho¸ lµ mét ®iÒu tÊt yÕu ph¶i x¶y ra. Mäi quèc gia kh«ng thÓ tr¸nh khái, chÝnh s¸ch hîp lý nhÊt mµ c¸c quèc gia ph¶i theo lµ tham gia vµ lµm theo c¸c quy t¾c cña cuéc ch¬i. Tuy nhiªn quan ®iÓm nµy l¹i biÕn con ng­êi thµnh kÎ bÞ lÖ thuéc vµo chÝnh s¶n phÈm mµ hä t¹o ra. + Quan ®iÓm thø hai cho r»ng: toµn cÇu ho¸ lµ mét b­íc trong kÕ ho¹ch lµm b¸ chñ thÕ giíi cña Mü. Tuy nhiªn, quan ®iÓm nµy th× ng­êi ta l¹i qu¸ ®Ì cao søc m¹nh cña Mü, mµ trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i vËy. VËy ®óng ra b¶n chÊt cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ g×? Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét xu h­íng lín cña thêi ®¹i, nh­ng dï nã kh¸ch quan ®Õn mÊy còng do con ng­êi t¹o ra. Nã lµ kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp gi÷a nhiÒu yÕu tè, mµ c¸c yÕu tè Êy ®Òu do con ng­êi t¹o ra. Trong ®ã cã 3 yÕu tè chÝnh: - Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – kÜ thuËt. - NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - ChÝnh s¸ch rÊt cã tÝnh to¸n cña Mü vµ c¸c n­íc c­êng quèc kh¸c mµ kh«ng ph¶i chØ riªng Mü. + Mét b¶n chÊt n÷a cña toµn cÇu ho¸ lµ tÝnh bÊt ®èi xøng cña nã. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: -Toµn cÇu ho¸ ph©n phèi thµnh qu¶ rÊt bÊt c«ng. Ng­êi giµu, n­íc giµu ngµy cµng ®­îc nhiÒu lîi, n­íc nghÌo, ng­êi nghÌo bÞ thiÖt. DÇn dÇn mét m¶ng lín d©n c­ trªn thÕ giíi bÞ lo¹i khái qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. -Toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, kh«ng hµi hoµ, kh«ng ®ång bé, c¸c lÜnh vùc so le, chªnh lÖch nhiÒu, c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng. §Æc biÖt lµ: thø nhÊt, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ kh«ng ®i ®«i víi sù quan t©m ®óng møc vÒ x· héi vµ con ng­êi. §iÒu nµy khiÕn cho phÇn thua thiÖt vÒ x· héi vµ con ng­êi rÊt nÆng nÒ. Thø hai, toµn cÇu ho¸ kh«ng ®i ®«i víi mét c¬ cÊu vµ c¬ chÕ qu¶n lý toµn cÇu t­¬ng xøng. §iÒu nµy dÉn ®Õn toµn bé thÕ giíi nh­ mét con tµu kh«ng ng­êi l¸i. + Toµn cÇu ho¸ hiÖn nay bá qua c¸c vÊn ®Ò kh¸c, nã chØ chó träng tíi thÞ tr­êng, xem nhÑ nhµ n­íc vµ nhÊt lµ x· héi. 3. Toµn cÇu ho¸ nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc (a) Nh÷ng c¬ héi: + Thø nhÊt, sù ph¸t triÓn cña toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ph¸ bá nh÷ng c¶n trë, nh÷ng hµng rµo ng¨n c¸ch gi÷a c¸c quèc gia. Nã më ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn vÒ quan hÖ kinh tÕ thÕ giíi. Tõ ®ã, c¸c quèc gia cã thÕ lîi dông ®Ó më réng thÞ tr­êng ra bªn ngoµi quèc gia m×nh. + Thø hai, toµn cÇu ho¸ ph¸t triÓn gióp c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn sím tham gia vµo hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §iÒu nµy, gióp c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn h×nh thµnh mét c¬ cÊu kinh tÕ – x· héi hiÖu qu¶, ®Èy nhanh, rót ng¾n tiÕn tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Thø ba, toµn cÇu ho¸ ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n­íc tiÕp cËn víi nh÷ng nguån vèn vµ c«ng nghÖ kÜ thuËt cao còng nh­ häc tËp c«ng nghÖ qu¶n lý. + Thø t­, toµn cÇu ho¸ ph¸t triÓn lµm cho c¸c n­íc liªn hiÖp víi nhau thµnh nh÷ng khu vùc tù do th­¬ng m¹i. §iÒu nµy gióp dì bá hµng rµo thuÕ quan ®èi víi c¸c n­íc thµnh viªn, dÉn ®Õn hµng ho¸ cã thÓ nhanh chãng tiÕp cÇn víi thÞ tr­êng thÕ giíi. H¬n n÷a, víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th× viÖc héi nhËp vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi còng chÝnh lµ tham gia vµo c¸c diÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi cho phÐp m×nh quyÒn b×nh ®¼ng bµy tá quan ®iÓm, b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh. + Thø n¨m, toµn cÇu ho¸ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh më cöa héi nhËp cña c¸c quèc gia. Tuy nhiªn, kh«ng chØ héi nhËp riªng vÒ kinh tÕ mµ cßn vÒ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c n÷a. §iÒu Êy gióp cho c¸c quèc gia nhanh chãng tiÕp cËn ®­îc c¸c th«ng tin, tri thøc khoa häc míi nhÊt. Nã gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, t¹o c¬ së cho nÒn t¶ng cho d©n chñ ph¸t triÓn. + Thø s¸u, toµn cÇu ho¸ më ra kh¶ n¨ng phèi hîp nguån lùc cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh toµn cÇu nh­: m«i tr­êng,d©n sè, chiÕn tranh vµ hoµ b×nh... (b) Nh÷ng th¸ch thøc cña toµn cÇu ho¸: + Thø nhÊt, do tÝnh bÊt ®èi xøng cña toµn cÇu ho¸, nã ph©n chia thµnh qu¶ rÊt bÊt c«ng. ChÝnh v× thÕ, toµn cÇu ho¸ kh«ng ph©n chia c«ng b»ng c¸c c¬ héi vµ lîi Ých gi÷a c¸c khu vùc, quèc gia vµ trong m«i quèc gia vµ tõng nhãm d©n c­. Trªn thùc tÕ, trong toµn cÇu ho¸ th× c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ nh÷ng ng­êi giµu cã lµ ®­îc lîi nhiÒu nhÊt. V× vËy, toµn cÇu ho¸ lµm t¨ng thªm t×nh tr¹ng bÊt c«ng vµ gia t¨ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. + Thø hai, viÖc më cöa héi nhËp mét mÆt lµm cho c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn tiÕp xóc víi c¸c nÒn kü thuËt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i lµm t¨ng n¨ng xuÊt, thÕ nh­ng c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi dßng s¶n 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. phÈm c«ng nghÖ cao vµ c¸c nguån lùc m¹nh dÔ dµng lÊn ¸t. ChÝnh v× vËy, nã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp, lµm trÇm träng thªm c¸c vÊn ®Ò x· héi vèn ®· rÊt nan gi¶i ë c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn. + Thø ba, toµn cÇu ho¸ më ra cho c¸c n­íc c¬ héi tranh thñ nguån vèn bªn ngoµi. Song chÝnh ®iÒu Êy sÏ lµm c¸c n­íc phô thuéc vµo hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. NÕu nh­ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc mét ®­êng lèi ph¸t triÓn néi lùc lµ chÝnh th× c¸c n­íc rÊt dÔ bÞ phô thuéc vµ mÊt quyÒn tù chñ. + Thø t­, toµn cÇu ho¸ cho phÐp vËn dông nguån vèn bªn ngoµi nh»m rót ng¾n qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Tuy nhiªn trong ®ã còng Èn chøa nhiÒu nguy hiÓm kh«ng v÷ng ch¾c. + Thø n¨m, toµn cÇu ho¸ cßn ®Æt ra nh­ng hËu qu¶ phi kinh tÕ. §ã lµ vÊn ®Ò lan to¶ c¸c dÞch bÖnh, ®Æc biÖt lµ HIV/AIDS. Ngoµi ra, c¸c luång v¨n ho¸ ngo¹i lai t¸c ®éng kh«ng nhá tíi thuÇn phong mü tôc lµm b¹i ho¹i ®¹o ®øc con ng­êi. ChÝnh v× vËy, xu h­íng toµn cÇu ho¸ ®· næi lªn xu h­íng d©n téc, b¶o vÖ b¶n s¾c d©n téc. Ch­¬ng IV: X©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ v÷ng m¹nh 1. NÒn kinh tÕ nh­ thÕ nµo ®­îc gäi lµ mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ: Thùc ra, kh¸i niÖm nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®· kh«ng Ýt lÇn ®­îc nh¾c tíi. Tuy nhiªn, quan niÖm vÒ nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ tr­íc ®©y vµ hiÖn nay cã nh÷ng nÐt kh¸c nhau. VËy thÕ nµo lµ nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ?: + NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ kh«ng bÞ lÖ thuéc, phô thuéc vµo n­íc kh¸c, hoÆc mét tæ chøc kinh tÕ nµo ®ã vÒ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, kh«ng bÞ bÊt cø ai dïng nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i, viÖn trî... ®Ó ¸p ®Æt, khèng chÕ, lµm tæn h¹i chñ quyÒn quèc gia vµ lîi Ých c¬ b¶n cña d©n téc. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + NÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nÒn kinh tÕ tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, tr­íc sù khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh ë bªn ngoµi, nã vÉn cã kh¶ n¨ng c¬ b¶n duy tr× sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn; tr­íc sù bao v©y, c« lËp vµ chèng ph¸ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, nã vÉn cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng, kh«ng bÞ sôp ®æ, kh«ng bÞ rèi lo¹n. + Tuy nhiªn, trong thêi ®¹i hiÖn nay, nãi tíi ®éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ kh«ng ai hiÓu ®ã lµ nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, tù cung tù cÊp, mµ ®Æt trong mèi liªn hÖ biÖn chøng víi më cöa, héi nhËp, chñ ®éng tham gia sù giao l­u, hîp t¸c vµ c¹nh tranh quèc tÕ trªn c¬ së ph¸t huy tèt nhÊt néi lùc vµ lîi thÕ so s¸nh quèc gia, tõng b­íc x©y dùng mét c¬ cÊu s¶n xuÊt®¸p øng ®­îc c¬ b¶n nhu cÇu thiÕt yÕu vÒ ®êi sèng cña nh©n d©n vµ cã kh¶ n¨ng trang bÞ l¹i ë møc cÇn thiÕt cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ , cñng cè quèc phßng – an ninh. 2. V× sao chóng ta ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ v÷ng m¹nh: Theo nh­ trªn ta ®· thÊy mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ nh­ thÕ nµo. VËy t¹i sao trong khi héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi chóng ta ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp nh­ vËy? Cã ý kiÕn cho r»ng, trong ®iÒu kiÖn “Toµn cÇu ho¸” nÒn kinh tÕ, më cöa héi nhËp mµ l¹i ®Æt vÊn ®Ò x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ lµ thiÕu nh¹y bÐn, kh«ng thøc thêi, th¹m chÝ lµ b¶o thñ, t­ duy kiÓu cò. ThÕ giíi b©y giê lµ mét thÞ tr­êng thèng nhÊt, cÇn thø g× th× mua, thiÕu tiÒn ht× ®i vay, sao l¹i chñ tr­¬ng x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ? Nãi nh­ vËy khi nghe cã vÎ cã lÝ, nh­ng nÕu ®i s©u vµo thùc tÕ th× thÊy hoµn toµn thiÕu c¬ së, v× nã qu¸ ­ ®¬n gi¶n vµ phiÕn diÖn. Thùc tiÔn cho thÊy nÕu kh«ng cã mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ sÏ kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ cã sù ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ, kh«ng thÓ b¶o ®¶m ®­îc lîi Ých c¬ b¶n cña d©n téc còng nh­ chñ quyÒn quèc gia mµ b¶n th©n viÖc më cöa, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng kh«ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lËp tù chñ cïng víi viÖc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ xuÊt ph¸t tõ mét sè luËn ®iÓm sau ®©y: + TÊt c¶ c¸c n­íc tham gia héi nhËp kinh tÕ ®Òu xuÊt ph¸t tõ môc tiªu bªn trong, phôc vô cho yªu cÇu, nhiÖm vô trong n­íc. Toµn cÇu ho¸, tù do ho¸ lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ phô thuéc, ®an xen vµo nhau. Tuy nhiªn sù rµng buéc vÒ lîi Ých ®ã kh«ng cã sù rµng buéc thuÇn tuý, v« ®iÒu kiÖn mµ chÝnh lµ v× ph¶i chia sÎ lîi Ých mét c¸ch hîp lÝ, nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ thu ®­îc nhiÒu h¬n lîi Ých cho ®Êt n­íc m×nh, d©n téc m×nh, gi÷ ®­îc tÝnh ®éc lËp cña nÒn kinh tÕ qua mèi quan hÖ rµng buéc, phô thuéc lÉn nhau, mét sù rµng buéc ®a ph­¬ng vÒ lîi Ých. TÊt c¶ c¸c n­íc tham gia vµo qu¸ tr×nh tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®Òu tr­íc hÕt v× lîi Ých cña m×nh, tuyÖt nhiªn kh«ng v× lîi Ých cña n­íc kh¸c. ThÕ nh­ng, nh÷ng lîi Ých Êy cã ®­îc hay kh«ng cßn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã c¬ b¶n nhÊt lµ néi lùc cña nÒn kinh tÕ n­íc ®ã. N­íc nµo m¹nh th× thu ®­îc nhiÒu lîi h¬n. Toµn cÇu hãa, th­¬ng m¹i ho¸, võa t¹o ra sù hîp t¸c, phô thuéc lÉn nhau, ®ång thêi còng t¹o nªn sù c¹nh tranh rÊt khèc liÖt vµ rÊt kh«ng c©n søc gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ. Sù c¹nh tranh Êy khèc liÖt ®Õn nçi cã thÓ t¹o nguy c¬ g©y mÊt æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. ThËm chÝ cßn cã thÓ x¶y ra xung ®ét gi÷a c¸c n­íc víi nhau. ChÝnh v× lÏ ®ã, c¸c n­íc kh«ng thÓ ®øng nh×n toµn cÇu ho¸ t¸c ®éng tíi m×nh, mµ hä ph¶i chñ ®éng tham gia, ®­a ra c¸c quyÕt s¸ch nh»m héi nhËp xu h­íng cña thÕ giíi, ®ång thêi lµm sao thu lîi nhiÒu nhÊt mµ võa b¶o vÖ ®­îc nÒn kinh tÕ cña m×nh. Trªn thùc tÕ ®· cã rÊt nhiÒu n­íc tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i thÕ giíi tõ l©u nh­ng vÉn trong t×nh tr¹ng tr× trÖ, thËm chÝ møc ®é bÞ phô thuéc, mÊt tù do l¹i cßn t¨ng h¬n. Nh­ vËy ®ñ thÊy lµ mçi n­íc sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc ®Ých ®· ®Þnh ra nÕu kh«ng cã ät nÒn kinh tÕ cña chÝnh m×nh vµ ®ñ m¹nh. + Chóng ta cÇn mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp v÷ng m¹nh v× sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c vµ ®¶m b¶o tÝnh an toµn. Trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay Èn chøa 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. rÊt nhiÒu nh÷ng yÕu tè bÊt æn, bÊt l­êng, bÊt c«ng mµ møc ®é còng nh­ kh¶ n¨ng phßng tr¸nh, kh¾c phôc nã l¹i tuú thuéc rÊt nhiÒu ë tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c nÒn kinh tÕ. Ai còng râ, toµn cÇu ho¸ lµm l©y lan nhanh chãng nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, tµi chÝnh, tiÒn tÖ...lµm trÇm träng thªm nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh toµn cÇu mµ thÕ giíi ch­a t×m ®­îc lèi tho¸t. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ c¸c nÒn kinh tÕ trë nªn dÔ biÕn ®éng, bÊt æn ®Þnh h¬n tr­íc. VÝ dô: Trong nh÷ng n¨m 1997 – 1998, Ch©u ¸ gÆp ph¶i mét cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh – tiÒn tÖ trÇm träng. Tuy nhiªn, c¸c n­íc nµy nhanh chãng phôc håi lµ nhê lóc ®ã nÒn kinh tÕ Mü ®ang t¨ng tr­ëng kh¸. HiÖn nay, tõ sau ngµy 11 – 9, nÒn kinh tÕ Mü ®ang ngËp trong khã kh¨n th× ng­êi ta dù ®o¸n r»ng nÒn kinh tÕ ë mét sè n­íc Ch©u ¸ khã bÒ v­¬n dËy ®­îc. Lý do, hä dùa qu¸ nhiÒu vµ xuÊt khÈu mµ kh«ng tranh thñ thêi c¬ ®Ó tiÕn hµnh c¶i c¸ch cÇn thiÕt trong n­íc. Råi ®Õn Ch©u Phi ®ang ph¶i g¸nh chÞu mét bµi häc ®¾t gi¸ vÒ viÖc chØ biÕt sèng dùa vµo bªn ngoµi, phô thuéc h¼n vµo bªn ngoµi th× nÒn kinh tÕ trong n­íc sÏ kh«ng bao giê cÊt m×nh lªn næi. +HiÖn nay tiªu chÝ s¶n phÈm hµng ho¸ cïng víi c¸c thiÕt chÕ, luËt kinh tÕ ®ang trë thµnh luËt ch¬i trong s©n ch¬i toµn cÇu. Muèn tham gia vµo s©n ch¬i nµy th× mçi n­íc ph¶i tù kh¼ng ®Þnh m×nh, t×m cho m×nh mét vÞ trÝ ®øng. Muèn vËy ®iÒu quan trong bËc nhÊt lµ t¹o ra thËt nhiÒu s¶n phÈm mµ ai còng thÊy cÇn vµ ®­îc chÊp nhËn. Nh­ vËy, n­íc nµo muèn thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn th× ph¶i n¾m c«ng cô quan träng lµ khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. §Ó thùc hiÖn viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, mçi n­íc ph¶i ®¹t tíi mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh míi tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. ThÕ nh­ng mét vÊn ®Ò quan träng h¬n, lµ ph¶i ph¸ vì bøc rµo c¶n do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®Æt ra vÒ t×nh tr¹ng ®éc quyÒn c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Trong nhiÒu tr­êng hîp, dùa vµo ­u thÕ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, hä tù cho m×nh quyÒn chi phèi c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh quèc tÕ, quyÒn ®­a lîi Ých kinh tÕ ®i kÌm víi c¸c ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, ¸p ®Æt t­ t­ëng. ThËm chÝ, mét sè n­íc ph¸t triÓn cßn ®­a ra quyÒn trõng ph¹t c¸c 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n­íc d­íi nhiÒu h×nh thøc. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc ®Õn møc thÊp nhÊt t×nh tr¹ng bÞ r¬i vµo thÕ lÖ thuéc, tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ b»ng mäi c¸ch ph¶i n©ng cao nguån néi lùc cña m×nh, n©ng søc m¹nh kinh tÕ tring n­íc, chèng sù can thiÖp qu¸ s©u tõ bªn ngoµi. Trong bèi c¶nh quèc tÕ phøc t¹p vµ ®Çy m©u thuÉn nh­ ®· ph©n tÝch, ®èi víi ®Êt n­íc ta, viÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ cµng cÇn thiÕt h¬n bëi nã lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh gi÷ v÷ng ®­îc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn mµ chóng ta ®· lùa chän. Nãi mét c¸ch kh¸c, cã x©y dùng ®­îc mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ th× míi t¹o ®­îc c¬ së kinh tÕ, c¬ së vËt chÊt – kÜ thuËt cña chÕ ®é chÝnh trÞ ®éc lËp tù chñ. §éc lËp tù chñ vÒ kinh tÕ ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi ®éc lËp tù chñ vÒ c¸c mÆt kh¸c sÏ t¹o ra sù ®éc lËp tù chñ vµ søc m¹nh tæng hîp cña mét quèc gia. Tãm l¹i, chØ cã x©y dùng ®­îc nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, chóng ta míi cã c¬ së vµ ®iÒu kiÖn ®Ó chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, nh»m thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. 3. Lµm nh­ thÕ nµo ®Î ®¶m b¶o ®­îc mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp v÷ng m¹nh: Mét lµ, ph¶i cã ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, chÝnh s¸ch ®éc lËp tù chñ. §éc lËp tù chñ vÒ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch kinh tÕ cã nghÜa lµ chóng ta tù lùa chän ®Þnh h­ín ph¸t triÓn, tù m×nh x¸c ®Þnh chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch vµ m« h×nh kinh tÕ, kh«ng bÞ ®éng vµ lÖ thuéc bªn ngoµi, kh«ng chÞu søc Ðp cña bÊt cø ai v× môc ®Ých kh«ng lµnh m¹nh cña hä. ®¹i héi IX cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh ®­êng lèi kinh tÕ cña n­íc ta: §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp; ­u tiªn ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, ®ång thêi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa; ph¸t huy cao ®é néi lùc, ®ång thêi tranh thñ nguån lùc tõ bªn ngoµi vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng; t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®i liÒn víi ph¸t triÓn 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. v¨n ho¸, tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÒ vµ c¶i thiÖn méi tr­êng; kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi víi t¨ng c­êng quèc phßng – an ninh. Hai lµ, Chóng ta ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ®ñ m¹nh: - Toµn bé gi¸ trÞ s¶n xuÊt trong n­íc ph¶i ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n vµ cã tÝch luü cÇn thiÕt tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng trong nÒn kinh tÕ. - Ph¶i cã thÓ chÕ kinh tÕ – x· héi bÒn v÷ng, cã c¬ cÊu kinh tÕ g¾n bã víi c¬ cÊu c«ng nghÖ, ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh cã ®ñ kh¶ n¨ng t¹o ra søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶, tr¶ ®­îc nî, t¹o ®­îc tÝch luü, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong n­íc, chiÕm lÜnh vµ gi÷ ®­îc thÞ tr­êng ngoµi n­íc; b¶o ®¶m ®­îc nhÞp ®é t¨ng tr­ëng nhanh, æn ®Þnh, bÒn v÷ng. - Ph¶i cã mét n¨ng lùc néi sinh vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Ó lµm chñ c«ng nghÖ nhËp khÈu vµ s¸ng t¹o c«ng nghÖ míi cña ViÖt Nam, b¶o ®¶m cho sù trao ®æi b×nh ®¼ng vÒ kinh tÕ vµ c«ng nghÖ víi bªn ngoµi, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ngµy nay, khi søc m¹nh kinh tÕ ngµy cµng dùa vµo thÕ m¹nh vµ kh¶ n¨ng vÒ khoa häc, c«ng nghÖ. - Ph¶i lu«n lu«n gi÷ ®­îc sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« víi hÖ thèng tµi chÝnh, tiÒn tÖ lµnh m¹nh, b¶o ®¶m gi÷ ®­îc c¸n c©n th­¬ng m¹i vµ c¸n c©n thanh to¸n, cã dù trù ngo¹i tÖ cÇn thiÕt, cã chiÕn l­îc vay vµ tr¶ nî hîp lý, kh«ng ®Ó bÞ ®éng vµ lÖ thuéc. - Ph¶i cã mét sè yÕu tè vËt chÊt ®¶m b¶o an toµn vµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho ph¸t triÓn. Tr­íc hÕt lµ c¸c yÕu tè: an ninh l­¬ng thùc, an toµn n¨ng l­îng, an toµn m«i tr­êng, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi ®­îc x©y dùng ®ång bé vµ t­¬ng ®èi cã chÊt l­îng. §ång thêi cã mét sè ngµnh vµ c¬ së c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp cã tÝnh chÊt nÒn t¶ng ®Ó t¹o søc m¹nh c«ng nghiÖp quèc gia, ®Æc biÖt lµ nÕu ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¸c t×nh huèng gay cÊn, phøc t¹p(nh­ bÞ bao v©y cÊm vËn, chiÕn tranh x©m l­îc...) 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Muèn cã thùc lùc kinh tÕ ®ñ m¹nh th× ph¶i nhÊt thiÕt ph¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, coi ®©y lµ nhiÖm vô trung t©m cña toµn §¶ng toµn d©n ta trong suèt thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Cã c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ th× míi t¹o ra c¬ së vËt chÊt, kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi, t¹o ra thùc lùc cña ®Êt n­íc, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. Ch­¬ng V: ViÖt Nam sau 10 n¨m ®æi míi 1.C¸c b­íc ®i cña n­íc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp: +) N¨m 1993, chóng ta khai th«ng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ nh­ IMF, WB, ADB. IMF, WB ®· hç trî chóng ta th«ng qua ch­¬ng tr×nh tÝn dông trung h¹n: Ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu (SAC) cuÈ WB vµ ch­¬ng tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu më réng (ESAF) cña IMF. Néi dung ®µm ph¸n víi c¸c tæ chøc nµy g¾n bã mËt thiÕt víi c¸c ®iÒu kiÖn cña tæ chøc Th­¬ng M¹i Quèc TÕ (WTO). Trong quan hÖ víi c¸c tæ chøc nµy, chóng ta chØ chÊp nhËn sù hç trî tµi chÝnh nÕu yªu cÇu cña hé kh«ng tr¸i víi ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña chóng ta; cã n¨m hä ®­a ra ®iÒu kiÖn vi ph¹m chñ quyÒn lîi Ých quèc gia nªn ta kh«ng chÊp nhËn. +) Ngµy 25/7/1995, n­íc ta ®· chÝnh thøc gia nhËp ASEAN, ®ång thêi tham gia Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA). Tõ ngµy 01 th¸ng01 n¨m 1996, chóng ta b¾t ®Çu thùc hiÖn c¸c cam kÕt vµ c¸c nghÜa vô trong Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) cuÈ AFTA. Theo quy ®Þnh cña CEPT, tíi n¨m 2006 chóng ta cã nghÜa vô ph¶i gi¶m thuÕ nhËp khÈu xuèng cßn o – 5% ( trõ mét sè hµng n«ng s¶n nh¹y c¶m sÏ thùc hiÖ tíi n¨m 2010). Tíi n¨m 2010 s¸u n­íc thµnh viªn cò cña ASEAN sÏ thùc hiÖn toµn bé c¸c mÆt hµng cã thuÕ suÊt b»ng 0%, víi ViÖt Nam lµ 2015. +) Th¸ng 3 n¨m 1996, n­íc ta ®· tham gia DiÔn §µn Hîp T¸c ¸ - ¢u (ASEM) víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn s¸ng lËp. Néi dung th¶o luËn chñ yÕu tËp 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trung vµo thuËn lîi ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c nhµ doanh nghiÖp ¸ - ¢u. Cam kÕt tù do ho¸ th­¬ng m¹i, ®Çu t­ ch­a ®­îc ®Æt ra. +) Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 1996, ViÖt Nam göi ®¬n xin gia nhËp DiÔn §µn Hîp T¸c Kinh TÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) lóc bÊy giê gåm 18 n­íc vµ l·nh thæ (ngµy nay lµ 21) vµ th¸ng 11 n¨m 1998 ®· ®­îc c«ng nhËn lµ thµng viªn chÝnh thøc cña tæ chøc nµy. APEC quyÕt ®Þnh héi nhËp ®Çy ®ñ vµo n¨m 2010 ®èi víi c¸c thµnh viªn ph¸t triÓn, vµ 2020 ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (trong ®ã cã ViÖt Nam). +) Th¸ng 12 n¨m 1994, chóng ta ®· göi ®¬n xin gia nhËp tæ chøc Th­¬ng M¹i ThÕ Giíi (WTO). Cho tíi nay chóng ta ®· thùc hiÖn ®­îc 4 phiªn ®µm ph¸n. §Ó gia nhËp ®­îc vµo WTO chóng ta cÇn ®µm ph¸n ®a ph­¬ng víi WTO vµ song ph­¬ng víi kho¶ng 30 n­íc, ViÖt Nam ®ang rÊt nç lùc ®Ó hoµn thµnh. 2.Nh÷ng thµnh tùu vµ h¹n chÕ: (a) Nh÷ng thµnh tùu: + Chóng ta ®· lµm thÊt b¹i ©m m­u bao v©y, cÊm vËn, c« lËp vÒ kinh tÕ cña c¸c n­íc ®èi ®Þch. Chóng ta ®· t¹o ®­îc m«i tr­êng quèc tÕ vµ khu vùc thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ Tæ Quèc, n©ng cao vÞ thÕ cña n­íc ta trªn chÝnh tr­êng quèc tÕ. + Kh«ng nh÷ng chóng ta kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ do Liªn X« vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa sôp ®æ, mµ cßn më réng thªm thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, chóng ta kh«ng ngõng më réng thÞ tr­êng xuÊt nhËp khÈu mµ cßn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn. Chóng ta ®· thu ®­îc mét sè thµnh qu¶: nÕu n¨m 1990 kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 2,404 tû USD vµ kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 2,752 tû USD, th× tíi n¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ 15,1 tû USD ( nÕu tÝnh c¶ dÞch vô th× lµ 17,6 tû USD ). Nh­ vËy, trung b×nh mçi n¨m t¨ng 20%, cã n¨m t¨ng 30%. + NÒn kinh tÕ trong n­íc ®¹t møc t¨ng tr­ëng kh¸: 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. +) Tæng s¶n phÈm trong n­íc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 7,4%. Trong ®ã n«ng nghiÖp t¨ng tr­¬ng kh¸, gi¸ trÞ s¶n ph¶m toµn nghµnh t¨ng 5,6%, thuû s¶n t¨ng 9,1%, n«ng nghiÖp t¨ng 5,4%, l©m nghiÖp t¨ng 2,1%. ViÖt Nam tõ mét n­íc ph¶i nhËp khÈu l­¬ng thùc trë thµnh mét n­íc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai thÕ giíi. Nghµnh dÇu khÝ lµ mét nghµnh t¨ng tr­ëng m¹nh nhÊt, s¶n l­îng dÇu th« cña n¨m 2002 t¨ng gÊp 6 lÇn n¨m 1990. S¶n l­îng ®iÖn t¨ng gÊp 3 lÇn. Gi¸ trÞ c«ng nghiÖp xuÊt khÈu t¨ng hµng n¨m lµ 20%. C¸c nghµnh du lÞch t¨ng tr­ëng kh«ng ng­ng, kh¸ch n­íc ngoµi ®Õn víi n­íc ta t¨ng hµng n¨m 26%. §Æc biÖt, trong n¨m 2002, sè l­îng kh¸ch ®Õn víi n­íc ta t¨ng ®ét biÕn. C¸c nghµnh dÞch vô kh¸c còng cã møc t¨ng tr­ëng kh¸. + Chóng ta ®· ban hµnh luËt “§Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi” vµo n¨m 1987. Tõ ®ã, chóng ta ®· thu hót ®­îc 42 tû USD tiÒn vèn víi h¬n 3000 dù ¸n. Trong sè ®ã, chóng ta ®· thùc hiÖn ®­îc 21 tû USD. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng gãp mét phÇn quan träng vµo nÒn kinh tÕ trong n­íc. + Tranh thñ ®­îc nguån viªn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ ngµy cµng gi¶m thiÓu nî n­íc ngoµi. + TiÕp thu khoa häc kü thuËt, khoa häc quan lý, gãp phÇn vµ viÖc ®µo t¹o mét lùc l­îng c¸n bé n¨ng ®éng, s¸ng t¹o. + Tõng b­íc ®­a ho¹t ®éng kinh tÕ vµ c¶ nÒn kinh tÕ vµo m«i tr­êng c¹nh tranh, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. (b) Nh÷ng h¹n chÕ: + Chñ tr­¬ng héi nhËp toµn cÇu ho¸ ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong nhiÒu v¨n kiÖn cña §¶ng. Tuy nhiªn, nhËn thøc vÒ tõng b­íc ®i, lé tr×nh héi nhËp cßn ®¬n gi¶n; nhiÒu c¸n bé, ®¬n vÞ ch­a nhËn thøc ®­îc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña qu¸ tr×nh héi nhËp, ch÷ chñ ®éng t×m hiÓu v­ît qua c¸c th¸ch 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
7=>1