Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Đặc điểm cấu trúc ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán hiện đại (so sánh với tiếng Việt)

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:133

Thêm vào BST

Báo xấu

186
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Đặc điểm cấu trúc ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán hiện đại (so sánh với tiếng Việt) trình bày đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại; đặc điểm phần giữa trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại,... Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Đặc điểm cấu trúc ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán hiện đại (so sánh với tiếng Việt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VÕ TẤN NGHĨA ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC NGỮ PHÁP CỦA CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI (SO SÁNH VỚI TIẾNG VIỆT) LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2010
LỜI CẢM ƠN Xin kính gửi lời cảm ơn chân thành, sâu sắc đến TS. Huỳnh Thị Hồng Hạnh – người đã hết lòng động viên, dẫn dắt tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Trân trọng cảm ơn quý thầy cô trong tổ Ngôn ngữ - Khoa Ngữ Văn Trường ĐHSP TP. HCM đã truyền đạt kiến thức cùng những kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian qua. Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô thành viên Hội đồng bảo vệ luận văn, quý thầy cô phòng KHCN – SĐH, gia đình, nhà trường và bạn bè đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho việc học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn của tôi. Xin chân thành cảm ơn! Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 9 năm 2010 Tác giả Võ Tấn Nghĩa
DẪN NHẬP 1. Lí do choïn ñeà taøi Trong ngôn ngữ của hai dân tộc Hán và Việt đều coù loaïi caâu thông báo sự toàn taïi, xuaát hieän hoaëc maát ñi cuûa ngöôøi hay söï vaät naøo ñoù. Loaïi caâu naøy được giôùi Haùn ngöõ hoïc goïi laø caâu toàn hieän, và giôùi Vieät ngöõ hoïc goïi laø caâu toàn taïi. (ñeå tieän cho vieäc so saùnh, luaän vaên quyeát ñònh duøng khaùi nieäm “caâu toàn taïi” thay theá cho “caâu toàn hieän” trong tieáng Haùn). Mặc duø ñöôïc quan taâm töø raát laâu cuûa giôùi nghieân cöùu, nhöng coù theå noùi, cho ñeán nay, nhöõng vaán ñeà lieân quan veà caâu toàn taïi tieáng Hán vaø caâu toàn taïi tieáng Việt vaãn chưa ñöôïc giải quyết moät caùch trieät ñeå, có khá nhiều ý kiến khoâng thoáng nhaát giöõa caùc nhaø nghieân cöùu. Chaúng haïn, trong tieáng Haùn, töø ngöõ chæ khoâng gian, thôøi gian trong caâu toàn taïi laø thaønh phaàn traïng ngöõ hay chuû ngöõ cuûa caâu? Trong cuïm töø chæ khoâng gian, thôøi gian ñoù coù söï xuaát hieän cuûa giôùi töø hay khoâng? ngoaøi taân ngöõ, ñoäng töø trong caâu toàn taïi coù ñöôïc pheùp mang boå ngöõ?...Trong tieáng Vieät, vaán ñeà phaân bieät caâu chöùa töø “coù” chæ quan heä toàn taïi vaø caâu chöùa töø “coù” chæ quan heä sôû höõu khaùc nhau nhö theá naøo? Caâu coù töø “laø” (nhö caâu: “ caïnh ñaàu giöôøng laø tuû quaàn aùo”) laø caâu toàn taïi hay caâu ñoàng nhaát theo quan nieäm cuûa moät soá nhaø nghieân cöùu tröôùc ñaây? Thaønh phaàn ñöùng sau vò töø trong caâu toàn taïi chæ ñoái töôïng hay chuû theå cuûa caâu?... Vaän duïng thaønh töïu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu ñi tröôùc, cuøng vôùi vieäc khaûo saùt loaïi caâu naøy trong moät soá vaên baûn tieáng Haùn vaø tieáng Vieät, chuùng toâi hi voïng seõ goùp moät phaàn nhoû nhaèm laøm roõ hôn veà ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu ñaëc thuø naøy trong hai ngoân ngöõ Haùn, Vieät. Bên cạnh đó, để hội nhaäp với moät theá giôùi ña daïng vaø ña phöông nhö hieän nay, vieäc hieåu bieát theâm ngoân ngöõ cuûa caùc daân toäc khaùc laø heát söùc caàn thieát. Trong khi theá giôùi chöa tìm ñöôïc moät ngoân ngöõ chung vaø “quoác teá ngöõ” chöa ñöôïc ñoùn nhaän noàng nhieät vaø söû duïng phoå bieán nhö taâm nguyeän cuûa moät baùc só ngöôøi Do Thaùi – Ludoviko Zamenhof, thì vieäc söû duïng moät ngôn ngöõ quốc tế coù tầm aûnh höôûng lôùn treân theá giôùi hieän nay nhö
tieáng Anh vaø tieáng Haùn …laø nhu caàu, thaäm chí laø yeâu caàu cuûa moät boä phaän trí thöùc hoaït ñoäng trong moät soá ngaønh ngheà nhaát ñònh. Tieáng Haùn vaø tieáng Vieät laø hai ngoân ngöõ cuøng thuoäc loaïi hình ngoân ngöõ ñôn laäp. Seõ hoaøn toaøn sai laàm neáu chuùng ta cho raèng, vôùi nhöõng ngoân ngöõ thuoäc cuøng loaïi hình thì khoâng coù gì ñeå noùi veà ñaëc tröng cuûa moãi ngoân ngöõ cuõng nhö ñaëc ñieåm cuûa töøng boä phaän caáu thaønh neân chuùng. Beân caïnh nhöõng vaán ñeà nhö: traät töï cuûa caùc thaønh toá trong ñoaûn ngöõ, soá löôïng thanh ñieäu vaø caùch theå hieän chuùng trong töøng aâm tieát…thì giöõa caùc loaïi caâu trong hai ngoân ngöõ cuõng coù nhöõng neùt töông ñoàng vaø khaùc bieät ñaùng keå. Caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caâu toàn taïi tieáng Vieät laø moät minh chöùng cho tröôøng hôïp vöøa neâu. Vì vaäy, vieäc so saùnh thaønh coâng ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu naøy giữa hai ngôn ngữ seõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc dòch thuaät vaø vieäc daïy – hoïc tieáng Haùn cuõng nhö tieáng Vieät vôùi tö caùch laø moät ngoaïi ngöõ nhö hieän nay. 2. Lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà Trong lòch söû Haùn ngöõ hoïc, coù theå nhaéc ñeán taùc giả 范方连û (Phaïm Phöông Lieân) vôùi coâng trình “存在句”(Caâu toàn taïi). Laø ngöôøi ñi tieân phong trong vieäc nghieân cöùu caâu toàn taïi tieáng Haùn, Phaïm Phöông Lieân ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû coù tính thöïc tieãn raát cao. Ngoaøi vieäc ñöa ra caùch hieåu khaù chuaån xaùc veà caâu toàn taïi trong tieáng Haùn, oâng ñaõ xaây döïng thaønh coâng moâ hình caâu toàn taïi maø veà sau haàu heát caùc nhaø nghieân cöùu ñeàu chaáp nhaän vaø laáy laøm cô sôû ñeå phaân tích, tìm hieåu nhöõng vaán ñeà lieân quan. Moâ hình aáy laø “ Töø ngöõ chæ khoâng gian (A) + ñoäng töø (B) + töø ngöõ coù tính danh töø (C)”. Vaø oâng nhaán maïnh “ caùc thaønh toá A, B, C trong moâ hình treân coù thöù töï khoâng thay ñoåi. Toáng Ngoïc Truï trong “Baøn veà caâu toàn taïi” gaàn nhö cuõng cuøng quan ñieåm vôùi Phaïm Phöông Lieân, moâ hình caâu toàn taïi maø oâng ñeà xuaát laø “Töø ngöõ bieåu thò nôi choán + keát caáu ñoäng töø + keát caáu danh töø (bieåu thò ngöôøi hoaëc vaät toàn taïi)”. Taùc giaû coøn cho raèng caâu toàn taïi trong tieáng Haùn thöïc chaát laø moät loaïi caâu vò ngöõ ñoäng töø vaø chöùc naêng cuûa noù
khoâng ôû choã thuaät laïi, keå laïi maø laø mieâu taû. Ñoàng thôøi oâng chia caâu toàn taïi tieáng Haùn thaønh hai loaïi : caâu toàn taïi ñoäng thaùi vaø caâu toàn taïi tónh thaùi. Lôi Đào trong cuoán “Phaïm vi, keát caáu vaø phaân loaïi caâu toàn taïi”, coù yù kieán hôi khaùc vôùi hai taùc giaû treân. OÂâng cho raèng, yeáu toá C trong moâ hình caâu toàn taïi “töø ngöõ chæ nôi choán (A) + ñoäng töø (hoaëc töø ngöõ coù tính ñoäng töø )(B) + danh töø (hoaëc töø ngöõ coù tính danh töø )(C)” laø thaønh phaàn khoâng theå thieáu, vì vaäy nhöõng moâ hình con theo oâng seõ laø: “A + B + C “, “A + C”, “B + C”, “C”. Tieáp theo, coù theå keå ñeán taùc giaû Tröông Ngoïc vôùi coâng trình “Caâu Haùn ngöõ hieän ñaïi“. Ñaàu tieân taùc giaû neâu moät caùch sô löôïc nhöõng yù kieán cuûa caùc nhaø nghieân cöùu tröôùc ñoù veà caâu toàn taïi tieáng Haùn, treân cô sôû ñoù, oâng ñöa ra yù kieán cuûa rieâng mình. OÂâng cho raèng, caâu toàn taïi taát nhieân phaûi bieåu thò yù nghóa toàn taïi, nhöng caâu bieåu thò yù nghóa toàn taïi, treân thöïc teá khoâng nhaát ñònh phaûi laø caâu toàn taïi. OÂâng ñöa ra ví duï: “小王住上海”(Tieåu Vöông ôû Thöôïng Haûi ) và giaûi thích: tuy bieåu thò yù nghóa toàn taïi nhöng caâu naøy coù hình thöùc khoâng gioáng moâ hình chung cuûa caâu toàn taïi, neân noù khoâng phaûi laø caâu toàn taïi. Moät ví duï khaùc: “在屋子的地上铺着地毯” (ÔÛû treân neàn nhaø coù traûi moät taám thaûm) cuõng laø caâu bieåu thò söï toàn taïi nhöng ñaàu caâu laø moät giôùi töø, maø giôùi töø (ñuùng hôn laø keát caáu giôùi töø ) cuøng vôùi taân ngöõ cuûa noù khoâng theå laø chuû ngöõ trong caâu. Neân noù vaãn khoâng phaûi laø caâu toàn taïi, maø chæ laø moät caâu voâ chuû. Töùc theo Tröông Ngoïc caâu toàn taïi tieáng Haùn laø caâu coù chuû ngöõ. Ñieàu naøy khaùc hoaøn toaøn so vôùi tieáng Vieät. OÂâng phaân chia caâu toàn taïi tieáng Haùn thaønh hai loaïi: caâu toàn taïi vaø caâu aån hieän ( caâu xuaát hieän vaø caâu bieán maát). Rieâng vôùi caâu toàn taïi, oâng cuõng ñoàng nhaát vôùi yù kieán cuûa Toáng Ngoïc Truï laø chia thaønh caâu toàn taïi ñoäng thaùi vaø caâu toàn taïi tónh thaùi. Neáu nhö tröôùc ñaây caùc nhaø nghieân cöùu Haùn ngöõ ñeàu thoáng nhaát vôùi nhau moâ hình caâu toàn taïi laø: “traïng ngöõ + vò ngöõ + chuû ngöõ”, töùc caâu toàn taïi coù chuû ngöõ ñaûo, thì Tröông Ngoïc vaø moät soá nhaø nghieân cöùu Haùn ngöõ hieän ñaïi khaùc ñeàu cho raèng caâu toàn taïi laø moät caâu chuû vò. Trong “Ngöõ phaùp thöïc haønh Haùn ngöõ hieän ñaïi” ôû phaàn baøn veà ñòa vò cuûa töø ngöõ chæ khoâng gian, thôøi gian trong caâu toàn taïi, Lưu Nguyệt Hoa cho raèng töø chæ khoâng
gian ñöùng ñaàu caâu toàn taïi laø thaønh phaàn chuû ngöõ, coøn töø chæ thôøi gian laø thaønh phaàn traïng ngöõ cuûa caâu. Chuùng toâi cuõng nhaát trí vaø laáy ý kiến naøy laøm ñònh höôùng nghiên cứu cho toaøn luaän vaên. Trong lòch söû Vieät ngöõ hoïc, ñaõ coù moät soá coâng trình nghieân cöùu veà caâu toàn taïi. Tröôùc heát, coù theå keå ñeán nhaø nghieân cöùu Vieät ngöõ hoïc M. B. Emeneau vôùi coâng trình “Nghieân cöùu veà ngöõ phaùp Vieät Nam”(1951). Trong coâng trình naøy, oâng coù baøn veà caâu mang yù nghóa toàn taïi, oâng vieát: “coù moät daïng thöùc vò ngöõ ñoäng töø khoâng coù chuû töø, duø laø chuû töø tuyø thích ñi chaêng nöõa. Vò ngöõ goàm coù ñoäng töø ( hay phöùc caáu ñoäng töø) coäng vôùi ñoái töôïng”. Theo oâng, caâu mang yù nghóa toàn taïi laø caâu goàm coù danh töø chæ ñoái töôïng vaø moät ñoäng töø ( hay phöùc caáu ñoäng töø) bieåu hieän söï toàn taïi cuûa ñoái töôïng ñoù. Coù theå noùi, thaønh coâng cuûa M. B. Emeneau laø ôû choã, oâng ñaõ phaùc hoaï ñöôïc khuoân hình cô baûn cuûa caâu toàn taïi tiếng Việt laø: “vò töø + danh töø”. Nhöng oâng ñaõ ñaët noù trong moät bình dieän voâ cuøng roäng lôùn maø khoâng coù moät tieâu chí naøo ñeå phaân bieät caâu toàn taïi vôùi nhöõng loaïi caâu khaùc coù cuøng khuoân hình nhö treân. Töùc laø, trong thöïc teá, khoâng phaûi taát caû caùc caâu coù khuoân hình “ vò töø + danh töø” ñeàu laø caâu mang yù nghóa toàn taïi. Ñeán naêm 1967, cuoán “Ngöõ phaùp Vieät Nam” cuûa L. C. Thompson ra ñôøi. Nhìn chung taùc giaû naøy cuõng ñi laïi con ñöôøng maø M. B. Emeneau ñaõ ñi qua, nhöõng giaûi phaùp oâng ñöa ra hình nhö khoâng khaùc maáy so vôùi Emeneau ñaõ ñeà nghò tröôùc ñaây. Tuy nhieân, ñoùng goùp cuûa oâng laø ñaõ ñeà caäp ñeán moät loaïi ngöõ ñoäng töø maø ñoäng töø “coù” laøm trung taâm. Thompson cuõng ñaõ ñöa ra nhöõng caùch duøng khaùc nhau nhaèm phaân bieät vò töø “ coù” sôû höõu vôùi vò töø “ coù” toàn taïi: ÔÛ Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi. (In Vietnam there are many people.) Vaø: Vieät Nam coù nhieàu ngöôøi. ( Vietnam has many people.)
Nhöng taùc giaû khoâng phaân tích söï khaùc nhau veà maët yù nghóa cuûa ñoäng töø “coù” trong nhöõng caâu treân. Toùm laïi, hai taùc giaû treân khoâng ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà caâu mang yù nghóa toàn taïi moät caùch rieâng bieät maø ñi töø moät kieåu khuoân hình caâu ñaëc bieät, thöôøng xuaát hieän trong tieángVieät gaén lieàn vôùi vieäc söû duïng töø chuyeân duøng mang yù nghóa toàn taïi laø töø “coù”. Nguyeãn Kim Thaûn trong cuoán “Nghieân cöùu veà ngöõ phaùp tieáng Vieät” khi phaân chia caùc tieåu loaïi ñoäng töø, taùc giaû coù nhaéc ñeán loaïi ñoäng töø toàn taïi vaø xeáp chuùng vaøo tieåu loaïi : ñoäng töø toàn taïi – xuaát hieän- tieâu huyû. OÂâng coøn cho raèng, boå ngöõ cuûa nhöõng ñoäng töø naøy coù theå ñaûo thaønh chuû ngöõ. Töùc theo oâng, nhöõng caâu mang yù nghóa toàn taïi laø nhöõng caâu coù chuû ngöõ ñaûo, ñoái töôïng cuûa haønh ñoäng ñöôïc noùi trong caâu cuõng coù theå trôû thaønh chuû theå cuûa haønh ñoäng ñoù. Moät caùch tieáp caän hoaøn toaøn khaùc veà caâu mang yù nghóa toàn taïi ñöôïc trình baøy raát ñôn giaûn vaø khaù roõ trong “Giaùo trình Vieät ngöõ” cuûa Leâ Caän, Cuø Ñình Tuù, Hoaøng Tueä. Xuaát phaùt töø quan nieäm cho raèng keát caáu cuûa caâu luoân mang moät yù nghóa nhaát ñònh, vaø treân cô sôû ñoù caùc caâu mang yù nghóa toàn taïi seõ laø nhöõng caâu coù chung moät khuoân hình vôùi caâu “ ngaøy mai coù moät baøi hoïc”. Hoaøng Tueä ñaõ daãn ra haøng loaït caùc ví duï khaùc coù chung khuoân hình vôùi caâu vöøa neâu: “Beân bôø soâng laùc ñaùc maáy xoùm nhaø” “Saùng nay ñaõ coù moät cuoäc tranh caõi soâi noåi” “Saùng nay ñaõ noå ra moät cuoäc tranh caõi soâi noåi”……. Trong coâng trình naøy, Hoaøng Tueä ñaõ ñaët rieâng vaán ñeà veà caâu chöùa töø “laø” vaø caâu chöùa töø “coù” vôùi yù nghóa sôû höõu. Ñieàu naøy ñaõ laøm giaûm ñaùng keå tính chaát mô hoà treân ñöôøng ranh giôùi cuûa caâu mang yù nghóa toàn taïi vôùi nhöõng caâu khaùc coù cuøng khuoân hình hay cuøng moät ñoäng töø bieåu thò. Ñieåm cuoái cuøng taùc giaû ñeà caäp ñeán laø chöùc naêng cuûa danh töø ñöùng sau ñoäng töø laøm vò ngöõ. Hoaøng Tueä cho raèng: “caùi gì toàn taïi caùi ñoù laø chuû theå”.
Chuyeân luaän “Moät soá vaán ñeà veà caâu toàn taïi tieáng Vieät” cuûa Dieäp Quang Ban laø coâng trình ñaàu tieân nghieân cöùu tröïc tieáp veà caâu mang yù nghóa toàn taïi. Trong coâng trình naøy, Dieäp Quang Ban laàn ñaàu tieân ñaõ vaän duïng phöông phaùp phaân tích ngöõ nghóa, nghieân cöùu vaø trình baøy khaù ñaày ñuû, bao quaùt ñöïôc nhöõng phöông dieän quan troïng cuûa caâu toàn taïi tieángVieät. Taùc giaû ñaõ neâu ra moät soá caùch hieåu veà caâu mang yù nghóa toàn taïi, chia vò töø caâu toàn taïi thaønh hai nhoùm, nhoùm vò töø chuyeân duøng, nhö: coù, coøn, maát, heát,…..vaø nhoùm vò töø laâm thôøi mang yù nghóa toàn taïi, nhö: troàng, treo, ñeå, ñaët, laùc ñaùc,…..ñoàng thôøi, oâng cuõng phaân loaïi caâu toàn taïi theo khuoân hình cuûa chuùng vaø phaân bieät vò töø “coù” toàn taïi vaø vò töø “ coù” sôû höõu. Dieäp Quang Ban ñöa ra moâ hình chung veà caâu toàn taïi tieáng Vieät laø: “giôùi töø ø+ danh töø vò trí + vò töø + danh töø”. Traàn Ngoïc Theâm trong “Heä thoáng lieân keát vaên baûn tieáng Vieät”, ngoaøi vieäc khaúng ñònh vò töø toàn taïi ñaàu tieân laø “ coù”, oâng cuõng ñaõ chæ ra nhöõng vò töø bieåu thò tö theá toàn taïi khaùc nhau cuûa söï vaät nhôø taùc ñoäng cuûa con ngöôøi, kieåu: treo, moùc, ñaët, ñeå, xeáp… vaø nhöõng vị töø ít nhieàu chöùa neùt nghóa toàn taïi: xuaát hieän, hieän ra, moïc ra, voïng ra, nhaûy ra… taùc giaû cuõng phaân bieät caâu toàn taïi vôùi caâu ñaëc tröng ñaûo vò – chuû, caâu toàn taïi vôùi caâu quan heä sôû höõu vì theo taùc giaû ñoäng töø “coù” chuû yeáu duøng trong caâu toàn taïi nhöng cuõng coù theå duøng trong noøng coát chæ quan heä sôû höõu. Treân ñaây, laø vaøi neùt sô löôïc veà lòch söû nghieân cöùu caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caâu toàn taïi tieáng Vieät. Rieâng veà so saùnh ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu naøy, chuùng toâi xin cam ñoan ñoù laø moät vaán ñeà hoaøn toaøn môùi meû, chöa ai nghieân cöùu. 3. Đoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø so sánh với caâu toàn taïi tieáng Vieät. Tuy nhieân, khi noùi ñeán töø “hieän ñaïi”, luaän vaên khoâng coù yù ñònh phaân chia thaønh moät giai ñoaïn vaø bao quaùt taát caû caùc hieän töôïng ngoân ngöõ trong toaøn boä giai ñoaïn ñoù, maø ñôn giaûn chæ laø khaûo saùt caùc hieän töôïng hieän thaáy trong loái noùi vaø vieát cuûa ngöôøi Trung Quoác vaø ngöôøi Vieät Nam hieän nay.
Dựa trên kết quả của những nhà nghiên cứu trước đó về loại câu này, luận văn xin đưa ra mô hình chung về câu tồn tại trong hai ngôn ngữ Hán và Việt như sau: “Từ ngữ chỉ không gian, thời gian (phần đầu) + động từ (phần giữa) + bổ ngữ (phần sau)” Nhaèm haïn cheá tính chuû quan trong söï daãn giaûi cuûa ngöôøi vieát vaø baûo ñaûm tính khaùch quan cuûa caùc ví duï, veà phaàn tieáng Haùn, bên caïnh moät soá vaên baûn được trích dẫn trực tiếp, chuùng toâi cuõng seõ caên cöù vaøo nhöõng taøi lieäu tham khaûo cuûa nhöõng taùc giaû coù uy tín trong giôùi nghieân cöùu Haùn ngöõ hoïc, veà phía tieáng Vieät, chuùng toâi söû duïng nhöõng taùc phaåm vaên hoïc cuûa nhöõng taùc giaû Vieät Nam töø naêm 1930 trôû laïi ñaây ñeå laøm nguoàn ngữ lieäu cho mình. 4. Muïc ñích nghieân cöùu Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø thôøi gian gaàn ñaây, boä moân Ngoân ngöõ hoïc so saùnh ñöôïc ñaëc bieät chuù yù. So saùnh thaønh coâng caùc ngoân ngöõ vôùi nhau (cho duø laø cuøng loaïi hình hay khaùc loaïi hình) moät maët goùp phaàn cuûng coá caùc noäi dung, khaùi nieäm, maët khaùc, coù taùc duïng soi saùng caùc luận điểm lý thuyết trong ngoân ngöõ hoïc ñaïi cöông, ñoàng thôøi laøm roõ hôn caùc ñaëc tröng cuûa moãi ngoân ngöõ. Thöïc teá cuûa vieäc daïy vaø hoïc ngoaïi ngöõ cho thaáy, caùi maø caû thaày vaø troø quan taâm nhieàu nhaát khoâng phaûi laø töø ngöõ, phieân aâm, caùch ñoïc… maø laø ngöõ phaùp noùi chung vaø caùc caáu truùc caâu noùi rieâng. Vì vậy, bên cạnh việc làm rõ những đặc điểm ngữ pháp của câu tồn tại tiếng Hán, luaän vaên ñi saâu vaøo vieäc so saùnh ñaëc ñieåm ngöõ phaùp cuûa loaïi caâu này trong tiếng Haùn và tiếng Việt. Ñieàu ñoù giuùp cho moät soá ngöôøi Vieät cuõng nhö ngöôøi Haùn hoïc veà ngöõ phaùp caâu toàn taïi deã daøng hôn. 5. Phöông phaùp nghieân cöùu Để thöïc hieän luaän vaên naøy, chuùng toâi đã söû duïng phối hợp moät soá phöông phaùp nghieân cöùu ngoân ngöõ hoïc như sau:
- Phöông phaùp mieâu taû: coù taùc duïng trong vieäc mieâu taû caùc caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu toàn taïi tieáng Hán vaø caâu toàn taïi tieáng Việt hieän thaáy trong moät soá vaên baûn cuûa hai ngoân ngöõ. - Phöông phaùp phaân tích: ñöôïc söû duïng thöôøng xuyeân trong thao taùc phaân tích caáu truùc ngöõ phaùp ñeå tìm ra những điểm ñaëc thuø về ngữ pháp cuûa caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caùc ñôn vò töông ñöông trong tieáng Vieät. - Phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu: được söû duïng để tìm ra nhöõng neùt töông ñoàng vaø dò bieät giöõa caâu toàn taïi tieáng Haùn vaø caâu toàn taïi tieáng Vieät. 6. Bố cục cuûa luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên ñöôïc trình bày thành ba chöông nhö sau: * Chöông 1: Ñaëc ñieåm phần đầu trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với tiếng Việt) Trong chöông naøy, luaän vaên tieán haønh mieâu taû, phaân tích đặc điểm thaønh toá đứng đầu trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố có vị trí tương đương trong câu tồn tại tiếng Việt. * Chöông 2: Ñaëc ñieåm phần giữa trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với tiếng Việt) Trong chöông naøy, luaän vaên tieán haønh mieâu taû, phaân tích đặc điểm thaønh toá đứng giữa trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố có vị trí tương đương trong câu tồn tại tiếng Việt. * Chöông 3: Ñaëc ñieåm phần sau trong caâu toàn taïi tieáng Haùn hieän ñaïi (so saùnh với tiếng Việt) Trong chöông naøy, luaän vaên tieán haønh mieâu taû, phaân tích đặc điểm thaønh toá đứng sau trong caáu truùc cuù phaùp cuûa caâu tồn tại tiếng Hán hiện đại. Sau đó, so sánh với thành tố có vị trí tương đương trong câu tồn tại tiếng Việt.
Chương 1 ĐẶC ĐIỂM PHẦN ĐẦU CÂU TỒN TẠI TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI (SO SÁNH VỚI TIẾNG VIỆT) 1.1 Đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại Trong câu tồn tại tiếng Hán, thành tố đứng trước vị từ là từ chỉ không gian – thời gian. Tuy nhiên, khi nghiên cứu, đánh giá vai trò của thành tố này, hầu hết các nhà Hán ngữ học đều chỉ nói nhiều về các từ chỉ không gian mà thôi. Vì rằng, giới Hán ngữ học cũng tốn không ít giấy mực trong việc kết luận từ chỉ không gian trong câu tồn tại là thành phần chủ ngữ như hiện nay. Có nhiều quan điểm khác nhau khi xem xét thành tố này. Trong “Ngữ pháp Hán ngữ hiện đại” (Trần Phương Thảo dịch), tác giả cho rằng: “câu tồn hiện (câu tồn tại) không có chủ ngữ” và theo tác giả, thành tố đứng đầu trong câu tồn tại là thành phần trạng ngữ, bất kể đó là từ chỉ không gian hay từ chỉ thời gian. Còn đại đa số các công trình nghiên cứu khác thì cho rằng từ chỉ không gian trong câu biểu thị sự tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người hoặc sự vật là chủ ngữ, chỉ đối tượng được nói đến trong câu. Trong khi đó, từ chỉ thời gian thì hiển nhiên được công nhận là thành phần trạng ngữ. Một trong những công trình mà kết quả nghiên cứu có tính thuyết phục cao và luận văn của chúng tôi cũng thống nhất với tác giả ở quan điểm cho rằng từ chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán là chủ ngữ, còn từ chỉ thời gian là trạng ngữ. Quan điểm ấy được tóm tắt như sau: Trong Hán ngữ hiện đại, từ chỉ không gian có thể xuất hiện trong hầu hết các kiểu loại câu để miêu tả vị trí xảy ra một hiện tượng hoặc một hoạt động nào đó. Tuy nhiên, từ chỉ không gian trong câu tồn tại không đơn thuần chỉ miêu tả vị trí của sự vật, hiện tượng như các kiểu câu vị ngữ động từ khác, mà nó còn là đối tượng miêu tả của toàn câu. Nói cách khác, chức năng của từ chỉ không gian trong câu tồn tại và trong những kiểu câu khác không giống nhau. Trong các kiểu câu vị ngữ động từ không mang ý nghĩa tồn tại, từ chỉ không gian là thành phần trạng ngữ mà sự xuất hiện hoặc không xuất hiện của nó cũng không làm ảnh hưởng đến nội dung thông báo của câu, còn trong câu mang ý nghĩa tồn tại,xuất hiện hay biến mất của người hay sự vật, nó được coi là chủ ngữ và là thành phần bắt buộc phải có trong khuôn hình câu bất kì mang ý nghĩa tồn tại. Tuy nhiên, cũng có khi từ chỉ không gian trong câu tồn tại vắng mặt. Đó là trường hợp những câu tỉnh lược chủ ngữ, thì khi đó, người hay sự vật được đề cập đến trong câu tồn tại
đang xuất hiện trước mắt người nói và người nghe hoặc khi địa điểm giao tiếp không cần phải nói đến mà người nghe vẫn hiểu được vấn đề đang được nói. Trong câu tồn tại tiếng Hán, từ chỉ không gian do các tiểu loại danh từ và cụm danh từ sau đây biểu thị: 1.1.1 Phương vị từ Trong Hán ngữ hiện đại, phương vị từ là những danh từ chỉ phương hướng, vị trí. Có hai loại: Danh từ phương vị đơn và danh từ phương vị kép. Danh từ phương vị đơn gồm: 上: trên，下: dưới，前: trước，后: sau，左: trái，后: phải，里: trong，外: ngoài，中: giữa，南: nam，西: tây，北: bắc，东: đông,… Danh từ phương vị kép gồm: 上边 (面): phía trên – mặt trên ，下边 (面): phía dưới – mặt dưới，前边 (面): phía trước – mặt trước，后边 (面): phía sau – mặt sau，左边 (面): phía trái – mặt trái，后边 (面): phía phải – mặt phải，里边 (面): phía trong – mặt trong，外边 (面): phía ngoài – mặt ngoài，南边 (面): phía nam – miền nam，西边 (面): phía tây – miền tây，北边 (面): phía bắc – miền bắc，东边 (面): phía đông – miền đông,… Trong trường hợp này chúng tôi chỉ bàn đến danh từ phương vị kép. Ví dụ: 1. 前面有一个邮局。 Phía trước có một cái bưu điện. (现代汉语语法 - 存现句) 2. 台上坐着一位医生。 Phía trên có một vị bác sĩ đang ngồi. (现代汉语语法 - 存现句) 3. 东边走来一个人. Phía đông có một người đang tiến lại. (现代汉语语法 - 存现句) 4. 后面开过来一辆汽车。 Phía sau có một chiếc xe hơi đang đi lại. (现代汉语语法 - 存现句) 1.1.2 Danh từ + phương vị từ
Là tổ hợp gồm danh từ phương vị kết hợp với một danh từ thường đứng trước nó, như: 黑板上面: mặt trên bảng đen，房间里: bên trong phòng，教室外: bên ngoài phòng học，果子上面: phía trên tủ，箱子里面: bên trong vali，学校前边: phía trước trường học,… Ví dụ: 5. 村外有一水塘水塘里有荷花，有芦苇，当然还有鱼儿。 ÔÛ bìa laøng coù moät caùi ao nöôùc, trong ao coù hoa sen, coù lau saäy, ñöông nhieân cuõng coù caù nöõa. (天故幽默故事 - 可怜鱼饵) 6. 小城里有一家书店，正位于城中心广场边上。 Trong thaønh phoá naøy coù moät hieäu saùch naèm ôû quảng tröôøng trung taâm thaønh phoá. (天故幽默故事 - 都卖完了) 7. 码头上的酒吧里，有两个水手一边喝酒，一边闲聊。 Trong quán rượu trên bến sông có hai chàng thủy thủ vừa uống rượu vừa nói chuyện phiếm. (天故幽默故事 - 爱吹牛的水手) 8. 忽然，河中间冒出一团火，金光闪闪烁烁忽明忽暗。 Ñoät nhieân, ôû giữa soâng boác leân moät ñoám löûa, aùnh saùng laáp laùnh laäp loøe. (中华古代童话宝库 - 鱼童) 1.1.3 Danh từ biểu thị nơi chốn Ví dụ: 9. 门口站着几个人 . Trước cửa có mấy người đang đứng. (现代汉语语法教程 - 存现句) 10. 抽象画展，有一个孩子站在某画前问母亲这副画的主题真是上面所标示的牧童及马吗。
Tại buổi triển lãm tranh trừu tượng, có một thằng bé đứng trước một bức tranh và hỏi mẹ : “chủ đề của bức tranh này có đúng là mục đồng và ngựa như chú thích trên tranh không?”. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 抽象画) 11. 期末考试的时候，有一个学生对老师说我忘记带笔来。 Trong kì thi cuối khóa, có một em học sinh nói với thầy giáo : “thưa thầy, em quên mang bút theo rồi”. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 学生的逻辑) 12. 屋角儿立着一个酒柜。 Trong góc phòng có đặt một cái tủ rượu. (中级汉语听和说 - 这是谁的房子) 1.1.4 Tổ hợp “đại từ + phương vị từ” biểu thị nơi chốn Ví dụ: 13. 这里, 有高大的房屋. Chỗ này coù moät ngoâi nhà nguy nga. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 呼吸) 1.1.5 Danh từ chỉ người + danh từ + phương vị từ Ví dụ: 14. 牧师院子里有一棵苹果树。 Trong sân của vị mục sư có một cây táo. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 上帝不多嘴多舌) Ngoài những danh từ và cụm từ chỉ không gian, phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại còn do các từ và cụm từ chỉ thời gian đảm nhiệm. Và chúng được hiển nhiên công nhận là thành phần trạng ngữ, làm rõ nghĩa cho cả câu về mặt diễn tả thời gian tồn tại, xuất hiện hay biến mất của người hay sự vật nào đó. Sau đây là những từ và cụm từ chỉ thời gian xuất hiện trong những mô hình câu tồn tại cụ thể mà trong quá trình khảo sát chúng tôi ghi nhận được: 1.1.6 Từ và cụm từ chỉ thời gian thuộc về quá khứ không xác định
Gồm các trường hợp như: 很久以前, 古时侯, 很久很久以前，从前，… Ví dụ: 15. 很久以前，在龙河上有个老渔翁，他有一条旧渔船和一张旧鱼网。日子过得很苦。 Ngaøy xöa treân soâng Loâ Haø coù moät oâng laõo ñaùnh caù, oâng coù moät chiếc thuyeàn vaø moät taám löôùi ñaùnh caù cũ , cuoäc sống raát cô cöïc. (中华古代童话宝库 - 鱼童) 16. 古时侯，有两个武士要进行一场关系到生死的决斗。 Xöa, coù hai voõ só caàn phaûi quyeát ñaáu moät traän soáng coøn . (天故幽默故事 - 生死决斗) 17. 很久很久以前，在一座大山下，住着一位老一生。 Ngày xửa ngày xưa, có một thầy thuốc già sống dưới một ngọn núi lớn. (中华古代童话宝库 - 医生和老虎) 18. 丛前, 有一个小男孩，他的爸爸妈妈在他很小的时候就去世了。 Ngaøy xöa coù moät caäu beù, boá meï caäu maát ñi khi caäu còn raát nhoû. (中华古代童话宝库 - 金斧头，银斧头，铁斧头) 1.1.7 Đại từ + danh từ chỉ thời gian Ví dụ: 19. 这时，丛桥上走下一个老爷爷，他来到小男孩的身旁。 Luùc naøy coù moät oâng laõo töø treân caàu böôùc xuoáng, oâng ñi tôùi caïnh beân caäu beù. (中华古代童话宝库 - 金斧头，银斧头，铁斧头) 20. 这时，有个头发雪白老人开口了：“ 只有 ‘ 忠告 ’最有价值”。
Lúc này,có một cụ già tóc bạc buộc miệng bảo: “ Chỉ có lời khuyên bảo thẳng thắn và trung thực ( Trung cáo ) là giá trị nhất ” (天故幽默故事 - 讨价还价) 21. 这时候，忽然丛天上飞来一只老鹰，只见它俯冲下来。 Luùc naøy töø treân trôøi coù moät con chim öng bay ñeán, chæ thaáy noù boå nhaøo xuoáng. (中华古代童话宝库 - 猎人海力布) 22. 这时候，大山上传来另外一只老虎的叫声。 Lúc này trên núi vọng lại tiếng gầm của một con hổ khác. (中华古代童话宝库 - 医生和老虎) 1.1.8 Số từ + danh từ chỉ thời gian Ví dụ: 23. 一个严冬的黄昏，有个男子躺在大街的行人道上。 Vào một buổi chiều hoàng hôn giữa mùa đông giá rét, có một người đàn ông nọ nằm dài trên vỉa hè của một con phố lớn. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕冷的原因) 24. 20 世纪初, 有一位以写讽刺幽默小说而出名的作家。 Ñaàu theá kyû XX, coù moät nhaø thô có taøi vieát chuyeän châm bieám khoâi haøi maø trôû thaønh noåi tieáng. (天故幽默故事 - 提前报道) 25. 一天清早，一只喜鹊在树杈上悲伤地哭。 Một buổi sáng tinh mơ, có một con chim khách đậu trên cành cây khóc thảm thiết. (中华古代童话宝库 -英武鸟灭火) 1.1.9 Danh từ chỉ thời gian mang tính cụ thể Ví dụ: 26. 晚上八点半来过两个干部 . Lúc 8h30 tối, có hai người cán bộ đến. (现代汉语语法教程 - 存现句)
27. 昨天, 死了一个人。 Hôm qua có một người vừa chết. (现代汉语语法 - 存现句) 28. 今天, 我的学校里,有一个孩子掉到水坑里去了。 Hôm nay, tại trường con có một người té vào vũng nước. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 好孩子) 1.1.10 Cụm từ chỉ thời gian không xác định Ví dụ: 29. 下雨的晚上，有位个医生和一位老师分乘两辆豪华较车迎头相撞。 Vào một đêm mưa nọ, có một ông bác sĩ và một thầy giáo lái hai chiếc xe cực kỳ sang trọng chạy ngược chiều đâm vào nhau. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 上党) 30. 星期天( 有一个 )爸爸带着孩子去游览山洞。 Một chủ nhật nọ, có một ông bố dẫn con đi tham quan một hang núi. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 不怕鬼) 31. 不到半个月，楼房里就传出婴儿的哭声原来新娘生了个儿子。 Chưa đầy nửa tháng, trong căn lầu vọng ra tiếng khóc của trẻ sơ sinh, thì ra cô dâu đã sinh con. (中华古代童话宝库 - 吃了仙草的老鼠) 32. 有一天, 来了一个顾客走进一家出售小动物的商店。 Một hôm nọ, có một vị khách bước vào một cửa hàng bán các loài thú nhỏ. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 那就是我) 1.1.11 Số từ ước lượng + danh từ chỉ thời gian Ví dụ: 33. 几分钟后，有一个少妇穿着泳衣在我们面前走过。 Mấy phút sau có một phụ nữ trẻ mặc đồ tắm đi ngang qua trước mặt chúng tôi. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 别那么孩子)
1.1.12 Kết cấu (C + V) + từ chỉ thời gian Ví dụ: 34. 我们一家人在沙滩晒太阳的时候，突然有一个美丽的少奴走来。 Khi cả nhà tôi đang tắm nắng trên bãi cát, bỗng nhiên có một thiếu nữ xinh đẹp đi qua. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 别那么孩子) 35. 走出车站时，有人拍了一下我的肩膀说 “你奇信了吗?” Khi tôi ra khỏi trạm xe, có một người vỗ vào vai tôi và nói : “Anh đã gửi thư chưa?”. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 良方) 36. 当我走近邮筒时，有一人对我叫别忘了那封信。 Khi tôi đi đến gần thùng thư thì lại có một người gọi tôi và nói : “Đừng quên gởi thư nhé ông bạn”. (通过 237 个幽默笑话学汉语 - 良方) 1.1.13 Từ chỉ thời gian + từ chỉ không gian Cũng có trường hợp, tại vị trí phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán hiện đại có cả từ chỉ không gian và từ chỉ thời gian. Ví dụ: 37. 这时, 门外跑进来一个人。 Lúc này, bên ngoài cửa có một người vừa chạy đến. (现代汉语语法 - 存现句) 38.很久很久以前，蒙古草原上, 有个放羊娃名字叫苏和。 Ngày xửa ngày xưa, trên thảo nguyên Mông Cổ có một em bé chăn dê tên là Tô Hòa. (中华古代童话宝库 - 马头琴) Tại vị trí phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán phần nhiều là từ ngữ chỉ không gian. Từ chỉ không gian trong câu tồn tại tiếng Hán có nhiều phương thức biểu hiện, chúng có chức năng hữu hạn hóa vị trí (địa điểm) tồn tại, xuất hiện, biến mất của người hay sự vật. Trong các yếu tố cấu tạo nên chúng, không có mặt của giới từ. Một ít trường hợp phần đầu trong câu tồn tại tiếng Hán do từ ngữ chỉ thời gian đảm nhiệm, đó là trường hợp khi trong câu miêu tả sự xuất hiện của một sự kiện, sự tình.
1.2 So sánh với thành phần tương ứng trong tiếng Việt 1.2.1 Sơ lược đặc điểm phần đầu trong câu tồn tại tiếng Việt Cũng là từ ngữ chỉ không gian, thời gian trong câu tồn tại, nhưng trong tiếng Việt, chúng được nhìn nhận như sau: Thành tố này cũng là yếu tố quan trọng đối với cấu trúc của câu tồn tại, là cái nền, cái khung cho sự xuất hiện của sự vật. Đôi khi trên bề mặt của cấu trúc câu chúng ta thấy không có mặt của yếu tố này, nhưng đó chỉ là những trường hợp tỉnh lược yếu tố không gian trong khung cảnh hiện hữu của người nói và người nghe. Người nghe phải ngầm hiểu bối cảnh xuất hiện của sự vật. Ví dụ : 39. Có ba phóng viên của ba tờ nhật báo đã tranh nhau phỏng vấn nó, một vị giáo sư quần vợt,… (Vũ Trọng Phụng – Số đỏ) 40. Có lệnh thu nhanh vũ khí và rút nhanh vào ven đường. (Anh Đức - Hòn đất) 41. Có một giàn thiên lí và dây hoa Cẩm Tú. (Tô Hoài - Tặng ai hay bắn chim bẫy chim) 42. Có một cô diễn viên dạy gấu, cắp tay chú gấu khiêu vũ tay đôi. (Tô Hoài - Anh Cu rơ đeo số 15) Trên bề mặt của bốn câu trên, chúng ta thấy không có sự xuất hiện của từ hoặc ngữ chỉ không gian, thời gian. Nhưng bất kì sự vật, hiện tượng nào khi chúng tồn tại cũng đều tồn tại trong một không gian và một thời gian nhất định. Khi người nghe tiếp nhận những câu này, phải biết gắn chúng với một ngữ cảnh cụ thể, để từ đó lĩnh hội rõ ràng nội dung thông báo mà người nói muốn truyền tải, ngữ cảnh ấy có thể sẽ là: 39’. (Trên sân quần) Có ba phóng viên của ba tờ nhật báo đã tranh nhau phỏng vấn nó, một vị giáo sư quần vợt,… 40’. (Ngoài kia) Có lệnh thu nhanh vũ khí và rút nhanh vào ven đường. 41’. (Trong vườn nhà Nam) có một giàn thiên lí và dây hoa Cẩm Tú. 42’. (Tại vườn bách thú thành phố) có một cô diễn viên dạy gấu, cắp tay chú gấu khiêu vũ tay đôi. Trạng ngữ chỉ không gian, thời gian là cơ sở cần yếu cho việc tạo thành câu tồn tại, là một điều kiện tối cần thiết để cho một từ có thể thực hiện chức năng trung tâm cú pháp của
câu tồn tại, là cái nội dung có liên quan đến vị trí không gian, thời gian của vật thể. Đối với vị từ, nội dung này thường tiềm ẩn trong nó, chỉ nhờ cách sắp xếp của các yếu tố trong khung hình câu mới bộc lộ ra được. Như vậy đối với toàn bộ câu, trạng ngữ không gian, thời gian là cái hiển hiện. Nói cách khác, nó được hiện thực hoá trong lời nói, còn đối với vị từ nó là cái không hiển hiện, chỉ có sự phân tích nội dung, ý nghĩa của từ thì mới làm cho nó bộc lộ ra. - Đối với câu tồn tại có vị từ chuyên dùng thì trên bề mặt của câu chúng ta thấy có khi loại trạng ngữ này xuất hiện có khi chúng vắng mặt, nhưng bất luận hình thức như thế nào thì trong cấu trúc ngữ nghĩa câu tồn tại cũng ngầm chứa ý nghĩa không gian và thời gian. Trong trường hợp này, Ngữ pháp chức năng tiếng Việt gọi là câu tỉnh lược khung cảnh hiện hữu của Đề. Chẳng hạn có một phát ngôn: “Có khách”. Người tiếp nhận phát ngôn này phải đặt chúng trong một ngữ cảnh cụ thể để hiểu chúng. Người nghe có thể hiểu là: Trong nhà, có khách. Hay: Hôm qua, trong nhà có khách. - Đối với câu tồn tại có vị từ thuộc nhóm lâm thời mang ý nghĩa tồn tại: Xét các ví dụ sau: 43. Em bé đứng co một chân. 44. Nó nằm vắt chân chữ ngũ. 45. Ông lão ngồi chễm chệ trên ghế. Trong những ví dụ trên (không phải câu mang ý nghĩa tồn tại), những động từ: “đứng, nằm, ngồi” chỉ tư thế của sự vật. Nhưng khi xuất hiện trong những câu tồn tại sau đây, chúng (các động từ trên) còn có một mối quan hệ với một địa điểm không gian nhất định và một thời gian cụ thể, nói cách khác, những tư thế này có một tiếp điểm nhất định với một vị trí không gian, chẳng hạn: 46. Ngoài sân, đứng co ro một em bé bị ướt mưa. 47. Trong phòng, ngồi chễm chệ một ông khách. 48. Trước nhà, đứng tăm tắp hai hàng cau tươi tốt. Tư thế của vật thể trong mối liên hệ với một vị trí không gian và thời gian tạo ra ý nghĩa về trạng thái tồn tại của vật thể. Thế nhưng khi đặt chúng vào khuôn hình câu tồn