Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk" nhằm phân tích làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trực thuộc UBND huyện và đánh giá thực trạng VCQLTCCSGD phổ thông công lập thuộc UBND huyện, luận văn đề xuất các quan điểm và giải pháp đảm bảo năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập thuộc UBND huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… …/... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ NGỌC ANH NĂNG LỰC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BUÔN ĐÔN, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI – NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… …/... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ NGỌC ANH NĂNG LỰC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BUÔN ĐÔN, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS THIỀU HUY THUẬT HÀ NỘI – NĂM 2024
i LỜI CẢM ƠN Với lòng biết ơn sâu sắc và tình cảm chân thành, tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia cùng các Thầy giáo, Cô giáo đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Thiều Huy Thuật, người Thầy đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ, nhắc nhở, động viên để tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk, Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng các trường tiểu học, trung học cơ sở, bạn bè đồng nghiệp và gia đình đã quan tâm giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, cung cấp thông tin, tư liệu, động viên, chia sẻ để tác giả học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học, quý Thầy Cô và các bạn đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Đắk Lắk, tháng 1 năm 2024 Tác giả Đỗ Ngọc Anh
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn Thạc sĩ Quản lý công với đề tài năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi, chưa được công bố và sử dụng ở bất cứ một công trình nghiên cứu nào. Nội dung của Luận văn là tổng hợp từ thực tiễn và nghiên cứu lý luận của tác giả, sự hướng dẫn khoa học của TS. Thiều Huy Thuật. Số liệu trong luận văn được tác giả trực tiếp thu thập và phân tích, không sao chép bất kỳ công trình của tác giả nào. Số liệu có nguồn gốc rõ ràng, phản ánh trung thực tình hình thực tế địa phương đang nghiên cứu. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả Đỗ Ngọc Anh
iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………..i LỜI CAM ĐOAN …………………………………………………………...ii MỤC LỤC ………………………………………………………………….iii DANH MỤC VIẾT TẮT ………………………………………………….iv DANH MỤC CÁC BẢNG ………………………………………………..v MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………..1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP….. 10 1.1. Một số khái niệm cơ bản ...................................................................... 10 1.2. Năng lực của viên chức quản lý các cơ sở giáo dục phổ thông công lập ..................................................................................................................... 12 1.3. Vai trò của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập ................................................................................................................ 14 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập........................................................................ 18 Tiểu kết Chương 1 …………………………………………………………38 Chương 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BUÔN ĐÔN, TỈNH ĐẮK LẮK ………39 2.1. Khái quát về huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk ...................................... 39 2.2. Thực trạng năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn ............................................. 48 2.3. Đánh giá thực trạng viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn ............................................. 69 Tiểu kết chương 2 ………………………………………………………….74 Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NĂNG LỰC CHO VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BUÔN ĐÔN, TỈNH ĐẮK LẮK ……………………………………………………75 3.1. Quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về hoàn thiện năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập ................ 75 3.2. Các giải pháp nâng cao năng lực cho viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập ở nước ta hiện nay ......................................... 80 3.3. Kiến nghị .............................................................................................. 89 Tiểu kết chương 3 ………………………………………………………….92 KẾT LUẬN ………………………………………………………………...93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………95
iv DANH MỤC VIẾT TẮT CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục CBQLGDPT Cán bộ quản lý giáo dục phổ thông CTGDPT Chương trình giáo dục phổ thông DTTS Dân tộc thiểu số GDĐT Giáo dục và Đào tạo MN Mầm non PTDTNT Phổ thông dân tộc nội trú TH Tiểu học THCS Trung học cơ sở TH&THCS Tiểu học và Trung học cơ sở UBND Ủy ban nhân dân VCQLTCCSGD Viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục
v DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Cơ cấu, độ tuổi, giới tính, dân tộc .................................................. 49 Bảng 2.2: Kết quả đánh giá đối với chuẩn hiệu trưởng, phó hiệu trưởng ...... 54
vi DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1: Thâm niên công tác của VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn tính đến hết năm 2022 ................................................................... 51 Hình 2.2: Cơ cấu theo trình độ đào tạo của VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn tính đến hết năm 2022................................................... 52 Hình 2.3: Trình độ quản lý giáo dục của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn tính đến hết năm 2022................................................... 53 Hình 2.4: Phẩm chất nghề nghiệp của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn........................................................................................ 56 Hình 2.5: Năng lực quản trị nhà trường của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn ............................................................................... 58 Hình 2.6: Năng lực xây dựng môi trường giáo dục của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn.............................................................. 62 Hình 2.7: Năng lực phát triển môi quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn ..................... 64 Hình 2.8: Năng lực sử dụng ngoại ngữ và và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị nhà trường của các VCQLTCCSGD phổ thông công lập huyện Buôn Đôn ........................................................................................................ 67
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cán bộ, công chức, viên chức là đối tượng đóng vai trò rất quan trọng trong bộ máy quản lý nhà nước, quyết định lớn đến hiệu quả thành công của các chính sách phát triển kinh tế và xã hội; trong đó có cả vấn đề giáo dục và đào tạo. Do đó, đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục có vai trò trọng tâm, nhìn vào đội ngũ này có thể đánh giá được chất lượng của nền giáo dục. Do đó, đội ngũ này luôn nhận được nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và chính quyền các địa phương, đảm bảo đội ngũ này có số lượng đầy đủ, cơ cấu hợp lý, năng lực, chất lượng, phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị tốt, có lương tâm nghề nghiệp, đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời đại mới. Năng lực của viên chức quản lý các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trong các đơn vị sự nghiệp công lập là điều kiện quan trọng đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay là một yêu cầu quan trọng mà các cơ quan, tổ chức đều phải chú trọng thực hiện, bởi đội ngũ viên chức giáo dục nói chung, viên chức quản lý các cơ sở giáo dục nói riêng là nguồn lực quý giá nhất, quyết định sự thành công hay thất bại của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. Từ trung ương, đến địa phương, các cấp chính quyền, các cơ sở giáo dục đều xây dựng kế hoạch chiến lược thu hút những viên chức quản lý các cơ sở giáo dục giỏi về làm việc. Các cơ quan, đơn vị có liên quan đến công tác tham mưu cho UBND huyện phát hiện, bồi dưỡng, bổ nhiệm, nâng cao năng lực viên chức quản lý các cơ sở giáo dục cũng không thể đứng ngoài hoạt động này. Tại huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk, các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập đóng vai trò quan trọng, cung cấp dịch vụ công trong lĩnh vực giáo dục. Do đó, các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập này sử dụng một số lượng
2 lớn viên chức có trình độ chuyên môn sư phạm cao, được đào tạo nghiêm túc, có phẩm chất, năng lực quản lý tốt. Thực tế các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn đang nắm giữ một số lượng nguồn nhân lực là viên chức quản lý các cơ sở giáo dục phổ thông có trình độ chuyên môn, năng lực lãnh đạo quản lý tốt, đa số được đào tạo chính quy qua hệ thống các trường sư phạm trên cả nước được bồi dưỡng về lý luận chính trị, nghiệp vụ quản lý giáo dục. Tuy nhiên nguồn nhân lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập hiện tại lại là điểm yếu của nhiều đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trong tình hình hiện tại vì phải nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý giáo dục trước yêu cầu thay đổi của xã hội. Ngoài những hạn chế của VCQLTCCSGD phổ thông công lập hiện có, việc phát hiện, bồi dưỡng, bổ nhiệm VCQTLCCSGD phổ thông công lập mới tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập hiện cũng đang gặp nhiều vướng mắc như khó chủ động, thiếu cơ chế, chính sách khả thi trong việc sử dụng và bố trí viên chức quản lý các cơ sở giáo dục. Đó là sự sắp xếp và giao cho VCQLTCCSGD phổ thông công lập những nhiệm vụ, chức vụ xứng đáng và phù hợp với năng lực và sở trường, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để viên chức phát huy khả năng để hoàn thành nhiệm vụ được giao và được đãi ngộ xứng đáng với sự đóng góp của họ. Do đó, cần phải có những thay đổi toàn diện, sâu sắc trong việc sử dụng, bồi dưỡng, phát huy năng lực đội ngũ viên VCQLTCCSGD phổ thông công lập. Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhưng chưa thực sự phù hợp, chưa tạo được sự thống nhất trong công tác quản lý. Vì những lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài. Tác giả Ngô Phan Anh Tuấn (2022), với bài viết “Các giải pháp bồi
3 dưỡng cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đáp ứng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông” [34]. Bải viết đưa ra các giải pháp đó là đổi mới mục tiêu bồi dưỡng CBQLGDPT theo tiếp cận năng lực; đổi mới nội dung, chương trình bồi dưỡng CBQLGDPT theo tiếp cận năng lực; đổi mới phương thức và phương pháp tổ chức bồi dưỡng CBQLGDPT theo tiếp cận năng lực; đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng CBQLGDPT theo tiếp cận năng lực; đổi mới quản lý bồi dưỡng CBQLGDPT theo tiếp cận năng lực; tăng cường thiết bị phục vụ cho việc dạy và học. Tác giả Trần Văn Hoan (2022), với bài viết “Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý đào tạo ở các trường quân đội hiện nay”, đăng trên Tạp chỉ Cộng sản, theo tác giá Trần Văn Hoan là phải xây dựng, hoàn thiện tiêu chí về phẩm chất, năng lực cán bộ quản lý đào tạo đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo trong giai đoạn mới [21]. Tác giả Ngô Văn Hà (2022) “Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay” [19]. Đăng trên Tạp chí Cộng sản ngày 17/12/2022 cho rằng đào tạo, bồi dưỡng năng lực quản lý, quản trị hiện đại cần chú trọng đến phương pháp biên soạn chương trình, tài liệu, đề cương; quy chuẩn kiểm định chất lượng; chương trình đào tạo sát với nội dung công việc thực tế, phát huy được tính chủ động, sáng tạo, độc lập của người học. Chương trình đào tạo phải liên tục được cập nhật, linh hoạt, thiết thực, đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế. Tác giả Trịnh Minh Toàn (2020), đăng trên Tạp chí Học viện quản lý giáo dục quốc gia bài nghiên cứu “Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông trong bối cảnh đổi mới giáo dục” có đưa ra nhiều giải pháp nâng cao năng lực quản lý đáp ứng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trong đó có giải pháp: “Phát triển năng lực theo hướng vận dụng gắn kết với thực tiễn, đồng thời tăng cường phát triển năng lực nghiên cứu khoa
4 học cho đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”; “Đổi mới phương pháp giảng dạy chương trình bồi dưỡng quản trị cho đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” [36]. Ngô Văn Hà (2021), Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí cộng sản số tháng 10/2021. Bài viết phân tích rõ thực trạng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trên cả nước; làm rõ chiến lược phát triển giáo dục và chủ trương nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng; từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục [19]. Nguyễn Hữu Độ (2019), Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức nhà nước điện tử tháng 3/2019. Bài viết khái quát về thực trạng cũng như những giải pháp của ngành Giáo dục nhằm phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng [26]. Phạm Quang Trung (2019), Các giải pháp hữu hiệu phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, báo Giáo dục và thời đại điện tử số tháng 8/2019. Bài báo đề xuất đề xuất 7 giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục hiện nay đó là tổ chức triển khai thực hiện để lập lại trật tự; củng cố sắp xếp lại để nâng cao năng lực hệ thống trường sư phạm; đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục; xây dựng kế hoạch sử dụng hợp lý đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục hiện có; đổi mới và nâng cao năng lực quản lý của cán bộ quản lý giáo dục; xây dựng và hoàn thiện một số chính sách, chế độ đối với đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và tăng cường sự
5 lãnh đạo của Đảng đối với việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục [31]. Phạm Quang Trung và cộng sự (2016), Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục giai đoạn 2017-2025 và những năm tiếp theo, Đề tài khoa học giáo dục/16-20.ĐT.022. Đề tài cung cấp các luận cứ khoa học về nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục giai đoạn 2017-2025 và những năm tiếp theo; đề xuất hệ thống giải pháp về hoàn thiện chương trình đào tạo, tài liệu, sách giáo khoa của trường sư phạm theo chương trình giáo dục phổ thông mới; đề xuất hệ thống giải pháp về các điều kiện đảm bảo chất lượng: đội ngũ, cơ sở vật chất, tài chính của các trường sư phạm và các trường phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; đề xuất giải pháp về tổ chức thực hiện đào tạo giáo viên gắn với trường phổ thông theo hướng thiết thực, hiệu quả [32]. Tác giả Phan Chính Thức (2016), Nâng cao năng lực cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp trong hội nhập khu vực ASEAN, Tạp chí "Nghề nghiệp & cuộc sống" Số 75, Tháng 01/2016: Những năng lực cơ bản nêu trên được hình thành và phát triển trong quá trình hoạt động sống và hoạt động của mỗi con người trong môi trường xã hội hay cộng đồng [33]. Tác giả Ngô Thị Hiền (2020), Năng lực cốt lõi của người cán bộ quản lý trước bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Kỷ yếu Hội thảo khoa học: Phát triển năng lực đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, Nhà xuất bản Đại học Huế - Năm 2020. Đề xuất giải pháp xây dựng và phát triển năng lực cốt lõi cho hiệu trưởng trong bối cảnh mới là: Rà soát, đánh giá một cách nghiêm túc trên cơ sở tiêu chí chuẩn hiệu trưởng. Từ đó có kế hoạch bồi dưỡng cho hiệu trưởng; Tập trung bồi dưỡng cho hiệu trưởng năng lực quản
6 trị con người, quản trị tổ chức, quản trị sự thay đổi, phân tích, đánh giá xử lý thông tin; Cơ quan nhà nước cần tạo ra những chính sách và cơ chế thông thoáng để hiệu trưởng phát huy tính năng động sáng tạo trong quản lý, tạo điều kiện để hiệu trưởng chủ động trong vấn đề tuyển lựa và sử dụng nguồn nhân lực, vấn đề tài chính và công tác chuyên môn… sao cho phù hợp với thực tiễn công tác nhà trường; Hiệu trưởng phải là người đi đầu, mạnh dạn trong thay đổi tư duy, cách làm, tạo được sự lôi cuốn, nhất trí và đồng hành cùng tập thể [36]. Trên thực tiễn công tác quy hoạch, bồi dưỡng, bổ nhiệm, điều động viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục công lập trực thuộc UBND huyện; những khó khăn và bất cập khi thực hiện chính sách sắp xếp, bố trí viên chức quản lý giáo dục... nhưng tựu chung các đề tài, các bài viết chỉ đề cập về năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập cấp huyện một cách khái quát, chung chung, chưa có một đề tài nào tiếp cận vấn đề VCQLTCCSGD phổ thông công lập thuộc UBND huyện dưới góc độ khoa học quản lý công. Do đó, qua các tài liệu nghiên cứu trên, luận văn sẽ kế thừa, phát triển các kết quả nghiên cứu, xây dựng cơ sở lý luận trong nghiên cứu của mình, đảm bảo thực hiện hiệu quả nghiên cứu về năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, từ thực tế huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk phù hợp với yêu cầu khách quan ở Việt Nam hiện nay. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trực thuộc UBND huyện và đánh giá thực trạng VCQLTCCSGD phổ thông công lập thuộc UBND huyện, luận văn đề xuất các quan điểm và giải pháp đảm bảo năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập thuộc UBND
7 huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk hiện nay nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo, cụ thể là đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trực thuộc UBND cấp huyện. - Vận dụng lý thuyết về quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công để đánh giá thực trạng năng lực của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trực thuộc UBND cấp huyện ở nước ta hiện nay. - Đề xuất các quan điểm và giải pháp thực hiện đảm bảo năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trực thuộc UBND cấp huyện đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu vấn đề năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập trực thuộc UBND huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk hiện nay dưới góc độ khoa học quản lý công. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu đánh giá thực trạng năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập trực thuộc UBND huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Đắk Lắk năm 2016 đến nay và đề xuất quan điểm, giải pháp đảm bảo năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập trực thuộc UBND huyện Buôn Đôn những năm tiếp theo. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận
8 Luận văn được thực hiện nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và hệ thống chính trị, văn bản quản lý của Nhà nước về con người, phát triển con người trong các cơ quan quản lý hành chính nhà nước. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu phân tích và đánh giá năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập: vận dụng cách tiếp cận các cơ sở giáo dục trực thuộc UBND huyện và phương pháp nghiên cứu lý luận về quản lý công; phân tích chính sách, đánh giá tác động của VCQLTCCSGD phổ thông công lập từ thực tiễn UBND huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk; các nguồn có sẵn liên quan đến đề tài nghiên cứu như văn kiện, tài liệu, nghị quyết, quyết định của Đảng, các văn bản quy phạm pháp luật về xây dựng đội ngũ VCQLTCCSGD phổ thông công lập trực thuộc Ủy ban nhân dân, các công trình nghiên cứu và các bài viết, báo cáo thống kê của tỉnh, của huyện trên các phương tiện thông tin đại chúng có liên quan đến nội dung của đề tài. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa lý luận Các kết luận, kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần bổ sung những vấn đề lý luận về VCQLTCCSGD phổ thông công lập nói chung, năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn hiện nay. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận văn giúp lãnh đạo UBND huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk biết được năng lực thực tế của VCQLTCCSGD phổ thông công lập trên địa bàn huyện, từ đó áp dụng các biện pháp để nâng cao năng lực của đội ngũ này.
9 Ngoài ra, khi hoàn thành, luận văn cũng có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các học viên khi nghiên cứu về năng lực VCQLTCCSGD phổ thông công lập. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục các chữ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài luận văn được kết cấu theo 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập. - Chương 2: Thực trạng năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk - Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện năng lực viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk.
10 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC VIÊN CHỨC QUẢN LÝ TRONG CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CÔNG LẬP 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Khái niệm về viên chức Viên chức là những công dân có quốc tịch Việt Nam được tuyển dụng theo một quy trình nhất định, làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc sự quản lý của Nhà nước, được hưởng chế độ hợp đồng làm việc có xác định thời hạn [30, tr.1] và không xác định thời hạn với các viên chức làm việc tại vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn [29, tr.11]. Mã ngạch viên chức là mã số phân chia viên chức làm căn cứ xây dựng, quản lý đội ngũ viên chức theo từng nghề nghiệp, chuyên môn và cấp bậc phù hợp; các chuyên ngành viên chức có thể kể đến như giáo dục, y tế, giải trí... các nhân viên trong cơ quan nhà nước khác [29, tr.2]. 1.1.2. Khái niệm về quản lý Có nhiều khái niệm về quản lý, cụ thể như sau: Theo Harold Koontz, quản lý là nghệ thuật hoàn thành công việc thông qua và cùng với những người trong các nhóm được tổ chức chính thức. Theo George R. Terry, quản lý là một quá trình ngắt kết nối bao gồm việc lập kế hoạch tổ chức kích hoạt và kiểm soát được thực hiện để xác định và hoàn thành các mục tiêu bằng cách sử dụng con người và nguồn lực. Theo Donald J. Ho, quản lý là nghệ thuật và khoa học của việc ra quyết định và lãnh đạo. Theo Mary Cushing Nile, quản lý tốt, hay quản lý khoa học, đạt được mục tiêu xã hội với việc sử dụng tốt nhất năng lượng và thời gian của con
11 người và vật chất, đồng thời mang lại sự hài lòng cho những người tham gia và công chúng. Theo Henry Fayol, quản lý là dự báo, lập kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm tra. Theo Haimann và William Scott, quản lý là một quá trình xã hội và kỹ thuật sử dụng các nguồn lực, ảnh hưởng, hành động của con người và tạo điều kiện cho những thay đổi nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức. Như vậy, quản lý là quá trình tổ chức bao gồm lập kế hoạch, thiết lập chiến lược; mục tiêu, quản lý nguồn lực, triển khai nguồn nhân lực và tài chính cần thiết để đạt được mục tiêu và đo lường kết quả. Quản lý cũng bao gồm việc ghi lại và lưu trữ các sự kiện và thông tin để sử dụng sau này hoặc cho những người khác trong tổ chức. Chức năng quản lý không chỉ giới hạn ở người quản lý và người giám sát. Mọi thành viên của tổ chức đều có một số chức năng quản lý và báo cáo như một phần công việc của họ. 1.1.3. Khái niệm về viên chức quản lý Viên chức quản lý là người được bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý có thời hạn, chịu trách nhiệm điều hành, tổ chức thực hiện một hoặc một số công việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và được hưởng phụ cấp chức vụ quản lý [28, tr.1]. 1.1.4. Khái niệm viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập Viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập: Là những người đảo đảm tiêu chuẩn chung theo quy định của Đảng, Nhà nước và tiêu chuẩn cụ thể của chức vụ bổ nhiệm theo quy định của cơ quan, đơn vị có thẩm quyền được [8, tr.7], [9, tr.6], [6, tr.2], [11, tr.24]. Viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập phải được quy hoạch chức vụ bổ nhiệm nếu là nguồn nhân sự tại chỗ hoặc được
12 quy hoạch chức vụ tương đương nếu là nguồn nhân sự từ nơi khác. Trường hợp đơn vị mới thành lập chưa thực hiện việc phê duyệt quy hoạch thì do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập có hồ sơ, lý lịch cá nhân được xác minh, có bản kê khai tài sản, thu nhập theo quy định. 1.2. Năng lực của viên chức quản lý trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập 1.2.1. Khái niệm về năng lực Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Theo tác giả Vũ Xuân Thái, năng lực là một từ Hán – Việt, trong đó “năng là làm nổi việc; lực là sức mạnh”. Như vậy, có thể thấy năng lực gồm cả khả năng sẵn có và được đào tạo để thực hiện công việc một cách hiệu quả. Năng lực chủ yếu được thực hiện trong thực tế. Năng lực là một mức độ nhất định trong khả năng của con người để có thể hoàn thành một hoạt động nào đó có kết quả tốt. 1.2.2. Khái niệm về năng lực quản lý Năng lực quản lý là khả năng quản trị, điều hành, dẫn dắt, định hướng một đội ngũ nhằm đạt được mục tiêu chung của tổ chức. Người có năng lực quản lý tốt giúp định hướng, tổ chức, tạo động lực cho các thành viên khác trong nhóm cùng làm việc hiệu quả và phát triển. Năng lực quản lý gồm khả năng giao tiếp; kỹ năng ra quyết định; kỹ năng giải quyết vấn đề; kỹ năng giải quyết xung đột; kỹ năng thúc đẩy sự phát triển của các thành viên khác,… Người quản lý phải có kỹ năng phân tích, đánh giá tình huống, đưa ra các lựa chọn phù hợp, có tầm nhìn xa trông rộng, bao quát mọi vấn đề của tổ chức.