Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở lý luận và thực trạng bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, luận văn hướng tới đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............/............ ........./............ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM TIẾN DŨNG BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SA PA, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............/............ ........./............ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM TIẾN DŨNG BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SA PA, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN MINH SẢN HÀ NỘI - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi, dƣới sự hƣớng dẫn của TS. Nguyễn Minh Sản - Học viện Hành chính Quốc gia. Các thông tin, số liệu và kết quả trong đề tài này hoàn toàn trung thực, nguồn gốc rõ ràng và xuất phát từ thực tế nghiên cứu về công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bản huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Tên luận văn không trùng lặp với bất cứ công trình nghiên cứu nào đã đƣợc công bố. Tác giả Phạm Tiến Dũng
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy, cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè, gia đình và ngƣời thân. Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, các thầy, cô giáo giảng viên thuộc các ban, khoa, các tổ bộ môn của Học viện đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành nhất đến thầy TS. Nguyễn Minh Sản - Học viện Hành chính Quốc gia đã dành nhiều thời gian, công sức và sự tâm huyết hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo Huyện ủy, UBND huyện Sa Pa, Ban Tổ chức, Phòng Nội vụ, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Trung tâm Bồi dƣỡng chính trị, Trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thƣờng xuyên huyện Sa Pa đã cung cấp các số liệu, tài liệu cần thiết cũng nhƣ những kiến thức thực tế liên quan đến đề tài luận văn. Cuối cùng, tôi cảm ơn gia đình, bạn bè những ngƣời đã luôn bên cạnh, tạo mọi điều kiện tốt nhất về tinh thần, vật chất, thời gian để tôi hoàn thành khóa học này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nỗ lực để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên vẫn không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận đƣợc những đóng góp quý báu của các thầy, cô giáo và các bạn. Trân trọng cảm ơn! Tác giả Phạm Tiến Dũng
DANH MỤC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT CBCC : Cán bộ, công chức CHT : Chỉ huy trƣởng CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa DTTS : Dân tộc thiểu số ĐTBD : Đào tạo, bồi dƣỡng ĐC-NN-XD&MT : Địa chính - Xây dựng - Đô thị và môi trƣờng (đối với thị trấn) hoặc Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và môi trƣờng (đối với xã) QLNN : Quản lý Nhà nƣớc TT : Thứ tự TP-HT : Tƣ pháp - Hộ tịch TC-KT : Tài chính - Kế toán UBND : Ủy ban nhân dân VP-TK : Văn phòng - Thống VH-XH : Văn hóa - Xã hội
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ .................................................................. 10 1.1. Cấp xã và công chức cấp xã ..................................................................... 10 1.1.1. Cấp xã.................................................................................................... 10 1.1.2. Công chức cấp xã .................................................................................. 14 1.2. Bồi dƣỡng công chức cấp xã .................................................................... 20 1.2.1. Khái niệm bồi dƣỡng và bồi dƣỡng công chức cấp xã ......................... 20 1.2.2. Vai trò của bồi dƣỡng công chức cấp xã............................................... 25 1.2.3. Mục đích và yêu cầu bồi dƣỡng công chức cấp xã ............................... 27 1.2.4. Quy trình thực hiện bồi dƣỡng công chức cấp xã ................................. 29 1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến bồi dƣỡng công chức cấp xã ......................... 32 1.3.1. Các quy định của Đảng, Nhà nƣớc về bồi dƣỡng công chức cấp xã ... 32 1.3.2. Nội dung chƣơng trình bồi dƣỡng công chức cấp xã............................ 38 1.3.3. Các yếu tố thuộc về cơ sở bồi dƣỡng và đội ngũ giảng viên ................ 40 1.3.4. Các yếu tố thuộc về ngƣời học .............................................................. 42 1.4. Kinh nghiệm bồi dƣỡng công chức cấp xã của một số địa phƣơng và bài học rút ra.......................................................................................................... 42 1.4.1. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng .................................................... 42 1.4.2. Một vài bài học rút ra ............................................................................ 45 Tiểu kết Chƣơng 1 ........................................................................................... 48 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SA PA, TỈNH LÀO CAI ................................................ 49 2.1. Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và thực trạng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai .............................. 49 2.1.1. Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội .............. 49
2.1.2. Thực trạng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai . 51 2.2. Phân tích thực trạng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ............................................................................................... 64 2.2.1. Hệ thống các quy định về bồi dƣỡng công chức cấp xã ....................... 64 2.2.2. Về hệ thống cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên tham gia bồi dƣỡng công chức cấp xã ............................................................................................. 66 2.2.3. Về hệ thống chƣơng trình, hình thức, phƣơng pháp bồi dƣỡng công chức cấp xã ...................................................................................................... 71 2.2.4. Về kinh phí bồi dƣỡng công chức cấp xã ............................................. 72 2.2.5. Về kết quả thực hiện bồi dƣỡng công chức cấp xã ............................... 74 2.3. Đánh giá chung thực trạng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ............................................................................... 79 2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc ........................................................................ 79 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập............................................. 84 Tiểu kết Chƣơng 2 ........................................................................................... 88 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN SA PA, TỈNH LÀO CAI........ 89 3.1. Phƣơng hƣớng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ..................................................................................................... 89 3.1.1. Bồi dƣỡng công chức cấp xã trên cơ sở quán triệt đầy đủ nội dung các nguyên tắc của chế độ công chức, công vụ trong điều kiện mới .................... 92 3.1.2. Bồi dƣỡng công chức cấp xã trên cơ sở phù hợp với thực tiễn huyện Sa Pa nhằm xây dựng đội ngũ công chức cấp xã ngày một chính quy, hiện đại . 96 3.1.3. Bồi dƣỡng công chức cấp xã cần đƣợc tiến hành đồng bộ ................... 97 3.1.4. Bồi dƣỡng công chức cấp xã phải là công việc thƣờng xuyên và liên tục .................................................................................................................... 98 3.1.5. Bồi dƣỡng công chức cấp xã cần phải đƣợc kiểm soát về hiệu quả .... 99
3.2. Giải pháp bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ................................................................................................................... 99 3.2.1. Nhóm giải pháp đối với các chủ thể quản lý bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai .................................................... 100 3.2.2. Nhóm giải pháp đối với các cơ sở tham gia bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai ......................................................... 105 3.2.3. Nhóm giải pháp đối với công chức cấp xã tham gia các khóa bồi dƣỡng............................................................................................................. 112 Tiểu kết Chƣơng 3 ......................................................................................... 115 KẾT LUẬN ................................................................................................... 117 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 119
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Các chức danh công chức cấp xã huyện Sa Pa............................... 52 Bảng 2.2: Cơ cấu giới tính công chức cấp xã huyện Sa Pa ............................ 52 Bảng 2.3: Cơ cấu về độ tuổi công chức cấp xã huyện Sa Pa .......................... 53 Về dân tộc, tôn giáo: ....................................................................................... 54 Bảng 2.4. Cơ cấu về dân tộc, tôn giáo công chức cấp xã huyện Sa Pa........... 54 Bảng 2.5: Cơ cấu ngạch công chức cấp xã huyện Sa Pa ................................ 56 Bảng 2.6. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ công chức cấp xã huyện Sa Pa ... 57 Bảng 2.7: Trình độ lý luận chính trị công chức cấp xã huyện Sa Pa .............. 58 Bảng 2.8: Trình độ quản lý Nhà nƣớc công chức cấp xã huyện Sa Pa ........... 60 Bảng 2.9. Trình độ ngoại ngữ, tiếng dân tộc, tin học công chức cấp xã huyện Sa Pa ................................................................................................................ 62 Bảng 2.10: Cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã ở hai Trung tâm. ................................................................................... 67 Bảng 2.11: Đội ngũ quản lý, giảng viên tại hai Trung tâm............................. 70 Bảng 2.12: Kinh phí bồi dƣỡng cán bộ, công chức cấp xã huyện Sa Pa giai đoạn 2011 - 2016 ............................................................................................. 73 Bảng 2.13: Số lƣợng công chức cấp xã tham gia bồi dƣỡng các lớp giai đoạn 2011 - 2016...................................................................................................... 75 Biểu 2.14. Phân xếp loại chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa ........ 77 Biểu 2.15. Phân xếp loại công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa............ 78
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Nhận thức vai trò của công tác bồi dƣỡng trong nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức, Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành các Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 2 khóa VIII về việc phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo; Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng 3 khóa VIII về xây dựng chiến lƣợc cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc, trong đó khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định đến sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nƣớc, của chế độ” [3, tr.66]. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX; X; XI; XII cũng tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức. Để triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã xác định việc đổi mới và nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức là một trong những nội dung cơ bản, trọng tâm của Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nƣớc giai đoạn 2011- 2020. Trong hệ thống tổ chức bộ máy Nhà nƣớc ở Việt Nam, chính quyền cấp xã (xã, phƣờng, thị trấn) là một cấp trong hệ thống chính quyền các cấp ở nƣớc ta, bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống chính trị ở cơ sở. Năng lực, hiệu lực và hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã tác động trực tiếp đến việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, góp phần bảo đảm cho sự ổn định và phát triển của đất nƣớc. Chính quyền cấp xã không thể đảm nhận đƣợc vai trò, nếu thiếu nhân tố có ý nghĩa quyết định đó là công chức chính quyền cấp xã. Sa Pa là một huyện vùng cao, biên giới và miền núi phía Bắc của Việt Nam, có 18 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 01 thị trấn và 17 xã) thuộc tỉnh Lào Cai. Với 07 dân tộc cùng sinh sống, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai trở thành mảnh đất phong phú về bản sắc văn hóa, về truyền thống lịch sử, di sản văn 1
hóa. Chính sự phong phú về đời sống các dân tộc đã tạo ra một bản sắc riêng của huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Khu du lịch nghỉ mát Sa Pa - là một trong 21 khu du lịch quốc gia của Việt Nam (đã đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch tổng thể Khu du lịch Quốc gia Sa Pa đến năm 2030 tại Quyết định số 1845/QĐ-TTg ngày 26/9/2016). Thị trấn Sa Pa nằm ở độ cao trung bình từ 1.200 m - 1.800 m, khí hậu mát mẻ quanh năm, có phong cảnh rừng cây núi đá, thác nƣớc và là nơi hội tụ nhiều hoạt động văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nhƣ chợ vùng cao, chợ tình Sa Pa. Dãy núi Hoàng Liên Sơn có đỉnh Phan Xi Păng - nóc nhà của Việt Nam - và có Vƣờn Quốc gia Hoàng Liên hấp dẫn nhiều nhà khoa học, du khách. Cặp cửa khẩu quốc tế Lào Cai (Việt Nam) - Hà Khẩu thuộc Vân Nam (Trung Quốc) cách nhau qua sông Nậm Thi cũng là một điểm du lịch thú vị. Đây là địa bàn có vị trí chiến lƣợc quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, có nguồn nhân lực dồi dào, cần cù, sáng tạo. Trong những năm qua, cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh vững chắc, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã quan tâm xây dựng đội ngủ cán bộ, công chức cơ sở xã, thị trấn vững mạnh, cơ bản đáp ứng đƣợc yêu cầu của các địa phƣơng trên địa bàn. Tuy nhiên, công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai còn chậm đổi mới, chƣa bảo đảm tính khoa học và lâu dài; kế hoạch bồi dƣỡng thiếu toàn diện và chủ động; hệ thống các cơ sở đào tạo còn bất cập cả về quy mô, cơ cấu nội dung, phƣơng pháp và chất lƣợng, phân cấp trong công tác bồi dƣỡng còn bất cập, chƣa đáp ứng kịp nhu cầu ngày càng cao đối với công chức cấp xã; nội dung bồi dƣỡng còn chồng chéo, nặng về lý thuyết và thiếu tính thực tiễn; chƣa chú trọng bồi dƣỡng các kỹ năng, nâng cao năng lực thực hành; phƣơng pháp bồi dƣỡng chƣa thực sự khuyến khích sự tham gia tích cực của ngƣời học; năng lực, trình độ đội ngũ giảng viên ở các cơ sở đào tạo, bồi dƣỡng không đồng đều, còn thiếu kiến thức thực tiễn, 2
kỹ năng, phƣơng pháp sƣ phạm hạn chế; cơ sở vật chất chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu giảng dạy và học tập v.v.. Trong khi đó, hệ thống các cơ quan quản lý về bồi dƣỡng chƣa đƣợc tổ chức, phân cấp hợp lý; đội ngũ cán bộ quản lý còn lúng túng trong chỉ đạo, điều hành; hệ thống các văn bản pháp quy làm cơ sở pháp lý để tổ chức, quản lý điều hành trong lĩnh vực này vừa thiếu, vừa mâu thuẫn, chồng chéo và khó thực hiện; nguồn kinh phí dành cho bồi dƣỡng công chức cấp xã còn chƣa bảo đảm. Những hạn chế này là một trong những nguyên nhân cơ bản quyết định phẩm chất, năng lực của công chức cấp xã và ảnh hƣởng đến kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại địa phƣơng. Để công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai đổi mới cơ bản, có hệ thống, các nguyên tắc, định hƣớng và mục đích đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã, nhiều vấn đề lý luận, pháp lý cần phải giải đáp thấu đáo, có căn cứ khoa học và thực tiễn. Vì vậy, việc chọn và nghiên cứu đề tài: “Bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai” là yêu cầu tất yếu khách quan, cấp thiết cả về lý luận, pháp lý và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến luận văn Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: “Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai” cho thấy các nhà khoa học tiếp cận theo nhiều cách, với những cấp độ khác nhau. Nhóm thứ nhất, gồm các công trình nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến sơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo, bồi dƣỡng, phát triển nguồn nhân lực nói chung, cán bộ chủ chốt cấp xã nói riêng, có thể kể đến các công trình tiêu biểu là sách chuyên khảo, luận án, đề tài khoa học sau: PGS.TS Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm - Đồng chủ biên (2001), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đề cập tới bốn nội dung lớn. Một là, Những vấn đề lý luận 3
và phƣơng pháp luận về nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ CNH, HĐH đất nƣớc thông qua việc luận giải và đƣa ra một số khái niệm cơ bản về cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ lãnh đạo, chính khách. Từ đó, phân tích quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ; xuất phát từ sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc đặt ra yêu cầu nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ. Hai là, nghiên cứu kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức trong lịch sử nƣớc ta và một số nƣớc trên thế giới, cụ thể là một số kinh nghiệm xây dựng đội ngũ quan chức thời kỳ phong kiến ở nƣớc ta; kinh nghiệm của Đảng ta về xây dựng đội ngũ cán bộ trong các thời kỳ cách mạng; kinh nghiệm đào tạo, sử dụng cán bộ, công chức ở một số nƣớc. Ba là, phân tích, đánh giá về thực trạng đội ngũ cán bộ và công tác cán bộ hiện nay. Bốn là, đề xuất quan điểm, phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc. TS. Ngô Thành Can (2014), Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực trong khu vực công, Nxb Lao động, Hà Nội. Cuốn sách đề cập những vấn đề cơ bản và quan trọng về đào tạo, bồi dƣỡng nguồn nhân lực trong khu vực công thông qua tám nội dung chủ yếu nhƣ: học tập và phát triển nhân lực; đào tạo, bồi dƣỡng trong khu vực công; xác định nhu cầu đào tạo; xây dựng kế hoạch đào tạo; thực hiện kế hoạch đào tạo; đánh giá đào tạo; phƣơng pháp đào tạo và trang thiết bị đào tạo. Luận án tiến sĩ của tác giả Lại Đức Vƣơng (2009), Quản lý Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay. Từ việc xây dựng cơ sở lý luận của quản lý Nhà nƣớc về đào tạo, bồi dƣỡng công chức hành chính, luận án đã phân tích, đánh giá thực trạng đào tạo, bồi dƣỡng công chức hành chính và quản lý Nhà nƣớc về đào tạo, bồi dƣỡng công chức hành chính; trên cơ sở đó có những đánh giá về những kết quả đạt, những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của thực trạng này. Trên cơ sở đó, luận án xác 4
định mục tiêu, phƣơng hƣớng và đề xuất hệ thống các giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc về đào tạo, bồi dƣỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay. Đề tài Khoa học cấp Bộ của PGS.TS Bùi Đức Kháng (2010), Đổi mới phương thức và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nước đáp ứng yêu cầu hội nhập. Sau khi phân tích tổng quan và thực trạng công tác đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nƣớc, đặt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đề tài đề xuất hệ thống giải pháp đổi mới phƣơng thức và nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ, công chức, v.v.. Nhóm thứ hai, gồm các công trình nghiên cứu đề cập theo từng nội dung về đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức cấp xã nhƣ: Tác giả Thang Văn Phúc với bài “Những định hướng đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Nhà nước theo yêu cầu cải cách hành chính tổng thể (2001 - 2010)”, Tạp chí Tổ chức Nhà nƣớc, số 9/2003; Tác giả Hữu Phan với bài “Xây dựng tiêu chuẩn cụ thể đối với các chức danh cán bộ, công chức cấp xã”, Tạp chí Tổ chức Nhà nƣớc, số 10/2003; Tác giả Hiền Lƣơng với bài “Chính sách của Đảng và Chính phủ nhằm nâng cao chất lượng cán bộ xã vùng cao”, Tạp chí Lý luận chính trị, số 5/2004; Tác giả Nguyễn Ngọc Khanh, Nguyễn Văn Thắng với bài “Công tác lãnh đạo, quản lý ở cơ sở xã, phường, thị trấn hiện nay”, Tạp chí Lý luận chính trị, số 9/2006; Tác giả Nguyễn Thị Giáng Hƣơng với bài “Phát huy nguồn lực con người trong giáo dục - đào tạo đại học” Tạp chí Lý luận chính trị, số 7/2010; Tác giả Ngô Thành Can với bài “Những yêu cầu cải cách công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức”, Tạp chí Quản lý Nhà nƣớc, số 08/2010; Tác giả Nguyễn Thị Hồng Hải với bài “Tư tưởng Hồ Chí Minh về tuyển chọn và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức”, Tạp chí Quản lý Nhà nƣớc, số 01/2011; Tác giả Nguyễn Hữu Tám với bài “Nâng cao chất lượng, hiệu quả 5
bồi dưỡng cán bộ, công chức xã theo Quyết định số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủt”, Tạp chí Quản lý Nhà nƣớc, số 4/2012, v.v.. Nhóm thứ ba, gồm các công trình bƣớc đầu nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến sơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo, bồi dƣỡng, phát triển nguồn nhân lực nói chung, cán bộ, công chức cấp xã nói riêng: Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Thị Lý (2003), Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức xã trước yêu cầu đổi mới; Luận văn thạc sĩ của tác giả Phạm Minh Thủy (2004), Một số giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã tỉnh Điện Biên; Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Đình Vĩ (2005), Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã miền núi đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Bắc Giang hiện nay; Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thanh Tuyền (2009), Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chính quyền cấp xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên hiện nay; Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thị Phƣơng Thảo (2010), Chất lượng cán bộ, công chức cấp xã của tỉnh Tuyên Quang; Luận văn thạc sĩ của tác giả Vƣơng Đức Thủy (2010), Quản lý Nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ; Luận văn thạc sĩ của tác giả Tô Thị Linh (2011), Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức xã theo tiêu chuẩn chức danh; Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Thị Tình (2016), Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Gia Lai, v.v.. Tìm hiểu tình hình nghiên cứu trên đây cho thấy, đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu liên quan đến đề tài: “Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai”, nhƣ các sách chuyên khảo, đề tài khoa học, luận án, các bài báo, luận văn. Các công trình khoa học này trong chừng mực nhất định đã góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng về đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức cấp xã trong tình hình mới. Tuy vậy, cho đến nay chƣa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện và chuyên biệt về “Bồi dưỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa 6
Pa, tỉnh Lào Cai”. Luận văn là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt và có hệ thống về chủ đề này dƣới góc độ của khoa học quản lý công. Với kết quả nghiên cứu của luận văn, chúng tôi hy vọng sẽ góp phần khắc phục tình trạng nêu trên. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận và thực trạng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, luận văn hƣớng tới đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất, xây dựng cơ sở lý luận về bồi dƣỡng công chức cấp xã, thông qua việc phân tích rút ra khái niệm bồi dƣỡng công chức cấp xã; làm rõ đặc điểm bồi dƣỡng công chức cấp xã; xác định nội dung, chế độ, hình thức, phƣơng pháp, các nguyên tắc và vai trò bồi dƣỡng công chức cấp xã; luận giải các yếu tố ảnh hƣởng đến bồi dƣỡng công chức cấp xã. Thứ hai, phân tích thực trạng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, trên cơ sở đó đánh giá về những kết quả đạt đƣợc, những hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế, bất cập này. Thứ ba, đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. 42. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: Luận văn nghiên cứu công tác bồi dƣỡng công chức xã trong phạm vi 18 xã, thị trấn thuộc huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. 7
Về thời gian: Thứ nhất, mốc đánh giá thực trạng: Luận văn nghiên cứu công tác bồi dƣỡng công chức xã từ năm 2011 đến năm 2016. Khoảng thời gian trên đƣợc chọn để nghiên cứu vì đây là 06 năm gần nhất với thời điểm hiện tại, sát với thực tế công tác bồi dƣỡng công chức xã của huyện. Thêm vào đó, quá trình theo dõi suốt 06 năm liên tục cũng có tính ổn định khá cao, đủ cho việc đánh giá và kết luận vấn đề đƣợc đúng đắn. Thứ hai, mốc đề xuất giải pháp: Giải pháp nêu trong Luận văn áp dụng đƣợc cho công tác bồi dƣỡng công chức xã năm 2018 và một số năm tiếp theo. Về nội dung: Luận văn nghiên cứu các hoạt động liên quan đến bồi dƣỡng công chức xã. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn đƣợc nghiên cứu trên cơ sở phƣơng pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về cán bộ, công tác cán bộ, công chức và pháp luật của Nhà nƣớc về bồi dƣỡng công chức cấp xã. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu, đề tài sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu cơ bản nhƣ hệ thống, phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh và dự báo để chọn lọc tri thức khoa học cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn về bồi dƣỡng công chức cấp xã. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn là công trình khoa học nghiên cứu chuyên sâu, toàn diện và có hệ thống về bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai trên cả phƣơng diện lý luận, pháp lý và thực tiễn. Vì vậy, các kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là những bổ sung quan trọng vào lý luận Quản lý 8
công; góp phần làm sáng tỏ những quan điểm của Đảng và Nhà nƣớc về vị trí, vai trò của đội ngũ công chức cấp xã và công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã. Luận văn có thể đƣợc dùng làm tài liệu tham khảo trong tham mƣu, hoạch định chính sách về công tác bồi dƣỡng công chức cấp xã; trong nghiên cứu, giảng dạy tại các cơ sở đào tạo chuyên ngành và liên ngành Quản lý công. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn đƣợc kết cấu thành 03 chƣơng: Chương 1: Cơ sở khoa học và kinh nghiệm thực tiễn bồi dƣỡng công chức cấp xã. Chương 2: ồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Chương 3: Định hƣớng và giải pháp nâng cao chất lƣợng bồi dƣỡng công chức cấp xã trên địa bàn huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Cấp xã và công chức cấp xã 1.1.1. Cấp xã Các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc đƣợc thực hiện thông qua hệ thống tổ chức bộ máy Nhà nƣớc. Các cơ quan Nhà nƣớc chính là một bộ phận quan trọng cấu thành của bộ máy Nhà nƣớc. Ở Việt Nam, cơ quan quản lý Nhà nƣớc bao gồm: + Cơ quan quyền lực Nhà nƣớc: bao gồm Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp ở địa phƣơng; + Cơ quan hành chính Nhà nƣớc (gồm Chính phủ, bộ, các cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân các cấp, cơ quan chuyên môn thuộc UBND. + Toà án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân các cấp. Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, tác giả tập trung đi vào loại cơ quan hành chính Nhà nƣớc. Một đặc điểm nổi bật của cơ quan hành chính Nhà nƣớc đó là có quan hệ trực thuộc dọc, ngang tạo thành một hệ thống thống nhất, theo thứ bậc chặt chẽ. Hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nƣớc đƣợc thực hiện thƣờng xuyên, liên tục nhằm duy trì trật tự xã hội và thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Ngoài bộ máy thực hiện chức năng quản lý hành chính Nhà nƣớc ở Trung ƣơng, bộ máy hành chính địa phƣơng ở nƣớc ta chia thành 3 cấp: cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Hệ thống tổ chức hành chính Nhà nƣớc ở địa phƣơng có vị trí, vai trò, chức năng rất quan trọng, đó là chức năng quản lý Nhà nƣớc trong phạm vi lãnh thổ. Và trong mỗi cấp hành chính, nhiệm vụ và quyền hạn đƣợc quy định cụ thể trong pháp luật. Có thể nhận thấy, sự khác 10
biệt tƣơng đối rõ nét ở ba cấp chính quyền trong tổ chức hành chính Nhà nƣớc ở địa phƣơng nƣớc ta. Cụ thể là: Chính quyền cấp tỉnh: thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình chủ yếu thông qua hoạt động hoạch định, xây dựng quy hoạch tổng thể, chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội cho toàn tỉnh, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra các hoạt động diễn ra trong từng lĩnh vực. Điều này đƣợc thể hiện rất rõ trong luật Tổ chức chính quyền địa phƣơng 2015. Ví dụ: trong các lĩnh vực quản lý Nhà nƣớc của chính quyền cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện một trong những nhiệm vụ, quyền hạn: “Tổ chức thực hiện ngân sách tỉnh, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phát triển công nghiệp, xây dựng, thƣơng mại, dịch vụ, du lịch, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, mạng lƣới giao thông, thủy lợi; thực hiện các biện pháp quản lý, sử dụng đất đai, rừng núi, sông hồ, tài nguyên nƣớc, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác; thực hiện các biện pháp phòng, chống thiên tai, bảo vệ môi trƣờng trên địa bàn tỉnh trong phạm vi đƣợc phân quyền.” [40; Điều 21]. Trong lĩnh vực của địa phƣơng, Ủy ban nhân dân tỉnh: “Xây dựng và tổ chức thực hiện các chƣơng trình, dự án, đề án của tỉnh đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Thực hiện các biện pháp xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc trên địa bàn tỉnh; tổ chức giáo dục quốc phòng, an ninh và công tác quân sự địa phƣơng; xây dựng và hoạt động tác chiến của bộ đội địa phƣơng, dân quân tự vệ; xây dựng lực lƣợng dự bị động viên và huy động lực lƣợng bảo đảm yêu cầu nhiệm vụ theo quy định của pháp luật; xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở địa phƣơng”. [40; Điều 21]. Đối với chính quyền cấp huyện: việc thực thi nhiệm vụ, quyền hạn thông qua cả hoạt động hoạch định và thực thi các chính sách. Đây là cấp trung gian trong hệ thống tổ chức hành chính Nhà nƣớc địa phƣơng, là cầu 11