Luận án Tiến sĩ Luật học: Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp luật Việt Nam hiện nay

VIỆN HÀN LÂM<br /> KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> NGUYỄN NGỌC HUẤN<br /> <br /> QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO<br /> THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> <br /> Ngành<br /> <br /> : Luật Hiến pháp và Luật Hành chính<br /> <br /> Mã số<br /> <br /> : 62 38 01 02<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Võ Khánh Vinh<br /> <br /> HÀ NỘI - 2016<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả<br /> nêu trong luận án là trung thực, có xuất xứ rõ ràng. Kết luận của luận án chưa từng công bố<br /> trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU SINH<br /> <br /> Nguyễn Ngọc Huấn<br /> <br /> DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN<br /> <br /> TT<br /> <br /> Từ viết tắt<br /> <br /> Nội dung từ viết tắt<br /> <br /> 1<br /> <br /> CPC<br /> <br /> Danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do<br /> tôn giáo<br /> <br /> 2<br /> <br /> ECHR<br /> <br /> Hiến chương châu Âu về quyền con người<br /> <br /> 3<br /> <br /> EU<br /> <br /> Liên minh châu Âu<br /> <br /> 4<br /> <br /> ICCPR<br /> <br /> Công ước quốc tế về các quyền Dân sự và Chính trị<br /> <br /> 5<br /> <br /> ICESCR<br /> <br /> Công ước quốc tế về các quyền Kinh tế, Xã hội và<br /> Văn hóa<br /> <br /> 6<br /> <br /> IGE<br /> <br /> Viện Liên kết toàn cầu<br /> <br /> 7<br /> <br /> NGO<br /> <br /> Các tổ chức phi Chính phủ<br /> <br /> 8<br /> <br /> TEU<br /> <br /> Hiệp ước của liên minh châu Âu<br /> <br /> 9<br /> <br /> UBND<br /> <br /> Ủy ban nhân dân<br /> <br /> 10<br /> <br /> UDHR<br /> <br /> Tuyên ngôn Toàn thế giới về Nhân quyền<br /> <br /> Ghi chú<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.1. Tình hình nghiên cứu đề tài<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1.2. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu đề tài<br /> <br /> 21<br /> <br /> 1.3. Cơ sở lý luận và hướng tiếp cận nghiên cứu đề tài<br /> <br /> 25<br /> <br /> CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG,<br /> <br /> 29<br /> <br /> TÔN GIÁO THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> 2.1. Những vấn đề lý luận về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo<br /> <br /> 29<br /> <br /> 2.2. Nội dung quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo<br /> <br /> 45<br /> <br /> 2.3. Các điều kiện đảm bảo thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo<br /> <br /> 61<br /> <br /> CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VỀ QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG,<br /> <br /> 73<br /> <br /> TÔN GIÁO THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> 3.1. Thực trạng pháp luật về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam<br /> <br /> 73<br /> <br /> hiện nay<br /> 3.2. Thực trạng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam<br /> <br /> 85<br /> <br /> 3.3. Đánh giá những thành tựu và hạn chế trong việc thực hiện pháp luật về<br /> <br /> 101<br /> <br /> tôn giáo<br /> CHƯƠNG 4: NHỮNG QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO<br /> <br /> 112<br /> <br /> QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO THEO PHÁP LUẬT<br /> VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> 4.1. Những quan điểm đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp<br /> <br /> 112<br /> <br /> luật Việt Nam hiện nay<br /> 4.2. Những giải pháp đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo theo pháp<br /> <br /> 129<br /> <br /> luật Việt Nam hiện nay<br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> 149<br /> <br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 151<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một trong những quyền cơ bản của<br /> con người, thuộc nhóm quyền dân sự và chính trị được ghi nhận trong một số<br /> văn bản chính trị - pháp lý của Liên hợp quốc bao gồm các văn bản mang tính<br /> chất Tuyên ngôn như Hiến chương của Liên hợp quốc năm 1945, Tuyên ngôn<br /> thế giới về nhân quyền năm 1948, Công ước Quốc tế về các quyền Dân sự và<br /> Chính trị năm 1966.<br /> Bất kỳ ai cũng được tự do theo tôn giáo mình thích hoặc không theo<br /> một tôn giáo nào. Theo đạo, chuyển đạo hay bỏ đạo trong khuôn khổ của<br /> pháp luật hiện hành là quyền tự do của mỗi người. Nhà nước Việt Nam thừa<br /> nhận và đảm bảo cho mọi công dân có hoặc không có tín ngưỡng, tôn giáo<br /> đều bình đẳng về nghĩa vụ và quyền lợi; không có sự phân biệt đối xử vì lý do<br /> tín ngưỡng, tôn giáo. Các tôn giáo được nhà nước thừa nhận đều bình đẳng<br /> trước pháp luật. Mọi người cần ý thức tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn<br /> giáo của người khác, đồng thời chống lại những phần tử lợi dụng tôn giáo<br /> chống lại giai cấp công nhân, lợi ích dân tộc. Nhà nước chủ trương tôn trọng<br /> quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân,<br /> bảo đảm mọi sinh hoạt tôn giáo bình thường trong khuôn khổ pháp luật,<br /> nghiêm cấm những âm mưu lợi dụng tôn giáo vì mục đích ngoài tôn giáo.<br /> Trước yêu cầu quản lý nhà nước đối với lĩnh vực tôn giáo; trước sự<br /> phục hồi, phát triển nhanh chóng, phức tạp của các tôn giáo và âm mưu lợi<br /> dụng tôn giáo, nhân quyền chống phá nước ta; trong khi đó pháp luật về tôn<br /> giáo đã bộc lộ những bất cập, yếu kém, thiếu tính đồng bộ, tính thống nhất,<br /> nhiều vấn đề phát sinh trong hoạt động tôn giáo chưa được pháp luật bổ sung,<br /> điều chỉnh; chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước về tôn giáo trong<br /> tình hình mới... Những thiếu sót đó là một trong những nguyên nhân gây ra sự<br /> <br /> 1<br /> <br />