Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đánh giá công chức cấp xã huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu góp phần làm rõ cơ sở khoa học về đánh giá công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng trong thực thi công vụ; vận dụng trong đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện công tác đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đánh giá công chức cấp xã huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ HỒNG DIỆP ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. HOÀNG VĂN CHỨC HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ HỒNG DIỆP ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. HOÀNG VĂN CHỨC HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. 01 ăm 2018 Tác giả Vũ Thị Hồng Diệp
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm trân trọng nhất, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới Ban Giám đốc, các thầy, cô giáo, đồng nghiệp tại Học viện Hành chính quốc gia đã giúp đỡ và tạo điều kiện trong thời gian tôi học tập và nghiên cứu tại Học viện. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Hoàng Văn Chức, người đã tận tình hướng dẫn và đóng góp những ý kiến quý báu trong quá trình tôi thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn tới tất cả các đồng nghiệp, bạn bè và người thân đã luôn động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn đúng thời gian quy định. Tác giả Vũ Thị Hồng Diệp
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC MỤC LỤC BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ ..10 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn ............................................10 1.1.1. Chính quyền cấp xã ....................................................................... 10 1.1.2. Công vụ và hoạ đ ng công vụ ...................................................... 12 1.1.3. Cán b , công chức......................................................................... 14 1.1.4. Công chức cấp xã .......................................................................... 21 1.1.5. Đ ........................................................................................ 22 1.2. Đánh giá công chức cấp xã..............................................................................23 1.2.1. Khái niệm ...................................................................................... 23 1.2.2. Nhữ qu định pháp lý về đ c b , công chức và công chức cấp xã.............................................................................................. 24 1.2.3. Nguyên tắc că cứ, thờ đ ểm và n i dung đ cô c ức cấp xã ............................................................................................................. 30 1.3. Sự cần thiết và những yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá công chức cấp xã ..33 1.3.1. Sự cần thiết .................................................................................... 33 1.3.2. Những yếu tố ả ưở đế đ h giá công chức cấp xã............ 36 1.4. Kinh nghiệm đánh giá công chức cấp xã ở một số địa phương và bài học cho huyện Ba Vì ......................................................................................................39 1.4.1. Kinh nghiệm của m t số địa p ươ ............................................ 39 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho huyện Ba Vì .......................................... 43 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 46
Chương 2 THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .................................................... 48 2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội ....................48 2.1.1. Về vị rí v đ ều kiện tự nhiên ....................................................... 48 2.1.2. Về kinh tế ....................................................................................... 50 2.1.3. Về xã h i ........................................................................................ 52 2.2. Công chức cấp xã của huyện Ba Vì................................................................53 2.2.1. Về số lượng.................................................................................... 53 2.2.2. Về chấ lượng ................................................................................ 54 2.2.3. Về cơ cấu ....................................................................................... 57 2.2.4. Nhận xét thực trạ đ i ngũ công chức cấp xã huyện Ba Vì........ 59 2.3. Thực trạng đánh giá công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội ............................................................................................................... 62 2.3.1. Chủ thể đố ượ đ ......................................................... 62 2.3.2. Mục đíc , yêu cầu đ .......................................................... 63 2.3.3. Nguyên tắc đ ..................................................................... 64 2.3.4. N du êu c í đ ........................................................... 65 2.3.5. Qu rì đ ........................................................................ 66 2.3.6. P ươ p pđ .................................................................. 68 2.3.7. Kết quả đ ........................................................................... 68 2.4. Nhận xét về thực trạng đánh giá công chức trong cơ quan hành chính cấp xã ở huyện Ba Vì .....................................................................................................72 2.4.1. Kết quả đạ được ........................................................................... 72 2.4.2. Hạn chế ......................................................................................... 73 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .................................................. 77 Tiểu kết Chương 2 ......................................................................................... 82 Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .. 84
3.1. Quan điểm của Đảng về công chức và đánh giá công chức.........................84 3.1.1. Qua đ ểm về đ ũ cô c ức .................................................. 84 3.1.2. Qua đ ểm về đ cô c ức ................................................ 86 3.1.3. Qua đ ểm về đ cô c ức cấp xã .................................... 89 3.2. Giải pháp hoàn thiện đánh giá công chức cấp xã huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.......................................................................................................................92 3.2.1. Hoàn thiện thể chế về đ cô c ức cấp xã ....................... 92 3.2.2. Hoàn thiện tổ chức và xây dự đ ũ cô c ức làm nhiệm vụ đ của Ủy ban nhân dân huyện..................................................... 93 3.2.3. Nâng cao trách nhiệm của ườ đứ đầu ................................. 95 3.2.4. Xây dựng b tiêu chí đ ...................................................... 97 3.2.5. Hoàn thiệ p ươ p pđ công chức cấp xã tại huyện Ba Vì ........................................................................................................... 100 3.2.6. Sử dụng kết quả đ công chức rê địa bàn huyện Ba Vì . 106 3.2.7. Tă cường giám sát, kiểm tra việc thực hiệ đ công chức rê địa bàn huyện Ba Vì....................................................................... 109 3.3. Khuyến nghị....................................................................................................111 3.3.1. Với c c cơ qua Tru ươ ...................................................... 111 3.3.2. Với B N i vụ .............................................................................. 112 3.3.3. Với thành phố Hà N i ................................................................. 113 Tiểu kết Chương 3 ......................................................................................... 117 KẾT LUẬN .................................................................................................. 119 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 121 PHỤ LỤC..................................................................................................125
MỤC LỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Phân biệt cán b , công chức, viên chức ......................................... 19 Sơ đồ 1.2. Mô ì đ cô c ức cấp xã eo p ươ p p 3600 ở Đ Nẵng ................................................................................................................ 40 Bả 2.1: Trì đ chuyên môn của công chức cấp xã ở huyệ Ba Vì ăm 2016 ................................................................................................................. 54 Bả 2.2: Trì đ lý luận chính trị của công chức cấp xã ở huyệ Ba Vì ăm 2016 ................................................................................................................. 56 Bả 2.3. Cơ cấu công chức cấp xã huyệ Ba Vì eo đ tuổ ăm 2016 ...... 57 Bả 2.4: Cơ cấu giới tính của công chức cấp xã theo từng chức danh ........ 58 Sơ đồ 2.5. Sơ đồ qu rì c c bước đ cô c ức xã.......................... 67 Bảng 2.6. Kết quả đ p â loại công chức cấp xã tại huyện Ba Vì từ ăm 2010 đế ăm 2016 ................................................................................. 69
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Công cuộc cải cách hành chính bắt đầu từ năm 1995 đến nay đã đạt được nhiều thành tựu lớn, đóng góp vào thành công của sự phát triển kinh tế thị trường của nước ta. Trong quá trình thực hiện cải cách hành chính, công chức vừa là những người trực tiếp tiến hành cải cách hành chính, lại vừa là nội dung, cũng là đối tượng của công cuộc cải cách hành chính. Vì vậy, việc xây dựng đội ngũ công chức nhà nước vừa có trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cao, vừa giác ngộ chính trị, có tinh thần trách nhiệm, tận tuỵ công tâm, vừa có đạo đức khi thực thi công vụ trong thời đại ngày nay, ngày càng được đặt lên một vị trí cao hơn. Tuy nhiên, nhìn chung “năng lực, phẩm chất, ý thức, kỷ cương, kỷ luật của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế” chưa ngang tầm với thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước” (Nghị quyết Quốc hội khóa XIII về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020). Có nhiều nguyên nhân tạo nên thực trạng này, mà trong đó có những nguyên nhân xuất phát từ những yếu kém trong công tác đánh giá công chức, trong công tác quản lý nhân sự tại mỗi cơ quan hành chính nhà nước. Cơ sở khoa học của công tác đánh giá công chức chưa được quan tâm, nhất là trong điều kiện nhà nước có sự chuyển đổi vai trò trong nền kinh tế thị trường. Cho đến nay, dù đã có những hướng dẫn cụ thể về công tác đánh giá, tuy nhiên, hiệu quả của việc đánh giá công chức chưa cao. Về thực chất công tác đánh giá chưa phản ánh đúng năng lực, trình độ công chức trong nhiều trường hợp. Việc thiếu một cơ chế đánh giá công chức thoả đáng hiện nay đã không có được tác dụng khuyến khích, động viên những người làm việc có hiệu quả, đồng thời đã bao che, dung túng cho sự chây lười, làm việc thiếu nghiêm túc. Đây cũng là một lý do gây nên hiện tượng thất nghiệp trá hình trong cơ quan 1
hành chính nhà nước hiện nay và không tạo ra cơ sở để thực thi chính sách tiền lương dựa trên tài năng và sự cống hiến, dẫn đến sự kém hiệu quả của nền hành chính nhà nước. Đánh giá công chức là vấn đề hệ trọng, phức tạp và khó khăn. Trong những năm gần đây, đánh giá công chức ngày càng được coi trọng. Đánh giá chính xác công chức là một yếu tố quan trọng phát huy nội lực trong các cơ quan nhà nước. Có thể nói, đây là một trong những khâu quan trọng nhất của công tác quản lý công chức và cũng là một khâu cần phải đổi mới cách thức thực hiện nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước. Công chức cấp xã là nhân tố giữ vai trò nòng cốt quyết định chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở nói chung và bộ máy chính quyền cơ sở nói riêng. Trong hệ thống hành chính nhà nước, chính quyền địa phương cấp xã là bộ phận cấu thành không thể thiếu và giữ vị trí quan trọng. Hoạt động của công chức cấp xã là cầu nối trực tiếp giữa hệ thống chính trị, chính quyền với người dân, gần dân nhất và làm việc thường xuyên với nhân dân, tổ chức vận động nhân dân thực hiện đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, khai thác mọi tiềm năng ở địa phương để phát triển kinh tế - xã hội…. Năng lực quản lý, điều hành của công chức cấp cơ sở ảnh hưởng trực tiếp đếm sự phát triển kinh tế - xã hội của nhân dân địa phương. Như vậy, để nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã thì trước tiên, công tác đánh giá công chức cần được chú trọng hơn nữa để vừa tạo động lực làm việc, vừa tạo được cơ chế quản lý một cách hợp lý và chuyên nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi công vụ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong những năm gần đây, vấn đề đánh giá cán bộ, công chức đang là vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, đặc biệt là trong giai đoạn đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước hiện nay. Hiện nay đã có nhiều đề tài, 2
công trình khoa học, luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ, cử nhân, các bài viết nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau cả trong và ngoài nước về vấn đề này, cụ thể như sau: 2.1. Các sách nghiên cứu khoa học có liên quan - PGS.TS Nguyễn Đăng Dung, Nhà xuất bản Đồng Nai, 1997: “Tổ chức chính quyề ước ở địa p ươ ”. Nội dung cuốn sách này đề cập tới vấn đề tổ chức bộ máy chính quyền nhà nước, trong đó có tổ chức bộ máy UBND cấp xã.. - Học viện Hành chính Quốc gia, NXB Kỹ thuật, Hà Nội, 2006: “Giáo trình quản lý nhân sự trong cơ quan hành chính nhà ước”. Cuốn sách này cung cấp kiến thức về quản lý nguồn nhân lực, quản lý công chức trong cơ quan hành chính nhà nước. - Trường Đại học Lao động - Xã hội, PGS.TS Nguyễn Tiệp, NXB Lao động - xã hội Hà Nội, 2008: “Giáo trình Nguồn nhân lực”. Nội dung của cuốn sách bàn về một số khái niệm cơ bản về nguồn nhân lực, các vấn đề lý luận và thực tiễn của nguồn nhân lực, các yếu tố ảnh hưởng, số lượng, chất lượng, cơ cấu nguồn nhân lực, giải pháp nhằm thúc đẩy sự hình thành và phát triển nguồn nhân lực. - Cuốn sách “Pháp luật về cán b , công chức chính quyền cấp xã ở Việt Nam hiện nay - những vấ đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Nguyễn Minh Sản chủ biên do NXB Chính trị - Hành chính phát hành năm 2008 - Sách chuyên khảo: “X c định tiêu chuẩ v p ươ p p đ chính quyền cấp xã trong sạch, vững mạnh” do TS. Nguyễn Hữu Đức, ThS. Phan Văn Hùng (đồng chủ biên), NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2009, đã nghiên cứu cơ sở lý luận để xác định tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá chính quyền cấp xã trong sạch, vững mạnh cũng như thực trạng công tác đánh giá chính quyền cấp xã hiện nay. Từ đó đưa ra những phương pháp xác định hệ thống tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá chính quyền cấp xã phù hợp. 3
- Giáo trình Lý luận Hành chính nhà ước do PGS.TS Nguyễn Hữu Hải, Học viện Hành chính (2010). Cuốn sách này cung cấp kiến thức về lý luận chung quản lý hành chính nhà nước, nền hành chính, chức năng, phương pháp, hình thức, quyết định, kiểm soát và nâng cao năng lực hành chính Nhà nước. Trong đó, tác giả đi sâu nghiên cứu lý luận chung về công chức Việt Nam (từ trang 47 đến trang 51). - Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực trong tổ chức công của PGS.TS Trần Thị Thu và PGS.TS Vũ Hoàng Ngân, Khoa Kinh tế và Quản lý Nguồn nhân lực trường Đại học Kinh tế quốc dân, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội (2011). Tác giả nghiên cứu cuốn sách này đã đưa ra hệ thống lý luận chung về quản lý nguồn nhân lực, quản lý công chức. Đặc biệt là nội dung nghiên cứu tại Chương VI đề cập tới vấn đề đánh giá nguồn nhân lực trong tổ chức công, từ khái niệm, mục đích, nội dung, quy trình, phương pháp đánh giá nguồn nhân lực trong tổ chức công (từ trang 143 đến trang 169). - Giáo trình Tổ chức nhân sự c í ước do PGS.TS Võ Kim Sơn chủ biên đã đề cập đến những vấn đề chung về đánh giá nguồn nhân lực trong các cơ quan hành chính nhà nước. Ngoài ra, còn rất nhiều sách nghiên cứu về đánh giá công chức ở trong và nước ngoài mà bản thân tác giả chưa thể cập nhật đầy đủ. 2.2. Các đề tài, luận văn khoa học 2.2.1. Đề tài khoa học - Đề tài khoa học cấp nhà nước “Nghiên cứu cơ sở khoa học hoàn thiện chế đ công vụ ở Việt Nam” do PGS.TS Nguyễn Trọng Điều làm chủ nhiệm đã đưa ra những nhận xét về cơ chế đánh giá công chức ở Việt Nam trước và sau thời điểm ra đời của Quyết định 11/1998/QĐ-TCCP-CCVC ban hành Quy chế đánh giá công chức hằng năm. Theo đó, việc tổ chức đánh giá công chức hiện đã được các cơ quan nhà nước tiến hành thường kỳ và dần đi vào nề nếp, 4
góp phần nâng cao chất lượng cán bộ, công chức và giúp cho thủ trưởng các đơn vị và các cơ quan quản lý cán bộ, công chức có được những cơ sở cần thiết để định hướng sử dụng cán bộ, công chức có hiệu quả. - Đề tài khoa học “Xây dự đ ũc b , công chức đ p ứ đò ỏi của ước pháp quyền xã h i chủ nghĩa” do TS. Thang Văn Phúc làm chủ nhiệm đã đề cập đến việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện các quy chế, phương pháp khoa học trong đánh giá cán bộ, công chức nhà nước. Tập thể rác giả cho rằng, quy chế, phương pháp đánh giá cán bộ,công chức được xây dựng khoa học, hợp lý sẽ có tác dụng động viê, khuyến khích mặt tốt, mặt tích cực của cán bộ, công chức và hạn chế, khắc phục được những mặt yếu của họ là biện pháp quan trọng để khắc phục những hiện tượng tiêu cực trong công tác cán bộ. - Đề tài khoa học cấp Bộ năm 2014 “Hoàn thiệ êu c í v p ươ p p đ công chức cấp xã đ p ứng yêu cầu cải cách hành chính” do ThS. Đoàn Nhân Đạo làm chủ nhiệm. - Đề tài khoa học cấp Bộ năm 2011 “Đổi mớ p ươ p pđ công chức c í ước” do TS. Hà Quang Ngọc làm chủ nhiệm. Đề tài đã nghiên cứu sâu lý luận về phương pháp đánh giá đồng thời cũng đề xuất phương hướng, giải pháp đổi mới phương pháp đánh giá công chức phù hợp với thực tiễn. - Đề tài khoa học “Hoàn thiệ p ươ p pđ cô c ức hằng ăm” do TS. Nguyễn Ngọc Hiến làm chủ nhiệm đã nêu tầm quan trọng của công tác đánh giá cán bộ, công chức hằng năm, thực trạng công tác đánh giá và sử dụng phương pháp đánh giá công chức hằng năm trong các cơ quan nhà nước hiện nay. Từ đó đưa ra phương hướng hoàn thiện phương pháp đánh giá cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước. 2.2.2. Luận văn tiến sĩ - Luận án Tiến sĩ “ o ện thể chế quản lý công chức ở Việt Nam ro đ ều kiện phát triển và h i nhập quốc tế” của tác giả Trần Anh Tuấn (bảo vệ năm 2007); 5
- Luận án Tiến sĩ: “ o ệ êu c í v p ươ p pđ công chức cấp xã từ thực tiễn tỉnh Quả Bì ro a đoạn hiệ a ” của tác giả Đoàn Nhân Đạo (bảo vệ năm 2016); - Luận án Tiến sĩ: “Đ cô c ức theo kết quả thực hiện công vụ” của tác giả Đào Thị Thanh Thủy (bảo vệ năm 2016); 2.2.3. Luận văn thạc sĩ -Đ cô c ức hành chính, Đỗ Thu Hương, 2010, Học viện Hành chính Quốc gia; -Đ cô c ức hành chính ở thành phố Hà N i, Vũ Thanh Hải, 2011, Học viện Hành chính Quốc gia; -Đ cô c ức tại B T u ê v Mô rường, 2015, Nguyễn Thương Hoài, Học viện Hành chính Quốc gia; -Đ kết quả thực thi công việc của công chức cấp xã, thành phố Vĩ Yên, tỉ Vĩ P úc, 2015, Nguyễn Thị Tuyết, Học viện Hành chính Quốc gia; - Nâng cao chấ lượng công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà N i, Nguyễn Ngọc Cần Anh, 2016, Học viện Hành chính Quốc gia; Ngoài ra, còn có nhiều bài báo đăng trên các tạp chí khoa học chuyên ngành, trong đó có bài báo “Đ cô g chức hành chính” của PGS.TS. Hoàng Văn Chức đăng trên Tạp chí Nghiên cứu đào tạo, bồi dưỡng, Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Bộ Nội vụ tháng 11/2014. Các công trình khoa học trên đã đề cập đến vấn đề khác nhau có liên quan đến đánh giá công chức, nhưng cho đến nay chưa có công trình hay đề tài nào nghiên cứu về đánh giá công chức cấp xã huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội mà tác giả đã lựa chọn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 3.1. Mục đích nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu góp phần làm rõ cơ sở khoa học về đánh giá công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng trong thực thi công vụ; vận 6
dụng trong đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện công tác đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: - Làm rõ cơ sở khoa học về đánh giá công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng; - Phân tích thực trạng đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội; - Đề xuất phương hướng và một số giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện hoạt động đánh giá công chức cấp xã nói chung và tại huyện Ba Vì nói riêng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là: hoạt động đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: đánh giá công chức cấp xã theo 7 chức danh được quy định tại Khoản 3, Điều 61, Luật Cán bộ, công chức năm 2008. + Về không gian: luận văn nghiên cứu đánh giá công chức hành chính cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. + Về thời gian: nghiên cứu thực trạng công tác đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội từ năm 2010 đến 2016. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận: Đề tài nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ; những quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đánh giá cán bộ, công chức. 7
5.2. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương pháp thu thập dữ liệu, phương pháp thống kê, phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu, phương pháp so sánh. - P ươ p p u ập dữ liệu: Luận văn thu thập các văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các tài liệu lý luận khác có liên quan đến đề tài nghiên cứu. Thông qua các phương tiện viễn thông hiện đại như web, email, điện thoại…, tác giả có thể tiếp cận được những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác đánh giá cán bộ, công chức (đặc biệt là công chức cấp xã); các báo cáo về kết quả, tình hình thực hiện đánh giá công chức phường trên địa bàn thành phố Vinh trong những năm vừa qua. - P ươ p p ống kê, tổng hợp và phân tích số liệu: thống kê là một hệ thống các phương pháp thu thập, tổng hợp, trình bày số liệu và tính toán số liệu nhằm phục vụ cho quá trình phân tích, dự đoán. Dựa trên những số liệu đã được công khai trong các báo cáo của các cơ quan quản lý của địa phương về tình hình thực hiện đánh giá công chức, luận văn tổng hợp lại các số liệu và phân tích những số liệu đó nhằm đưa ra những nhận định, đánh giá cho luận văn. - P ươ p áp so sánh: sử dụng phương pháp so sánh, luận văn sẽ nghiên cứu được những thay đổi trong công tác đánh giá công chức trong nhiều năm, từ đó đánh giá được những mặt mạnh và yếu đang còn tồn tại trong công tác đánh giá. - P ươ p p đ ều tra xã h i học: nhằm điều tra quan điểm, thái độ của quần chúng nhân dân về hoạt động đánh giá công chức hiện nay, điều tra sự hài lòng của nhân dân đối với sự phục vụ của đội ngũ công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Ngoài ra luận văn còn sử dụng, kế thừa thành quả nghiên cứu của một số công trình nghiên cứu, bài viết, báo cáo, tài liệu liên quan. 8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa về lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện và làm sâu sắc thêm những vấn đề lý luận về đánh giá công chức đặc biệt là công chức cấp xã. 6.2. Ý nghĩa về thực tiễn - Phân tích, làm rõ thực trạng đánh giá công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội; - Phân tích quan điểm và đề xuất các giải pháp tiếp tục hoàn thiện hoạt động đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì, Hà Nội; - Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo trong học tập, giảng dạy, nghiên cứu tại các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng chuyên ngành hành chính và quản lý nhà nước; và cho các nhà lãnh đạo, quản lý nâng cao hiệu quả công tác đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn huyện; 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục; nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 03 chương, gồm: C ươ 1: Cơ sở khoa học về đ công chức cấp xã C ươ 2: T ực trạ đ công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà N i C ươ 3: Qua đ ểm và giải pháp hoàn thiện đ công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà N i 9
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ ĐÁNH GIÁ CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn 1.1.1. Chính quyền cấp xã Đơn vị hành chính cấp xã là cấp thấp nhất trong hệ thống hành chính nhà nước ta hiện nay, có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện các nhiệm vụ của quản lý của nhà nước và phục vụ người dân. Hệ thống đơn vị hành chính của Việt Nam theo Hiến pháp sửa đổi năm 2013 được quy định: - Cấp Trung ương; - Cấp tỉnh, gồm hai loại hình đơn vị hành chính: tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; - Cấp huyện, gồm năm loại hình đơn vị hành chính: huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; - Cấp xã (cấp cơ sở) gồm ba loại hình đơn vị hành chính: xã, phường, thị trấn: + Xã là một đơn vị hành chính - lãnh thổ ở vùng nông thôn, có ranh giới tự nhiên rõ rệt, được hình thành từ lâu trong lịch sử gắn với những truyền thống, tập quán và lịch sử riêng của cộng đồng dân cư. Giữa các xã có những đặc trưng riêng, dấu hiệu riêng dễ phân biệt được. + Thị trấn cũng là một đơn vị hành chính - lãnh thổ như xã nhưng không phải là một vùng nông thôn mà mang đặc điểm, tính chất của một đô thị nhỏ, một trung tâm kinh tế - xã hội của một huyện hoặc một khu vực dân cư trong huyện. Mỗi thị trấn đều có ranh giới địa lý được xác định rõ rệt và có những đặc trưng riêng, để phân biệt thị trấn này với thị trấn khác hoặc với xã. + Phường là một đơn vị hành chính trong nội bộ thành phố, thị xã, được vạch giới một cách “nhân tạo” mang tính chất tương đối để thuận tiện cho việc quản lý hành chính. 10
Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, chính quyền cấp xã bao gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp xã; theo đó: - Hội đồng nhân dân được xác định là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và là cơ quan đại biểu, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trên địa bàn cấp xã. Hội đồng nhân dân xã có 2 chức năng chủ yếu: + Một là, quyết đinh các chủ trương, biện pháp phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở; + Hai là, giám sát hoạt động của bộ máy hành chính cơ sở và việc thực hiện Hiến pháp, Luật và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên đối với các cơ quan tổ chức khác trên địa bàn lãnh thổ. - Ủy ban nhân dân cấp xã là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân cùng cấp; cơ quan hành chính nhà nước ở cấp xã. Ủy ban nhân dân cấp xã có chức năng chủ yếu sau: + Một là: tổ chức chỉ đạo thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp xã; + Hai là: quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn theo phân cấp và ủy quyền. Chính quyền cấp xã là cấp chính quyền cơ sở trong hệ thống hành chính nhà nước ở Việt Nam, có nhiệm vụ thực hiện quyền lực nhà nước ở địa phương, có chức năng thay mặt nhân dân địa phương, căn cứ vào nguyện vọng của nhân dân địa phương, quyết định và tổ chức thực hiện những vấn đề có liên quan đến phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và đời sống của nhân dân địa phương, theo Hiến pháp, pháp luật và các mệnh lệnh, quyết định của cấp trên. Cấp xã là nơi tiếp nhận và phản ánh tâm tư, nguyện vọng, lợi ích của nhân dân địa phương cũng như những điều kiện cụ thể ở địa phương. Các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đều bắt nguồn từ cơ sở 11
và hướng về cơ sở. Đồng thời là nơi trực tiếp thỏa mãn, đáp ứng các nhu cầu hợp pháp của nhân dân, cung cấp dịch vụ cho nhân dân. Chính vì vậy mà hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước phù hợp hay không phù hợp, đáp ứng được hay không đáp ứng được nguyện vọng và lợi ích hợp pháp của nhân dân phụ thuộc vào năng lực hoạt động của chính quyền cấp xã. Chính quyền cấp xã mà đại diện là đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là những người trực tiếp thực thi pháp luật, chính sách của Nhà nước, đưa đường lối, chủ trương của Đảng vào cuộc sống. Đồng thời, phản ánh lại tính hiệu lực của hệ thống thể chế, chính sách. Do vậy, chất lượng của thể chế nhà nước phụ thuộc rất nhiều vào việc thực thi công vụ của cấp chính quyền này. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Cấp xã là cấp gần gũi dân nhất, là nền tảng của nền hành chính, cấp xã làm được thì mọi việc đều xong xuôi”. 1.1.2. Công vụ và hoạt động công vụ Khi xem xét thuật ngữ “công vụ” có một số cách hiểu khác nhau ở các quốc gia, trong một quốc gia khái niệm này cũng có thể có những thay đổi nhất định về phạm vi điều chỉnh tùy vào từng thời kỳ lịch sử khác nhau gắn với sự thay đổi của thể chế công vụ. Tuy nhiên, công vụ thường được dùng để chỉ các hoạt động của cơ quan công quyền và gắn liền với tất cả các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động và con người thực thi hoạt động đó. Thuật ngữ công vụ - Civil Service đầu tiên được người Anh sử dụng để nói về quản lý thuộc địa ở Ấn Độ sau đó được sử dụng ở Anh vào năm 1854 với mục đích phân biệt hoạt động này với các hoạt động mang tính chất quân sự. Ở Việt Nam, công vụ được xem là một loại lao động đặc thù để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước, để thi hành pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống và để quản lý, sử dụng có hiệu quả công sản và ngân sách nhà nước phục vụ nhiệm vụ chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước giao cho. Theo Điều 2, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 của Việt Nam: “Hoạ đ ng 12