Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức cấp xã ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi

Chia sẻ: Vica999 Vica999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:132

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, qua đó luận văn đề xuất những phương hướng, giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi trong những năm tiếp theo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực công chức cấp xã ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ NGỌC THỊNH NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ NGỌC THỊNH NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ Ở HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. NGUYỄN THỊ THU HÀ THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Thừa Thiên Huế, ngày 10 tháng 10 năm 2018 Học viên Hồ Ngọc Thịnh
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công tại Học viện Hành chính Quốc gia, bên cạnh sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tác giả nhận được sự hướng dẫn, giảng dạy, động viên và nhiều ý kiến đóng góp quý báu của thầy giáo, cô giáo, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến: Cô giáo hướng dẫn PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Học viện Hành chính Quốc gia, Quý thầy giáo, cô giáo - Học viện Hành chính Quốc gia, Huyện uỷ, Uỷ ban nhân huyện Trà Bồng, uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn và các cơ quan, ban, ngành; cán bộ, công chức xã thuộc huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi; gia đình, bạn bè và đồng nghiệp tại cơ quan. Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn! Thừa Thiên Huế, ngày 10 tháng 10 năm 2018 Học viên Hồ Ngọc Thịnh
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1 Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ ....10 1.1. Công chức cấp xã ................................................................................. 10 1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã ......................................................... 10 1.1.2. Vị trí, vai trò của công chức cấp xã .............................................. 10 1.1.3. Tiêu chuẩn đối với công chức cấp xã ........................................... 12 1.1.4. Đặc điểm của công chức cấp xã ................................................... 14 1.1.5. Chức trách, nhiệm vụ của công chức cấp xã ................................ 15 1.2. Năng lực công chức cấp xã .................................................................. 19 1.2.1. Khái niệm ...................................................................................... 19 1.2.2. Các yếu tố cấu thành năng lực công chức cấp xã ........................ 22 1.2.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực công chức cấp xã ........................ 22 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của công chức cấp xã ................. 32 1.3.1. Công tác tuyển dụng công chức cấp xã ........................................ 32 1.3.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ........................... 33 1.3.3. Công tác sử dụng công chức cấp xã ............................................. 34 1.3.4. Chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ ..................................... 35 1.3.5. Công tác đánh giá, kiểm tra công chức cấp xã ............................ 35 1.3.6. Môi trường làm việc ...................................................................... 36 1.3.7. Vai trò, trách nhiệm của người lãnh đạo, quản lý ........................ 37
1.4. Kinh nghiệm nâng cao năng lực công chức cấp xã ở một số địa phương và các bài học kinh nghiệm ......................................................................... 38 1.4.1. Kinh nghiệm một số địa phương về nâng cao năng lực công chức cấp xã. ............................................................................................................ 38 1.4.2. Bài học rút ra cho huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi qua nghiên cứu kinh nghiệm nâng cao năng lực công chức cấp xã ở một số địa phương .................................................................................................... 45 Chương 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ, HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI ......................................................................48 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến năng lực công chức cấp xã của huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi ............................................ 48 2.2. Khái quát về công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi ... 53 2.2.1. Về số lượng ................................................................................... 53 2.2.2. Về cơ cấu công chức theo giới tính, dân tộc, độ tuổi, chuyên môn .... 54 2.3. Năng lực công chức cấp xã trong thực tiễn huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi ................................................................................................. 55 2.3.1. Thực trạng năng lực công chức cấp xã theo nhóm tiêu chí yếu tố cấu thành năng lực .................................................................................. 55 2.3.2. Thực trạng năng lực công chức cấp xã thông qua kết quả thực thi công vụ .................................................................................................... 69 2.4. Đánh giá chung về năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi ................................................................................................. 71 2.4.1. Ưu điểm ......................................................................................... 71 2.4.2. Hạn chế ......................................................................................... 73 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 76 Tiểu kết Chương 2 ....................................................................................... 83
Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ, HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI.......85 3.1. Phương hướng nâng cao năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi .......................................................................................... 85 3.2. Giải pháp nâng cao năng lực công chức cấp xã của huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi .......................................................................................... 88 3.2.1. Đổi mới công tác tuyển dụng công chức cấp xã ........................... 89 3.2.2. Đổi mới công tác bố trí, sử dụng, luân chuyển, điều động công chức ......................................................................................................... 91 3.2.3. Nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã ............................................................................................................. 94 3.2.4. Hoàn thiện công tác kiểm tra, đánh giá công chức cấp xã .......... 98 3.2.5. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác lãnh đạo, quản lý đối với đội ngũ công chức ........................................ 100 3.2.6. Tăng cường giáo dục phẩm chất, đạo đức công vụ .................... 102 Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 109 KẾT LUẬN ...............................................................................................................110 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................112 PHỤ LỤC ..................................................................................................................115
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt : Chữ viết đầy đủ CBCC : Cán bộ, công chức CBCCVC : Cán bộ, công chức, viên chức CNH - HĐH : Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá DTTS : Dân tộc thiểu số ĐTBD : Đào tạo, bồi dưỡng HĐND : Hội đồng nhân dân KT - XH : Kinh tế - Xã hội THPT : Trung học phổ thông UBND : Uỷ ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Hiện trạng dân số, diện tích ........................................................... 49 Bảng 2.2. Số lượng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo vị trí công tác . 53 Bảng 2.3 Cơ cấu về giới tính, dân tộc, độ tuổi của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng (đến ngày 31/12/2017) .................................................................... 54 Bảng 2.4 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ văn hóa từ năm 2015 - 2017 .................................................................................. 55 Bảng 2.5 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ chuyên môn từ năm 2015 - 2017..................................................................... 56 Bảng 2.6 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ lý luận chính trị từ năm 2015 - 2017 ................................................................... 59 Bảng 2.7 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ quản lý nhà nước từ năm 2015 - 2017 ..................................................................... 60 Bảng 2.8 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ tin học từ năm 2015 - 2017 .................................................................................. 61 Bảng 2.9 Thực trạng công chức cấp xã, huyện Trà Bồng theo trình độ ngoại ngữ và khả năng sử dụng tiếng dân tộc thiểu số của công chức cấp xã, từ năm 2015 -2017..................................................................................... 62 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát các kỹ năng cơ bản của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng do công chức cấp xã tự đánh giá .......................................... 63 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát các kỹ năng cơ bản của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng do Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp xã đánh giá.............. 64 Bảng 2.12. Kết quả khảo sát các kỹ năng cơ bản của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng do các Thành viên UBND huyện Trà Bồng đánh giá .......... 65 Bảng 2.13. Kết quả khảo sát các tiêu chí đánh giá thái độ, hành vi ứng xử trong thực thi công vụ của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng...................... 67
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát đánh giá của nhân dân về năng lực tổ chức thực hiện công việc trong thực thi công vụ của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng .......................................................................................................... 68 Bảng 2.15. Kết quả khảo sát đánh giá của nhân dân về thái độ, hành vi ứng xử trong thực thi công vụ của công chức cấp xã, huyện Trà Bồng ................ 68
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là một cấp trong hệ thống chính trị ở nước ta, là cấp thấp nhất và gọi là cấp cơ sở. Trong hệ thống chính quyền các cấp của nước ta hiện nay, cấp xã có vị trí rất quan trọng được ghi nhận tại Điều 110 Hiến pháp nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. Cấp xã là cấp gần dân nhất, là cấp trực tiếp tổ chức và vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tập hợp, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã tác động trực tiếp đến đến việc phát huy quyền làm chủ của nhân, góp phần đảm bảo cho sự ổn định và phát triển của quốc gia, dân tộc. Chính quyền cấp xã không thể thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình nếu đội ngũ công chức không có năng lực. Để chính quyền cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước một cách có hiệu lực, hiệu quả thì cần phải có đội ngũ công chức cấp xã có năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ công vụ tốt. Thực tiễn cho thấy ở đâu mà năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ công vụ của công chức cấp xã tốt thì hiệu lực, hiệu quả quản lý cao; ngược lại, ở đâu mà năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ công vụ của công chức cấp xã không tốt thì hiệu lực, hiệu quả quản lý thấp, tạo nguy cơ mất đoàn kết nội bộ, mất dân chủ, dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài, dễ tạo nên “điểm nóng”, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị cơ sở. Trong những năm gần đây, chính quyền cấp xã đã có những thay đổi theo hướng mở rộng và thực hiện tốt quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia vào quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Nhưng những thay đổi đó chưa thực sự cơ bản và chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. 1
Huyện Trà Bồng nằm phía Tây Bắc của tỉnh Quảng Ngãi, là một trong 6 huyện miền núi của tỉnh, có diện tích tự nhiên 421,5km2, với 10 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 xã và 01 thị trấn, dân số toàn huyện khoảng 33.350 người; trên địa bàn huyện có nhiều dân tộc sinh sống, trong đó dân tộc Kinh chiếm hơn 50%, dân tộc Co và một số dân tộc khác (Hre, Cadong, Mường, Tày…) chiếm gần 50%. Mật độ dân cư thấp, phân bố không đồng đều; tỷ lệ lao động trong nông lâm nghiệp là chủ yếu, tỷ lệ hộ nghèo còn khá cao. Trong nhiều năm qua, các cấp uỷ, chính quyền địa phương luôn quan tâm xây dựng đội ngũ CBCCVC nói chung, đội ngũ công chức cấp xã nói riêng thông qua công tác tuyển dụng và ĐTBD kiến thức chuyên môn, lý luận chính trị tại địa phương, cũng như cử đi ĐTBD tại các cơ sở đào tạo trong và ngoài tỉnh đã đạt được một số kết quả quan trọng. Đội ngũ công chức cấp xã của huyện Trà Bồng đã được nâng cao cả về số lượng và năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ, có nhiều đóng góp quan trọng vào việc phát triển KT - XH của huyện nhà. Tuy nhiên, công chức cấp xã trên địa bàn huyện vẫn còn nhiều hạn chế về chất lượng, chưa hợp lý về cơ cấu, hẫng hụt trong tạo nguồn quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp xã; việc ĐTBD đội ngũ công chức cấp xã chưa gắn với yêu cầu sử dụng; tư tưởng ỷ lại, ngại tiếp thu cái mới, kém năng động, sáng tạo còn phổ biến trong một bộ phận công chức; lề lối làm việc chậm đổi mới; chưa thể hiện hết vai trò, trách nhiệm trước nhiệm vụ được giao; một số công chức có biểu hiện dao động, cơ hội, bè phái, sách nhiễu nhân dân... đã làm giảm uy tín với nhân dân, làm cho hiệu quả quản lý nhà nước ở cơ sở thấp. Hơn nữa, để đáp ứng cao hơn những yêu cầu trong giai đoạn phát triển mới thì cần thiết phải có đội ngũ công chức cấp xã không ngừng được nâng cao năng lực và khả năng tổ chức thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, công tâm, chuyên nghiệp, tận tuỵ với nhân dân. 2
Từ nhận thức trên và qua thực tiễn công tác ở địa phương, tác giả lựa chọn đề tài: “Năng lực công chức cấp xã ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi” để làm luận văn Thạc sĩ của mình, nhằm đưa ra một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi trong những năm tiếp theo. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Ở Việt Nam, trong những năm qua đã có nhiều đề tài khoa học các cấp, nhiều bài báo khoa học, bài tham luận, một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ nghiên cứu về năng lực công chức cấp xã đã được thực hiện dưới nhiều góc độ khác nhau. Có thể kể đến một số nghiên cứu tiêu biểu như: Phạm Công Khâm (2001), Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long hiện nay. Luận án Tiến sĩ Chính trị học, chuyên ngành Xây dựng Đảng. Luận án đã làm rõ cơ sở khoa học về vai trò đội ngũ CBCC và công tác xây dựng đội ngũ CBCC cấp xã; đánh giá thực trạng và những vấn đề đặt ra cho việc xây dựng đội ngũ CBCC cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cửu Long; chỉ ra mục tiêu, quan điểm và đề xuất những giải pháp để xây dựng đội ngũ CBCC theo yêu cầu mới trong điều kiện hiện nay. Mai Đức Ngọc (2007), Vai trò của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở nông thôn nước ta hiện nay (qua thực tế vùng đồng bằng sông Hồng). Luận án được bảo vệ thành công năm 2007 tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Đây là một công trình giúp cho tác giả tham khảo những khía cạnh lý luận và thực tiễn về vai trò của cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã trong việc giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở nông thôn trong quá trình đẩy mạnh CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn,… 3
Vũ Huy Từ: Một số giải pháp tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở, đăng trên Tạp chí Quản lý nhà nước số 5/2002. Nội dung bài viết đưa ra những giải pháp cơ bản nhằm tăng cường năng lực của đội ngũ cán bộ cấp cơ sở. Công trình của tác giả Nguyễn Phú Trọng và Trần Xuân Sầm về “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước”, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001. Nội dung đề tài đã luận giải căn cứ lý luận và thực tiễn về xây dựng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ CNH - HĐH đất nước. Đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ, công tác cán bộ, phân tích nguyên nhân, kinh nghiệm, từ đó đưa ra giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ CNH - HĐH đất nước. Qua đó đã đề xuất về cơ cấu, tiêu chuẩn của việc sắp xếp, bố trí, sử dụng, luân chuyển cán bộ trong tình hình mới; đưa ra các giải pháp thích hợp về chế độ đãi ngộ đối với cán bộ trên các địa bàn, các vùng miền khác nhau trong cả nước. Công trình của tác giả Nguyễn Minh Sản về “Pháp luật về cán bộ, công chức chính quyền cấp xã hiện nay - Những vấn đề lý luận và thực tiễn”, Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính, Hà Nội, 2009. Nội dung cuốn sách đi sâu phân tích vị trí, vai trò của CBCC chính quyền cấp xã; những yêu cầu của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đối với việc hoàn thiện pháp luật về CBCC chính quyền cấp xã; tiêu chí và kinh nghiệm hoàn thiện pháp luật về CBCC chính quyền cấp xã của một số nước trên thế giới. Với đề tài chất lượng công chức chính quyền cấp xã, tác giả nghiên cứu cuốn sách này để hiểu về vị trí, vai trò của công chức cấp xã để từ đó thấy được tầm quan trọng của đội ngũ công chức xã, đồng thời hiểu được những quy định của pháp luật về công chức cấp xã, thông qua đó đối chiếu với thực tiễn xem 4
hiện nay pháp luật về công chức cấp xã đã được thực hiện như thế nào và đã phù hợp với thực tiễn hay chưa. Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Văn Cường đã nghiên cứu “Nâng cao chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức xã - nghiên cứu thực tiễn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”, 2010. Tác giả đã đánh giá thực trạng về chất lượng của CBCC thuộc UBND xã ở tỉnh Phú Thọ; phân tích nguyên nhân của những ưu điểm, nhược điểm và nhận thức những yêu cầu đặt ra trong các vấn đề nêu trên, đưa ra một số giải pháp nâng cao chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ CBCC xã cho phù hợp với cơ chế quản lý mới hiện nay ở nước ta. Công trình của tác giả Lương Thanh Cường về “Một số vấn đề lý luận về chế định pháp luật công vụ, công chức”, sách chuyên khảo, Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính, Hà Nội, 2011. Đối với công trình nghiên cứu này, tác giả đã phân tích, luận giải có khoa học những vấn đề lý luận và thực tiễn về chế định pháp luật công vụ, công chức, từ đó đưa ra một số định hướng, giải pháp tiếp tục hoàn thiện chế định pháp luật công vụ, công chức nhằm tạo ra một chế định pháp luật công vụ, công chức một cách thống nhất, đồng bộ, phù hợp với thực tiễn, góp phần xây dựng nền công vụ thực sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Công trình của tác giả Đinh Thị Minh Tuyết - Trịnh Văn Khánh về “Năng lực thực thi công vụ của đội ngũ công chức cấp xã”, Tạp chí Quản lý nhà nước Học viện hành chính, số 3, 2011. Bài viết đã giúp cho tác giả hiểu được các yếu tố cơ bản của năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã, phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài vì chất lượng công chức phụ thuộc vào năng lực thực thi công vụ của công chức đó. Luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Thị Tươi: “Nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã ở tỉnh Tây Ninh”. Ngành Quản lý Hành chính 5
công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội, 2013 và Luận văn Thạc sĩ của Võ Đình Vũ đã nghiên cứu “Năng lực công chức cấp xã ở huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị”, 2015. Với các công trình này, tác giả đã nghiên cứu, làm rõ các vấn đề lý luận về công chức cấp xã, năng lực thực thi của công chức cấp xã, đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã ở tỉnh Tây Ninh, trên cơ sở đó tác giả đưa ra một số giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã góp phần thực hiện mục tiêu CNH - HĐH đất nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Những công trình, bài viết trên có giá trị lớn về lý luận và thực tiễn về năng lực CBCC nhà nước nói chung và công chức cấp xã nói riêng ở nước ta. Các tác giả đã nêu những lý luận cơ bản nhất về năng lực CBCC, đánh giá thực trạng năng lực CBCC nước ta trong thời gian qua và đưa ra những giải pháp rất quan trọng để nâng cao năng lực đội ngũ CBCC trong những năm tới. Đây là các tư liệu khoa học quý để tác giả tham khảo chọn lọc trong quá trình làm luận văn. Với luận văn này, tác giả sẽ cố gắng tìm hiểu một khía cạnh mới trong cách tiếp cận và cách nhìn nhận khác về năng lực công chức cấp xã ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. Tuy nhiên, vấn đề năng lực công chức cấp xã ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống. Đề tài nghiên cứu của tác giả không trùng lắp với các công trình khoa học đã được công bố và có ý nghĩa cần thiết cả về lý luận và thực tiễn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, qua đó luận văn đề xuất những phương hướng, giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi trong những năm tiếp theo. 6
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, Luận văn nghiên cứu và giải quyết 03 nhiệm vụ chính sau: Một là, hệ thống hoá và làm rõ cơ sở lý luận về năng lực công chức cấp xã. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi, qua đó rút ra những hạn chế cần khắc phục và tìm ra những nguyên nhân hạn chế đó. Ba là, đề xuất các giải pháp phù hợp với thực tế ở địa phương giúp nâng cao năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Nghiên cứu về năng lực công chức nói chung và năng lực công chức cấp xã nói riêng có thể được tiếp cận từ nhiều góc độ với nhiều nội dung khác nhau. Trong luận văn này, đề tài tiếp cận và nghiên cứu năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi thông qua các yếu tố cấu thành năng lực và kết quả thực thi công vụ của công chức. Về không gian: Đề tài nghiên cứu năng lực công chức cấp xã ở 09 xã, 01 thị trấn trên địa bàn huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. Về thời gian: Luận văn nghiên cứu năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2015 - 2017. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được dựa trên nền tảng phép duy vật biện chứng và lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin làm cơ sở phương pháp luận và đồng thời dựa vào 7
Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước pháp quyền; các quan điểm của Đảng về công tác CBCC và nâng cao năng lực CBCC; những quy định pháp luật về quản lý nhà nước để định hướng cho phương pháp nghiên cứu. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp khảo cứu tài liệu: Được sử dụng để phân tích các công trình nghiên cứu liên quan. Phân tích nội dung tài liệu để thu thập học hỏi, kế thừa và phát triển phù hợp với đề tài. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Đề tài thu thập thông tin bằng bảng hỏi. Các đối tượng điều tra bao gồm: Công chức cấp xã: 93 phiếu; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND cấp xã: 20 phiếu; thành viên UBND huyện: 15 phiếu; người dân: 100 phiếu (10 phiếu/xã). Phương pháp phỏng vấn: Tác giả tiến hành các cuộc phỏng vấn trực tiếp một số người dân trên địa bàn huyện Trà Bồng để có đánh giá khách quan về đội ngũ công chức cấp xã trong quá trình thực thi công vụ. Phương pháp quan sát: Tác giả sử dụng phương pháp này để thu thập thông tin về hành vi, thái độ, điều kiện làm việc của công chức cấp xã. Cùng với đó tác giả sử dụng một số phương pháp khác như: thống kê, so sánh, quy nạp…, kết hợp nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn, nhằm làm rõ nội dung cơ bản của đề tài, bảo đảm tính khoa học và logic giữa các vấn đề được nêu ra. Ngoài ra, tác giả cũng kế thừa và phát triển các kết quả của các công trình nghiên cứu có liên quan đến nội dung đề tài nhằm làm rõ những vấn đề chính của luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn hệ thống hoá và làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực công chức cấp xã, qua đó bổ sung và làm phong phú cho khoa học Quản lý công, khoa học Quản lý nguồn nhân lực. 8
6.2. Ý nghĩa thực tiễn Thứ nhất, luận văn cung cấp luận cứ khoa học và thực tiễn để cấp uỷ, chính quyền huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi xem xét, xây dựng, thực hiện kế hoạch về phát triển nguồn nhân lực của huyện Trà Bồng giai đoạn 2018 – 2020 và những năm thiếp theo. Thứ hai, luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan sau này. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mục lục, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về năng lực công chức cấp xã Chương 2: Thực trạng năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi Chương 3: Phương hướng, giải pháp nâng cao năng lực công chức cấp xã, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. 9
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC CÔNG CHỨC CẤP XÃ 1.1. Công chức cấp xã 1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã Theo quy định tại Khoản 3 Điều 4 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 thì công chức cấp xã là công dân Việt Nam, được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước và theo Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 của Chính phủ về chức danh, số lượng, một số chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức ở xã, phường, thị trấn và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thì công chức cấp xã gồm 07 chức danh sau: a) Trưởng Công an (nơi chưa bố trí lực lượng công an chính quy); b) Chỉ huy trưởng Quân sự; c) Văn phòng - Thống kê; d) Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và Môi trường; đ) Tài chính - Kế toán; e) Tư pháp - Hộ tịch; g) Văn hoá - Xã hội. 1.1.2. Vị trí, vai trò của công chức cấp xã Ở cấp xã, UBND không có các cơ quan chuyên môn như cấp huyện, cấp tỉnh, mà chỉ bố trí từ 01 đến 02 công chức (tuỳ vào tiêu chí xếp loại xã) để thực hiện chức trách tham mưu, giúp UBND cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực và thực hiện các nhiệm vụ khác do Chủ tịch UBND cấp xã giao. Vì vậy, công chức cấp xã là người có vị trí rất quan trọng, là người thực thi các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, là người phản ánh tâm tư nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân lên cấp trên; giữ gìn trật tự kỷ cương xã hội, đấu tranh ngăn chặn, 10