intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Lập dự án miễn phí đầu tư dây chuyền giết mổ bò Hoàng Anh Gia Lai

Chia sẻ: Thảo Nguyên Xanh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:72

119
lượt xem
26
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dự án đầu tư Dây chuyền giết mổ bò Hoàng Anh Gia Lai có nhiều tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế xã hội, đóng góp vào sự phát triển và tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân nói chung và của khu vực nói riêng. Nhằm giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, mời các bạn cùng tham khảo nội dung thuyết minh dự án đầu tư "Dây chuyền giết mổ bò Hoàng Anh Gia Lai" dưới đây để nắm bắt nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Lập dự án miễn phí đầu tư dây chuyền giết mổ bò Hoàng Anh Gia Lai

  1. THUYẾT MINH DỰ ÁN ĐẦU TƯ DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ BÒ  HOÀNG ANH GIA LAI    ĐỊA ĐIỂM   :     ĐẠI DIỆN   :  
  2. Tp.Hồ Chí Minh ­ Tháng 07 năm 2015
  3.   THUYẾT MINH DỰ ÁN ĐẦU TƯ DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ BÒ  HOÀNG ANH GIA LAI   ĐƠN VỊ TƯ VẤN CÔNG TY CP TƯ VẤN ĐẦU TƯ  THẢO NGUYÊN XANH (Tổng Giám đốc)   NGUYỄN VĂN MAI Tp.Hồ Chí Minh ­ Tháng 07 năm 2015
  4. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI CHƯƠNG I:   GIỚI THIỆU CHỦ ĐẦU TƯ VÀ DỰ  ÁN I.1. Giới thiệu về chủ đầu tư  Chủ đầu tư :   I.2. Mô tả sơ bộ thông tin dự án  Tên dự án   : DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ BÒ HOÀNG ANH GIA LAI  Địa điểm đầu tư : GIA LAI  Quy mô dự án : Giai đoạn 1: Dây chuyền lò mổ 200 con/ngày Giai đoạn 2: Đầu tư dây chuyền thứ 2 năm 2018, đạt công suất 400 con/ngày;   Giải pháp công nghệ : Dây chuyền giết mổ khép kín của Thổ Nhĩ Kì, tiên tiến, hiện  đại đảm bảo an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường.  Mục tiêu dự án : Xây dựng nhà máy giết mổ bò theo mô hình công nghiệp hiện   đại đạt tiêu chuẩn quốc tế  đảm bảo chất lượng an toàn vệ  sinh thực phẩm với công suất  200 con/ngày và năm 2018 là 400 con/ngày.  Mục đích của dự án :  + Về sản phẩm: Nhà máy giết mổ sẽ xây dựng nguồn nguyên liệu ổn định, an toàn vệ  sinh thực phẩm, được người tiêu dùng Việt Nam biết đến từ đó giúp công ty chiếm vị trí và   dẫn đầu thị trường với những mặt hàng từ bò. + Về các chỉ  tiêu tài chính: Dự  án xây dựng dây chuyền giết mổ  bò sẽ  góp phần đem   lại lơi nhuận lớn. + Trách nhiệm đối với xã hội: Dự  án được đầu tư  theo tiêu chí an toàn vệ  sinh thực   phẩm, có lợi cho con người và môi trường thông qua việc cung cấp các sản phẩm có chất  lượng tốt, đảm bảo sức khỏe, góp phần bình  ổn giá cả  thị  trường đặc biệt vào các ngày   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 1 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  5. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI Lễ, Tết. Đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước Việt Nam trong hoạt   động kinh doanh giết mổ gia súc, gia cầm nói chung.  Hình thức đầu tư : Đầu tư xây dựng mới  Hình thức quản lý : Thông qua Ban Quản lý dự án do chủ đầu tư thành lập  Tổng mức đầu tư : 312,219,809,000 đồng bao gồm thuế VAT  Tiến độ thực hiện : Sau giai đoạn đầu tư  kéo dài 12 tháng, dự  án sẽ  đi vào hoạt   động từ tháng 7 năm 2016. I.3. Cơ sở pháp lý  Văn bản pháp lý  Luật Doanh nghiệp 2014 số  68/2014/QH13   ngày 26 tháng 11 năm 2014 của Quốc   Hội nước CHXHCN Việt Nam;   Luật Đất đai số  45/2013/QH13   ngày 29 tháng 11 năm 2013 của Quốc Hội nước   Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam;  Luật   đầu   tư   số   67/2014/QH1   ngày   26   tháng   11   năm   2014   của   Quốc   Hội   nước  CHXHCN Việt Nam;  Luật kinh doanh bất động sản số  66/2014/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2014 của  Quốc Hội nước CHXHCN Việt Nam;  Luật   nhà   ở   số   65/2014/QH13   ngày   25   tháng   11   năm   2014   của   Quốc   hội   nước   CHXHCN Việt Nam;  Luật Thuế  thu nhập doanh nghiệp số  14/2008/QH12 ngày 03/6/2008 của Quốc Hội  nước CHXHCN Việt Nam;  Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi số 32/2013/QH13 ngày 19 tháng 6 năm 2013   của Quốc Hội nước CHXHCN Việt Nam;  Luật Bảo Vệ Môi Trường Số: 55/2014/QH130020 ngày 23 tháng 06 năm 2014 ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 2 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  6. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI  Bộ luật Dân sự số 33/2005/QH11 ngày 14/6/2005 của Quốc Hội nước CHXHCN Việt   Nam;  Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11 và Luật số 21/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một  số điều của Luật Quản lý thuế;  Luật thuế  giá trị  gia tăng số  13/2008/QH12 và Luật số  31/2013/QH13 sửa đổi, bổ  sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng;  Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế;  Nghị định số 43/2014/NĐ­CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định chi   tiết thi hành một số điều của Luật đất đai;  Căn cứ  Nghị  định số  44/2014/NĐ­CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ  quy  định về giá đất;  Nghị  định số  21/2013/NĐ­CP ngày 04 tháng 3 năm 2013 của Chính phủ  quy định  chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường;  Nghị  định số  51/2010/NĐ­CP ngày 14/5/2010 và Nghị  định số  04/2014/NĐ­CP ngày  17/1/2014 của Chính phủ quy định về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ;  Nghị  định số  83/2013/NĐ­CP ngày 22/7/2013 của Chính phủ  quy định chi tiết thi  hành một số điều của Luật Quản lý thuế  và Luật sửa đổi, bổ  sung một số  điều của Luật   Quản lý thuế;  Nghị  định số  209/2013/NĐ­CP ngày 18/12/2013 của Chính phủ  quy định chi tiết và  hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng;  Căn cứ Nghị định số 12/2015/NĐ­CP ngày 12/2/2015 của Chính phủ quy định chi tiết   thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về thuế và sửa đổi, bổ sung một   số điều của các Nghị định về thuế; ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 3 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  7. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI  Căn cứ Nghị định số 215/2013/NĐ­CP ngày 23/12/2013 của Chính phủ quy định chức   năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính;  Nghị  định số  18/2015/NĐ­CP ngày   14 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ    vê quy  hoạch bảo vệ môi trường , đánh giá môi trường chiến  ược, đánh giá tác động môi trường   và kế hoạch bảo vệ môi trường.  Nghị định 32/2015/NĐ­CP ngày 25/3/2015 có hiệu lực từ ngày 10 tháng 5 năm 2015 và  thay thế Nghị định số 112/2009/NĐ­CP ngày 14 tháng 12 năm 2009 của Chính phủ về Quản  lý chi phí đầu tư xây dựng   Nghị định số 19/2015/NĐ­CP của Chính phủ  : Quy định chi tiết thi hành một số  điều  của Luật Bảo vệ môi trường  Nghị định 32/2015/NĐ­CP ngày 25/3/2015 có hiệu lực từ ngày 10 tháng 5 năm 2015 và  thay thế Nghị định số 112/2009/NĐ­CP ngày 14 tháng 12 năm 2009 của Chính phủ về Quản  lý chi phí đầu tư xây dựng   Nghị định số 79/2014/NĐ­CP của Chính phủ  : Quy định chi tiết thi hành một số  điều  của Luật Phòng cháy và chữa cháy và Luật sửa đổi, bổ  sung một số điều của Luật Phòng  cháy và chữa cháy  Nghị định số 46/2015/NĐ­CP của Chính phủ : Về quản lý chất lượng và bảo trì công  trình xây dựng  Nghị  định số  199/2013/NĐ­CP ngày 26 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ  quy định  chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ  cấu tổ  chức của Bộ  Nông nghiệp và Phát triển   nông thôn    Thông   tư   02/2015/TT­BTNMT   Quy   định   chi   tiết   một   số   điều   của  nghị   định số  43/2014/NĐ­CP và nghị  định số  44/2014/NĐ­CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 về  đất đai của   chính phủ;  Thông tư  66/2011/TT­BNNPTNT ngày 10/10/2011 quy định chi tiết một số điều Nghị  định 08/2010/NĐ­CP ngày 5/2/2010 của Chính phủ về quản lý thức ăn chăn nuôi ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 4 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  8. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI  Thông tư số 17/2013/TT­BXD ngày 30/10/2013 của Bộ Xây dựng hướng dẫn xác định  và quản lý chi phí khảo sát xây dựng.  Công văn số  1730/BXD­KTXD ngày 20/10/2011 của Bộ  Xây dựng hướng dẫn điều  chỉnh dự  toán xây dựng công trình theo mức lương tối thiểu mới từ  01/10/2011 theo quy  định tại Nghị định số 70/2011/NĐ­CP  Thông tư  19/2011/TT­BTC của Bộ  Tài chính về  quyết toán dự  án hoàn thành thuộc   nguồn vốn nhà nước  Thông tư  số  26/2015/TT­BTNMT ngày 28/05/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường  hướng dẫn về  đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và cam kết   bảo vệ môi trường;  Quyết đinh 2194/QĐ­TTg Phê duyệt đề  án phát triển giống cây nông, lâm nghiệp,   giống vật nuôi và giống thủy sản đến năm 2020.  Công văn số 1779/BXD­VP ngày 16/08/2007 của Bộ  Xây dựng về  việc công bố  định   mức dự toán xây dựng công trình ­ Phần Khảo sát xây dựng;  Định mức chi phí quản lý dự  án và tư  vấn đầu tư  xây dựng kèm theo Quyết định số  957/QĐ­BXD ngày 29/9/2009 của Bộ Xây dựng;  Các văn bản khác của Nhà nước liên quan đến lập Tổng mức đầu tư, tổng dự toán và  dự toán công trình;  Các tiêu chuẩn Việt Nam Dự  án đầu tư  Dây chuyền giết mổ  bò Hoàng Anh Gia Lai   được thực hiện trên  những tiêu chuẩn, quy chuẩn chính như sau:  Quy chuẩn xây dựng Việt Nam (tập 1, 2, 3 xuất bản 1997­BXD);  Quyết định số 04 /2008/QĐ­BXD ngày 03/4/2008. Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc   gia về Quy hoạch xây dựng (QCVN: 01/2008/BXD);  Thông tư  số  71/2011/TT­BNNPTNT ngày 25/10/2011 ban hành Quy chuẩn kỹ  thuật  quốc gia lĩnh vực Thú y;  ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 5 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  9. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI  Thông tư số 43/2011/TT­BNNPTNT, ngày 07 tháng 6 năm 2011, về việc Ban hành Quy  chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm, kiểm định giống vật nuôi;  QCVN 01 ­ 13: 2009/BNNPTNT : Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia: Thức ăn chăn nuôi ­   hàm lượng kháng sinh, hóa dược, vi sinh vật và kim loại nặng tối đa cho phép trong thức ăn  cho bê và bò thịt;   Tiêu chuẩn ngành 10 TCN 548­2002: Thiết bị tưới dùng trong nông nghiệp – Đầu tưới   ­ Đặc điểm kỹ thuật và phương pháp thử;   Tiêu chuẩn ngành 10 TCN 547­2002: Thiết bị tưới dùng trong nông nghiệp – Vòi phun   – Yêu cầu chung và phương pháp thử;   Tiêu chuẩn ngành 10 TCN 546­2002: Thiết bị tưới dùng trong nông nghiệp – Hệ thống   ống tưới ­ Đặc điểm kỹ thuật và phương pháp thử;  Kỹ thuật chăn nuôi bò sữa, thành phần và yếu tố ảnh hưởng đến sản lượng sữa (Cẩm   nang chăn nuôi gia súc gia cầm – Hội chăn nuôi Việt Nam – Nhà xuất bản Nông nghiệp)  TCVN 2737­1995 : Tải trọng và tác động­ Tiêu chuẩn thiết kế;  TCXD 45­1978 : Tiêu chuẩn thiết kế nền nhà và công trình;  TCVN 5760­1993 : Hệ  thống chữa cháy ­ Yêu cầu chung thiết kế  lắp đặt và sử  dụng;  TCVN 5738­2001 : Hệ thống báo cháy tự động ­ Yêu cầu kỹ thuật;  TCVN­62:1995 : Hệ thống PCCC chất cháy bột, khí;  TCVN 6160 – 1996 : Yêu cầu chung về  thiết kế, lắp đặt, sử  dụng hệ  thống chữa  cháy;  TCVN 4760­1993 : Hệ thống PCCC ­ Yêu cầu chung về thiết kế;  TCVN 5576­1991 : Hệ thống cấp thoát nước ­ quy phạm quản lý kỹ thuật;  TCXD 51­1984 : Thoát nước ­ mạng lưới bên trong và ngoài công trình ­ Tiêu  chuẩn thiết kế;  TCVN 5687­1992 : Tiêu chuẩn thiết kế thông gió ­ điều tiết không khí ­ sưởi ấm;  11TCN 19­84 : Đường dây điện; ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 6 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  10. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI CHƯƠNG II: CĂN CỨ XÁC ĐỊNH SỰ CẦN THIẾT ĐẦU  TƯ DỰ ÁN II.1. Tình hình kinh tế Việt Nam Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước Tổng sản phẩm trong nước (GDP) 6 tháng đầu năm 2015 ước tính tăng 6 ,28% so với  cùng kỳ năm 2014, trong đó quý I tăng 6,08%; quý II tăng 6,44%. Trong mức tăng 6,28%   của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,36%, đóng góp 0,42   điểm phần trăm; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 9,09%, đóng góp 2,98 điểm phần   trăm; khu vực dịch vụ tăng 5,90%, đóng góp 2,22 điểm phần trăm. Trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, ngành lâm nghiệp đạt mức tăng cao nhất  với 8,07% so với cùng kỳ năm 2014, đóng góp 0,05 điểm phần trăm vào mức tăng chung;  ngành nông nghiệp tăng thấp  ở  mức 1,90%, đóng góp 0,27 điểm phần trăm; ngành thủy  sản tăng 3,30%, đóng góp 0,10 điểm phần trăm. Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp tăng 9,53% so với cùng  kỳ  năm trước,  cao hơn  nhiều mức  tăng cùng kỳ   của  một  số   năm  trước[1],  trong đó  công nghiệp chế biến, chế tạo đạt mức tăng cao với 9,95%[2], góp phần quan trọng vào  mức tăng trưởng chung (đóng góp 1,57 điểm phần trăm); ngành khai khoáng tăng  cao ở  mức 8,18% (cùng kỳ năm trước giảm 1,13%). Ngành xây dựng tăng 6,60%, cao hơn mức  tăng 6,11% của cùng kỳ năm 2014. Trong khu vực dịch vụ, mức tăng của một số ngành có tỷ trọng lớn như sau: Bán buôn  và bán lẻ tăng 8,35% so với cùng kỳ  năm trước; dịch vụ  lưu trú và ăn uống tăng 2,90%;   hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm tăng 5,85%; hoat đông kinh doanh b ̣ ̣ ất động   sản có cải thiện hơn, đạt mức tăng 2,72%, cao hơn mức tăng 2,51% của cùng kỳ  năm  trước với những tín hiệu khả quan: Thị trường bất động sản ấm lên, tỷ  lệ  giao dịch bất   động sản thành công tăng, lãi suất ngân hàng tiếp tục giảm, các điều kiện cho vay mua   nhà được nới lỏng. ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 7 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  11. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI II.2 Tổng quan về phát triển bò thịt.  II.2.1. Đặc điểm của Bò thịt  Bò thịt hay bò lấy thịt, bò nuôi lấy thịt những giống bò nhà được chăn nuôi chủ  yếu phục phụ  cho mục đích lấy thịt bò. Đây là những giống bò cao sản, được chăn nuôi  theo kiểu tăng trọng thể hiện qua giai đoạn vỗ béo. Việc chọn các giống bò thịt được thực  hiện công phu để chọn ra những giống bò nhiều thịt với tỷ lệ xẻ thịt và thịt lọc cao, nhiều   thịt nạc, có khả năng chống chịu với bệnh tật, thích nghi tốt, và có khả năng lai tạo để cải   tạo các đàn bò bản địa. Có những giống bò thịt có thể lên đến 1 tấn. Trung bình một con bò   thịt có trọng lượng 450 kg khi còn sống sẽ  cho một lượng thịt nặng khoảng 280 kg sau   khi máu, đầu, sừng, chân, da, móng, nội tạng và ruột đã được tách bỏ  (gọi là khối lượng   thịt xẻ). Nếu thực hiện theo quy trình giết mổ, được treo trong một căn phòng lạnh cho từ  một đến bốn tuần, trong thời gian đó nó sẽ mất đi một số cân nặng như nước bị khô từ thịt.  Khi xương được chặt thì khúc thịt bò này sẽ còn khoảng 200 kg.  Thịt bò là thực phẩm gia súc phổ biến trên thế giới, cùng với thịt lợn, được chế biến  và sử  dụng theo nhiều cách, trong nhiều nền văn hoá và tôn giáo khác nhau, cùng với thịt   lợn và thịt gà, thịt bò là một trong những loại thịt được con người sử  dụng nhiều nhất. Bò  thịt được chăn nuôi để  phục vụ  cho nhu cầu tiêu thụ  thịt bò ngày càng tăng trên  thế  giới.  Theo   một   thống   kê,   bình   quân   nhu   cầu   tiêu   thụ   thịt   bò/người/năm   của   thế   giới   là   9 kg/người/năm, các nước phát triển tỷ  lệ  thịt bò chiếm 25­30% tổng lượng thịt tiêu thụ  bình quân đầu người, riêng ở Việt Nam tỷ  lệ  thịt bò/tổng lượng thịt hơi tiêu thụ  là 5,19%  (tương đương 0,85 kg thịt xẻ/người/năm)[1]. Bò thịt có đặc điểm chung là giống bò cao sản, ngoại hình, khối lượng lớn, cơ bắp,  nhiều   thịt,   tỷ   lệ   xẻ   thịt   cao   và   nhiều   thịt   lọc   (thịt   tinh).   Đặc   điểm   nổi   bật   của   giống bò chuyên  dụng thịt là  to  con,   con  cái  trưởng  thành nặng  từ   500–800 kg,  con  đực  trưởng thành nặng từ  900­1.400 kg. Tỷ  lệ  thịt xẻ  đạt từ  60­65%, thích nghi với nuôi chăn  thả  và vỗ  béo[2]. Về  ngoại hình, chọn con có thân hình vạm vỡ, mình tròn, mông và vai  phát triển như  nhau, nhìn tổng thể  bò có hình chữ  nhật [3]. Trọng lượng phổ  biến của bò  thịt dao động từ 250 kg đến 350 kg/con và cao hơn, từ 400 kg đến nửa tấn/con[4]. ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 8 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  12. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI Thớ thịt bò cái nhỏ hơn bò đực, mô giữa các cơ ít, thịt vị đậm, vỗ béo nhanh hơn bò   đực. Ngược lại, bò đực có tỷ lệ thịt xẻ cao hơn bò cái cùng độ tuổi. Bò nuôi từ 16­24 tháng   tuổi có thể giết mổ. Tuy nhiên, tuổi giết mổ khác nhau thì chất lượng thịt cũng khác nhau.  Thịt bê và bò tơ  có màu nhạt, ít mỡ, mềm và thơm ngon. Thịt bò lớn tuổi màu đỏ  đậm,  nhiều mỡ, dai hơn và không thơm ngon bằng thịt bê tơ. Trong quy trình vỗ béo, có thể thiến  bò đực khi nuôi được 7­12 tháng tuổi, bò thiến sớm sẽ  béo nhanh hơn và thịt cũng mềm   hơn[3]. Khác với bò sữa chuyên phục phụ cho mục đích lấy sữa hoặc các giống bò nhà khác  phục vụ cho mục đích cày kéo, vận chuyển.... Con giống bò thịt khác nhau cũng khác nhau   về tốc độ sinh trưởng và khả năng tích lũy thịt, mỡ. Con lai của bò Charolais có tỷ lệ thịt xẻ  cao hơn con lai của bò Hereford, lượng mỡ của thịt bò Charolais thấp hơn thịt bò Hereford.   Bò thịt Charolais có tỷ  lệ  thịt xẻ  là 60% và thịt tinh là 45%. Hiện nay để  sản xuất bò thịt   nhiều nới trên thế giới đã lai tạo được nhiều giống bò có tỷ lệ thịt xẻ lên tới 70%, thịt tinh   trên 50%, thịt thơm ngon và có giá trị dinh dưỡng rất cao. Ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là  giống bò vàng (bò cỏ, bò cóc) có tỷ lệ thịt xẻ là 42%, thịt tinh là 31%, do vậy khả năng sản   xuất thịt và hiệu quả kinh tế không cao [3]. Giống bò lai hướng thịt chất lượng cao là những con được sinh ra từ bò cái có 1/2, 1/3   hoặc 3/4 máu các giống bò lai trong nhóm Zêbu như  Sind, Bò Shahiwal, Brahman, có trọng  lượng từ 220 kg trở lên, khỏe mạnh, không bệnh tật, khả năng sinh sản tốt cho phối giống với   bò   trong   nhóm   Zêbu   hoặc   các   giống   bò   chuyên   thịt   như   Smemtal,   Charolais,   Limouse,   Droumaster… Thời gian gần đâu  ở  Việt Nam đang triển khai mô hình nuôi bò lai Zêbu chất  lượng cao và bò 3/4 máu ngoại nhằm cải tạo chất lượng con giống và thay đổi phương pháp   chăn nuôi truyền thống sang chăn nuôi thâm canh. II.2.2. Các giống Bò thịt Bò thịt được chọn giống, lai tạo nên có rất đa giạng các loại giống bò, trong đó có  một số giống có thể kể đến như: Bò Zêbu là tên gọi chung một nhóm các giống bò u nhiệt  đới (Bos indicus), có nguồn gốc ở Ấn Độ, Pakistan, Châu Phi. Hiện có trên 30 giống bò  Zêbu, tập trung chủ yếu ở các nước nhiệt đới và c  ận nhiệt đới [5]    . Trong thời gian vỗ béo  ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 9 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  13. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI (2­2,5 tháng trước khi xuất chuồng), bò lai Zêbu, sẽ tăng trọng rất nhanh, mỗi con có trọng  lượng 140­170 kg thịt[6]. Nhóm gốc bò thịt cao sản ôn đới, là những giống bò có nguồn  gốc Anh hoặc Pháp như các giống  Bò:       Charolais  (Pháp), Sumental  (ThụySĩ), Limousin (Pháp), Hereford (Anh), Aberdin Angus (Anh, Mỹ)...[5]. Nhóm giống bò thịt cao sản nhiệt đới, là những giống bò thịt được lai tạo giữa bò thịt  ôn đới Châu Âu với một số  giống bò Zêbu, trong đó có một tỷ  lệ  nhất định máu bò Zêbu   như các giống: Bò Santagertrudis(Mỹ), Bò Red Beltmon, Bò Drought Master (Úc). Ví dụ: Bò  Drought Master có 50% máu bò Indian (Zêbu) và 50% máu bò Shorthorn (Châu Âu), hoặc bò  Santa Gertrudis có 3/8 máu bò Grahman (Zêbu) và 5/8 bò Shorthorn (Châu Âu)[5]. Giống bò  Droughmaster (có nghĩa là Bậc thầy về chịu hạn hay Thần chịu hạn [7]). Bò được lai tạo ở  ÚC, có 50% máu bò giống ShortHorn (Anh) và 50% máu giống Brahman. Đây là giống bò có   nguồn gốc từ Australia. Chúng kháng ve và các bệnh ký sinh trùng đường máu tốt, thích ứng  với điều kiện chăn thả   ở  vùng nóng ẩm hoặc khô hạn. Con trưởng thành có thể  tới 700– 800 kg. Khả năng tăng trọng và phẩm chất thịt tốt, tỷ lệ thịt xẻ cao[8]. Giống Bò bò lang trắng xanh Bỉ hay còn gọi là BBB (Blanc­Blue­Belgium) là giống  bò chuyên dụng thịt của Bỉ. Bò có màu lông trắng, xanh lốm đốm hoặc trắng lốm đốm và  cơ bắp rất phát triển. Bê sơ sinh có khối lượng 45,5 kg. Bê 6­12 tháng tăng trọng bình quân  1.300 gram/ngày. Khi 1 năm tuổi, bê đực nặng 470–490 kg; bê cái 370–380 kg. Trưởng  thành bò đực nặng 1.100­1.200 kg, bò cái 710–720 kg.  Ở tuổi giết thịt, bê đực 14­16 tháng  có tỷ  lệ  thịt xẻ  66%[9]. Bê F1 BBB sinh ra khỏe  mạnh,  thích nghi với  điều kiện, môi  trường sống. Kết hợp được cả  tốc độ  phát triển, tăng trọng nhanh, chất lượng thịt tốt của   con bố (bò siêu thịt BBB) và sự thích nghi với môi trường sống của con bò mẹ  (bò lai Sind   tại Việt Nam). Bê tăng trọng bình quân 25 kg/tháng, cá biệt có con tăng trọng 30 kg/tháng.  Dễ nuôi, phàm ăn, lớn nhanh[10] Bò Nhật Bản hay còn gọi là Bò Kobe (chữ Nhật: ??; phiên âm: Wagyu/Hòa ngưu) là  một giống bò thịt của Nhật Bản chuyên dùng để  lấy thịt bò với món ẩm thực nổi tiếng  là thịt bò Kobe. Bò Kobe thuộc giống bò Tajima­ushi, một giống bò độc đáo của vùng Kobe.  Bò Kobe là một trong 3 giống bò cho thịt ngon nhất. Hương thơm nhẹ, vị béo quyện cùng   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 10 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  14. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI với những thớ thịt mượt làm cho thịt bò Kobe được xếp vào hàng "cực phẩm" [11]. Bò Kobe  có thể được chế  biến thành bít tết, sukiyaki, shabu shabu,sashimi, teppanyaki và nhiều loại  khác. Tại Việt Nam hiện phổ biến là giống Bò v ng Việt Nam là giống bò địa phương,  có khối lượng trung bình từ 150–200 kg/con. Do vóc dáng nhỏ bé nên người ta hay gọi nó là  loài bò cóc, bò cỏ. Bò dễ  nuôi, thích nghi rộng, chống chịu bệnh tốt, thành thục sinh dục   sớm và mắn đẻ. Tuy nhiên, do tầm vóc nhỏ bé và tỷ lệ thịt xẻ thấp nên phải lai tạo đàn bò   cóc với các giống khác (như bò Sind, bò Brahmau, bò Sahiwal...) để tạo ra những con lai có   thể đạt tới 400–450 kg/con[8]. II.2.3. Chọn giống bò thịt Muốn chăn nuôi bò thịt đạt được năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao, cần  quan tâm đến những vấn đề  cơ  bản như:  Giống, tuổi, giới tính, khối lượng lúc giết mổ,  dinh dưỡng và phương thức vỗ béo. Trong đó Giống là một trong những vấn đề quan trọng   nhất. Giống khác nhau thì tốc độ  sinh trưởng, phát triển, tích lũy  thịt, mỡ khác nhau. Bò  nuôi lấy thịt, mục tiêu chung là làm sao để  bò  ở  giai đoạn tuổi thích hợp đạt trọng lượng   cao, kết cấu ngoại hình vững chắc, tỷ lệ  thịt xẻ cao, khả năng chuyển hóa thức ăn tốt và   đạt hiệu quả kinh tế cao[13]. Chọn bò dùng để nuôi thịt hoặc dùng để sản xuất giống thịt, cần chọn bò có những   đặc điểm như sau[13]: Có tầm vóc lớn, khung xương to nhưng xương nhỏ, nhiều thịt. Da bóng mượt, hơi nhăn đùn (lỏng lẻo). Háo ăn, chịu đựng được điều kiện ăn khó khăn, dễ nuôi, ít bệnh. Hiền lành, dễ khống chế. Kiểm tra độ mập ốm trong trường hợp muốn vỗ béo chúng trong thời gian nhất định  bằng cách quan sát từ xa, quan sát gần, dùng tay xoa những góc xương để xác định mập ốm   hay là nhéo ở góc xương. Bò đực bắt đầu phối giống từ 24 ­ 26 tháng tuổi, thời gian phối giống tốt nhất là từ  2­ 6 năm tuổi. Tuổi động dục của bò cái từ 18­24 tháng tuổi, chu kỳ động dục trung bình 21   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 11 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  15. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI ngày, thời gian mang thai trung bình từ  281­285 ngày. Thời gian động dục trở  lại sau khi  sinh con từ 60­70 ngày. Có thể phối giống cho bò cái bằng thụ tinh nhân tạo hoặc trực tiếp.  Một bò đực giống có khả năng phối giống cho 25­30 bò cái theo cách thông thường. II.2.4.Vổ béo và xẻ thịt bò Tại các nước phát triển chăn nuôi bò thịt như  Australia, Hoa Kỳ, Nhật, Hàn Quốc   đều xây dựng quy trình vỗ béo và giết mổ phù hợp với từng giống bò thịt để tạo sản phẩm  chất lượng cao. Hiện nay người ta thường nuôi bò từ  16­ 24 tháng tuổi với quy trình công  nghệ cao để giết mổ.  Tuổi giết mổ khác nhau thì chất lượng thịt cũng khác nhau: Bê và bò tơ cho thịt màu  nhạt, ít mỡ, thịt mềm và thơm ngon hơn. Bò lớn tuổi cho thịt màu đỏ, đậm, nhiều mỡ, thịt   dai hơn và không thơm ngon bằng thịt bê tơ. Tỷ lệ các cơ quan nội tạng sẽ giảm theo tuổi   và ngược lại độ  béo sẽ  tăng dần lên. Thông thường, yêu cầu tăng trọng bình quân 500­ 1.000g/ngày/con trong thời kỹ vỗ béo (tùy theo giống, loại bò đưa vào vỗ  béo). Trong thời   gian nuôi vỗ béo, cần tăng dần khẩu phần thức ăn tinh giàu năng lượng, đồng thời hạn chế  để bò vận động, nhất là vào cuối giai đoạn, hiện nay thức ăn hoàn chỉnh tổng hợp TMR đã   và đang được áp dụng để  tăng hiệu quả  trong thời kỳ  vỗ  béo. Thường thì bò cái thớ  thịt  nhỏ  hơn bò đực, mô giữa các cơ  ít hơn, thịt vị  đậm hơn, vỗ  béo nhanh hơn. Ngược lại bò   đực có tỷ lệ thịt xẻ cao hơn bò cái cùng độ tuổi vì bò cái có cơ quan sinh dục phát triển hơn   bò đực.  Trong quy trình vỗ béo người ta có thể thiến bò đực lúc 7­ 12 tháng tuổi để vỗ béo, nếu   bò thiến sớm để vỗ béo thì thịt bò sẽ mềm hơn và béo nhanh hơn. Khối lượng bò đưa vào giết   mổ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Giống, khả năng tăng trọng, thời điểm tích lũy nạc lớn   nhất, chế độ nuôi dưỡng, hệ số tiêu tốn thức ăn, thị trường và giá cả    [3]    . Đối với việc nuôi bò thịt ta hay bò nội địa chỉ nên nuôi tối đa tới 20 tháng tuổi là giết  thịt. Lúc này tầm vóc của nó đạt khoảng 70­80% so với bò trưởng thành. Do con bò sinh  trưởng theo giai đoạn, trong đó giai đoạn mà bò tăng trưởng mạnh nhất là từ  khi đẻ  ra tới  khi bò thành thục tính dục, tức là khoảng 18­20 tháng tuổi. Sau giai đoạn này, bò lớn chậm  và nếu nuôi tới 5 năm tuổi thì bò ngừng sinh trưởng. Do đó, ta chỉ nên nuôi bò tối đa tới 20   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 12 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  16. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI tháng tuổi là nên giết thịt. Lúc này tầm vóc của nó đạt khoảng 70­80% so với bò trưởng  thành[8]. Tại Nhật Bản, quy trình nuôi dưỡng đối với giống bò Kobe (Wagyu) rất khắt khe.   Thức ăn nuôi bò là những thứ  bổ  dưỡng như  lúa non, cỏ  tươi, còn đồ  uống là nước được   chiết xuất rất tinh khiết và thậm chí là cả  bia [11]. Vào 600 ngày trước khi được giết mổ,   bò Kobe sẽ được ăn 4.800 loại thực phẩm để chúng tăng cân được 500  kg[14]. Hàng ngày,  những chú bò Kobe đều được nghe nhạc giao hưởng của Mozart, Beethoven,... để  giúp  chúng thư giãn, tránh stress. Bò Kobe được chăm sóc rất kỹ từ khi còn bé, mỗi trang trại chỉ  nuôi từ 10 tới 15 con bò. Khẩu phần ăn của chúng được quản lý chặt chẽ để  tạo ra những  thớ thịt săn chắc. Hàng ngày người dân cho bò tắm bằng nước ấm, nhiều trang trại còn bổ  sung vào khẩu phần ăn hàng ngày của những con bò Wagyu một ly rượu vang đỏ Cabernet   Syrah Merlot liên tục trong ít nhất 1 tháng nhằm tăng chất lượng đến mức tuyệt hảo cho   sản phẩm của mình. II.2.5. Thức ăn cho Bò thịt Khẩu phần thức ăn thường là: thức ăn thô xanh 20­30  kg/ngày (cỏ  tươi hoặc khô,  rơm được  ủ  ure); thức ăn tinh 2,5– 3 kg/ngày với Protein tiêu hóa 100 gram, cho bò ăn 4­5  lần trong ngày, nước uống 50­60 lít/ngày, có thể sử dụng nước muối nồng độ 9%.  Thức ăn thô xanh cho bò từ  cỏ  tốt nhất là các giống cỏ  cho năng suất cao như:  cỏ  voi, cỏ  VA 06,… đồng thời sử  dụng các loại phụ  phẩm của cây trồng như: cây ngô non,  ngọn lá mía, dây lạc, dây khoai. Đặc biệt là rơm lúa, ngoài ra còn thức ăn tinh hỗn hợp từ  các sản phẩm nông nghiệp sẵn có như ngô, sắn, lúa gạo, lạc,  đậu tương phối trộn thành  nguồn thức ăn hỗn hợp.  Khẩu phần thức ăn vỗ béo sẽ làm tăng mức độ giàu đạm và nhiều sắt làm cho thịt bò   có màu đỏ  đậm; nếu ăn có nhiều bột ngô (bắp), mỡ  bò sẽ  vàng, thịt thơm ngon[15]. Nếu  khẩu phần thức ăn có tỷ  lệ  phụ  phẩm công nghiệp, thớ  thịt bò lớn và nhiều mỡ  giắt (mỡ  giữa các lớp thịt).  Đối với bò Kobe (Wagyu), thức ăn cho bò là những thứ  bổ  dưỡng như  lúa non, cỏ  tươi, còn đồ uống là nước được chiết xuất rất tinh khiết và thậm chí là cả  bia, thức ăn thô  ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 13 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  17. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI và thức ăn gia súc, như cỏ tươi xanh, cỏ ủ chua, rơm, phế phẩm từ các nhà máy đóng hộp.   Tại Trung Quốc, thậm chí bò được nuôi bằng rác, chúng được nuôi bằng cách ăn rác  thải đến khi đủ  lớn sẽ đem đi giết mổ. Vi khuẩn và nấm mốc, thậm chí thủy ngân và các   chất hóa học độc hại khá gia súc thường xuyên tiếp xúc và hấp thụ  có thể  dễ dàng lây lan   qua con người khi giết mổ hay ăn thịt chúng[16]. II.2.6. Tình hình phát triển đàn bò thịt trên thế giới: ̉ ̀ ̣ ương thit bo năm 2014 a) Tông quan vê thi tr ̀ ̣ ̀ ̉ * San xuât va tiêu thu ́ ̀ ̣ Thị  tbò hiện là một trong những mặt hàng thịt được tiêu thụ  phổ  biến trên thế  giới,   với 55­56 triệu tấn/năm, đứng sau thịt lợn (100­107 triệu tấn) và thịt gà (80–83 triệu tấn). Theo USDA1, năm 2014 sản xuất và tiêu thụ  thịt bò toàn thế  giới chỉ  gia tăng nhẹ  so  với năm 2013. Cụ thể, sản lượng đạt 59,6 triệu tấn, tăng 0,27%, tiêu thụ đạt 57,8 triệu tấn,   tăng 0,24%. Sản lượng thịt bò tăng tại Ấn Độ (8%), Úc (6%) đủ bù đắp cho việc thuhẹptại   quốc gia hàng đầu là Mỹ(­5,3%). Biểu đồ 1:Sản xuất và tiêu thụ thịt bò toàn cầu 2010 –2014 Nguồn:USDA Hiện nay, Mỹ là quốc gia có sản lượng thịt bò lớn nhất và cũng là quốc gia tiêu thụ  thịt bò lớn nhất thế giới. Năm 2014, sản lượng thịt bò tại Mỹ ước tính đạt 11,1 triệu tấn,   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 14 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  18. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI chiếm 19% tổng sản lượng thịt bò toàn cầu. Tiếp đến lần lượt là Braxin (9,9 triệu tấn,   chiếm tỷ  trọng 17%), EU (7,5 triệu tấn, 12%), Trung Quốc (6,5 tri ệu t ấn, 11%),  Ấn Độ  (4,1 triệu tấn, 7%)…Về tiêu thụ, Mỹ đạt 11,2 triệu tấn (26% tổng tiêu thụ thế giới), tiếp   đến là Braxin (8 triệu tấn, 18%), EU (7,6 triệu tấn, 17%), Trung  Quốc (7 triệu tấn,13%).. Biểu đồ  2: Các   quốc gia/khu vực sản   Biểu đồ 3: Các quốc gia/khu vực tiêu   xuất thịt bò lớn  trên thế giới thụ thịt bò lớn trên thế giới Nguông USAD * Xuất khẩu và nhập khẩu Mặc dù sản lượng ổn định nhưng xuất khẩu thịt bò toàn cầu đang có sự tăng trưởng   nhanh   do   sự   di   chuyển  nhướng   mạnh  của   các   quốc   gia   xuất  khẩu  như   Ấn  Độ,   Úc,  NewZealand tới các thị  trường tiềm năng tại Châu Á. Năm 2014, xuất khẩu thịt bò toàn  cầu đạt 9,8 triệu tấn, tăng 7,1% so với năm 2013. Nguồn cung cấp thịt bò chính của thế giới tập trung vào 4 quốc gia là Braxin (21%),   Ấn Độ  (19%), Úc (18%), Mỹ  (12%). Trong đó, Úc đã có sự  vươn tới khu vực thị  trường  châu Á một cách mạnh mẽ. Tại Việt Nam, tiêu dùng thịt bò nhập khẩu Úc cũng đang trở  thành xu hướng mới. Về nhập khẩu, các thị trường lớn nhất là Mỹ (15%), Nga (10%), Nhật Bản (10%)… Biểu đồ  4: Các quốc gia/khu  vực xuất   Biểu   đồ   5:   Các   quốc   gia/khu   vực   khẩu thịt bò lớn trên thế giới nhập khẩu thịt bò lớn trên thế giới ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 15 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
  19. DỰ ÁN DÂY CHUYỀN GIẾT MỔ HOÀNG ANH GIA LAI Nguồn:USDA II.2.7. Thi tr ̣ ương thit bo Viêt Nam năm 2014 ̀ ̣ ̀ ̣ ­ Số lượng đàn gia súc năm 2014 Theo kết quả  điều tra chăn nuôi của Tổng cục Thống kê tại thời điểm 01/10/2014   đàn bò thịt cả nước có 5,24 triệu con, tăng1,42%. Đáng chú ý, diện tích  đồng  cỏ chăn thả  gia súc có xu hướng thu hẹp, hiệu quả vẫn chưa cao. Chăn nuôi gia súc lấy thịt tại Việt Nam hiện nay chủ yếu là bò thịt. Phân theo vùng   sinh thái, vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung tập trung chủ yếu lượng đàn bò   cản ước, chiếm tới hơn 40%. Biểu đồ 6: Tỷ trọng số lượng bò cả nước phân theo vùng sinhthái ­ Sản lượng thịt gia súc năm 2014 Theo   Tổng   cục   Thống   kê,   năm   2014,   sản   lượng   thịt   trâu   hơi   xuất   chuồng   đạt   khoảng 86,9 nghìn tấn, tăng 1,6% so với năm 2013; sản lượng thịt bò xuất chuồng đạt  ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ 16 Đơn vị tư vấn: Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thảo Nguyên Xanh
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
7=>1