intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

ĐỀ TÀI: THÁCH THỨC ĐỐI VỚI VIỆT NAM VỀ VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU KHI TRUNG QUỐC GIA NHẬP WTO

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST
Báo xấu
60
lượt xem 9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

VIỆT NAM VÀ TRUNG QUỐC LÀ HAI NƯỚC LÁNG GIỀNG “ NÚI LIỀN NÚI SÔNG LIỀN SÔNG”. QUAN HỆ NGOẠI GIAO, KINH TẾ, VĂN HOÁ, THƯƠNG MẠI GIỮA HAI NƯỚC ĐÃ HÌNH THÀNH TỪ LÂU, NHƯ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN. ĐỐI VỚI NHÂN DÂN HAI NƯỚC, QUAN HỆ LÁNG GIỀNG, QUAN HỆ GIAO LƯU VĂN HOÁ VÀ THƯƠNG MẠI ĐÃ TRỞ THÀNH TRUYỀN THỐNG BỀN VỮNG. VÌ THẾ, MỖI MỘT THAY ĐỔI HAY BIẾN ĐỘNG TRÊN ĐẤT TRUNG QUỐC ĐỀU SẼ ĐƯỢC TRUYỀN ĐẾN VIỆT NAM MỘT CÁCH TRỰC TIẾP NHẤT, NHANH NHẤT....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI: THÁCH THỨC ĐỐI VỚI VIỆT NAM VỀ VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU KHI TRUNG QUỐC GIA NHẬP WTO

  1. ĐỀ TÀI “THÁCH THỨC ĐỐI VỚI VIỆT NAM VỀ VẤN ĐỀ XUẤT KHẨU KHI TRUNG QUỐC GIA NHẬP WTO”.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ hai n­íc l¸ng giÒng “ nói liÒn nói s«ng liÒn s«ng”. Quan hÖ ngo¹i giao, kinh tÕ, v¨n ho¸, th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc ®· h×nh thµnh tõ l©u, nh­ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. §èi víi nh©n d©n hai n­íc, quan hÖ l¸ng giÒng, quan hÖ giao l­u v¨n ho¸ vµ th­¬ng m¹i ®· trë thµnh truyÒn thèng bÒn v÷ng. V× thÕ, mçi mét thay ®æi hay biÕn ®éng trªn ®Êt Trung Quèc ®Òu sÏ ®­îc truyÒn ®Õn ViÖt Nam mét c¸ch trùc tiÕp nhÊt, nhanh nhÊt. Trong n¨m 2001, viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng sù kiÖn quan träng ®èi víi n­íc nµy. MÆc dï sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi kh«ng Ýt khã kh¨n vµ thö th¸ch còng hÕt søc nghiÖt ng·, nh­ng c¬ héi ®Ó Trung Quèc ®Èy nhanh ph¸t triÓn còng v« cïng to lín. NÕu v­ît qua ®­îc nh÷ng th¸ch thøc, tranh thñ ®­îc nh÷ng c¬ héi do viÖc gia nhËp WTO ®­a l¹i, th× ch¼ng bao l©u n÷a Trung Quèc sÏ trë thµnh mét c­êng quèc kinh tÕ trªn thÕ giíi. Sù kiÖn nµy ch¾c ch¾n sÏ cã ¶nh h­ëng s©u réng vµ l©u dµi ®Õn ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, v¨n ho¸ cña Trung Quèc. H¬n thÕ, nã còng sÏ t¸c ®éng ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸, trong ®ã cã ViÖt Nam. §iÒu nµy kh«ng chØ cã ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ song ph­¬ng cña hai n­íc, ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ cßn ¶nh h­ëng lín ®Õn vÊn ®Ò xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi. §ã còng chÝnh lµ lý do mµ em chän ®Ò tµi “Th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò xuÊt khÈu khi Trung Quèc gia nhËp WTO”. Th«ng qua t×m hiÓu s¸ch b¸o, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, qua m¹ng Internet vµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña PGS - TS NguyÔn Duy Bét ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Tuy nhiªn, ®©y lµ vÊn ®Ò hÕt søc lín ®ßi hái ph¶i cã sù tham gia t×m hiÓu nghiªn cøu cña nhiÒu ng­êi, nhiÒu ngµnh víi nhiÒu thêi gian h¬n. Do vËy, bµi viÕt cña em còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, mong ®­îc sù chØ dÉn vµ gãp ý cña thÇy c«. Em xin tr©n träng c¶m ¬n!
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc PhÇn I : tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi vµ sù gia nhËp cña Trung quèc I/TÝnh tÊt yÕu cña viÖc héi nhËp 1.Kh¸i niÖm cña viÖc héi nhËp: Héi nhËp lµ mét trong nh÷ng xu thÕ chñ yÕu cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. Cuéc c¸ch m¹nh khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ®­îc quèc tÕ ho¸ cao ®é. §iÒu nµy ®· ®­a c¸c quèc gia g¾n kÕt l¹i gÇn nhau, dÉn tíi sù h×nh thµnh m¹ng l­íi toµn cÇu hay héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. VËy qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng m¹nh ®Ó thùc hiÖn tù do ho¸ trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i hµng ho¸, th­¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t­, hîp t¸c tµi chÝnh, tiÒn tÖ. 2. Lîi Ých cña viÖc héi nhËp : Tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ lµm t¨ng kh¶ n¨ng phèi hîp chÝnh s¸ch, gióp c¸c quèc gia cã thÓ v­ît qua ®­îc thö th¸ch to lín vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ mang tÝnh toµn cÇu. MÆt kh¸c nã cßn t¹o kh¶ n¨ng ph©n bæ mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn, tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ cña nh©n lo¹i vµ nguån tµi chÝnh trªn ph¹m vi toµn cÇu gãp phÇn ®Èy m¹nh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi quèc gia. Qu¸ tr×nh héi nhËp gióp c¸c n­íc s½n sµng tËn dông ­u ®·i cña c¸c thµnh viªn kh¸c ®em l¹i cho m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt më réng thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. ChÝnh v× thÕ mµ tham gia héi nhËp kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu, kh¸ch quan, lµ ®ßi hái cÊp thiÕt ®èi víi mçi quèc gia nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. + Thø nhÊt, xu h­íng khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ trªn c¬ së lîi Ých kinh tÕ cña c¸c bªn tham gia ®· trë thµnh nh©n tè gãp phÇn æn ®Þnh khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n­íc gi¶m bít c¸c kho¶n chi vÒ an ninh, quèc phßng ®Ó tËp trung c¸c nguån lùc cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi. Sù æn ®Þnh nµy chÝnh lµ ®iÒu kiÖn kiªn quyÕt ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Thø hai, nhê qu¸ tr×nh héi nhËp mµ mçi quèc gia cã thÓ häc hái kinh nghiÖm trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®i
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc tr­íc, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt, tõng b­íc ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é kinh tÕ phï hîp chuÈn mùc cña c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ quèc tÕ t¹o ra m«i tr­êng chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ kü thuËt cao, rót ng¾n thêi gian vµ kho¶ng c¸ch ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ. + Thø ba, qu¸ tr×nh héi nhËp t¹o ra mèi kinh tÕ, chÝnh trÞ ®a d¹ng, ®an xen, phô thuéc lÉn nhau, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ quèc tÕ cho c¸c quèc gia tham gia b×nh ®¼ng trong giao l­u vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. MÆt kh¸c sù gi¶m dÇn c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, c¸c ph©n biªt ®èi xö chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc, kinh tÕ vµ phi kinh tÕ sÏ t¹o c¬ héi kh«ng chØ cho c¸c c«ng ty lín, c¸c nÒn kinh tÕ lín mµ cßn cho c¶ c¸c c«ng ty nhá, nÒn kinh tÕ nhá tham gia b×nh ®¼ng vµ réng r·i vµo guång m¸y kinh tÕ thÕ giíi. + Thø t­, c¸c quèc gia cã m«i tr­êng quan träng ®Ó cã thÓ tæ chøc chÊn chØnh qu¶n lý s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, n¾m v÷ng th«ng tin, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng nh÷ng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ mµ c¶ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. +Thø n¨m, nhê qu¸ tr×nh nµy cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng thÞ tr­êng th­¬ng m¹i dÞch vô vµ ®Çu t­ do ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. C¸c quèc gia ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN), ®·i ngé quèc gia (NT) vµ møc thuÕ quan thÊp cho c¸c n­íc ®èi t¸c. + Xu thÕ héi nhËp xuÊt hiÖn tõ nh÷ng n¨m 1950, ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ cho tíi ngµy nay víi sù ra ®êi cña h¬n 40 tæ chøc trong mét khu vùc vµ trªn thÕ giíi. NhËn thøc ®­îc xu thÕ cña thêi ®¹i vµ ®Ó ®éng viªn ®­îc mäi nguån lùc cho sù nghiÖp CNH, H§H ®Êt n­íc, trong ®¹i héi IX cña §¶ng ®· ®Ò ra chñ tr­¬ng “ TiÕp tôc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i theo h­íng ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ theo lé tr×nh phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña n­íc ta vµ ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt trong quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh­ AFTA, APEC, HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü, tiÕn tíi gia nhËp WTO”. MÆt kh¸c “ TiÕp tôc chÝnh s¸ch më cöa vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn, tÝch cùc ®Ó chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ, thÓ chÕ, c¸n bé ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh héi nhËp trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc, ®¶m b¶o ®éc lËp, tù chñ, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi ”. + Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh héi nhËp còng t¹o ra nh÷ng khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: gi¶m thuÕ quan, kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¸c mÆt hµng, c¸c chÝnh s¸ch, hÖ
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc thèng ph¸p luËt.. Do vËy, vÊn ®Ò lµ ë chç c¸c quèc gia ph¶i øng to¸n, vËn dông khÐo lÐo c¸c nguyªn t¾c cña tæ chøc ®Ó vËn dông vµo viÖc thùc thi chÝnh s¸ch võa phï hîp víi quèc tÕ, võa b¶o hé vµ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong tõng lÜnh vùc cô thÓ. II/ Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) 1.Kh¸i niÖm vÒ tæ chøc WTO : Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) thµnh lËp ngµy 01-01-1995 lµ kÕt qu¶ cña vßng ®µm ph¸n U-ru-goay kÐo dµi trong suèt t¸m n¨m. §©y lµ tæ chøc quèc tÕ duy nhÊt qu¶n lý luËt lÖ gi÷a c¸c quèc gia trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nã ®­îc thõa kÕ vµ më réng ph¹m vi ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i quèc tÕ cña tæ chøc tiÒn th©n lµ HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ Th­¬ng m¹i (GATT). Sù ra ®êi cña tæ chøc WTO ®· gãp phÇn tiÕp tôc thÓ chÕ ho¸ vÇ thiÕt lËp trËt tù míi cña hÖ thèng th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng cña thÕ giíi. 2.C¬ cÊu cña tæ chøc WTO : WTO cã mét c¬ cÊu tæ chøc hoµn thiÖn gåm 3 cÊp: c¸c c¬ quan l·nh ®¹o chÝnh trÞ (decision- making power) bao gåm Héi nghÞ Bé tr­ëng, §¹i héi ®ång WTO, C¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ C¬ quan kiÓm ®iÓm chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i; c¸c c¬ quan thi hµnh vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng, bao gåm Héi ®ång Th­¬ng m¹i hµng ho¸, Héi ®ång Th­¬ng m¹i dÞch vô vµ Héi ®ång vÒ c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn Th­¬ng m¹i cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. + Héi nghÞ Bé tr­ëng WTO: lµ c¬ quan l·nh ®¹o chÝnh trÞ cao nhÊt cña WTO, häp Ýt nhÊt 2 n¨m 1 lÇn, thµnh viªn lµ ®¹i diÖn cÊp Bé tr­ëng cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn. Héi nghÞ Bé tr­ëng WTO còng cã quyÒn quyÕt ®Þnh vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò trong khu«n khæ bÊt kú mét hiÖp ®Þnh ®a ph­¬ng nµo cña WTO. §¹i héi ®ång WTO: Trong thêi gian gi÷a c¸c kho¸ häp cña Héi nghÞ Bé tr­ëng WTO, c¸c chøc n¨ng cña Héi nghÞ Bé tr­ëng WTO do §¹i héi ®ång (General Council) ®¶m nhiÖm. §¹i héi ®ång cã quyÒn thµnh lËp c¸c uû ban gióp viÖc vµ b¸o c¸o trùc tiÕp lªn §¹i héi ®ång lµ: Uû ban vÒ th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn; Uû ban vÒ c¸c h¹n chÕ c¸n c©n thanh to¸n; Uû ban vÒ ng©n s¸ch, tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ; Uû ban vÒ c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i khu vùc. §¹i héi ®ång WTO còng ®ång thêi lµ "C¬ quan gi¶i quyÕt tranh chÊp" (DSB - Dispute Settlement Body) khi thùc hiÖn chøc n¨ng gi¶i quyÕt tranh chÊp vµ lµ "C¬
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc quan kiÓm ®iÓm chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i" (TPRB - Trade Policy Review Body) khi thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm ®iÓm chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i. + C¸c Héi ®ång gi¸m s¸t viÖc thùc thi c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng WTO cã 3 Héi ®ång (Council) ®­îc thµnh lËp ®Ó gi¸m s¸t viÖc thùc thi 3 hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng lµ Héi ®ång GATT, Héi ®ång GATS vµ Héi ®ång TRIPS. + Tæng gi¸m ®èc vµ Ban Th­ ký WTO Kh¸c víi GATT 1947, WTO cã mét Ban Th­ ký rÊt quy m«, bao gåm kho¶ng 500 viªn chøc vµ nh©n viªn thuéc biªn chÕ chÝnh thøc cña WTO. §øng ®Çu Ban Th­ ký WTO lµ Tæng gi¸m ®èc WTO. Tæng gi¸m ®èc WTO Bé tr­ëng bæ nhiÖm víi nhiÖm kú 4 n¨m. Ngoµi vai trß ®iÒu hµnh, Tæng gi¸m ®èc cña WTO cßn cã mét vai trß chÝnh trÞ rÊt quan träng trong hÖ thèng th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng. ChÝnh v× vËy mµ viÖc lùa chän c¸c øng cö viªn vµo chøc vô nµy lu«n lµ mét cuéc ch¹y ®ua ¸c liÖt gi÷a c¸c nh©n vËt chÝnh trÞ quan träng, cÊp bé tr­ëng, Phã Thñ t­íng hoÆc Tæng thèng (Trong sè c¸c øng cö viªn vµo chøc vô Tæng gi¸m ®èc ®Çu tiªn cña WTO cã «ng Salinas, cùu Tæng thèng Mª-hi-c«). 3.Thñ tôc khi tham gia vµo tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO + §Ó cã thÓ tham gia vµo tæ chøc nµy th× c¸c quèc gia ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn nh­: ®éc lËp vÒ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i quèc tÕ, c«ng khai râ rµng c¸c sè liÖu kinh tÕ, quèc gia ®ã ph¶i cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ cã nguyÖn väng tham gia trë thµnh thµnh viªn vµ cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu trong viÖc thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh trong WTO. + Thñ tôc gia nhËp WTO: - Héi ®ång néi c¸c lËp uû ban xÐt duyÖt giao cho n­íc muèn tham gia dù mét danh môc c¸c c©u hái vµ dù th¶o nghÞ ®Þnh gia nhËp WTO. - Trªn c¬ së b¸o c¸o tr¶ lêi c©u hái, chñ tÞch uû ban sÏ triÖu tËp c¸c thµnh viªn vµ n­íc muèn tham dù ®Ó bµn b¹c, t×m hiÓu vµ ®Æt thªm c¸c c©u hái (nÕu cã). - N­íc muèn tham gia ®µm ph¸n vÒ ®iÒu kiÖn gia nhËp vµ ­u ®·i thuÕ quan víi c¸c n­íc thµnh viªn. C¸c n­íc muèn tham gia nép ®¬n lªn tæng gi¸m ®èc WTO. Uû ban xÐt duyÖt ®Ö tr×nh lªn héi ®ång chung ®Ó phª duyÖt. Quèc
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc gia nép ®¬n trë thµnh thµnh viªn khi ®­îc sô ®ång ý cña Ýt nhÊt 2/3 sè thµnh viªn hiÖn cã vµ ®­îc quèc héi n­íc ®ã th«ng qua. + Lîi thÕ cña c¸c n­íc khi lµ thµnh viªn cña WTO WTO víi t­ c¸ch lµ mét tæ chøc quèc tÕ cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi vãi môc ®Ých lµ n©ng cao møc sèng cña nh©n ®©n thµnh viªn c¸c n­íc, sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc cña thÕ giíi, ®¶m b¶o viÖc lµm vµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i. - C¸c thµnh viªn khi tham gia vµo tæ chøc nµy sÏ ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN) quy chÕ ®èi xö quèc gia (NT), møc thuÕ quan ®Æc biÖt ®èi víi tõng thµnh viªn khi xuÊt nhËp khÈu. Nh­ vËy, c¸c quèc gia nµy cã thÓ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã lîi thÕ, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng hµnh ho¸, dÞch vô. §èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®­îc chÕ ®é ­u ®·i do WTO quy ®Þnh, ®­îc phÐp b¶o hé nh÷ng ngµnh nghÒ cßn non yÕu cao h¬n c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. - MÆt kh¸c, c¸c thµnh viªn cña tæ chøc cßn ®­îc gi¶i quyÕt mäi bÊt ®ång, tranh chÊp th­¬ng m¹i trong khu«n khæ cña hÖ thèng th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng, phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng ph¸p quèc tÕ, ®¶m b¶o cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn nhÊt ®­îc h­ëng nh÷ng lîi Ých thùc sù tõ sù t¨ng tr­ëng cña th­¬ng m¹i quèc tÕ phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc nµy vµ khuyÕn khÝch c¸c n­íc ngµy cµng héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. - H¬n n÷a, WTO cã chøc n¨ng lµ c¬ chÕ kiÓm ®iÓm c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc thµnh viªn ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn môc tiªu thóc ®Èy tù do ho¸ th­¬ng m¹i, tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña WTO vµ quy ®Þnh nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn. §iÒu nµy gióp cho c¸c thµnh viªn cña tæ chøc thuËn lîi cho viÖc tho¶ thuËn th­¬ng m¹i, giao l­u bu«n b¸n, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ, du lÞch vµ ®em l¹i lîi Ých cho ®«ng ®¶o ng­êi d©n ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ víi gi¸ rÎ nhÊt. 4/ NÒn kinh tÕ cña Trung Quèc tr­íc khi gia nhËp WTO : Trung Quèc lµ mét ®Êt n­íc cã diÖn tÝch 9.597.000 km2, ®øng thø t­ sau Liªn Bang Nga (17.075.000 km2), Canada (9.971.000 km2) vµ Mü (9.629.000 km2), gÊp 30 lÇn so víi diÖn tÝch n­íc ta. D©n sè gi÷a n¨m 2000 kho¶ng 2.264,5 triÖu ng­êi, ®«ng nhÊt thÕ giíi, chiÕm 20,8% d©n sè toµn
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc cÇu, gÊp h¬n 15 lÇn d©n sè ViÖt Nam. Tû lÖ d©n sè thµnh thÞ n¨m 2000 cña Trung Quèc lµ 31% cao h¬n tû lÖ 23,5% cña ViÖt Nam. Tû lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp n¨m 1998 cña Trung Quèc lµ 47,5% thÊp h¬n tû lÖ 70% cña ViÖt Nam. Sau 20 n¨m c¶i c¸ch kinh tÕ, ngo¹i th­¬ng cña Trung Quèc ®· v­¬n lªn tõ vÞ trÝ thø 32 lªn vÞ trÝ thø 7 trªn thÕ giíi, kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 10 lÇn. N¨m 2001 võa qua, tæng thu nhËp quèc d©n (GNP) cña Trung Quèc ®¹t 1.190 tû USD. Theo sè liÖu cña h¶i quan Trung Quèc, riªng n¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu ngo¹i th­¬ng cña Trung Quèc ®¹t 474 tû USD víi møc xuÊt siªu 24 tû USD. Trung Quèc còng ®øng ®Çu vÒ xuÊt khÈu trong nhãm c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Kho¶ng mét nöa kim ng¹ch ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc “ thÇu l¹i” nghÜa lµ Trung Quèc mua nguyªn vËt liÖu ®Ó chÕ biÕn råi t¸i xuÊt. Trong 20 n¨m qua, GDP cña Trung Quèc ®· t¨ng 16 lÇn. Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) cña Trung Quèc n¨m 1999 ®¹t 8.205,4 tû NDT, tÝnh theo tû gi¸ hèi ®o¸i b×nh qu©n (®­îc duy tr× trong 5 n¨m liÒn ) lµ 8,28 NDT/USD th× GDP cña Trung Quèc ®¹t xÊp xØ 1.000 USD, gÊp h¬n 35 lÇn cña ViÖt Nam (28,54 tû USD). Trung Quèc lµ quèc gia cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao nhÊt Ch©u A', quèc gia cã thÞ tr­êng néi ®Þa lín nhÊt thÕ giíi. N¨m 2000, thu nhËp hµng n¨m trªn mét ®Çu ng­êi cña Trung Quèc chØ ®¹t 850 USD so víi 9.000 USD cña Hµn Quèc vµ 35.000 USD cña NhËt B¶n. Trung Quèc cã t­¬ng ®èi nhiÒu lîi thÕ: lao ®éng dåi dµo, quy m« d©n sè lín cho nªn nhu cÇu cßn rÊt lín; tµi nguyªn phong phó, ®a d¹ng, cã chÕ ®é chÝnh trÞ æn ®Þnh; cã hÖ thèng chÝnh s¸ch theo h­íng cëi më. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, Trung Quèc ®· chiÕm vÞ trÝ thø hai trªn thÕ giíi vÒ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, chØ sau Mü. Trung Quèc lµ n¬i thu hót ®­îc nhiÒu vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, b×nh qu©n thêi kú 1995-2000 lªn ®Õn 41 tû USD/n¨m, chiÕm 70% tæng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi tõ Ch©u ¢u, B¾c Mü vµo §«ng ¸. Trung Quèc còng lµ n­íc cã tû lÖ vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn so víi GDP kh¸ cao. Céng kim ng¹ch xuÊt khÈu víi ®Çu t­ n­íc ngoµi, Trung Quèc trë thµnh n­íc ®øng thø hai thÕ giíi vÒ dù tr÷ ngo¹i tÖ (sau NhËt B¶n) víi h¬n 165 tû USD. Theo c¬ quan thèng kª, trong nöa ®Çu n¨m nay, nÒn kinh tÕ Trung Quèc t¨ng 7,9% so víi cïng kú n¨m ngo¸i. ¤ng Yiping Huang - mét chuyªn gia kinh tÕ cña Salomon Smith Barney (tËp ®oµn cung cÊp c¸c dÞch vô qu¶n lý tµi
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc s¶n, ®Çu t­ ng©n hµng vµ m«i giíi chøng kho¸n toµn cÇu), t¹i Hång K«ng cho biÕt: "ViÖc ®Çu t­ trùc tiÕp t¨ng cïng víi kh¶ n¨ng gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) trong t­¬ng lai gÇn còng cã thÓ gióp t¨ng tr­ëng kinh tÕ t¨ng thªm 1%. Khi Trung Quèc gia nhËp WTO sÏ gióp cho c¸c nhµ xuÊt khÈu lín cña Trung Quèc th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Nã còng sÏ cho phÐp nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi giµnh ®­îc lîi thÕ ”. Víi viÖc thµnh c«ng trong cuéc ®ua giµnh quyÒn ®¨ng cai Olympic 2008 sÏ gióp tû lÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ Trung Quèc t¨ng thªm tõ 0,3% ®Õn 0,4%. §©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng vÒ t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ Trung Quèc. §Ó thóc ®Èy tiªu dïng néi ®Þa, ChÝnh phñ Trung Quèc hiÖn ®ang t¨ng chi tiªu x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng céng vµ t¨ng l­¬ng cho c¸c viªn chøc.. Nhµ n­íc cã kÕ ho¹ch ph¸t hµnh 150 tû NDT tr¸i phiÕu néi ®Þa trong n¨m nay cho c¸c quü viÖc lµm c«ng céng, hy väng t¹o ®­îc nhiÒu viÖc lµm vµ duy tr× chi tiªu x· héi 5/ Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ®èi víi Trung Quèc khi lµ thµnh viªn cña -WTO a/ Nh÷ng thuËn lîi ®èi víi Trung Quèc khi gia nhËp WTO : Tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­, vÒ lý thuyÕt, lu«n lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cho bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo tham gia vµo qu¸ tr×nh ®ã. NÒn kinh tÕ Trung Quèc kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ. MÆc dï cÇn cã thêi gian ®Ó cã nh÷ng tÝnh to¸n ®Þnh l­îng chÝnh x¸c nh÷ng lîi Ých vµ th¸ch thøc do viÖc trë thµnh thµnh viªn WTO ®em l¹i, song hiÖn thêi, b»ng quan s¸t thùc chøng ®· cã thÓ thÊy nh÷ng ¶nh h­ëng lín trªn c¶ cÊp ®é vÜ m« vµ vi m«. + Trung Quèc sÏ ®­îc tham gia quy t¾c mËu dÞch quèc tÕ vµ ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc mét c¸ch réng r·i. Sö dông c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp cña WTO cã thÓ lµm gi¶m sù h¹n chÕ vÒ tÝnh kú thÞ ®¬n ph­¬ng cña c¸c n­íc ph­¬ng t©y gãp phÇn c¶i thiÖn m«i tr­êng bªn ngoµi vµ xóc tiÕn quan hÖ mËu dÞch. Cã thÓ th©m nhËp tham gia ph©n c«ng quèc tÕ, ®iÒu nµy cã lîi cho quèc tÕ ho¸ s¶n phÈm. + Lîi Ých tiÕp theo mµ Trung Quèc thu ®­îc tõ viÖc gia nhËp WTO lµ n©ng cao hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ trªn c¬ së h×nh thµnh mét m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng. Mét thÞ tr­êng kinh doanh lµnh m¹nh, kh«ng ph©n biÖt c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham gia vµo ®ã lµ ®éng lùc khiÕn cho nÒn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc doanh nghiÖp nãi riªng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ph¸t huy tèi ®a nh÷ng lîi thÕ so s¸nh mµ Trung Quèc vèn cã. + Ba lµ, xÐt trªn gãc ®é ng¾n h¹n vµ trung h¹n, tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ sÏ gãp phÇn ®Èy nhanh thªm tiÕn tr×nh t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ Trung Quèc. Tù do ho¸ th­¬ng m¹i, còng cã nghÜa lµ gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c h¹n chÕ nhËp khÈu kh¸c khiÕn gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa sÏ rÎ h¬n, ng­êi tiªu dïng Trung Quèc sÏ cã lîi vµ kÝch thÝch nhu cÇu ®Çu t­ vµ nhu cÇu trong n­íc. HÖ qu¶ lµ, nhu cÇu ®Çu t­ vµ tiªu dïng sÏ kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn. + Mét thuËn lîi kh¸c cña viÖc gia nhËp nµy lµ nÒn kinh tÕ Trung Quèc sÏ Ýt bÞ tæn th­¬ng, bÞ tÊn c«ng bëi nh÷ng hµnh vi b¶o vÖ mËu dÞch hoÆc trõng ph¹t kinh tÕ bëi c¸c quèc gia kh¸c trong tr­ßng hîp cã tranh chÊp kinh tÕ, th­¬ng m¹i hay nh÷ng lý do chÝnh trÞ nµo ®ã. +ViÖc gia nhËp vµ c¸c cam kÕt thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c tù do ho¸ th­¬ng m¹i, Trung Quèc ®· kh¼ng ®Þnh ®­êng lèi nhÊt qu¸n trong c«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa, tiÕn thªm mét b­íc míi vÒ chÊt trong viÖc hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ kinh doanh cña m×nh. b/ Khã kh¨n ®èi víi Trung Quèc khi gia nhËp WTO : Tuy vËy, kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc r»ng gia nhËp WTO, còng nh­ nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn kh¸c Trung Quèc sÏ gÆp ph¶i nh÷ng bÊt lîi nhÊt ®Þnh. + Khi gia nhËp, toµn bé thÓ chÕ kinh tÕ sÏ cã sù chuyÓn ®æi vÒ c¨n b¶n. MÆc dï 20 n¨m qua lµ b­íc chuÈn bÞ kh¸ lín, nh­ng nh÷ng chuÈn bÞ ®ã chñ yÕu tËp trung vµo nh÷ng lÜnh vùc cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, phôc vô cho chiÕn l­îc kinh tÕ h­íng vµo xuÊt khÈu. Trung Quèc sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi ®èi mÆt víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hïng m¹nh kh¸c. Ch¼ng h¹n, nÕu khu«n khæ ph¸p lý cña Trung Quèc kh«ng phï hîp víi khu«n khæ ph¸p lý quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cña Trung Quèc sÏ kh«ng ®­îc b¶o vÖ khi x¶y ra tranh chÊp th­¬ng m¹i. + Th¸ch thøc lín tiÕp theo lµ nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh tõ viÖc thóc ®Èy nhanh chãng tiÕn tr×nh c¶i c¸ch khu vùc kinh tÕ quèc doanh, chñ yÕu lµ trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. C¶i c¸ch sÏ khiÕn cho tèc ®é t¨ng tr­ëng trong c«ng nghiÖp chËm l¹i trong mét thêi gian, mét phÇn ®Çu t­ do nhµ n­íc
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc vµo khu vùc nµy gi¶m, phÇn n÷a lµ nh÷ng xÝ nghiÖp yÕu kÐm sÏ ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt, ®ãng cöa hoÆc chuyÓn ®æi sang nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh míi. + Nh÷ng th¸ch thøc trong n«ng nghiÖp thËm chÝ cã thÓ cßn nghiªm träng h¬n trong c«ng nghiÖp. Khi c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i bÞ lo¹i bá hoÆc gi¶m thiÓu, n«ng s¶n nhËp khÈu tõ Mü vµ Ch©u ¢u víi gi¸ thÊp h¬n sÏ khiÕn nÒn kinh tÕ n«ng th«n Trung Quèc bÞ mét søc Ðp rÊt lín, hµng triÖu hé n«ng d©n víi t­ c¸ch lµ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh n«ng nghiÖp cã thÓ bÞ ph¸ s¶n. Sè ng­êi nµy sÏ ®i chuyÓn vÒ c¸c thµnh phè c«ng nghiÖp, cµng gia t¨ng søc Ðp lªn vÊn ®Ò thÊt nghiÖp. ChÝnh phñ sÏ ph¶i ®èi phã víi c¸c vÊn ®Ò x· héi gay g¾t mµ hiÖn cã ch­a thÓ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ. 6/ Nh÷ng ¶nh h­ëng ®èi víi quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i ViÖt - Trung khi Trung Quèc gia nhËp WTO: §èi víi ViÖt Nam, viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña kinh tÕ ViÖt Nam, trong ®ã cã vÊn ®Ò xuÊt khÈu vµ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, còng nh­ quan hÖ song ph­¬ng gi÷a hai n­íc: + Mét lµ, vÒ quan hÖ song ph­¬ng gi÷a hai n­íc. Tõ khi b×nh th­êng ho¸ quan hÖ n¨m 1991 ®Õn nay, mèi quan hÖ ViÖt - Trung ®· cã b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc. Nh×n vÒ c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt khÈu trong thêi gian qua gi÷a hai n­íc cho thÊy: ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu nguyªn vËt liÖu, n«ng, l©m, h¶i s¶n ch­a qua chÕ biÕn; cßn ch­a nhËp khÈu chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, hµng tiªu dïng vµ hµng ho¸ ®· gia c«ng chÕ biÕn. C¬ cÊu hµng ho¸ nãi trªn cã tÝnh bæ sung cho nhau t­¬ng ®èi râ nÐt. V× vËy, sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO, tÝnh bæ sung trªn vÉn cßn duy tr× trong mét thêi gian. Tuy nhiªn, do ViÖt Nam ch­a ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i cña n­íc thµnh viªn nªn nÕu muèn t¨ng tæng kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu lªn gÊp ®«i trong thêi gian 2001 - 2005 th× c¸c ngµnh h÷u quan hai n­íc cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p h÷u hiÖu h¬n míi thùc hiÖn ®­îc. §iÒu ®¸ng chó ý ë ®©y lµ ngoµi bu«n b¸n chÝnh ng¹ch, gi÷a hai n­íc cßn cã bu«n b¸n tiÓu ng¹ch biªn giíi, tû lÖ gi÷a hai h×nh thøc nµy còng dao ®éng trong kho¶ng 50% - 60%. Víi ®­êng biªn giíi ®Êt liÒn dµi 1350 km vµ ®­êng biªn giíi biÓn, ®i l¹i dÔ dµng, nÕu kh«ng cã sù qu¶n lý tèt th× hµng ho¸ ph­¬ng T©y víi ­u thÕ vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ mét khi ®· th©m nhËp thÞ tr­êng Trung Quèc sÏ rÊt dÔ dµng trµn qua biªn giíi vµo ViÖt Nam, g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc + Hai lµ, ¶nh h­ëng ®Õn lÜnh vùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Theo c¸c chuyªn gia, hiÖn t¹i c¶ ViÖt Nam vµ Trung Quèc cïng cã mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ chèt ®­îc tiªu thô t¹i c¸c thÞ tr­êng Mü, NhËt, EU, ASEAN v.v..nh­: hµng dÖt may, giÇy dÐp, gèm sø vµ hµng ®iÖn tö .. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng Trung Quèc chiÕm ­u thÕ c¶ vÒ khèi l­îng lÉn thÞ phÇn, cßn hµng ViÖt Nam cã ®iÓm yÕu lµ gi¸ thµnh cao do gi¸ ®Çu vµo cao. Khi Trung Quèc gia nhËp WTO, n­íc nµy sÏ ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan, h¹n ng¹ch xuÊt khÈu, nhÊt lµ t¹i c¸c thÞ tr­êng Mü, NhËt, EU, th× nh÷ng mÆt hµng cïng chñng lo¹i cña ViÖt Nam sÏ rÊt khã c¹nh tranh víi hµng ho¸ Trung Quèc. §ã lµ ch­a tÝnh ®Õn viÖc khi ®ång Nh©n D©n TÖ (NDT) nÕu ®­îc tù do chuyÓn ®æi, tû gi¸ hèi ®o¸i cña nã sÏ th­êng xuyªn dao ®éng, lµm cho søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ Trung Quèc cµng ®­îc n©ng cao ë trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. + Ba lµ, ¶nh h­ëng trong lÜnh vùc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. H¬n 20 n¨m qua, nhê thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa, Trung Quèc ®· trë thµnh quèc gia lín nhÊt trong sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ thø hai trªn thÕ giíi trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. Khi gia nhËp WTO, m«i tr­êng ®Çu t­ cña Trung Quèc c¶ vÒ “m«i tr­êng cøng” (c¬ së h¹ tÇng) lÉn “m«i tr­êng mÒm” (c¬ chÕ chÝnh s¸ch) sÏ ®­îc c¶i thiÖn h¬n n÷a, Trung Quèc sÏ trë thµnh mét “®iÓm nãng ” thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cña thÕ giíi. §©y còng lµ mét c¬ héi tèt cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña mét sè n­íc §«ng Nam ¸ khi ®Õn ®Çu t­ t¹i Trung Quèc. Khi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Õn Trung Quèc nhiÒu h¬n, thÞ tr­êng Trung Quèc còng sÏ cÇn nhiÒu h¬n c¸c nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt. Nh­ vËy, c¸c n­íc §«ng Nam ¸ cã ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu nhiÒu h¬n c¸c nguyªn liÖu nh­ x¨ng dÇu, than ®¸, cao su.. cho thÞ tr­êng khæng lå nµy. Nh­ng mÆt kh¸c, còng cÇn thÊy r»ng søc “hÊp dÉn” cña Trung Quèc còng sÏ tao nªn mét sù c¹nh tranh ®èi víi c¸c n­íc §«ng Nam ¸, trong ®ã cã ViÖt Nam.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc PhÇn II: Th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò xuÊt khÈu khi Trung quèc gia nhËp WTO I/ Thùc tr¹ng vÒ xuÊt khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y: Lµ mét quèc gia lín m¹nh cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång trong c¬ cÊu ph¸t triÓn kinh tÕ trong nhiÒu n¨m trë l¹i ®©y, Trung Quèc ®· vµ ®ang lµ mét ®èi t¸c quan träng nh­ng ®ång thêi còng lµ mét ®èi thñ c¹nh tranh kh¸ m¹nh cña c¸c n­íc ASEAN, trong ®ã cã ViÖt Nam. ViÖc quèc gia nµy chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn ®Çy ®ñ cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO) trong thêi gian nµy sÏ lµ mét th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi c¸c ngµnh kinh tÕ cña ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. - Nh×n chung, vÊn ®Ò xuÊt khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc t¨ng m¹nh trong 10 n¨m qua. Ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng gi÷a hai n­íc ®­îc thùc hiÖn th«ng qua nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau nh­ bu«n b¸n chÝnh ng¹ch, bu«n b¸n tiÓu ng¹ch, t¹m nhËp t¸i xuÊt, trong ®ã bu«n b¸n chÝnh ng¹ch vµ tiÓu ng¹ch lµ hai ph­¬ng thøc chÝnh. + VÒ xuÊt nhËp khÈu chÝnh ng¹ch: KÓ tõ n¨m 1991 ®Õn nay, quan hÖ bu«n b¸n gi÷a hai n­íc t¨ng kh¸ ®Òu tõ 272 triÖu USD n¨m 1991 lªn 1400 triÖu USD n¨m 2000. Kim ng¹ch nµy b»ng kho¶ng 0,4% tæng kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña Trung Quèc nh­ng l¹i xÊp xØ 10% tæng kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam. N¨m 2000, tæng kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu ®¹t 2,957 tû USD (tho¶ thuËn gi÷a hai chÝnh phñ lµ 2 tû USD), t¨ng 78 lÇn so víi n¨m 1991, trong ®ã xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc ®¹t 1,534 tû USD. Riªng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc ®¹t 794,1 triÖu USD víi møc t¨ng tr­ëng lµ 30%. Cïng víi viÖc ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ ViÖt Nam vµ Trung Quèc, c¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu còng phÊt triÓn theo. Hµng ho¸ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Trung Quèc gåm 4 nhãm chÝnh: nhãm hµng nguyªn liÖu, nhãm hµng n«ng s¶n, nhãm hµng thuû s¶n t­¬i sèng, thuû s¶n ®«ng l¹nh vµ nhãm hµng tiªu dïng. Trong 7 thµng ®Çu n¨m 2001, ViÖt Nam ®· xuÊt sang Trung Quèc 153 triÖu USD hµng h¶i s¶n, 126 triÖu USD hµng rau qu¶, 11 triÖu USD hµng dÖt may vµ 3,2 triÖu USD hµng giÇy dÐp. Hµng ho¸ cña ViÖt Nam nhËp khÈu tõ Trung Quèc gåm 5
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc nhãm mÆt hµng chÝnh lµ: D©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång bé; m¸y mãc thiÕt bÞ; nguyªn nhiªn liÖu; mÆt hµng n«ng s¶n vµ hµng tiªu dïng nh­ s¶n phÈm ®iÖn tö, xe m¸y, quÇn ¸o, ®å ch¬i trÎ em.. Kim ng¹ch xnk hµng ho¸ ViÖt Nam - Trung Quèc thêi kú 1991 -2000 (§¬n vÞ: TriÖu USD) N¨m Tæng kim ViÖt Nam ViÖt Nam ng¹ch xuÊt nhËp 1991 37.7 19.3 18.4 1992 127.4 95.6 31.8 1993 221.3 135.8 85.5 1994 439.9 295.7 144.2 1995 691.6 361.9 329.7 1996 669.2 340.2 329 1997 878.5 471.1 407.4 1998 989.4 478.9 510.5 1999 1542.3 858.9 683.4 2000 2957 1534 1423 Nguån: H¶i quan ViÖt Nam (Trung t©m tin häc vµ thèng kª) + VÒ xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch: Bu«n b¸n qua biªn giíi lµ mét bé phËn ®¸ng kÓ trong tæng kim ng¹ch gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc. Trong 10 n¨m qua, ë nh÷ng n¨m ®Çu tû lÖ dao ®éng gi÷a bu«n b¸n chÝnh ng¹ch vµ bu«n b¸n tiÓu ng¹ch th­êng lµ ë møc tõ 50% - 60%. Vµo thêi gian nµy, kh«ng chØ chiÕm tû träng lín, xuÊt nhËp khÈu tiÓu ng¹ch cßn gãp phÇn ®¸p øng trao ®æi cña d©n c­ hai n­íc, c¶i thiÖn, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n khu vùc biªn giíi. + VÒ ®Çu t­ trùc tiÕp cña Trung Quèc vµo ViÖt Nam, tÝnh ®Õn hÕt 9 th¸ng n¨m 2001, Trung Quèc míi cã 136 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 196 triÖu USD, ®øng thø 28 trong sè c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ ®Çu t­ vµo n­íc ta. Vèn ®Çu t­ b×nh qu©n cña mét dù ¸n Trung Quèc míi chØ ë møc 1,4 triÖu USD, t­¬ng ®­¬ng 10% møc b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. II/ Th¸ch thøc ®èi víi viÖc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam: 1.XuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Trung Quèc vµ c¸c thÞ tr­êng thø ba kh¸c khi Trung Quèc gia nh©p WTO: a/ ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang c¸c thÞ tr­êng thø ba: Ngay c¶ khi Trung Quèc ch­a ký ®­îc tho¶ thuËn th­¬ng m¹i víi Mü vµ Ch©u
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ¢u th× hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c trong khu vùc còng bÞ hµng Trung Quèc c¹nh tranh quyÕt liÖt. Theo ban th­ ký cña ASEAN, kÕt qu¶ chung cña nh÷ng ¶nh h­ëng nµy lµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam sÏ gi¶m kho¶ng 8 triÖu USD, tøc lµ gÇn 0,05%kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2000. NÕu chia ®Òu cho c¸c nhãm hµng th× bÞ c¹nh tranh nhiÒu nhÊt lµ hµng dÖt may vµ giÇy dÐp, kim ng¹ch cña c¸c ngµnh nµy sÏ gi¶m kho¶ng 0,3%. §èi víi c¸c mÆt hµng tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam ngoµi s¶n phÈm ®iÖn tö th«ng th­êng, mÆt hµng ®iÖn tö viÔn th«ng vµ tin häc. MÆc dï nh÷ng s¶n phÈm nµy trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, song còng ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh gay g¾t. Trong c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü chØ chiÕm 4%, trong khi tû träng nµy cña Trung Quèc khi ch­a ký tho¶ thuËn th­¬ng m¹i lµ 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. ViÖc Trung Quèc lµ thµnh viªn cña WTO cµng gióp cho Trung Quèc cã thªm kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¨ng nhanh xuÊt khÈu, trë thµnh ®èi thñ nÆng ký trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo khu vùc. Víi t­ c¸ch lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, khi vµo WTO, Trung Quèc sÏ ®­îc h­ëng ­u ®·i khi xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc ph¸t triÓn. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ ViÖt Nam sÏ vÊp ph¶i sù c¹nh tranh m¹nh khi xuÊt khÈu sang Trung Quèc còng nh­ 141 thµnh viªn kh¸c cña WTO, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngµnh may mÆc, giÇy dÐp, h¶i s¶n, g¹o, gèm sø, chÌ, rau qu¶, thñ c«ng mü nghÖ, s¶n phÈm ®iÖn tö, s¶n phÈm gç. ViÖt Nam ch­a lµ thµnh viªn cña WTO nh­ng ViÖt Nam còng ®¹t ®­îc c¸c tho¶ thuËn vÒ quy chÕ tèi huÖ quèc víi nh÷ng n­íc nµy. §èi víi thÞ tr­êng Hoa Kú, bÊt lîi c¹nh tr¹nh kh«ng ph¶i lµ do Trung Quèc gia nhËp WTO mµ do hµng ho¸ Trung Quèc ®­îc h­ëng thuÕ suÊt tèi huÖ quèc cßn ViÖt Nam th× ch­a. V× vËy HiÖp ®Þnh ViÖt - Mü ®­îc phª chuÈn vµo th¸ng 12/2001 võa qua th× nh÷ng bÊt lîi trªn bÞ triÖt tiªu. Mét thuËn lîi kh¸c mµ Trung Quèc cã ®­îc víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn cña WTO, hä sÏ cã mét vÞ thÕ ngang hµng víi c¸c n­íc kh¸c khi cã c¸c vô tranh chÊp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu mµ gÇn ®©y nhiÒu n­íc tiªn tiÕn, nhÊt lµ Mü, th­êng tè c¸o Trung Quèc b¸n ph¸ gi¸ khi hµng xuÊt khÈu cña n­íc nµy t¨ng m¹nh. §èi víi ViÖt Nam kh«ng ph¶i tõ n¨m 2005 trë ®i th× ViÖt Nam míi chÞu søc Ðp cña viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO mµ ngay trong mét,
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc hai n¨m tíi nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ “c¶m nhËn” ®­îc ngay ¸p lùc nµy. Tr­íc hÕt, ®Ó ®­îc gia nhËp WTO Trung Quèc ®· ph¶i chÊp nhËn ®Èy m¹nh c¶i c¸ch ph¸p luËt, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch thuÕ, t¹o thuËn lîi cho m«i tr­êng kinh doanh. H¬n n÷a, thÞ tr­êng Trung Quèc më réng cho hµng ho¸ n­íc ngoµi vµo nhiÒu h¬n, buéc c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc ph¶i c¬ cÊu l¹i s¶n xuÊt, chÊp nhËn c¹nh tranh ®Ó sinh tån. Cã thÓ nãi, më cöa, chÊp nhËn c¹nh tranh, míi lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt b¶o hé cho nÒn kinh tÕ cña mçi n­íc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu trªn sÏ “mµi dòa” b¶n lÜnh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn b×nh diÖn quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc. §©y còng lµ mét søc Ðp ®èi víi ViÖt Nam. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam nh­ giÇy dÐp, dÖt may ®Òu lµ thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña Trung Quèc. Cho dï h¹n ng¹ch cña c¸c n­íc dµnh cho ViÖt Nam kh«ng gi¶m nh­ng nÕu søc c¹nh tranh cña hµng Trung Quèc tèt h¬n, phï hîp víi thÞ hiÕu h¬n th× c¸c nhµ nhËp khÈu cã thÓ sÏ chuyÓn ®¬n ®Æt hµng tõ doanh nghiÖp ViÖt Nam sang doanh nghiÖp Trung Quèc. Khi Trung Quèc gia nhËp WTO th× c¸c thÞ tr­êng lín nh­ EU, NhËt B¶n kh«ng cã lý do g× ®Ó sö dông hµng rµo mËu dÞch ®èi víi hµng Trung Quèc. Trong cuéc héi th¶o bµn vÒ nh÷ng t¸c ®éng cña viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO ngµy 05/ 03/ 2001 t¹i Hµ Néi TS NguyÔn TrÝ Thµnh - ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý trung ­¬ng cho biÕt: “Thùc chÊt cuéc c¹nh tranh gi÷a hµng ho¸ ViÖt Nam vµ Trung Quèc lµ cuéc c¹nh tranh ®Ó ®¹t ®Õn mét thÓ chÕ kinh tÕ tèt h¬n. §ã lµ cuéc c¹nh tranh ®Ó gi¶m nh÷ng chi phÝ kh«ng trùc tiÕp, t¨ng c­êng tÝnh minh b¹ch vµ g¶m thiÓu tham nhòng. Mét vÊn ®Ò kh¸c ®­îc ®Æt ra lµ trong tr­êng hîp ViÖt Nam vµ Trung Quèc cïng ®­îc h­ëng mét ®iÒu kiÖn mËu dÞch t­¬ng tù, cïng tiªu thô ë mét thÞ tr­êng nh­ nhau th× d­êng nh­ Trung Quèc chiÕm ­u thÕ tuyÖt ®èi vÒ c¹nh tranh ®èi víi nh÷ng mÆt hµng chñ chèt. Nh÷ng lîi thÕ cña Trung Quèc ®­îc nh×n nhËn lµ vèn, nguån tµi nguyªn, nguån nh©n lùc”. Tõ ®©y cã thÓ dù ®o¸n tr­íc r»ng, hµng ho¸ kÓ c¶ nh÷ng mÆt hµng cã thÕ m¹nh ë ViÖt Nam nh­ thuû s¶n, n«ng s¶n, chÕ biÕn, dÖt may, da- giÇy... c¹nh tranh rÊt vÊt v¶ víi hµng ho¸ Trung Quèc khi xuÊt khÈu sang n­íc thø ba. b/ ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Trung Quèc:
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc Khi Trung Quèc gia nhËp WTO th× c¸c n­íc thµnh viªn cña tæ chøc nµy cã thÓ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Trung Quèc mét c¸ch dÔ dµng h¬n bëi møc thuÕ gi¶m. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho ViÖt Nam khi xuÊt khÈu sang Trung Quèc bëi ViÖt Nam ch­a lµ thµnh viªn cña WTO vµ hµng ho¸ cña ViÖt Nam còng khã cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi hµng ho¸ c¸c n­íc kh¸c. Mét th¸ch thøc kh«ng nhá kh¸c lµ hµng Trung Quèc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam sÏ gia t¨ng trong thêi gian võa qua. Hµng Trung Quèc víi gi¸ rÎ, mÉu m· ®Ñp, hîp tói tiÒn vµ thÞ hiÕu cña ®a sè d©n c­ ViÖt Nam. Nay ®Ó c¹nh tranh víi hµng ho¸ n­íc ngoµi, Trung Quèc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶, gi¸ c¶ l¹i rÎ h¬n th× l¹i cµng dÔ x©m nhËp vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam. MÆt kh¸c, quy m« kinh tÕ cña Trung Quèc còng tiÕp tôc t¨ng nhanh lµm cho quy m« xuÊt khÈu còng gia t¨ng theo vµ ViÖt Nam còng lµ thÞ tr­êng ®Ó Trung Quèc xuÊt khÈu thuËn lîi. Kinh nghiÖm cña Trung Quèc vÒ viÖc xuÊt khÈu trong thêi gian qua lµ kh«ng qu¸ coi träng thu l·i qu¸ viÖc b¸n víi gi¸ cao mµ l¹i coi träng viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô ®­îc nhiÒu s¶n phÈm ®Ó tËn dông c«ng suÊt thiÕt bÞ, lao ®éng, vèn vay, kho tµng, chi phÝ qu¶n lý ®Ó gi¶m chi phÝ khÊu hao, tiÒn c«ng, tiÒn l·i vay, chi phÝ qu¶n lý, b¶o qu¶n trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, quay vßng vèn nhanh, khi cÇn cã thÓ b¸n d­íi gi¸ chÞu lç cßn h¬n lµ kh«ng thu håi ®­îc vèn. §iÒu nµy còng lµm cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt cña ViÖt Nam ph¶i khèn ®èn nhiÒu phen. Mét sè mÆt hµng cña Trung Quèc nÕu tiªu thô trong n­íc th× ph¶i nép thuÕ, nÕu b¸n ë n­íc ngoµi th× kh«ng ph¶i nép thuÕ nªn gi¸ rÎ h¬n khi b¸n trong n­íc. MÆc dï vËy, trong bèi c¶nh vÒ xuÊt khÈu, ViÖt Nam còng cã nh÷ng mÆt hµng cã lîi thÕ riªng nh­ n«ng s¶n nhiÖt ®íi, chÕ biÕn h¶i s¶n, mét sè c©y c«ng nghiÖp nh­ cao su, cµ phª. V× thÕ trong bu«n b¸n song ph­¬ng gi÷a hai n­íc ViÖt Nam - Trung Quèc còng kh«ng bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu. Theo bµ Pan-Jine - Häc viÖn kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi - ViÖn sü khoa häc x· héi Trung Quèc cho biÕt: “Kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a hai n­íc lµ h¬n 2 tû ®« la, thùc ra th× theo t«i nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu kinh tÕ hai n­íc th× kh«ng gian ph¸t triÓn kinh tÕ mËu dÞch cßn rÊt lín. Trung Quèc gia nhËp WTO th× víi ViÖt Nam cã thÓ cã c¬ héi nhiÒu h¬n th¸ch thøc v× Trung Quèc xuÊt hµng sang ViÖt Nam tøc lµ còng ph¸t triÓn kh¶ n¨ng nhËp hµng cña ViÖt Nam”. ViÖt Nam cßn cã lîi thÕ riªng v× lµ thµnh viªn cña ASEAN, cô thÓ lµ vÒ thuÕ quan khi ®ang n»m trong khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA). V× Trung Quèc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña AFTA mÆc dï ý t­ëng thµnh lËp AFTA më réng Trung Quèc ®· ®Ò xuÊt nh­ng cho ®Õn nay ch­a thùc hiÖn
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc ®­îc th× cã nh÷ng mÆt khi vµo WTO trong khu«n khæ AFTA chØ cßn 5% vÝ dô nh­ lµ hµng ®iÖn tö trong khi ®ã WTO lµ 25% cho nªn ViÖt Nam hoµn toµn lµ cã lîi thÕ ®Ó cã thÓ v­ît Trung Quèc trong lÜnh vùc nµy. “ Sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña Trung Quèc qu¸ cao” ®· g©y ra søc Ðp c¹nh tranh to lín vÒ nhiÒu mÆt ®èi víi nÒn kinh tÕ c¸c n­íc §«ng-¸, vïng kinh tÕ c¸c n­íc ASEAN ph¶i ®øng mòi chÞu sµo, tranh giµnh víi Trung Quèc sù ®Çu t­ trùc tiÕp tõ phÝa bªn ngoµi vµ giao chiÕn trùc diÖn víi Trung Quèc ®Ó giµnh lÊy thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸. Mäi ng­êi ®Òu biÕt sù t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu m¹nh nh­ vò b·o cña Trung Quèc lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ m¹nh mÏ cña nã. Nãi mét c¸ch râ h¬n, sù më réng mËu dÞch nhanh chãng cña Trung Quèc lµ kÕt qu¶ cña sù ®Çu t­ to lín, trùc tiÕp tõ bªn ngoµi vµo, nhÊt lµ sau n¨m 1990, Trung Quèc thu hót ®Çu t­ thµnh c«ng khi cßn ch­a lµ thµnh viªn cña WTO, quy m« thu hót vèn cña Trung Quèc ®· h¬n h¼n tæng sè cña c¸c n­íc Ch©u-¸ g ép l¹i. Theo «ng Pi-chai - ng­êi sÏ lµ tæng th­ ký WTO trong nhiÖm kú tíi dù ®o¸n: “sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO sÏ cã kho¶ng 10% dßng ch¶y FDI chuyÓn tõ ASEAN sang Trung Quèc”. VÊn ®Ò nµy còng lµ mét th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi ViÖt Nam. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam kÐm søc c¹nh tranh h¬n lµ vµo Trung Quèc ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu vµo c¸c n­íc thµnh viªn WTO. Trong thùc tÕ, Trung Quèc ®· cã søc c¹nh tranh lín h¬n do gi¸ ®Êt ë ®©y rÎ h¬n nhiÒu n­íc. VÊn ®Ò ®Çu t­ nµy ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu s¶n xuÊt, do vËy ¶nh h­ëng ®Õn vÊn ®Ò xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Ngay nh­ NhËt B¶n, nÒn kinh tÕ ®øng thø hai trªn thÕ giíi còng ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan ®Ó ng¨n chÆn c¸c “®ît lò” hµng Trung Quèc. Cïng víi nh÷ng céng h­ëng tÝch cùc cña viÖc Trung Quèc trë thµnh thµnh viªn cña WTO sÏ lµ mét nh©n tè bÊt ngê t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc l¸ng giÒng nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. Trong cuéc c¹nh tranh vÒ vÊn ®Ò xuÊt khÈu, Trung Quèc cã nhiÒu lîi thÕ so s¸nh mµ c¸c nh©n tè t¹o nªn lîi thÕ so s¸nh cña Trung Quèc bao gåm ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®iÒu kiÖn x· héi: + Theo nghiªn cøu gÇn ®©y cña ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ thÕ giíi, Trung Quèc hiÖn cã kh¸ nhiÒu lîi thÕ so s¸nh t­¬ng ®ång víi ViÖt Nam, dåi dµo vÒ ®Êt ®ai, tµi nguyªn tù nhiªn, nh©n lùc, cã quy m« thÞ tr­êng lín do ®«ng d©n. Hai n­íc cã nh÷ng nÐt t­¬ng ®ång vÒ lÞch sö, v¨n ho¸, chÝnh trÞ, kinh tÕ, x·
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc h«i.. nªn nh÷ng biÕn ®éng cña Trung Quèc ®Òu ®­îc ng­êi d©n ViÖt Nam c¶m thô vµ tiÕp nhËn mét c¸ch dÔ dµng. Tuy nhiªn, Trung Quèc v­ît h¬n h¼n vÒ quy m« vµ sè l­îng so víi ViÖt Nam, céng víi møc vèn tÝch luü trong n­íc lu«n t¨ng m¹nh kho¶ng xÊp xØ 40% GDP. + MÆt kh¸c, xÐt vÒ c¬ cÊu s¶n xuÊt, Trung Quèc cã kh¸ nhiÒu mÆt trïng víi ViÖt Nam, ®·ng chó ý lµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña Trung Quèc nh­ dÖt may, giÇy dÐp, hµng ®iÖn tö, ®å gèm sø còng l¹i lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ chèt cña ViÖt Nam víi thÞ tr­êng tiªu thô träng ®iÓm NhËt, Liªn minh Ch©u ¢u (EU), Mü.. + Chi phÝ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu nãi chung t¹i ViÖt Nam th­êng cao h¬n so víi Trung Quèc bëi phÇn lín nguyªn vËt liÖu ViÖt Nam ph¶i nhËp khÈu trong khi Trung Quèc hÇu nh­ tù tóc hoµn toµn. Ch¼ng h¹n nh­ mÆt hµng may, ®Õn nay ViÖt Nam míi chØ sö dông kho¶ng 15%-20% nguyªn liÖu trong n­íc, cßn hµng dÖt th× hÇu nh­ lµ ph¶i nhËp nguyªn vËt liÖu ngo¹i hoµn toµn. + Mét vÊn ®Ò n÷a mµ ViÖt Nam còng cÇn quan t©m ®ã lµ sù dao ®éng tû gi¸ cña ®ång nh©n d©n tÖ (NDT), tøc thêi sÏ biÕn ®éng ®ét ngét so víi gi¸ ®« la, mµ th«ng th­êng l¹i lµ gi¶m. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng Trung Quèc t¨ng vät, thÞ phÇn hµng xuÊt khÈu theo ®ã còng t¨ng theo, cßn vÒ l©u dµi khi ®ång tiÒn chuyÓn ®æi tù do tû gi¸ NDT sÏ th­êng xuyªn dao ®éng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ra nh÷ng biÕn ®éng khã dù ®o¸n vÒ thÞ tr­êng hµng ho¸. Trªn ®©y lµ nh÷ng lý do chÝnh gãp phÇn lý gi¶i phÇn nµo c©u hái v× sao Trung Quèc gia nhËp WTO l¹i ¶nh h­ëng tíi ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ vÒ vÊn ®Ò xuÊt khÈu. 2. Th¸ch thøc ®èi mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam: a/ DÖt may : DÖt may lµ mét trong nh÷ng ngµnh chÞu nhiÒu ¸p lùc nhÊt cña ViÖt Nam sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO. Theo dù b¸o cña Bé Th­¬ng m¹i, tõ nay ®Õn n¨m 2005 viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO ch­a lµm thay ®æi nhiÒu tíi xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, tõ n¨m 2005 trë ®i, hµng may mÆc ViÖt Nam sÏ ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi hµng may mÆc Trung Quèc ë c¸c thÞ tr­êng lín nh­ EU, Mü.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc N¨m 2001 xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 2,150 tû USD, trong ®ã tËp trung chñ yÕu vµo thÞ tr­êng EU vµ NhËt B¶n, cßn víi thÞ tr­êng Mü th× rÊt khiªm tèn (chØ vµo kho¶ng 70 triÖu USD). §Õn n¨m 2005, ngµnh dÖt may quyÕt t©m ®¹t ®­îc kim ng¹ch xuÊt khÈu 4 - 4,5 tû USD (trong ®ã thÞ tr­êng Mü ®¹t tõ 1 - 1,5 tû USD, thÞ tr­êng NhËt 1 - 1,2 tû USD, thÞ tr­êng Ch©u ¢u 1 -1,2 tû USD); t¨ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ trong s¶n phÈm xuÊt khÈu ®¹t tõ 45%- 50% b»ng c¸ch ®Èy m¹nh s¶n xuÊt b«ng t¬ ®¹t 30.000 tÊn, t¬ sîi poliester 60.000 tÊn, v¶i ®¹t 800 triÖu m2 (trong ®ã cã 50% ®Ó phôc vô may xuÊt khÈu) vµ t¨ng c­êng s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc, thu dông thªm 500.000 -700.000 lao ®éng vµo c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi vµ c¸c c¬ së më réng §èi víi thÞ tr­êng EU hiÖn chiÕm 40% kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ViÖt nam, sau ®ã ®Õn nhËt b¶n 23%; vµ Mü kho¶ng 2%. Víi c¶ ba thÞ tr­êng nµy, Trung Quèc hiÖn ®øng ®Çu vÒ xuÊt khÈu hµng may mÆc. ChÕ ®é th­¬ng m¹i hiÖn nay ®èi víi hµng may mÆc cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc t¹i c¸c thÞ tr­êng chÝnh nh­ sau: + ThÞ tr­êng NhËt B¶n: HiÖn NhËt B¶n kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch víi hµng dÖt may. Hµng may mÆc cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®Òu ®­îc h­ëng thuÕ suÊt tèi huÖ quèc (MNF).Tuy nhiªn,viÖc NhËt B¶n ®ang xem xÐt ®­a vµo ¸p dông chÕ ®é h¹n ng¹ch ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam nh»m h¹n chÕ l­îng nhËp khÈu trong thêi gian tíi còng lµ mèi lo ng¹i lín tiÕp theo bëi ®©y ®­îc coi lµ thÞ tr­êng giµu tiÒm n¨ng víi nhu cÇu nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng. + ThÞ tr­êng EU: HiÖn hµng may mÆc cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®Òu ®­îc h­ëng thuÕ suÊt MNF vµ chÞu h¹n ng¹ch ë thÞ tr­êng EU. Trªn thùc tÕ tõ nay ®Õn hÕt n¨m 2004, EU chØ lo¹i nh÷ng nhãm hµng nµo Ýt nh¹y c¶m ra khái danh môc ¸p dông h¹n ng¹ch, cßn nh÷ng nhãm hµng nh¹y c¶m vÉn bÞ ¸p dông h¹n ng¹ch. MÆc dï h¹n ng¹ch xuÊt khÈu mµ EU dµnh cho ViÖt Nam n¨m 2001 t¨ng 20% so víi n¨m 2000, song trÞ gi¸ l¹i chØ t¨ng 9%, tøc lµ cã sù gi¶m gi¸ kh¸ lín ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Còng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò h¹n ng¹ch, hiÖn nay mét trë ng¹i lín ®èi víi ViÖt nam lµ trong n¨m nay, EU sÏ thùc hiÖn viÖc xo¸ bá thuÕ quan vµ chÕ ®é h¹n ng¹ch cho 48 n­íc nghÌo vµ c¸c n­íc thµnh viªn Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), trong ®ã cã Trung Quèc vµ mét sè n­íc ASEAN ®ang c¹nh tranh kh¸ gay g¾t víi ViÖt Nam. V× vËy , hµng dÖt may viÖt Nam kh«ng nh÷ng ph¶i ®èi ®Çu víi viÖc bÞ thu hÑp thÞ tr­êng mµ cßn ph¶i chÊp nhËn sù c¹nh tranh quyÕt liÖt h¬n trong ®iÒu kiÖn kÐm ­u thÕ do kh«ng ®­îc h­ëng c¸c ­u
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2