Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở lý luận về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã và thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Luận văn đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước

GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……./…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TẤN LONG NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ, THỊ XÃ PHƯỚC LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK, NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ……………../………………… ……./……. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN TẤN LONG NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ THỊ XÃ PHƯỚC LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải ĐẮK LẮK, NĂM 2018
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải đã tận tình hướng dẫn, động viên và giúp tôi các phương pháp tiếp cận khoa học trong quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin cảm ơn các thầy giáo, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã cung cấp cho tôi những kiến thức, phương pháp tiếp cận toàn diện về vấn đề quản lý kinh tế và chính sách. Tôi xin cảm ơn lãnh đạo Uỷ ban nhân dân thị xã Phước Long, lãnh đạo, công chức các xã trên địa bàn thị xã Phước Long đã giúp đỡ nhiệt tình, trả lời phỏng vấn, điền nội dung vào phiếu điều tra phục vụ cho mục đích nghiên cứu của luận văn./. Đắk Lắk, tháng 01 năm 2018 NGƯỜI VIẾT LUẬN VĂN Nguyễn Tấn Long
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân tôi, các số liệu và tư liệu được trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình./. Đắk Lắk, tháng 01 năm 2018 NGƯỜI VIẾT LUẬN VĂN Nguyễn Tấn Long
MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN MỞ ĐẦU 1 1.Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu 1 2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 3 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 8 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 8 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 10 7. Kết cấu 10 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ 1.1. Khái niệm quát về Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 12 1.2. Năng lực Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 17 1.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 26 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 38 1.4.1. Yếu tố khách quan 39 1.4.2. Yếu tố chủ quan 40 1.5. Kinh nghiệm của Hà Tỉnh, Bắc Giang, Bắc Ninh trong việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức 42 Chương 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ, THỊ XÃ PHƯỚC LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC 2.1. Khái quát về điều kiện, tự nhiên, kinh tế - xã hội thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước 49 2.1.1. Điều kiện tự nhiên thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước 49 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước 51
2.1.3. Tình hình về đội ngũ Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã, thị xã 52 Phước Long, tỉnh Bình Phước 2.2. Phân tích thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước 54 2.2.1. Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã thông qua các yếu tố cấu thành 55 2.2.2. Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã thông qua kết quả thực hiện nhiệm lãnh đạo, quản lý và điều hành 60 2.3. Đánh giá chung về thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước 64 2.3.1. Ưu điểm và nguyên nhân của ưu điểm 67 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế 70 Chương 3 MỤC TIỆU, QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ, THỊ XÃ PHƯỚC LONG, TỈNH BÌNH PHƯỚC 3.1. Mục tiêu và quan điểm nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 77 3.1.1. Mục tiêu 77 3.1.2. Quan điểm 78 3.2. Các giải pháp nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân 82 xã 3.2.1. Đổi mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 82 3.2.2. Hoàn thiện chế độ đãi ngộ, tạo động lực đối với đội Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 83 3.2.3. Khảo sát, điều tra, đánh giá một cách khách quan thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã về tiêu chuẩn, điều kiện; độ tuổi, thâm niên công tác 86 3.2.4. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đội ngũ Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã nói riêng 86 3.2.5. Hoàn thiện công tác quy hoạch cán bộ, công chức cấp xã 88
3.2.6. Nâng cao hiệu quả công tác đánh giá, thực hiện công việc của 89 Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 3.2.7. Từng bước chuẩn hoá đội ngũ Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 91
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Cấp xã (xã, phường, thị trấn) là một cấp thấp nhất trong hệ thống quản lý hành chính bốn cấp của Nhà nước Việt Nam, là nền tảng của hệ thống chính trị. Cấp xã giữ một vai trò hết sức quan trọng vì đây là nơi trực tiếp thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ của cấp trên giao. Chính quyền xã là cấp tham gia trực tiếp chăm lo đời sống của nhân dân, tiếp xúc trực tiếp với người dân trong công việc hàng ngày, là cầu nối các chính sách, chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước với người dân. Chính quyền xã không thể đảm nhận được vai trò nếu thiếu nhân tố có ý nghĩa quyết định đó là cán bộ, công chức chinh quyền xã mà Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã là hạt nhân nòng cốt. Chính vì vậy, Hội nghị Trung ương 5 khoá IX xác định “Đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn” việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức chính quyển xã là một trong ba vấn đề cơ bản nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở. Hồ Chí Minh (tập 4) đã chỉ rõ: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [tr.309,313] và V.I.Lênin từng chỉ rõ:“Trong lịch sử, chưa hề có giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [23,tr.4]. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Đảng ta luôn luôn coi trọng cán bộ cũng như công tác quản lý cán bộ. Chính vì vậy, Đảng đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ đa phần có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, quyết tâm thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới của Đảng. Đa số cán bộ giữ được phẩm chất đạo đức 1
cách mạng, có lối sống lành mạnh, giản dị. Trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực quản lý kinh tế - xã hội ngày càng được nâng cao. Việc đánh giá, sử dụng cán bộ dân chủ, tập thể hơn trước, từng bước tiêu chuẩn hóa cán bộ, ban hành hệ thống các quy chế trong các khâu của công tác cán bộ: đánh giá, tuyển chọn, quy hoạch, luân chuyển, bầu cử, bổ nhiệm, miễn nhiệm... Tích cực đổi mới chính sách cán bộ phù hợp với tình hình, điều kiện thực tiễn. Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thị ủy, Uỷ ban nhân dân thị xã Phước Long. Các xã trên địa bàn thị xã Phước Long về cơ bản đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ kinh tế - chính trị, văn hoá - xã hội, quốc phòng – an ninh từng bước phát triển, tình hình an ninh trật tự được giữ vững, không để xảy ra vụ việc nghiêm trọng. Đó là nhờ có sự đóng góp to lớn của đội ngũ cán bộ xã trong đó đặc biệt là vai trò quản lý của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã làm được, trước những yêu cầu thực tiễn hiện nay. Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã vẫn còn bộc lộ những hạn chế, tồn tại xét về lâu dài sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý cũng như hiệu quả, chất lượng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tình hình an ninh – quốc phòng trên địa bàn các xã cụ thể là: Công tác quản lý ở nhiều xã còn cứng nhắc, chưa phù hợp với đặc điểm, điều kiện tự nhiên, trình độ dân trí của xã quản lý. Chưa khai thác hết được tiềm năng, thế mạnh của xã để phát triển kinh tế, tăng thu nhập, nâng cao đời sống của người dân. Bên cạnh đó, cán bộ nghiệp vụ cấp xã vẫn còn yếu dẫn đến công tác tham mưu không chủ động, chưa linh hoạt, tham mưu không đúng trọng tâm. Quá trình chọn lựa qui hoạch để đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ kế cận cho các vị trí Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã còn mang tính lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm, lợi ích dòng tộc dẫn đến việc lựa chọn chưa đúng người, chưa đúng đối tượng đề bạt. Đây là một trong những nguyên nhân 2
chính dẫn đến sự yếu kém, thiếu linh hoạt trong việc lãnh đạo, chỉ đạo. Như vậy, với những tồn tại trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. Tập thể lãnh đạo thị xã Phước Long cần nghiên cứu để có những kiến nghị, đề xuất với cấp trên sao cho năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long ngày càng được nâng cao, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình mới. Để góp phần vào quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng trên địa bàn thị xã, đưa thị xã Phước Long trở thành một trong những thị xã phát triển của tỉnh Bình Phước trong thời gian tới. Chính từ nhận thức trên, tác giả nghiên cứu đề tài: "Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước" làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Tìm hiểu tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài: "Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước" cho thấy các nhà khoa học tiếp cận theo nhiều cách, với những cấp độ khác nhau, cụ thể như sau: - PGS.TS Nguyễn Phú Trọng và PGS. TS Trần Xuân Sầm (2001), Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Đây là đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước rất nổi tiếng. Công trình nghiên cứu này đã lý giải và hệ thống hoá các căn cứ khoa học của việc nâng cao chất lượng cán bộ, đặc biệt là đội ngũ các cấp. Từ đó, đưa ra những kiến nghị về phương hướng, giải pháp nhằm củng cố, phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo cã về số lượng, chất lượng và cơ cấu phù hợp với yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam. Mặc dù vậy, công trình nghiên cứu chỉ mang tính chất định hướng chung cho 3
việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong toàn bộ hệ thống chính trị mà không tập trung nghiên cứu năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. - Vũ Văn Hiền (chủ biên) (2007), Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã tập trung luận giải vai trò của việc xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị; phân tích, đánh giá thực trạng đội ngũ này. Từ đó, các tác giả đã nhấn mạnh đến những yêu cầu về tiêu chuẩn phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực cán bộ trong mối quan hệ với yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Trên cơ sở đó, các tác giả đưa ra các giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trong đó có công tác quy hoạch cán bộ. - PGS.TS Trần Đình Hoan (2009), Đánh giá, quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách đã góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung; công tác đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp tỉnh nói riêng, đồng thời, từ đó rút ra những giải pháp hiệu quả cho công tác cán bộ cho giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước… - Thạc sĩ Trần Thị Hạnh (2015), “Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã từ sau Hội nghị Trung ương 5 khóa IX và một số kiến nghị”, Tạp chí Cộng sản số 873. Bài viết này nêu lên chất lượng cán bộ, công chức cấp xã chuyển biến từ sau Hội nghị Trung ương 5 khoà IX của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Có thể thấy, trong thời gian qua cùng với sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, sự ủng hộ của các cấp ủy đảng, chính quyền, từ trung ương đến địa phương, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đã có bước phát triển cả về số 4
lượng, chất lượng. Công tác bầu cử, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật, thôi việc, phân cấp quản lý cán bộ, công chức và chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác tại địa bàn xã… đã được thực hiện một cách công khai, minh bạch, theo đúng quy định. Điều này đã tạo động lực cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nêu cao tinh thần trách nhiệm, phấn đấu học tập, bồi dưỡng nhằm hoàn thiện trình độ đáp ứng yêu cầu vị trí việc làm, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nói riêng và của đất nước nói chung. Đến nay, nhìn chung đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, kỹ năng giải quyết công việc, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao góp phần đưa đời sống người dân nông thôn phát triển từng bước. - TS Dương Trung Ý (2013), “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn”, Báo điện tử nhà xuất bản Chính trị Quốc gia sự thật. Đây là bài báo nêu lên thực trạng đội ngũ cán bộ công chức xã, phường, thị trấn. Về lượng, bên cạnh những chuyển biến tích cực, trình độ, kiến thức và năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở còn nhiều mặt hạn chế kiến thức quản lý hành chính, xây dựng, quản lý kinh tế… Bên cạnh hạn chế về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, kinh nghiệm, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở nhiều nơi vẫn còn nhiều hạn chế về tinh thần trách nhiệm, thái độ giao tiếp, ứng xử. Nhiều cán bộ xã sau khi trở thành công chức có biểu hiện xa dân hơn, quan liêu, tham nhũng, cửa quyền, hách dịch, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. - Lê Văn Hoà (2003), Nâng cao năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cơ sở, Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học viện Hành chính quốc gia, Hà Nội. Luận văn này tập trung nghiên cứu nhiều hơn đến năng lực lãnh đạo của cán bộ chủ chốt chính quyền cơ sở gồm: Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân 5
dân trong phạm vi cã nước. Luận văn đã làm rỏ nhiều kiến thức lý luận về năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cơ sở; đồng thời phân tích được thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cơ sở; phân tích được thực trạng năng lực lãnh đạo của đội ngũ cán bộ chủ chốt ở nước ta bằng nhiều tiêu chí cụ thể; các giải pháp đề xuất mặc dù rất khái quát, nhưng hoàn toàn không hướng đến một chức danh cụ thể nào. Nội dung phân tích thực trạng ở Chương 2 chỉ dựa vào những số liệu báo cáo có sẵn mà không tiến hành khảo sát thực tế ở cơ sở. Điều đó, cho thấy các giải pháp đưa ra chưa thật sự thuyết phục vì nó thiếu chất liệu thực tế. - Võ Thị Thu Thuỷ (2009), Nâng cao năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã ở Thành phố Cần Thơ. Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học việc Hành chính, TPHCM. Luận văn đã làm rỏ được một số vấn đề lý luận chung về năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã. Tuy nhiên, do khách thể và phạm vi nghiên cứu quá rộng nên ở phần phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã ở Thành phố Cần Thơ. Luận văn đã không có sự đầu tư phân tích sâu thực trạng năng lực thực thi công vụ cho từng chức danh, trong đó có chức danh Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Những giải pháp mà luận văn đề xuất cũng mang tính chất chung chung, không dành riêng cho chức danh Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Mặc dù, có thể áp dụng giải quyết vấn đề ở Cần Thơ, nhưng tính khả thi của các giải pháp đề xuất không cao và chỉ mang tính chất tham khảo cho các địa phương khác. Trên đây là một số công trình nghiên cứu có liên quan đến nội dung đề tài luận văn mà tác giả có điều kiện tìm hiểu và phân tích cụ thể. Bên cạnh đó, còn có nhiều công trình nghiên cứu liên quan ít nhiều đến đề tài luận văn có thể kế đến như: - Phạm Tấn Linh (2005), Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, công 6
chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, TP.HCM. - Tô Thị Kim Hoa (2006), Những giải pháp nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, TP.HCM. - Dương Thị Huyền Trâm (2015), Năng lực Chủ tịch Uỷ ban nhân dân phường tại quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, TP.HCM. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trên đây đã làm sáng toả nhiều vấn đề lý luận chung về năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã. Đồng thời đã cung cấp sinh động thực trạng năng lực thực thi công vụ của cán bộ, công chức cấp xã ở nhiều địa phương khác nhau. Những luận cứ khoa học do các tác giả nghiên cứu trước khám phá và cung cấp đã trở thành tiên đề quan trọng để phát triển luận văn này. Tuy nhiên, phần lớn các công trình nghiên cứu trên có khách thể và phạm vi nghiên cứu rất rộng gồm cả cán bộ cấp xã, công chức cấp xã; không có một công trình nghiên cứu nào trong số kể trên đi sâu nghiên cứu năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã. Chính vì vậy, đề tài luận văn này mong muốn được nghiên cứu với đối tượng và phạm vi cụ thể hơn, để tìm hiểu và phân tích sâu hơn, thuyết phục hơn và có tính khả thi hơn. Đó là lý do để đề tài luận văn “Năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước” được thực hiện. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1.Mục đích Trên cơ sở lý luận về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã và thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Luận văn đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. 7
3.2. Nhiệm vụ Để đạt được mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ: - Một là, làm rỏ cơ sở lý luận về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. - Hai là, Phân tích, đánh giá thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước giai đoạn năm 2012 – 2016 và chỉ ra được ưu điểm và nguyên nhân của ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. - Ba là, đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước giai đoạn 2017 – 2020. 4. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Năng lực Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Dưới gốc độ quản lý công, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước bao gồm: kiến thức, kỹ năng quản lý, thái độ. - Về không gian: Luận văn nghiên cứu năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước (xem Phụ lục số 01). - Thời gian: Đề tài luận văn chỉ khảo sát năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2016. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác- Lênin về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 8
5.2. Phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.2.1. Phương pháp thu thập số liệu Mục đích của phương pháp này là thu nhập số liệu, tài liệu để phân tích chứng minh từ đó tổng hợp đưa ra các quyết định. - Nguồn số liệu sơ cấp: Điều tra bằng bảng hỏi: phỏng vấn Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các xã; công chức và những người hoạt động không chuyên trách của các xã và công dân của 02 xã trên địa bàn thị xã Phước Long. - Nguồn số liệu thứ cấp: Thu thập số liệu từ các bài báo, các báo cáo, số liệu của Phòng Nội vụ thị xã. 5.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích của phương pháp này để thu thập dữ liệu về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã thông qua Phiếu thăm do ý kiến với 03 mẫu khác nhau. Một mẫu dành cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã với số lượng là 02 phiếu, một mẫu dành cho công chức và những người hoạt động không chuyên trách tại Uỷ ban nhân dân xã với số lượng 30 phiếu và một mẫu cho người dân trên địa bàn thị xã với số lượng 60 phiếu (chi tiết xem tại Phụ lục số 02, Phụ lục số 03 và Phụ lục số 04) 5.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu Kết quả của phương pháp điều tra thông qua bảng hỏi có thể giúp lý giải sâu sắc một số vấn đề có tính chuyên môn sâu hoặc liên quan đến những nguyên nhân, những ý kiến cần lý giải thêm về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Do đó, tác giả đã tiến hành phỏng vấn sâu một số đối tượng sau đây: Một là, phỏng vấn một số Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, công chức và ngững người hoạt động không chuyên trách của các xã về những nội dung có liên quan đến năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. 9
Hai là, phỏng vấn một số lãnh đạo, quản lý đang làm việc tại Phòng Nội vụ thị xã Phước Long về thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, những yêu cầu phát triển cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. 5.2.4. Các phương pháp nghiên cứu khác Bên cạnh, các phương pháp nghiên cứu cơ bản và quan trọng được trình bày ở phần trên, đề tài luận văn còn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác như: phương pháp so sánh, phương pháp phân tích, tổng hợp và phương pháp thống kê kết quả điều tra xã hội học. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Thông qua việc nghiên cứu, đề tài luận văn góp phần lý giải một số vấn đề đặt ra về mặt lý thuyết cũng như thực tiễn trong việc phát triển và nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Qua đó, đóng góp một phần nhỏ cơ sở lý luận cho quá trình xây dựng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn hướng đến xác định những điểm mạnh, điểm hạn chế cũng như những nguyên nhân của hạn chế năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. Trên cơ sở đó, xây dựng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể là một khuyến nghị hữu ích cho hoạt động của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phù hợp với yêu cầu thực tế trên địa bàn thị xã Phước Long. 7. Kết cấu Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn được kết cấu thành 3 chương, bao gồm: 10
Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã. Chương 2: Thực trạng năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước. Chương 3: Mục tiêu, quan điểm và giải pháp nâng cao năng lực của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước giai đoạn 2017 – 2020 11
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ 1.1. Khái quát về Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã 1.1.1. Khái niệm cán bộ Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. 1.1.2. Khái niệm cán bộ chủ chốt Uỷ ban nhân dân xã Cán bộ chủ chốt Uỷ ban nhân dân xã là công dân Việt Nam trong biên chế; được hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, gồm những người được bầu giữ chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Uỷ ban nhân dân theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm phát triển kinh tế -xã hội, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn. 1.1.3. Khái niệm Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã là một trong những chức danh cán bộ chủ chốt xã. Trong cuốn: “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”, 2001 của PGS.TS Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS Trần Xuân Sầm đồng chủ biên cho rằng: “Cán bộ là chỉ những người có chức vụ, có vai trò và cương vị nòng cốt trong một tổ chức, có tác động, ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức và các quan hệ trong lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, điều hành, góp phần định hướng sự phát triển của tổ chức” [2,tr.13]. 12
Theo cuốn: “Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi mới” của PGS.TS Trần Xuân Sầm thì “Người cán bộ lãnh đạo là người làm công tác có chức vụ, người đề ra chủ trương, đường lối và tổ chức động viên thực hiện trong một tổ chức và phong trào nhất định” [4,tr.5] và “người cán bộ chủ chốt là người cán bộ lãnh đạo nhưng là người cán bộ lãnh đạo quan trọng nhất, tuỳ theo vị trí, cương vị ở mỗi cấp và lĩnh vực khác nhau mà họ đảm nhận” [10,tr.5]. Trong cơ cấu tổ chức hệ thống chính trị ở nước ta được cơ cấu bởi bốn cấp: Trung ương; tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; huyện, quận, thành phố trực thuộc tỉnh và xã, phường, thị trấn. Trong mối quan hệ giữa các đơn vị hành chính theo quy định của Hiến pháp 2013 thì xã, phường, thị trấn là cấp thấp nhất, là cấp cuối cùng trong hệ thống chính trị bốn cấp của Nhà nước ta. Có thể thấy rằng, đội ngũ cán bộ chủ chốt là một bộ phận rất quan trọng, họ là những người làm công tác lãnh đạo toàn diện, ảnh hưởng đến toàn bộ hoạt động của một tổ chức, của cả hệ thông chính trị nên trọng trách cũng rất nặng nề. Tuy nhiên, việc xác định cán bộ chủ chốt hay không chủ chốt phải căn cứ vào chức trách cụ thể của mỗi người cán bộ và đặt ra trong mối quan hệ với toàn bộ hệ thống tổ chức. Có cán bộ ở cương vị này, trong tổ chức này là chủ chốt, nhưng trong mối quan hệ khác, vị trí khác thì lại không phải chủ chốt. Trong thực tế, đối với xã không có quy định chung trong việc xác định các chức danh cán bộ chủ chốt. Như vậy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã là một trong các chức danh cán bộ chủ chốt, là người đứng đầu Uỷ ban nhân dân xã. Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định tư cách của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã: “ Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã lãnh đạo và điều hành công việc của Uỷ ban nhân dân, các thành viên Uỷ ban nhân dân xã, chịu trách nhiệm cá nhân về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình quy định tại Điều 36 của Luật này, 13