Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là trên cơ sở lý luận về chất lượng công chức ngành Thanh tra và thực trạng chất lượng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Luận văn đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA BOUN THANH SI MUN THA CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH BO KEO, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA BOUN THANH SI MUN THA CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH BO KEO, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN THỊ HỒNG HẢI HÀ NỘI, NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn này là chính là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Các số liệu, bảng biểu và nội dung nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc trích dẫn đầy đủ theo quy định. Ngƣời viết luận văn BOUN THANH SI MUN THA
LỜI CẢM ƠN Trong thời gian làm Luận văn, tác giả đã cố gắng tìm tòi và phát triển các cơ sở lý luận khoa học của các nhà khoa học, các tác giả có những điểm chung về vấn đề, tác giả chân thành cảm ơn ghi nhận. Ngoài ra, để hoàn thành Luận văn này, tác giả đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của ngƣời hƣớng dẫn; sự giảng dạy của các thầy giáo, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia; sự giúp đỡ của các Sở, ban ngành của tỉnh Bokeo, đặc biệt là sự giúp đỡ của Thanh tra tỉnh Bokeo; sự ủng hộ của đồng nghiệp, bạn bè. Tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. NGUYỄN THỊ HỒNG HẢI, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn cho tác giả, cảm ơn các cán bộ của Thanh tra tỉnh và đồng nghiệp đã cung cấp, hỗ trợ và giúp đỡ xử lý số liệu để tác giả hoàn thành bài Luận văn của mình./. Ngƣời viết luận văn BOUN THANH SI MUN THA
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA ................................................................................................................. 7 1.1. Công chức ngành thanh tra ................................................................................ 7 1.1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 7 1.1.2. Vị trí, vai trò của công chức ngành thanh tra.......................................... 13 1.1.3. Đặc điểm công chức ngành thanh tra ...................................................... 17 1.1.4. Tiêu chuẩn, nhiệm vụ của công chức ngành thanh tra........................... 18 1.2. Chất lƣợng công chức ngành thanh tra ........................................................... 23 1.2.1. Khái niệm ................................................................................................... 23 1.2.2. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng công chức ngành thanh tra ...................... 24 1.3 Những yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng công chức ngành thanh tra .......... 32 1.3.1. Hệ thống pháp luật, chính sách đối với công chức ngành thanh tra ..... 33 1.3.2. Công tác tuyển dụng công chức ngành thanh tra ................................... 33 1.3.3. Công tác đào tạo, bồi dƣỡngcông chức ngành thanh tra ....................... 33 1.3.4. Công tác sử dụng, đánh giá công chức ngành thanh tra ........................ 34 1.3.5. Chính sách tiền lƣơng, đãi ngộ................................................................. 34 1.3.6. Môi trƣờng làm việc.................................................................................. 35 Tiểu kết chƣơng 1......................................................................................................... 36 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH BO KEO, CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ................... 37 2.1. Khái quát về công chức ngành thanh tra tỉnh Bo keo ................................... 37 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội tỉnh Bo keo ....................................... 37
2.1.2. Đội ngũ công chức ngành thanh tra tỉnh Bokeo ..................................... 40 2.2. Thực trạng chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nƣớc cộng hòa dân chủ nhân dân Lào....................................................................................... 42 2.2.1. Về phẩm chất chính trị, đạo đức .............................................................. 42 2.2.2. Về kiến thức, trình độ ............................................................................... 44 2.2.3. Về kỹ năng ................................................................................................. 46 2.2.4. Về thái độ ................................................................................................... 49 2.2.5. Về kết quả thực hiện công vụ ................................................................... 50 2.3. Đánh giá chung về chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, Lào55 2.3.1. Ƣu điểm và nguyên nhân.......................................................................... 55 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế ............................................................ 63 Tiểu kết chƣơng 2......................................................................................................... 70 Chƣơng 3. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH BO KEO, CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO....................................................................................................... 71 3.1. Quan điểm nâng cao chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo.. 71 3.1.1. Nâng cao chất lƣợng công chức nganh thanh tra cần phải bám sát vào các quan điểm của Đảng Nhân dân cách mạng Lào về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ....................................................................................................... 71 3.1.2. Nâng cao chất lƣợng công chức nganh thanh tra cần căn cứ vào định hƣớng phát triển của ngành thanh tra................................................................. 71 3.13. Nâng cao chất lƣợng công chức nganh thanh tra cần gắn với cải cách hành chính, đổi mới cơ chế hoạt động của ngành thanh tra............................. 72 3.1.4. Nâng cao chất lƣợng công chức nganh thanh tra cần tính đến hệ thống giải pháp đồng bộ nhằm đảm bảo công chức ngành thanh tra vừa có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt vừa có kiến thức, trình độ và kỹ năng nghiệp vụ, thái độ thực thi công việc .................................................................................... 72
3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo73 3.2.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về thanh tra và tiêu chuẩn công chức thanh tra tỉnh ......................................................................................................... 73 3.2.2. Tăng cƣờng giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức công vụ cho công chức thanh tra tỉnh ............................................................................................... 74 3.2.3. Hoàn thiện công tác cán bộ đối với công chức thanh tra tỉnh ............... 76 3.2.4. Đãi ngộ xứng đáng đối với công chức thanh tra tỉnh............................. 85 Tiểu kết chƣơng 3......................................................................................................... 89 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 93
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Số lƣợng công chức ngành thanh tra Bokeo................................... 40 Bảng 2.2. Cơ cấu thanh tra viên của tỉnh Bokeo............................................. 41 Bảng 2.3. Trình độ chuyên môn của công chức thanh tra tỉnh Bokeo............ 44 Bảng 2.4. Trình độ lý luận chính trị và kiến thức quản lý nhà nƣớc của thanh tra tỉnh Bokeo (đơn vị tính: ngƣời) ................................................. 45
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Đội ngũ cán bộ công chức có vị trí, vai trò quan trọng trong nền hành chính nhà nƣớc của bất kỳ quốc gia nào, họ không chỉ là yếu tố cấu thành mà còn là yếu tố mang tính quyết định. Nền hành chính phát triển hay lạc hậu là phụ thuộc và chất lƣợng, năng lực của đội ngũ này. Thanh tra là lực lƣợng đặc biệt trong đội ngũ cán bộ công chức, bởi họ là những ngƣời kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ pháp luật. Cá nhân, tổ chức không thực hiện đúng quy định của pháp luật, lực lƣợng thanh tra có những biện pháp xử lý.Chính vì thanh tra có vị trí, vai trò đặc biệt nên chất lƣợng của đội ngũ này rất quan trọng, nó tác động mạnh mẽ đến chất lƣợng hoạt động của đội ngũ thanh tra. Ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của đội ngũ công chức ngành thanh tra,Đảng và Chính phủ nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào rất quan tâm tới đội ngũ này. Nhiều văn bản pháp luật đã đƣợc ban hành thể hiện đƣợc vai trò cũng nhƣ vị trí của đội ngũ công chức nói chung và công chức ngành thanh tra nói riêng nhƣ: Luật Cán bộ, công chức năm 2015; Nghị quyết số 171/NQ- TTg ngày 11/11/1993 về quy chế công chức Lào; Luật Thanh tra nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào năm 2007; Quyết định số 941/TTr-CP ngày 17 tháng 10 năm 2007 của tổng Thanh tra về quy tắc ứng xử của công chức thanh tra. Vì vậy, trong thực tiễn những năm qua đội ngũ này có nhiều chuyển biến tích cực.Về chất lƣợng, phần lớn đội ngũ công chức hiện đang công tác đã đƣợc rèn luyện, thử thách qua quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng đất nƣớc có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với sự nghiệp cách mạng. Kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực hoạt động thực tiễn của đội ngũ công chức từng bƣớc đƣợc nâng cao về mọi mặt, góp phần tích cực vào thành công của sự nghiệp đổi mới đất nƣớc trong giai đoạn vừa qua. Tuy nhiên, ngành thanh tra tỉnh Bo keo chƣa có đội ngũ công chức 1
thanh tra ổn định và chuyên nghiệp. Trình độ và năng lực của đội ngũ công chức thanh tra chƣa ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ, còn bất cập về nhiều mặt nhƣ tri thức và năng lực thực thi nhiệm vụ cũng nhƣ khả năng vận dụng khoa học công nghệ hiện đại trong công tác còn rất hạn chế. Số công chức đào tạo mới có đủ trình độ chuyên môn nhƣng lại thiếu kinh nghiệm và ứng xử trong lĩnh vực thanh tra. Chất lƣợng đội ngũ công chức thanh tra chƣa đồng đều, trình độ năng lực thực tế chƣa tƣơng xứng với văn bằng. Bên cạnh đó, tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật của một bộ phận công chức còn yếu, phong cách làm việc chậm đổi mới; tinh thần phục vụ nhân dân chƣa cao, số lƣợng, cơ cấu đội ngũ công chức chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu trƣớc mắt và lâu dài; tình trạng hẫng hụt giữa các thế hệ công chức còn phổ biến; thiếu đội ngũ công chức nòng cốt kế cận có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao đặc biệt là thanh tra ở tuyến huyện. Mặt khác, (bổ sung thêm lý do là các văn bản pháp luật, chính sách và hoạt động thực tiễn nhằm nâng cao chất lƣợng … còn hạn chế) Xuất phát từ tình hình thực tế trên, với mong muốn đóng góp một số giải pháp cho vấn đề này, tác giả chọn vấn đề “Chất lượng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” làm đề tài nghiên cứu luận văn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Vấn đề chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và ngành thanh tra nói riêng có nhiều công trình nghiên cứu: - Sách của đồng tác giả Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phƣơng (xuất bản năm 2005) với tên “Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ công chức” do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản. Trong công trình này, các tác giả đã lý giải cơ sở lý luận và thực tiễn trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức ở Việt Nam. - Luận văn của Khăm Chăn Khăm Vông Chay năm 2006 với đề tài 2
“Giải pháp nâng cao năng lực quản lý của cán bộ chủ chốt tỉnh Phong Sa Ly”. Luận văn đã đánh giá năng lực của đội ngũ cán bộ chủ chốt tỉnh Phong Sa Ly, trên cơ sở đó, luận văn đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ này. - Bài “Vấn đề công vụ và trách nhiệm công vụ trong luật cán bộ, công chức” của tác giả Trần Anh Tuấn đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc, Số 11/2009. Tác giả giải thích công vụ và trách nhiệm công vụ, nêu thực trạng và định chế trách nhiệm công vụ trong Luật Cán bộ, công chức năm 2008 của Việt Nam. Trên cơ sở đó, tác giả đƣa ra các nội dung cần chú ý về trách nhiệm công vụ khi triển khai thực hiện Luật Cán bộ, công chức. - Luận văn của Chanxi Sengxomphu với đề tài “Nâng cao chất lƣợng hoạt động của Ủy ban kiểm tra Đảng và Nhà nƣớc cấp tỉnh ở Phong Sa Ly hiện nay”, luận văn bảo vệ năm 2001 tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn đã đánh giá chất lƣợng đội ngũ cán bộ của Ủy ban kiểm tra Đảng và Nhà nƣớc cấp tỉnh ở Phong Sa Ly, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp để nâng cao chất lƣợng hoạt động của Ủy ban kiểm tra Đảng và Nhà nƣớc cấp tỉnh ở Phong Sa Ly. - Luận văn của Nguyễn Thanh Thủy với đề tài Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định năm 2017 tại Học viện Hành chính Quốc gia. Trong bài tác giả đã đƣa ra những đặc điểm của thanh tra chuyên ngành ở một lĩnh vực hẹp hơn, đó là vấn đề nội vụ, về công tác cán bộ ở cấp tỉnh. Qua tìm hiểu giúp ích cho việc tiếp cận các thuật ngữ về thanh tra và có sự phân biệt giữa thanh tra chuyên ngành và thanh tra nhà nƣớc nói chung, cũng qua bài Luận mà có thể tham khảo các giải pháp nâng cao chất lƣợng cán bộ công chức ngành thanh tra nói chung. Mặc dù có nhiều đề tài liên quan đến vấn đề thanh tra, nhƣng chƣa có đề tài nào trực tiếp đề cập tới công tác nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ 3
công chức thanh tra tỉnh Bo keo, chính vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài, hy vọng sẽ mang lại cái nhìn tổng quan nhất và góp phần vào việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ công chức thanh tra tỉnh Bo keo trong thời gian tới 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích - Trên cơ sở lý luận về chất lƣợng công chức ngành Thanh tra và thực trạng chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Luận văn đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu, đề tài tập trung nghiên cứu những nhiệm vụ sau đây: - Nhiệm vụ cụ thể trong công tác thanh tra là cung ứng các dịch vụ công liên quan đến công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại liên quan. - Hệ thống hóa và làm rõ lý luận về chất lƣợng công chức ngành thanh tra. - Đánh giá thực trạng chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, từ đó chỉ ra đƣợc những ƣu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo keo, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu chất lƣợng công chức ngành thanh tra. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về nội dung: Luận văn nghiên cứu chất lƣợng công chức ngành thanh tra thông qua các tiêu chí cơ bản nhƣ: Phẩm chất chính trị, đạo đức; Kiến thức, trình độ; Kỹ năng; Thái độ và kết quả thực thi công vụ của 4
công chức ngành thanh tra. - Phạm vi thời gian: Từ năm 2015 đến nay; - Phạm vi không gian: Nghiên cứu chất lƣợng công chức ở thanh tra tỉnh Bokeo và thanh tra các huyện thuộc ngành dọc ở thanh tra tỉnh). 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn 5.1.Phương pháp luận: Luận văn nghiên cứu trên cơ sở học thuyết Mác-Lênin với phƣơng pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu: Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu, Luận văn sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu sau: + Phƣơng pháp thu thập, xử lý thông tin: sử dụng để thu thập thêm thông tin liên quan, kiểm định các kết quả nghiên cứu của tác giả + Phƣơng pháp thống kê: Thống kê các số liệu có liên quan đến vấn đề để có cái nhìn tổng quát. Ngoài ra, luận văn sửdụng phƣơng pháp phân tích, so sánh sử dụng để phân tích số liệu thống kê phục vụ việc xém xét chất lƣợng công chức, số lƣợng công chức và cơ cấu tuổi, giới tính trong đội ngũ công chức ngành thanh tra; phân tích và so sánh chất lƣợng công chức nói chung và chất lƣợng công chức ngành thanh tra nói riêng 6. Ý nghĩa của luận văn - Luận văn góp phần làm rõ và bổ sung cơ sở lý luận về chất lƣợng công chức nói chung và công chức ngành thanh tra nói riêng. - Luận văn là tài liệu tham khảo cho các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu hoạch đinh chính sách nằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức ngành thanh tra tỉnh Bo keo, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. - Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo dùng trong học tập và giảng dạy 5
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, luận văn có 3 chƣơng. Chƣơng 1. Cơ sở khoa học về chất lƣợng công chức ngành thanh tra Chƣơng 2. Thực trạng chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo keo, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Chƣơng 3. Quan điểm giải pháp nâng cao chất lƣợng công chức ngành thanh tra tỉnh Bo Keo, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào 6
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƢỢNG CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA 1.1. Công chức ngành thanh tra 1.1.1. Khái niệm a, Thanh tra Theo Từ điển tiếng Việt “Thanh tra là kiểm soát, xem xét tại chỗ việc làm của địa phƣơng, cơ quan, xí nghiệp”. Với nghĩa này, Thanh tra bao hàm nghĩa kiểm soát nhằm xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái với quy định. Thanh tra thƣờng đi kèm với một chủ thể nhất định: “Ngƣời làm nhiệm vụ thanh tra”, “Đoàn thanh tra” và “đặt trong phạm vi quyền hành của một chủ thể nhất định”. Theo kết quả nghiên cứu Đề tài khoa học độc lập cấp nhà nƣớc “Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc” do TS. Trần Đức Lƣợng làm chủ nhiệm thì khái niệm thanh tra đƣợc xác định: Thanh tra là một chức năng thiết yếu của quản lý nhà nƣớc, là hoạt động kiểm tra, xem xét việc làm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân; thƣờng đƣợc thực hiện bởi một cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục do pháp luật quy định, nhằm kết luận đúng, sai, đánh giá ƣu điểm, khuyết điểm, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa, xử lý các vi phạm, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cƣờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nƣớc, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Theo Từ điển Luật học thì “thanh tra” là sự tác động của chủ thể đến đối tƣợng đã và đang thực hiện thông qua đƣợc giao nhằm đạt đƣợc mục đích nhất định”. Ở Việt Nam, lần đầu tiên khái niệm thanh tra đƣợc định nghĩa trong 7
Luật Thanh tra năm 2004 dƣới khái niệm thanh tra nhà nƣớc. Theo đó, thanh tra nhà nƣớc là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan quản lý nhà nƣớc đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự quản lý theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục đƣợc quy định trong Luật này và các quy định khác của pháp luật. Thanh tra nhà nƣớc bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Luật Thanh tra năm 2010 thay thế cho Luật Thanh tra năm 2004 cũng đƣa ra định nghĩa tƣơng tự: Thanh tra nhà nƣớc là việc xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan quản lý nhà nƣớc có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Luật Thanh tra năm 2007 định nghĩa: Thanh tra là sự giám sát, thu thập thông tin, bằng chứng về việc tổ chức thực hiện chính sách, nhiệm vụ trách nhiệm của tổ chức và cá nhân trong cơ quan hành chính nhà nƣớc để xem xét, đánh giá nhận xét kết quả tổ chức thực hiện công việc đó. Đồng thời đề xuất phƣơng hƣớng và biện pháp cho cơ quan hữu quan giải quyết kết quả của việc thanh tra theo luật định. Nhƣ vậy có thể thấy, khái niệm về thanh tra của Việt Nam và Lào cơ bản là giống nhau trên góc nghiên cứu cũng nhƣ thực tiễn. Từ những quan điểm, sự phân tích nên trên, tác giả cho rằng khái niệm thanh tra đƣợc hiểu nhƣ sau: Thanh tra có tính chất nhà nước của cơ quan quản lý cấp trên đối với cơ quan, tổ chức và cá nhân cấp dưới do tổ chức thanh tra thực hiện. Có trách nhiệm thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhằm phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa và xử lý vi phạm, góp phần thúc đẩy hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. 8
Đó là khái niệm về thanh tra, còn ngành thanh tra tác giả cũng cho rằng đó là hệ thống các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra. Trong đó, hệ thống cơ quan thanh tra bao gồm Thanh tra hành chính và cơ quan đƣợc giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. - Thanh tra Chính phủ là cơ quan ngang Bộ của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nƣớc về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nƣớc; thực hiện hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Thanh tra Chính phủ có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nƣớc do Thủ tƣớng Chính phủ quyết định thành lập; Thanh tra vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lí của nhiều bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra sau thanh tra của Bộ trƣởng, Thủ trƣởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh khi cần thiết; Thanh tra vụ việc khác do Thủ tƣớng giao. - Thanh tra Bộ và cơ quang ngang Bộ có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của bộ; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nƣớc do Bộ trƣởng quyết định thành lập; Thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý nhà nƣớc của ngành, lĩnh vực do bộ phụ trách; Kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra của Thủ trƣởng cơ quan đƣợc giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc bộ… 9
- Thanh tra Tỉnh có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của sở, của Ủy ban nhân dân cấp huyện; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nƣớc do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập; Thanh tra vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm của nhiều sở, Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao. - Thanh tra Sở có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Xây dựng kế hoạch thanh tra trình giám đốc sở phê duyệt; Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của sở. - Thanh tra Huyện có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc phức tạp, có liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giao b, Công chức: Cán bộ, công chức là “rƣờng cột” của bộ máy nhà nƣớc, là những ngƣời trực tiếp tổ chức và vận hành đồng bộ, có hiệu lực và hiệu quả bộ máy đó. Trong các cơ quan hành chính nói chung, ở Cộng a dân chủ nhân dân Lào nói riêng, cán bộ, công chức là nguồn nhân lực chủ yếu, trong đó đa số đội ngũ cán bộ, công chức giữ các chức vụ khác nhau. Công chức là một khái niệm mang tính lịch sử, nội dung của nó phụ thuộc rất nhiều vào đặc điểm của mỗi quốc gia. Thậm chí trong một quốc gia, thuật ngữ này cũng mang những nội dung khác nhau, ở từng thời kỳ phát triển khác nhau, song nhìn chung, các nƣớc đều giới hạn công chức trong phạm vi bộ máy hành chính nhà nƣớc. Những ngƣời hoạt động do bầu cử, hoạt động kinh doanh không phải là công chức. 10
Khái niệm công chức lần đầu đƣợc nêu trong Nghị quyết số 171/NQ- TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về “Quy chế công chức Lào” do Khăn Tay SI PHĂN DONE ký (có hiệu lực từ ngày 11 tháng 11 năm 1993). Tại điều 2 Quy chế công chức Lào định nghĩa: “Công dân Lào đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm giữ một chức vụ thƣờng xuyên trong một cơ sở Nhà nƣớc ở Trung ƣơng hay địa phƣơng, ở trong nƣớc hay ngoài nƣớc đã đƣợc xếp vào một ngành, hƣởng lƣơng do ngân sách Nhà nƣớc cấp gọi là công chức”. Theo quy chế này, phạm vi công chức còn khá hẹp (là ngƣời làm công ăn lƣơng trong các cơ quan chính phủ), song do điều kiện chiến tranh nên thực tế nghị quyết chƣa đƣợc thực hiện. Sau thời gian dài, khái niệm công chức không đƣợc đề cập đến, trong cơ chế hành chính tập trung quan liêu bao cấp, chúng ta có phạm trù “cán bộ công nhân viên chức nhà nƣớc” đây là tập hợp tất cả những ngƣời đƣợc tuyển dụng vào biên chế làm việc trong các cơ quan, tổ chức nhà nƣớc, trong các tổ chức của đảng và trong các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội. Tuy nhiên đội ngũ công chức có đặc điểm riêng: Công chức là ngƣời làm việc chuyên môn, có tính chất lâu dài và ổn định trọng bộ máy nhà nƣớc. Về khái niệm “cán bộ”. Từ năm 1993 trở đi khái niệm cán bộ đƣợc sử dụng đó là: Ngƣời có trình độ trung cấp trở lên đƣợc giao giữ một nhiệm vụ lâu dài trong các cơ quan nhà nƣớc, trong các tổ chức chính trị - xã hội, trong các doanh nghiệp Nhà nƣớc và sĩ quan trong lực lƣợng vũ trang nhân dân. Cán bộ đƣợc hình thành nên do bầu cử, tuyển dụng, bổ nhiệm, phân công công tác khi tốt nghiệp các trƣờng trung cấp và đại học. Cán bộ đƣợc phân biệt khác với công nhân về vị trí làm việc và trình độ. Có 6 loại cán bộ: + Các nhà hoạt động chính trị; + Ở các cơ quan hành chính sự nghiệp nhà nƣớc; 11
+ Trong các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội; + Trong các doanh nghiệp nhà nƣớc; + Trong các lực lƣợng vũ trang (sĩ quan); + Cán bộ bản. Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2015, cán bộ, công chức là những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch công chức, viên chức hoặc đƣợc giao giữ một nhiệm vụ thƣờng xuyên trong các cơ quan nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, đƣợc hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc, chịu sự giám sát của nhân dân và chịu trách nhiệm của pháp luật. Theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2015 bao gồm: + Những ngƣời do bầu cử để đảm nhiệm chức vụ theo nhiệm kỳ trong cơ quan nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) ở quận, huyện, thị xã (sau đây gọi chung là cấp huyện). + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc đƣợc giao nhiệm vụ thƣờng xuyên làm việc trong tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng cấp tỉnh, cấp huyện; + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng bổ nhiệm vào một ngạch công chức hoặc đƣợc giao giữ một công vụ thƣờng xuyên trong các cơ quan nhà nƣớc ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; + Nhũng ngƣời đƣợc tuyển dụng bổ nhiệm vào một ngạch viên chức hoặc bao giữ một nhiệm vụ thƣờng xuyên trong đơn vị sự nghiệp của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; + Thẩm phán Tòa án nhân dân, kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân. + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc đƣợc giao nhiệm vụ thƣờng xuyên làm việc trong cơ quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân, mà không phải là sĩ quân, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, 12