Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối ảnh hội nhập

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:234

Thêm vào BST

Báo xấu

35
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận án "Quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối ảnh hội nhập" là nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội, đề xuất các biện pháp quản lý dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu hội nhập hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối ảnh hội nhập

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN TUẤN KHANH QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TẠI CÁC TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TƢ THỤC THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI, 2022
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN TUẤN KHANH QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TẠI CÁC TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TƢ THỤC THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 9 14 01 14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Bùi Thị Vân Anh 2. PGS.TS. Trần Thị Tuyết Oanh HÀ NỘI, 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu khoa học này là kết quả của cá nhân tôi . Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận án là trung thực. Kết quả nghiên cứu này không trùng với bất cứ công trình nào đã được công bố trước đó . Tôi xin chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình . Tác giả luận án Nguyễn Tuấn Khanh
LỜI CẢM ƠN Sau quá trình học tập, nghiên cứu với sự giúp đỡ tận tình của các thầy giáo, cô giáo, các cơ sở giáo dục và bạn bè đồng nghiệp, tôi đã hoàn thành luận án này. Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin trân trọng cảm ơn: các Thầy, Cô tại Học viện Khoa học xã hội đã tận tình giảng dạy, quan tâm và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn sự nhiệt tình giúp đỡ có hiệu quả của các cán bộ Phòng ban Sở giáo dục và đào tạo thành phố Hà Nội; Cán bộ quản lý, giáo viên và học viên các Trung tâm ngoại ngữ trên địa bàn thành phố Hà Nội; Trung tâm Anh ngữ EDUCAP nơi tôi đang công tác ;cùng người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi và đóng góp ý kiến giúp tôi hoàn thành luận án. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành nhất đối với PGS.TS. Trần Thị Tuyết Oanh và TS. Bùi Thị Vân Anh những người trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ, cung cấp kiến thức, phương pháp luận và hướng dẫn tôi hoàn thành luận án này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự chỉ giáo, góp ý của các nhà khoa học, các bạn đồng nghiệp, để tôi hoàn thành tốt luận án này Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội , tháng 09 năm 2022 Tác giả luận án Nguyễn Tuấn Khanh
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án ...............................................3 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án ..........................3 5. Đóng góp về khoa học của luận án.................................................................7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án ........................................................7 7. Cấu trúc của luận án .......................................................................................8 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TRONG ỐI CẢNH HỘI NHẬP ................. 9 1.1. Những nghiên cứu về dạy học tiếng Anh ....................................................9 1.2. Những nghiên cứu về quản lý dạy học tiếng Anh trong bối cảnh hội nhập ...........................................................................................................18 1.3. Đánh giá những công trình đã được nghiên cứu và các vấn đề luận án cần giải quyết ...............................................................................................29 Kết luận chƣơng 1 ...................................................................................................32 Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TẠI CÁC TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TƢ THỤC TRONG ỐI CẢNH HỘI NHẬP ...............................................................................................................33 2.1. Những vấn đề lý luận về dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục trong bối cảnh hội nhập .................................................................33 2.2. Quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục ...............48 2.3. Bối cảnh hội nhập và những yêu cầu đặt ra cho dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục ...................................64 Kết luận chƣơng 2 ...................................................................................................72 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TẠI CÁC TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TƢ THỤC THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG ỐI CẢNH HỘI NHẬP ..........................................................................73 3.1. Khái quát về các trung tâm ngoại ngữ tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội ..............................................................................................................73 3.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ......................................................................74
3.3. Thực trạng dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập ......................................................80 3.4. Thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập ..............................................99 Kết luận chƣơng 3 .................................................................................................128 Chƣơng 4: IỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TẠI CÁC TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ TƢ THỤC THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG ỐI CẢNH HỘI NHẬP .....................................................................130 4.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................130 4.2. Biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập ............................................131 4.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..............................................................151 4.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp .................153 4.5. Thử nghiệm biện pháp .............................................................................155 Kết luận chƣơng 4 .................................................................................................165 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................166 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG Ố CỦA TÁC GIẢ ................................................................................................................169 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................170 PHỤ LỤC 1 ....................................................................................................177 PHỤ LỤC 2 ....................................................................................................190 PHỤ LỤC 3 ....................................................................................................195 PHỤ LỤC 4 ....................................................................................................198 PHỤ LỤC 5 ....................................................................................................199 PHỤ LỤC 6 ....................................................................................................201 PHỤ LỤC 7 ....................................................................................................203 PHỤ LỤC 8 ....................................................................................................206 PHỤ LỤC 9 ....................................................................................................208 PHỤ LỤC 10 ..................................................................................................213 PHỤ LỤC 11 ..................................................................................................215 PHỤ LỤC 12 ..................................................................................................218
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CBQL Cán bộ quản lý CEFR Khung năng lực ngoại ngữ Châu Âu CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất CTĐT Chương trình đào tạo ĐBCL Đảm bảo chất lượng ĐHQGHN Đại học quốc gia Hà Nội EFL Chương trình dạy tiếng Anh như một ngoại ngữ. ESL Chương trình dạy tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai. EU Liên minh Châu Âu GV Giáo viên HĐDH Hoạt động dạy học HS Học sinh HV Học viên ISO International Organization for Standardization PPTH Phương pháp tình huống QLCL Quản lý chất lượng QLDH Quản lý dạy học TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam THPT Trung học phổ thông TQM Total Quality Management TTNN Trung tâm ngoại ngữ VHVL Vừa học vừa làm
DANH MỤC ẢNG IỂU Bảng 3.1. Đặc điểm khách thể là cán bộ quản lý và giáo viên tại các TTNN tư thục ........ 75 Bảng 3.2. Đặc điểm khách thể là học viên tại các TTNN tư thục............................. 76 Bảng 3.3. Tổng hợp số phiếu khảo sát trên 03 nhóm đối tượng (GV, CBQL và học HV tại các TTNN tư thục) ....................................................................... 76 Bảng 3.4. Một số đặc điểm về các TTNN tư thục khảo sát ...................................... 77 Bảng 3.5. Ý nghĩa của điểm trung bình thống kê ..................................................... 80 Bảng 3.6. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học tiếng Anh (CBQL&GV) ............ 80 Bảng 3.7. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học tiếng Anh (HV) .......................... 81 Bảng 3.8. Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) ............................................................................................... 82 Bảng 3.9. Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình dạy học tiếng Anh (HV) ... 84 Bảng 3.10. Thực trạng thực hiện phương pháp dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) ......... 85 Bảng 3.11. Thực trạng thực hiện phương pháp dạy học tiếng Anh (HV) ................. 87 Bảng 3.12. Thực trạng thực hiện tổ chức dạy học tiếng Anh (CBQL&GV) ............ 88 Bảng 3.13. Thực trạng thực hiện tổ chức dạy học tiếng Anh (HV) .......................... 90 Bảng 3.14. Thực trạng thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập tiếng Anh (CBQL và GV) ............................................................................................................ 92 Bảng 3.15. Thực trạng thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập tiếng Anh (HV) ....... 93 Bảng 3.16. Thực trạng các điều kiện phục vụ dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) .. 94 Bảng 3.17. Thực trạng các điều kiện phục vụ dạy học tiếng Anh (HV) ................... 96 Bảng 3.18. Đánh giá chung về thực trạng dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội ................................................................................... 97 Bảng 3.19. Thực trạng quản lý tuyển sinh (CBQL&GV) ....................................... 100 Bảng 3.20. Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên (CBQL và GV) ......................... 101 Bảng 3.21. Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên (theo quy mô TTNN) ............... 102 Bảng 3.22: Thực trạng quản lý mục tiêu dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) ........ 104 Bảng 3.23: Thực trạng quản lý nội dung, chương trình dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) ............................................................................................. 105
Bảng 3.24: Thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) ............................................................................................. 106 Bảng 3.25. Thực trạng quản lý soạn bài của giáo viên (CBQL và GV) ................. 108 Bảng 3.26. Thực trạng quản lý công tác giảng dạy của giáo viên (CBQL và GV) 109 Bảng 3.27. Thực trạng quản lý phương pháp dạy học tiếng Anh (CBQL và GV) . 111 Bảng 3.28. Thực trạng quản lý hoạt động học tập tiếng Anh của học viên (CBQL và GV) ............................................................................................. 113 Bảng 3.29. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả học tập tiếng Anh của học viên (CBQL và GV) ............................................................................................. 115 Bảng 3.30. Thực trạng quản lý công tác đánh giá kết quả đầu ra, cấp chứng chỉ và giấy chứng nhận hoàn thành khóa học cho học viên (CBQL&GV) ....... 117 Bảng 3.31. Thực trạng quản lý công tác thu thập thông tin phản hồi của cựu học viên (CBQL và GV) ..................................................................................... 118 Bảng 3.32. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội .................................................................................................... 119 Bảng 3.33. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về đổi mới giáo dục, tiến bộ khoa học và công nghệ ............................................................................ 120 Bảng 3.34. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về môi trường sư phạm .. 121 Bảng 3.35. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý .......... 122 Bảng 3.36. Đánh giá chung thực trạng quản lý các yếu tố đầu vào ........................ 123 Bảng 3.37. Đánh giá chung thực trạng quản lý các yếu tố quá trình ...................... 124 Bảng 3.38. Đánh giá chung thực trạng quản lý các yếu tố đầu ra........................... 124 Bảng 3.39. Đánh giá chung thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố tới quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục ............................................................ 125 Bảng 4.1. Năng lực dạy học giáo viên tiếng Anh ................................................... 138 Bảng 4.2: Mức độ thang đo ..................................................................................... 153 Bảng 4.3. Khảo sát tính cần thiết của các biện pháp ............................................... 154 Bảng 4.4. Khảo sát tính khả thi của các biện pháp ................................................. 154 Bảng 4.5. Ý nghĩa của điểm trung bình thống kê ................................................... 157 Bảng 4.6: Kết quả đánh giá quá trình triển khai bồi dưỡng nâng cao năng lực
dạy học cho giáo viên đáp ứng nhu cầu hội nhập tại các TTNN tư thục (QL và GV) .................................................................................................. 157 Bảng 4.7: Kết quả tự đánh giá của GV trước và sau bồi dưỡng nâng cao chất lượng dạy học tại các TTNN tư thục ............................................................ 158 Bảng 4.8: Kết quả đánh giá của học viên trước và sau bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học của GV tại các TTNN tư thục ................................................... 162
DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức trung tâm ngoại ngữ tư thục ............................................. 35 Hình 2.2. Mô hình quản lý đào tạo CIPO ................................................................. 50 Hình 2.3: Mô hình quản lý dạy học theo CIPO ........................................................ 51 Hình 3.1. Tỷ lệ số lượng TTNN của Hà Nội so với cả nước qua các năm học ........ 73 Hình 3.2. Đánh giá chung thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố tới quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục ............................................................ 125 Hình 4.1: Qui trình tuyển sinh tại TTNN ................................................................ 132 Hình 4.2. Quy trình quản lý tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên dạy tiếng Anh theo yêu cầu nâng cao chất lượng ........................................................................ 141 Hình 4.3. Quy trình quản lý hoạt động tuyển dụng giáo viên ................................. 143 Hình 4.4. Quy trình quản lý hoạt động chuẩn bị soạn bài của giáo viên ................ 144 Hình 4.5. Quy trình quản lý hoạt động hoạt động dạy học trên lớp ....................... 145 Hình 4.6. Quy trình quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học viên . 146 Hình 4.7. Quy trình quản lý việc sử dụng cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy ......... 147 Hình 4.8: Kết quả tự đánh giá của GV trước và sau bồi dưỡng nâng cao chất lượng dạy học tại các TTNN tư thục ............................................................ 160 Hình 4.9: Kết quả đánh giá của học viên trước và sau bồi dưỡng nâng cao chất lượng dạy học của GV tại các TTNN tư thục .............................................. 163
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quá trình toàn cầu hóa đang thúc đẩy mạnh mẽ quá trình hội nhập của các quốc gia vào nền kinh tế thế giới và khu vực. Tiếng Anh là ngôn ngữ toàn cầu: là ngôn ngữ thông dụng của gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, là ngôn ngữ chính thức của EU [89] và được sử dụng chủ yếu trong quan hệ hợp tác quốc tế. Nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh cho công dân vừa là mục tiêu, yêu cầu, vừa là nhiệm vụ quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay. Tại Việt Nam, tiếng Anh là một trong những môn học bắt buộc trong hệ thống giáo dục phổ thông. Tiếng Anh giúp học sinh bước đầu hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông qua bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Qua đó giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp, đồng thời phát triển năng lực tư duy và nâng cao sự hiểu biết của học sinh về văn hoá, xã hội của các quốc gia trên thế giới cũng như hiểu biết sâu hơn về văn hoá, xã hội của dân tộc mình và trang bị cho học sinh kỹ năng học tập suốt đời để không ngừng học tập và phát triển năng lực làm việc trong tương lai. Tiếng Anh cũng là căn cứ xét tuyển đầu vào, đầu ra của các trường đại học trong nước và quốc tế. Và là điều kiện bắt buộc đầu ra đối với học viên cao học tại các trường đại học theo thông tư số 23/2021/TT-BGDĐT [12]. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế hiện nay, tiếng Anh là tiền đề giúp người lao động có cơ hội được làm việc, ưu đãi và thăng tiến trong các công ty đa quốc gia. Giúp người lao động có thể làm việc tại Việt Nam hay bất cứ đâu trên thế giới. Thành phố Hà Nội là trung tâm văn hóa, kinh tế, chính trị, là thủ đô của cả nước. Hà Nội cũng là trung tâm giáo dục với rất nhiều các trường trung học phổ thông, trung cấp, cao đẳng và đại học. Nhu cầu học tiếng Anh tại Hà Nội là vô cùng lớn. Khi các trường phổ thông, cao đẳng, đại học không đáp ứng đủ nhu cầu, học viên sẽ tìm đến các TTNN. Các TTNN nói chung và TTNN tư thục nói riêng góp phần không nhỏ trong việc nâng cao dân trí, nâng cao trình độ hiểu biết, kỹ năng sử dụng ngoại ngữ cho mọi tầng lớp nhân dân, đáp ứng nhu cầu học tập tiếng Anh trọn đời và nâng chất lượng nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Sự bùng nổ các TTNN dẫn tới sự cạnh tranh ngày càng lớn. Đã có rất nhiều tập đoàn giáo dục, quỹ đầu tư nước ngoài cũng như trong nước đầu tư vào 1
lĩnh vực là các TTNN. Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, nâng cao chất lượng dạy học là điều kiện tiên quyết giúp các TTNN tồn tại và phát triển. Nhận thức được vai trò của các TTNN tư thục trong việc đáp ứng nhu cầu học tập tiếng Anh của người dân, những năm qua thành phố Hà Nội luôn quan tâm đến chất lượng dạy học tiếng Anh. Tuy nhiên, trên thực tế, việc dạy học tiếng Anh ở một số TTNN tư thục vẫn còn những hạn chế như đội ngũ giáo viên còn thiếu và yếu; cơ sở vật chất ở một số nơi vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu dạy và học trong xu thế hội nhập và đổi mới; nội dung, chương trình biên soạn ít đổi mới ; chưa chú trọng công tác thu thập ý kiến của học viên sau các khóa học,... Những hạn chế đó do nhiều nguyên nhân, trong đó liên quan nhiều đến quản lý dạy học tiếng Anh tại TTNN tư thục. Điều này đặt ra cho các nhà quản lý ở các TTNN tư thục cần có các biện pháp đổi mới giúp nâng cao hiệu quả quản lý dạy học tiếng Anh đáp ứng nhu cầu hội nhập hiện nay. Xuất phát từ những lý do trên, đề tài: “Quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong ối ảnh hội nh p” được nghiên cứu sinh lựa chọn, nghiên cứu nhằm góp phần nâng cao chất lượng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội đáp ứng bối cảnh hội nhập hiện nay. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội, đề xuất các biện pháp quản lý dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu hội nhập hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến quản lý dạy học tiếng Anh trong bối cảnh hội nhập. - Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trong bối cảnh hội nhập. - Khảo sát, phân tích thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động này. 2
- Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội đáp ứng bối cảnh hội nhập và thử nghiệm 01 biện pháp trong thực tiễn. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận án 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập. 3.2. Khách thể nghiên cứu Quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN. 3.3. Giới hạn phạm vi nghiên cứu - Giới hạn về nội dung Trong luận án này chúng tôi xác định các nội dung quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội theo mô hình CIPO với các thành tố chính: Quản lý đầu vào; Quản lý quá trình; Quản lý đầu ra và Quản lý điều tiết bối cảnh. - Giới hạn về hủ thể Luận án tập trung nghiên cứu chủ thể quản lý là Giám đốc TTNN tư thục. Các chủ thể quản lý khác như: Cán bộ quản lý ở các phòng ban, giáo viên tại TTNN tư thục. - Giới hạn về địa àn Luận án chỉ tập trung nghiên cứu tại các TTNN tư thục do tổ chức cá nhân trong nước đầu tư tại thành phố Hà Nội bao gồm 20 TTNN tại 06 quận nội thành và 02 huyện, 01 thị xã ngoại thành. - Giới hạn về thời gian Luận án nghiên cứu về hoạt động dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội dựa trên dữ liệu từ 2016-2021 (bao gồm các giai đoạn thống kê dữ liệu, khảo sát thực trạng, thử nghiệm và phỏng vấn). 4. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận án 4.1. Phương pháp luận nghiên cứu Luận án sử dụng các phương pháp tiếp cận vấn đề nghiên cứu sau : - Tiếp n hệ thống Vì hoạt động dạy học tiếng Anh của TTNN tư thục là một hệ thống bao gồm 3
các thành tố như: mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên, các điều kiện phục vụ dạy học tiếng Anh. Quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội phải được tiến hành đồng bộ trên tất cả các thành tố của nó, đồng thời đặt trong mối quan hệ với các hệ thống khác trong trung tâm, đảm bảo tính chỉnh thể, toàn vẹn của hoạt động tạo nên sự cộng hưởng và sức mạnh tổng thể của hệ thống. - Tiếp c n hoạt động: Hoạt động dạy học tiếng Anh tại TTNN là hoạt động tự giác của học viên dưới sự chỉ dẫn của giáo viên về phương pháp, hình thức học tập nhằm đạt được mục tiêu của hoạt động dạy học. Quản lý dạy học tiếng Anh tại TTNN đòi hỏi các chủ thể quản lý phải chủ động nắm bắt các đặc trưng cơ bản của dạy học tiếng Anh tại TTNN trong mối quan hệ biện chứng của các thành tố hoạt động và mối quan hệ với các hoạt động giáo dục khác; từ đó, có những biện pháp quản lý nhằm thay đổi nhận thức và cách làm cụ thể trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tiếng Anh tại các TTNN. - Tiếp n CIPO: Mô hình CIPO với các thành tố chính: Quản lý đầu vào; quản lý quá trình và quản lý đầu ra dưới tác động của bối cảnh. Tiếp cận CIPO cho ph p quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN theo một hệ thống giúp cho hoạt động dạy học đạt hiệu quả cao nhất. - Tiếp n hứ năng quản lý Mục tiêu quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục được hiện thực hóa thông qua các chức năng quản lý như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá hoạt động quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. Trong luận án, chúng tôi vận dụng cách tiếp cận này để xác định khung lý thuyết và đề xuất các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. - Tiếp n theo huẩn TTNN muốn thành lập và hoạt động cần đáp ứng những tiêu chuẩn được thể hiện trong thông tư 21/2018/TT-BGDĐT - Quy chế tổ chức và hoạt động của TTNN [8]. 4
4.2. Các phương pháp nghiên cứu 4.2.1. Phương pháp nghiên ứu lý lu n - Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích tổng quan các nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam về dạy học tiếng Anh trong bối cảnh hội nhập. Xác định phương pháp tiếp cận, cơ sở lý luận để xây dựng khung lý thuyết của luận án. - Nghiên cứu các văn bản pháp quy của Đảng và Nhà nước, của cơ quan quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT). - Tiến hành phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các tài liệu, các công trình khoa học trong và ngoài nước liên quan tới luận án. - Nghiên cứu các số liệu thứ cấp qua báo cáo của cơ quan quản lý giáo dục, các TTNN tư thục trên địa bàn thành phố Hà Nội,…). Từ phân tích các tài liệu xác định cách tiếp cận nghiên cứu cho luận án, xác định cơ sở lý luận của quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trong bối cảnh hội nhập. 4.2.2. Cá phương pháp nghiên ứu thự tiễn - Phương pháp quan sát Sử dụng để quan sát thu thập thông tin về phương pháp, hình thức dạy học của giáo viên, học tập của học viên, thu thập thông tin về cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học và môi trường trong dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. - Phương pháp thử nghiệm Tiến hành lựa chọn một biện pháp để thử nghiệm, tác động để đánh giá hiệu quả của biện pháp đề xuất nhằm chứng minh hiệu quả giả thuyết nêu ra. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tổng kết các kinh nghiệm trong nước và quốc tế về dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh để nâng cao chất lượng dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. - Phương pháp điều tra bảng hỏi Dựa trên bộ khung lý thuyết được xây dựng, thiết kế bảng hỏi để các đối tượng được khảo sát (cán bộ quản lý, chuyên viên, giáo viên, phụ huynh, học viên) tự đánh giá về thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. 5
- Phương pháp phỏng vấn sâu Tiến hành trao đổi với các cán bộ quản lý, chuyên viên, giáo viên, phụ huynh, học viên tại các TTNN tư thục để tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của họ khi thực hiện dạy học tiếng Anh, đồng thời những đánh giá của họ về thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục hiện nay nhằm thu thập những thông tin cần thiết bổ sung cho phương pháp điều tra khảo sát. - Phương pháp xin ý kiến chuyên gia Phương pháp này được sử dụng để xin ý kiến về cơ sở lý luận quản lý dạy học tiếng Anh. Đồng thời, phương pháp này cũng được sử dụng để xin ý kiến về các biện pháp quản lý chất lượng dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục phù hợp với bối cảnh hội nhập hiện nay. - Phương pháp nghiên ứu sản phẩm Lấy các đối tượng như giáo viên, học viên, cán bộ quản lý để nghiên cứu nhằm tạo ra những sản phẩm cho việc dạy, sản phẩm của việc học và sản phẩm của việc quản lý và thông qua các sản phẩm đó sẽ thu thập thông tin một cách khoa học, bằng cách tìm hiểu, phân tích các sản phẩm trên để xây dựng nên một hệ thống quản lý chất lượng dạy học tiếng Anh với mục đích nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dạy học, quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục phù hợp với bối cảnh hội nhập hiện nay. 4.2.3. Phương pháp xử lý số liệu ằng thống kê toán họ - Sử dụng một số công thức toán học áp dụng trong nghiên cứu giáo dục. Phương pháp này được sử dụng với mục đích xử lý các kết quả điều tra, phân tích kết quả nghiên cứu, đồng thời để đánh giá mức độ tin cậy của phương pháp điều tra, phương pháp thử nghiệm. - Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu. - Sử dụng mô hình, sơ đồ, đồ thị... 4.3. Giả thuyết nghiên cứu Quản lý dạy học tiếng Anh là một nhiệm vụ quan trọng trong tổng thể nhiệm vụ quản lý của TTNN tư thục. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập hiện nay quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục vẫn còn một số bất cập và hạn chế dẫn tới hoạt động dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục chưa thực sự đáp 6
ứng tốt nhu cầu của xã hội. Nếu xác định được đúng nguyên nhân và hạn chế, quản lý dựa vào mô hình CIPO và đề xuất áp dụng các biện pháp trong đó xác định nhu cầu người học, kết hợp tối ưu của các nguồn lực ,tạo đầu ra đáp ứng nhu cầu của xã hội thì sẽ nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập hiện nay. 5. Đóng góp về khoa học của luận án 5.1. Về mặt lý luận Luận án xác định đặc trưng của việc dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục và quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trong bối cảnh hội nhập. Làm phong phú hơn lý luận về quản lý dạy học theo mô hình CIPO tại các TTNN tư thục; chỉ ra được nội dung quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục và các yếu tố bối cảnh tác động tới quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trong bối cảnh hội nhập. 5.2. Về mặt thực tiễn Luận án phân tích đánh giá được thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục thành phố Hà Nội, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế làm căn cứ cho biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục. Nghiên cứu đã đề xuất các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trên địa bàn Hà Nội theo mô hình CIPO, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ ở các TTNN tư thục. Kết quả nghiên cứu thực tiễn của luận án sẽ có thể làm tài liệu tham khảo cho các cán bộ quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục hiện nay. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án 6.1. Về mặt lý luận Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần bổ sung và hoàn thiện một số vấn đề lý luận về quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trong bối cảnh hội nhập. 6.2. Về mặt thực tiễn Các biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trên địa bàn Hà Nội mà luận án đề xuất tác động vào các mặt của quá trình quản lý dạy học tiếng Anh sẽ có tác động tích cực đến kết quả dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục 7
trên địa bàn Hà Nội trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Do vậy, kết quả nghiên cứu của luận án có ý nghĩa thực tiễn đối với các phòng GD&ĐT, Giám đốc các TTNN tư thục Hà Nội trong quản lý dạy học tiếng Anh tại các TTNN tư thục trên địa bàn Hà Nội trong bối cảnh hội nhập. Các TTNN tư thục trên địa bàn Hà Nội có thể áp dụng các biện pháp của luận án giúp nâng cao chất lượng quản lý dạy học tiếng Anh tại trung tâm. Kết quả nghiên cứu của luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho cán bộ quản lý, giáo viên các TTNN tư thục trên địa bàn Hà Nội trong bối cảnh hội nhập. 7. Cấu trúc của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục. Nội dung luận án được trình bày 04 chương: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu về dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh trong bối cảnh hội nhập. Chương 2: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục trong bối cảnh hội nhập. Chương 3: Thực trạng quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập. Chương 4: Biện pháp quản lý dạy học tiếng Anh tại các trung tâm ngoại ngữ tư thục thành phố Hà Nội trong bối cảnh hội nhập. 8
Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TIẾNG ANH TRONG ỐI CẢNH HỘI NHẬP 1.1. Những nghiên cứu về dạy học tiếng Anh 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài Tiếng Anh được coi là ngôn ngữ toàn cầu và được giảng dạy ở khắp nơi trên thế giới. Đã có rất nhiều những nghiên cứu về dạy học và quản lý dạy học tiếng Anh trong và ngoài nước. Những nghiên cứu được đúc rút từ những kinh nghiệm giảng dạy, từ những tình huống thực tế của các nhà giáo, chuyên gia ngôn ngữ và dựa trên sự phát triển không ngừng của kinh tế, công nghệ, xã hội. Đó là những cẩm nang giúp cho các nhà quản lý và giáo viên dạy học tiếng Anh đi đúng hướng và đạt được những mục tiêu đề ra. Tesol được biết đến là chứng chỉ quốc tế về phương pháp giảng dạy tiếng Anh dành cho giáo viên giảng dạy Anh ngữ tại những quốc gia sử dụng tiếng Anh như một ngoại ngữ. Bộ tiêu chuẩn về giảng dạy tiếng Anh đã được Hiệp hội TESOL Quốc tế ban hành và được coi tài liệu phục vụ đánh giá chất lượng giảng dạy tiếng Anh trên toàn thế giới bao gồm: “Tiêu chuẩn các chương trình giảng dạy tiếng Anh dành cho người lớn ESL” (2002) bao gồm 9 tiêu chuẩn: (1) Tiêu chuẩn cho cấu trúc chương trình, quản trị và lập kế hoạch; (2) Tiêu chuẩn cho chương trình giảng dạy và tài liệu giảng dạy; (3) Tiêu chuẩn giảng dạy; (4) Tiêu chuẩn tuyển dụng, tuyển sinh và định hướng của người học; (5) Tiêu chuẩn cho việc duy trì và chuyển tiếp của người học; (6) Tiêu chuẩn đánh giá và lợi ích người học; (7) Tiêu chuẩn cho điều kiện tuyển dụng và nhân sự; (8) Tiêu chuẩn cho sự phát triển chuyên nghiệp và đánh giá nhân viên; (9) Tiêu chuẩn cho dịch vụ hỗ trợ. 9 tiêu chuẩn dành cho 9 nội dung của quản lý dạy học tiếng Anh tại TTNN. Bộ tiêu chuẩn là những gì cần thiết nhất giúp nhà quản lý xem x t, thiết lập và đánh giá một chương trình giảng dạy tiếng Anh đạt chuẩn [80]. “Tiêu chuẩn thành thạo ngôn ngữ PreK-12” được Tesol (2006) đưa ra 5 tiêu chuẩn trình độ ngoại ngữ: (1) Tiêu chuẩn 1: Học tiếng Anh giao tiếp cho xã hội, văn 9