Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:157

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng" trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về công tác thi đua, khen thưởng; Thực trạng quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng; Giải pháp Giải pháp đổi mới quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ TÚ LIỄU ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ TÚ LIỄU ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. PHẠM THỊ HỒNG THẮM HÀ NỘI – 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản Luận văn là sản phẩm của quá trình nghiên cứu, tìm tòi, sưu tầm và xử lý của cá nhân tác giả, dưới sự hướng dẫn của TS. Phạm Thị Hồng Thắm. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn có tham khảo và sử dụng các thông tin, số liệu có nguồn gốc rõ ràng được trích dẫn trong Danh mục tài liệu tham khảo. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Trần Thị Tú Liễu
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu, xây dựng và hoàn thành luận văn thạc sĩ, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, hỗ trợ của các Thầy, Cô giáo, các cơ quan, đơn vị và bạn bè đồng nghiệp. Lời đầu tiên cho phép tôi được bày tỏ sự cảm ơn, trân quý tới Tiến sĩ Phạm Thị Hồng Thắm, giảng viên trực tiếp hướng dẫn luận văn. Cảm ơn Tiến sĩ đã luôn tận tình hướng dẫn, tâm huyết chỉ bảo, động viên, khích lệ để cá nhân tôi bày tỏ được quan điểm, những kinh nghiệm công tác của bản thân. Từ đó, Tiến sĩ đã định hướng, góp ý, chỉnh sửa để các quan điểm, kinh nghiệm công tác đó trở thành từng vấn đề nghiên cứu cụ thể trong bản Luận văn, góp phần lớn trong việc nghiên cứu hoàn thành bản Luận văn này. Qua đây, cho phép tôi được bày tỏ sự cảm ơn chân thành đến cơ quan Sở Nội vụ tỉnh Cao Bằng; Văn phòng UBND tỉnh Cao Bằng đã tạo điều kiện hỗ trợ về thông tin, dữ liệu và tài liệu. Chân thành cảm ơn Lãnh đạo cơ quan Văn phòng Tỉnh uỷ Cao Bằng đã quan tâm tạo điều kiện về thời gian và các điều kiện khác cho cá nhân tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện Luận văn. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Cô giáo Chủ nhiệm và các thầy cô trong khoa Sau đại học đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình nghiên cứu hoàn thành Luận văn thạc sĩ. Xin được gửi lời cảm ơn đến những người thân trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, công tác, nghiên cứu khóa học và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã nỗ lực, cố gắng, song kinh nghiệm và khả năng còn hạn chế nên luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý thầy, cô, bạn bè, đồng nghiệp để tác giả có thể hoàn thiện Luận văn tốt hơn. Cao Bằng, ngày 04 tháng 01 năm 2021 Tác giả Trần Thị Tú Liễu
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SƠ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ CÔNG TÁC THI ĐUA, KHEN THƯỞNG ........................................................................ 13 1.1. Những vấn đề chung về thi đua, khen thưởng .................................... 13 1.1.1. Khái niệm, bản chất và mối quan hệ thi đua, khen thưởng .................. 13 1.1.2. Vị trí, vai trò của thi đua, khen thưởng ................................................. 21 1.2. Quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng .......................... 23 1.2.1. Vai trò của QLNN về thi đua, khen thưởng..................................... ..... 23 1.2.2. Nội dung QLNN về thi đua, khen thưởng........................................ ..... 24 1.2.3. Đổi mới QLNN về thi đua, khen thưởng.........................................24 Tiểu kết chương 1............................................................................................ 26 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG .......................................... 27 2.1. Đặc điểm địa bàn tỉnh Cao Bằng .......................................................... 27 2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên.............................................................. 27 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ...................................................................... 27 2.1.3. Bộ máy quản lý về công tác thi đua, khen thưởng ................................ 29 2.2. Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2015 - 2020 .................................... 37 2.2.1. Ban hành các văn bản pháp luật và xây dựng chính sách về thi đua, khen thưởng .................................................................................. 37 2.2.2. Tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng ...................................... 44
2.2.3. Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng; giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng ................................................................................... 48 2.2.4. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng ........................................................................................................... 50 2.2.5. Sơ kết, tổng kết, tặng thưởng các hình thức khen thưởng; đánh giá hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng .......................................................... 50 2.2.6. Hợp tác quốc tế về thi đua, khen thưởng .............................................. 52 2.3. Đánh giá thực trạng công tác quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng tỉnh Cao Bằng ........................................................................ 53 2.3.1. Ưu điểm, nguyên nhân .......................................................................... 53 2.3.2. Hạn chế, nguyên nhân ........................................................................... 56 2.4. Đánh giá công tác đổi mới quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2015 - 2020 ................................... 58 2.4.1. Công tác ban hành văn bản .................................................................. 59 2.4.2. Hoạt động khối, cụm thi đua thuộc tỉnh................................................ 60 2.4.3. Công tác tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước ...................... 60 2.4.4. Tổ chức bộ máy ..................................................................................... 61 2.4.5. Nâng cao tỷ lệ khen thưởng đối với người lao động trực tiếp .............. 61 2.4.6. Kết quả khảo sát, phỏng vấn về đề xuất đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng ................................................................ 62 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 70 Chương 3. GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH CAO BẰNG ..... 72 3.1. Định hướng cho việc đổi mới quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng .................................................. 73 3.1.1. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua, khen thưởng .......... 73
3.1.2. Chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về thi đua, khen thưởng .................................................................................................... 76 3.1.3. Quan điểm của Đảng bộ và Chủ trương của Chính quyền tỉnh Cao Bằng về công tác thi đua - khen thưởng trên địa bàn tỉnh.............................. 81 3.2. Giải pháp chủ yếu đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.................................................................................... 83 3.2.1. Nội dung đổi mới ................................................................................... 83 3.2.2. Các giải pháp ........................................................................................ 83 Tiểu kết chương 3............................................................................................ 90 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 95 PHỤ LỤC .................................................................................................... 1959
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Giải nghĩa 1 CBCCVC Cán bộ, công chức, viên chức 2 CHXHCN Cộng hoà xã hội chủ nghĩa 3 QLNN Quản lý nhà nước 4 TĐKT Thi đua, khen thưởng 5 TTHC Thủ tục hành chính 6 UBND Uỷ ban nhân dân
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Thi đua, khen thưởng là bộ phận cấu thành quan trọng của đời sống xã hội, là động lực nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững, góp phần bảo vệ chế độ chính trị xã hội, là động lực tích cực của sự phát triển, trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, công tác thi đua, khen thưởng luôn là công cụ quản lý quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm của mỗi cơ quan đơn vị, nhằm khuyến khích người dân, mọi tầng lớp nhân dân tích cực hăng hái thi đua lập thành tích trong lao động sản xuất và công tác, chiến đấu và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược, xây dựng con người mới, phấn đấu xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, phát triển. Khen thưởng để nêu gương, giáo dục đạo đức xã hội; khen thưởng để hạn chế, bớt đi tiêu cực, tạo động lực làm cho xã hội tốt đẹp hơn. Do vậy, bất kỳ giai đoạn nào của đất nước, công tác thi đua, khen thưởng luôn có vị trí, vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, khi đất nước đang trong quá trình hội nhập và phát triển, cơ hội nhiều nhưng thách thức và rủi do cũng không kém. Công tác thi đua, khen thưởng lại tiếp tục khẳng định vai trò của mình trong tạo động lực, thúc đẩy các tổ chức, cá nhân phấn đấu hoàn thành tốt mục tiêu đề ra. Tiếp tục thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc, các phong trào thi đua yêu nước trên mọi miền đất nước đã gặt hái được nhiều thành công, các phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng đều được phát động rộng rãi, trở thành động lực, niềm tin yêu của người dân vào công cuộc đổi mới của Đảng và đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác này còn một số tồn tại hạn chế nhất định, việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật ở địa phương để triển khai thực hiện công tác thi đua, khen thưởng ở tỉnh Cao Bằng 1
còn thiếu, ảnh hưởng trực tiếp đến thực hiện quyền lợi cho đối tượng tham gia thi đua; bên cạnh đó một số phong trào, kế hoạch của Trung ương không có hướng dẫn cụ thể dẫn đến nhiều địa phương không có sự thống nhất trong tổ chức thực hiện, trong đó có Cao Bằng. Cao Bằng là một tỉnh miền núi biên giới, điều kiện phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng tuy có nhiều thuận lợi, song khó khăn vẫn là chủ yếu. đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn, nhất là các xã vùng sâu, biên giới, thông tin liên lạc chưa phát triển, đặc biệt là khó khăn của sự bùng phát dịch bệnh Covid-19 đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ của tỉnh Cao Bằng giai đoạn cuối nhiệm kỳ đại hội, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Thi đua, Khen thưởng và các văn bản quy định về công tác thi đua, khen thưởng cũng như việc tổ chức các phong trào thi đua và công tác khen thưởng tới người dân còn gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, một số phong trào thi đua do một số cơ quan, đơn vị, địa phương phát động chưa đề ra các tiêu chí thi đua cụ thể; việc sơ kết, tổng kết các phong trào thi đua chưa được quan tâm chú trọng. Công tác bồi dưỡng điển hình tiên tiến còn hạn chế, các đơn vị, địa phương còn lúng túng trong tổ chức thực hiện,... Giai đoạn 2015 - 2020, Cao Bằng đã thực hiện đổi mới quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng nhằm đạt được tính hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước về lĩnh vực. Tuy nhiện, sự đổi mới vẫn chưa đồng bộ mới dừng ở các mặt công tác như: Công tác ban hành văn bản; Hoạt động khối, cụm thi đua thuộc tỉnh; Công tác tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước; Tổ chức bộ máy và nâng cao tỷ lệ khen thưởng cho người lao động trực tiếp. Chính vì vậy, việc nghiên cứu để tiếp tục có được những giải pháp đồng bộ, hệ thống và toàn diện để đổi mới công tác QLNN về thi đua, khen trên địa bàn tỉnh là cần thiết. Mặt khác, trong bối cảnh hội nhập và chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; hoàn thiện chính phủ điện tử hướng tới xây 2
dựng chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số ở Việt Nam thì việc không ngừng nghiên cứu, đổi mới quản lý nhà nước nói chung, quản lý nhà nước về thì đua, khen thưởng nói riêng luôn là cần thiết vừa cấp bách, vừa lâu dài. Trong đó, nghiên cứu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng tỉnh Cao Bằng cũng nằm trong sự cấp bách và lâu dài như vậy. Ngoài ra, với đặc thù công việc hiện nay, tôi đang công tác tại Ban Thi đua - Khen thưởng, Sở Nội vụ tỉnh Cao Bằng, là cơ quan tham mưu cho Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh về công tác thi đua, khen thưởng, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài luận văn " Đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng" làm Luận văn và mong rằng Luận văn này có thể góp phần đổi mới công tác QLNN về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng trong thời gian tới. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài Nhìn một cách tổng quan có thể thấy, trên thế giới đã có nhiều tài liệu quý giá của các nhà chính trị, các nhà lãnh đạo có đề cập đến vai trò của thi đua, của khen thưởng đối với đời sống và sự tiến bộ xã hội. “Trong những nghiên cứu về lịch sử phát triển nhân loại, Mác và Ăngghen đã phát hiện ra sự hợp tác trong lao động cùng hướng tới mục tiêu chung sẽ là cơ sở để hình thành các phong trào thi đua; và phong trào thi đua sẽ tạo ra sức mạnh của số đông lớn hơn sức mạnh của từng lao động cá nhân riêng lẻ cộng lại. Thi đua sẽ nảy nở trong quá trình hợp tác lao động, trong hoạt động chung của con người, làm tăng thêm nghị lực riêng của từng cá nhân và cả cộng đồng, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển.“ [Dẫn theo Nguyễn Toàn Thắng, 80]. Lê-nin đã kế thừa và vận dụng sáng tạo tư tưởng về thi đua của Mác, Ăng ghen vào hoàn cảnh nước Nga sau Cách mạng Tháng Mười, khi mà giai cấp vô sản Nga đã giành được chính quyền và bắt đầu xây dựng nhà nước Xô Viết. Trên thực tế, Lê-nin đã khởi xướng, tổ chức mạnh mẽ các phong trào thi đua, tạo ra 3
động lực và sáng kiến lao động mang lại hiệu quả to lớn cho Liên Xô trong những năm 30 của thế kỷ XX. Từ những bài học kinh nghiệm thực tiễn của các phong trào thi đua rộng lớn trên đất nước Nga Xô Viết, Lê-nin đã khẳng định rằng: thi đua là một đặc trưng nổi bật của sự vận động, phát triển trong một xã hội mà quần chúng nhân dân là người làm chủ. Phong trào thi đua sẽ thổi bùng lên ngọn lửa của tinh thần cách mạng, khơi dậy trong mỗi cá nhân, tập thể và toàn xã hội tính chủ động, sáng tạo [80, tr91]. Đồng thời, cũng đã có các công trình nghiên cứu, các bài viết của các nhà nghiên cứu khoa học về lãnh đạo, quản lý; về tâm lý và về kinh tế có đề cập và khẳng định vai trò của thi đua, khen thưởng đối với việc tạo động lực làm việc cho nhân viên và cho người lao động trong các cơ quan, tổ chức. Trước hết, đó chính là học thuyết nhu cầu của Maslow. Theo Maslow, động lực trong mỗi cá nhân có nguồn gốc từ mong muốn được thoả mãn những nhu cầu đặc thù của bản thân họ. Theo ông, con người đều có 5 loại nhu cầu cơ bản từ thấp lên cao: nhu cầu sinh lý (bao gồm những đòi hỏi cơ bản về ăn, mặc, ở đi lại và những cách bảo vệ bản thân khác); nhu cầu an toàn (thể hiện con người sẽ phản ứng lại những dấu hiệu nguy hiểm như điều kiện lao động không an toàn, tiền lương, bảo hiểm xã hội,...); nhu cầu giao tiếp xã hội (bao gồm sự mong muốn được quan hệ với mọi người, được hoà nhập vào tập thể, tổ chức, được trao và nhận tình cảm, sự quan tâm và phối hợp lao động); nhu cầu về danh dự (đó là những giá trị cá nhân được đề cao, sự độc lập, thành quả, sự công nhận hay là nhu cầu được kính trọng, tôn trọng trong xã hội); nhu cầu tự khẳng định mình (đây là nhu cầu cao nhất). Đối với từng cá nhân khác nhau thì những nhu cầu này sẽ khác nhau và có thể được thoả mãn bằng các phương tiện và cách thức khác nhau. Khi các nhu cầu bậc thấp được thoả mãn thì nhu cầu tiếp theo sẽ xuất hiện và ở mức độ cao hơn [dẫn theo vi.wikipedia.org/wiki]. 4
Tiếp theo là một trong những học thuyết nổi tiếng mà chúng ta cần nhắc tới ở đây là học thuyết hệ thống hai yếu tố của Herzberg: Theo Herzberg thì có hai yếu tố ảnh hưởng đến tạo động lực cho người lao động là: Yếu tố thuộc về công việc và bản thân người lao động và yếu tố thuộc về cơ quan, tổ chức [dẫn theo vn.answers.yahoo.com/question/index/qid. Cả hai lý thuyết, lý thuyết của Maslow, hay lý thuyết của Herzberg đều có đề cập đến yếu tố khen thưởng; ghi nhận, biểu dương để tạo động lực làm việc cho người lao động. 2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam Hiện nay, ở nước ta, các bài viết, đề tài nghiên cứu về thi đua, khen thưởng chưa nhiều và đa dạng, mới chủ yếu tập trung nghiên cứu về lý luận và thực tiễn thi đua, khen thưởng nói chung. Một số công trình, bài viết đề cập riêng về vấn đề đổi mới QLNN về thi đua, khen thưởng nói chung hoặc trên từng phạm vi đơn vị hành chính nói riêng. Tuy nhiên, hiện chưa có công trình nào đề cập riêng và nghiên cứu một cách hệ thống về vấn đề đổi mới QLNN về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Một trong những công trình được đánh giá cao và quan tâm đặc biệt phải kể đến Đề tài khoa học độc lập cấp Nhà nước của tác giả Trần Thị Hà năm 2013 với công trình “Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”, tác giả đã nghiên cứu tổng thể các vấn đề lý luận về thi đua, khen thưởng; công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; thực trạng và giải pháp, các bài học kinh nghiệm của công tác này ở một số nước phát triển như Liên bang Nga, Cộng hoà Pháp, cộng hoà nhân dân Trung Hoa, ...Công trình đã cho thấy một cái nhìn tổng thể về công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng và những bài học kinh nghiệm, giải pháp đổi mới từ các nước trong thời kỳ công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. Một số công trình khác như, Đề tài cấp Nhà nước năm 2012 của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương “Cơ sở lý luận và thực tiễn đổi mới công 5
tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”. Đây là đề tài khoa học mang tính hệ thống, chuyên sâu và toàn diện về thi đua, khen thưởng nhằm cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Kết quả nghiên cứu của đề tài đã đề nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 07/4/2014 “về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng”, đồng thời kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2013. Bên cạnh đó, đề tài đã góp phần tiếp tục quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua yêu nước, qua đó nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong việc chấp hành pháp luật về thi đua, khen thưởng, đẩy mạnh các phong trào thi đua và thực hiện công tác thi đua, khen thưởng trong cả nước. Ở phạm vi cấp bộ, ban, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cũng có một số công trình nghiên cứu về công tác thi đua, khen thưởng với nhiều nội dung và góc độ nghiên cứu khác nhau, như: năm 2010, Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh Lào Cai đã thực hiện Đề tài nghiên cứu khoa học “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp đổi mới công tác thi đua, khen thưởng đối với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lào Cai”; Đề tài nghiên cứu khoa học “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” (năm 2011) của Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh Thái Nguyên; trong giai đoạn từ năm 2025 - 2020, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương chủ trì nghiên cứu nhiều đề tài khoa học cấp bộ như: “Phương pháp tổ chức phong trào thi đua đạt hiệu quả cao trong giai đoạn hiện nay”; “Nâng cao chất lượng khen thưởng cho người lao động trực tiếp“, “Đổi mới công tác khen thưởng đối với nông dân, góp phần phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới“, “Cơ sở khoa học, lý luận và thực tiễn sửa đổi Luật Thi đua, khen thưởng ở nước ta hiện nay”...; Ban Tổ chức Trung ương bảo vệ thành công 6
Đề án nghiên cứu khoa học “Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng tổ chức Đảng và Đảng viên theo Luật Thi đua, khen thưởng” (do CN. Nguyễn Xuân Sùng, Vụ trưởng Vụ Chính sách cán bộ làm chủ nhiệm đề tài). Năm 2016, tác giả Nguyễn Kim Dũng với đề tài Đổi mới và nâng cao chất lượng thi đua, khen thưởng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng (Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở); tác giả Ngô Hiền Giang (2017) với đề tài Công tác thi đua khen thưởng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn Quản lý Công, Học viện Hành Chính Quốc gia);... Một số Luận văn thạc sĩ, tiến sĩ của học viên Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Hành chính Quốc gia, Học viện Khoa học xã hội, một số trường đại học cũng chọn các nội dung liên quan đến công tác thi đua, khen thưởng để làm nội dung nghiên cứu. Cùng với đó là một loạt các bài viết nghiên cứu khoa học được đăng trên các tạp chí chuyên ngành cũng đã đề cập đến việc đổi mới công tác thi đua, khen thưởng. Đó là các bài viết tiêu biểu như: Ngọc Bách - Bích Thủy (2011), Xây dựng môi trường thi đua và phát triển môi trường thi đua, Tạp chí Thi đua, khen thưởng số 137/2011; Trần Hữu Nam (2010), Một số giải pháp đổi mới công tác thi đua, khen thưởng, Tạp chí Nhà nước số 178/11/2010; Nguyễn Hữu Nam (2011), Công tác thi đua, khen thưởng từ góc nhìn cải cách hành chính nhà nước, Tạp chí Nhà nước số 180/2011; Trường Ninh (2011), Nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí Thi đua, khen thưởng số 136/201; Đào Duy Nhâm (2011), Đổi mới toàn diện công tác thi đua, khen thưởng trước tiên phải đổi mới từ pháp luật, Tạp chí Thi đua, khen thưởng số 139/2011; Trần Anh Tuấn (2011), Những hạn chế, bất cập trong việc thực hiện chính sách trọng dụng, đãi ngộ, khen thưởng đối với cán bộ khoa học xã hội và giải pháp khắc phục, Tạp chí Tổ chức Nhà nước số 38/2011;... Gần đây nhất, tháng 9/2020, Học viện Hành chính Quốc gia đã tổ chức Hội thảo khoa học với tên gọi “Bồi dưỡng quản lý nhà nước về thi đua, khen 7
thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức”. Hội thảo đã tập hợp được các bài viết có hàm lượng khoa học và sự nghiên cứu chuyên sâu từ các nhà quản lý, các chuyên gia, các nhà khoa học. Trong đó có rất nhiều bài viết liên quan đến vấn đề đổi mới quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng như: Phạm Quang Tùng với bài viết “Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay”; Bùi Quang Đức với bài viết “Những tồn tại, bất cập trong thực hiện công tác thi đua, khen thưởng và các giải pháp khắc phục”; Trần Ngọc Tú với bài viết “Chính sách thi đua, khen thưởng - thực tiễn và giải pháp nâng cao hiệu quả tại địa phương; Lê Thị Thu Phượng với bài viết “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng”;... Nghiên cứu riêng về công tác thi đua, khen thưởng tỉnh Cao Bằng, cũng đã có các bài viết như của tác giả Hoàng Xuân Ánh, Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng TĐKT tỉnh Cao Bằng với bài “Nâng cao chất lượng, hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, động lực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc” [01]; Phạm Thị Hồng Thắm - Trần Thị Tú Liễu với bài viết “Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng và bước đầu đánh giá kết quả công tác thi đua, khen thưởng tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2012-2020” [76] Đồng thời, cũng cần nhìn nhận rằng, hệ thống văn bản pháp luật quy định về thi đua, khen thưởng ở Việt Nam đã được ban hành khá đầy đủ từ Luật cho đến các nghị định và Thông tư hướng dẫn; các bộ, ngành ban hành các Thông tư, văn bản hướng dẫn của các địa phương, cơ quan, tổ chức. Công tác thi đua, khen thưởng của các tỉnh thành trong cả nước về cơ bản thực hiện theo đúng các quy định của Luật Thi đua, khen thưởng. 100% các tỉnh, thành phố ban hành Quy chế thi đua, khen thưởng để làm căn cứ thực hiện. Đồng thời, trong quá trình thực thi nhiệm vụ, các cơ quan, tổ chức đã kịp thời ban hành các văn bản quản lý nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ trong từng thời điểm. Các phong trào thi đua được phát động tại từng cấp, nội dung phát động cụ thể, tiêu chí khen thưởng rõ ràng, các tập thể, cá nhân 8
có đăng ký thi đua mới được xem xét để tặng các danh hiệu thi đua. Các phong trào thi đua có sức lan toả rộng trong toàn xã hội, tạo hiệu ứng tốt trong cộng đồng, làm lan toả các nội dung thi đua, thông qua các phong trào thi đua, xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, có tác dụng nêu gương trong xã hội. Công tác khen thưởng được xem xét từ cơ sở, chú trọng khen thưởng công nhân, nông dân và người lao động trực tiếp. Nhiều tỉnh, thành phố đề ra tỷ lệ cụ thể đối với từng đối tượng, với cách làm này nhằm giảm tỷ lệ khen thưởng tập trung vào lãnh đạo và hướng tới khen thưởng cho những người lao động trực tiếp, chính vì vậy tại Luật Thi đua, Khen thưởng sửa đổi năm 2013 đã có nhiều tiêu chí thay đổi đối với các đối tượng lao động trực tiếp, và bổ sung đối tượng khen thưởng là hộ gia đình, đồng thời đề ra các tiêu chí cụ thể cho đối tượng này, nhằm khuyến khích các cá nhân, các gia đình thi đua lao động sản xuất xây dựng quê hương giàu mạnh, thực hiện giảm nghèo bền vững; căn cứ thành tích đạt được và mức độ, phạm vi ảnh hưởng của thành tích để xem xét, đề nghị khen thưởng. Khen thưởng có các loại hình khen thưởng như: khen thưởng thường xuyên; khen thưởng đột xuất; khen thưởng cống hiến; khen thưởng đối ngoại, khen thưởng chuyên đề hoặc theo đợt, căn cứ phong trào thi đua cụ thể để áp dụng các hình thức khen thưởng phù hợp. Từ đây, công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác thi đua, khen thưởng được chú trọng. Công tác tập huấn và đào tạo bồi dưỡng đã có sự phân cấp cho các địa phương. Như vậy, mặc dù chưa nhiều nhưng cũng đã có không ít các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu chuyên sâu về công tác thi đua, khen thưởng nói chung và đổi mới về công tác thi đua, khen thưởng nói riêng. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của các đề tài, các bài viết nêu trên cho thấy chưa có đề tài nào nghiên cứu cụ thể và chuyên sâu và toàn diện về đổi mới công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Vì vậy, việc triển khai nghiên cứu đề xuất đưa ra các giải pháp nâng cao chất 9
lượng quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh Cao Bằng về thi đua, khen thưởng là một nội dung nghiên cứu mới, hiện chưa có đề tài khoa học hoặc luận văn nào nghiên cứu về vấn đề này. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Đổi mới công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng nhằm nâng cao chất lượng công tác này trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. - Nhiệm vụ: + Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng. + Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng hiện nay. + Đề xuất các giải pháp đổi mới công tác quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng nhằm nâng cao chất lượng công tác này trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Nghiên cứu việc triển khai công tác thi đua, khen thưởng của các đơn vị tham gia khối thi đua của Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng. + Về không gian: Các đơn vị tham gia khối thi đua trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. + Về thời gian: Khảo sát thực trạng quản lý Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2015 - 2020. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: 10
Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Tác giả đã nghiên cứu những quan điểm, tư tưởng của Hồ Chí Minh về thi đua, những quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước ta về công tác thi đua, khen thưởng. - Phương pháp nghiên cứu: Thi đua, khen thưởng là một hoạt động thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, việc nghiên cứu những nội dung liên quan đến công tác thi đua, khen thưởng đòi hỏi phải có kiến thức tổng hợp. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu của luận văn là phương pháp thu thập và xử lý thông tin và phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp điều tra: + Phương pháp thu thập và xử lý thông tin: Nhằm tìm hiểu, thu thập các thông tin về công tác thi đua, khen thưởng theo nhiều kênh khác nhau, từ đó xem xét, lựa chọn và biên soạn đưa vào Luận văn. + Phương pháp phân tích, tổng hợp: Trên cơ sở các thông tin tìm hiểu được, tác giả lựa chọn các thông tin chuẩn xác, phù hợp, sau đó phân tích từng thông tin đã xác định, căn cứ với thực tế nghiên cứu về vấn đề, xem xét mức độ tin cậy và tính hiệu quả, tính phù hợp của thông tin để xem xét, lựa chọn tổng hợp các thông tin, đề ra các cách làm, các giải pháp giải quyết vấn đề hiệu quả đưa vào luận văn. - Phương pháp điều tra: Điều tra thu thập thông tin từ các đối tượng tham gia thi đua, đánh giá tình hình thực hiện công tác thi đua, khen thưởng và công tác đổi mới quản lý Nhà nước về TĐKT để từ đó có cơ sở thực tiễn đề ra các nội dung đổi mới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Về mặt lý luận, Luận văn làm sáng tỏ thêm các khái niệm về thi đua là gì, khen thưởng là gì, khẳng định tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thi đua, khen thưởng đến giai đoạn hiện nay của tiến trình phát triển đất nước vẫn nguyên giá trị, làm rõ quan điểm của Đảng, chủ trương của nhà nước về thi 11
đua, khen thưởng để từ đó có cơ sở và căn cứ pháp lý triển khai thực hiện công tác này tại tỉnh Cao Bằng. - Về ý nghĩa thực tiễn, Luận văn làm rõ thực trạng công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại tỉnh Cao Bằng giai đoạn vừa qua, từ thực trạng này nghiên cứu tiếp tục phát huy các thành tựu đã đạt được và đề xuất các giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại cả mặt cơ chế và thực tiễn của công tác này tại tỉnh Cao Bằng nhìn từ góc độ của nhà quản lý và từ đối tượng tham gia. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận văn gồm có 3 Chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về công tác thi đua, khen thưởng. Chương 2: Thực trạng quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Chương 3: Giải pháp Giải pháp đổi mới quản lý Nhà nước về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. 12