Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

25
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn là trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung và đánh giá thực trạng về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số tại tỉnh Thừa Thiên Huế, luận văn đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại tỉnh Thừa Thiên Huế, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG VŨ LINH GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HOÀNG VŨ LINH GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN KHÁNH LY THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn với đề tài: “Giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế” là công trình nghiên cứu thực sự của bản thân tôi, chưa được công bố ở bất kỳ nơi nào và được thực hiện với việc vận dụng các kiến thức đã được học, nghiên cứu các tài liệu tham khảo, kết hợp với quá trình điều tra khảo sát thực tiễn và với sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Nguyễn Khánh Ly. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực, hoàn toàn dựa theo số liệu thu thập và điều tra. Các thông tin trích dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn tài liệu tham khảo. Thừa Thiên Huế, ngày 24 tháng 10 năm 2019 HỌC VIÊN HOÀNG VŨ LINH
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn chỉnh luận văn của mình, lời đầu tiên tôi xin chân thành và lòng biết ơn sâu sắc tới Hội đồng Khoa học thuộc Học viện Hành chính Quốc gia, các Thầy giáo, Cô giáo đã trang bị những kiến thức quý báu và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu luận văn này. Đặc biệt tôi xin trân trọng và tỏ lòng biết ơn đến Tiến sĩ Nguyễn Khánh Ly, người đã trực tiếp hướng dẫn và đóng góp nhiều ý kiến quan trọng và sâu sắc cho tôi trong quá trình làm luận văn. Luận văn này được hoàn thiện bởi sự cố gắng nỗ lực của bản thân, nhưng do khả năng có hạn, thời gian nghiên cứu chưa nhiều nên không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế nhất định, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy, Cô và các bạn học để giúp tôi hoàn thành công trình nghiên cứu của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn HOÀNG VŨ LINH
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ........................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 6 3.1 Mục đích của luận văn ........................................................................ 6 3.2 Nhiệm vụ của luận văn........................................................................ 6 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ................................................................ 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ........................................ 7 5.1. Phương pháp luận............................................................................... 7 5.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................... 7 6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của đề tài ......................................................... 9 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................. 9 Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ...................................................................................................... 10 1.1. Khái quát về công chức cấp xã người dân tộc thiểu số........................ 10 1.1.1. Một số khái niệm liên quan ........................................................... 10 1.1.2. Đặc điểm của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ........... 12 1.1.3. Vị trí, vai trò của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ...... 14 1.2. Tổng quan về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số ................................................................................. 17 1.2.1. Khái niệm giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ............................................................................. 17 1.2.2. Đặc điểm của giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số ............................................................................. 17
1.2.3. Mục đích của giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ......................................................................... 21 1.2.4. Chủ thể và đối tượng của giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ..................................................... 24 1.2.5. Nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ..................................... 26 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .................................................................. 29 1.3.1. Các yếu tố khách quan .................................................................. 29 1.3.2. Yếu tố chủ quan ............................................................................ 30 1.4 Trách nhiệm của các cơ quan chủ thể trong việc giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số........................... 31 1.5. Kinh nghiệm của một số địa phương về công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ....................... 33 1.5.1. Kinh nghiệm giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số tại tỉnh Thanh Hóa .............................................. 33 1.5.2. Kinh nghiệm giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số tại tỉnh Gia Lai .................................................... 36 Tiểu kết chương 1............................................................................................ 40 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ........................................................ 41 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế .. 41 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh Thừa Thiên Huế ...... 41 2.1.2. Cơ cấu, số lượng, trình độ, kiến thức của công chức cấp xã các huyện miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế ..................................................... 43
2.2. Thực trạng giáo dục dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ................................................................................. 53 2.2.1. Chủ thể, đối tượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở tỉnh Thừa Thiên Huế ........................ 53 2.2.2. Nội dung giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở tỉnh Thừa Thiên Huế ....................................... 55 2.2.3. Hình thức giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở tỉnh Thừa Thiên Huế ....................................... 62 2.2.4. Phương pháp giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở tỉnh Thừa Thiên Huế ................................... 65 2.3. Đánh giá, nhận xét chung về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ở các huyện miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................................... 65 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................ 66 2.3.2. Khó khăn, hạn chế ......................................................................... 68 2.3.3. Nguyên nhân hạn chế .................................................................... 70 Tiểu kết chương 2............................................................................................ 77 Chƣơng 3. YÊU CẦU, PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ..................................................................................... 78 3.1. Yêu cầu nâng cao giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay................................................... 78 3.1.1. Xuất phát từ yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ................................................................................................. 78 3.1.2. Xuất phát từ yêu cầu thực hiện đầy đủ, đúng đắn và có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về
công tác giáo dục pháp luật hành chính cho đội ngũ công chức cấp xã người dân tộc thiểu số ............................................................................. 79 3.1.3. Xuất phát từ yêu cầu giải quyết những khó khăn, thách thức đối với công tác giáo dục pháp luật hành chính đối với công chức cấp xã là người đồng bào dân tộc thiểu số hiện nay............................................... 82 3.2. Phương hướng nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hiện nay ................................. 84 3.3. Các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hiện nay ................................. 88 3.3.1. Tăng cường sự chỉ đạo các cấp ủy Đảng và chính quyền ............. 88 3.3.2. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của chủ thể, đối tượng trong công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số........................................................................................ 89 3.3.3. Đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số ....................... 93 3.3.4. Tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và các điều kiện đảm bảo thực hiện giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người đồng bào dân tộc thiểu số ........................................................................ 97 3.3.5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm những vi phạm kỷ luật, pháp luật cũng như có các hình thức khen thưởng trong hoạt động giáo dục pháp luật cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .................................................................................................. 100 3.3.6. Tăng cường phối hợp thực hiện giữa các cơ quan, tổ chức trong công tác giáo dục pháp luật hành chính ................................................ 101 3.3.7 Đảm bảo các điều kiện về pháp luật ............................................ 103 Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 106 KẾT LUẬN .................................................................................................. 107 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 109 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 113
DANH MỤC BẢNG BIỂU Trang Bảng 2.1: Số lượng chức danh công chức cấp xã người dân tộc thiểu số ở các huyện miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế ..................................................... 44 Bảng 2.2: Số lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số chia theo độ tuổi...................................................................................................... 45 Bảng 2.3: Số lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số chia theo trình độ chuyên môn ........................................................................................ 48 Bảng 2.4: Số lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số chia theo trình độ kiến thức pháp luật ............................................................................. 49 Bảng 2.5: Số lượng công chức cấp xã người dân tộc thiểu số chia theo trình độ chính trị .............................................................................................. 50
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Từ trước đến nay, Đảng ta luôn xác định vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc là chiến lược của cách mạng Việt Nam. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ người dân tộc thiểu số luôn có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng. Đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ nhất định và có vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị các cấp, đặc biệt ở những địa phương người dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao. Vì vậy, Đảng ta đã khẳng định “Phải tích cực đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ dân tộc, đồng thời tăng cường đoàn kết giữa cán bộ người dân tộc thiểu số với cán bộ người Kinh công tác ở miền núi. Đó là mấu chốt để thực hiện chính sách dân tộc của Đảng” [11, tr122]. Trên cơ sở chủ trương của Đảng, Bộ Nội vụ và Uỷ ban dân tộc đã ban hành Thông tư liên tịch số 02/2014/TTLT-BNV-UBDT, ngày 11/9/2014 của Ủy ban Dân tộc - Bộ Nội vụ hướng dẫn thi hành chính sách cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số quy định tại Điều 11 Nghị định số 05/2011/NĐ-CP, ngày 14/01/2011 của Chính phủ về công tác dân tộc nhằm tạo cơ sở pháp lý để cấp ủy, chính quyền thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức theo quy trình, thủ tục chặt chẽ; qua đó trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp thực hiện nhiệm vụ trong hoạt động công vụ, khả năng nắm chắc và thực thi pháp luật góp phần xây dựng đội ngũ công chức người dân tộc thiểu số chuyên nghiệp, có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị và năng lực, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân, sự nghiệp phát triển của đất nước. Hiện cả nước có khoảng 65.000 cán bộ, công chức là người dân tộc thiểu số. Trong quá trình làm việc, ngoài những vốn kiến thức thực tế sau khi được đào tạo, cán bộ người dân tộc thiểu số còn có những thuận lợi nhất định khi gặp gỡ, tiếp xúc với người dân, họ đã góp phần làm tốt công tác tuyên truyền 1
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với bà con. Mỗi cán bộ cơ sở mặc dù có tuổi đời, tuổi nghề khác nhau, với nhiều phương thức, cách làm khác nhau, nhưng họ đều có điểm chung đó là những người “chân đi, miệng nói, tay làm”. Họ là những người có năng lực, uy tín trong cộng đồng dân cư, nhiệt tình, tâm huyết với công việc được giao. Nhiều vụ việc diễn ra trên địa bàn đã được giải quyết nhờ vai trò dân vận của những cán bộ là người dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, để xây dựng chính quyền cấp xã ở các huyện miền núi nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả thì một trong những yếu tố quan trọng đó là chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực quản lý; đặc biệt quan tâm việc giáo dục pháp luật hành chính để giúp công chức nâng cao trình độ kiến thức về pháp luật, ý thức trong chấp hành pháp luật và việc đưa các pháp lý vào giải quyết các công việc thực tiễn để đáp ứng yêu cầu thực thi công vụ đạt hiệu quả. Xác định được vai trò và tầm quan trọng của công chức cấp xã người dân tộc thiểu số đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, thời gian qua, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế quan tâm chỉ đạo thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, nhất là việc đào tạo, bồi dưỡng và rèn luyện cán bộ là người dân tộc thiểu số. Đến nay, đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số có tỷ lệ cơ cấu dân tộc khá hợp lý, được đào tạo cơ bản ngày càng tăng, qua đó chất lượng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số ngày càng nâng cao về nhiều mặt, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất, đạo đức, có trình độ năng lực nghiệp vụ và giữ các chức danh lãnh đạo, quản lý ở các cơ quan, đơn vị, địa phương… Tuy nhiên, một bộ phận khá lớn cán bộ còn hạn chế về năng lực tư duy, trình độ chuyên môn. Rõ nhất là trình độ kiến thức, hiểu biết pháp luật của họ còn những hạn chế nhất định, chưa theo kịp và chưa được nâng tầm 2
tương xứng với sự đổi mới của hệ thống pháp luật, gây cản trở không nhỏ đến nhận thức về nhu cầu hiểu biết pháp luật, khả năng nắm bắt và vận dụng vào thực tiễn còn chưa cao, lúng túng. Xuất phát từ những lý do trên cùng với mong muốn được tìm hiểu thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, bản thân tôi chọn đề tài: “Giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Giáo dục pháp luật hành chính là một vấn đề cấp thiết ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Đây là vấn đề đã và đang được các cấp, các ngành, các nhà khoa học pháp lý quan tâm. Nhiều công trình nghiên cứu về nội dung này đã được công bố, như: - Giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức hành chính trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Luận án Tiến sĩ của Nguyễn Quốc Sửu, 2010. Luận án tập trung nghiên cứu, phân tích chức năng, nhiệm vụ của cán bộ, công chức hành chính trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam; phân tích, đánh giá thực trạng giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức hành chính; từ đó chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó; các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức hành chính ở nước ta hiện nay và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức hành chính trong điều kiện Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. - Tìm kiếm mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật có hiệu quả trong một số dân tộc ít người, Đề tài khoa học cấp Bộ, Bộ Tư pháp, 1995. Đề tài nêu ra thực trạng của các mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc ít người ở Việt Nam, nhận xét, đánh giá, đề xuất giải pháp để tìm ra mô hình phù hợp, hiệu quả. 3
- Giáo dục pháp luật cho nhân dân các dân tộc ít người ở tỉnh Đắk Lắk - thực trạng và giải pháp, Luận văn thạc sĩ Luật học của Phạm Hàn Lâm, 2001. Đề tài này tập trung khai thác hoạt động giáo dục pháp luật cho đối tượng là nhân dân các dân tộc ít người trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. - Nâng cao ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ quản lý hành chính ở nước ta hiện nay, Luận án Phó tiến sĩ của Lê Đình Khiên, 1993. Đề tài này tập trung nghiên cứu thực trạng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ quản lý hành chính ở Việt Nam, đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao ý thức pháp luật của đối tượng này. - Phát huy vai trò của dư luận xã hội đối với công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, Ngọ Văn Nhân, Tạp chí Luật học, 2011. Nội dung bài viết đánh giá vai trò quan trọng của dư luận xã hội có tác động quan trọng đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, thông qua việc đưa ra những yêu cầu nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho đội ngũ này, thể hiện trên các phương diện sau: Thứ nhất, dư luận xã hội đòi hỏi đội ngũ cán bộ cấp cơ sở phải có trình độ hiểu biết pháp luật nhất định. Hai là, trước dư luận xã hội đòi hỏi cán bộ cấp cơ sở phải thường xuyên cập nhật thông tin về các chính sách, văn bản pháp luật mới. Ba là, dư luận xã hội đòi hỏi cán bộ cấp cơ sở phải có thái độ nghiêm túc, cầu thị, học hỏi nhằm nâng cao trình độ hiểu biết về pháp luật. Thứ tư, dư luận xã hội đòi hỏi đội ngũ cán bộ cấp cơ sở phải thường xuyên tiếp thu tích lũy những bào học kinh nghiệm từ thực tiễn đời sống pháp luật để vận dụng vào quá trình công tác. Tác giả bài viết cũng nhấn mạnh, để phát huy vai trò của dư luận xã hội trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật cần phải: Tổ chức, điều tra, thăm dò dư luận xã hội để nắm bắt kịp thời những vấn đề pháp luật cần phổ biến, giáo dục cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở; đổi mới phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở, thay đổi nhận thức, thái độ của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở khi tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn giáo dục pháp luật. 4
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ công chức hành chính ở nước ta hiện nay lấy thực tiễn ở tỉnh Hậu Giang, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Nguyễn Thanh Ly, Đại học Cần Thơ, 2011. Luận văn tập trung vào một số vấn đề cơ sở lý luận về pháp luật và công tác giáo dục pháp luật cho cán công chức hành chính, đi sâu phân tích, thực trạng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức ở nước ta hiện nay, thực tiễn ở tỉnh Hậu Giang. Nội dung luận văn đề cập đến việc: Xây dựng thể chế, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực,… làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đề xuất các phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức hành chính trong thời gian tiếp theo. - Giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định - Thực trạng và giải pháp, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trần Văn Trầm, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, 2002. Nội dung luận văn đề cập đến nguồn cán bộ công chức tỉnh Bình Định qua các thời kỳ, khái quát thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định hiện nay. Đồng thời nêu lên những ưu điểm, các mặt hạn chế trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định trong thời gian qua, chỉ ra những nguyên nhân của những ưu điểm, hạn chế trên và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định trong thời gian tiếp theo. Nhìn chung, các bài viết trên tạp chí, các đề tài nghiên cứu nêu trên đã cung cấp cơ sở lý luận về các vấn đề liên quan đến việc giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã cũng như nâng cao ý thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ và công chức cấp xã trong tình hình mới hiện nay. Những tài liệu đó là nguồn tư liệu quý giúp bản thân tiếp thu tham khảo, làm định hướng cho đề tài nghiên cứu của mình. Việc nghiên cứu giáo dục pháp luật hành chính cho đội ngũ công chức cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. 5
Tuy có nhiều công trình khoa học nghiên cứu nhưng mỗi công trình đề cập đến vấn đề ở những khía cạnh khác nhau. Cho đến hiện nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu về "Giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế". Những quan điểm, nhận định, đánh giá của những công trình khoa học liên quan đến đề tài đều được tác giả nghiên cứu, tham khảo có chọn lọc. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích của luận văn Trên cơ sở hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung và đánh giá thực trạng về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số tại tỉnh Thừa Thiên Huế, luận văn đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại tỉnh Thừa Thiên Huế, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. 3.2 Nhiệm vụ của luận văn Để thực hiện được mục đích nghiên cứu trên, luận văn phải hoàn thành một số nhiệm vụ sau: - Thứ nhất, xây dựng cơ sở lý luận về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số; trên cơ sở đó, làm rõ khái niệm, đặc trưng, mục đích, nội dung, chủ thể, hình thức, phương pháp giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số. - Thứ hai, phân tích và đánh giá thực trạng công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, qua đó rút ra những kết luận có cơ sở khoa học về những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tỉnh Thừa Thiên Huế. - Thứ ba, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho đội ngũ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế hiện nay. 6
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số, tỉnh Thừa Thiên Huế. - Phạm vi nghiên cứu: + Phạm vi không gian: Chỉ tiến hành khảo sát tại một số huyện trên cơ sở đảm bảo tiêu chí đặc thù có đa phần công chức chính quyền cấp xã là người dân tộc thiểu số, đó là 02 huyện A Lưới và Nam Đông. + Phạm vi thời gian: Các số liệu thứ cấp được thu thập qua 03 năm (giai đoạn 2015 - 2018). 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được xây dựng trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật. Quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam và chính sách của Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người đồng bào dân tộc thiểu số. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, trong quá trình nghiên cứu luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như sau: * Phương pháp điều tra xã hội học Là phương pháp điều tra bằng câu hỏi trắc nghiệm, nhằm thăm dò ý kiến sơ cấp. Để thực hiện được phương pháp này trước hết phải thiết kế được bảng câu hỏi khoa học và bao hàm đầy đủ nội dung cần thiết, giúp cho người đọc có thể dễ dàng hiểu được mục đích của câu hỏi và trả lời đúng hướng, không làm mất thời gian của người được điều tra. 7
Các bước tiến hành như sau: Bước 1: Chuẩn bị và xây dựng mẫu phiếu điều tra, in sẵn các câu hỏi có liên quan đến luận văn. Bước 2: Xác định đối tượng điều tra và phát phiếu điều tra cho đối tượng được điều tra. Bước 3: Tổng hợp ý kiến trên các phiếu điều tra, phân tích và tổng hợp các ý kiến để làm cơ sở cho việc phân tích, đánh giá chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã người dân tộc thiểu số. Người nghiên cứu sử dụng phiếu tham khảo ý kiến gửi cho khách thể nghiên cứu với các câu hỏi mở nhằm làm rõ mục đích nghiên cứu trên các bình diện xã hội khác nhau như giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn... Trong phạm vi các xã ở hai huyện miền núi (Nam Đông và A Lưới) để điều tra, thăm dò ý kiến và phát phiếu đối với các công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số để đánh giá chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho đối tượng này. Sau đó, trên cơ sở kết quả thu được, tiến hành tổng hợp ý kiến, thu thập dữ liệu để nhận xét, đánh giá và đưa ra giải pháp. * Phương pháp nghiên cứu tài liệu Hệ thống các khái niệm và luận điểm làm cơ sở cho việc nghiên cứu trong thực tiễn được hình thành thông qua quá trình thu thập kiến thức từ các công trình nghiên cứu và các tài liệu của các tác giả trong nước. Được sự cho phép và tạo điều kiện của lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh, UBND huyện, Phòng Nội vụ huyện Nam Đông và A Lưới, Lãnh đạo Đảng ủy và UBND các xã ở hai huyện, tôi đã tiến hành nghiên cứu các tài liệu, bao gồm: Báo cáo thống kê về tình hình số lượng chức danh, độ tuổi, trình độ chuyên môn, kiến thức pháp luật của công chức cấp xã người dân tộc thiểu số, quá trình hình thành phát triển của các đơn vị, về con người phong tục tập quán… để từ đó có được những số liệu cần thiết phục vụ cho việc phân tích đánh giá 8
thực trạng công tác giáo dục pháp luật hành chính cho đội ngũ công chức cấp xã người dân tộc thiểu số của tỉnh Thừa Thiên Huế. 6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của đề tài Luận văn đề cập và phân tích một trong những vấn đề có tầm quan trọng, tính cấp thiết trong việc giáo dục pháp luật hành chính cho công chức, đặc biệt công chức cấp xã người dân tộc thiểu số. Vì vậy, luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận mà còn phân tích những nội dung, hình thức và phương pháp đặc thù; đồng thời rút ra những kinh nghiệm, đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số hiện nay góp phần bảo đảm cho Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật có hiệu quả, xây dựng đội ngũ công chức người dân tộc thiểu số trong sạch, vững mạnh. Kết quả nghiên cứu và những đề xuất được nêu trong đề tài có ý nghĩa lý luận và thực tiễn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức nói chung và công chức người đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng. Đề tài có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo phục vụ cho cán bộ làm công tác nghiên cứu, giảng dạy về công tác pháp luật và các cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ quan bảo vệ pháp luật cũng như các cá nhân, tổ chức quan tâm đến đề tài. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn có kết cấu gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số. Chương 2: Thực trạng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương 3: Yêu cầu, phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục pháp luật hành chính cho công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. 9
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH CHO CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ 1.1. Khái quát về công chức cấp xã ngƣời dân tộc thiểu số 1.1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1.1. Công chức Theo khoản 2 Điều 4, Luật Cán bộ, công chức năm 2008, khái niệm công chức được quy định như sau: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”. 1.1.1.2. Công chức cấp xã Tại Khoản 3, Điều 61 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 và Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 92/NĐ-CP, ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã quy định công chức cấp xã có các chức danh sau: - Trưởng Công an; 10
- Chỉ huy trưởng Quân sự; - Văn phòng - thống kê; - Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); - Tài chính - kế toán; - Tư pháp - hộ tịch; - Văn hóa - xã hội. Như vậy, theo phạm vi và đối tượng nghiên cứu của luận văn này, công chức cấp xã có thể hiểu như sau: Công chức cấp xã là công dân Việt Nam, được tuyển dụng giữ chức danh theo chuyên môn nghiệp vụ được đào tạo, thuộc biên chế của Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn), được hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật. Công chức cấp xã do cấp huyện quản lý (bao gồm cả công chức được luân chuyển, điều động, biệt phái về xã). Công chức cấp xã ngoài việc nâng cao năng lực công tác chuyên môn nghiệp vụ mà cần phải có phẩm chất đạo đức tốt, hiểu biết pháp luật và có ý thức pháp luật ở trình độ cao để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. 1.1.1.3. Dân tộc thiểu số Khái niệm Dân tộc thiểu số (tộc người thiểu số hay dân tộc ít người) thể hiện trong mối tương quan về số lượng dân số (nhân khẩu) giữa các nhóm dân tộc trong một quốc gia. Nếu dân tộc đa số là dân tộc chiếm số lượng đông nhất, trên 50% dân số trong một quốc gia thì ngược lại, “dân tộc thiểu số” là các dân tộc chiếm số dân ít hơn so với dân tộc đông nhất, tức là các dân tộc còn lại. Tại điều 4, Nghị định số 05/2011/NĐ-CP, ngày 14/01/2011 của Chính phủ về Công tác dân tộc quy định: “Dân tộc thiểu số là những dân tộc có số dân ít hơn so với dân tộc đa số trên phạm vi lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” và “Dân tộc đa số là dân tộc có số dân chiếm trên 50% tổng dân số của cả nước, theo điều tra dân số quốc gia” [13, tr.1]. Như vậy, ở Việt Nam, hiện 11