Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:124

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn nhằm đánh giá thực trạng lập kế hoạch hiện nay tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Xác định ưu điểm, hạn chế, bất cập và nguyên nhân của hạn chế, bất cập ấy. Đề xuất phương hướng và giải pháp lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............../................ ......./......... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ÁI NHÂN LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ÁI NHÂN LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH LONG AN Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 60 34 04 03 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. NGUYỄN HUY HOÀNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu của luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Học viên NGUYỄN ÁI NHẤN
LỜI CẢM ƠN Qua thời gian học tập và nghiên cứu tại Học viện Hành chính quốc gia, tôi đã hoàn thành luận văn “Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An”. Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới lãnh đạo Học viện Hành chính quốc gia, các thầy cô giáo tại các khoa, phòng, ban của Học viện Hành chính quốc gia đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Huy Hoàng, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn các cán bộ, công chức và người dân tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An đã hợp tác và hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện khảo sát bảng hỏi, thu thập thông tin, dữ liệu. Cảm ơn gia đình, bạn bè đã chia sẻ, hỗ trợ về tài liệu, động viên về tinh thần trong suốt quá trình tôi thực hiện luận văn. Trong quá trình thực hiện luận văn khó tránh khỏi những thiếu sót, tôi mong muốn nhận được sự góp ý, giúp đỡ hoàn thiện của thầy cô và bạn đọc. Học viên NGUYỄN ÁI NHẤN
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CẤP HUYỆN ................................................................... 9 1.1 Tổng quan về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ........... 9 1.1.1 Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 9 1.1.2 Phân loại kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ........................................ 11 1.1.3 Vai trò của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ........... 12 1.2 Nội dung, quy trình và kỹ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện............................................................................................................ 14 1.2.1 Nội dung lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................ 14 1.2.2 Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................ 15 1.2.3 Các kỹ thuật lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội............................. 17 1.2.4 Các tiêu chí đánh giá hiệu lực, hiệu quả lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ............................................................................................................... 21 1.3 Cơ sở pháp lý và các chủ thể của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện............................................................................................................ 29 1.3.1 Cơ sở pháp lý của lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện .. 29 1.3.2 Chủ thể lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện ................... 30 1.4 Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ............................................................................................................ 33 1.4.1 Quận Liên Chiểu, Thành phố Đà Nẵng ................................................. 33 1.4.2 Quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ .................................................... 34
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ................................................................................... 36 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH LONG AN ................................ 37 2.1 Các nhân tố tác động, ảnh hƣởng đến lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An ...................................................... 37 2.1.1 Cơ cấu hành chính của huyện Thủ Thừa ............................................... 37 2.1.2 Tình hình kinh tế .................................................................................... 37 2.1.3 Tình hình văn hóa, xã hội....................................................................... 38 2.2 Khái quát việc lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An giai đoạn 2012-2017 ....................................................... 39 2.2.1 Các quy định pháp lý về lập kế hoạch phát triển KT-XH...................... 39 2.2.2 Công tác phân tích kinh tế - xã hội, đánh giá tiềm năng, thế mạnh và dự báo phát triển trong lập kế hoạch .................................................................... 41 2.2.3 Xác định hệ thống mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp..................................... 43 2.2.4 Thực hiện các bước trong quy trình lập kế hoạch .................................. 48 2.2.5 Sử dụng các phương pháp trong lập kế hoạch ....................................... 53 2.2.6 Công tác tổ chức, phân công, phối hợp trong lập kế hoạch .................. 54 2.2.7 Nguồn nhân lực và nguồn lực tài chính cho lập kế hoạch. .................... 56 2.2.8 Sự tham gia của người dân vào lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội59 2.3 Đánh giá thực trạng lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An................................................................................... 61 2.3.1 Kết quả đánh giá từ phiếu khảo sát và sử dụng phần mềm SPSS .......... 61 2.3.2 Kết quả đạt được .................................................................................... 64 2.3.3 Hạn chế ................................................................................................... 64 2.3.4 Nguyên nhân .......................................................................................... 65 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ................................................................................... 67 CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TẠI HUYỆN THỦ THỪA, TỈNH LONG AN .......................................................................................................... 68
3.1 Quan điểm, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An đến năm 2025 và định hƣớng đến 2030 ................................... 68 3.1.1 Quan điểm phát triển kinh tế - xã hội .................................................... 68 3.1.2 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ........................................................ 69 3.2 Những nhiệm vụ cần giải quyết trong việc lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An ................................................ 70 3.3 Giải pháp về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An ........................................................................................... 71 3.3.1. Đổi mới nhận thức, tư duy về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, nhất là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo. ......................................................... 72 3.3.2 Đổi mới quy trình và phương pháp lập kế hoạch theo hướng dân chủ, công khai, phù hợp với năng lực của bộ máy ................................................. 74 3.3.3 Củng cố cơ cấu tổ chức ngành kế hoạch, nâng cao năng lực đội ngũ lập kế hoạch........................................................................................................... 81 3.3.4 Đảm bảo sự phối hợp giữa các cơ quan trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ................................................................................................. 83 3.3.5 Có sự tham gia tích cực từ cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ........................................................... 85 3.3.6 Cải thiện các điều kiện phục vụ công tác lập kế hoạch ......................... 88 3.3.7 Kiểm tra, giám sát, đánh giá việc lập và thực hiện kế hoạch, xử lý các cá nhân vi phạm các nguyên tắc trong lập kế hoạch kinh tế - xã hội .................. 91 3.4 Kiến nghị ...................................................................................................... 93 3.4.1 Kiến nghị với cấp Trung ương ............................................................... 93 3.4.2 Kiến nghị với cấp địa phương ................................................................ 94 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ................................................................................... 95 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 96 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 97
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Số thứ tự Ký hiệu Ý nghĩa 1 Bộ KH&ĐT Bộ Kế hoạch và Đầu tư 2 CQHCNN Cơ quan hành chính nhà nước 3 ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 4 HĐND Hội đồng nhân dân 5 KT-XH Kinh tế - xã hội 6 KTTĐPN Kinh tế trọng điểm phía nam 7 Sở KH&ĐT Sở Kế hoạch và Đầu tư 8 Phòng TCKH Phòng Tài chính - Kế hoạch 9 UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC BẢNG BIỂU STT KÝ HIỆU NỘI DUNG Trang 1 Bảng 1.1 Khung kế hoạch trong việc xác định các giải pháp 21 Quy trình lập kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2 Bảng 2.1 48 của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An Quy trình lập kế hoạch phát triển KT-XH hằng 3 Bảng 2.2 50 năm của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An Ý kiến người dân về tầm quan trọng của công tác 4 Bảng 2.3 lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ 61 Thừa,tỉnh Long An Ý kiến người dân về những hạn chế trong lập kế 5 Bảng 2.4 61 hoạch KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An Ý kiến về giải pháp lập kế hoạch phát triển KT- 6 Bảng 2.5 62 XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An Sự tham gia của các đối tượng vào quá trình lập 7 Bảng 3.1 86 kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa
DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ STT KÝ HIỆU NỘI DUNG Trang Ý kiến người dân về thực trạng các quy định pháp 1 Biểu 2.1 lý và công tác hướng dẫn lập kế hoạch KT-XH tại 40 huyện Thủ Thừa Ý kiến người dân về thực trạng xác định hệ thống 2 Biểu 2.2 mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp trong lập kế hoạch 43 KT-XH tại huyện Thủ Thừa Ý kiến người dân về việc các cơ quan, tổ chức 3 Biểu 2.3 52 tuân thủ thời hạn nộp các bản kế hoạch Ý kiến người dân về sự nghiêm túc tuân thủ quy 4 Biểu 2.4 trình lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện 52 Thủ Thừa Ý kiến người dân về sự phối hợp giữa các cơ quan 5 Biểu 2.5 trong lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện 55 Thủ Thừa Ý kiến người dân về nguồn nhân lực cho công tác 6 Biểu 2.6 lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ 56 Thừa, tỉnh Long An Ý kiến của người dân việc công khai thông tin về 7 Biểu 2.7 59 kế hoạch KT-XH của huyện Thủ Thừa Ý kiến người dân về việc họ có tham gia đóng góp 8 Biểu 2.8 ý kiến cho quá trình lập kế hoạch KT-XH của 60 huyện Thủ Thừa 10 Hình 2.1 Đồ thị hàm số y = ax 62
11 Hình 2.2 Đồ thị hàm số y =1/x 63 12 Hình 3.1 Đồ thị hàm số y = ax 71 Mối quan hệ giữa các chủ thể lập kế hoạch KT- 13 Sơ đồ 1.1 32 XH cấp huyện.
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Một nền kinh tế thị trường dù hoàn hảo đến đâu vẫn không thể vận hành mà không có sự điều tiết, quản lý của nhà nước. Trong quá trình ấy, lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) được xem là chức năng quan trọng. Quản lý đời sống KT-XH là một lĩnh vực rộng lớn và phức tạp, chứa đựng nhiều mối liên hệ. Do đó quá trình lập kế hoạch cần được chú trọng nhằm điều tiết tốt nền KT-XH và đảm bảo cho sự phát triển bền vững trên tất cả các mặt. Lập kế hoạch phát triển KT-XH là việc sắp xếp, bố trí các hoạt động KT- XH một cách khoa học nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra. Những hoạt động này nhằm khai thác, sử dụng và phát triển các nguồn lực trong xã hội. Bên cạnh đó, kế hoạch phát triển KT-XH là một căn cứ quan trọng để thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát. Kế hoạch phát triển KT-XH cung cấp cho chúng ta những tiêu chí cơ bản và quan trọng như: phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu phát triển KT-XH. Kế hoạch được soạn thảo rõ ràng, chi tiết thì công tác kiểm tra, đánh giá sẽ thuận lợi và dễ dàng hơn. Công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH được đổi mới, hoàn thiện sẽ giúp địa phương có công cụ điều hành, quản lý đời sống KT-XH trên địa bàn một cách hiệu quả. Bên cạch đó,việc hoàn thiện công tác lập kế hoạch phát triển KT- XH là tiền đề để huy động một cách có hiệu quả nguồn lực của toàn xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương. Nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH địa phương là vấn đề tương đối mới mẻ nhưng rất quan trọng, đặc biệt trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng của cả nước. Trong thời gian qua, một số tổ chức quốc tế như JICA, UNDP, GTZ, Irish Aid… phối hợp với các bộ, ngành Trung ương và Ủy ban nhân dân một số tỉnh thành: Vĩnh Phúc, Quảng Nam, Trà Vinh, Hòa Bình, Hà Tĩnh… đã triển khai các chương trình, dự án và các cuộc hội thảo về vấn đề này. Tuy vậy, quá trình đổi mới vừa qua chưa thực 1
sự mang tính hệ thống mà vẫn chỉ là những hoạt động riêng lẻ ở từng địa phương, dưới hình thức những dự án đổi mới mang tính thời điểm, chưa gắn chặt với những thể chế thực hiện. Kế hoạch phát triển KT-XH, về thực chất chỉ là công việc của chính quyền, người dân ít quan tâm và cũng khó có khả năng tiếp cận thông tin. Nhược điểm của các kế hoạch phát triển KT-XH của tỉnh Long An là vẫn rất nặng về sự áp đặt các mục tiêu mang ý muốn chủ quan hơn là một bản kế hoạch để dẫn dắt các chủ thể của một nền kinh tế hoạt động theo định hướng của nhà nước, trong đó, huyện Thủ Thừa cũng không phải là ngoại lệ. Hiện nay, công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa đã có nhiều đổi mới tích cực, tuy nhiên vẫn tồn tại nhiều bất cập từ tư duy, cách nhìn nhận về lập kế hoạch phát triển KT-XH, đến nội dung kế hoạch, phương pháp và quy trình lập kế hoạch…Phương pháp tính toán các chỉ tiêu KT-XH chủ yếu mang tính tiên lượng, thiếu sự tham gia đóng góp ý kiến của người dân. Thêm vào đó, năng lực của cán bộ làm công tác kế hoạch ở những cấp này còn hạn chế. Chất lượng của các bản kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An vẫn còn thấp. Hệ thống mục tiêu chưa thể hiện rõ các cấp độ làm cho các mục tiêu dàn trải, chưa thể hiện rõ mục tiêu ưu tiên. Hệ thống chỉ tiêu quá sơ sài, đơn giản, chưa toàn diện, thiếu nhiều chỉ tiêu lồng ghép. Mối quan hệ giữa các cơ quan trong quá trình lập kế hoạch phát triển KT-XH mang tính hình thức, chưa hiệu quả. Chưa thu hút được sự tham gia của người dân vào quá trình lập kế hoạch. Xuất phát từ thực tế trên, em xin được chọn đề tài “Lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An” làm đề tài luận văn của mình. Trên cơ sở phân tích một cách toàn diện và đầy đủ các vấn đề lý luận về công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện, đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, luận văn đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa. 2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Hiện nay có một số công trình nghiên cứu và luận văn liên quan đến đổi mới công tác lập kế hoạch ở các cấp như: - Sách, báo, tạp chí: - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Sách “Hướng dẫn phân tích và dự báo trong lập, theo dõi, đánh giá kế hoạch phát triển địa phương”,(2011). Nghiên cứu đã trình bày một cách tổng quan phương pháp luận về công tác dự báo, vai trò của công tác dự báo, một số loại dự báo, một số phương pháp dự báo thường được sử dụng trong lập kế hoạch phát triển địa phương. Nghiên cứu nêu những vấn đề chủ yếu cần được phân tích và dự báo trong lập kế hoạch phát triển 5 năm và hàng năm ở địa phương. - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài liệu “Kỷ yếu hội thảo đổi mới công tác kế hoạch và đầu tư công”,(2012). Kỷ yếu cung cấp nhiều nội dung, tư liệu về công tác kế hoạch, đổi mới công tác kế hoạch, mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế. Tuy nhiên kỷ yếu chủ yếu tập trung vào vấn đề đổi mới kế hoạch, hạn chế trong vấn đề kế hoạch, đầu tư hiện nay. Kỷ yếu tập trung vào đánh giá thực trạng chứ chưa đề xuất giải pháp, phương pháp cụ thể về lập kết quả kế hoạch phát triển KT-XH thời gian tới. - Tạp chí kinh tế và dự báo, Bài viết “Bàn về các phương pháp mới trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam”, số 24, tháng 12/2012, Bài viết đề cập đến một số phương pháp mới trong lập kế hoạch phát triển KT-XH của nước ta, theo đó để lập được một bản kế hoạch phát triển KT-XH tốt phải có được phương pháp, công cụ đánh giá phù hợp, có hiệu quả cao. Trong bối cảnh nền kinh tế đang biến động nhanh và khó lường như hiện nay, việc tìm ra và ứng dụng các phương pháp đánh giá, lập kế hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước trong xu thế hội nhập quốc tế là rất cần thiết. - Luận án, luận văn: - TS. Nguyễn Thị Phú Hà, Đề tài nghiên cứu “Thực trạng và giải pháp đổi mới công tác lập, theo dõi và đánh giá thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế 3
-xã hội”,(2010). Nội dung chính của công trình nghiên cứu này là đề cập đến các khái niệm về kế hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH. Một số mô hình kế hoạch hóa quốc gia. Công trình nghiên cứu cũng đã tập trung vào việc đánh giá lại thực trạng và đề xuất những giải pháp đổi mới công tác lập, theo dõi và đánh giá thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH. Tuy nhiên, do phạm vi nghiên cứu rộng nên đề tài đề cập rất khái quát về thực trạng, giải pháp mang tính rất tổng thể. - Vũ Cương, luận án “Đổi mới lập kế hoạch kinh tế - xã hội địa phương gắn với nguồn lực tài chính ở Việt Nam (2010)”; Luận án này nghiên cứu quá trình kế hoạch hóa, đặc biệt là khâu lập kế hoạch KT-XH địa phương. Từ đó tìm kiếm mô hình kế hoạch hóa gắn với nguồn lực tài chính, phù hợp với điều kiện thể chế ở Việt Nam và đáp ứng yêu cầu của hội nhập. Luận án nghiên cứu các mô hình kế hoạch hóa hiện nay ở các địa phương, khái quát bối cảnh phân cấp, phân quyền trong kế hoạch hóa. Thông qua nghiên cứu thực trạng, luận án đề xuất các mô hình, khuyến nghị các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả và bền vững lập kế hoạch KT-XH địa phương gắn với nguồn lực tài chính. - Nguyễn Minh Tuấn, Luận văn “Đổi mới công tác kế hoạch hóa theo hướng tăng cường sự tham gia của cộng đồng”, (2011), Đề tài này đề cập đến việc tăng cường sự tham gia của người dân như một giải pháp giúp đổi mới công tác lập kế hoạch tại địa phương. Đề tài đã cung cấp cơ sở lý luận về sự tham gia của người dân trong lập kế hoạch KT-XH địa phương, các yếu tố tác động đến sự tham gia của người dân vào công tác lập kế hoạch. Từ đó luận văn đề ra các giải pháp giúp tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình lập kế hoạch. - Nguyễn Phương Vũ, Luận văn “Cơ sở và phương hướng đổi mới công tác kế hoạch hóa ở Việt Nam” (2010); Đề tài này nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác kế hoạch hóa ở Việt Nam, thực trạng quá trình kế hoạch hóa ở Việt Nam trong thời kỳ kế hoạch hóa tập trung và đổi mới. Từ đó nêu lên những hạn chế và phương hướng cho công tác kế hoạch hóa trong giai đoạn sắp tới. - Võ Hồng Phúc, Luận văn “Đổi mới công tác kế hoạch hóa trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta”, (2005), Luận văn đã 4
làm rõ sự khác biệt giữa kế hoạch trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung so với trong nền kinh tế thị trường. Chính từ những đặc điểm khác biệt đó, yêu cầu về đổi mới công tác kế hoạch hóa được đặt ra thật sự cấp thiết. Luận văn nêu lên những giải pháp cơ bản nhất giúp hoàn thiện công tác kế hoạch từ khâu lập kế hoạch đến khâu đưa kế hoạch vào thực tiễn. - Phạm Thị Phương Thảo, Luận văn “Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội tỉnh Khánh Hòa” (2011); Đề tài này nghiên cứu công tác lập kế hoạch KT-XH cấp tỉnh, cụ thể là tình Khánh Hòa. Luận văn đề cấp đến những khó khăn, hạn chế trong công tác lập kế hoạch tại tỉnh Khánh Hòa. Những giải pháp mà luận văn đưa ra cũng thật sự gắn liền với những đặc điểm của tỉnh. - Lê Thị Bích Ngọc, Luận văn “Tăng cường sự tham gia của các bên trong lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở quận Kiến An, thành phố Hải Phòng”, (2011), Luận văn nghiên cứu thực tiễn về sự tham gia của các bên vào lập kế hoạch từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch KT-XH của quận Kiến An. Các bên được đề cập trong luận văn bao gồm tuyến dọc và tuyến ngang, chủ yếu là cơ quan nhà nước. Luận văn chưa nghiên cứu vai trò, sự tham gia của đoàn thể, người dân, doanh nghiệp tại địa phương trong quá trình lập kế hoạch. - Mạnh Lộc Khoa, Luận văn Đổi mới công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Hà Tĩnh, (2015). Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý thuyết, những điều kiện cần và đủ trong quá trình đổi mới công tác lập kế hoạch KT-XH cấp tỉnh. Dựa trên việc đánh giá thực trạng quá trình lập kế hoạch KT-XH hằng năm cấp xã và cấp huyện của tỉnh Hà Tĩnh, tác giả đưa ra những giải pháp. Tuy nhiên ở phần thực trạng, luận văn chưa làm rõ được thực trạng công tác hướng dẫn của cơ quan nhà nước cấp trên, sự tham gia của người dân trong lập kế hoạch KT-XH. Các đề tài trên cơ bản đã nêu lên được những cơ sở lý luận, phương hướng đổi mới công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH các cấp, có ứng dụng những mô hình, phương pháp lập kế hoạch mới. Việc áp dụng các phương pháp 5
mới từng đem lại kết quả khả quan cho một số địa phương. Tuy nhiên, hiện nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về lập kế hoạch KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, đề tài mà luận văn tập trung nghiên cứu là một đề tài mới, không trùng lặp và có ý nghĩa thực tiễn cao. Nghiên cứu thành công đề tài này sẽ góp phần tăng cường khả năng áp dụng những phương pháp lập kế hoạch mới, từ đó, nâng cao hiệu quả công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH của huyện Thủ Thừa nói riêng và cấp huyện nói chung. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Đề xuất phương hướng và giải pháp lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An - Nhiệm vụ: Để thực hiện mục đích nghiên cứu, luận văn giải quyết 3 nhiệm vụ chủ yếu sau đây: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện; - Đánh giá thực trạng lập kế hoạch hiện nay tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Xác định ưu điểm, hạn chế, bất cập và nguyên nhân của hạn chế, bất cập ấy. - Xác định những phương hướng, nhiệm vụ cần giải quyết và đề xuất các giải pháp cho việc lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. - Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Luận văn tiến hành nghiên cứu việc lập kế hoạch phát triển KT-XH trong phạm vi huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An 6
- Về thời gian: 5 năm từ năm 2012-2017 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn - Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh các thông tin thứ cấp từ các văn bản pháp lý, các bản báo cáo, số liệu thống kê, các công trình khoa học... để làm rõ các nội dung cần nghiên cứu về việc lập kế hoạch phát triển KT- XH. - Sử dụng phương pháp điều tra khảo sát thông qua việc phát hành hơn 200 bảng hỏi, dùng phần mềm SPSS (thống kê mô tả) đưa ra kết quả phân tích từ ba cụm câu hỏi lớn nhằm đánh giá một cách xác đáng nhất thực trạng lập kế hoạch phát triển KT-XH hiện nay tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Số lượng phiếu được tính theo công thức sau: Với n là cỡ mẫu, N là số lượng tổng thể, e là sai số tiêu chuẩn. N n= 1+ N (e)2 N = dân số huyện Thủ Thừa ≈ 95000 người (năm 2017) Độ chính xác là 93%, sai số lệch chuẩn là ± 7% vậy e = 0,07 (7%) Ta có: N 95000 n= = ≈ 203 1+ N (e)2 1+ 9500(0.07)2 Sau khi thu được kết quả khảo sát, học viên sử dụng các công cụ thống kê, bảng, biểu đồ, đồ thị (thông qua SPSS, Microsoft Excel) để xác định thông tin (xu hướng, diễn biến…) mang lại từ các số liệu thu thập được. - Sử dụng hai hàm số toán học là hàm đồng biến y = ax và hàm nghịch biến y = 1/x để mô tả sự vận động của các biến trong trường hợp việc lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa được thực hiện tốt và trong trường hợp việc lập kế hoạch được thực hiện chưa tốt. 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Đề tài hướng đến những giá trị về lý luận và thực tiễn về lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An, có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho chính quyền địa phương và tài liệu nghiên cứu cho những cá nhân quan tâm cũng như các đề tài nghiên cứu sau. Về lý luận: hệ thống hóa các vấn đề lý luận chung quá trình lập kế hoạch phát triển KT-XH cấp huyện Về thực tiễn: - Khái quát bức tranh về quá trình lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa và những vấn đề đặt ra đối với công tác lập kế hoạch - Đánh giá bước đầu về các thành tựu cũng như hạn chế trong lập kế hoạch phát triển KT-XH tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. - Phân tích các nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp để nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch phát triển KT-XH huyện Thủ Thừa - Mặc dù đề tài khảo sát, nghiên cứu tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An nhưng vẫn có thể áp dụng ở các địa phương có những đặc điểm tương tự về kinh tế, xã hội, môi trường... 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài được kết cấu thành 03 chương như sau: Chƣơng I: Cơ sở lý luận về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện Chƣơng II: Thực trạng lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Chƣơng III: Phương hướng và giải pháp lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. 8
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CẤP HUYỆN 1.1 Tổng quan về lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện 1.1.1 Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1 Lập kế hoạch Nhà nước sử dụng nhiều công cụ khác nhau …) để thực hiện các vai trò của mình như: hệ thống luật pháp, hệ thống hoạch định phát triển, các công cụ đòn bẩy kinh tế(thuế, trợ cấp…), các chính sách kinh tế(tài khóa, tiền tệ, thương mại, đầu tư…), lực lượng kinh tế của Nhà nước (doanh nghiệp Nhà nước, dự trữ quốc gia. Công cụ kế hoạch với tư cách là một trong những công cụ được nhà nước sử dụng điều tiết nền kinh tế thị trường, đảm bảo ổn định và phát triển KT- XH. Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam, "Kế hoạch là một dự án tổng thể với các mục tiêu KT-XH ở tầm kinh tế vĩ mô hay kinh tế vi mô được thể hiện thành các chỉ tiêu chung của nền kinh tế quốc dân hay các ngành, các đơn vị hay một lãnh thổ, hay đơn vị cơ sở, cùng với chính các chính sách, các giải pháp tương ứng để thực hiện". [23] Lập kế hoạch là một tiến trình kết hợp tất cả các mặt của quản lý, là một tiến trình trí tuệ của việc xác định mong muốn cái gì và có thể đạt được mong muốn đó như thế nào. Hay nói cách khác, lập kế hoạch là một quá trình của việc ra quyết định trước xem phải làm cái gì, làm như thế nào, ai làm, làm khi nào và làm ở đâu. [5, tr.12] Lập kế hoạch là một quá trình nhằm xác định mục tiêu tương lai, các phương thức thích hợp để đạt mục tiêu đó. [5, tr.12] Như vậy, có thể hiểu lập kế hoạch là một tập hợp những hoạt động, công việc được sắp xếp theo trình tự nhất định có hệ thống và cụ thể về cách thức, trình tự những công việc dự định làm trong một thời gian nhất định để đạt được mục tiêu đã đề ra.[7, tr.22] 9