Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030" được hoàn thành với mục tiêu nhằm làm rõ lý luận và đánh giá thực trạng chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông từ 2021- 2024, đưa ra quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024 – 2030.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ KIM KHÁNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2024 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội, 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VŨ THỊ KIM KHÁNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2024 – 2030 ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ 8340403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. LÊ NHƯ PHONG Hà Nội, 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đề án tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công, với tiêu đề "Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030", hoàn toàn là kết quả nghiên cứu độc lập của tôi. Đề án này được thực hiện dựa trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết vững chắc và khảo sát thực tiễn chi tiết, dưới sự hướng dẫn khoa học tận tình của TS. Lê Như Phong. Tôi xin khẳng định rằng mọi số liệu trình bày trong đề án đều trung thực và đáng tin cậy, được thu thập từ các nguồn chính thống. Tất cả các số liệu đã được sử dụng đều được trích dẫn đầy đủ và rõ ràng trong danh mục tài liệu tham khảo kèm theo. Tác giả Vũ Thị Kim Khánh
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, cho phép tôi gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc Học viện, Quý Thầy Cô Khoa Sau Đại học cùng toàn thể cán bộ, lãnh đạo các phòng, khoa, ban của Học viện Hành chính Quốc gia. Sự tận tình giảng dạy, tạo điều kiện và giúp đỡ của quý vị trong suốt quá trình tôi học tập và nghiên cứu tại Học viện là vô cùng quý báu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng đến TS. Lê Như Phong, người thầy tận tâm đã trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành đề án tốt nghiệp này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến lãnh đạo Ủy ban nhân dân, Văn phòng, Phòng Nội vụ quận Hà Đông, cùng toàn thể cán bộ, công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. Sự hợp tác, cung cấp số liệu và hỗ trợ của quý vị đã giúp tôi thu thập thông tin, phân tích thực trạng và hoàn thiện đề án một cách toàn diện. Lời cảm ơn chân thành cũng xin được gửi đến gia đình, đồng nghiệp và bạn bè thân thiết, những người luôn bên cạnh động viên, khích lệ và tạo điều kiện để tôi yên tâm học tập, nghiên cứu. Mặc dù đã nỗ lực hết sức, song do kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế, không thể tránh khỏi những thiếu sót trong quá trình thực hiện đề án. Kính mong nhận được sự góp ý quý báu từ Quý Thầy Cô để đề án được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 26 tháng 5 năm 2024 Tác giả Vũ Thị Kim Khánh
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa của từ UBND Ủy ban nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân CBCC Cán bộ, công chức CV Chuyên viên CVC Chuyên viên chính CVCC Chuyên viên cao cấp
DANH MỤC BẢNG Tên bảng Trang Bảng 2.1. Số lượng công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc 23 UBND quận Hà Đông đến tháng 4/2024 Bảng 2.2. Số lượng công chức các đơn vị cơ quan chuyên môn thuộc 24 UBND quận Hà Đông qua các năm từ 2022-2024 Bảng 2.3. Số lượng công chức theo ngạch chức danh các cơ quan 26 chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông Bảng 2.4. Tổng hợp kết quả đánh giá kỹ năng giao tiếp và ứng xử 32 của cán bộ cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông Bảng 2.5. Tổng hợp kết quả đánh giá mức độ hài lòng của người dân đối với cán bộ cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông 35 theo các tiêu chí
DANH MỤC HÌNH Tên hình Trang Hình 2.1. Tỉ lệ cơ cấu theo giới tính các cơ quan chuyên môn thuộc 26 UBND quận Hà Đông Hình 2.2. Số lượng công chức theo ngạch chức danh tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông qua các năm giai đoạn 29 2022-2024 Hình 2.3. Tỉ lệ phân loại công chức các cơ quan chuyên môn UBND 33 quận Hà Đông theo tiêu chí về sức khỏe
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH MỞ ĐẦU..........................................................................................................1 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1.1. Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận....7 1.1.1. Khái niệm công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận...................................................................................7 1.1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận.........................................................................9 1.2. Chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận.......................................................................11 1.2.1. Khái niệm chất lượng công chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận.......................................................................11 1.2.2. Tiêu chí đánh giá chất lượng công chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận..................................................12 1.2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận..............................16 1.2.4. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận..............................19 Tiểu kết Chương 1.........................................................................................20 Chương 2 THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2021 - 2024 2.1. Tổng quan các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông và đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông................................................................................................................21 2.1.1. Khái quát về Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.....21 2.1.2. Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.............................................................22
2.1.3. Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.............................................................23 2.2. Đánh giá chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.......................27 2.2.1. Theo tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức................................27 2.2.2. Theo tiêu chí về trình độ đào tạo.....................................................28 2.2.3. Theo tiêu chí về kỹ năng nghề nghiệp.............................................31 2.2.4. Theo tiêu chí về sức khỏe thể chất và tinh thần..............................33 2.2.5. Theo tiêu chí về khả năng đáp ứng và hoàn thành nhiệm vụ..........34 2.3. Đánh giá chung.......................................................................................36 2.3.1. Ưu điểm...........................................................................................36 2.3.2. Tồn tại, hạn chế...............................................................................38 2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế........................................38 Tiểu kết Chương 2.........................................................................................40 Chương 3 GIẢI PHÁP VÀ LỘ TRÌNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN HÀ ĐÔNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2024 - 2030 3.1. Quan điểm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà nội giai đoạn 2024-2030...................41 3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030..........44 3.2.1. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.......................................44 3.2.2. Cải thiện môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại, đảm bảo yêu cầu công tác..........................................................................46 3.3. Lộ trình nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông giai đoạn 2024-2030....................................48 3.3.1. Nội dung thực hiện..........................................................................48 3.3.2. Tổ chức thực hiện............................................................................50 3.4. Đề xuất, kiến nghị....................................................................................51 3.4.1. Kiến nghị với Chính phủ và Bộ Nội vụ...........................................51 3.4.2. Kiến nghị với Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội..........................................................52 Tiểu kết Chương 3.........................................................................................54 KẾT LUẬN....................................................................................................55 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề án Trong bất kỳ hệ thống hành chính quốc gia nào, công chức đóng vai trò then chốt, là những người trực tiếp vận hành bộ máy nhà nước, thực thi pháp luật và chính sách. Chất lượng của đội ngũ công chức ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp và sự phát triển kinh tế - xã hội. Mặc dù Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến công tác xây dựng đội ngũ công chức và đạt được nhiều thành tựu, nhưng vẫn còn một bộ phận cán bộ, công chức chưa gương mẫu, chưa tôn trọng và giải quyết kịp thời quyền lợi của nhân dân. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng chỉ ra rằng một bộ phận cán bộ, công chức còn chưa gương mẫu, chưa tôn trọng và giải quyết kịp thời quyền lợi của nhân dân, đôi khi còn vi phạm quyền làm chủ của nhân dân và thể hiện dân chủ hình thức [4]. Điều này cho thấy vẫn còn những yếu kém, bất cập trong kiến thức, năng lực, trình độ, kỹ năng của một số công chức, làm ảnh hưởng đến uy tín và hiệu quả quản lý của Đảng, Nhà nước, đồng thời làm giảm lòng tin của nhân dân. Từ đó, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao chất lượng công chức nhà nước. Hà Đông, một quận mới thành lập từ năm 2009, đã có những bước phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, do xuất phát điểm là một thành phố độc lập, việc chuyển đổi mô hình sang quận trực thuộc Hà Nội đã mang lại nhiều khó khăn trong công tác cán bộ. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, quận vẫn đối mặt với các hạn chế về số lượng, cơ cấu, trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp của một bộ phận cán bộ. Người dân cũng chưa thực sự hài lòng với chất lượng dịch vụ công, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và các nhiệm vụ chính trị nặng nề. Tình hình này càng trở nên cấp bách hơn khi đội ngũ cán bộ lãnh đạo trước năm 2010 có tuổi đời cao và trình độ chuyên môn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu công việc hiện tại [2]. Thời gian qua, mặc dù thái độ phục vụ của công chức các cơ quan chuyên môn tại UBND quận khi tiếp xúc với nhân dân đang ngày càng được cải thiện nhưng, người dân và tổ chức vẫn còn cảm thấy ít hài lòng khi tham gia sử dụng các dịch vụ công (kết quả khảo sát mức độ hài lòng của người dân năm 2021, Hà Đông đạt 67,14%, thấp nhất trong các quận, huyện của TP. Hà Nội) [16]. Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, yêu cầu về năng lực, phẩm chất của công 1
chức ngày càng cao, nếu không có giải pháp nâng cao chất lượng kịp thời, sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, cản trở sự phát triển của quận. Do đó nếu không chủ động, kịp thời nâng cao chất lượng công chức, quận Hà Đông sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển, không đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của người dân và doanh nghiệp, ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của địa phương. Để có thể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, đặc biệt là công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Quận đã được xác định là khâu đột phá cơ bản, theo hướng siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; xóa bỏ tâm lý e ngại, đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm trong một số cán bộ, công chức, viên chức. Tiếp tục thực hiện các giải pháp để kiện toàn tổ chức bộ máy Ủy ban nhân dân Quận đảm bảo sự thống nhất trong triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả [21]. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, học viên đã lựa chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030” làm đề án tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề án Về nội dung nâng cao chất lượng cán bộ, công chức nói chung và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp huyện và công chức trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng có nhiều công trình nghiên cứu như: - Trịnh Thị Dung (2008) "Chất lượng công chức của Ủy ban nhân dân cấp Huyện ở Thành phố Hà Nội", Luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý công, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội [12]. - Vũ Xuân Khoan (2011) "Nghiên cứu nâng cao chất lượng đội ngũ công chức trong các cơ quan hành chính cấp tỉnh, cấp huyện khu vực Đồng bằng sông Cửu Long", Đề tài khoa học cấp Bộ, Bộ Nội vụ [17]. - Mai Hoàng Khởi (2017) "Chất lượng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang", Luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính quốc gia, TP. Hồ Chí Minh [18]. 2
- Lê Ngọc Thanh (2018) "Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức tại UBND huyện Bố Trạch, Quảng Bình", Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế, Huế [24]. - Nguyễn Xuân Tiến (2023) "Năng lực công chức lãnh đạo, quản lý cấp phòng thuộc cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân Thành phố trực thuộc Trung ương trong bối cảnh cải cách hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay", Luận án tiến sĩ, chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính quốc gia, Hà Nội [28]. - Nguyễn Thị Thanh Loan (2023) ''Các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc của đội ngũ công chức hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội", Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Lao động – Xã hội, Hà Nội [19]. Các công trình nghiên cứu này đã đề cập đến nhiều khía cạnh khác nhau về chất lượng cán bộ, công chức các cơ quan chuyên môn cấp quận, huyện ở các địa phương cũng như ở thành phố Hà Nội, qua đó có đóng góp nhất định trong hoàn thiện lý luận và thực tiễn hoạch định chủ trương, chính sách, xây dựng giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức cấp cơ sở. Tuy nhiên chưa có đề tài nào có phạm vi nghiên cứu về UBND quận Hà Đông trong giai đoạn gần đây. Như vậy có thể thấy, chưa có đề tài, công trình nghiên cứu nào tập trung làm rõ nội dung nâng cao chất lượng công chức quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, đặc biệt là công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Quận. Do vậy, đề án này có tính mới, không trùng lặp. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích: Đề án trên cơ sở làm rõ lý luận và đánh giá thực trạng chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông từ 2021- 2024, đưa ra quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2024 – 2030. 3.2. Nhiệm vụ: Đề án tập trung nghiên cứu vào việc nâng cao chất lượng công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, thông qua ba nhiệm vụ chính: 3
- Tổng hợp lý thuyết: Nghiên cứu sẽ hệ thống hóa các lý thuyết quản lý nhân sự, mô hình năng lực và kinh nghiệm quốc tế để làm nền tảng cho việc phân tích và đề xuất giải pháp. - Đánh giá thực trạng: Phân tích, đánh giá kết quả đạt được, chỉ ra những tồn tại, hạn chế và xác định nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế về chất lượng công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2024. - Đề xuất giải pháp và lộ trình: Dựa trên kết quả phân tích, nghiên cứu sẽ đề xuất hệ thống giải pháp toàn diện, bao gồm cải thiện tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và đãi ngộ công chức, kèm theo lộ trình thực hiện cụ thể với các mốc thời gian, nguồn lực và chỉ số đánh giá rõ ràng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1.Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề án là chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. 4.2.Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi về thời gian: từ 2021-2024 (tính từ đầu nhiệm kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ Quận Hà Đông lần thứ XXI nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay). - Phạm vi về không gian: công chức ở các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. - Phạm vi về nội dung: đề tài nghiên cứu về chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông ở các nội dung: phẩm chất chính trị đạo đức; trình độ đào tạo; kỹ năng nghề nghiệp; sức khỏe thể chất và tinh thần; khả năng đáp ứng và hoàn thành nhiệm vụ. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận: Báo cáo đề án được xây dựng dựa trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. 4
5.2. Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo đề án này được tiến hành trên cơ sở sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành và liên ngành. Cụ thể: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: được sử dụng để tiếp cận và phân tích các công trình nghiên cứu có sẵn của các chuyên gia, nhà khoa học. Thông qua việc đánh giá những thành tựu, hạn chế của các nghiên cứu này để xác định khoảng trống kiến thức cần được bổ sung, từ đó làm nổi bật những nội dung cần tập trung làm rõ. Phương pháp được áp dụng chủ yếu trong Chương 1, nhằm xây dựng nền tảng lý thuyết cho toàn bộ nghiên cứu. - Phương pháp phân tích: được sử dụng để đi sâu tìm hiểu, khám phá và lý giải các khía cạnh khác nhau của vấn đề nghiên cứu, từ đó đưa ra những nhận định và giải pháp phù hợp. Phương pháp phân tích được sử dụng tại Chương 2, nhằm đảm bảo tính logic, chặt chẽ và thuyết phục cho toàn bộ quá trình nghiên cứu. - Phương pháp tổng hợp: được sử dụng trong việc hệ thống hóa và đúc kết thông tin thu thập được, thông qua đó để khái quát hóa, trừu tượng hóa và đưa ra những nhận định về các vấn đề nghiên cứu. Phương pháp tổng hợp được áp dụng trong Chương 2 và Chương 3 của đề án, nhằm tạo nên một bức tranh toàn diện và có tính kết nối về đối tượng nghiên cứu. - Phương pháp thống kê: được sử dụng trong thu thập và xử lý các số liệu định lượng cần thiết cho quá trình nghiên cứu. Bằng các kỹ thuật thống kê phù hợp có thể thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu một cách khoa học, từ đó đưa ra những kết luận đáng tin cậy và có ý nghĩa thực tiễn. Phương pháp được sử dụng trong Chương 2, nhằm cung cấp bằng chứng số liệu cho các phân tích và đánh giá tiếp theo. - Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi: Số lượng phiếu phát ra 182 phiếu. Số phiếu thu về 163 phiếu. Số phiếu hợp lệ 163 phiếu. Trong đó: phát phiếu khảo sát trực tiếp lãnh đạo quản lý cấp quận: 05 phiếu, thu về 05 phiếu; phát phiếu khảo sát trực tiếp lãnh đạo quản lý cấp phòng thuộc UBND quận Hà Đông: 35 phiếu, thu về 32 phiếu; phát phiếu khảo sát trực tiếp công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông: 65 phiếu, thu về 57 phiếu; phát phiếu khảo sát gián tiếp thông qua Bộ phận một cửa UBND quận Hà Đông: 77 phiếu, thu về 69 phiếu. 5
6. Hiệu quả và lợi ích của Đề án 6.1. Về lý luận: Nghiên cứu này nhằm mục đích hệ thống hóa một cách toàn diện các luận cứ lý thuyết về chất lượng công chức, từ đó làm sáng tỏ và bổ sung những khía cạnh lý luận còn thiếu sót hoặc chưa được làm rõ đầy đủ. Thông qua việc phân tích, đánh giá và tổng hợp các quan điểm, mô hình và nghiên cứu liên quan, nghiên cứu này sẽ đóng góp vào việc xây dựng một khung lý thuyết vững chắc về chất lượng công chức, đặc biệt tập trung vào đối tượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận. 6.2. Về thực tiễn: Những kết quả nghiên cứu được trình bày trong báo cáo đề án này có thể được sử dụng như luận chứng khoa học có thể được áp dụng trực tiếp vào thực tiễn công tác, góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận Hà Đông, thành phố Hà Nội, cũng như các quận, huyện khác trên địa bàn thành phố Hà Nội và trên toàn quốc. Đồng thời, các kết quả này cũng là một nguồn tài liệu tham khảo hữu ích, phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy tại các Trung tâm chính trị cấp quận, huyện. 7. Kết cấu của Đề án Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, đề án gồm 3 chương: - Chương 1: Cơ sở khoa học về chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận. - Chương 2: Thực trạng chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2024. - Chương 3: Giải pháp và lộ trình nâng cao chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội giai đoạn 2024 – 2030. 6
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN 1.1. Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận 1.1.1. Khái niệm công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Trong giai đoạn từ năm 2008 trở về trước, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam nhìn chung chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa các khái niệm cán bộ, công chức và viên chức. Phải đến sau khi Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức được ban hành năm 2008 thì các khái niệm này mới được xác định rõ ràng, theo đó Luật cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) quy định công chức: Là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập (khoản 2 Điều 4) [22]. Trong phạm vi nghiên cứu của đề án này, công chức được hiểu theo khái niệm được quy định bởi Luật Cán bộ, công chức nêu trên. Công chức làm việc tại các cơ quan chuyên môn trực thuộc UBND quận là một phần không thể thiếu trong hệ thống công chức nhà nước. Họ đảm nhận những nhiệm vụ cụ thể và được trao quyền hạn nhất định để hỗ trợ UBND quận thực hiện chức năng quản lý nhà nước trên địa bàn. Với vai trò là những chuyên viên, cán bộ nghiệp vụ, họ đóng góp vào việc xây dựng và triển khai các chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự, cũng như giải quyết các vấn đề liên quan đến đời sống của người dân trên địa bàn quận. Hiệu quả làm việc của đội ngũ công chức này có tác động trực tiếp đến chất lượng hoạt động của từng phòng, ban chuyên 7
môn, từ đó ảnh hưởng đến kết quả chung của UBND quận trong việc hoàn thành nhiệm vụ được giao. Nói cách khác, họ là những mắt xích quan trọng, góp phần vào sự phát triển bền vững của quận và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Trên cơ sở định nghĩa Công chức được quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), có thể định nghĩa công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận là công dân Việt Nam được tuyển dụng, bổ nhiệm làm việc trong các cơ quan chuyên môn quận, được UBND quận giao thực hiện những nhiệm vụ cụ thể và có những quyền hạn nhất định để giúp cho UBND quận thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Dựa trên cơ cấu tổ chức và phân công công tác, công chức làm việc tại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận bao gồm: - Công chức Phòng Nội vụ: Đảm nhiệm các công tác về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức, cải cách hành chính, thi đua khen thưởng,... - Công chức Phòng Tư pháp: Thực hiện các nhiệm vụ về pháp chế, phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, đăng ký hộ tịch,... - Công chức Phòng Tài chính - Kế hoạch: Quản lý ngân sách nhà nước, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, tài chính doanh nghiệp,... - Công chức Phòng Tài nguyên - Môi trường: Quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu,... - Công chức Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội: Giải quyết các vấn đề về lao động, việc làm, bảo hiểm xã hội, chăm sóc người có công,... - Công chức Phòng Văn hóa - Thông tin: Quản lý hoạt động văn hóa, thông tin, truyền thông, thể thao,... - Công chức Phòng Giáo dục - Đào tạo: Quản lý giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ,... - Công chức Phòng Y tế: Quản lý y tế, chăm sóc sức khỏe cộng đồng,... - Công chức Thanh tra nhà nước: Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân,... - Công chức Văn phòng HĐND và UBND: Tham mưu, giúp việc cho HĐND và UBND quận,... 8
- Công chức Phòng Kinh tế: Xây dựng và triển khai các chính sách kinh tế, xúc tiến thương mại, đầu tư,... - Công chức Phòng Quản lý đô thị: Quản lý trật tự xây dựng, hạ tầng đô thị, vệ sinh môi trường,... 1.1.2. Đặc điểm, vai trò của công chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận có những đặc điểm cơ bản sau đây: - Nguồn nhân lực quan trọng trong hệ thống chính trị: Công chức các cơ quan chuyên môn đóng vai trò then chốt trong việc thực thi các chính sách, pháp luật của Nhà nước tại cấp quận. Họ là những người trực tiếp tham mưu, đề xuất và triển khai các hoạt động quản lý nhà nước trên các lĩnh vực chuyên môn, góp phần đảm bảo sự vận hành hiệu quả của hệ thống chính trị tại địa phương. - Có sự chuyên môn hóa cao: Mỗi công chức được phân công vào một lĩnh vực chuyên môn cụ thể, đòi hỏi họ phải có kiến thức chuyên sâu và kỹ năng nghiệp vụ vững vàng để thực hiện tốt công việc. - Tuân thủ quy trình công tác: Hoạt động của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận được điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật và quy định hành chính chặt chẽ. - Phân cấp bậc hạng rõ ràng: Hệ thống phân cấp bậc hạng (cán sự, chuyên viên, chuyên viên chính...) dựa trên trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và năng lực thực tế của công chức. - Hưởng lương từ ngân sách nhà nước: Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận là cán bộ, công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. - Gắn bó mật thiết với nhân dân: Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận là những người gần dân, sát dân nhất. Họ thường xuyên tiếp xúc, làm việc và giải quyết các vấn đề liên quan đến đời sống của người dân. Vai trò công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận là: - Là nòng cốt trong hệ thống chính trị, họ là những chuyên gia trong lĩnh vực của mình, có khả năng phân tích, đánh giá tình hình thực tế và đề xuất các chính sách phù hợp với điều kiện cụ thể của quận. 9
- Là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, đại diện cho chính quyền địa phương; tiếp nhận, xử lý các thông tin, kiến nghị từ người dân và các tổ chức. Thông qua đó góp phần xây dựng hình ảnh tích cực của chính quyền địa phương trong mắt người dân và các đối tác. -Tham gia xây dựng đường lối đổi mới, trực tiếp triển khai các chính sách, kế hoạch của Nhà nước, xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và giám sát, đánh giá việc thực hiện các chính sách, chương trình phát triển của quận Như vậy, công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận đóng vai trò quan trọng trong việc tham mưu, hoạch định chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, xây dựng và thực thi chính sách, phối hợp các nguồn lực và giao tiếp với bên ngoài. Sự đóng góp của họ là không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Để làm rõ đặc điểm, vai trò của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, có thể so sánh với công chức cấp phường và công chức các cơ quan chuyên môn thành phố trực thuộc Trung ương như sau: Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận đảm nhiệm các nhiệm vụ quản lý nhà nước trên địa bàn, mang tính tổng hợp và bao quát nhiều lĩnh vực. Họ thường xuyên phối hợp với cấp thành phố để triển khai các chính sách. Trình độ chuyên môn yêu cầu thường từ đại học trở lên, với khả năng tổng hợp, phân tích và tổ chức thực hiện công việc. Họ chịu sự quản lý của UBND quận và nhận sự chỉ đạo từ sở chuyên môn thuộc UBND thành phố. Công chức cấp phường làm việc trực tiếp với người dân, giải quyết các vấn đề cụ thể tại địa phương. Yêu cầu trình độ thường từ trung cấp, cao đẳng trở lên, cùng kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề. Họ chịu sự quản lý của UBND phường và nhận sự chỉ đạo từ phòng chuyên môn thuộc UBND quận. Công chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trên toàn thành phố trực thuộc Trung ương, có tính vĩ mô và hoạch định chính sách. Họ cần trình độ chuyên môn cao, thường từ đại học trở lên, với tầm nhìn chiến lược và khả năng hoạch định chính sách. Họ chịu sự quản lý của UBND thành phố và nhận sự chỉ đạo từ Trung ương. 10
Tóm lại, sự khác biệt giữa các cấp công chức nằm ở phạm vi, tính chất công việc, yêu cầu trình độ và cơ chế quản lý, tương ứng với vai trò và chức năng của từng cấp chính quyền. 1.2. Chất lượng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận 1.2.1. Khái niệm chất lượng công chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân quận "Chất lượng" là một khái niệm đa chiều, có nhiều cách hiểu khác nhau tùy thuộc vào lĩnh vực và mục đích. Theo Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), chất lượng là "mức độ một tập hợp các đặc tính vốn có của một đối tượng đáp ứng các yêu cầu" [6]. Nói cách khác, chất lượng sản phẩm hay dịch vụ được đánh giá dựa trên khả năng đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Trong lĩnh vực nguồn nhân lực, chất lượng được đặc trưng bởi các yếu tố thể chất, trí lực và tinh thần. Đối với công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, chất lượng không chỉ là hiệu quả công việc mà còn bao gồm trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, sức khỏe, phẩm chất đạo đức và khả năng thích ứng. Chất lượng công chức cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận có thể được định nghĩa là khả năng đáp ứng yêu cầu công tác của phòng, ban chuyên môn và UBND quận. Chất lượng này được phản ánh qua trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học, kỹ năng quản lý, thái độ chính trị, đạo đức và sức khỏe của công chức. Tại Việt Nam, việc đánh giá công chức về trình độ, năng lực, ý thức, phẩm chất chính trị và kết quả thực hiện nhiệm vụ là một yêu cầu tất yếu, được quy định rõ ràng trong Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), bao gồm các nội dung đánh giá: a) Chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; b) Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong và lề lối làm việc; c) Năng lực lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện nhiệm vụ; d) Tinh thần trách nhiệm trong công tác; đ) Kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. (khoản 1 Điều 28) [22] 11