Khóa luận tốt nghiệp Dược sĩ Đại học: Khảo sát hoạt tính chống oxy hóa của cây Hồ đằng rễ mành (Cissus verticillata (L.) Nicolson & C.E.Jarvis)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ<br /> KHOA DƯỢC – ĐIỀU DƯỠNG<br /> <br /> KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC<br /> CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC<br /> MÃ SỐ: 52720401<br /> <br /> KHẢO SÁT HOẠT TÍNH CHỐNG OXY HÓA<br /> CỦA CÂY HỒ ĐẰNG RỄ MÀNH<br /> (Cissus verticillata (L.) Nicolson & C.E.Jarvis)<br /> <br /> Cán bộ hướng dẫn:<br /> PGS.TS. TRẦN CÔNG LUẬN<br /> DS. TRÌ KIM NGỌC<br /> <br /> Cần Thơ, năm 2017<br /> <br /> Sinh viên thực hiện:<br /> NGUYỄN LÝ THẢO<br /> MSSV: 12D720401163<br /> LỚP: ĐH DƯỢC 7B<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Từ xưa đến nay, không có sự thành công nào mà không gắn liền với sự hỗ trợ, giúp đỡ<br /> dù ít hay nhiều từ mọi người. Trong thời gian 5 năm học tập, gắn bó với giảng đường<br /> đại học, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ thầy cô, gia đình và bạn bè.<br /> Với sự biết ơn sâu sắc, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến tất cả thầy cô ở<br /> khoa Dược – Điều dưỡng đã cùng với tri thức, tâm huyết của mình để truyền đạt tất cả<br /> vốn kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập tại trường. Thầy cô<br /> không những chỉ dạy cho chúng em tri thức mà còn chỉ dạy cho chúng em cách làm<br /> người để chúng em có đủ hành trang khi bước vào đời. Đó là những điều vô cùng quý<br /> báu mà không có bất cứ thứ gì có thể so sánh được.<br /> Em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy Trần Công Luận và cô<br /> Trì Kim Ngọc, người đã tận tình hướng dẫn để em có thể hoàn thành luận văn tốt<br /> nghiệp. Do kiến thức còn hạn chế nên cũng không thể tránh khỏi những sai sót trong<br /> quá trình làm luận văn và báo cáo, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp quý báu<br /> của quý thầy cô để em có thể học hỏi được nhiều hơn và hoàn thiện bài báo cáo khóa<br /> luận tốt hơn.<br /> Sau cùng, em xin kính chúc thầy cô của khoa Dược – Điều dưỡng cũng như toàn bộ<br /> thầy cô giáo của trường Đại học Tây Đô thật nhiều sức khỏe và niềm tin để tiếp tực<br /> thực hiện hiện sứ mệnh cao đẹp truyền đạt kiến thức cho thế hệ mai sau.<br /> Trân trọng.<br /> <br /> i<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Em cam đoan đây là công trình nghiên cứu của em.<br /> Các số liệu, kết quả, hình ảnh nêu trong luận văn là trung thực và chính xác.<br /> Sinh viên thực hiện<br /> <br /> Nguyễn Lý Thảo<br /> <br /> ii<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề<br /> Hồ đằng rễ mành là một loại cây còn khá mới ở Việt Nam, nó được di thực từ châu<br /> Mỹ. Mọi người chỉ biết nó dùng để làm cảnh mà ít ai biết được, nó cũng đem lại rất<br /> nhiều công dụng trị bệnh như: Tăng huyết áp, đái tháo đường,…Đề tài này sẽ góp<br /> phần tìm hiểu thêm về giá trị mà cây thuốc đem lại với các nội dung: Mô tả định danh,<br /> khảo sát vi học, định tính sơ bộ thành phần hóa học và khảo sát tác dụng sinh học<br /> chống oxy hóa của cây.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu<br /> Dược liệu là cây Hồ đằng rễ mành (Cissus verticillata (L.) Nicolson & C.E.Jarvis) thu<br /> hái vào tháng 10 năm 2016 tại tỉnh Bạc Liêu. Sau khi phơi khô, sử dụng bột dược liệu<br /> để mô tả định danh, khảo sát vi học, định tính sơ bộ thành phần hóa học. Từ 3 kg dược<br /> liệu HĐRM, sử dụng 1,6 lít cồn 96 % để làm ẩm dược liệu và 33 lít cồn 96 % chiết<br /> ngấm kiệt với tốc độ xả 10 – 15 giọt/ phút.<br /> Sau đó, đem toàn bộ dịch chiết thu được lắc phân bố lần lượt với các dung môi hữu cơ:<br /> PE, EtOAc để được các cao phân đoạn. Thử hoạt tính chống oxy hóa của các cao phân<br /> đoạn bằng SKLM và quang phổ UV – Vis.<br /> Kết quả và kết luận<br /> Định danh chính xác tên khoa học của mẫu thực vật thu hái được dùng trong nghiên<br /> cứu là Cissus verticilla (L.) Nicolson & C.E.Jarvis, họ Nho (Vitaceae).<br /> Qua khảo sát sơ bộ thành phần hóa học, xác định trong cây có flavonoid và một số<br /> thành phần hóa học khác: Carotenoid, tinh dầu, tannin, saponin, chất khử và hợp chất<br /> polyuronid.<br /> Chiết được cao tổng.<br /> Tiến hành lắc phân bố lần lượt thu được các cao với khối lượng như sau: 47,15 g cao<br /> PE; 19,43 g cao EtOAc; 27,53 g cao cồn nước còn lại.<br /> Kết quả thử nghiệm tác dụng chống oxy hóa bằng sắc ký lớp mỏng cho thấy các cao<br /> đều có tác dụng chống oxy hóa và có thể sơ bộ kết luận cao EtOAc cho kết quả rõ<br /> nhất.<br /> Tiến hành thăm dò khả năng chống oxy hóa của các cao bằng phương pháp đo quang<br /> trên máy quang phổ UV – Vis cũng giúp khẳng định cao EtOAc chống oxy hóa mạnh<br /> nhất trong các cao.<br /> <br /> iii<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> DANH SÁCH BẢNG ................................................................................................ vii<br /> DANH SÁCH HÌNH ................................................................................................viii<br /> DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................... ix<br /> CHƯƠNG 1. ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1<br /> CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ....................................................................... 2<br /> 2.1. Thực vật học ...................................................................................................... 2<br /> 2.1.1. Vị trí phân loại ............................................................................................ 2<br /> 2.1.2. Đặc điểm họ Nho (Vitaceae)........................................................................ 3<br /> 2.1.3. Sơ lược về chi Cissus................................................................................... 3<br /> 2.1.4. Cissus verticillata (L.) Nicolson & C.E.Jarvis ............................................. 4<br /> 2.1.4.1. Mô tả hình thái.......................................................................................... 4<br /> 2.1.4.2. Phân bố, sinh thái...................................................................................... 4<br /> 2.1.4.3. Cách trồng ................................................................................................ 4<br /> 2.1.4.4. Thu hái, chế biến ...................................................................................... 5<br /> 2.2. Thành phần hóa học ........................................................................................... 5<br /> 2.3. Một số tác dụng dược lý của HĐRM.................................................................. 5<br /> 2.3.1. Tác dụng hạ đường huyết ............................................................................ 5<br /> 2.3.2. Tác dụng chống dị ứng và chống viêm ........................................................ 6<br /> 2.4. Nghiên cứu tác dụng chống oxy hóa .................................................................. 6<br /> 2.4.1. Khái niệm về gốc tự do ................................................................................ 6<br /> 2.4.2. Chất chống oxy hóa ..................................................................................... 7<br /> 2.4.3. Sự hình thành các gốc tự do của oxy trong cơ thể ........................................ 7<br /> 2.4.3.1. Sự hình thành gốc tự do trong trao đổi bình thường .................................. 8<br /> 2.4.3.2. Sự hình thành gốc tự do ngẫu nhiên .......................................................... 8<br /> 2.4.4. Ảnh hưởng của các yếu tố ngoại sinh đến sự hình thành gốc tự do .............. 9<br /> 2.4.4.1. Ảnh hưởng của các xenobiotic .................................................................. 9<br /> 2.4.4.2. Ảnh hưởng của các tác nhân viêm và hoại tử gan ...................................... 9<br /> 2.4.4.3. Ảnh hưởng của tác nhân tiêu máu và bầm huyết ..................................... 10<br /> 2.4.4.4. Ảnh hưởng của điều kiện sống ................................................................ 10<br /> 2.4.5. Sự phòng vệ của cơ thể chống lại gốc tự do ............................................... 11<br /> iv<br /> <br />