Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành nhằm làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách thủ tục hành chính và đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……... …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HUỲNH PHẠM DUY HOÀNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG TẠI TRUNG TÂM HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……... …/… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HUỲNH PHẠM DUY HOÀNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG TẠI TRUNG TÂM HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS NGUYỄN VĂN LÝ THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Luận văn “Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng” là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi. Tôi xin cam đoan các số liệu, kết luận nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả luận văn Huỳnh Phạm Duy Hoàng
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG ................................................................................................... 9 1.1. Thủ tục hành chính ..................................................................................... 9 1.2. Cải cách thủ tục hành chính ..................................................................... 15 1.3. Mô hình một cửa điện tử tập trung........................................................... 16 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 29 Chương 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG TẠI TRUNG TÂM HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ....................................... 31 2.1. Tổng quan về thành phố Đà Nẵng ........................................................... 31 2.2. Hệ thống văn bản liên quan đến công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung .................................................................. 34 2.3. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng ...................................... 37 2.4. Đánh giá chung về công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng ...... 58 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 65 Chương 3. CÁC GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG TẠI TRUNG TÂM HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ............... 67 3.1. Xây dựng và thực thi văn hóa công vụ tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng.................................................................................................... 67
3.2. Nâng cao năng lực của đội ngũ công chức tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng.................................................................................................... 70 3.3. Đổi mới nội dung và phương thức truyền thông đối với các chủ thể liên quan đến thủ tục hành chính............................................................................ 72 3.4. Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng ................. 74 3.5. Tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức, công dân trong công tác cải cách thủ tục hành chính ....................................................................... 75 3.6. Tiếp tục hoàn thiện mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng ................................................................................ 79 Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 91 KẾT LUẬN .................................................................................................... 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC CHỮ VIẾT TẮT HĐND: Hội đồng nhân dân TTHC: Thủ tục hành chính UBND: Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang Bảng 2.1. Số lượng công chức của các sở, ban ngành thuộc 38 UBND thành phố Đà Nẵng tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tập trung Bảng 2.2. Số lượng thủ tục hành chính tại các sở, ban, ngành 50 thuộc UBND thành phố Đà Nẵng Bảng 2.3. Thống kê số thủ tục hành chính được tiếp nhận và 52 giải quyết theo cơ chế một cửa liên thông tại theo các Đề án liên thông thủ tục hành chính được UBND thành phố Đà Nẵng ban hành Bảng 2.4. Số lượng thủ tục hành chính được xây dựng thành 54 dịch vụ công trực tuyến mức 3, mức 4 Bảng 2.5. Thống kê các dịch vụ công trực tuyến được tiếp 56 nhận, giải quyết thông qua các hệ thống giao dịch trực tuyến Bảng 2.6. Kết quả tiếp nhận và giải quyết hồ sơ thủ tục hành 58 chính của các sở, ban, ngành thuộc UBND thành phố Đà Nẵng
DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang Hình 2.1. Quy trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính 40 theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông của các sở, ban, ngành Hình 2.2. Giao diện đăng ký dịch vụ nộp hồ sơ qua đường bưu 49 điện tại Hệ thống thông tin chính quyền điện tử thành phố Đà Nẵng BIỂU ĐỒ Số hiệu Tên biểu đồ Trang biểu đồ Cơ cấu thủ tục hành chính được xây dựng thành Dịch vụ 2.1. 55 công phân theo các mức độ trực tuyến
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Hiện nay, phát triển và hội nhập toàn cầu đã và đang là xu thế tất yếu, trong tiến trình phát triển và hội nhập vào thế giới và khu vực nhiều vấn đề mang tầm chiến lược đang đặt ra (vừa là thời cơ, vừa là thách thức) đối với đất nước ta trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, vì thế, vấn đề đẩy mạnh cải cách hành chính công, nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đang là vấn đề cấp thiết. Trong cải cách nền hành chính nhà nước, cải cách thủ tục hành chính là khâu đột phá của tiến trình cải cách hành chính nhà nước. Thủ tục hành chính là cơ sở và là điều kiện cần thiết để cơ quan nhà nước giải quyết công việc của công dân và các tổ chức theo pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và cơ quan có công việc cần giải quyết. Trong quá trình phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế, cải cách thủ tục hành chính có một vai trò đặc biệt quan trọng, nếu nền hành chính nói chung và thủ tục hành chính nói riêng không được cải cách hay chậm cải cách thì sẽ là những rào cản kìm hãm sự phát triển kinh tế, xã hội của nước ta. Nhằm đạt được các mục tiêu “ Xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm giải phóng lực lượng sản xuất, huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển đất nước. Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi, minh bạch nhằm giảm thiểu chi phí về thời gian và kinh phí của các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế trong việc tuân thủ thủ tục hành chính. Xây dựng hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước từ trung ương tới cơ sở thông suốt, trong sạch, vững mạnh, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, tăng tính dân chủ và pháp quyền trong hoạt động điều hành của Chính phủ và của các cơ
2 quan hành chính nhà nước. Bảo đảm thực hiện trên thực tế quyền dân chủ của nhân dân, bảo vệ quyền con người, gắn quyền con người với quyền và lợi ích của dân tộc, của đất nước. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước” Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 11 năm 2011 về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 – 2020 [12]. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 30c/NQ-CP của Chính phủ đã cơ bản đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên “Cải cách hành chính còn chậm, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu; thủ tục hành chính còn phức tạp, phiền hà, đang là rào cản lớn đối với việc tạo lập môi trường xã hội, môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, hiệu quả cho sự phát triển” [1]. Tại Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã xác định các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 – 2020, trong đó nhấn mạnh đến công tác cải cách thủ tục hành chính phải “Tập trung cải cách thủ tục hành chính theo hướng tinh giản, gắn với nâng cao chất lượng chính sách, pháp luật; quy định rõ cơ quan chịu trách nhiệm đối với từng thủ tục hành chính. Chỉ quy định những thủ tục hành chính thực sự cần thiết, hợp lý, đúng pháp luật và tạo thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp. Công khai, minh bạch các quy trình, thủ tục hành chính. Bảo đảm quyền tự do của người dân, doanh nghiệp trong hoạt động kinh tế đi đôi với tuân thủ pháp luật. Thiết lập hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý kiến nghị và kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, cung cấp dịch vụ công và thực hiện chính phủ điện tử. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật” [1].
3 Trong những năm qua, thành phố Đà Nẵng được đánh giá là một trong những địa phương đi đầu trong công tác cải cách hành chính; trong đó, công tác cải cách thủ tục hành chính được UBND thành phố Đà Nẵng đặc biệt coi trọng. Trung tâm Hành chính thành phố Đà Nẵng khi được đưa vào vận hành đã góp phần hiện đại hóa nền công vụ với việc thành lập Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tập trung và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính đã góp phần tạo lập môi trường làm việc được sắp xếp theo hướng chuyên nghiệp, năng động, văn minh, lịch sự, hiện đại, tạo điều kiện cho tổ chức, công dân khi đến giao dịch tại trung tâm hành chính theo hướng một đầu mối, một cửa, liên thông và liên kết góp phần cải thiện đáng kể chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công, nâng cao mức độ hài lòng của công dân, tổ chức đến liên hệ giao dịch. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công cuộc cải cách hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính nói riêng của thành phố Đà Nẵng mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định, song bên cạnh đó công tác cải cách thủ tục hành chính vẫn chưa thật sự đạt kết quả nổi bật, vẫn còn tình trạng trễ hạn trong giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính, hiệu quả của các đề án liên thông thủ tục hành chính giữa các cơ quan vẫn còn thấp, việc triển khai áp dụng công nghệ thông tin, hạ tầng kỹ thuật hiện đại vẫn chưa thật sự mang lại sự cải cách đột phá, chưa mang lại hiệu quả cao trong công tác cải cách thủ tục hành chính để ngày càng đơn giản hóa thủ tục cho tổ chức, công dân. Vẫn còn rất nhiều thủ tục hành chính chưa được cải cách toàn diện đang trở thành rào cản đối với hoạt động kinh doanh và đời sống nhân dân gây tăng chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của thành phố. Từ cách tiếp cận trên đây, việc nghiên cứu đề tài “Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng” là cần thiết.
4 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông đã có nhiều nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách, nhiều văn bản pháp luật của nhà nước ban hành; có nhiều công trình khoa học nghiên cứu và đã được công bố, đăng tải từ trung ương đến địa phương. Có thể kể tới một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như sau: - “Một số vấn đề về cải cách thủ tục hành chính” của GS Mai Hữu Khuê và PGS.TS Bùi Văn Nhơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 1996). - “Thủ tục hành chính – Lý luận và thực tiễn” của GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002). - “Cải cách thủ tục hành chính” của GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003). - “Cải cách hành chính địa phương – Lý thuyết và thực tiễn” của tác giả Tô Tử Hạ, Nguyễn Hữu Đức, Nguyễn Hữu Trị, Đoàn Trọng Truyến (Nxb Giáo dục, 2003). - “Cải cách nền hành chính nhà nước một quá trình tất yếu và liên tục” của PGS.TS Võ Kim Sơn (Nxb Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2004). - “Cải cách thủ tục hành chính nhà nước – Thực trạng, nguyên nhân, giải pháp” của tác giả Thang Văn Phúc (Nxb Thống kê, Hà Nội 2007). - “Đánh giá kết quả cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta” của GS.TSKH Đào Trí Úc (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008). - “Cải cách hành chính – Những vấn đề cần biết” của tác giả Điệp Văn Sơn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008). - “Hỏi & đáp về quản lý hành chính nhà nước” của tác giả Trần Thị Thu Cúc (Nxb học viện chính trị - hành chính, 2013).
5 - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Trần Văn Tấn với đề tài: “Cơ chế một cửa, một cửa liên thông - Nghiên cứu thực tiễn tỉnh Đồng Tháp”, năm 2011: luận văn này tác giả đã chỉ ra những kết quả đạt được và những khó khăn vướng mắc , nguyên nhân và bài học kinh nghiệm về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại tỉnh Đồng Tháp. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đỗ Ngọc Lan với đề tài: Quản lý chất lượng cải cách hành chính theo mô hình “một cửa liên thông” tại Ủy ban Nhân dân các quận thành phố Hải Phòng”, năm 2011: luận văn này tác giả chủ yếu phân tích những nội dung cơ bản về công tác cải cách hành chính theo mô hình một cửa liên thông và đã chỉ ra những kết quả đạt được và những khó khăn vướng mắc , nguyên nhân và bài học kinh nghiệm về thực hiện mô hình một cửa liên thông tại cấp quận. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Đỗ Thị Toan với đề tài: “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Ninh”, năm 2012: luận văn này tác giả đã phân tích được thực trạng tại tỉnh Bắc Ninh nói chung và tập trung sâu vào lĩnh vực đăng ký kinh doanh để đề xuất các giải pháp theo cơ chế một cửa liên thông. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Lê Thị Vân Huyền với đề tài: “Nâng cao hiệu quả phối hợp trong thực hiện thủ tục hành chính thực hiện thẩm quyền theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông của Ủy ban nhân dân phường tại thành phố Hà Nội”, năm 2012: luận văn này tác giả chủ yếu nghiên cứu về hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan trong công tác cải cách thủ tục hành chính thông qua cơ chế một cửa, một cửa liên thông cấp phường. - Luận văn Thạc sĩ của tác giả Lương Thị Thu Huỳnh với đề tài “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn”, năm 2017: luận văn này tác giả nghiên
6 cứu công tác cải cách thủ tục hành chính đối với các thủ tục cụ thể về công tác tuyển dụng viên chức. Các công trình nghiên cứu nêu trên chủ yếu đề cập đến các vấn đề về thực hiện cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa ở nhiều góc độ, đồng thời tìm hiểu, nghiên cứu, tổng hợp và hệ thống hóa những vấn đề lý luận của cải cách thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa; điều này đã giúp tác giả bổ sung, hoàn thiện những vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách thủ tục hành chính ở nước ta trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, chưa có một công trình nghiên cứu nào đi sâu vào nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Đà Nẵng gắn với sự hình thành, hoạt động của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tập trung, hiện đại, là sự kết hợp giữa cơ chế một cửa, một cửa liên thông với ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính. Xuất phát từ điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương, cũng như thực tế hoạt động cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Đà Nẵng đòi hỏi phải có quá trình nghiên cứu để đưa ra những giải pháp phù hợp nhất với tình hình của thành phố. Do đó, việc thực hiện đề tài là phù hợp với yêu cầu mà công tác quản lý nhà nước đặt ra hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Luận giải, làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về cải cách thủ tục hành chính và đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng. 3.2. Nhiệm vụ
7 - Hệ thống hóa và luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính, mô hình một cửa điện tử tập trung. - Nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng tình hình cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Đà Nẵng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng. - Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2015 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin (chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử), tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp tổng hợp, thống kê; - Phương pháp phỏng vấn sâu; - Phương pháp phân tích đối chiếu, so sánh. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận
8 Luận văn là công trình nghiên cứu một cách tương đối toàn diện, có hệ thống và tập trung hệ thống hoá cơ sở lý luận về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính, và mô hình một cửa điện tử tập trung. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế của hoạt động cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung. Từ đó, đề xuất các giải pháp đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính tại địa phương. Những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng nói riêng và có thể nhân rộng ra các Trung tâm Phục vụ hành chính công tại các địa phương khác. Các số liệu, thông tin thực tế của luận văn có thể giúp các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách làm cơ sở để xây dựng các quy định phù hợp với thực tế hơn. Công trình còn có thể làm tài liệu tham khảo trong công tác nghiên cứu. Các giải pháp đưa ra trong luận văn này có thể được ứng dụng vào thực tiễn cải cách thủ tục hành chính tại thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Lý luận chung về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính và mô hình một cửa điện tử tập trung. Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng. Chương 3: Giải pháp đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa điện tử tập trung tại Trung tâm hành chính thành phố Đà Nẵng.
9 Chương 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ MÔ HÌNH MỘT CỬA ĐIỆN TỬ TẬP TRUNG 1.1. Thủ tục hành chính 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính Theo nghĩa chung nhất, thủ tục là phương thức, cách thức giải quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn. Về mặt nguyên tắc, hoạt động của các cơ quan nhà nước cần phải tuân theo pháp luật, trong đó có những quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ được giao; những quy tắc, chế độ, phép tắc đó chính là những quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của cơ quan hành chính khi thực hiện chức năng quản lý hành chính công. Mục đích của thủ tục hành chính là nhằm đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ thể, nội dung của thủ tục hành chính là những hành vi dưới dạng hành động mà chủ thể thực hiện theo hình thức và trình tự được pháp luật quy định. Về hình thức pháp lý của thủ tục hành chính: là các quy phạm pháp luật dưới dạng quy phạm thủ tục (hay còn gọi là quy phạm hình thức); Quy phạm thủ tục được ban hành để bảo đảm thực hiện các quyền và nghĩa vụ của chủ thể được quy phạm nội dung quy định. Tóm lại, có thể hiểu rằng thủ tục hành chính là trình tự, cách thức giải quyết công việc của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ nội bộ hành chính và mối quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức công dân. Theo Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính
10 phủ về kiểm soát thủ tục hành chính: “ Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức” [6]. 1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính Thứ nhất, thủ tục hành chính được điều chỉnh bằng quy phạm thủ tục - là cơ sở pháp lý cho các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng của mình. Hệ thống quy phạm thủ tục là toàn bộ các quy tắc pháp lý quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của các cơ quan nhà nước trong việc giải quyết công việc nhà nước và thực hiện nghĩa vụ hành chính đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức và công dân; đó cũng chính là hệ thống các nguyên tắc quản lý và điều hành bắt buộc các cơ quan nhà nước cũng như các công chức phải tuân theo trong giải quyết công việc thuộc thẩm quyền của mình. Thủ tục hành chính là một bộ phận cấu thành của hệ thống quy phạm thủ tục, thủ tục hành chính có chức năng làm cho các quy phạm nội dung của luật pháp được thực hiện thuận lợi; thiếu thủ tục hành chính việc thực thi luật pháp sẽ gặp khó khăn, thậm chí không có khả năng đi vào đời sống thực tế. Thứ hai, thủ tục hành chính là trình tự thực hiện thẩm quyền trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Xét trong quá trình giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà nước thì thủ tục hành chính là cách thức, trình tự mà các cơ quan hành chính nhà nước áp dụng để giải quyết các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật. Trình tự này có thể từ dưới lên, từ cấp trên xuống mà cũng có những trình tự thực hiện song hành. Thứ ba, thủ tục hành chính rất đa dạng và phức tạp. Tính đa dạng phức tạp được biểu hiện như sau: Do nhiều cơ quan và công chức nhà nước thực hiện; Quy định quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia mối quan hệ hành chính, trong đó bao gồm cả công việc của Nhà nước và công dân; Việc quy
11 định thủ tục hành chính phải kết hợp với những khuôn mẫu ổn định tương đối và chặt chẽ với các biện pháp thích ứng cho từng loại công việc và từng loại đối tượng; Nền hành chính nhà nước hiện nay đang chuyển từ hành chính cai quản sang hành chính phục vụ đã tác động mạnh mẽ vào thủ tục hành chính; Thực hiện chủ yếu ở công sở nhà nước, gắn liền với công tác văn thư và tổ chức ban hành, quản lý văn bản, giấy tờ; Do chủ thể cơ quan hành chính nhà nước xây dựng để giải quyết công việc nên phụ thuộc rất nhiều vào ý chí chủ quan của chủ thể ban hành; Trong bối cảnh của quá trình hội nhập khu vực và quốc tế hiện nay, các thủ tục hành chính có yếu tố nước ngoài cần phải phù hợp với thông lệ quốc tế. Thứ tư, thủ tục hành chính có tính năng động hơn so với các quy phạm nội dung của luật hành chính, đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn để thích ứng và phù hợp với nhu cầu thực tế của đời sống xã hội. Đây chính là yếu tố cần nhận thức đúng đắn giúp cho các nhà ban hành các quy định thủ tục hành chính ban hành các quy định phù hợp với thực tế khách quan và tiến trình phát triển kinh tế xã hội. 1.1.3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính Thủ tục hành chính với tư cách là bộ phận của thể chế hành chính ngày càng có vai trò quan trọng trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Điều này không những có ý nghĩa vai trò to lớn trong hoạt động lập pháp, lập quy mà còn hết sức cần thiết để có nhận thức đúng đắn trong hoạt động quản lý nhà nước đặc biệt là trong tiến trình cải cách nền hành chính. Thủ tục hành chính được quy định nhằm tạo ra trật tự trong hoạt động quản lý của các cơ quan Nhà nước khi tiến hành các hoạt động quản lý của mình. Có thể nói thủ tục hành chính là các quy phạm thủ tục của luật hành chính quy định cách thức tiến hành các hoạt động quản lý hành chính nên chúng tạo ra cơ sở và điều kiện cần thiết để các cơ quan quản lý nhà nước giải quyết các công việc
12 của người dân theo luật định, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức và công dân. Thủ tục hành chính có vai trò quan trọng trong quản lý hành chính nhà nước. Nếu không có thủ tục hành chính thì mọi chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước ban hành sẽ khó được thực thi. Có thể nói thủ tục hành chính là công cụ và phương tiện để đưa pháp luật vào đời sống. Ý nghĩa của thủ tục hành chính được biểu hiện qua những khía cạnh cơ bản như sau: Thứ nhất, thủ tục hành chính là những tiêu chuẩn hành vi cho công dân và cán bộ, công chức, viên chức hành chính thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, bảo đảm sự hoạt động chặt chẽ, thuận lợi, đúng chức năng của bộ máy hành chính. Thứ hai, thủ tục hành chính đảm bảo các quyết định hành chính được đưa vào thực tế của đời sống xã hội. Thứ ba, thủ tục hành chính đảm bảo cho các quyết định hành chính được thi hành thống nhất và có thể kiểm tra được tính hợp pháp và hợp lý của quyết định hành chính thông qua thủ tục hành chính. Thứ tư, thủ tục hành chính là công cụ điều hành cần thiết của tổ chức hành chính. Thứ năm, xây dựng thủ tục hành chính khoa học góp phần vào quá trình xây dựng và triển khai luật pháp. Thứ sáu, thủ tục hành chính giúp cho việc thực hiện nguyên tắc dân chủ trong quản lý; thể hiện trách nhiệm của nhà nước đối với nhân dân. Thứ bảy, thủ tục hành chính biểu hiện trình độ văn hoá, mức độ văn minh của nền hành chính. Thứ tám, nếu thiếu quy phạm thủ tục, các quy phạm vật chất khó được thực hiện. Tóm lại, thủ tục hành chính là chiếc cầu nối quan trọng giữa cơ quan