Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơ

Chia sẻ: Hinh Duyệt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

272
lượt xem 47
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, để từ đó đưa ra một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Lạng Sơn trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LƯƠNG THỊ THU HUỲNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LẠNG SƠN, TỈNH LẠNG SƠN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LƯƠNG THỊ THU HUỲNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LẠNG SƠN, TỈNH LẠNG SƠN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ HÀ HÀ NỘI – 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lương Thị Thu Huỳnh
LỜI CẢM ƠN Sau gần 2 năm học tập và nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia, được sự quan tâm giúp đỡ của các thầy, cô giáo đặc biệt là sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của T.S Nguyễn Thị Hà - Phó Trưởng khoa Văn bản và Công nghệ Hành chính - Học viện Hành chính quốc gia; đồng thời nhận được sự giúp đỡ của các anh chị tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, đến nay tôi đã hoàn thành Luận văn Thạc Sỹ "Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn". Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới cô giáo T.S Nguyễn Thị Hà - người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu để Luận văn được hoàn thành một cách thuận lợi và chỉn chu. Mặc dù đã nỗ lực hết mình thực hiện nghiên cứu, tìm tòi tài liệu để hoàn thành Luận văn, nhưng do bản thân không trực tiếp tham gia thực hiện trong Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả nên Luận văn này của tôi còn có những hạn chế nhất định. Vì vậy, tôi mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy, cô và những người quan tâm tới vấn đề được đề cập trong Luận văn để tôi tiếp tục hoàn thiện Luận văn hơn nữa. Tôi xin trân trọng cảm ơn! TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lương Thị Thu Huỳnh
DANH MỤC VIẾT TẮT UBND : Ủy ban nhân dân HĐND : Hội đồng nhân dân TTHC : Thủ tục hành chính
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG .............................................................................................................. 14 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính .......................................................... 14 1.2. Cải cách thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông ............................................................................................... 21 1.3. Kinh nghiệm cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại một số địa phương ................................................................................ 35 Tiểu kết chương 1 ...................................................................................... 42 Chương 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LẠNG SƠN .............................................................................................. 43 2.1. Khái quát về thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn ............................... 43 2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn .......................................... 45 2.3. Đánh giá, nhận xét chung ..................................................................... 73 Tiểu kết chương 2 ...................................................................................... 85 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LẠNG SƠN ................ 87 3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp ........................................................................ 87 3.2. Một số giải pháp ................................................................................... 88 3.3. Một số kiến nghị cho thời gian tới ..................................................... 107 Tiểu kết chương 3 .................................................................................... 115 KẾT LUẬN .............................................................................................. 116 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................... 119
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Thủ tục hành chính là một loại quy phạm pháp luật quy định trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy Nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan Nhà nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân. Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Khoá X về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước đã nêu rõ: “Tập trung đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, xem đây là khâu đột phá để tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho hoạt động của nhân dân và doanh nghiệp. Tiến hành rà soát tất cả các thủ tục hành chính trên tất cả các lĩnh vực, chỉ rõ những thủ tục, những quy định sai pháp luật, không phù hợp để kiên quyết sửa đổi. Đây là khâu cản trở sự phát triển và gây nhiều bức xúc trong nhân dân; cần tập trung chỉ đạo tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực này” [11, Tr.5]. Mục tiêu của cải cách thủ tục hành chính nhằm giải quyết mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau và cơ quan nhà nước với công dân và tổ chức trong xã hội theo hướng đơn giản, gọn nhẹ và công khai, minh bạch; để tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, giải phóng mọi nguồn lực của xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo đảm điều kiện cho nền kinh tế của đất nước phát triển nhanh, bền vững. Cụ thể là phải cắt giảm và nâng cao chất lượng thủ tục hành chính trong tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước, nhất là thủ tục hành chính liên quan tới người dân, doanh nghiệp; kiểm soát chặt chẽ việc ban hành mới các thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật; công khai, minh bạch tất cả các thủ tục hành chính bằng các hình thức thiết thực và thích hợp; thực hiện thống nhất cách tính chi phí mà cá nhân, tổ chức 1
phải bỏ ra khi giải quyết thủ tục hành chính tại cơ quan hành chính nhà nước; duy trì và cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính; tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về các quy định hành chính để hỗ trợ việc nâng cao chất lượng các quy định hành chính và giám sát việc thực hiện thủ tục hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Hiện nay, thủ tục hành chính ở nước ta còn một số nhược điểm như: hình thức đòi hỏi quá nhiều giấy tờ, gây phiền hà cho nhân dân; nặng nề nhiều cửa, nhiều cấp trung gian, rườm rà, chưa rõ ràng về trách nhiệm; chưa phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mở cửa và hội nhập. Thủ tục hành chính thiếu thống nhất, thường bị thay đổi một cách tuỳ tiện, thiếu công khai, minh bạch. Hậu quả của nhược điểm trên là gây phiền hà cho việc thực hiện quyền tự do, lợi ích của công dân và tổ chức, ảnh hưởng đến công việc chung của cơ quan, gây trở ngại cho việc giao lưu và hợp tác quốc tế. Trong nước xuất hiện nhiều căn bệnh mới, đó là tệ cửa quyền, bệnh giấy tờ trong hệ thống cơ quan hành chính, là nơi thuận lợi cho nạn tham nhũng, lãng phí phát sinh. Chính vì vậy, cải cách thủ tục hành chính là yêu cầu chính đáng của nhân dân, doanh nghiệp, của các tổ chức và nhà đầu tư nước ngoài, là khâu đột phá của tiến trình cải cách hành chính Nhà nước. Cải cách thủ tục hành chính từ trước tới nay, phần lớn chủ yếu tập trung từ Trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện. Tuy nhiên, công tác cải cách thủ tục hành chính cấp huyện và các thành phố vẫn chưa thật sự được quan tâm một cách toàn diện, vẫn còn nhiều mặt hạn chế, yếu kém. Chất lượng đội ngũ cán bộ vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu trong việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính, vẫn còn tồn tại tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, chức năng, nhiệm vụ giữa các bộ phận, thêm vào đó, vẫn còn trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa các bộ phận kể trên. Một số thủ tục hành chính hiện nay còn rườm rà, dẫn đến mất nhiều thời gian giải quyết, gây phiền hà cho người dân. 2
Thủ tục hành chính là thể chế hành chính liên quan đến công việc nội bộ hàng ngày của một cơ quan, cấp chính quyền, cũng như đến các tổ chức và cá nhân công dân trong mối quan hệ với Nhà nước. Các quyền, nghĩa vụ của mọi công dân đã được quy định ở Hiến pháp hay ở các bộ luật, cũng như các yêu cầu, nguyện vọng của họ có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào đều phải thông qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính quyền nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết. Nếu thủ tục hành chính tại thành phố Lạng Sơn được cải cách theo hướng đơn giản hóa, tập trung đẩy mạnh sự thuận tiện, công khai và dân chủ hơn nữa so với hiện tại thì hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước sẽ được nâng cao, khoảng cách giữa nhà nước với nhân dân được rút ngắn tối đa và từ đó, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của thành phố nói riêng và của toàn tỉnh nói chung. Vì vậy, việc cải cách thủ tục hành chính ở thành phố Lạng Sơn – nhằm hoàn thiện bộ máy nhà nước – đã trở thành khâu đầu tiên và quan trọng trong việc giảm gánh nặng trong giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân ở các cấp cao hơn. Thành phố Lạng Sơn là nơi được tỉnh quan tâm chỉ đạo và sớm thực hiện trong công tác cải cách thủ tục hành chính. Thông qua chương trình tổng thể cải cách hành chính và các văn bản của Đảng, của Nhà nước, tỉnh Lạng Sơn cũng sớm ban hành chương trình cải cách hành chính qua từng giai đoạn, có kế hoạch thực hiện và thường xuyên sơ kết, tổng kết để đánh giá công tác này. Thành phố Lạng Sơn trong quá trình thực hiện công tác cải cách hành chính nhà nước vẫn luôn đảm bảo thực hiện theo sự chỉ đạo của cơ quan Trung ương, của tỉnh để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trên phạm vi cả nước cũng thực hiện đồng bộ cùng với quá trình cải cách ở các tỉnh khác trên đất nước, thành phố cũng bắt đầu công cuộc cải cách từ công tác lãnh đạo, chỉ 3
đạo, từ yếu tố thể chế, đến bộ máy quản lý, đội ngũ cán bộ công chức và tài chính công. Trong quá trình cải cách theo sự chỉ đạo của Trung ương cũng có trọng tâm, trọng điểm cho từng thời kỳ, từng giai đoạn. Mặc dù bắt đầu thực hiện từ khi có Nghị quyết 38/CP của Chính phủ nhưng thời gian đó còn mờ nhạt, chưa có sự thay đổi căn bản, vượt bậc trong nền hành chính của tỉnh Lạng Sơn nói chung và thành phố Lạng Sơn nói riêng. Nhưng thực chất có sự đầu tư, quan tâm nhiều đến công tác này là từ khi thực hiện chương trình tổng thể cải cách nền hành chính nhà nước giai đoạn 2001 - 2010. Hiện nay thành phố Lạng Sơn đang thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính của giai đoạn 2010 - 2020 nhưng vẫn còn nhiều trở ngại, khó khăn trong việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính. Nhiều thủ tục hành chính liên quan đến người dân và doanh nghiệp vẫn còn rườm rà, một số lĩnh vực trọng tâm như đất đai, xây dựng, nhà ở, bảo hiểm vẫn chưa được tạo điều kiện thuận lợi để góp phần phát triển đất nước. Sự phối kết hợp giữa các cơ quan trong bộ máy nhà nước chưa có sự đồng bộ, nhiều thủ tục hành chính chưa thực sự công khai, minh bạch để tạo sự thuận tiện. Một bộ phận cán bộ chưa thực sự niềm nở, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm trong việc phục vụ nhân dân. Chính vì còn một số hạn chế trong công tác cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Lạng Sơn như vậy nên bản thân tôi lựa chọn đề tài này để mong muốn đưa ra được một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng cải cách thủ tục hành chính, mang đến nhiều sự thuận tiện cho người dân cũng như góp phần vào công cuộc cải cách chung của quốc gia. Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn” nghiên cứu làm Luận văn Thạc sĩ Quản lý công. 4
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đã có nhiều nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách, nhiều văn bản pháp luật của nhà nước ban hành; có hàng loạt các công trình khoa học nghiên cứu và đã được công bố, đăng tải từ trung ương đến địa phương. * Có thể kể tới một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như sau: - “Một số vấn đề về cải cách thủ tục hành chính” của GS Mai Hữu Khuê và PGS.TS Bùi Văn Nhơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 1996) đã giới thiệu tổng quát sự tác động của TTHC đối với hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước, những hạn chế trong quản lý nhà nước do thiếu những TTHC hữu hiệu. Bên cạnh đó, độc giả còn nắm được một số quan điểm, nguyên tắc và giải pháp trong nhiệm vụ cải cách TTHC; - “Thủ tục hành chính – Lý luận và thực tiễn” do GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002). Trong cuốn sách này, hai tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến TTHC, được minh chứng bằng thực tiễn không chỉ trong TTHC ở nước ta mà cả ở một số nước trên thế giới; - Với “Cải cách thủ tục hành chính” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003), GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn đã khẳng định cải cách thủ tục hành chính là một nội dung quan trọng trong cải cách hành chính nói chung và cải cách thể chế hành chính nhà nước nói riêng. Ở Việt Nam hiện nay, cải cách thủ tục hành chính mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song vẫn còn hạn chế như: số lượng thủ tục nhiều, chất lượng thủ tục thấp, nhiều phiền hà trong giải quyết thủ tục hành chính, hiệu quả cải cách thủ tục thời gian chưa tốt. Để khắc phục những hạn chế này cần phải đẩy mạnh đơn giản hóa nội dung thủ tục hành chính, mở rộng liên thông thủ tục hành 5
chính nhằm giảm bớt số lượng thủ tục hành chính, tăng cường tính phục vụ thực thi trong thủ tục hành chính; - Các tác giả Tô Tử Hạ, Nguyễn Hữu Đức, Nguyễn Hữu Trị, Đoàn Trọng Truyến đã cho ra đời cuốn sách “Cải cách hành chính địa phương – Lý thuyết và thực tiễn” (Nxb Giáo dục, 2003) cho ta thấy một số thành tựu và hạn chế của công tác cải cách hành chính tại địa phương với nội dung thiết thực, nhằm thúc đẩy và nâng cao hiệu quả cải cách hành chính, đặc biệt với công tác cải cách thủ tục hành chính tại địa phương; - PGS.TS Võ Kim Sơn trong “Cải cách nền hành chính nhà nước một quá trình tất yếu và liên tục” (Nxb Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2004) đã làm rõ quan điểm rằng cải cách nền hành chính nhà nước là một bộ phận quan trọng trong đường lối, chính sách đổi mới và là một trong những giải pháp quan trọng, bảo đảm thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước ta. Có thể nói, cải cách hành chính vừa là tiền đề, vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, vì vậy cần sự kiên trì, quyết tâm; qua đó, xây dựng nhà nước ta thực sự là nhà nước xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; - Trong cuốn “Cải cách thủ tục hành chính nhà nước – Thực trạng, nguyên nhân, giải pháp” (Nxb Thống kê, Hà Nội 2007), Ông Thang Văn Phúc - Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ muốn chuyển tải tới bạn đọc cái nhìn bao quát và thực tế về công tác cải cách thủ tục hành chính tại Việt Nam, nguyên nhân của những hạn chế, đồng thời cung cấp những giải pháp thiết thực giúp tháo gỡ những hạn chế nêu trên; - GS.TSKH Đào Trí Úc đã nghiên cứu và thực hiện cuốn sách “Đánh giá kết quả cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008) tiếp tục mang lại cho độc giả tư duy tổng thể về phương hướng hành động trong công cuộc đẩy 6
mạnh cải cách hành chính tại đất nước ta, hướng tới một nền hành chính dân chủ, thuận tiện, công khai, minh bạch hơn; - Tác giả Điệp Văn Sơn trong “Cải cách hành chính – Những vấn đề cần biết” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008) một lần nữa khẳng định cải cách hành chính là nhu cầu khách quan của sự nghiệp đổi mới, được Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm. Tuy vậy, trong quá trình cải cách hành chính còn rất nhiều góc khuất chưa được làm sáng tỏ, từ đó chưa có những giải pháp cụ thể, thiết thực, phù hợp với tình hình; - “Một số văn bản pháp luật về quản lý hành chính, cải cách thủ tục hành chính trong cơ quan Nhà nước và tổ chức chính trị xã hội” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2009) là tập hợp một số văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước nhằm điều chỉnh các mối quan hệ trong các lĩnh vực về quản lý kinh tế - tài chính, quản lý tài sản công, tiếp tục xóa bỏ các thủ tục phiền hà; - “Soạn thảo và xử lý văn bản quản lý nhà nước” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2010) của GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm. Nội dung cuốn sách bao gồm một số vấn đề liên quan đến vấn đề xây dựng và sử dụng các văn bản quản lý nhà nước như: thẩm quyền ban hành văn bản theo pháp luật hiện hành, vai trò của văn bản trong hoạt động quản lý nhà nước, các văn bản mẫu cần thiết và kỹ thuật quản lý văn bản, v.v… Ngoài ra, cuốn sách còn đề cập tới những quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta về cải cách hành chính nhà nước; - “Cơ sở lý luận và thực tiễn về hành chính nhà nước” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2013) do PGS.TS Nguyễn Hữu Hải chủ biên tập trung cung cấp những kiến thức cơ bản về khoa học hành chính nói chung và hành chính nhà nước nói riêng, chẳng hạn như: các khái niệm cơ bản, đặc điểm nguyên tắc tổ chức và hoạt động, lý thuyết và mô hình, kiểm soát bên ngoài và kiểm soát nội bộ, giải pháp nâng cao hiệu quả và hiệu lực của hành chính nhà nước. 7
* Ngoài ra còn có hàng loạt các công trình nghiên cứu, đề tài đã từng nghiên cứu những vấn đề liên quan đến cải cách hành chính nhà nước như sau: - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Trần Văn Tấn với đề tài: “Cơ chế một cửa, một cửa liên thông - Nghiên cứu thực tiễn tỉnh Đồng Tháp”, năm 2011. Tác giả xuất phát từ những vấn đề lý luận về cải cách hành chính theo cơ chế một cửa và một cửa liên thông, khái quát quá trình thực hiện cải cách tại tỉnh Đồng Tháp. Từ đó, chỉ ra những kết quả đạt được và những khó khăn vướng mắc, nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm thông qua thực tiễn thực hiện công tác cải cách tại địa phương; - Luận văn Thạc sĩ quản lý hành chính công của tác giả Đỗ Ngọc Lan: “Quản lý chất lượng cải cách hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại Ủy ban Nhân dân các quận thành phố Hải Phòng”, năm 2011. Tác giả chủ yếu phân tích những nội dung cơ bản về công cuộc cải cách hành chính tại địa phương nói chung và chất lượng cải cách hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” nói riêng, từ đó chỉ ra các hạn chế còn tồn tại và đề xuất những giải pháp khắc phục hạn chế cũng như đẩy mạnh công tác cải thiện chất lượng cải cách hành chính tại địa phương; - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đỗ Thị Toan với đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh”, năm 2012. Trong nghiên cứu của mình, tác giả đã khái quát thực trạng, những kết quả đạt được cùng khó khăn, vướng mắc trong thực hiễn cải cách TTHC theo cơ chế một cửa liên thông tại tỉnh Bắc Ninh nói chung và trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh nói riêng. Từ đó, đề xuất các giải pháp hữu hiệu trong xử lý những khó khăn, vướng mắc còn tồn tại; 8
- Luận văn Thạc sĩ của tác giả Lê Thị Vân Huyền với đề tài: “Nâng cao hiệu quả phối hợp trong thực hiện thủ tục hành chính thực hiện thẩm quyền theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông của Ủy ban nhân dân phường tại thành phố Hà Nội”, năm 2012. Đây là một đề tài rất thiết thực dựa trên những vấn đề lý luận về quy trình phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện TTHC cũng như cải cách TTHC tại Ủy ban nhân dân phường tại thành phố Hà Nội; - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Văn Thị Hoàn với đề tài: “Đổi mới thủ tục hành chính trong tuyển dụng viên chức”, năm 2013. Với nghiên cứu của mình, tác giả đã mang lại tầm nhìn bao quát về thực tiễn TTHC trong tuyển dụng viên chức tại nước ta, dựa trên quan điểm lấy cải cách, đổi mới TTHC là mấu chốt trong việc tuyển dụng nguồn viên chức chất lượng, hiệu quả, góp phần rút ngắn khoảng cách mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân; - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Mai Thị Thơm với đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa về cấp phép xây dựng từ thực tiễn quận Hoàn Kiếm - Hà Nội”, năm 2013. Từ nghiên cứu này, độc giả có thể nhận thức được rằng thực tế thực hiện các TTHC, quận Hoàn Kiếm – Hà Nội đã chỉ rõ những hạn chế, yếu kém và khẳng định cải cách TTHC là nhu cầu tất yếu, khách quan hiện nay. Tuy vậy, trong tiến trình cải cách TTHC, phải xác định được rằng cải cách TTHC trong cấp giấy phép xây dựng là một nhu cầu quan trọng và cấp thiết. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra một số giải pháp và kiến nghị đối với cấp Trung ương và UBND thành phố Hà Nội, UBND quận Hoàn Kiếm nhằm hoàn thiện TTHC theo cơ chế một cửa trong cấp phép xây dựng; - Luận văn Thạc sĩ quản lý hành chính công của tác giả Đào Thị Oanh: “Cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân”, năm 2014. Theo quan điểm của tác giả, vấn đề nhận thức của lãnh đạo cơ quan hành chính các cấp, của đội ngũ cán bộ cũng như của người dân và cộng đồng 9
doanh nghiệp là yếu tố rất quan trọng góp phần vào mang lại những kết quả mới cho công cuộc cải cách TTHC. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân cũng như xác định rõ tầm quan trọng, cần thiết của việc cải cách TTHC tại UBND quận Thanh Xuân, tác giả đã đề xuất, kiến nghị một hệ thống gồm ba nhóm giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện sự nghiệp cải cách TTHC nói chung và công tác cải cách TTHC tại UBND quận Thanh Xuân nói riêng. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu nêu trên chủ yếu đề cập đến các vấn đề về thực hiện cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa ở nhiều góc độ, đồng thời tìm hiểu, nghiên cứu, tổng hợp và hệ thống hóa những vấn đề lý luận của cải cách thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa; điều này đã giúp tác giả bổ sung, hoàn thiện những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách thủ tục hành chính ở nước ta trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, chưa có một công trình nghiên cứu nào đi sâu vào nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, chính vì vậy, việc nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn là hoàn toàn cần thiết. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, để từ đó đưa ra một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Lạng Sơn trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích trên, luận văn thực hiện một số nhiệm vụ như sau: 10
- Nghiên cứu, làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông. - Nghiên cứu, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. - Chỉ ra được một số kết quả đạt được và những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế đó trong việc thực hiện cải cách TTHC theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. - Đề xuất một số giải pháp để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại UBND thành phố Lạng Sơn. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu về không gian: Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. - Phạm vi nghiên cứu về thời gian: Từ năm 2012 đến năm 2016. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; những quan điểm của Đảng và Nhà nước về cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng trong giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn. 11
5.2. Phương pháp nghiên cứu Để đạt được mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu nêu trên, luận văn đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như sau: Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp; phương pháp so sánh; phương pháp nghiên cứu thực địa; phương pháp thống kê, v.v… để từ đó phân tích định lượng công tác cải cách thủ tục hành chính, làm rõ những kết quả đã đạt được trong việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn là công trình nghiên cứu một cách tương đối toàn diện, có hệ thống và tập trung hệ thống hoá cơ sở lý luận về cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế của quá trình cải cách. Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác cải cách thủ tục hành chính tại địa phương. Những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn nói riêng và có thể nhân rộng ra các đơn vị khác trong phạm vi toàn tỉnh Lạng Sơn. Các số liệu, thông tin thực tế của luận văn có thể giúp các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách làm cơ sở để xây dựng các quy định phù hợp với thực tế hơn. Công trình còn có thể làm tài liệu tham khảo cho các nhà khoa học trong công tác nghiên cứu, giúp cho các trung tâm đào tạo chính trị, trường Chính trị tỉnh có được những thông tin đáng tin cậy để áp dụng trong giảng dạy và liên hệ thực tiễn trong công tác cải cách thủ tục hành chính. 12
Các giải pháp đưa ra trong luận văn này có thể được ứng dụng vào thực tiễn cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Tên đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân Thành phố Lạng Sơn, Tỉnh lạng sơn”. Kết cấu đề tài: Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được chia thành 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông. Chương 2. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. Chương 3. Một số giải pháp cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn. 13
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ MỘT CỬA LIÊN THÔNG 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính Trong nền hành chính nhà nước, để giải quyết các công việc cần phải tuân theo những thủ tục phù hợp. Những thủ tục này, theo nghĩa chung nhất, “là phương thức, cách thức giải quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn” [17, Tr.5]; là những quy tắc, chế độ, phép tắc hay quy định chung phải tuân theo khi thực hiện một công việc nhất định. Theo đó, thủ tục hành chính (TTHC) “là một loại quy phạm pháp luật quy định trình tự về thời gian, không gian và là cách thức giải quyết công việc của cơ quan hành chính nhà nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân” [19, Tr.289]. TTHC “do các cơ quan nhà nước xây dựng và công bố để thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính nhà nước và đòi hỏi các cơ quan hành chính nhà nước có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó” [18, Tr.314]. Hoạt động nhà nước cần phải tuân theo pháp luật, trong đó có những quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ được giao. Khoa học pháp lý gọi đó là quy phạm thủ tục. Quy phạm này quy định về các loại thủ tục: Thủ tục lập pháp, thủ tục tố tụng tư pháp và thủ tục hành chính. Thủ tục lập pháp là thủ tục làm Hiến pháp và làm Luật thuộc thẩm quyền của cơ quan lập pháp. Thủ tục tố tụng tư pháp là thủ tục liên quan đến hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, 14