Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn nhằm phân tích, làm rõ thực trạng đội ngũ công chức và công tác bồi dưỡng công chức các cơ quan chuyên môn; trên cơ sở nhận thức những quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng trong xây dựng đất nước, xây dựng cán bộ thời kỳ mới, định hướng phát triển của Bình Dương,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh Bình Dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./............. ...../...... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THÁI QUỲNH NHƢ BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ----------------- ------ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN THÁI QUỲNH NHƢ BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN TRỌNG ĐỨC TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2017
LỜI CẢM ƠN Tôi chân thành cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của Lãnh đạo Ban Văn hóa – Xã hội Hội đồng nhân dân tỉnh, Lãnh đạo và công chức các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân tỉnh, công chức của Ban Tổ chức Tỉnh ủy, một số cán bộ hƣu trí của ngành tổ chức đã cung cấp số liệu, thông tin cùng những đóng góp ý kiến quý báu cho luận văn và sự góp ý, hƣớng dẫn nhiệt tình, trách nhiệm của thầy Trần Trọng Đức, giảng viên Học viện Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cám ơn! i
CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thái Quỳnh Nhƣ ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH Trang Hình 2.1. Cán bộ, công chức, viên chức, tỉnh 45 Bảng 2.1. Tổng hợp số liệu công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh về giới tính, 47-48 đảng viên, dân tộc, tôn giáo, ngạch Bảng 2.2. Tổng hợp số liệu công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh về trình độ 49-51 chuyên môn, chính trị, tin học, ngoại ngữ iii
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa................................................................................................................ Lời cảm ơn…...………………..………………………………………………………..i Lời cam đoan……………………....……………..…………………………………….ii Danh mục bảng biểu, hình……...…………..….……………….……………………..iii Mục lục……………………………...…………….…………………………………....1 MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UỶ BAN NHÂN DÂN CẤP TỈNH ……………………...11 1.1. Khái quát về công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh .............................................................................................................................. 11 1.1.1. Khái niệm công chức ..................................................................................... 11 1.1.2. Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh .......................... 12 1.1.3. Công chức và vai trò của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh ..................................................................................................... 16 1.2. Bồi dƣỡng công chức ........................................................................................... 16 1.2.1. Khái niệm bồi dƣỡng công chức ................................................................... 17 1.2.2. Vai trò của bồi dƣỡng công chức .................................................................. 17 1.2.3. Quản lý nhà nƣớc về bồi dƣỡng công chức................................................... 25 1.2.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến bồi dƣỡng công chức .......................................... 25 1.3. Kinh nghiệm đào tạo, bồi dƣỡng công chức của một số quốc gia trên thế giới và bài học kinh nghiệm rút ra từ việc đào tạo, bồi dƣỡng công chức ở các nƣớc có thể vận dụng và thực hiện ở Bình Dƣơng ......................................................................... 35 1.3.1. Kinh nghiệm đào tạo, bồi dƣỡng công chức của một số quốc gia trên thế giới ........................................................................................................................... 35 1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ việc đào tạo, bồi dƣỡng công chức ở các nƣớc có thể vận dụng và thực hiện ở Bình Dƣơng ........................................................... 38 Tiểu kết chƣơng 1: ...................................................................................................... 40 Chương 2: THỰC TRẠNG BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG ................................... 41 1
2.1. Tổng quan về tỉnh Bình Dƣơng ........................................................................... 41 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, dân số, đơn vị hành chính: ......................... 41 2.1.2. Tình hình hình tế - xã hội .............................................................................. 42 2.2. Thực trạng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh .............................................................................................................................. 43 2.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng: ..................................................................................................... 43 2.2.2. Số lƣợng, độ tuổi, trình độ, ngạch của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng................................................................ 44 2.2.3. Thực trạng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh .................................................................................................................... 52 2.3. Công tác bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng giai đoạn 2011-2015. ...................................................................... 56 2.3.1. Các quy định và định hƣớng quan điểm, nguyên tắc của Trung ƣơng, của tỉnh Bình Dƣơng về đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức .................................... 56 2.3.2. Thực trạng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh ........................................................................................................... 58 2.3.3. Kết quả bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh giai đoạn 2011-2015 .................................................................................. 65 2.3.4. Đánh giá kết quả công tác bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng giai đoạn 2011-2015 ............................. 69 Tiểu kết chƣơng 2: ...................................................................................................... 76 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRONG THỜI GIAN TỚI ............................................. 77 3.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu công tác cán bộ của tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020 . 77 3.1.1. Phƣơng hƣớng ............................................................................................... 77 3.1.2. Mục tiêu ......................................................................................................... 78 3.2. Mục tiêu nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng giai đoạn 2015 - 2020 ....................... 80 3.3. Các giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng trong thời gian tới ................ 82 2
3.3.1. Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, xác định rõ và quán triệt tiêu chuẩn cán bộ cơ quan cấp tỉnh theo yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế .................................................................................................. 82 3.3.2. Nâng cao chất lƣợng xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ ........ 84 3.3.3. Xây dựng và sử dụng có hiệu quả, đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh ............................................................................ 90 Tiểu kết chƣơng 3 ...................................................................................................... 101 Kiến nghị................................................................................................................... 101 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 110 PHỤ LỤC .................................................................................................................... 114 3
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trải qua quá trình hoạt động cách mạng, Đảng ta đã lựa chọn, rèn luyện và hình thành đƣợc đội ngũ cán bộ, công chức dày dạn kinh nghiệm trong chiến đấu và công tác, nắm vững và biết vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác Lênin, gắn bó chặt chẽ với quần chúng, có uy tín cao trong Đảng và nhân dân. Tuy nhiên, bƣớc sang giai đoạn thực hiện công cuộc đổi mới, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, chất lƣợng của đội ngũ cán bộ, công chức còn có những hạn chế, chƣa theo kịp sự tiến triển của tình hình mới. Đảng ta đã chỉ ra rằng, sự trì trệ, bảo thủ trên nhiều mặt của công tác cán bộ trong nhiều năm qua là một trong những nguyên nhân chủ yếu của sự trì trệ trong tổ chức thực hiện và nhiều mặt khác. Ngay từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V, Đảng ta đã nêu rõ “Sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa và bảo vệ Tổ quốc càng phức tạp, vai trò lãnh đạo của Đảng càng tăng thì vị trí quyết định của công tác cán bộ, đặc biệt là của việc bồi dƣỡng, đào tạo, bố trí đội ngũ cán bộ chủ chốt càng lớn” [16, tr.110]. Hiện nay, nƣớc ta đang ở chặng đƣờng quá độ lên chủ nghĩa xã hội và đang trong giai đoạn đầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Quy mô, tầm cỡ, tính chất phức tạp của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; cuộc chiến đấu không khoan nhƣợng về ý thức chính trị giữa nhân dân ta với các thế lực thù địch và ngay trong nội bộ đất nƣớc đang đòi hỏi phải không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Muốn thế, Đảng phải tiếp tục đổi mới về nhiều mặt: đổi mới tƣ duy trƣớc hết là tƣ duy kinh tế, đổi mới tổ chức, đổi mới công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ, đổi mới phong cách lãnh đạo. Trong đó đổi mới về công tác cán bộ là khâu trọng yếu có quan hệ khăng khít và tác động qua lại với đổi mới tƣ duy, đổi mới tổ chức, đổi mới phong cách. Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại việc tổ chức thực hiện mọi đƣờng lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nƣớc, là nhân tố quyết định việc thực hiện thành công quá trình đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về kinh tế - xã hội cũng nhƣ tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc và hội 4
nhập quốc tế. Do đó, phải xây dựng đƣợc đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất và năng lực tốt, có cơ cấu phù hợp với chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, đáp ứng đƣợc yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới. Bình Dƣơng là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, trong những năm qua, Đảng bộ và nhân dân Bình Dƣơng đã ra sức thi đua, nỗ lực phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiều nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng, đƣa Bình Dƣơng trở thành nhóm tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nƣớc trong sự nghiệp đổi mới, đời sống vật chất và tinh thần của ngƣời dân đƣợc cải thiện rõ rệt, là tỉnh duy nhất trong cả nƣớc không còn hộ nghèo theo tiêu chí quốc gia… Đạt đƣợc những thành tựu trên, bên cạnh sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của các ngành, các cấp ở Trung ƣơng, sự chỉ đạo, quyết đoán cùng với tầm nhìn chiến lƣợc của lãnh đạo tỉnh,…còn có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ công chức của tỉnh nói chung và đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng nói riêng. Là những ngƣời làm việc trong các cơ quan tham mƣu cho Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý Nhà nƣớc về ngành, lĩnh vực ở địa phƣơng, công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh vừa là những ngƣời tham gia hoạch định vừa thực thi chính sách, quyết định của Nhà nƣớc, vừa là yếu tố quyết định sự thành bại của các chủ trƣơng, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc ở địa phƣơng; hoạt động thực thi công vụ của họ có vai trò quan trọng, quyết định đến chất lƣợng, hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý hành chính Nhà nƣớc của tỉnh; do đó, trình độ, năng lực, tinh thần trách nhiệm và thái độ phục vụ nhân dân của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh không chỉ ảnh hƣởng trực tiếp mà còn chi phối đến chất lƣợng, hiệu quả hoạt động và uy tín đối với nhân dân cũng nhƣ các tổ chức, cá nhân có quan hệ, giao dịch, sử dụng dịch vụ của những cơ quan này. Tuy nhiên, chất lƣợng của đội ngũ công chức đang làm việc tại các cơ quan chuyên môn hiện nay cũng còn nhiều hạn chế, vẫn chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển của tỉnh, vừa không đồng đều, vừa có nhiều mặt chƣa đáp ứng yêu cầu; một số công chức có nhiều bằng cấp nhƣng không thể sử dụng hiệu quả trong công tác chuyên môn; trình độ ngoại ngữ và kỹ năng giao tiếp còn yếu, hầu hết công chức lãnh đạo, quản lý chƣa đƣợc đào tạo cơ bản về quản lý 5
đô thị, về kinh tế thị trƣờng, ngoại ngữ… dẫn đến việc chất lƣợng chƣa đủ mạnh; chƣa thật sự đảm bảo tính kế thừa, liên tục, làm cho công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ luôn bị động, chắp vá ít nhiều gây trở ngại cho việc kiện toàn tổ chức bộ máy. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn hiện nay là một đòi hỏi cần phải đƣợc thực hiện có hiệu quả nhất là khi Bình Dƣơng đang chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng ƣu tiên phát triển dịch vụ - công nghiệp gắn với quá trình đô thị hóa, đầu tƣ phát triển nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao. Xuất phát từ thực tiễn trên và từ sự cần thiết phải nâng cao chất chất lƣợng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng để đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong giai đoạn hiện nay, tôi chọn đề tài “Bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng” nhằm mục đích nâng cao nhận thức cá nhân và góp phần làm sáng tỏ thêm những vấn đề phát sinh trong thực tế cần đƣợc giải quyết để xây dựng đội ngũ này ngày càng phù hợp và ngang tầm với nhiệm vụ hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Sau ngày thống nhất đất nƣớc, đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh đƣợc hình thành từ nhiều nguồn khác nhau bao gồm cán bộ, công chức là ngƣời địa phƣơng đã kinh qua kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và số mới tuyển dụng; cán bộ, công chức do Trung ƣơng tăng cƣờng và các địa phƣơng khác đƣợc điều động đến; cán bộ, công chức của các đơn vị đƣợc sáp nhập, cán bộ, công chức ngành khác chuyển sang… Phần lớn đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh có trình độ từ trung cấp chuyên môn trở xuống, trong số này có số ít ngƣời tốt nghiệp đại học, đƣợc đào tạo về quản lý Nhà nƣớc, quản lý kinh tế, quản trị doanh nghiệp theo mô hình của các nƣớc xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu nên khi vận dụng trong thực tế và công tác chuyên môn có nhiều điểm bất cập hoặc không phù hợp; số cán bộ, công chức sử dụng đƣợc ngoại ngữ và tin học trong công tác chuyên môn hầu nhƣ không có; số cán bộ, viên chức khoa học kỹ thuật, nghiệp vụ lƣu dụng của chế độ cũ phải mất một thời gian nhất định mới thích nghi đƣợc với phƣơng pháp vận hành tổ chức, bộ máy, với sự điều hành, lãnh đạo của 6
các cán bộ kháng chiến và cán bộ đƣợc tăng cƣờng từ miền Bắc vào đang là lãnh đạo cơ quan, đơn vị…trong khi khối lƣợng công việc cần giải quyết rất lớn. Những yếu tố trên ảnh hƣởng không ít đến định hƣớng lãnh đạo của tổ chức đảng, của cấp ủy về công tác cán bộ, về thực hiện nhiệm vụ chính trị và sự điều hành của các cấp chính quyền và đoàn thể trong toàn tỉnh. Mặc dù Trung ƣơng đã có nhiều văn bản chỉ đạo về công tác cán bộ nhƣng Bình Dƣơng cũng nhƣ một số nơi khác trong cả nƣớc chƣa nhận thức đầy đủ ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác này, phần nào chạy theo chỉ đạo những nhiệm vụ cấp bách trƣớc mắt của đảng bộ, chƣa quan tâm đúng mức đến công tác cán bộ nên không tránh khỏi khó khăn do hậu quả của tình hình trên để lại nhƣ chƣa kết hợp tốt giữa quản lý đảng viên của tổ chức đảng và quản lý cán bộ của chính quyền, đoàn thể để kiểm tra, giáo dục và lựa chọn cán bộ, vì vậy có trƣờng hợp đánh giá cán bộ không rõ, thiếu sự nhất trí và chƣa loại trừ đƣợc yếu tố ngẫu nhiên, tùy tiện trong công tác cán bộ. Công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ còn bị chi phối khá nặng bởi quan điểm đánh giá và lựa chọn ngƣời theo lối cũ, quá nhấn mạnh đến quá trình công tác, cống hiến, nặng về tác phong, thái độ, về cấp bậc, chức vụ đã qua, chƣa thật sự lấy hiệu quả công việc làm thƣớc đo chủ yếu của phẩm chất và năng lực cán bộ. So sánh về chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức cấp tỉnh từ năm 2010 trở về trƣớc với hiện nay thì đội ngũ này từng bƣớc đƣợc kiện toàn, số lƣợng ngày càng đủ và chất lƣợng từng bƣớc đƣợc nâng cao; có bƣớc trƣởng thành trong việc lãnh đạo xây dựng và quản lý kinh tế, quản lý hành chính Nhà nƣớc. Nhƣng nhìn chung, sự tiến bộ vẫn còn chậm, chất lƣợng vẫn chƣa thực sự đáp ứng đƣợc yêu cầu, thể hiện rõ nhất là năng lực lãnh đạo, trình độ quản lý chƣa toàn diện, năng lực tổ chức thực tiễn còn yếu. Nhận thấy rõ những bất cập trên, thời gian qua Bình Dƣơng cũng đã đề ra nhiều giải pháp để xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ chính trị mà tỉnh đƣợc giao; qua 05 năm thực hiện Chƣơng trình hành động số 20-CTrHĐ/TU, ngày 20/7/2011 của Tỉnh ủy về nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực của Tỉnh giai đoạn 2011 – 2015, Bình Dƣơng đã cơ bản tạo đƣợc nguồn cán bộ, công chức có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn, lý luận chính trị cao, có kiến thức vận dụng sáng tạo vào thực 7
tiễn…Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ, công chức này nhìn chung vẫn chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu của tình hình mới, trình độ và năng lực quản lý kinh tế thị trƣờng, hội nhập quốc tế, ngoại ngữ còn yếu, chất lƣợng phục vụ một số dịch vụ hành chính công chƣa đạt yêu cầu, thiếu nguồn nhân lực chất lƣợng cao phục vụ cho quá trình phát triển và hội nhập kinh tế của tỉnh…Vấn đề này đặt ra cho Bình Dƣơng phải tiếp tục có những giải pháp tốt hơn để hoàn thiện đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh ngang tầm với giai đoạn phát triển hiện nay của Bình Dƣơng. Và làm thế nào để hoàn thiện, nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức là câu hỏi đƣợc nhiều ngành chức năng của Việt Nam nói chung và của tỉnh Bình Dƣơng nói riêng quan tâm nghiên cứu, nhằm tìm ra giải pháp phù hợp để xây dựng đội ngũ này ngày một vững mạnh hơn. Và bản thân, với tƣ cách là một công chức của tỉnh Bình Dƣơng cũng quan tâm tới vấn đề này. Một trong những giải pháp đƣợc xem là quan trọng hàng đầu và có hiệu quả đó chính là đào tạo, đào tạo lại, bồi dƣỡng cán bộ, công chức. Về nội dung này, có rất nhiều đề tài nghiên cứu nhƣng chƣa có đề tài nào phân tích, nghiên cứu có hệ thống về một đối tƣợng chuyên biệt đó là “bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh”. Tại Bình Dƣơng, tính đến thời điểm hiện nay, ngoài các văn bản của Tỉnh có liên quan đến việc đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức thì trƣớc tôi chƣa có tác giả nào nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện về nội dung này. Thông qua những nội dung đƣợc đề cập trong luận văn của mình, tôi mong muốn góp một phần rất nhỏ để tìm ra hƣớng giải quyết phù hợp, hiệu quả cho công tác đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức của tỉnh nói chung và bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh nói riêng trong thời gian tới, qua đó góp phần xây dựng đội ngũ này ngày càng phù hợp và ngang tầm với nhiệm vụ hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: luận văn phân tích, làm rõ thực trạng đội ngũ công chức và công tác bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn; trên cơ sở nhận thức những quan điểm, chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng trong xây dựng đất nƣớc, xây dựng cán bộ thời kỳ mới, định hƣớng phát triển của Bình Dƣơng và từ thực trạng của công tác này để đề 8
xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh trong thời gian tới, từ đó góp phần xây dựng đội ngũ này đáp ứng yêu cầu phát triển của Tỉnh trong giai đoạn hiện nay. - Nhiệm vụ: luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận về công chức, bồi dƣỡng công chức, các yếu tố ảnh hƣởng đến bồi dƣỡng công chức, phân tích thực trạng và đánh giá đúng thực chất, toàn diện, khách quan công tác bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng để tìm ra những ƣu điểm, hạn chế thiếu sót cùng những nguyên nhân và rút ra bài học kinh nghiệm, trên cơ sở lý luận và thực trạng của địa phƣơng đề ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tƣợng nghiên cứu: bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. - Phạm vi nghiên cứu: Không gian: tại tỉnh Bình Dƣơng. Thời gian: từ giai đoạn 2011-2015. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Phƣơng pháp luận: luận văn sử dụng phƣơng pháp duy vật biện chứng của Chủ nghĩa Mac-Lênin, quan điểm Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nƣớc có liên quan đến công chức và công tác bồi dƣỡng công chức. - Phƣơng pháp nghiên cứu: luận văn sử dụng phƣơng pháp thu thập và xử lý thông tin để phân tích, so sánh, tổng hợp số liệu, nghiên cứu các bài viết trên tạp chí, website, các sách chuyên khảo có liên quan, sử dụng phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi và tiến hành khảo sát 126 đối tƣợng là công chức đang công tác tại các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân tỉnh, phỏng vấn 23 chuyên gia là lãnh đạo các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, lãnh đạo Ban Văn hóa-Xã hội Hội đồng nhân dân tỉnh, một số cán bộ hƣu trí của ngành tổ chức để đánh giá thực trạng đội ngũ công chức và tình hình bồi dƣỡng công chức từ đó đề xuất giải pháp sát thực nhằm 9
nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Về lý luận: luận văn cung cấp cấp hệ thống lý luận cơ bản về bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để làm cơ sở so sánh, đánh giá thực tiễn. Về thực tiễn: luận văn tổng kết thực tiễn và đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng. Ngoài ra, luận văn còn là tài liệu tham khảo cho những cá nhân quan tâm đến đề tài này 7. Kết cấu của luận văn Luận văn gồm 03 phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Phần nội dung gồm 3 chƣơng: Chương 1. Cơ sở lý luận về bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Chương 2. Thực trạng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng Chương 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dƣơng trong thời gian tới 10
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UỶ BAN NHÂN DÂN CẤP TỈNH 1.1. Khái quát về công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh 1.1.1. Khái niệm công chức Không có một khái niệm chung hay tên gọi chung về công chức cho các quốc gia trên thế giới, tùy theo cách thức quan niệm của mỗi quốc gia mà phạm vi công chức có thể rộng, hẹp ở mỗi quốc gia. Quan niệm về công chức mang tính lịch sử và xã hội nhiều hơn là mang tính khoa học. Do đó, khi nghiên cứu công chức của một quốc gia nào thì ta phải đặt trong bối cảnh lịch sử và xã hội của quốc gia đó để hiểu rõ hơn. Các nƣớc trên thế giới có quan niệm về công chức khác nhau nhƣng đa phần đều có điểm chung là công chức chỉ có trong bộ máy nhà nƣớc. Riêng ở Việt Nam, công chức còn có trong các tổ chức chính trị - xã hội và khái niệm về công chức đã nhiều lần thay đổi qua các thời kỳ lịch sử. Hiện nay, công chức đƣợc xác định theo khoản 2 và 3, điều 4 của Luật cán bộ, công chức năm 2008 nhƣ sau: Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Ở cấp xã, công chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. 11
Nhƣ vậy, theo quy định trên, căn cứ để xác định một ngƣời là công chức, thì ngƣời đó phải đảm bảo các tiêu chí sau: - Là công dân Việt Nam; - Đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh; - Trong biên chế, hƣởng lƣơng từ ngân sách Nhà nƣớc hoặc đƣợc đảm bảo từ quỹ lƣơng của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật; - Làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân; trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội, trong Ủy ban nhân dân cấp xã. Ngoài ra, những trƣờng hợp đã đủ căn cứ xác định là công chức theo các tiêu chí trên mà kiêm nhiệm một số chức danh, chức vụ đƣợc bầu cử (không chuyên trách) theo quy định của pháp luật hoặc theo điều lệ của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội thì đƣợc xác định là công chức và những ngƣời đang làm viêc chuyên trách công tác Đảng, công đoàn, đoàn thanh niên tại các cơ quan nhà nƣớc, ở trong biên chế công chức, hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc, đƣợc bổ nhiệm vào một ngạch thì cũng đƣợc xác định là công chức [10]. Những ngƣời đang làm việc ở các vị trí đƣợc pháp luật quy định là công chức trong đơn vị sự nghiệp công lập mà chƣa đƣợc tuyển dụng (đang thực hiện chế độ hợp đồng lao động) và những ngƣời là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng trong quân đội nhân dân Việt Nam và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp trong Công an nhân dân Việt Nam không phải là công chức [10]. 1.1.2. Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003 bị thay thế bởi Luật Tổ chức chính quyền địa phƣơng năm 2015. Hiện Chính phủ chƣa ban hành Nghị định quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo Luật Tổ chức chính quyền địa phƣơng nên trong luận văn này, về vị trí, chức năng của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ trình bày theo Luật Tổ 12
chức chính quyền địa phƣơng, còn việc tổ chức bộ máy của các cơ quan này sẽ trình bày theo Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04/4/2014 của Chính phủ Quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng (sau đây gọi tắt là Nghị định 24, Nghị định này hƣớng dẫn thực hiện Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003). 1.1.2.1. Tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Điều 8 và 9, Nghị định số 24 của Chính phủ quy định cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh gồm có các sở và cơ quan tƣơng đƣơng sở, bao gồm: - Các sở được tổ chức thống nhất ở các địa phương: Sở Nội vụ, Sở Tƣ pháp, Sở Kế hoạch và đầu tƣ, Sở Tài chính, Sở Công thƣơng, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và môi trƣờng, Sở Thông tin và truyền thông, Sở Lao động – Thƣơng binh và xã hội, Sở Văn hóa, thể thao và du lịch, Sở Khoa học và công nghệ, Sở Giáo dục và đào tạo, Sở Y tế, Thanh tra tỉnh, Văn phòng Ủy ban nhân dân. - Các sở đặc thù được tổ chức ở một số địa phương: + Sở Ngoại vụ đƣợc thành lập khi đáp ứng các tiêu chí sau:  Có đƣờng biên giới trên bộ và có cửa khẩu quốc tế hoặc quốc gia;  Đối với những tỉnh không có đƣờng biên giới, nhƣng phải có đủ các điều kiện sau: Có các Khu công nghiệp, Khu chế xuất, Khu công nghệ cao, Khu kinh tế mở, Khu kinh tế cửa khẩu đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ quyết định thành lập; Có khu du lịch quốc gia hoặc di sản văn hóa đƣợc UNESCO công nhận. Những tỉnh không đủ tiêu chí thành lập Sở Ngoại vụ thì đƣợc thành lập Phòng Ngoại vụ thuộc Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Phòng Ngoại vụ chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh bảo đảm cơ sở vật chất và hành chính quản trị cho hoạt động của Phòng Ngoại vụ + Ban dân tộc đƣợc thành lập ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng khi đảm bảo có 2 trong 3 tiêu chí sau: 13
 Có trên 20.000 (hai mƣơi nghìn) ngƣời dân tộc thiểu số sống tập trung thành cộng đồng làng, bản;  Có trên 5.000 (năm nghìn) ngƣời dân tộc thiểu số đang cần Nhà nƣớc tập trung giúp đỡ, hỗ trợ phát triển;  Có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ở địa bàn xung yếu về an ninh, quốc phòng; địa bàn xen canh, xen cƣ; biên giới có đông đồng bào dân tộc thiểu số nƣớc ta và nƣớc láng giềng thƣờng xuyên qua lại. Ðối với những tỉnh có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống nhƣng chƣa đáp ứng các tiêu chí nhƣ trên thì thành lập Phòng Dân tộc (hoặc bố trí công chức) làm công tác dân tộc thuộc Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Phòng Dân tộc (hoặc công chức) làm công tác dân tộc chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đảm bảo cơ sở vật chất và hành chính quản trị cho hoạt động của Phòng Dân tộc. + Sở Quy hoạch - Kiến trúc: đƣợc thành lập ở thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh + Cơ quan chuyên môn đặc thù khác: chỉ đƣợc tổ chức khi thật cần thiết, phù hợp với đặc điểm, tình hình phát triển kinh tế - xã hội và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nƣớc ở địa phƣơng. Căn cứ tiêu chí do Thủ tƣớng Chính phủ quy định, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng đề án thành lập cơ quan chuyên môn đặc thù khác, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định. Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng, trình Thủ tƣớng Chính phủ quy định lĩnh vực đặc thù, tiêu chí thành lập cơ quan chuyên môn về một số lĩnh vực đặc thù khác. Các cơ quan: Ban Quản lý các Khu công nghiệp, Khu công nghệ cao, Khu kinh tế và Ban Quản lý có tên gọi khác thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Văn phòng Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và các tổ chức thuộc cơ quan Trung ƣơng đƣợc tổ chức theo ngành dọc đặt tại địa phƣơng không phải là cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân tỉnh. 14
1.1.2.2. Cơ cấu tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Điều 5, Nghị định 24 quy định cơ cấu tổ chức của sở bao gồm: - Văn phòng; - Thanh tra; - Phòng chuyên môn, nghiệp vụ; - Chi cục; - Đơn vị sự nghiệp công lập. Không nhất thiết các sở đều có các tổ chức Thanh tra, Chi cục, Đơn vị sự nghiệp công lập. Riêng Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh có Cổng Thông tin điện tử. Các sở có ngƣời đứng đầu và cấp phó của ngƣời đứng đầu (gọi chung là giám đốc sở và phó giám đốc sở) Số lƣợng phó giám đốc sở không quá 03 ngƣời; riêng số lƣợng Phó Giám đốc các sở thuộc Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh không quá 04 ngƣời. 1.1.2.3. Vị trí, chức năng của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Khoản 1 và 2, Điều 9, Luật Tổ chức chính quyền địa phƣơng năm 2015 quy định: “cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân đƣợc tổ chức ở cấp tỉnh là cơ quan tham mƣu giúp Ủy ban nhân dân thực hiện chức năng quản lý Nhà nƣớc về ngành, lĩnh vực ở địa phƣơng và thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn theo sự phân cấp, ủy quyền của cơ quan nhà nƣớc cấp trên. Cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Ủy ban nhân dân, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra về nghiệp vụ của cơ quan quản lý nhà nƣớc về ngành, lĩnh vực cấp trên”. Nhƣ vậy, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh là cơ quan tham mƣu cho Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý Nhà nƣớc về ngành, lĩnh vực ở địa phƣơng, đồng thời thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do cơ quan nhà nƣớc cấp trên ủy quyền, phân cấp. Do đó, vai trò của các cơ quan này rất quan trọng, điều đó cũng có nghĩa là 15