Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận văn là nghiên cứu quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng để củng cố và làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận và đưa ra những khuyến nghị khoa học cho việc tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ĐỨC HÀ NGUYÊN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN DI LINH, TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Buôn Ma Thuột, Tháng 9/2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGUYỄN ĐỨC HÀ NGUYÊN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN DI LINH, TỈNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60340403 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN TỪ Buôn Ma Thuột, Tháng 9/2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số liệu, kết quả đưa vào luận văn này là trung thực, đúng thực tế. Tác giả luận văn Nguyễn Đức Hà Nguyên
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành Luận văn này bên cạnh sự cố gắng hoàn thiện của bản thân, sự giúp đỡ của cơ quan công tác và gia đình, em đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ hết sức tận tình của các thầy cô giáo Học viện Hành chính; các cơ quan ban ngành của huyện Di Linh; đặc biệt là phương pháp hướng dẫn khoa học, sự chỉ bảo tận tình và đầy trách nhiệm của người hướng dẫn khoa học TS. Lê Văn Từ và các bạn đồng nghiệp trong suốt thời gian học Chương trình Cao học chuyên ngành Quản lý công và trong quá trình làm Luận văn tốt nghiệp. Mặc dù đã có nhiều đã có sự nỗ lực cố gắng, nhưng thời gian và phương pháp luận nghiên cứu, kinh nghiệm thực tế của bản thân còn hạn chế nên Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót , em rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, góp ý của các Thầy, Cô giáo và các bạn đồng nghiệp. Một lần nữa em xin trân trọng được cảm ơn tất cả! Tác giả luận văn Nguyễn Đức Hà Nguyên
MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................. 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ....................................................... 5 3.1. Mục đích .............................................................................................. 5 3.2. Nhiệm vụ ............................................................................................. 5 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu đề tài .................................................... 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu.......................................................................... 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 6 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................. 6 5.1. Phương pháp luận ................................................................................ 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể: ......................................................... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .................................................. 7 6.1. Đóng góp về lý luận ............................................................................ 7 6.2. Ý nghĩa Thực tiễn ................................................................................ 7 7. Kết cấu của luận văn ............................................................................... 7 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN. ................................................................... 8 1.1. Thanh niên và công tác thanh niên ......................................................... 8 1.2. Quản lý nhà nước về công tác thanh niên............................................. 15 1.3. Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên. ..... 32 1.4 Kinh nghiệm quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở một số địa phương. ........................................................................................................ 38 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG THANH NIÊN VÀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN DI LINH, TỈNH LÂM ĐỒNG. ...................................................................................... 43 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng ....................................................... 43 2.2. Thực trạng thanh niên và công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. .................................................................................. 48 2.3 Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. ............................................................................. 58 2.4. Đánh giá về hoạt động quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng ............................................................. 69 CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN DI LINH, TỈNH LÂM ĐỒNG. ..................................................... 77
3.1. Phương hướng và mục tiêu quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng ........................................................ 77 3.2. Các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. ...................................................... 82 KẾT LUẬN .................................................................................................... 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 92 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 97
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Công tác đào tạo nghề cho lao động tại huyện Di Linh…… 48 Bảng 2.2. Một số chỉ tiêu theo phương hướng, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Di Linh năm 2016………………………………….. 49 Bảng 2.3. Số lượng, cơ cấu thanh niên huyện Di Linh giai đoạn 2012- 2016…………………………………………………………………… 51 Bảng 2.4. Số lượng, cơ cấu thanh niên đồng bào dân tộc thiểu số huyện Di Linh giai đoạn 2012-2016…………………………………………. 52 Bảng 2.5. Số lượng, cơ cấu thanh niên dân tộc, tôn giáo huyện Di Linh giai đoạn 2012- 2016…………………………………………………. 53 Bảng 2.6. Trình độ học vấn phổ thông của thanh niên huyện Di Linh giai đoạn 2012-2016………………………………………………….. 54 Bảng 2.7. Trình độ chuyên môn kĩ thuật của thanh niên huyện Di Linh, giai đoạn 2012-2016…………………………………………… 55 Bảng 2.8. Tình trạng việc làm của thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh giai đoạn 2012-2016…………………………………………… 56
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Về việc tham gia các chương trình tuyên truyền giáo dục, pháp luật của thanh niên……………………………………………… 66 Biểu đồ 2.2: Đánh giá về hiệu quả của công tác tuyên truyền giáo dục, pháp luật cho thanh niên……………………………………………… 67 Biểu đồ 2.3: Khảo sát sự hiểu biết quyền và nghĩa vụ của thanh niên…... 70 Biểu đồ 2.4: Khảo sát sự đánh giá quản lý nhà nước về công tác thanh niên……………………………………………………………………... 72
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐCSVN Đảng cộng sản Việt Nam CNH Công nghiệp hoá HĐH Hiện đại hóa CNXH Chủ nghĩa xã hội TNCS Thanh niên cộng sản LHTN Liên hiệp thanh niên TBNN Tư bản nhà nước TBTN Tư bản tư nhân THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông UBND Ủy ban nhân dân
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong suốt chiều dài phát triển của cả một dân tộc thanh niên Việt Nam luôn phát huy truyền thống của dân tộc, nêu cao tinh thần xung phong, tình nguyện, xung kích, đi đầu trong các hoạt động, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Thanh niên tiếp tục là lực lượng xã hội to lớn, là chủ thể sáng tạo trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Chủ tịch Bác Hồ đã từng nói: “Thanh niên là rường cột nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, đâu cần thanh niên có đâu khó có thanh niên…” [11,Tr.28]. Trong Nghị quyết số 25, ngày 03 tháng 08 năm 2008 của BCH Trung ương Đảng đã chỉ rõ: “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo….” [1,Tr.1] Chính vì vậy quản lý Nhà nước đối với công tác thanh niên chính là đòi hỏi của thanh niên, cũng là yêu cầu tất yếu của của quá trình phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa. Đảng và nhà nước ta đã thể hiện sự quan tâm tới quản lý nhà nước về công tác thanh niên bằng việc ban hành nhiều văn bản chính sách như: Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị (khóa V) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động thanh niên, Nghị quyết 25 của Bộ Chính trị khóa VI về Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên (tháng 2/1991), Luật thanh niên năm 2005, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Quyết định 1
số 2474/QĐ-TTg ngày 30/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011- 2020. Đặc biệt từ khi ban hành Luật Thanh niên năm 2005 đến nay các, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự vào cuộc của các bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương và sự phối hợp của các ngành đoàn thể, công tác quản lý nhà nước về thanh niên, công tác thanh niên đã có những chuyển biến tích cực góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân nói chung và thanh niên nói riêng; vai trò và trách nhiệm của thanh niên trong việc tham gia phát triển kinh tế - xã hội đã từng bước nâng cao. Tuy nhiên, trước những biến động phức tạp của tình hình chính trị thế giới, sự tác động nhiều mặt của cơ chế thị trường, trước yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, một bộ phận thanh niên còn thiếu những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho yêu cầu phát triển, hội nhập; sống thiếu lý tưởng, quan niệm về cuộc sống và lối sống đôi lúc còn lệch lạc, ỷ lại, lười lao động, ý thức chấp hành pháp luật kém, dễ bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội, sinh hoạt thiếu văn hoá, vi phạm pháp luật. Đối với thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng trong những năm qua được sự quan tâm tập trung chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, Chính quyền các cấp đã tăng cường hơn đến công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Qua triển khai, bước đầu đã có một số kết quả nhất định: thanh niên được tạo điều kiện và có cơ hội phát triển cả về thể chất, tinh thần và được cống hiến; công tác thanh niên được chú trọng và quan tâm nhiều hơn; đội ngũ làm công tác thanh niên ngày càng có chất lượng; việc tổ chức triển khai luật thanh niên cũng như các chính sách ban hành liên quan đến thanh niên càng mang tính cụ thể hóa và chuyên biệt giúp cho thanh niên ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận tới nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống. 2
Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn nhiều vấn đề còn phải suy nghĩ và quan tâm đó là: nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức về vị trí, vai trò của thanh niên trong giai đoạn hiện nay còn hạn chế nên việc chỉ đạo điều hành ở một số nơi chưa được quan tâm đúng mức hay nói cách khác còn khoán trắng cho tổ chức Đoàn thanh niên, Hội liên hiệp thanh niên các cấp; công tác phối hợp giữa các ngành liên quan đôi lúc, đôi nơi còn thiếu đồng bộ, chưa chặt chẽ và rõ ràng, thanh niên tại một số địa phương đơn vị còn trông chờ ỷ lại không có ý thức vương lên, bên cạnh đó tỉ lệ thanh niên vi phạm pháp luật có xu hướng ngày càng tăng lên là một thách thức không nhỏ đối với các cấp uỷ, chính quyền các cấp. Là một cán bộ Đoàn thanh niên, với những băn khoăn, trăn trở và tâm huyết với công tác thanh niên, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng” làm đề tài luận văn của mình, với mong muốn làm rõ thực trạng, từ đó đề xuất những kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về công tác thanh niên, từng bước phát huy hơn nữa vai trò, vị trí của thanh niên trong tình hình mới. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Tại Việt Nam Quản lý Nhà nước về công tác thanh niên là một chủ đề lớn đã được nhiều tổ chức, các nhà lãnh đạo, quản lý, nhiều nhà khoa học, đoàn viên, thanh niên nghiên cứu, thảo luận. Một số nội dung tiêu biểu như: - Tác giả Đoàn Văn Thái, Quản lý Nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí Cộng sản số 6 tháng 3 năm 2006, trong tác phẩm này tác giả đã đề cập tới công tác quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên trong các ngành, các đoàn thể, với những giải pháp chủ yếu trong thực hiện các nội dung quản lý nhà nước về công tác thanh niên.[25,Tr.25] - Tác giả Vũ Trọng Kim, Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong thời kỳ mới, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Trong tác phẩm này tác giả đã chỉ 3
ra những yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý nhà nước về công tác thanh niên đồng thời tác giả đã đưa ra những giải pháp để tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá như: Đẩy mạnh việc xây dựng và triển khai chiến lược phát triển thanh niên, hoàn thiện cơ chế, thể chế quản lý nhà nước về công tác thanh niên.[45,Tr.55] - Tác giả Mai Thời Chính, Văn kiện Đảng về công tác Thanh niên, Nhà xuất bản thanh niên. Trong tác phẩm này các tác giả đã nêu bật những thành tựu của Đảng ta trong công tác thanh niên đồng thời đã giúp cho người đọc hiểu được định hướng của Đảng ta về công tác thanh niên trong các giai đoạn tiếp theo như: Nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi, Phát huy tinh thần tình nguyện, sáng tạo của thanh niên; xung kích tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; đảm bảo quốc phòng, an ninh giữ vững chủ quyền của Tổ quốc, Mở rộng mặt trận tập hợp, đoàn kết thanh niên, xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và giám sát, phản biện xã hội, Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại thanh niên, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.[6,Tr.134] - Tác giả Phạm Đình Nghiệp, Chủ nghĩa Mác – Lê Nin, bàn về thanh niên và công tác thanh niên trong tác phẩm này tác giả đã tổng hợp nghiên cứu tư tưởng của Mác- Lê Nin về thanh niên và công tác thanh niên trong đó đã chỉ ra vai trò quan trọng của thanh niên trong suốt chiều dài phát triển của một quốc gia, một dân tộc, đồng thời chỉ ra rằng để kế thừa và phát triển các thành tựu của dân tộc thì phải thực hiện tốt công tác thanh niên trong bất kỳ giai đoạn nào.[15,Tr.92-93] - Tác giả ThS. Nguyễn Hồng Kiên - Vụ Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Văn phòng Quốc hội, Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí Tổ Chức Nhà Nước, ngày 10 tháng 07 năm 2013. Trong tác phẩm này tác giả đã phân tích và đưa ra các các thành 4
tựu cũng như đề xuất các giải pháp để công tác quản lý nhà nước trong giai đoạn mới phát triển hơn.[46,Tr.2] Các công trình nghiên cứu trên là tư liệu rất bổ ích cho tác giả kế thừa, tham khảo trong quá trình nghiên cứu luận văn. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu trên chủ yếu đi sâu nghiên cứu về các vấn đề mang tính vĩ mô ở tầm rất rộng chưa nghiên cứu một cách toàn diện, sâu sắc và hệ thống trong quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại cơ sở đặc biệt là khu vực vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vì vậy đây chính là những nhiệm vụ đặt ra cho tác trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài luận văn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Mục đích của luận văn là nghiên cứu quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng để củng cố và làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận và đưa ra những khuyến nghị khoa học cho việc tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. 3.2. Nhiệm vụ Để đạt được các mục đích trên, nhiệm vụ của luận văn tập trung vào các vấn đề sau: - Hệ thống hoá, phân tích và làm rõ thêm lý luận quản lý nhà nước về công tác thanh niên. - Đánh giá và phân tích thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. - Đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. 5
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là các vấn đề về lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu về thực trạng công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng từ 2012 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn dùng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử làm cơ sở phương pháp luận cho việc nghiên cứu. 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Phương pháp phân tích tài liệu: Tìm hiểu các nghiên cứu đã có về công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở Việt Nam. Đánh giá quan điểm hợp lý và chưa hợp lý để từ đó đưa các kiến giải theo cách tiếp cận của tác giả. Phương pháp điều tra xã hội học: Thông qua phỏng vấn, khảo sát thực tế bằng phiếu hỏi nhằm thu thâp thông tin định lượng về đánh giá của các đối tượng đối với thực trạng công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Phương pháp thực chứng: Dụa trên những tư liệu thực tiễn của các ngành, các địa phương để phân tích, đánh giá thực trạng công tác thanh niên và quản lý nhà nước về công tác thanh niên, những kết quả và hạn chế làm cơ sở 6
để đối chứng, phân tích và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 6.1. Đóng góp về lý luận Về lý luận, Luận văn hệ thống hoá, làm rõ thêm khái niệm liên quan đến công tác thanh niên, quản lý nhà nước về công tác thanh niên, xác định rõ những nội dung cơ bản của công tác thanh niên, quản lý nhà nước về công tác thanh niên, chỉ rõ phương thức, trách nhiệm của quản lý nhà nước về công tác thanh niên; những yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về công tác thanh niên 6.2. Ý nghĩa Thực tiễn Về thực tiễn, những khuyến nghị của Luận văn là cơ sở để hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách về công tác thanh niên nhằm tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng; luận văn là tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy trong các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng và cơ quan có thẩm quyền trong quản lý về công tác thanh niên. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm ba chương: Chương 1. Cơ sở lý luận chung của quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. Chương 3. Phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng. 7
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN 1.1. Thanh niên và công tác thanh niên 1.1.1 Thanh niên và vai trò của thanh niên 1.1.1.1. Khái niệm thanh niên Thanh niên là một khái niệm có thể được hiểu và định nghĩa theo nhiều cách. Tùy thuộc vào nội dung tiếp cận, góc độ nhìn nhận hoặc cấp độ đánh giá mà người ta đưa ra các định nghĩa khác nhau về thanh niên. Về quốc tế thì Liên hợp quốc định nghĩa thanh niên là nhóm người từ 15 đến 24 tuổi chủ yếu dựa trên cơ sở phân biệt các đặc điểm về tâm sinh lý và hoàn cảnh xã hội so với các nhóm lứa tuổi khác. [20,Tr.5] Nhưng Công ước quốc tế của Liên hợp quốc về quyền trẻ em lại xác định trẻ em đến dưới 18 tuổi. [14,Tr.2] Về mặt pháp luật thì nói tới khái niệm thanh niên là nói tới tuổi trẻ, độ tuổi đủ chín chắn để gánh vác việc nước việc nhà nên phải gắn liền với khái niệm "năng lực hành vi". Nhìn từ góc độ tổng quát nhất, Hiến pháp dành đủ một chương về "Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân". Theo đó, một người chỉ có trọn vẹn quyền công dân khi họ đủ 21 tuổi trở lên. [18,Tr.7] Do có sự khác nhau về độ tuổi xác định năng lực hành vi dân sự, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và quyền ứng cử vào cơ quan quyền lực các cấp, nên việc xác định độ tuổi được coi là thanh niên rất khác nhau. Còn theo Luật thanh niên năm 2005 quy định thanh niên là công dân Việt Nam từ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi. [17,Tr.1] Về mặt sinh học, các nhà nghiên cứu coi thanh niên là một giai đoạn xác định trong quá trình “tiến hóa” của cơ thể. Các nhà tâm lý học thường nhìn nhận thanh niên là một giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi thơ phụ thuộc sang hoạt động độc lập với tư cách là một công dân có trách nhiệm. 8
Về mặt kinh tế học, thanh niên được xem là một lực lượng lao động xã hội, nguồn bổ sung cho đội ngũ lao động trên tất cả các lĩnh vực. Với các triết gia, văn nghệ sĩ, thanh niên lại được định nghĩa bằng cách so sánh hình tượng: “thanh niên là mùa xuân của xã hội” là “bình minh của cuộc đời”. Về mặt tâm sinh lý thì tại Việt Nam, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tính từ 15 tuổi. Đây cũng là tuổi thể chất ở các bạn nữ phát triển tương đối hoàn chỉnh và tâm sinh lý cũng phát triển mạnh. Tuy nhiên, các bạn nam đến độ tuổi 17 mới có thể "theo kịp" sự phát triển về tâm sinh lý như các bạn nữ. Tuổi thanh niên thích hợp nhất là từ 15 đến 25 (đối với nữ) và từ 17 đến 30 (đối với nam). Trong các độ tuổi đó, phụ nữ cũng như nam giới có được sự tập trung cao nhất về sức khỏe, sức trẻ, dám nghĩ dám làm; có ý chí, khát vọng, hoài bão vươn lên mạnh mẽ và có điều kiện thể hiện ý chí, khát vọng đó qua việc học hành, lao động, sáng tạo đồng thời cũng là thời gian có những bước chuẩn bị tốt nhất để xây dựng gia đình, duy trì nòi giống...", chính vì vậy thanh niên có thể được hiểu là một độ tuổi ở giữa tuổi trẻ em và tuổi trưởng thành. Lúc này thanh niên có sự khác biệt lớn về nhiều mặt (tuổi, nơi sinh sống, nghề nghiệp, v.v), do đó, các đặc điểm tâm lý của thanh niên rất phong phú, đa dạng, tuy nhiên, chúng có một tính chất chung, đó là tính trẻ, hăng hái, nhiệt tình, dám mạo hiểm, có ước mơ và hoài bão. Khái niệm về thanh niên tuy có nhiều cách tiếp cận khác nhau nhưng có thể rút ra những điểm chung như sau: - Thanh niên là những công dân trong độ tuổi từ 16 đến 30 tuổi là một độ tuổi chiếm tỉ lệ đáng kể trong tỉ lệ dân số. - Thanh niên đây là một giai đoạn tiếp nối của tuổi thiếu niên để đạt tới đỉnh cao của tuổi trưởng thành, là giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình phát triển của con người. 9
- Thanh niên là một độ tuổi có những đặc điểm tâm lý rất phong phú và ảnh hưởng lớn đến xu hướng phát triển về sau của một dân tộc. Từ các phân tích và các cách nhìn nhận trên thì ta có thể rút ra kết luận: Thanh niên là nhóm dân số đặc thù, có mặt trong tất cả các nhóm dân tộc, giai cấp, các thành phần xã hội và địa bàn trong cả nước. Và có những đặc điểm sau: Thanh niên không phải là một giai cấp mà là một tầng lớp xã hội đặc thù, có những đặc điểm về tâm lý, sinh lý, có tâm tư nguyện vọng; có nhu cầu và hoài bão, khát vọng theo lứa tuổi và giới; có mặt trong tất cả các giai cấp và tầng lớp xã hội; Thanh niên Việt Nam có mặt trong tất cả 54 dân tộc anh em và giữ vai trò quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước. 1.1.1.2. Vai trò của thanh niên Cách mạng nước ta đã trải qua một thời kỳ lịch sử vô cùng oanh liệt, được đánh dấu bằng thắng lợi huy hoàng của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, bằng chiến công rực rỡ đánh thắng hai cuộc chiến tranh xâm lược..., bằng những biến đổi cách mạng sâu sắc của cả nước ta đang tiến bước trên con đường xã hội chủ nghĩa. Những thắng lợi đó mở ra triển vọng rộng lớn cho sự nghiệp xây dựng Tổ quốc ta trong kỷ nguyên mới. Trong hai cuộc cách mạng đó thanh niên đã biểu hiện lòng trung thành vô hạn với Tổ quốc, với chủ nghĩa xã hội, với nhân dân với Đảng, luôn luôn đi đầu trên mọi trận tuyến cách mạng, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ lập nên biết bao kỳ tích anh hùng, góp phần hết sức lớn lao vào những thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Thanh niên Việt Nam đã tin tưởng, đi theo Đảng, cùng với nhân dân cả nước làm nên Cách mạng tháng Tám, giành độc lập dân tộc, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, khởi đầu một thời kỳ lịch sử huy hoàng, đưa dân tộc đến ấm no, hạnh phúc. Chiến đấu dưới ngọn cờ của Đảng, thanh niên tỏ rõ 10
phẩm chất cách mạng tốt đẹp và năng lực sáng tạo dồi dào. Biết bao thanh niên đã trở thành những người con ưu tú của đất nước, làm nên những chiến công lừng lẫy và thành tích vẻ vang trên nhiều lĩnh vực, nêu cao bản lĩnh dũng cảm, thông minh của dân tộc, làm rạng rỡ non sông Tổ quốc Việt Nam. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh khi quyết tâm ra đi tìm đường cứu nước thì cũng chỉ là một thanh niên trí thức nhưng với lòng yêu quê hương, đất nước đã sẵn sàng đối đầu với khó khăn, thách thức ở xứ người chỉ để đạt được mong muốn cho đất nước độc lập, dân tộc được tự do và Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo thành công cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại khi mới thành lập được 15 năm. Lúc đó, hầu hết những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo của Đảng ở độ tuổi thanh niên. Ngay sau Lễ tuyên bố độc lập, theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc và lời kêu gọi của Bác Hồ: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, phát huy truyền thống cha ông, với tinh thần và ý chí: “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, “Xẻ dọc Trường sơn đi cứu nước” và những phong trào cách mạng: “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong”… thanh niên Việt Nam đã cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân làm nên chiến công vĩ đại: giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên CNXH; tiếp đó, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN. Trong sự phát triển của xã hội hiện nay Đảng ta và nhân dân ta rất tự hào về thế hệ trẻ yêu quý của mình. Trung ương Đảng đánh giá cao những cống hiến lớn lao và trưởng thành vượt bậc của thế hệ trẻ nước ta, bởi vì thanh niên là hy vọng của Đảng của dân tộc, là người kế tục sự nghiệp cách mạng của những thế hệ đi trước, có lực lượng hùng hậu và năng lực cách mạng to lớn, thanh niên ngày nay phải coi cương lĩnh của Đảng là sự nghiệp của chính mình, nhận lãnh sứ mệnh biến cương lĩnh đó thành hiện thực sinh động trên đất nước ta. Bác Hồ nói: "Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà".[13,Tr.275] Mỗi đoàn viên thanh niên phải tự khẳng định là người làm chủ, có trách nhiệm 11