Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình Một cửa tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai nhằm đáp ứng yêu cầu giải quyết TTHC cho tổ chức, công dân thuận tiện, hiệu quả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình Một cửa tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THÀNH GIANG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THÀNH GIANG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRỊNH THANH HÀ HÀ NỘI, 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ đề tài "Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai" là công trình nghiên cứu của bản thân tôi cùng với sự giúp đỡ của Giảng viên hướng dẫn khoa học. Các số liệu trong luận văn là khách quan, trung thực, dựa trên kết quả nghiên cứu, thu thập tài liệu và các số liệu đã được công bố. Lào Cai, ngày tháng 5 năm 2018 Tác giả Vũ Thành Giang
LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn tập thể Lãnh đạo, Giảng viên và toàn thể cán bộ, viên chức đang công tác tại Học viện hành chính quốc gia. Nhờ sự giảng dạy và hướng dẫn tận tình của thầy cô đã giúp tôi tiếp cận, cập nhật, bổ sung những kiến thức quý báu, phục vụ tốt cho việc nghiên cứu cũng như công tác chuyên môn của bản thân. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc đến TS Trịnh Thanh Hà, người thầy đã dành nhiều thời gian và tâm huyết để truyền đạt cho tôi kinh nghiệm, phương pháp nghiên cứu, trình bày đề tài khoa học với tinh thần trách nhiệm cao. Thầy luôn hướng dẫn, động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Tôi chân thành cảm ơn đến Lãnh đạo Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, Phòng Nội vụ thành phố Lào Cai, Văn phòng HĐND & UBND thành phố Lào Cai và các đồng chí chuyên viên đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa học. Lào Cai, ngày tháng 5 năm 2018 Tác giả Vũ Thành Giang
DANH MỤC VIẾT TẮT - CCHC: Cải cách hành chính - CB, CC: Cán bộ, công chức - CCTTHC : Cải cách thủ tục hành chính - HĐND: Hội đồng nhân dân - XHCN : Xã hội chủ nghĩa - TTHC : Thủ tục hành chính - UBND : Uỷ ban nhân dân
DANH MỤC BIỂU THỐNG KÊ Biểu 2.1. Kết quả đăng ký kinh doanh qua các năm………………… …….71 Biểu 2.2. Kết quả đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài qua các năm…….76 Biểu 2.3. Kết quả cấp phép xây dựng nhà ở qua các năm………………….79
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 Chƣơng 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” CẤP HUYỆN ......................................................................................... 10 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính................................................................... 10 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính ................................................................... 10 1.1.2. Đặc điểm thủ tục hành chính ..................................................................... 12 1.1.3. Vai trò của thủ tục hành chính .................................................................. 14 1.1.4. Thẩm quyền ban hành thủ tục hành chính ................................................ 16 1.1.5. Phân loại thủ tục hành chính ..................................................................... 18 1.2. Cải cách thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện........................................................................................... 21 1.2.1. Một số quan niệm về cải cách thủ tục hành chính ................................... 21 1.2.2. Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện............. 27 1.2.3. Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện............. 27 1.3. Qúa trình thực hiện triển khai mô hình “Một cửa” cấp huyện..................... 34 1.3.1 Sự cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện ................................................................................................................... 37 1.3.2 Kinh nghiệm cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện ở một số địa phương ................................................................................. 39 Tiểu kết chƣơng 1 .............................................................................................. 45 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ....................................................................................... 46 2.1. Khái quát đặc điểm tình hình về thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. ............ 46
2.1.1. Cơ cấu tổ chức của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. .................. 47 2.1.2. Nguyên tắc làm việc của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. ......... 47 2.1.2. Mối quan hệ công tác của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. ....... 48 2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào Cai. ...................................................................................................................... 48 2.2.1. Nội dung về cải cách thủ tục hành chính . ................................................ 48 2.2.2. Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại UBND thành phố Lào Cai. ...................................................................................................................... 50 2.2.3. Những kết quả đạt được về cải cách thủ tục hành chính trên một số lĩnh vực ....................................................................................................................... 53 2.3. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai ............................................................................................... 55 2.3.1. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của bộ phận “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai ............................................................................................... 55 2.3.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai ................................................................................... 61 2.3.3. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính đối với một số lĩnh vực ............ 63 2.4. Một số thủ tục hành chính đang được UBND thành phố giải quyết............ 66 2.4.1. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đăng ký kinh doanh.............. 66 2.4.2. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đăng ký kết hôn có yếu tố người nước ngoài................................................................................................. 68 2.4.3. Cải cách thủ tục hành chính trong việc Cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ ở đô thị ................................................................................................... 74 2.5. Đánh giá, nhận xét chung ............................................................................. 77 2.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................... 77 2.5.2. Những hạn chế, tồn tại .............................................................................. 81 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế .............................................................. 82 Tiểu kết chƣơng 2 .............................................................................................. 84
Chƣơng 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI .......................................... 85 3.1. Phương hướng nhằm nâng cao hiệu cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai.................................................... 85 3.1.1. Chỉ đạo thống nhất việc thực hiệ ột cửa” và triển khai thực hiên mô hình “một cửa liên thông” .................................................................... 89 3.1.2. Xác định rõ vị trí, vai trò củ ột cửa”, “một cửa liên thông” trong việc giải quyết thủ tục hành chính ............................................................. 92 3.1.3. Phân công trách nhiệm các ban, ngành, bộ phận chuyên môn trong việc thực hiện mô hình “một cửa” “một cửa liên thông” ........................................... 93 3.1.3. UBND thành phố quan tâm chỉ đạo, không ngừng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình mới....................................................................................... 94 3.2. Các giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai ............................................................ 95 3.2.1. Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của các bộ phận, phòng ban thuộc UBND thành phố và các xã, phường........................ 95 3.2.2 . Lãnh đạo UBND thành phố cần chỉ đạo rà soát lại quy trình giải quyết thủ tục hành chính của các phòng ban chuyên môn theo hướng mỗi thủ tục hành chính chỉ giao cho một cấp giải quyết................................................................. 96 3.2.3.Xác định lại số lượng hợp lý các thủ tục hành chính thực hiện theo mô hình “một cửa” ................................................................................................... 97 3.2.4. Đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, mẫu hóa một số giấy tờ của thủ tục hành chính .......................................................... 98 3.2.5. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức; cải cách chế độ tiền lương và các chế độ đãi ngộ cho cán bộ, công chức làm việc ở Bộ phận “một cửa” . 100 3.2.6 Xây dựng bộ tiêu chí để giám sát, đánh giá hiệu quả làm việc của cán bộ công chức ở Bộ phận “một cửa” của UBND thành phố và Bộ phận “một cửa” của UBND các xã, phường................................................................................ 102
3.2.7.Đẩy mạ ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết các thủ tục hành chính ........................................................................................................ 104 3.2.8. Học tập, trao đổi kinh nghiệm điều hành hoạt độ ộ phận “một cửa” và “một cửa liên thông” vớ ịa phương ...................................... 106 Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................ 106 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 110
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn: Bước vào thời kỳ hội nhập phát triển kinh tế, để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các thành phần kinh tế và thu hút nguồn đầu tư nước ngoài thì cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hoá các khâu trong quá trình giải quyết công việc của cá nhân, tổ chức có một vai trò và ý nghĩa vô cùng quan trọng. Với mục đích đơn giản, công khai và minh bạch thủ tục hành chính nhằm đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội. ề . Nội dung quan trọng của cải cách hành chính là cải cách thủ tục hành chính, được coi là “khâu đột phá”, nhằm đơn giản hóa các thủ tục hành chính tối đa, tránh rườm rà gây lãng phí về kinh tế, thời gian và tìm ra được cách thức tổ chức, quy trình thực hiện các thủ tục hành chính một cách tối ưu nhất. Hiện nay thủ tục hành chính ở nước ta còn những nhược điểm: Hình thức đòi hỏi quá nhiều giấy tờ, gây phiền hà cho nhân dân; nặng nề, nhiều cửa, nhiều cấp trung gian, rườm rà, không rõ ràng về trách nhiệm; không phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mở cửa và hội nhập. Thủ tục hành chính thiếu thống nhất, thường bị thay đổi một cách tuỳ tiện, thiếu công khai, minh bạch. thức rõ những thiếu xót của thủ tục hành chính là nhược điểm lớn trong nền hành chính nhà nước, từ năm 1992 Thủ tướng chính phủ đã ban hành chỉ thị 220/CTT-TTg về việc quy định một số điểm trong quan hệ làm việc tại các ban ngành. Tiếp đó ngày 4/5/1994 chính phủ ban hành Nghị quyết 38/NQ-CP về cải cách một số bước thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ chức. Mục đích là đẩy mạnh hơn nữa quá trình cải cách thủ tục hành chính. Nội dung của Nghị quyết một mặt yêu cầu các cơ quan hành chính nhà nước tiếp tục thực hiện chỉ thị nói trên mặt khác đòi hỏi các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương theo thẩm quyền của mình rà soát, xem xét lại toàn bộ những 1
thủ tục hành chính đang áp dụng để giải quyết công viêc của công dân và tổ chức. Việc thực hiện cải cách TTHC theo mô hình “một cửa” tại các cơ quan HCNN, đặc biệt là cấp huyện là một trong những yêu cầu cấp thiết trong việc thực hiện Chương trình tổng thể CCHC của Chính phủ. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá hiệu quả thực hiện từ đó đề ra các giải pháp quản lý hiệu quả mô hình “một cửa” tại UBND cấp huyện có ý nghĩa quan trọng và thiết thực. Ngày 04/9/2003, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 181/2003/TTg về việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông đối với các cơ quan HCNN. Sau đó Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 22/2006/QĐ-TTg ngày 24/01/2006 về việc giao nhiệm vụ xử lý các vướng mắc, kiến nghị của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp về TTHC; Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ban hành Quy chế thực hiện mô hình “một cửa”, “một cửa liên thông liên thông” tại các cơ quan hành chính trong cả nướ - ế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Và UBND tỉnh Lào Cai ban hành Quyết định số 32/2015/QĐ- UBND ngày 16/7/2015 về việc ban hành Quy định thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Việc chọn UBND thành phố Lào Cai làm địa bàn khảo sát và đánh giá thực trạng công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa” để thực hiện luận văn này, tác giả còn có những lý do như sau: - Thứ nhất, Xác định rõ vị trí quan trọng và tinh thần trách nhiệm của thành phố biên giới trong quá trình hội nhập và phát triển của tỉnh Lào Cai và của Việt Nam, thành phố Lào Cai đã và đang phấn đấu xây dựng thành phố phát triển toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, xây dựng và củng cố hệ thống chính trị. Trong thời gian qua. UBND thành phố Lào Cai đã triển khai mô hình “Một cửa” tại một số lĩnh vực. Mặc dù là đơn vị 2
đi đầu trong toàn tỉnh trong thực hiện công tác cải cách hành chính dù đã đạt được những thành công nhất định, góp phần tháo gỡ những khó khăn, tồn tại trong công tác quản lý nhà nước tại một số lĩnh vực như: Tài nguyên, đất đai, xây dựng và cấp phép kinh doanh. - Thứ hai, Tác giả hiện nay đang làm việc tại phòng Nội vụ thành phố Lào Cai là cơ quan tham mưu UBND thành phố về công tác cải cách chính trên địa bàn thành phố nên việc thực hiện luận văn này tương đối thuận lợi, các số liệu được thống kê, khảo sát sát có tính thực tế và chính xác, đồng thời luận văn không chỉ là kết quả hoàn thành nhiệm vụ học tập mà còn đóng góp phần một phần nhỏ bé trong quá trình thực hiện cải cách hành chính nói chung và công tác cải cách thủ tục hành chính nói riêng tại địa phương. Với những lý do trên, học viên chọn đề tài nghiên cứu: "Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai" làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Cải cách hành chính, cải cách TTHC theo mô hình “một cửa” là đề tài đã và đang giành được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu, các nhà quản lý ở trong và ngoài nước. * Có thế kể tới một số công trình nghiên cứu tiêu biểu nhƣ sau: Ngày 10/01/2007, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 30/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án Đơn giản hoá thủ tục hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước giai đoạn 2007 - 2010 (gọi là Đề án 30). Với mục tiêu nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, đơn giản, công khai, minh bạch của thủ tục hành chính; tạo sự thuận lợi cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; góp phần phòng, chống tham nhũng và lãng phí. Đề án 30 khẳng định quyết tâm của Chính phủ tiến hành cải cách hành chính nhà nước, Đề án 30 là một điểm nhấn để cá nhân, tổ chức, nhà đầu tư trong và ngoài nước có lòng tin vào công cuộc đổi mới của Việt Nam. Đồng thời 3
với Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày 25 tháng 3 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc Thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính. - Nguyễn Xuân Phúc: “ Tiếp tục cải cách hành chính ở Việt Nam thời gian tới”. Tạp chí cộng sản tháng 12 năm 2013. Bài nghiên cứu, bàn về đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, tập trung triển khai dứt điểm các phương án đơn giản hóa thủ thủ tục hành chính theo nghị quyết 25 của Chính phủ và thực hiện các nhiệm vụ về cải cách thủ tục hành chính thuộc các đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệ [18]; - “Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn” do Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2002). Trong cuốn sách này, hai tác giả đã trình bày những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến TTHC được minh chứng bằng thực tiễn không chỉ trong TTHC ở nước ta mà cả một số nước trên thế giới [21] - “Cải cách Thủ tục hành chính” do Nguyễn Văn Thâm và Võ Kim Sơn biên soạn (Nxb Chính trị Quốc gia, 2003). Đã khẳng định cải cách thủ tục hành chính là một nội dung quan trọng trong cải cách hành chính nói chung và cải cách thể chế hành chính nói riêng. Ở Việt Nam hiện nay, cải cách thủ tục hành chính mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song vẫn còn hạn chế như: Số lượng thủ tục nhiều, chấp lượng thủ tục thấp, nhiều phiền hà trong giải quyết thủ tục hành chính, hiệu quả cải cách thủ tục chưa tốt. Để khắc phục những hạn chế này cần phải đẩy mạnh đơn giản hóa nội dung thủ tục hành chính, mở rộng liên thông thủ tục hành chính nhằm giảm bớt số lượng thủ tục hành chính, tăng cường tính phục vụ thực thi trong thủ tục hành chỉnh [22]; - Võ Kim Sơn trong “Cải cách nền hành chính nhà nước một quá trình tất yếu và liên tục” (Nxb Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2004) đã làm rõ quan điểm rằng cải cách nền hành chính nhà nước là một bộ phận quan trọng trong đường lối, chính sách đổi mới và là một trong giải pháp quan trọng , 4
bảo đảm thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, vì vậy cần sự kiên trì, quyết tâm; qua đó, xây dựng nhà nước ta thực sự là nhà nước xã hộ chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân [23] - Đào Trí Úc đã nghiên cứu và thực hiện cuốn sách “Đánh giá kết quả cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính ở nước ta” (Nxb Chính trị Quốc gia, 2008) tiếp tục mang lại cho độc giả tư duy tổng thể về phương hướng hành động trong công cuộc đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước tại đất nước ta, hướng tới một nền hành chính dân chủ, thuận tiện, công khai, minh bạch hơn [30]; - Lê Chi Mai, Từ mô hình "một cửa" một số giải pháp để cải cách dịch vụ hành chính công, Thông tin khoa học hành chính, số 3/2005. Nghiên cứu cho thấy, mô hình một cửa là một trong những giải pháp để cải cách dịch vụ hành chính công. Tuy nhiên, tác giả không đi sâu vào việc áp dụng mô hình một cửa tại cơ quan hành chính nhà nước mà tiếp cận với đối tượng chính là cải cách dịch vụ hành chính công [16]; * Ngoài ra còn hàng loạt các công trinh nghiên cứu, đề tài đã từng nghiên cứu những vấn đề liên quan đến cải cách hành chính nhà nƣớc nhƣ sau: - Luận văn Thạc sỹ của tác giả Trần Ngọc Quả (năm 2014) với đề tài luận văn "Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại Ủy ban nhân dân quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng" . Luận văn đã đề cập tới một số vấn đề lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông, thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng. Trên cơ sở đó, luận văn đã đưa ra giải pháp hoàn thiện cơ chế một cửa liên thông tại quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của luận văn chỉ đề cập tới quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng [20] - Luận văn Thạc sỹ của tác giả Trương Quang Vinh (2000) với đề tài luận văn “Cải cách hành chính theo cơ chế “một cửa, một dấu” tại cấp quận, huyện tại 5
thành phố Hồ Chí Minh”. Nội dung của đề tài nghiên cứu về CCHC theo cơ chế “một cửa, một dấu” tại UBND các quận, huyện của thành phố Hồ Chí Minh. Theo luận văn này, để thực hiện Nghị quyết số 38/CP ngày 04/5/1994 của Chính phủ về cải cách một bước TTHC, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã xây dựng Đề án kèm theo công văn số 2863/UB-NCVX ngày 27/9/1995 về việc thực hiện thí điểm mô hình “một cửa, một dấu” đối với UBND quận 1, quận 5 và huyện Củ Chi. Sau khi sơ kết đánh giá việc thực hiện, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã quyết định thực hiện CCHC theo cơ chế “một cửa, một dấu” ở tất cả các quận, huyện trên toàn thành phố [38]; - Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thị Ngọc Phượng (2000) với đề tài luận văn “Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa tại UBND thị xã Sóc Trăng - tỉnh Sóc Trăng”. Đây là đề tài tiên phong trong nghiên cứu cải cách TTHC theo mô hình một cửa tại UBND cấp huyện. Tuy nhiên Luận văn này được đánh giá là có phạm vi nghiên cứu hạn chế, cách trình bày các vấn đề còn chưa mang tính khái quát và phổ biến, do đó chưa mang ý nghĩa thực tiễn cao [19]; - Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn Sĩ Minh (2013) với đề tài luận văn "Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa và một cửa liên thông tại Ủy ban nhân cấp quận, thuộc thành phố Cần Thơ", Luận văn đã đề cập tới một số vấn đề lý luận về cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa và cơ chế một cửa liên thông, thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cấp quận, thành phố Cần Thơ. Đồng thời, luận văn đã đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cấp quận, thành phố Cần Thơ. Đối tượng của luận văn là các quận, có trình độ kinh tế xã hội tương đối phát triển và đồng đều [17]; - Luận văn Thạc sỹ của tác giả Phùng Việt Hưng (2014) với đề tài luận văn "Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá thực hiện chương trình cải cách hành chính ở cấp huyện trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc",. Luận văn nêu một cách khái quát về cải cách hành chính và đánh giá cải cách hành chính ở Việt Nam, thực trạng công tác đánh giá cải cách hành chính cấp huyện theo tiêu chí tại tỉnh Vĩnh 6
Phúc, trong đó có tiêu chí đánh giá bộ phận một cửa cấp huyện. Luận văn đưa ra giải pháp xây dựng và triển khai thực hiện bộ tiêu chí đánh giá thực hiện cải cách hành chính cấp huyện tại tỉnh Vĩnh Phúc. Luận văn đã đề cập tới đối tượng là cấp huyện, tỉnh Vĩnh Phúc nhưng nội dung đề cấp đến rộng và ở khía cạnh đánh giá cải cách hành chỉnh [14]; ững nghiên cứu này đã góp phần vào việc hình thành khung lý thuyết về cải cách hành chính và thủ tục hành chính, phân tích lý luận và thực tiễn về cải cách hành chính, thủ tục hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại quận, huyện của một số tỉnh, thành phố trong cả nước. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả sẽ kế thừa có chọn lọc một số ý tưởng trong các công trình nghiên cứu có liên quan, kết hợp với việc phân tích công tác Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai". Đây là đề tài đầu tiên được nghiên cứu ở cấp độ Luận văn Thạc sỹ Quản lý công 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích: Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai nhằm đáp ứng yêu cầu giải quyết TTHC cho tổ chức, công dân thuận tiện, hiệu quả. 3.2. Nhiệm vụ: + Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “một cửa”. + Thống kê số liệu, khảo sát và đánh giá tình hình thực hiện mô hình “một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai trong thời gian qua nhằm đánh giá, rút ra kinh nghiệm, bài học để áp dụng vào thực tiễn trong giai đoạn tiếp theo. + Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tại mô hình “một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 7
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” ở Uỷ ban nhân dân cấp huyện. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả tại Uỷ ban nhân dân thành phố Lào Cai. - Về thời gian: Từ năm 2013 đến hết tháng 12/2016 và định hướng đến năm 2020. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn. 5.1. Phương pháp luận: Đề tài luận văn thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và phép duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Trong luận văn này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Nhóm các phương pháp nghiên cứu tài liệu: Một số văn bản quy phạm pháp luật, tài liệu, giáo trình... - Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Phương pháp thống kê được ứng dụng thường xuyên trong thu thập và xử lý dữ liệu phục vụ nghiên cứu định lượng, đồng thời sử dụng phương pháp thống kê để tóm tắt thông tin nhằm hỗ trợ cho việc tìm hiểu rõ vấn đề nghiên cứu. Cụ thể là thu thập, thống kê những số liệu liên quan đến hoạt động bộ phận “Một cửa” . + Phương pháp phân tích - tổng hợp được sử dụng xuyên suốt luận văn này. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích - tổng hợp để tìm hiểu, xem xét những nghiên cứu trước đây về nội dung liên quan đến đề tài đã được tiến hành như thế nào, kết quả ra sao... Để từ đó rút ra những nhận xét về ưu điểm và hạn chế trong hoạt đông tiếp nhận và trả kết quả cũng như cơ chế phối hợp giữa ”Một cửa” và các phòng chuyên môn có liên quan. 8
+ So sánh cũng là một phương pháp được sử dụng phổ biến trong quá trình nghiên cứu đề tài. Dựa vào phương pháp so sánh, tác giả tìm ra những điểm giống nhau và khác nhau của những vấn đề cần nghiên cứu, qua đó giúp cho việc nhận xét, đánh giá vấn đề một cách toàn diện, khoa học và chính xác hơn. Tóm lại, việc chọn lọc, vận dụng những phương pháp nêu trên vào từng nội dung nghiên cứu sẽ giúp tác giả làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu cũng như đề xuất những giải pháp khả thi, phù hợp với mục đích nghiên cứu của đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Đề tài góp phần làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý, đồng thời, phân tích đánh giá công tác cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa”, qua đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai. Luận văn là tài liệu tham khảo cho cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ tại bộ phận “Một cửa” của UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục, Sơ đồ, Bảng biểu, Nội dung của luận văn còn bao gồm 03 chương: - Chương I: Cơ sở lý luận và pháp lý về thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” cấp huyện. - Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. - Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo mô hình “Một cửa” tại UBND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 9
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH, CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” CẤP HUYỆN 1.1. Khái quát về thủ tục hành chính 1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính Nói đến thủ tục là nói đến quy trình và cách thức giải quyết công việc. Trong thực tế để thực hiện hiệu quả một công việc nhất định cần tiến hành một loạt các hoạt động theo thứ tự trước sau và cách thức thực hiện từng bước theo những quy định chặt chẽ thống nhất. Trong nền hành chính nhà nước, để giải quyết các công việc cần phải tuân theo những thủ tục phù hợp. Những thủ tục này, theo nghĩa chung nhất “là phương thức, cách thức giải quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn” [6, Tr 05]; là những quy tắc, chế độ, phép tắc hay quy định chung phải tuân theo khi thực hiện một công việc nhất định. Theo đó, thủ tục hành chính (TTHC) “là một loại quy phạm pháp luật quy định trình tự về thời gian, không gian và là cách thức giải quyết công việc của cơ quan hành chính nhà nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân” [12, Tr.289]. TTHC “do các cơ quan nhà nước xây dựng và công bố để thực hiện chức năng quản ký của nền hành chính nhà nước đòi hỏi các cơ quan hành chính nhà nước có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó” [9, Tr 314]. Hoạt động của các cơ quan nhà nước cần phải tuân theo pháp luật, trong đó có các quy định về trình tự, cách thức sử dụng thẩm quyền của từng cơ quan để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ được giao. Khoa học pháp lý gọi đó là những quy phạm thủ tục. Quy phạm này quy định về các loại thủ tục trong hoạt động quản lý nhà nước, như: Thủ tục lập pháp, thủ tục tố tụng tư pháp, thủ tục hành chính. Thủ tục lập pháp là thủ tục làm Hiến pháp và làm 10