Luận án Tiến sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lý trường phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam

Chia sẻ: Quenchua Quenchua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:258

Thêm vào BST

Báo xấu

54
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án phân tích đánh giá được thực trạng quản lý trường phổ thông liên cấp thuộc doanh nghiệp tư nhân, những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và cản trở, thực trạng các nội dung quản lý và sự phát triển của hệ thống trường PTLC thuộc doanh nghiệp tư nhân. Đề xuất giải pháp và khuyến nghị quản lý hệ thống trường PTLC thuộc các doanh nghiệp tư nhân trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các giải pháp có ý nghĩa thực tiễn lớn đối với quản lý của hệ thống trường PTLC thuộc các doanh nghiệp tư nhân, bổ sung vào lý luận quản lý giáo dục những vấn đề về quản lý trường PT trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Quản lý Giáo dục: Quản lý trường phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC LÊ MAI LAN QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ THÔNG LIÊN CẤP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 91 40 114 LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Lộc 2. PGS.TS. Lê Thanh Bình
2 HÀ NỘI 2019
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu và số liệu trình bày trong luận án này chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Lê Mai Lan
ii LỜI CẢM ƠN Tôi bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc nhất tới Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Mỹ Lộc và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Thanh Bình, cùng tập thể các Thầy, Cô giáo Học viện Quản lý Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo về sự quan tâm, tận tình giúp đỡ, chỉ bảo, góp ý về những ý tưở ng khoa học và những nhận xét rất quý báu đối với tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu để hoàn thành Luận án này. Tôi vô cùng cảm ơn sự nhiệt tình giúp đỡ của các Chuyên gia, các Nhà quản lý giáo dục ở các sở Giáo dục và Đào tạo, các trường Trung học phổ thông về sự đóng góp của họ cho sự thành công của Luận án này. Tôi muốn tỏ lời cảm ơn chân thành đối với những người thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp về sự giúp đỡ, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện, cũng như sự động viên, khích lệ để tôi có thể hoàn thành Luận án. Hà nội, ngày tháng năm 2019 TÁC GIẢ LUẬN ÁN Lê Mai Lan
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ....................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................. viii DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ ix DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ........................................................... x MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu đề tài .................................................................. 4 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................... 4 3.1. Khách thể nghiên cứu ........................................................................ 4 3.2. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................... 4 4. Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................ 5 5. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................... 5 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 5 7. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 6 8. Luân điêm bao vê ̣ ̉ ̉ ̣ .................................................................................... 6 9. Đóng góp mới và ý nghia cua luân an ̃ ̉ ̣ ́ ................................................... 7 10. Phương pháp luận và Phương pháp nghiên cứu ............................. 8 10.1. Phương pháp luận .......................................................................... 8 10.2. Phương pháp nghiên cứu: ................................................................ 8 11. Cấu trúc luận án ................................................................................. 11 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUAN ̉ LÝ TRƯƠNG ̀ PHỔ THÔNG LIÊN CÂP TRONG CAC DOANH NGHIÊP T ́ ́ ̣ Ư NHÂN ................................ 12 1.1. Tổng quan các nghiên cứu ............................................................... 12 1.1.1. Các nghiên cứu ở trong nước về nhà trường, quản lý nhà trường 12 ................................................................................................................. 1.1.2. Các nghiên cứu quốc tế về nhà trường, mô hình nhà trường 16 ..... 1.1.3. Các nghiên cứu về quản lý trường phổ thông ngoài công lập như một phương thức triển khai xã hội hóa sự nghiệp giáo dục ................ 22 1.2. Nhưng vân đê ly luân vê nhà tr ̃ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ường phô thông và tr ̉ ường phổ thông liên cấp trong doanh nghiệp tư nhân .......................................... 26
iv 1.2.1. Khái niệm Nhà trường phô thông, tr ̉ ường phổ thông liên cấp, đặc điểm trường phổ thông Việt Nam ................................................. 26 Nhà trường phổ thông là một tổ chức giáo dục cơ sở, trực tiếp làm công tác giáo dục đào tạo cơ bản, thực hiện việc giáo dục toàn diện đối với thế hệ trẻ. Thành tích tập trung nhất của trường học là chất lượng và hiệu quả giáo dục, được thể hiện ở sự tiến bộ của học sinh, ở việc đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường .............................. 26 1.2.2. Trường phổ thông liên cấp trong doanh nghiệp tư nhân ........... 34 1.3. Những vấn đề lý luận quản lý trường phổ thông liên cấp trong doanh nghiệp tư nhân .............................................................................. 41 1.3.1. Khái niệm Quản lý, quan ly giao duc, quan ly nha tr ̉ ́ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ường ......... 41 1.3.2. Quản lý trường PTLC trong doanh nghiệp tư nhân ................... 47 1.3.3. Nội dung quản lý trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân 54 ................................................................................................................. 1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý mô hình trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân ....................................................................... 61 8.Ngân sách và nguồn thu tài chính .................................................................. 67 Nhà trường công khai học phí và các khoản phí khác. Nhà trường có lộ trình tăng phí và truyền thông công khai về các khoản phí. ...................................... 67 Tất cả các khoản chi tiêu rõ ràng, minh bạch phục vụ cho lợi ích của học sinh và đào tạo giáo viên. Nhà trường đủ khả năng độc lập tự chủ trong hoạt động vận hành. ........................................................................................................ 67 Kết luận chương 1 .......................................................................................... 67 Chương 2 CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ THÔNG LIÊN CẤP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN VIỆT NAM ........... 69 2.1. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý trường phổ thông, trường phổ thông tư thục trong nền kinh tế thị trường ........................................ 69 2.1.1. Tổng quan chung ........................................................................... 69 2.1.2. Các kinh nghiệm từ Mỹ ............................................................... 73 Hệ thống giáo dục phổ thông của Mỹ rất đa dạng về loại hình trường lớp: trường công, trường tư, trường trong các doanh nghiệp, công ty đại học, trường vì lợi nhuận và không vì lợi nhuận, giáo dục gia đình…. ..................................................................................................... 73 ................................................................................................................ 74 Về cơ bản, giáo dục phổ thông được miễn phí. Ở một số Bang chính phủ Bang hỗ trợ tài chính trực tiếp cho cha mẹ bằng phiếu học phí để họ chọn trường và nộp phiếu đó cho trường, kể cả trường tư. Trường
v công hay trường tư của Mỹ đều phục vụ mục đích chung của giáo dục. Theo đó, giáo dục được xem là vừa có yếu tố phúc lợi xã hội vừa có yếu tố dịch vụ. Tuy nhiên điểm khác biệt là trường công nhận tài trợ từ chính phủ Liên bang, Bang và các Quận. Trường công thường không theo chuẩn mực sỹ số lớp nhất định, chương trình mỗi trường sẽ khác nhau phụ thuộc từng Bang và Quận. Về cơ bản, trường công phải nhận tất cả học sinh ở độ tuổi đến trường trên địa bàn. Trong khi đó, trường tư được quyền đưa ra điều kiện tuyển sinh và thường duy trì sĩ số lớp nhỏ
vi ............................................................................................................... 117 Nhà hát tại Tiểu học Vinschool Harmony ........................................... 117 Tóm tắt các điểm khác biệt qua nghiên cứu trường hợp điển hình Vinschool ............................................................................................... 117 2.4. Thực trạng quản lý trường PTLC Vinschool trong doanh nghiệp tư nhân .................................................................................................... 119 2.4.1. Kết quả khảo sát về các chỉ số ................................................. 119 2.4.2. Thực trạng về các hoạt động lãnh đạo, quản lý ảnh hưởng đến phát triển nhà trường PTLC ở Việt Nam. ........................................... 120 Kết luận chương 2 ........................................................................................ 136 Chương 3 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ THÔNG LIÊN CẤP TRONG CÁC DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN Ở VIỆT NAM ....................... 138 3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp ....................................................... 138 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................... 138 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống .......................................... 138 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thiết thực và hiệu quả .................... 140 3.2. Giải pháp quản lý trường phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân ....................................................................................... 141 3.2.1. Giải pháp 1: Hoàn thiện các văn bản chỉ đạo về chủ trương, cơ chế chính sách xây dựng phát triển Trường Phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân theo quan điểm phi lợi nhuận ................... 141 3.2.2. Giải pháp 2: Đổi mới tư duy và phương thức quản lý nhà trường theo hướng phân cấp, tự chủ, tự chịu trách nhiệm và thực hiện có hiệu quả, phát huy lợi thế của cơ sở giáo dục trong các doanh nghiệp tư nhân ...................................................................................................... 142 3.2.3. Giải pháp 3: Lãnh đạo và quản lý phát triển giáo dục toàn diện cho học sinh, kết hợp với quan điểm quản trị và giá trị văn hóa của doanh nghiệp ......................................................................................... 146 3.2.4. Giải pháp 4: Đổi mới nội dung, phương pháp tác động vào các chủ thể của quá trình quản lý trường PTLC hướng tới đáp ứng chuẩn đào ra của doanh nghiệp và hội nhập quốc tế ................................... 153 3.2.5. Giải pháp 5: Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng giáo dục toàn diện trường Phổ thông liên cấp ................................................... 167 3.2.6. Giải pháp 6: Nâng cao nhận thức về huy động cộng đồng tham gia quản lý giáo dục phổ thông ............................................................ 172 3.3. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các nhóm giải pháp .......................................................................................................... 175
vii 3.3.1. Mục đích ..................................................................................... 177 3.3.2. Nội dung, phương pháp và kết quả khảo nghiệm .................... 177 3.4. Thử nghiệm một số giải pháp đã đề xuất triển khai ............... 186 3.4.1. Mục đích thử nghiệm ................................................................ 186 3.4.2. Nội dung thử nghiệm ................................................................. 186 3.4.3. Kết quả thực nghiệm ................................................................. 221 Khuyến khích bảo đảm chất lượng giáo dục toàn diện làm nền tảng phát huy các năng khiếu chuyên biệt ở các lớp học sinh. ............................................. 221 Hình thành phong cách làm việc chuyên nghiệp, chuẩn hóa, trong hoạt động dạy học, làm cơ sở vững chắc cho hình thành văn hóa chất lượng chuyên nghiệp trong trường PTLC. ........................................................................... 221 Kết luận chương 3 ........................................................................................ 221 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 222 1. Kết luận .............................................................................................. 222 2. Khuyến nghị ........................................................................................ 223 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và đào tạo ........ 223 2.2. Đối với trường PTLC và doanh nghiệp ........................................ 223 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 224 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ................................................................ 231 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 1 Phụ lục 1: PHIẾU KHẢO SÁT VỀ THỰC TRẠNG THỰC HIỆN ................... 1
viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CBNV : Cán bộ nhân viên CL : Chất lượng CTQL : Chủ thể quản lý CNHHĐH : Công nghiệp hoá Hiện đại hoá CSVC : Cơ sở vật chất CSVC&TBDH : Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ĐH : Đại học GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GDPT : Giáo dục phổ thông GV : Giáo viên HĐQT : Hội đồng quản trị HQ : Hiệu quả HS : Học sinh HTGDQD : Hệ thống giáo dục quốc dân HSG : Học sinh giỏi KH&CN : Khoa học và công nghệ KTXH : Kinh tế Xã hội NCKH : Nghiên cứu khoa học PP : Phương pháp PTLC : Phổ thông liên cấp QL : Quản lý QLCL : Quản lý chất lượng SV : Sinh viên
ix THPT : Trung học phổ thông XHHSNGD : Xã hội hóa sự nghiệp giáo dục DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Thực trạng về mục tiêu, sứ mạng và tầm nhìn nhà trường ........... 121 Bảng 2.2: Thực trạng về quản lý chương trình, chương trình giáo dục ........ 122 Bảng 2.3: Thực trạng về phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục .......... 123 Bảng 2.4: Thực trạng về môi trường giáo dục .............................................. 124 Bảng 2.5: Thực trạng về kết quả GD và đánh giá kết quả giáo dục ............. 126 Bảng 2.6: Thực trạng xây dựng bộ máy tổ chức và cơ chế hoạt động, đội ngũ giáo viên và học sinh ......................................................................... 128 Bảng 2.7: Thực trạng về quản lý cơ sở vật chất và thiết bị trường học 130 ....... Bảng 3.1. Thống kê kết quả khảo nghiệm về tính cấp thiết của các giải pháp đề xuất quản lý trường phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân . 178 Bảng 3.2. Thống kê kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các giải pháp đề xuất quản lý trường phổ thông liên cấp trong các doanh nghiệp tư nhân 180 ..... Bảng 3.3. Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp . 183
x DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Hình 1.1. Mô hình quản lý dựa trên nhà trường và theo mục tiêu giáo dục toàn diện ................................................................................................................. 50 Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý trường phổ thông liên cấp ............................................................................. 176 Biểu đồ 3.1: Đánh giá về mức đồ cấp thiết của các giải pháp đề xuất ........ 179 Biểu đồ 3.2: Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp đề xuất ................. 182 Biểu đồ 3.3: Tương quan giữa sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp quản lý .............................................................................. 185 Sơ đồ 3.2: Quy trình quản lý việc thực hiện chương trình dạy học ............. 192 Sơ đồ 3.3: Quy trình tự quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ............. 203 Sơ đồ 3.4: Quy trình tự quản lý hoạt động học tập của học sinh .................. 209
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục là điều kiện không thể thiếu cho sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân và xã hội loài người. Như vậy giáo dục tồn tại cùng với sự tồn tại của xã hội loài người, là con đường đặc trưng cơ bản để loài người tồn tại và phát triển. Giáo dục bắt nguồn từ đời sống xã hội, có bản chất xã hội và không thể tách rời đời sống xã hội. Giáo dục từ lâu đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu được của xã hội loài người, là vấn đề trung tâm của đời sống xã hội vì nó quyết định tương lai của mỗi người, của đất nước và làm thức tỉnh tiềm năng sáng tạo trong mỗi người. Giáo dục còn là điều kiện tiên quyết để thực hiện nhân quyền, dân chủ, hợp tác, trí tuệ, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, là chìa khóa dẫn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn, một thế giới hòa hợp hơn. Do đó, giáo dục phải là sự nghiệp của toàn dân. Chỉ có sự tham gia của toàn xã hội làm công tác giáo dục thì mới đảm bảo cho giáo dục phát triển có chất lượng và hiệu quả cao. Hay nói một cách khác cần làm tốt công tác xã hội hoá sự nghiêp giáo d ̣ ục thì mới huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn dân cùng tham gia làm giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội về chất và lượng của giáo dục. Trong những năm qua, giáo dục và đào tạo đã đạt được nhiều thành tựu, tuy nhiên trong thực tế, giáo dục và đào tạo nước ta còn nhiều yếu kém bất cập cả về quy mô, cơ cấu, cả về chất lượng và hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới của đất nước, do đó phải đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo [14]. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ “Giáo dục và Đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hoá và con người Việt Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu
2 chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời”. Muốn đổi mới được giáo dục và làm cho giáo dục đáp ứng được nhu cầu của người học, của xã hội ta cần phải huy động sức mạnh tổng hợp của Nhà nước, của nhân dân trên mọi lĩnh vực. Phải làm sao cho giáo dục trở thành nhu cầu không thể thiếu của nhân dân, có tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến đất nước, đến đời sống, lao động sản xuất của mỗi con người trong xã hội. Nghị quyết số 29NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng kế hoạch triển khai và chỉ đạo, tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện nghi quyêt. Vi ̣ ́ ệc đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục và đào tạo là một trong những nhiệm vụ trong kế hoạch hành động của Bộ GDĐT nhằm thực hiện đổi mới căn bản toàn diện, phat triên va ́ ̉ ̀ ́ ượng các cơ sở giáo dục ngoài công lập là một nhiệm vụ quan nâng cao chât l ̣ ̣ ̉ ơi. Trong k trong trong công cuôc đôi m ́ ế hoạch hành động Bộ giáo dục cũng đã cụ thể hóa các nội dung triển khai xã hội hóa: hoàn thiện chính sách xã hội hóa giáo dục; chính sách bảo đảm bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của người học và nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập; Ban hành cơ chế để các cơ sở giáo dục và đào tạo được chủ động hợp tác, liên kết với các cá nhân, đơn vị có uy tín trong và ngoài nước huy động các nguồn lực để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo; tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục chuyên nghiệp và giáo dục đại học; xây dựng chính sách khuyến khích xã hội hóa đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng một phần hoặc toàn bộ công trình phục vụ cho giáo dục hoặc sử dụng quỹ nhà, cơ sở hạ tầng hiện có để cho cơ sở giáo dục đào tạo ngoài công lập thuê có thời hạn;[1] Trong quá trình thực hiện này, cần huy động sự đóng góp sức lực, trí tuệ của
3 các lực lượng xã hội tham gia giáo dục để giáo dục phát triển mạnh mẽ đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân và tiến tới xây dựng xã hội học tập. Trong hoàn cảnh như vậy, mọi người, mọi nhà, mọi ngành đều phải có trách nhiệm quan tâm, chăm lo cho giáo dục, chứ không thể trông chờ hoàn toàn dựa vào Nhà nước hoặc khoán trắng cho ngành giáo dục. Mặc dù Nhà nước đã quan tâm đầu tư cho giáo dục song cũng chưa thể đáp ứng được yêu cầu phát triển của sự nghiệp giáo dục như hiện nay. Điều 12 của Luật Giáo dục năm 2005 có quy định: “Phát triển giáo dục, xây dựng xã hội học tập là sự nghiệp của Nhà nước và toàn dân. Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong quá trình phát triển sự nghiệp giáo dục; thực hiện đa dạng hoá các loại hình trường và các hình thức giáo dục; khuyến khích, huy động và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển sự nghiệp giáo dục. Mọi tổ chức, gia đình và công dân có trách nhiệm chăm lo sự nghiệp giáo dục, phối hợp với nhà trường thực hiện mục tiêu giáo dục, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn” [6] Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã đầu tư vào lĩnh vực giáo dục với những đầu tư rất lớn về cơ sở vật chất, về chương trình đào tạo, đội ngũ với nguồn vốn được đầu tư tập trung bài bản và toàn diện đã hình thành một hệ thống các trường phổ thông do các doanh nghiệp thực hiện quản lý và triển khai đã và đang khẳng định thương hiệu và chất lượng của mình, với những tiêu chí và chuẩn chất lượng ngang tầm khu vực và thế giới. Như vậy, xã hội hoá giáo dục ngày càng chứng tỏ tính đúng đắn của nó và ngày càng được chứng minh như một giải pháp thực sự có hiệu quả cao trong việc phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Nghiên cứu vấn đề quản lý trường phổ thông ngoài công lập, trước hết phải hiểu đầy đủ xã hội hoa s ́ ự nghiêp giáo d ̣ ục là một đòi hỏi khách quan (mang tính tất yếu) của bản thân sự phát triển giáo dục trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; là quá trình đổi mới phương thức tổ chức hoạt động trong lĩnh vực giáo dục đào tạo nhằm tạo ra động lực mới và mở ra khả năng khai thác triệt để các nguồn lực to lớn của xã hội, đẩy
4 mạnh sự phát triển của giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá, mở cửa và hội nhập quốc tế. Nhìn nhận giáo dục là một loại hình dịch vụ sẽ giúp nhà nước, các cá nhân,các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp có điều chỉnh phù hợp hơn với sự nghiệp giáo dục, với các thiết chế giáo dục cụ thể. Đề tài này mong muốn làm rõ quản lý trường phổ thông theo mô hinh ̀ liên cấp trong doanh nghiệp tư nhân cả về lý luận và thực tiễn. Trong công cuộc xã hội hóa sự nghiệp giáo dục của nước ta, những thập niên gần đây, sự đóng góp của các doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp tư nhân vào sự nghiệp giáo dục là rất lớn, có những doanh nghiệp đã có chiến lược lâu dài định hình một mô hình giáo dục Việt Nam chất lượng đẳng cấp quốc tế như Vingroup, Vinaconex, FPT… Nghiên cứu mô hình trường phổ thông liên câp trong các doanh nghi ́ ệp, ̣ ực tiên sinh đông cua công cuôc xã h môt th ̃ ̣ ̉ ̣ ội hóa sự nghiêp giáo d ̣ ục nhằm nâng cao chất lượng, hướng tới đạt chuẩn quốc tế trong giáo dục phổ thông là cần thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn đối với sự phát triển giáo dục của Việt Nam. ̀ ̣ Chinh vi vây, luân an l ́ ̣ ̀ ̀ Quan ly tr ̣ ́ ựa chon đê tai “ ̉ ́ ương phô thông liên ̀ ̉ câp trong các doanh nghiêp t ́ ̣ ư nhân ở Viêt Nam. ̣ ” 2. Mục đích nghiên cứu đề tài Đề tài tập trung làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quan ly tr ̉ ́ ường phổ thông liên câp trong doanh nghi ́ ệp tư nhân để từ đó đề xuất các giải pháp quản lý nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tiến tới hội nhập quốc tế. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Trường phổ thông liên câp trong doanh nghi ́ ệp tư nhân ở Việt Nam. 3.2. Đối tượng nghiên cứu ̉ ́ ường phổ thông liên câp trong doanh nghi Quan ly tr ́ ệp tư nhân ở Việt Nam.
5 4. Câu hỏi nghiên cứu Trương phô thông liên câp trong doanh nghiêp t ̀ ̉ ́ ̣ ư nhân ở Viêt Nam co ̣ ́ ̀ ư thê nao trong qua trinh xa hôi hoa phat triên giao duc phô thông? vai tro nh ́ ̀ ́ ̀ ̃ ̣ ́ ́ ̉ ́ ̣ ̉ Giải phap nao phat huy nh ́ ̀ ́ ưng vai tro đo đê lo ̃ ̀ ́ ̉ ại hình trường nay phat triên ̀ ́ ̉ vưng chăc, đap ̃ ́ ́ ứng nhu câu hoc tâp cua xa hôi va đem lai chât l ̀ ̣ ̣ ̉ ̃ ̣ ̀ ̣ ́ ượng toàn diện, ̉ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ đăng câp quôc tê cao cho giao duc phô thông Viêt Nam? 5. Giả thuyết nghiên cứu Đề xuất các giải pháp quản lí trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện, hội nhập quốc tế cần dựa trên cơ sở lý luận giáo dục và quản lí giáo dục hiện đại, xác định các thành tố cấu trúc của quan điểm quản lí chất lượng tổng thể theo mục tiêu giáo dục toàn diện, dựa trên nhà trường và vân dung t ̣ ̣ ư tưởng kinh tê giao duc ́ ́ ̣ ̉ ̉ ̃ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ cua chu nghia Mac: giao duc la môt loai lao đông phuc vu (hoăc dich vu), viêc ̀ ư phat triên giao duc (m đâu t ́ ̉ ́ ̣ ở trương hoc) trong nên kinh tê thi tr ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ương vê ban ̀ ̀ ̉ ́ ́ ́ ơi viêc đâu t chât kinh tê không khac v ́ ̣ ̀ ư vao cac nganh san xuât khac. Quan ̀ ́ ̀ ̉ ́ ́ điểm quản lí này sẽ bảo đảm sự tác động và thực thi phù hợp với quy luật khách quan, phù hợp với mục tiêu, đặc điểm của các trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân, góp phần thực hiện nhiệm vụ nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài của hệ thống giáo dục ở nước ta nói chung và hệ thống các trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam nói riêng. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu 6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý trường phổ thông liên câṕ trong doanh nghiệp tư nhân. 6.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý trường phổ thông liên câṕ trong doanh nghiệp tư nhân nghiên cưu tr ́ ương h ̀ ợp (case study) hê thông giao ̣ ́ ́ ̣ ̉ duc phô thông Vinschool. ́ ải phap th 6.3. Đê xuât gi ̀ ́ ực hiện quản lý trường phổ thông liên câp ́ trong doanh nghiệp tư nhân hướng tới mục tiêu chất lượng toàn diện, phù hợp với sự phát triển của xã hội và đạt chuẩn quốc tế.
6 7. Phạm vi nghiên cứu ̣ ́ ̣ Luân an tâp trung nghiên cưu tr ́ ương h ̀ ợp trương phô thông theo mô hình ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ liên câp cua hê thông giao duc Vinschool, thuôc tâp đoan Vingroup. Th ́ ́ ̀ ời gian từ 20152018 8. Luân điêm bao vê ̣ ̉ ̉ ̣ 8.1.Trường phô thông trong cac doanh nghiêp t ̉ ́ ̣ ư nhân, do doanh nghiêp̣ ̀ ư va quan ly phat triên la môt ph đâu t ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̀ ̣ ương thưc xa hôi hoa s ́ ̃ ̣ ́ ự nghiêp giao duc ̣ ́ ̣ ̉ ̣ phô thông quan trong không ch ỉ giải quyết trước mắt trong điêu kiên nha n ̀ ̣ ̀ ươć chưa đu kha năng thu nhân hêt tre trong đô tuôi, ch ̉ ̉ ̣ ́ ̉ ̣ ̉ ưa đu nguôn l ̉ ̀ ực đê đâu t ̉ ̀ ư ̉ ́ ượng khac biêt, đăng câp quôc tê. phat triên theo mô hình chât l ́ ́ ̣ ̉ ́ ́ ́ Doanh nghiệp mạnh là tổ chức tiềm năng, là thành phần quan trọng trong quá trình thực hiện xã hội hóa sự nghiệp giáo dục của Việt Nam, từ đầu tư nguồn lực phát triển nhà trường, đến thực hiện định hướng nghề nghiệp, giải quyết đầu ra, việc làm cho thế hệ trẻ. Nếu nhận rõ và chính thức hóa vai trò quan trọng này của các doanh nghiệp thông qua và bằng các chính sách của nhà nước, khuyến khích doanh nghiệp chăm lo sự nghiệp giáo dục, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp đối với giáo dục nguồn nhân lực của đất nước thì chủ trương xã hội hóa hoạt động giáo dục sẽ phát huy được hiệu quả và phát triển bền vững, góp phần giảm thiểu gánh nặng về nhu cầu đầu tư ngày càng lớn cho giáo dục của nhà nước. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục cần có sự phối hợp chặt chẽ, có sự cam kết đảm bảo chất lượng giáo dục của các nhà trườ ng trong doanh nghiệp. Vì vậy cần có những giải pháp quản lý các trường trong các doanh nghiệp phổ thông, nghiên cứu quản lý trường phổ thông do các doanh nghiệp đầu tư nhằm có cơ sở vững chắc để nhân rộng và làm tốt mô hình này để đáp ứng yêu cầu sự nghiệp giáo dục nhằm thúc đẩy quá trình xã hội hoá giáo dục phổ thông, nâng cao chất lượng giáo dục và hội nhập quốc tế. 8.2. Trương phô thông liên câp (bao gôm Tiêu hoc, trung hoc c ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ ơ sở và ̣ ̉ ̀ ̣ ường co nhiêu trung hoc phô thông) la môt tr ́ ̀ ưu viêt: a/ Bao đam tinh hê thông ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ nhât quan xuyên suôt trong tac đông giao duc va day hoc đên hoc sinh. b/Đap ́
7 ứng nhu câu tiên l ̀ ̣ ợi, an tâm cho phu huynh, hoc sinh. c/ Đem lai s ̣ ̣ ̣ ự phat triên ́ ̉ ̣ ̃ ̣ cho công đông, xa hôi. ̀ 8.3. Cần có các giải pháp quản lí phù hợp, khả thi từ cấp độ cính sách vĩ mô đến quy trình điều hành tác nghiệp cấp vi mô trong nhà trường để bảo đảm yêu cầu giáo dục toàn diện, hội nhập quốc tế của các trường PTLC trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam . 9. Đóng góp mới và ý nghia cua luân an ̃ ̉ ̣ ́ 9.1. Luận án đã hệ thống hóa những vấn đề cơ sở lý luận xây dựng khung lý thuyết nghiên cứu về quản lý mô hình trường phổ thông liên cấp thuộc các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam. 9.2. Phân tích đánh giá được thực trạng quản lý trường phổ thông liên cấp thuộc doanh nghiệp tư nhân, những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và cản trở, thực trạng các nội dung quản lý và sự phát triển của hệ thống trường PTLC thuộc doanh nghiệp tư nhân 9.3. Đề xuất giải pháp và khuyến nghị quản lý hệ thống trường PTLC thuộc các doanh nghiệp tư nhân trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các giải pháp có ý nghĩa thực tiễn lớn đối với quản lý của hệ thống trường PTLC thuộc các doanh nghiệp tư nhân, bổ sung vào lý luận quản lý giáo dục những vấn đề về quản lý trường PT trong các doanh nghiệp tư nhân ở Việt nam.
8 10. Phương pháp luận và Phương pháp nghiên cứu 10.1. Phương pháp luận Tiếp cận lịch s ử: Dựa trên lịch sử quản lý nhà trườ ng phổ thông VN và bối cảnh phát triển nhà trườ ng phổ thông trong nền kinh t ế thị trườ ng có định hướ ng XNCN Tiếp cận mục tiêu: Quản lý hướ ng tới đích cần đạt củ a hệ thống giáo dục VN Tiếp cận hệ thống: xem xét các nội dung nghiên cứu quản lý mô hình trường PTLC thuộc các doanh nghiệp tư nhân như một bộ phận trong hệ thống GDPT VN 10.2. Phương pháp nghiên cứu: 10.2.1.Phương pháp nghiên cứu lý luận Bằng nghiên cứu luật pháp, đường lối chính sách và cơ chế quản lý giáo dục của Đảng và Nhà nước, phân tich, tông h ́ ̉ ợp, so sanh các công trình ́ khoa học (trong và ngoài nước) về quan ly nhà tr ̉ ́ ường phổ thông. Phương pháp này được sử dụng nhằm chuẩn hoá các khái niệm hoặc thuật ngữ; chỉ ra các cơ sở lý thuyết, thực hiện các phán đoán, trình bày các suy luận để chỉ ra bản chất của sự vật, hiện tượng và quy luật vận hành của các vấn đề liên quan đến tổ chức và quản lý nhà trường hiệu quả. Phương pháp nghiên cứu lý luận cho phép chỉ ra những cơ sở lý luận cơ bản về tổ chức và quản lý nhà trường hiệu quả dưới góc độ mối quan hệ biện chứng giữa phát triển giáo dục và phát triển KTXH của cộng đồng dân cư tại Việt Nam. 10.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn * Phương pháp quan sát. Phương pháp này được thể hiện bằng việc người nghiên cứu tiếp cận và xem xét hoạt động quản lý của cac nha quan ly t ́ ̀ ̉ ́ ại trường c ủa h ọ. Mục đích chính của việc sử dụng phương pháp này là tìm hiểu về thực trạng công tác quản lý nhà trường. Mặt khác, nhờ phương pháp này, ngườ i nghiên cứu có thể khẳng định kết quả định tính của việc kiểm chứng các giải pháp quản lý do mình đề xuất.