Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam

Chia sẻ: Hoamaudon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:274

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận án "Nghiên cứu sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam" là đề xuất các giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ------------------------------ VŨ TUẤN DƯƠNG NGHIÊN CỨU SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN VỚI GIÁ TRỊ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP KHỐI KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH Ở VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Hà Nội, năm 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ------------------------------ VŨ TUẤN DƯƠNG NGHIÊN CỨU SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN VỚI GIÁ TRỊ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP KHỐI KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH Ở VIỆT NAM Chuyên ngành : Kinh doanh thương mại Mã số : 934.01.21 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. Nguyễn Hoàng Việt 2. TS. Vũ Văn Hùng Hà Nội, Năm 2022
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này là của cá nhân, các thông tin và kết quả được trình bày trong luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào và xin chịu trách nhiệm với những cam đoan của mình. Nghiên cứu sinh Vũ Tuấn Dương
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cám ơn Ban Giám hiệu Trường Đại học Thương mại, Phòng Quản lý Sau Đại học và các Thầy giáo, Cô giáo đã tham gia giảng dạy, hướng dẫn tôi trong quá trình học nghiên cứu sinh. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với thầy PGS.TS Nguyễn Hoàng Việt và thầy TS Vũ Văn Hùng, những nhà khoa học đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo để tôi có thể hoàn thành luận án này. Tôi xin trân trọng cám ơn khoa Quản trị Kinh doanh, bộ môn Quản trị Chiến lược, và các đồng nghiệp đã ủng hộ và giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong thời gian làm nghiên cứu sinh. Tôi xin trân trọng cám ơn các cơ quan quản lý Nhà nước, các trường đại học và các đơn vị có liên quan, các chuyên gia, các nhà khoa học, các sinh viên đã cung cấp thông tin, hợp tác trong quá trình khảo sát. Đặc biệt, tôi xin trân trọng cám ơn gia đình, người thân và bạn bè đã động viên, tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận án. Hà Nội, ngày tháng năm 2022 Nghiên cứu sinh Vũ Tuấn Dương
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................. vii DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................3 4. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................5 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................5 6. Kết cấu luận án ........................................................................................................8 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ...................................9 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan...........................................................9 1.1.1. Các công trình nghiên cứu về dịch vụ giáo dục đại học ...................................9 1.1.2. Các công trình nghiên cứu về sự hài lòng của khách hàng và sự hài lòng của sinh viên ..............................................................................................................10 1.1.3. Các công trình nghiên cứu về chất lượng dịch vụ và chất lượng dịch vụ giáo dục đại học ........................................................................................................12 1.1.4. Các công trình nghiên cứu về giá trị dịch vụ và giá trị dịch vụ giáo dục đại học .......................................................................................................................15 1.1.5. Các công trình nghiên cứu về mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên .........................................................................17 1.2. Khoảng trống nghiên cứu ...................................................................................19 KẾT LUẬN CHƯƠNG I ........................................................................................21 CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN VỚI GIÁ TRỊ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC ..............................................................................................22 2.1. Một số khái niệm cơ sở ......................................................................................22 2.1.1. Dịch vụ và dịch vụ giáo dục đại học ...............................................................22 2.1.2. Sự hài lòng của sinh viên ................................................................................23 2.1.3. Chất lượng dịch vụ ..........................................................................................29 2.1.4. Giá trị dịch vụ..................................................................................................34
iv 2.2. Khái niệm, nội dung và mối quan hệ giữa chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học và sự hài lòng của sinh viên ...................................................................36 2.2.1. Khái niệm và nội dung chất lượng dịch vụ giáo dục đại học ..........................36 2.2.2. Khái niệm và nội dung giá trị dịch vụ giáo dục đại học .................................42 2.2.3. Mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ giáo dục và sự hài lòng của sinh viên ......................................................................................................44 2.3. Mô hình nghiên cứu mối quan hệ giữa chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học và sự hài lòng của sinh viên và các giả thuyết nghiên cứu ....................46 2.3.1. Mô hình nghiên cứu ........................................................................................46 2.3.2 Lựa chọn thang đo nghiên cứu cho nghiên cứu định tính ................................56 2.3.3 Phương pháp xây dựng mô hình nghiên cứu lý thuyết và đề xuất thang đo nghiên cứu chính thức ...............................................................................................56 2.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất và phát triển các giả thuyết nghiên cứu”.............60 2.4.1 Mô hình nghiên cứu” .......................................................................................60 2.4.2. Các giả thuyết nghiên cứu ...............................................................................61 2.4.3. Thang đo..........................................................................................................67 2.5. Nghiên cứu tình huống về chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học và sự hài lòng của sinh viên một số trường đại học .......................................................68 2.5.1. Trường hợp Trường Đại học Thương mại ......................................................69 2.5.2. Trường hợp Trường Đại học Ngoại thương ....................................................74 2.5.3. Một số vấn đề rút ra từ nghiên cứu tình huống ...............................................77 KẾT LUẬN CHƯƠNG II.......................................................................................78 CHƯƠNG III. BỐI CẢNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................79 3.1. Bối cảnh nghiên cứu...........................................................................................79 3.1.1. Tổng quan giáo dục đại học tại Việt Nam ......................................................79 3.1.2. Hệ thống các trường đại học tại Việt Nam......................................................80 3.1.3. Đặc điểm các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ...83 3.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................92 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu .........................................................................................92 3.2.2. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................93 3.2.3. Phương pháp chọn mẫu và thu thập dữ liệu ....................................................94 3.2.4. Phương pháp xử lí dữ liệu ...............................................................................98 KẾT LUẬN CHƯƠNG III ...................................................................................102
v CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN VỚI GIÁ TRỊ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP KHỐI KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TẠI VIỆT NAM .............................................................................................................103 4.1. Kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo ......................................................103 4.1.1. Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA ....................................................103 4.1.2. Kết quả kiểm định hệ số tin cậy Cronbach Alpha.........................................106 4.2. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định CFA .....................................................106 4.2.1. Kết quả phân tích mức độ phù hợp của mô hình ..........................................106 4.2.2. Kết quả kiểm định giá trị hội tụ (Convergent validity) .................................109 4.2.3. Kiểm định giá trị phân biệt (Discriminant validity) ......................................110 4.3. Kết quả kiểm định sai lệch do phương pháp (Common Bias Method) ............112 4.4. Kết quả thống kê mô tả và phân tích đa nhóm .................................................113 4.4.1. Kết quả thống kê mô tả .................................................................................113 4.4.2. Kết quả kiểm định đa nhóm ..........................................................................115 4.4.3. Một số kết luận từ phân tích thống kê mô tả và kiểm định đa nhóm ............123 4.5. Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ..................................................124 4.5.1. Kết quả phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM ....................................124 4.5.2. Kết quả chi tiết kiểm định giả thuyết nghiên cứu và đánh giá tác động .......124 KẾT LUẬN CHƯƠNG IV ....................................................................................129 CHƯƠNG 5: QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO SỰ HÀI LÒNG CỦA SINH VIÊN VỚI GIÁ TRỊ VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP KHỐI KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH Ở VIỆT NAM ...............................................................................130 5.1. Xu thế phát triển và dự báo một số thay đổi trong giáo dục đại học ở Việt Nam ...130 5.1.1. Xu thế phát triển của giáo dục đại học trên thế giới .....................................130 5.2. Quan điểm và một số định hướng nâng cao sự hài lòng của sinh viên về chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam ...................................................................136 5.2.1. Quan điểm nâng cao sự hài lòng của sinh viên về chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam .................................................................................................136
vi 5.2.2. Định hướng nâng cao sự hài lòng của sinh viên về chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam .................................................................................................139 5.3. Giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên về chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam ............................................................................................................141 5.3.1. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ..................................141 5.3.2. Nhóm giải pháp nâng cao cơ sở vật chất đào tạo ..........................................143 5.3.3. Nhóm giải pháp nâng cao chương trình đào tạo ...........................................144 5.3.4. Nhóm giải pháp nâng cao mối quan hệ nhà trường – doanh nghiệp ............146 5.3.5. Nhóm giải pháp nâng cao cảm nhận giá trị dịch vụ cho người học ..............147 5.4. Một số kiến nghị đảm bảo điều kiện, nguồn lực của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam .............................................149 5.4.1. Tăng cường thực hiện các chính sách xã hội hóa giáo dục đại học ..............149 5.4.2. Kiểm soát các điều kiện để đạt điều kiện được tự chủ ..................................149 5.4.3. Đẩy mạnh quốc tế hóa giáo dục đại học .......................................................150 5.4.4. Đảm bảo nguồn lực tài chính ........................................................................151 5.4.5. Giải pháp đảm bảo nguồn nhân lực...............................................................151 5.4.6. Giải pháp đảm bảo nguồn lực về cơ sở vật chất ...........................................152 5.4.7. Giải pháp đảm bảo nguồn lực marketing ......................................................153 5.5. Một số kiến nghị khác ......................................................................................153 5.5.1. Tiếp tục mở rộng tự chủ đại học và xã hội hóa giáo dục ..............................153 5.5.2. Phát triển hệ thống đánh giá giá trị dịch vụ giáo dục .........................................154 5.5.3. Tăng cường chính sách nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên .................155 5.5.4. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học ..........................................156 5.6. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai .................................................156 5.6.1. Những hạn chế và nguyên nhân ....................................................................156 5.6.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai ................................................................158 KẾT LUẬN CHƯƠNG V .....................................................................................159 KẾT LUẬN ............................................................................................................160 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt Chỉ số phù hợp hiệu chỉnh của AGFI Adjusted Goodness of Fit Index mô hình Phần mềm phân tích cấu trúc AMOS Analysis of Moment Structures tuyến tính CFA Confirmatory Factor Analysis Phân tích nhân tố khẳng định CFI Comparative Fit Index Chỉ số thích hợp so sánh Tỉ số Chi-square điều chỉnh CMIN/df Chi-square/df theo bậc tự do EFA Exploratory Factor Analysis Phân tích nhân tố khám phá GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GFI Goodness of Fit Index Chỉ số phù hợp của mô hình Kaiser – Meyer – Olkin Measure Chỉ số xem xét sự thích hợp KMO of Sampling Adequacy index của EFA Root Mean Square Error Khai căn trung bình số gần RMSEA Approximation đúng bình phương SEM Structural Equation Modeling Mô hình cấu trúc tuyến tính Chỉ số khác biệt giữa phần data Standardized Root Mean Square SRMR thực tế và phần mô hình dự residual đoán Statisical Package for the Social Phần mềm thống kê dùng trong SPSS Sciences nghiên cứu khoa học xã hội TLI Turker & Lewis Index Chỉ số Tucker & Lewis
viii DANH MỤC BẢNG MỤC LỤC Bảng 1.1. Tổng hợp nghiên cứu yếu tố cấu thành giá trị dịch vụ và chất lượng dịch vụ giáo dục đại học............................................................................................14 Bảng 1.2. Tổng hợp nghiên cứu yếu tố cấu thành giá trị dịch vụ và giá trị dịch vụ giáo dục đại học ..........................................................................................16 Bảng 1.3. Tổng hợp các nghiên cứu về chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng ......................................................................................18 Bảng 1.4. Tổng hợp các nghiên cứu về chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên ..........................................................................................19 Bảng 2.1. Một số nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên....28 Bảng 2.2. Một số nghiên cứu về các yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ ...............33 Bảng 2.3. Một số nghiên cứu về các yếu tố cấu thành giá trị dịch vụ ......................36 Bảng 2.4. Một số nghiên cứu về các yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ giáo dục đại học ................................................................................................................41 Bảng 2.5. Một số nghiên cứu về yếu tố ảnh hưởng giá trị dịch vụ giáo dục đại học .......44 Bảng 2.6. Tổng hợp các nghiên cứu về chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên ................................................................................................45 Bảng 2.7. Tổng hợp các kết luận dựa trên kết quả phỏng vấn ..................................59 Bảng 2.8. Tổng hợp thang đo nghiên cứu hiệu chỉnh sau nghiên cứu định tính .......67 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát sinh viên năm cuối về chất lượng đào tạo.....................72 Bảng 2.10. Tổng hợp kết quả khảo sát sự hài lòng của sinh viên 5 chuyên ngành Trường Đại học Thương mại ....................................................................................74 Bảng 2.11. Tổng hợp kết quá khảo sát sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng dịch vụ của trường Đại học Ngoại thương năm 2020 ....................................75 Bảng 3.1. Một số thông tin về hệ thống các trường đại học tại Việt Nam................81 Bảng 3.2. Tổng hợp các ngành thuộc nhóm ngành kinh tế và quản trị kinh doanh ...........86 Bảng 3.3. Danh sách các trường đại học công lập có đào tạo nhóm ngành kinh tế và quản trị kinh doanh và chỉ tiêu tuyển sinh năm 2020 ....................................................88 Bảng 3.4. Số lượng chỉ tiêu, nguyện vọng đăng kí, tỉ lệ chọi của các nhóm ngành ...........90 Bảng 3.5. Tổng hợp thông tin các trường đại học tiến hành khảo sát và các tiêu chí lựa chọn ...............................................................................................................96 Bảng 3.6. Mô tả mẫu nghiên cứu ..............................................................................98 Bảng 3.7. Mô tả định nghĩa và các tiểu chuẩn của model fit indices ......................100
ix Bảng 3.8. Tổng hợp các nhóm mẫu được phân chia để kiểm định đa nhóm ..........101 Bảng 4.1. Kết quả phân tích phá EFA các yếu tố chất lượng dịch vụ ....................103 Bảng 4.2. Kết quả phân tích EFA yếu tố giá trị chức năng/ thỏa mãn mong muốn ......104 Bảng 4.3. Kết quả phân tích EFA yếu tố giá trị cảm xúc........................................104 Bảng 4.4. Kết quả phân tích EFA yếu tố giá trị xã hội ...........................................105 Bảng 4.5. Kết quả phân tích EFA yếu tố giá trị tri thức .........................................105 Bảng 4.6. Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA yếu tố sự hài lòng của sinh viên ....105 Bảng 4.7. Kết quả phân tích nhân tố khám phá EFA và hệ số tin cậy Cronbach Alpha.....106 Bảng 4.8. Tổng hợp hệ số tải và ý nghĩa thống kê phân tích CFA .........................108 Bảng 4.9. Tổng hợp kết quả kiểm tra giá trị hội tụ và độ tin cậy tổng hợp ............109 Bảng 4.10. Kết quả kiểm tính phân biệt và mô tả hệ số tương quan ......................111 Bảng 4.11. Kết quả thống kê mô tả .........................................................................113 Bảng 4.12. Tổng hợp kết quả các biến quan sát có sự khác biệt trong đánh giá của các nhóm sinh viên được phân chia theo năm học ...........................................116 Bảng 4.13. Tổng hợp kết quả các biến quan sát có sự khác biệt trong đánh giá của các nhóm sinh viên được phân chia theo mức độ yêu thích ngành học ...........118 Bảng 4.15. Tổng hợp kết quả các biến quan sát có sự khác biệt trong đánh giá của các nhóm sinh viên được phân chia theo cảm nhận về học phí........................122 Bảng 4.16. Tác động và kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu...................127
x DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1. Một số cấu trúc về mối quan hệ chi phí, chất lượng, giá trị, sự hài lòng và dự định hành vi .....................................................................................................17 Hình 2.1. Mô hình sự hài lòng ACSI của Fornell và cộng sự (1996) .......................46 Hình 2.2. Mô hình sự hài lòng của sinh viên của Alves và Raposo (2007) ..............47 Hình 2.3. Mô hình ảnh hưởng của hình ảnh, chất lượng và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên của Brown và Mazzarol (2009) ........................................48 Hình 2.4. Mô hình nghiên cứu mối liên giữa chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên tại các trường đại học khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam .....................................................................................................60 Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu ................................................................................93 Hình 4.1. Kết quả phân tích nhân tố khẳng định CFA ............................................107 Hình 4.2 Kết quả kiểm tra CMV với nhân tố tiềm ẩn .............................................112 Hình 4.3. Kết quả phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM ..............................125
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Những năm gần đây, xu thế hội nhập và những ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp 4.0 đã có những tác động mạnh đến các hoạt động kinh tế trên phạm vi toàn cầu. Trong hoạt động kinh doanh dịch vụ, sự đa dạng về kênh thông tin bên cạnh việc áp dụng những tiến bộ khoa học công nghệ đã giúp khách hàng có thêm nhiều lựa chọn và dần trở nên thông thái hơn trong các quyết định tiêu dùng. Bên cạnh đó, sự gia tăng tỉ trọng trong cơ cấu kinh tế toàn cầu của ngành dịch vụ đã thu hút thêm nhiều doanh nghiệp tham gia đã đẩy mức độ cạnh tranh của ngành lên cao. Trước những thách thức từ môi trường kinh doanh, một số quan điểm về việc cần xem xét và nhìn nhận lại các vấn đề liên quan đến tiếp thị dịch vụ (service marketing) đã được đề xuất. Một số quan điểm cho rằng yếu tố quan trọng nhất giúp thỏa mãn nhu cầu của khách hàng khi sử dụng sản phẩm dịch vụ không chỉ là chất lượng dịch vụ mà còn cần xét đến các vấn đề về giá trị dịch vụ mang lại cho khách hàng. Thậm chí, giá trị dịch vụ có vai trò quan trọng hơn trong bối cảnh kinh doanh hiện nay (Kotler, 2010). Dịch vụ giáo dục đại học được đánh giá là loại hình dịch vụ có tính điển hình cao (Zeithaml và cộng sự, 2006) và gắn chặt với quá trình phát triển của người học. Do đó, việc phân tích và làm rõ khái niệm chất lượng và giá trị dịch vụ là vô cùng cần thiết để nâng cao hiệu quả kinh doanh cũng như sự phát triển của xã hội. Những năm gần đây, một số xu thế phát triển giáo dục mới được hình thành cùng với quá trình hội nhập, giao thoa giữa các nền giáo dục của các quốc gia đã tạo nên những thay đổi lớn trong hoạt động kinh doanh dịch vụ giáo dục. Vì vậy, các việc làm rõ nội hàm các yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ giáo dục đại học và tác động của những yếu tố này đến sự hài lòng của sinh viên trở nên vô cùng cần thiết. Trong 30 năm qua, Việt Nam đã có những bước tiến lớn để thoát khỏi nhóm các quốc gia nghèo nhất trên thế giới. Chỉ từ năm 2010 đến năm 2020, GDP đầu người đã tăng gấp 3 lần từ 1.168 USD/đầu người lên 3.521 USD/đầu người. Trong khi đó, quy mô GDP tăng gấp 2,4 lần từ 116 tỉ USD lên 268,4 tỉ USD vào năm 2020 (IMF, 2020). Những thành tựu vượt bậc đã đặt ra yêu cầu phát triển hệ thống giáo dục đại học để đào tạo nguồn nhân lực phục vụ quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước nhằm hỗ trợ các cơ sở giáo dục đại học phát triển đã được ban hành. Ngoài ra, sự tham gia đa dạng của các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh đã làm thay đổi những quan điểm về phát triển giáo dục đại học. Nếu như trước đây giáo dục đại học tại Việt Nam được thừa nhận như một hoạt động sự nghiệp thì hiện nay giáo dục đại học được thừa nhận rộng rãi như một loại hình dịch vụ, đặc biệt khi các thành phần kinh tế tư nhân hay thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tham gia thị trường thì quan điểm này càng được củng cố.
2 Khi dịch vụ giáo dục đại học được tiếp cận như một loại hình dịch vụ thuần túy thì sự hài lòng của người học đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của cơ sở giáo dục đại học. Do đó, xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng sẽ hỗ trợ các trường đại học tìm ra những định hướng, giải pháp nâng cấp dịch vụ toàn diện. Thị trường lao động trước sự hội nhập của nền kinh tế cũng đang có những thay đổi đề ra thêm những yêu cầu về đào tạo nguồn nhân lực. Như vậy, môi trường ngành của dịch vụ giáo dục đại học đã có những biến đổi lớn về các nhóm yếu tố như: Khách hàng; Thị trường lao động; Đối thủ cạnh tranh…Những vấn đề trên khiến việc tiến hành nghiên cứu xem xét tác động của chất lượng dịch vụ và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên trở nên cấp thiết. Mặc dù quan điểm xem xét giáo dục đại học như một loại hình dịch vụ đã được thừa nhận bởi phần lớn những nhà quản lí nhưng vấn đề đo lường, đánh giá tác động của chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học đối với sự hài lòng của sinh viên ở các trường đại học công lập vẫn còn nhiều những hạn chế. Trong hơn hai thập kỉ trở lại đây, khối ngành kinh tế và quản trị kinh doanh luôn nhận được sự quan tâm lớn từ học sinh, phụ huynh thể hiện qua số lượng chỉ tiêu tuyển sinh, số lượng hồ sơ đăng kí qua các năm, số lượng cơ sở giáo dục mở các ngành đào tạo thuộc khối này. Trước sự gia tăng về nhu cầu đào tạo, những thay đổi lớn về quan điểm nhìn nhận về giáo dục đại học, các trường đại học đã có nhiều thay đổi về các phương thức tổ chức cung ứng dịch vụ cũng như các giải pháp vận giao giá trị cho người học. Vì vậy, vấn đề đánh giá, đo lường hiệu quả của dịch vụ giáo dục đại học tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh với phạm vi, quy mô rộng lại càng trở nên cấp bách. Những khám phá từ quá trình này có thể giúp các nhà quản lí có được góc nhìn tổng thể về thực trạng giáo dục đại học và trở thành nền tảng quan trọng giúp đề xuất các hàm ý, giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng, giá trị dịch vụ giáo dục đại học. Thực tế, qua tổng quan nghiên cứu, một số hạn chế lớn về các nghiên cứu có chủ đề chất lượng, giá trị dịch vụ và sự hài lòng tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam được nhận diện bao gồm: Thứ nhất, việc phân tích và làm rõ các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học còn chưa được chú trọng. Thay vào đó các trường đại học có xu hướng đưa ra các tiêu chí đánh giá, khảo sát tương đối chủ quan. Thứ hai, những phương pháp đánh giá sự hài lòng của sinh viên đối với dịch vụ do nhà trường cung cấp còn tương đối đơn giản, phần lớn dùng lại ở những thống kê mô tả. Thứ ba, những nghiên cứu thực chứng trên phạm vi nghiên cứu rộng để đánh giá mối quan hệ chất lương dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên theo học các trường công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh còn rất hạn chế về số lượng. Do đó, những nghiên cứu có quy mô
3 lớn, áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại sẽ góp phần xây dựng bức tranh toàn cảnh về thực trạng các mối quan hệ giữa chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học đối với sự hài lòng của sinh viên, qua đó mang đến những hàm ý chính sách, khuyến nghị cho các trường đại học trong việc đưa ra định hướng phát triển đúng đắn trong tương lai. Từ những phân tích về tầm quan trọng của sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng và giá trị dịch vụ trong việc phát triển nguồn nhân lực ngành kinh tế và quản trị kinh doanh. Nghiên cứu sinh quyết định thực hiện đề tài “Nghiên cứu sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam”. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích nghiên cứu của luận án là đề xuất các giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam. - Các nhiệm vụ nghiên cứu: + Hệ thống hóa một số cơ sở lý luận cơ bản về giá trị dịch vụ, chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng. Từ đó, xác lập mô hình nghiên cứu mối quan hệ giữa chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học với sự hài lòng của sinh viên của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam. + Phân tích và đánh giá thực trạng giá trị và chất lượng dịch vụ giáo dục và sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. Nghiên cứu tập trung vào đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên và mối liên hệ giữa các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ. + Đề xuất một số giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề lý luận, thực tiễn về sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng và giá trị dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: đề tài tiếp cận nghiên cứu về mối quan hệ giữa sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối
4 kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam, tập trung nghiên cứu tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh điển hình và nhấn mạnh hai nội dung chính: (1) Ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đối với sự hài lòng của sinh viên; (2) Ảnh hưởng của các yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ giáo dục đối với các yếu tố cấu thành giá trị dịch vụ. - Về đối tượng khảo sát: là sinh viên theo học hệ chính quy tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh. Để đảm bảo các thông tin thu thập được lấy từ những đối tượng có khả năng cảm nhận chất lượng và giá trị dịch vụ ở mức độ đáng tin cậy thì đáp viên bao gồm sinh viên đang theo học năm thứ 2, năm thứ 3 và năm thứ 4 được lựa chọn để khảo sát. Do những hạn chế về nguồn lực, quy mô mẫu nghiên cứu lớn và các khó khăn từ dịch bệnh Covid 19 trong quá trình điều tra, khảo sát dữ liệu chỉ tập trung vào việc thu thập dữ liệu hình thành mẫu nghiên cứu từ 12 trường đại học công lập điển hình khối kinh tế và quản trị kinh doanh. - Về thời gian: Các dữ liệu thứ cấp của nghiên cứu được thu thập trong giai đoạn từ năm 2019 cho đến năm 2020. Các dữ liệu sơ cấp từ các phỏng vấn chuyên sâu, phỏng vấn nhóm tập trung và các phiếu điều tra khảo sát được thực hiện từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2020. - Về không gian: bao gồm tất cả các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. Tuy nhiên, vì những hạn chế và khó khăn đã đề cập nên nghiên cứu tập trung vào 12 trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam bao gồm 7 trường đại học tại Hà Nội, 2 trường đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh, 1 trường đại học tại Đà Nẵng, 1 trường đại học tại Huế và 1 trường đại học tại Thái Nguyên. Những địa phương đề cập trên đều là các địa phương được lựa chọn để quy hoạch và phát triển các trường đại học tiêu biểu của vùng. Trong số 12 trường đại học được lựa chọn cũng có xuất hiện nhiều trường đại học thuộc nhóm trọng điểm của vùng. Câu hỏi nghiên cứu Một số câu hỏi nghiên cứu đặt ra trong luận án này như sau: - Chất lượng dịch vụ và giá trị dịch vụ giáo dục đại học tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh ở Việt Nam được cấu thành bởi những yếu tố nào? - Những yếu tố cấu thành nào của chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học có tác động đến sự hài lòng của sinh viên và mức độ tác động ra sao? Có tồn tại mối quan hệ chi tiết giữa các yếu tố cấu thành chất lượng dịch vụ và giá trị dịch vụ giáo dục đại học tại Việt Nam hay không? - Giải pháp nào cho các trường đại học và cơ quan quản lí nâng cao sự hài lòng của sinh viên dựa trên chất lượng và giá trị dịch vụ
5 4. Phương pháp nghiên cứu Trong luận án này, cả phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng đều được sử dụng để giải quyết các mục tiêu nghiên cứu. Trong đó, nghiên cứu định tính được sử dụng trong các phỏng vấn chuyên sâu với đối tượng chuyên gia và phóng vấn nhóm tập trung đối với đối tượng sinh viên. Phương pháp nghiên cứu định lượng được áp dụng nhằm phân tích ảnh hưởng các yếu tố chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học đối với sự hài lòng của sinh viên. Các phần mềm hỗ trợ phân tích dữ liệu sơ cấp bao gồm SPSS 20 và AMOS 23. Các thống kê mô tả, kiểm định khác biệt đa nhóm, kiểm định nhân tố khám phá EFA, kiểm định hệ số tin cậy Cronbach Alpha, kiểm định Harman’s Single factor được thực hiện bởi phần mềm SPSS 20. Trong khi đó, kiểm định nhân tố khẳng định CFA, kiểm định latent common factor, phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM và kiểm định tác động trung gian được thực hiện bởi phần mềm AMOS 23. 5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Ý nghĩa khoa học Trên cơ sở áp dụng và phát triển các kết quả nghiên cứu của Firdaus (2005); Gamage và cộng sự (2008); Jain và cộng sự (2013); Chen và cộng sự (2007); LeBlanc và Nguyen (1999), Sweeney và Soutar (2001) và Helgesen và Nesset (2007), nghiên cứu đã xây dựng thành công mô hình đo lường chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ giáo dục đại học và sự hài lòng của sinh viên tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh. Cụ thể, chất lượng dịch vụ được xác định bao gồm 5 yếu tố chính bao gồm: (1) Yếu tố học thuật; (2) Yếu tố phi học thuật; (3) Yếu tố chương trình đào tạo; (4) Yếu tố cơ sở vật chất và (5) Yếu tố tương tác doanh nghiệp. Trong khi đó, giá trị dịch vụ được chỉ ra với 4 yếu tố cấu thành: (1) Giá trị chức năng; (2) Giá trị cảm xúc; (3) Giá trị xã hội; (4) Giá trị tri thức. Các kết quả xây dựng mô hình nghiên cứu trở thành tiền đề để tiếp tục phân tích thực trạng ảnh hưởng của chất lượng và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên. Nghiên cứu này là một trong những nỗ lực đầu tiên trong việc đánh giá những tác động của giá trị và chất lượng dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên tại các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. Nghiên cứu đã thành công trong việc xây dựng mô hình bao gồm các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học và các mối quan hệ giữa các yếu tố này cũng như tác động của chúng đến sự hài lòng của sinh viên. Một số đóng góp về lí thuyết đáng chú ý của nghiên cứu bao gồm: Thứ nhất, kết quả nghiên cứu giúp củng cố thêm những quan điểm về vai trò của chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của khách hàng đã được khám phá bởi các nghiên cứu của Cronin và cộng sự (2000); Alves và Raposo
6 (2007); Andreassen và Lindestad (1998). Khi xem xét trong bối cảnh nghiên cứu dịch vụ giáo dục đại học tại Việt Nam, kết quả nghiên cứu cũng có một số tương đồng với các nghiên cứu của Nguyễn Ngọc Điệp (2000) và Hoàng Thị Phương Thảo và Hoàng Trọng (2006). Giá trị R2 hiệu chỉnh của phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM cũng cho thấy giá trị dịch vụ và chất lượng dịch vụ giải thích được đến 65% sự biến thiên của biến phục thuộc là sự hài lòng của sinh viên. Thứ hai, bằng những phương pháp phân tích dữ liệu sơ cấp từ 1226 sinh viên, nghiên cứu đã chỉ ra những sự liên hệ chi tiết giữa chất lượng dịch vụ và giá trị dịch vụ giáo dục đại học tại các trường công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam. Kết quả cho thấy ngoại trừ mối liên hệ giữa chương trình đào tạo và giá trị cảm xúc thì các giả thuyết nghiên cứu về mối quan hệ giữa các yếu tố đều được chấp nhận. Các kết luận này làm vững chắc thêm cho các quan điểm của Brown và Mazzarol (2009) khi cho rằng, đối với dịch vụ giáo dục thì chất lượng dịch vụ sẽ có những tác động toàn diện đến giá trị dịch vụ. Tức là , chất lượng dịch vụ sẽ được cảm nhận trước dưới góc độ cảm nhận của sinh viên, từ đó sẽ hình thành những cảm nhận về giá trị mà loại hình dịch vụ đặc biệt này mang lại. Ý nghĩa thực tiễn Ngoài những đóng góp về mặt khoa học, luận án này với các phân tích định lượng chuyên sâu từ các nghiên cứu thực chứng cũng sẽ góp phần giúp các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh có được những góc nhìn tổng thể đối với thực trạng sự hài lòng của sinh viên đối với chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học. Thứ nhất, những kết quả nghiên cứu sẽ góp phần giúp cho các trường đại học (đặc biệt các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam) hiểu rõ được các yếu tố cấu thành của chất lượng và giá trị dịch vụ giáo dục đại học dưới góc độ cảm nhận của sinh viên. Bên cạnh đó, thông qua các nghiên cứu thực chứng, mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên cũng được làm rõ, các kết quả phân tích tác động của các yếu tố cấu thành chất lượng và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên giúp cho đội ngũ quản lí các trường đại học nhận định được đâu là yếu tố then chốt, ảnh hưởng quan trọng nhất đối với sự hài lòng của sinh viên, qua đó giúp đội ngũ quản lí các trường đại học đưa ra các giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên dựa trên chất lượng và giá trị dịch vụ. Với góc độ quản lí nhà nước, những kết quả đạt được của nghiên cứu hỗ trợ các nhà quản lí giáo dục đại học có những nhìn nhận đúng đắn về vai trò của chất lượng và giá trị dịch vụ đối với sự hài lòng của sinh viên cũng như sự phát triển của giáo dục đại học của Việt Nam. Từ đó có thể đưa ra một số điều chỉnh phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cung ứng dịch vụ giáo dục đại học. Thứ hai, các phân tích tác động của các yếu tố thuộc chất lượng dịch vụ và giá trị dịch vụ cho thấy một số điểm khác biệt đối với các nghiên cứu khác như: Yếu tố tương
7 tác doanh nghiệp đang không có tác động đến sự hài lòng của sinh viên. Kết quả này có những khác biệt với các nghiên cứu của Hussien và cộng sự (2018); Jaradat (2017). Tuy nhiên kết quả này cũng có thể được giải thích bởi một số lí do: (1) Các nghiên cứu này tham khảo được tiến với một số ngành học tương đối đặc thù như khoa học máy tính và dịch vụ lưu trú nên vai trò của doanh nghiệp sẽ quan trọng hơn so với ngành kinh tế, quản trị kinh doanh bị đánh giá mang nặng lý thuyết tại Việt Nam. (2) Mặc dù các chính sách của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam về nâng cao tương tác doanh nghiệp nhằm hỗ trợ đào tạo đã được ban hành nhưng các cơ sở giáo dục vẫn chưa thể triển khai hiệu quả ở quy mô lớn. Kết quả này phản ánh thực trạng và đề ra những yêu cầu nâng cao khả năng liên kết doanh nghiệp – nhà trường trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực phục vụ các ngành kinh tế, quản trị kinh doanh. Ngoài ra, yếu tố chương trình đào tạo cho thấy tác động không đáng kể đối với sự hài lòng của sinh viên. Kết quả này tương đối khác biệt đối với các nghiên cứu của Morstain (1977), Wilkins và cộng sự (2013), trong những nghiên cứu này, vai trò của chương trình đào tạo đối với sự hài lòng của sinh viên là tương đối quan trọng. Tuy nhiên, một số nghiên cứu tại Việt Nam đã chỉ ra chương trình đào tạo không phải yếu tố có ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên (Nguyễn Đỗ Như Loan, 2020; Nguyễn Ngọc Điệp, 2020). Như vậy, mối liên hệ giữa chương trình đào tạo và sự hài lòng của sinh viên tại các trường đại học tại Việt Nam đang có những khác biệt rõ rệt đối với các quốc gia khác. Khác với đa số cấc nghiên cứu về mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ, giá trị dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên, nghiên cứu có tiến hành bổ sung các kiểm định về vai trò trung gian của các yếu tố cấu thành giá trị dịch vụ trong mối quan hệ giữa chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của sinh viên. Những kết quả của nghiên cứu đã xác nhận sự tồn tại vai trò trung gian của giá trị dịch vụ trong mối quan hệ này. Những khám phá này có thể giúp bổ sung vào các cơ sở lí thuyết giữa các khái niệm này trong bối cảnh nghiên cứu về dịch vụ giáo dục đại học. Thứ ba, xem xét giá trị hệ số β từ kết quả phân tích mô hình cấu trúc tuyến tính SEM cũng đã chỉ ra giá trị dịch vụ đang có tác động đến sự hài lòng của sinh viên một cách rõ nét và không thua kém chất lượng dịch vụ. Nghiên cứu tương tự của Hoàng Thị Phương Thảo và Hoàng Trọng (2006) tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng có kết luận tương tự. Có thể thấy, chất lượng dịch vụ được cảm nhận trước và tính hiện hữu cao đối với hoạt động học tập của sinh viên nhưng giá trị dịch vụ bao gồm giá trị về tri thức, xã hội, chức năng, cảm xúc mới đóng vai trò quan trọng hơn trong việc dự báo sự hài lòng của sinh viên. Kết quả cũng ủng hộ quan điểm của Kotler và Amstrong (2010); Nguyễn Hoàng Việt và Nguyễn Bách Khoa (2014) khi cho rằng trong bối cảnh kinh doanh hiện nay, giá trị sẽ là yếu tố quyết định đến sự thỏa mãn nhu cầu mong muốn của khách hàng và sự nghiệp phát triển kinh doanh của các doanh nghiệp. Vậy nên, phát triển dịch vụ giáo dục đại học không chỉ chú trọng vào vấn đề chất lượng như phần lớn các nghiên cứu đã đề xuất mà còn bao gồm cả những chiến lược, giải pháp dành cho những giá trị mang lại cho người học.
8 Thứ tư, nghiên cứu đã tiến hành các kiểm định đa nhóm theo các tiêu chí về nhân khẩu học để làm rõ hơn những đánh giá của sinh viên đối với các yếu tố trong mô hình nghiên cứu. Ngoài tiêu thức phân chia theo giới tính không cho thấy sự khác biệt giữa các nhóm thì các tiêu thức phân chia còn lại đều có những kết quả rất đáng chú ý. Đối với phân chia mẫu theo năm học, các cảm nhận của sinh viên về cơ sở vật chất có xu hướng giảm dần, trong khi đó những yếu tố giá trị chức năng/thỏa mãn mong muốn, giá trị tri thức, giá trị xã hội thuộc giá trị dịch vụ lại được cảm nhận ở những mức cao hơn theo thời gian trong đánh giá của sinh viên. Đối với tiêu thức phân chia là mức độ yêu thích ngành học, kết quả cho thấy sự yêu thích với ngành học có sự liên quan đến những đánh giá của sinh viên đối với các yếu tố. Cụ thể, các sinh viên yêu thích ngành học có xu hướng đánh giá các yếu tố cao hơn (ngoại trừ yếu tố sự hài lòng và tương tác doanh nghiệp). Bên cạnh đó, những đánh giá về sự hài lòng không hẳn tuân theo các đánh giá về giá trị và chất lượng dịch vụ khi phân chia theo năm học. Kết quả này giúp gợi mở một số vấn đề cần bổ sung trong nghiên cứu, có thể bao gồm một số yếu tố khác vào mô hình nghiên cứu như giá trị cá nhân, nhận thức về xu hướng nghề nghiệp…Trong khi đó, khi phân chia theo đặc điểm trường đại học mà sinh viên đang theo học, nhóm sinh viên theo các trường đại học tự chủ đánh giá cao hơn nhóm sinh viên theo học theo học các trường đại học chưa tự chủ ở phần lớn các yếu tố (ngoại trừ chương trình đào tạo và tương tác doanh nghiệp). Cuối cùng, khi xem xét sự khác biệt dựa trên cảm nhận về học phí thì những sinh viên thuộc nhóm cảm nhận học phí cao lại đánh giá cao các yếu tố trong mô hình nghiên cứu có phần vượt trội so với hai nhóm còn lại. Tức là, với dịch vụ giáo dục đại học, cảm nhận về giá thấp không đồng nghĩa với sự hài lòng cao và không phải cứ giá thấp sẽ mang lại những ưu thế trong việc gia tăng cảm nhận cho người học. 6. Kết cấu luận án Ngoài các phần danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được phân chia thành 5 chương với nội dung cụ thể như sau: Chương I: Tổng quan tình hình nghiên cứu Chương II: Cơ sở lý thuyết về sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học Chương III: Bối cảnh và phương pháp nghiên cứu Chương IV: Kết quả nghiên cứu về sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam Chương V: Giải pháp nâng cao sự hài lòng của sinh viên với giá trị và chất lượng dịch vụ của các trường đại học công lập khối kinh tế và quản trị kinh doanh tại Việt Nam.