Luận văn:Đánh giá tác động của chính sách kích cầu đối với doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chính sách kích cầu dựa trên cơ sở lý luận của nhà kinh tế John Maynard Keynes lại được thực hiện rộng rãi ở khắp mọi nước trên thế giới vì cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ lan rộng khắp nơi. Chính sách kích cầu dựa trên cơ sở lý luận của nhà kinh tế John Maynard Keynes lại được thực hiện rộng rãi ở khắp mọi nước trên thế giới vì cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ lan rộng khắp nơi....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Đánh giá tác động của chính sách kích cầu đối với doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Đà Nẵng

1 2 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG NGUY N VI T QU C NGUY N VI T QU C ĐÁNH GIÁ TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH KÍCH C U Đ I V I DOANH NGHI P TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Võ Th Thúy Anh Ph n bi n 1: PGS. TS. Nguy n Ng c Vũ Chuyên ngành: TÀI CHÍNH VÀ NGÂN HÀNG Ph n bi n 2: TS. Nguy n Phú Thái Mã s : 60.34.20 Lu n văn s ñư c b o v t i H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ qu n tr kinh doanh h p t i Đà N ng vào TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ ngày 21 tháng 10 năm 2010 QU N TR KINH DOANH Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin-H c li u, Đ i h c Đà N ng Đà N ng - Năm 2010 - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng
1 2 M Đ U - Phương pháp thu th p s li u: Phương pháp kh o sát ñ thu th p d li u sơ c p và phương pháp thu th p d li u th c p. 1. Tính c p thi t c a ñ tài - Phương pháp x lý s li u: Áp d ng các phương pháp S suy thoái kinh t toàn c u và kh ng ho ng tài chính m t th ng kê, t ng h p, phân tích, so sánh và các phương pháp ñ nh s nư c ñã gây nên nhi u tác ñ ng x u ñ i v i n n kinh t Vi t Nam lư ng. trong nh ng tháng cu i năm 2008 và 6 tháng ñ u năm 2009. Tuy Ph m vi nghiên c u: Đánh giá tác ñ ng c a chính sách kích nhiên, vào cu i năm 2009, n n kinh t Vi t Nam ñã có nh ng d u c u mà ñ c bi t là chính sách h tr lãi su t và chính sách mi n gi m, hi u ph c h i. Các chính sách h tr c a Chính ph ñã phát huy tác giãn thu ñ i v i ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p d ng. Cùng v i s phát tri n chung c a n n kinh t c nư c, n n kinh trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. t thành ph Đà N ng cũng có nh ng chuy n bi n tích c c. Trong Th i gian th c hi n kh o sát tr c ti p ñ i v i doanh nghi p các chính sách h tr kích c u c a chính ph , chính sách h tr lãi là t ngày 19 ñ n ngày 30 tháng 6 năm 2009 và ñ u tháng 7 năm su t và chính sách mi n gi m, giãn thu ñư c ñánh giá là r t h u 2010. hi u ñ i v i ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p trong 4. K t c u lu n văn: th i kỳ kh ng ho ng. Chương 1: Cơ s lý thuy t v chính sách kích c u Do ñó vi c “ĐÁNH GIÁ TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH Chương 2: Th c tr ng tri n khai chính sách kích c u trên ñ a KÍCH C U Đ I V I DOANH NGHI P TRÊN Đ A BÀN THÀNH bàn thành ph Đà N ng PH ĐÀ N NG”, là r t c n thi t. Chương 3: Đánh giá tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ i 2. M c tiêu nghiên c u v i doanh nghi p trên ñ a bàn thành ph Đà N ng và các ki n ngh Làm rõ các v n ñ lý thuy t v chính sách kích c u. nh m nâng cao hi u qu c a chính sách kích c u Đ ng th i, ñánh giá tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ n các doanh nghi p trên ñ a bàn thành ph Đà N ng t ñó rút ra các bài h c cũng như các khuy n ngh c n thi t cho thành ph , Chính ph . 3. Cách ti p c n, phương pháp nghiên c u, ph m vi nghiên c u Đ i tư ng nghiên c u: Các doanh nghi p ho t ñ ng trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. Phương pháp nghiên c u: - Phương pháp lu n ñư c s d ng: Duy v t bi n ch ng, th ng kê so sánh, phân tích, t ng h p.
3 4 CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ THUY T V CHÍNH SÁCH - Chad Stone and Kris Cox (2008), Chính sách kinh t ñ i KÍCH C U v i n n kinh t suy thoái: Các nguyên t c th c hi n ñ i v i kích thích tài khóa, Trung tâm ngân sách và chính sách ưu tiên (Center on 1.1. T ng quan tình hình nghiên c u thu c lĩnh v c ñ tài Budget and Policy Priorities). 1.1.1. T ng quan tình hình nghiên c u trong nư c - Các nghiên c u v chính sách kích c u t i các qu c gia trên - Lê H ng Nh t (2009), Kh ng ho ng kinh t th gi i và bài th gi i h c cho Vi t Nam. + Đ i suy thoái và chính sách tài chính - TS. Đinh Văn Thông (2009), H c thuy t Keynes và nh ng + Kh ng ho ng ho t ñ ng ngân hàng Nh t B n năm 1997 v n ñ kích c u nh m ch ng suy gi m kinh t nư c ta, T p chí + Kh ng ho ng kinh t Hàn Qu c năm 1997 Khoa h c Đ i h c Qu c gia Hà N i. + Kh ng ho ng ti t ki m và cho vay M (1980-1990) - Nguy n Ng c Anh, Nguy n Th ng, Nguy n Đ c Nh t, Tóm l i, các nghiên c u trên h u như m i ch nêu ra nguyên Nguy n Đình Chúc (2009), Chính sách kích c u trong hoàn c nh nhân, các nguyên t c ng phó cũng như các bài h c kinh nghi m rút Vi t Nam, Trung tâm Nghiên c u Chính sách và Phát tri n, trung ra t các cu c kh ng ho ng trong quá kh mà chưa ñánh giá c th tâm Phân tích và D báo, Hà N i. tác ñ ng c a các bi n pháp kích thích ñ i v i n n kinh t , ñ c bi t là - Nguy n Đ c Thành, Bùi Trinh, Ph m Th Anh, Đinh Tu n ñ i v i các doanh nghi p là nh ng ch th c a n n kinh t . Vì v y, Minh, Bùi Bá Cư ng, Dương M nh Hùng (2008), V chính sách hư ng nghiên c u các tác ñ ng c a chính sách kích thích ñ i v i ch ng suy thoái c a Vi t Nam hi n nay: Nghiên c u s 1: Chính sách doanh nghi p là khá m i và r t c n thi t. kích c u, Trung tâm nghiên c u Chính sách và Kinh t , Đ i h c Kinh 1.2. Cơ s lý thuy t v chính sách kích c u t , Đ i h c Qu c gia Hà N i. 1.2.1. Các lý thuy t ch ng kh ng ho ng kinh t - K y u h i th o khoa h c qu c gia ngăn ch n suy gi m 1.2.1.1. Lý thuy t chu kỳ kh ng ho ng kinh t c a K.Mark kinh t Vi t Nam, nhà xu t b n Đ i h c Kinh t Qu c dân, Hà N i Theo ông, chu kỳ kinh t bao g m 4 giai ño n: kh ng ho ng, tháng 5 năm 2009. tiêu ñi u, ph c h i và hưng th nh. - Đ Thiên Anh Tu n (2010), Bài h c t h tr lãi su t, Th i Theo Mark, nguyên nhân c a kh ng ho ng kinh t dư i ch báo kinh t Sài Gòn, S 1 - 2010. nghĩa tư b n b t ngu n t mâu thu n cơ b n c a ch nghĩa tư b n. T 1.1.2. T ng quan tình hình nghiên c u nư c ngoài ñó ông ñi ñ n k t lu n, ñ xóa b kh ng ho ng kinh t , c n ph i xóa - Antonio Spilimbergo, Steve Symansky, Olivier Blanchard, b s h u tư b n ch nghĩa v tư li u s n xu t. and Carlo Cottarelli (2008), Chính sách tài khóa trong kh ng ho ng, 1.2.1.2. Lý thuy t ch ng kh ng ho ng kinh t c a J.M.Keynes Qu ti n t qu c t (IMF).
5 6 Lý thuy t c a J.M.Keynes t p trung vào nh ng chính sách 1.2.3.2. Đúng ñ i tư ng sau: Đ kích thích ñư c c u ñ i v i hàng hóa và d ch v , thì gói Th nh t, ñ m b o ñ u tư nhà nư c và kích thích ñ u tư tư kích c u ph i ñư c nh m t i nhóm ñ i tư ng sao cho gói kích c u nhân. ñư c s d ng ngay (chi tiêu ngay) và qua ñó làm tăng t ng c u trong Th hai, s d ng h th ng tài chính - tín d ng và lưu thông n n kinh t . ti n t v i tư cách là công c kinh t vĩ mô ñ ñi u ti t kinh t . 1.2.3.3. V a ñ Th ba, m r ng các hình th c t o vi c làm. V a ñ có nghĩa là quy mô c a gói kích c u ph i phù h p Th tư, khuy n khích tiêu dùng. v i quy mô c a n n kinh t . 1.2.1.3. Lý thuy t ñi u ti t chu kỳ kinh t hi n ñ i Bên c nh ñó v a ñ còn có nghĩa là ñư c th c hi n trong Đi u ch nh chu kỳ kinh t là Chính ph s d ng các công c ng n h n, có nghĩa là s ch m d t kích c u khi n n kinh t ñư c c i chính sách vĩ mô tác ñ ng m t cách thích h p vào các giai ño n c a thi n. Nguyên t c ng n h n có hai ý nghĩa: tính ng n h n làm tăng chu kỳ kinh t nh m rút ng n th i gian n n kinh t b kh ng ho ng, hi u qu c a gói kích c u và ng n h n ñ ñ m b o không làm nh tiêu ñi u, kéo dài th i kỳ n n kinh t ph c h i, hưng th nh. hư ng t i ngân sách trong dài h n. 1.2.2. Khái ni m chính sách kích c u 1.2.4. Các thành ph n c a chính sách kích c u Kích c u, hi u theo nghĩa h p, là bi n pháp ñ y m nh chi 1.2.4.1. Nhóm bi n pháp kích thích b ng chi tiêu c a chính ph tiêu ròng c a Chính ph (hay còn g i tiêu dùng công c ng) ñ làm Trên lý thuy t, chi tiêu công vào hàng hoá và d ch v có hi u tăng t ng c u, kích thích tăng trư ng kinh t . qu s nhân l n và quan tr ng nh t trong hoàn c nh hi n t i. Đi m Bi n pháp kích c u c th có th là gi m thu ho c tăng chi then ch t c a chính sách này là: tiêu ho c c hai. Th nh t, các Chính ph ph i b o ñ m r ng các chính sách 1.2.3. Nh ng nguyên t c cơ b n ñ th c hi n gói kích c u hi n t i không b c t gi m ch vì thi u ngu n l c. 1.2.3.1. K p th i Th hai, các chính sách chi tiêu, ñ nh ng d án ñ u tư b Kích c u k p th i ñây không ch là vi c kích c u ph i ñư c ch m, b gián ño n hay b t ch i vì thi u v n tài tr hay nh ng s Chính ph th c hi n m t cách nhanh chóng ngay khi xu t hi n nguy cân nh c kinh t vĩ mô có th ñư c b t ñ u ho c ti p t c m t cách cơ có suy thoái, mà k p th i còn có nghĩa là nh ng bi n pháp này s nhanh chóng. có hi u ng kích thích ngay, t c là làm tăng chi tiêu ngay trong n n 1.2.4.2. Nhóm bi n pháp kích thích tiêu dùng ñ i v i ngư i dân kinh t . H tr chi tiêu cho ngư i tiêu dùng cũng c n thi t ñ ñem l i nh ng ñi u ki n tiêu dùng ngoài mong ñ i hi n t i. 1.2.4.3. Nhóm bi n pháp kích thích chi tiêu ñ i v i doanh nghi p
7 8 Trong hoàn c nh nhi u b t n này, thì gi ng như nh ng CHƯƠNG 2: TH C TR NG TRI N KHAI CHÍNH SÁCH ngư i tiêu dùng, các doanh nghi p cũng ñang trong thái ñ ch ñ i KÍCH C U TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH ĐÀ N NG và xem xét v nh ng quy t ñ nh ñ u tư c a h . Tuy nhiên v n có cơ h i ñ Chính ph phát huy vai trò c a 2.1. Tình hình tri n khai c a chính sách kích c u mình trong vi c h tr các doanh nghi p. 2.1.1. Chính sách h tr lãi su t 1.2.5. Các ch tiêu ñánh giá tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ i Có 2 lo i hình h tr lãi su t v n vay chính: cho vay ng n v i doanh nghi p h n và cho vay trung và dài h n. 1.2.5.1. Hi u qu c a chính sách kích c u 2.1.2. Chính sách mi n gi m thu Tính hi u qu c a kích c u ñư c hi u là: 1 ñ ng dùng vào Có hai hình th c mi n gi m thu ñ i v i các doanh nghi p kích c u t o ra bao nhiêu ñ ng (còn g i là h s nhân) trong t ng c u bao g m: gi m, gia h n n p thu thu nh p doanh nghi p và gi m c a n n kinh t . H s càng l n hi u qu càng cao. thu giá tr gia tăng ñ i v i m t s hàng hóa, d ch v . 1.2.5.2. Các ch tiêu ñánh giá tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ i 2.2. Tình hình th c hi n chính sách kích c u trên ñ a bàn thành v i doanh nghi p ph Đà N ng - Đ i tư ng ñư c h tr có phù h p hay không 2.2.1. Tình hình th c hi n c a chính sách mi n gi m thu - T l doanh nghi p s d ng các ngu n h tr ñúng m c Tình hình th c hi n chính sách mi n gi m thu ñ i v i DN ñích trên ñ a bàn thành ph Đà N ng v n còn khá h n ch . Đ n ngày - T tr ng doanh nghi p trong ñ i tư ng ñư c h tr kích 13/01/2010, vi c th c hi n gi m, giãn, gia h n n p thu trên ñ a bàn c u nh n ñư c h tr thành ph Đà N ng ñã ñ t ñư c m t s k t qu như sau: - Thay ñ i chi phí s n xu t c a doanh nghi p Gi m thu giá tr giá tăng ñ u ra cho 2.063 doanh nghi p v i - S c c nh tranh trong và ngoài nư c c a doanh nghi p 815 t ñ ng. - Kh năng duy trì và t o vi c làm c a doanh nghi p Gi m thu thu nh p doanh nghi p, gia h n n p thu thu nh p - Tình hình tr lương và ñóng b o hi m xã h i doanh nghi p cho 2.507 doanh nghi p v i s thu 43,35 t ñ ng, gia - S ñ u tư, ñ i m i máy móc thi t b h n n p hơn 75 t ñ ng. - C i thi n cơ s h t ng 2.2.2. Tình hình th c hi n c a chính sách h tr lãi su t 2.2.2.1. Phân theo lo i hình t ch c tín d ng Đ n cu i tháng 12 năm 2009, các chi nhánh, t ch c tín d ng trên ñ a bàn thành ph Đà N ng ñã th c hi n cho vay h tr lãi su t ñ t 8.000.959 tri u ñ ng, s lư ng khách hàng ñư c cho vay h tr
9 10 lãi su t là 21.489 khách hàng và s ti n ñã h tr lãi su t là 216.737 Dư n h tr lãi su t cho vay ng n h n theo Quy t ñ nh 131 tri u ñ ng. Trong ñó, các ngân hàng thương m i (NHTM) Nhà nư c chi m t tr ng l n v i g n 77% t ng dư n cho vay HTLS. Cho vay là lo i hình t ch c tín d ng chi m t l cho vay h tr lãi su t l n HTLS trung và dài h n, cho vay HTLS mua máy móc thi t b nh t v i t l 47%. Ti p ñ n, lo i hình NHTM C ph n chi m t l (MMTB), v t tư ph c v s n xu t nông nghi p và v t li u xây d ng th p hơn v i 44%. (VLXD) nhà khu v c nông thôn, cho vay HTLS ñ i v i các kho n 2.2.2.2. Phân theo ngành kinh t vay t i ngân hàng Chính sách xã h i theo các Quy t ñ nh 443, 497, Ph n l n ngu n v n cho vay h tr lãi su t là t p trung vào 597 chi m m t t tr ng khá th p. các ngành như thương nghi p, s a ch a xe có ñ ng cơ; công nghi p 2.3. Đánh giá chung ch bi n; xây d ng v i t tr ng dư n cho vay HTLS l n lư t là 2.3.1. Tác ñ ng tích c c 36%, 28,8% và 11%. Tuy nhiên, các ngành, lĩnh v c nh n ñư c h Có th nói, chính sách kích c u trư c h t có hi u ng tâm lý tr lãi su t ph n l n ñ u là các ngành s d ng nhi u lao ñ ng, vì v y tích c c, làm tăng t c th i lòng tin c a các doanh nghi p. Chính sách vi c h tr lãi su t ñ i v i các ngành này s có tác d ng l n trong kích c u ñã tr c ti p h tr DN ti p c n ñư c các ngu n v n ngân vi c gi i quy t tình tr ng thi u vi c làm khi mà nh ng nh hư ng c a hàng v i chi phí r hơn. cu c kh ng ho ng ñ n v n ñ th t nghi p ñang di n ra m nh m . 2.3.2. Tác ñ ng tiêu c c Ngoài ra, nó còn có nh ng tác ñ ng lan t a nh t ñ nh khi thu nh p - Đ nh hư ng chính sách kích c u hi n nay là không rõ ràng. c a ngư i lao ñ ng ñư c c i thi n. - Chính sách này không tr c ti p giúp gi i quy t khó khăn 2.2.2.3. Phân theo lo i hình khách hàng vay l n nh t c a doanh nghi p hi n nay là thi u nhu c u th trư ng. Đ i v i lo i hình khách hàng vay thì lo i hình doanh nghi p - Chính sách này có th không ñ n ñư c nh ng ñ i tư ng là ñ i tư ng nh n ñư c v n vay t chính sách cho vay h tr lãi su t c n h tr , th m chí có th h tr nh m ñ i tư ng. là l n nh t. Dư n cho vay HTLS ñ i v i lo i hình doanh nghi p - Dòng v n kích c u có th b lái vào ñ u cơ bong bóng chi m t tr ng lên ñ n 92,3%, 7,7% là t tr ng còn l i cho các lo i ch ng khoán ho c b t ñ ng s n. hình khác như: h p tác xã, t ch c khác, h gia ñình và cá nhân. Vì - S ti n cung ng vào lưu thông l n t o ra ti m n r i ro l m doanh nghi p là thành ph n kinh t ch y u và cũng là ñ i tư ng ch u phát cao. nh hư ng m nh nh t t cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u, ñ ng - Chính sách h tr lãi su t có th t o ra s b t bình ñ ng th i nó cũng là m t trong nh ng ñ i tư ng chính ñư c nh n h tr t gi a các doanh nghi p, do kh năng ti p c n ngu n v n ñư c h tr các chính sách kích thích kinh t c a Chính ph . lãi su t c a các doanh nghi p không ñ ng ñ u. 2.2.2.4. Phân theo các quy t ñ nh
11 12 CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ TÁC Đ NG C A CHÍNH SÁCH k trong vi c c i thi n tình hình ho t ñ ng s n xu t công nghi p trên KÍCH C U Đ I V I DOANH NGHI P TRÊN Đ A BÀN ñ a bàn Thành ph . THÀNH PH ĐÀ N NG VÀ CÁC KI N NGH NH M NÂNG 3.2. Th c tr ng ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p CAO HI U QU C A GÓI KÍCH C U trên ñ a bàn thành ph Đà N ng 3.2.1. Kh năng ñáp ng v n c a DN 3.1. Tác ñ ng c a gói kích c u ñ n ho t ñ ng kinh t thành ph Theo k t qu kh o sát cho th y, chính sách kích thích c a Đà N ng Chính ph ñã gi i quy t t t các khó khăn v v n ñ i v i các DN 3.1.1. Tác ñ ng ñ n GDP trong giai ño n hi n t i. T c ñ tăng trư ng quý III và quý IV ñã có d u hi u ph c Theo s li u t "Báo cáo ñánh giá năng l c c nh tranh c a h i tr l i, góp ph n c i thi n t c ñ tăng trư ng chung c a n n kinh các DN trên ñ a bàn thành ph Đà N ng năm 2010" c a Vi n Nghiên t trong năm 2009. K t qu tăng trư ng năm 2009 ñã ñ t 10,7% so c u Phát tri n Kinh t Xã h i Đà N ng, trong s 387 DN ñư c kh o v i năm 2008. sát có 35,47% DN g p khó khăn khi vay v n ngân hàng. Có nhi u 3.1.2. Tác ñ ng ñ n tình hình xu t nh p kh u nguyên nhân gây ra s khó khăn trong ti p c n ngu n v n ngân hàng, K t qu là trong 6 tháng ñ u năm 2009 giá tr xu t kh u ñã trong ñó th t c, quy tình vay v n, gi i ngân, thanh toán là nguyên ch còn gi m 23% và c năm 2009 gi m 17% so v i cùng kỳ năm nhân chính d n ñ n nh ng khó khăn trong vi c ti p c n v n ngân 2008. hàng. Tình hình nh p kh u trên ñ a bàn thành ph cũng có di n 3.2.2. Tình hình tiêu th c a th trư ng n i ñ a bi n tương t . Giá tr nh p kh u trong quý I năm 2009 ñã gi m 25% Tình hình tiêu th c a th trư ng n i ñ a 6 tháng cu i năm so v i cùng kỳ năm 2008, nhưng vào cu i năm giá tr nh p kh u còn 2008 so v i cùng kỳ năm 2007 có nhi u bi n ñ ng, trong ñó có gi m 17% so v i năm 2008. 42,8% DN ñánh giá t t hơn; 23,6% DN ñánh giá r ng không thay ñ i 3.1.3. Tác ñ ng ñ n các ngành công nghi p và 33,5% DN ñánh giá kém hơn. Tuy nhiên, 6 tháng ñ u năm 2009 Tính ñ n tháng 6 năm 2009 giá tr s n xu t ngành công tình hình ñã có nhi u c i thi n ñáng k so v i cùng kỳ năm 2008, có nghi p ch còn gi m kho ng 4% so v i cùng kỳ, và tình hình ñã tr ñ n 69% DN ñánh giá t t hơn và t l s DN ñánh giá kém hơn cũng nên kh quan hơn trong nh ng tháng ti p theo. gi m h n (ch còn 13,1%). Không th nói giá tr s n xu t công nghi p thành ph ñư c Nhìn chung, tình hình tiêu th c a th trư ng n i ñ a ñã ñư c c i thi n hoàn toàn là nh v n vay t chính sách h tr lãi su t c a c i thi n ñáng k . Tình hình tiêu th s n ph m hi n t i và nhu c u th Chính ph , nh ng ñ i v i các doanh nghi p trên ñ a bàn thành ph trư ng trong th i gian ñ n ñư c các DN trên ñ a bàn thành ph ñánh Đà N ng v n vay t chính sách h tr này th c s ñã góp ph n ñáng giá khá kh quan cùng v i s tăng trư ng khá v m c tiêu th s n
13 14 ph m n i ñ a s là ñ ng cơ thúc ñ y các DN nhanh chóng ph c h i su t chi m t l l n hơn các gói vay trung và dài h n, là do vi c h và m r ng ho t ñ ng s n xu t kinh doanh trong th i gian ñ n. tr lãi su t cho v n vay trung và dài h n ch m i ñư c th c hi n 3.2.3. Tình hình tiêu th c a th trư ng qu c t trong ñ u tháng 4 năm 2009. Tình hình xu t kh u s n ph m 6 tháng ñ u năm 2009 ñã có Cu c kh o sát năm 2010: Cu c kh o sát ñư c th c hi n vào nh ng c i thi n ñáng k so v i cùng kỳ năm 2008. Có t i 58,3% DN tháng 7 năm 2010. M u ñư c l y theo phương pháp l y m u thu n ñánh giá t t hơn, trong ñó các DN ñánh giá kém hơn gi m xu ng còn ti n, ñ i tư ng kh o sát là các doanh nghi p ñang ho t ñ ng s n xu t 25%. Bên c nh s ph c h i c a th trư ng tiêu th n i ñ a, s ph c kinh doanh trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. Cu c kh o sát ñư c thu h i c a th trư ng th gi i s góp ph n cho s nhanh chóng ph c h i th p ñánh giá c a các DN b ng cách phát phi u ñi u tra gián ti p c a các DN. thông qua h th ng các ngân hàng có ti n hành cho vay h tr lãi 3.2.4. M c tăng trư ng l i nhu n su t trung và dài h n ñ i v i các doanh nghi p. S phi u phát ra là Ph n l n các DN nghi p ñã t o ra ñư c m c tăng trư ng l i 251 phi u, s doanh nghi p ph n h i là 100 DN. Theo k t qu kh o nhu n trong năm 2009. sát có 52/100 (52%) DN ñư c h tr lãi su t ñ i v i gói vay ng n K t qu phân tích th c tr ng s n xu t kinh doanh c a các DN h n; 78/100 (78%) DN ñư c h tr lãi su t ñ i v i gói vay trung và trên ñ a bàn thành ph ñã cho th y ph n nào tác ñ ng tích c c c a dài h n; 70/100 (70%) DN ñư c nh n h tr t thu TNDN; 62/100 chính sách kích c u. Tuy nhiên c n ph i căn c vào các tiêu chí ñ (62%) DN nh n h tr t thu GTGT và ch có 2/100 (2%) DN nh n ñánh giá c th các tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ i v i các DN. ñư c h tr t chính sách b o lãnh tín d ng. 3.3. Tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ n doanh nghi p trên ñ a 3.3.2. Tác ñ ng c a chính sách cho vay h tr lãi su t ng n h n bàn thành ph 3.3.1.1. Đ c ñi m các doanh nghi p vay v n 3.3.1. Mô t m u kh o sát K t qu cho th y ph n l n các DN ñư c vay v n h tr lãi Cu c kh o sát năm 2009: Th i gian th c hi n là tháng 6 năm su t ng n h n ñ u là các doanh nghi p nh và v a1. 2009. M u ñư c l y theo phương pháp l y m u thu n ti n, ñ i tư ng Tuy nhiên v n hi n tư ng t p trung m t lư ng v n l n ñ i kh o sát là các doanh nghi p ñang ho t ñ ng s n xu t kinh doanh v i m t s DN trong th i gian ng n n u không ñư c s d ng t t có trên ñ a bàn thành ph Đà N ng có vay v n h tr lãi su t 4% c a th nh hư ng ñ n hi u qu c a chính sách kích c u, làm cho chính Chính ph . Đã có 187 Doanh nghi p ph n h i (có 7 phi u không h p sách kích c u không ñ n ñư c v i các doanh nghi p th t s c n v n l ). Theo k t qu kh o sát có 133/180 (73,9%) DN ñư c h tr t ñ t o ra hàng hóa. chính sách HTLS ng n h n; 21/180 (11,7%) DN ñư c h tr t chính 3.3.1.2. M c ñích s d ng v n vay c a doanh nghi p sách HTLS trung và dài h n, và có 45/180 (25%) DN không ñi n vào 1 Là DN v i quy mô v n dư i 10 t ho c lao ñ ng dư i 300 ngư i theo m c v n vay h tr lãi su t. Các gói vay ng n h n ñư c h tr lãi Ngh ñ nh s 90/2001/NĐ – CP ban hành ngày 23/11/2001.
15 16 Theo k t qu kh o sát thì ph n l n các DN dùng ngu n h K t qu kh o sát cho th y, ph n l n các DN ñã duy trì và tr này ñ duy trì cũng như m r ng ho t ñ ng s n xu t kinh doanh. tăng ñư c lao ñ ng sau khi nh n h tr lãi su t c a Chính ph . C Tuy nhiên, v n có m t s lư ng nh (2,31%) các DN ñư c kh o sát th có 42,61% DN duy trì ñư c s lao ñ ng và 44,35% DN ñã tăng nh n ñư c h tr v n vay, ñã dùng ngu n h tr này ñ tr n v n thêm lao ñ ng sau khi ñư c h tr lãi su t. Ch có 13,04% DN có s vay cũ. lao ñ ng gi m. 3.3.1.3. Tác ñ ng c a h tr lãi su t lên giá thành s n ph m 3.3.1.7. Tác ñ ng ñ n tr lương và ñóng b o hi m xã h i (BHXH) Qua kh o sát th c t , 95,5% các DN ñư c kh o sát cho r ng Theo k t qu kh o sát thì sau khi ñư c h tr lãi su t, các chính sách h tr lãi su t ng n h n c a Chính ph ñã góp ph n làm DN ñã c i thi n ñáng k tình hình tr lương và ñóng BHXH. C th gi m giá thành s n ph m c a DN. Tuy nhiên, m c ñ tác ñ ng là là sau khi ñư c h tr lãi su t, s lư ng các DN tr ñ lương và ñóng khác nhau ñ i v i t ng DN c th . Bên c nh ñó, v n có không ít các ñ BHXH ñã tăng t 78,5% lên ñ n 90,2%. Đ c bi t là sau khi ñư c DN (chi m 14,2%) cho r ng vi c h tr lãi su t ng n h n c a Chính h tr lãi su t không còn m t DN nào trong tình tr ng n lương ph có r t ít ho c không có tác d ng gì trong vi c gi m giá thành s n cũng như chưa ñóng BHXH cho ngư i lao ñ ng. K t qu trên cho ph m. th y ñư c hi u qu tích c c c a gói h tr lãi su t c a Chính ph . 3.3.1.4. Tác ñ ng c a h tr lãi su t ñ n giá bán s n ph m 3.3.2. Tác ñ ng c a chính sách cho vay h tr lãi su t trung và dài Theo k t qu kh o sát, có 66 DN ñư c kh o sát có giá bán h n s n ph m gi m sau khi nh n ñư c ưu ñãi lãi su t v n vay (tương 3.3.2.1. Đ c ñi m các doanh nghi p vay v n ñương 51,6%). G n m t n a các DN ñư c kh o sát (43,5%) có giá Cũng như k t qu ñi u tra ñ i v i chính sách HTLS ng n bán s n ph m là không thay ñ i sau khi ñư c h tr lãi su t. Tuy h n, ph n l n các DN ñư c vay trung và dài h n ñ u là các DN nh nhiên, có m t s các DN v n có giá bán s n ph m tăng sau khi ñư c và v a. h tr lãi su t vay v n nhưng t l này là r t th p so v i hai trư ng 3.3.2.2. M c ñích s d ng v n c a các doanh nghi p h p trên, ch chi m 3,1%. K t qu kh o sát cho th y, h u h t các doanh nghi p ñã s 3.3.1.5. Tác ñ ng c a h tr lãi su t ñ n s c c nh tranh trong và d ng ngu n v n vay h tr lãi su t trung và dài h n cho các m c ñích ngoài nư c như ñ u tư m i phát tri n s n xu t kinh doanh v i 48,72% DN l a Theo k t qu kh o sát, có 90,7% DN c i thi n ñư c kh năng ch n, xây d ng k t c u h t ng 33,33%, mua s m máy móc thi t b c nh tranh c a mình trên th trư ng n i ñ a và 79,8% DN c i thi n ph c v s n xu t 35,9%. Đ c bi t, không có DN nào s d ng ngu n ñư c kh năng c nh tranh c a mình trên th trư ng th gi i sau khi v n này v i m c ñích tr n v n vay cũ. ñư c Chính ph h tr lãi su t kích c u. 3.3.2.3. Tác ñ ng c a chính sách cho vay h tr lãi su t trung và dài 3.3.1.6. Tác ñ ng ñ n kh năng t o vi c làm c a doanh nghi p h n c a Chính ph
17 18 Theo k t qu kh o sát, ph n l n các DN ñ u ñánh giá tích 3.4. Nh n xét chung c c ñ i v i chính sách h tr lãi su t trung và dài h n, tuy nhiên m c 3.4.1. K t qu ñ t ñư c ñ tác ñ ng ñư c các DN ñánh giá m c khá th p. - Gói kích c u ñã ñư c tri n khai nhanh, k p th i, trên di n Tác ñ ng c a chính sách HTLS trung và dài h n ñ i v i các r ng và ph n l n ñúng nh ng ñ i tư ng c n ưu tiên h tr . ch tiêu như: ñ i m i máy móc thi t b , gi m chi phí s n xu t, tăng - Gói kích c u ñã th c s ñ n ñư c v i các DN ñang có kh năng c nh tranh trên th trư ng n i ñ a là nhóm ch tiêu ñư c các nh ng nhu c u v v n. DN ñánh giá cao hơn. - Gói kích c u ñã t o ñư c lòng tin c a doanh nghi p ñ i v i Tác ñ ng c a chính sách HTLS trung và dài h n ñư c các s ph c h i c a th trư ng trong th i gian ñ n. DN trên ñ a bàn ñánh giá th p hơn nhóm các ch tiêu như: h tr - Gói kích c u mà ñ c bi t là gói h tr lãi su t ng n h n ñã th c hi n các h p ñ ng xu t kh u; nâng cao kh năng c nh tranh trên có nh ng tác ñ ng tích c c ñ i v i ho t ñ ng c a doanh nghi p. th trư ng qu c t ; gi m giá bán, giá thành s n ph m, c i thi n cơ s - Giúp các doanh nghi p duy trì cũng như t o thêm nhi u h t ng. Tuy nhiên, có s khác bi t khá l n trong ñánh giá c a các vi c làm. Ngoài ra v i ngu n v n ñư c h tr ñã góp ph n giúp các DN th hi n thông qua ñ l ch chu n khá cao. DN gi i quy t vi c n lương cũng như gi i quy t t t các ch ñ khác Tác ñ ng c a chính sách HTLS trung và dài h n ñư c các cho ngư i lao ñ ng. DN ñánh giá khá th p ñi u này ñư c gi i thích m t ph n b i s bi n 3.4.2. H n ch ñ ng c a lãi su t. Trư c ñây khi ñư c h tr m t b ng lãi su t m c Bên c nh các k t qu ñ t ñư c, chính sách kích c u c a khá th p, tuy nhiên do s bi n ñ ng tăng c a lãi su t c ng v i s s t Chính ph ñ i v i doanh nghi p trên ñ a bàn thành ph Đà N ng còn gi m m c h tr ñã có nh ng tác ñ ng nh t ñ nh ñ i v i DN, làm có m t s h n ch sau: hi u qu c a chính sách HTLS trung và dài h n là không l n. - V n có m t s doanh nghi p trên ñ a bàn Thành ph s 3.3.3. Tác ñ ng c a chính sách mi n gi m thu d ng v n vay HTLS ng n h n v i m c ñích là tr n v n vay cũ Theo k t qu kh o sát, ph n l n các DN ñ u ñánh giá tích nh m hư ng l i t kho n vay lãi su t th p. c c ñ i v i chính sách mi n gi m thu , tuy nhiên m c ñ tác ñ ng - M t s các DN g p khó khăn trong ti p c n chương trình ñư c các DN ñánh giá m c khá th p. Tác ñ ng c a chính sách h tr lãi su t thông qua gói kích c u. mi n gi m thu ñ i v i vi c tăng ngu n v n lưu ñ ng ñư c các DN - Lư ng v n l n t p trung vào m t s các doanh nghi p ñánh giá cao nh t v i m c ñi m trung bình là 2,24. Ti p theo là tác trong th i gian ng n có th d n ñ n vi c s d ng không hi u qu . ñ ng ñ n vi c gi m giá bán s n ph m v i m c ñi m trung bình là - V n có nh ng doanh nghi p v n có giá thành hay giá bán 1,9. Tác ñ ng ñ i v i vi c ñ y m nh xu t kh u ñư c các DN ñánh s n ph m tăng. giá th p nh t m c ñi m trung bình là 1,64.
19 20 - Tác ñ ng c a chính sách mi n gi m thu và chính sách h Đ duy trì và phát tri n kinh doanh m t cách b n v ng, b ng tr lãi su t trung và dài h n ñư c các DN ñánh giá khá th p là khá m i cách doanh nghi p ph i ñ i m i công ngh . Đ th c hi n ñư c th p. nhi m v này bên c nh ñ u tư c a chính doanh nghi p c n ph i t n - Bên c nh vi c m t s các doanh nghi p v n duy trì và có d ng hi u qu các chính sách h tr c a Chính ph như chính sách m c tăng trư ng l i nhu n trong năm 2009, thì m t s các doanh h tr lãi su t, chính sách gi m, giãn, mi n thu … ch có v y m i có nghi p v n có l i nhu n gi m. Đi u này cho th y tác ñ ng tác ñ ng th ñ i m i ñư c công ngh , ñưa doanh nghi p có nh ng bư c phát c a chính sách kích c u v n chưa gi i quy t ñư c t t c các khó khăn tri n m nh m khi n n kinh t h i ph c tr l i. cho doanh nghi p. Vì v y, cùng v i các gi i pháp c a chính DN, các Nâng cao năng su t cũng là m t gi i pháp c n thi t ñ i v i doanh nghi p v n c n thêm các gi i pháp cũng như các h tr c n các doanh nghi p trên ñ a bàn hi n nay. thi t t phía chính quy n ñ a phương hay Chính ph ñ nâng cao 3.5.1.3. Phát tri n ngu n nhân l c hi u qu c a chính sách kích c u giúp DN nhanh chóng vư t qua Đ u tiên c n khuy n khích ho c gi chân ngư i lao ñ ng kh ng ho ng. l i làm vi c. 3.5. Các gi i pháp và ki n ngh nh m nâng cao hi u qu c a Bên c nh ñó, các DN c n ñ y m nh công tác ñào t o ñ nâng chính sách kích c u cao trình ñ chuyên môn nghi p v , ñ c bi t t p trung vào m t s 3.5.1. Các gi i pháp v phía doanh nghi p lĩnh v c quan tr ng như ngh thu t bán hàng, qu n tr h th ng bán 3.5.1.1. Huy ñ ng và s d ng v n hi u qu l , qu n tr tài chính. Đ ng trư c nh ng khó khăn hi n t i các doanh nghi p trên 3.5.1.4. Đ y m nh tìm ki m th trư ng và gi i pháp thu hút khách ñ a bàn Thành ph c n th c hi n các bi n pháp như ki m soát tài hàng chính ch t ch . Trong ñi u ki n các th trư ng truy n th ng b thu h p, các Các doanh nghi p cũng c n xác ñ nh t l vay h p lý, trong DN xu t kh u trên ñ a bàn Thành ph c n tìm ki m, nghiên c u m khi ñó ti p t c nghiên c u các ngu n v n m i. N u c n thi t thì thi t r ng ñ i v i các th trư ng m i, các th trư ng phi truy n th ng, th l p m t s h n m c tín d ng v i ngân hàng ñ ñ m b o dòng ti n khi trư ng ngách ít ch u nh hư ng c a cu c kh ng ho ng kinh t như c n. Tây Nam Á, Châu Phi, Nam M . Cùng v i vi c c ng c v trí ti n m t, doanh nghi p c n tăng 3.5.2. Ki n ngh ñ i v i Chính ph , chính quy n thành ph và các cư ng hi u qu ho t ñ ng bao g m vi c gi m chi phí ho t ñ ng h ng cơ quan qu n lý ngày, tìm các y u t ñ u vào v i chi phí th p nh t có th . Trong giai ño n kh ng ho ng, cùng v i các gi i pháp t phía 3.5.1.2. Đ i m i công ngh , nâng cao năng l c s n xu t các DN thì các bi n pháp h tr khác c a Chính ph cũng r t quan tr ng. Trên cơ s nh ng h n ch c a chính sách kích c u ñ i v i DN
21 22 ñang ho t ñ ng trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. Tác gi ñưa ra m t k p th i phát hi n nh ng sai trái trong vi c s d ng ngu n v n h tr , s ki n ngh ñ i v i Chính ph , chính quy n thành ph và các cơ ñ m b o tính hi u qu c a chính sách. quan qu n lý như sau: - C n xem xét l i vi c ti p t c tri n khai chính sách kích c u - Xác ñ nh m t cách khách quan, c th nh ng lĩnh v c, lo i ñ c bi t là gói trung và dài h n. Có th ti p t c tri n khai nhưng c n DN c n ưu tiên h tr lãi su t. Đ ng th i, xác ñ nh lư ng v n h tr thu h p quy mô, cũng như h n ch ñ i v i các ñ i tư ng áp d ng, ñ cho t ng lĩnh v c, lo i DN ñ b o ñ m hi u qu s n xu t kinh doanh v a gi m gánh n ng cho Nhà nư c, ñ ng th i v a thúc ñ y doanh cho DN và b o ñ m cho các DN ñó có kh năng tr v n vay h tr nghi p n l c vươn lên. Đ ch trương kích c u ñ u tư th c s có tác lãi su t. d ng, ñ ngh Chính ph có chính sách ñi u ch nh gi m lãi su t cho - Th c hi n t t công tác tri n khai th c hi n các chính sách vay v n ñ u tư ho c tăng m c h tr lãi su t sau ñ u tư. Tuy nhiên, h tr kích c u c a Chính ph ñ t t c các ñ i tư ng có liên quan c n lưu ý r ng, n u duy trì lâu các hình th c h tr như hi n nay, s ñ u n m rõ và có th ti p c n s m nh t v i các chính sách h tr này. d làm "méo mó" th trư ng, n y sinh tâm lý trông ch , l i trong - Th t c vay v n là nguyên nhân ch y u khi n các DN trên doanh nghi p, nh t là doanh nghi p nhà nư c. ñ a bàn thành ph Đà N ng khó ti p c n v i ngu n v n h tr c a - Vi c th c hi n các chính sách gi m, giãn thu có nh ng Chính ph . Vì v y, ñơn gi n th t c vay v n nên ñư c xem xét và nh hư ng nh t ñ nh ñ n t ng thu ngân sách c a Thành ph , làm cho th c hi n s m nh m t o ñi u ki n cho các DN có th ti p c n ngu n ngu n chi c a Thành ph cũng s gi m tương ng. Vì v y, ñ ñ m v n h tr m t cách t t nh t. Đ c bi t, c n tăng cư ng cho vay và b o ngu n chi c a Thành ph , ki n ngh Chính ph xem xét h tr ñ n i l ng các ñi u ki n vay v n ñư c b o lãnh b i Ngân hàng Phát ñ m b o d toán chi trong năm. tri n Vi t Nam ñ i v i các DN khó khăn trong quá trình ti p c n - Bên c nh ñó, ki n ngh Chính ph s m tri n khai th c hi n ngu n v n h tr c a Chính ph , vì th c t cho th y các DN nh n m t s các gi i pháp khác kèm theo như ñ y m nh h tr kích c u ñư c h tr t chính sách b o lãnh tín d ng trên ñ a bàn thành ph tiêu dùng, ñ y m nh tiêu th hàng hóa s n xu t trong nư c, h tr Đà N ng là khá th p. DN trong vi c xúc ti n thương m i, tìm ki m khách hàng. B i vì, n u - Chính ph c n ph i có cơ ch giám sát ch t ch ho t ñ ng ch chú tr ng cung ng v n mà không tìm ñ u ra cho DN thì tác ñ ng c a các t p ñoàn, các t ng công ty nhà nư c, ñ c bi t ph i nâng cao c a chính sách kích c u s không ñ t ñư c như mong mu n. hi u qu ho t ñ ng c a khu v c này. - Các cơ quan qu n lý cũng như các Ngân hàng Nhà nư c t i các ñ a phương ph i thư ng xuyên báo cáo, ñánh giá các tác ñ ng c a chính sách h tr ñ i v i n n kinh t hay ñ i v i các DN, nh m
23 24 K T LU N Đ tài ñã ñ t ñư c m t s k t qu trong vi c ñánh giá ñư c tác ñ ng c a chính sách kích c u ñ i v i DN trên ñ a bàn thành ph V i m c tiêu ñ t ra, ñ tài ñã làm rõ các lý thuy t v chính Đà N ng ñ t ñó rút ra các bài h c và các khuy n ngh c n thi t cho sách kích c u bao g m: các lý thuy t ch ng kh ng ho ng kinh t , chính quy n Thành ph , Chính ph . Tuy nhiên, ñ tài v n còn m t s khái ni m chính sách kích c u, các nguyên t c cơ b n ñ th c hi n h n ch : Th nh t, v i s h tr c a ngân hàng Nhà nư c và các t t gói kích c u, các ñ i tư ng mà chính sách kích c u c n hư ng t i, ngân hàng thương m i trong vi c ti n hành kh o sát ñ i v i các DN ñ tài cũng ñưa ra các ch tiêu ñánh giá tác ñ ng c a chính sách kích nh n ñư c h tr kích c u nên ñánh giá c a các DN chưa th t s c u ñ i v i DN. khách quan. Th hai, ñ tài ch n m u theo phương pháp thu n ti n Bên c nh ñó, ñ tài cũng ñánh giá ñư c các tác ñ ng c a (là m t trong nh ng phương pháp ch n m u phi xác su t) nên tính chính sách kích c u ñ i v i các DN trên ñ a bàn thành ph Đà N ng ñ i di n còn th p, kh năng t ng quát hóa chưa cao. Các nghiên c u trên cơ s các ch tiêu ñưa ra. Chính sách kích c u ñã có nh ng tác ti p theo nên ch n m u theo phương pháp phân t ng (là m t trong ñ ng tích c c như gi m chi phí s n xu t, gi m giá thành s n ph m t nh ng phương pháp ch n m u theo xác su t) như v y s khái quát ñó làm gi m giá bán s n ph m, tăng s c c nh tranh c a DN trên th hóa và ñ t hi u qu th ng kê cao hơn. trư ng trong và ngoài nư c, góp ph n n ñ nh s n xu t kinh doanh, duy trì và t o thêm vi c làm cho ngư i lao ñ ng. Các tác ñ ng này ñã ñư c th hi n c th qua k t qu kh o sát ñ i v i các DN trên ñ a bàn thành ph Đà N ng. Tuy nhiên bên c nh các k t qu ñ t ñư c chính sách kích c u v n còn m t s h n ch như vi c s d ng v n h tr không ñúng m c ñích, v n có nh ng DN g p khó khăn trong vi c ti p c n ngu n v n h tr c a Chính ph … Đ c bi t, m c tác ñ ng c a các chính sách mi n gi m thu và chính sách HTLS trung và dài h n ñư c các DN trên ñ a bàn Thành ph ñánh giá khá th p. Nhưng nhìn chung chính sách h tr kích c u c a Chính ph trên ñ a bàn thành ph Đà N ng ñã ñ t ñư c nh ng tác ñ ng tích c c, góp ph n giúp các DN ho t ñ ng trên ñ a bàn duy trì n ñ nh cũng như m r ng ho t ñ ng s n xu t kinh doanh trong th i gian ñ n.