Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là để tìm ra phương hướng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng NSNN của thành phố Lào Cai. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THÚY HỒNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THÚY HỒNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. BÙI THỊ THÙY NHI HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn này là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng./. Học viên thực hiện Luận văn Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả Phạm Thuý Hồng
LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm học tập tại Học viện Hành chính Quốc gia, em đã được giao đề tài và làm luận văn nghiên cứu về quản lý nhà nước vê đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Thực tế cho thấy, sự thành công nào cũng gắn liền với những sự giúp đỡ của những người xung quanh dù cho sự giúp đỡ đó là ít hay nhiều, trực tiếp hay gián tiếp. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu làm luận văn đến nay, em đã nhận được sự quan tâm, chỉ bảo, giúp đỡ của thầy cô, gia đình và bạn bè xunh quanh. Với tấm lòng biết ơn sâu sắc, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất từ đáy lòng tới quý thầy, cô của Học viện Hành chính Quốc gia đã dùng những tri thức và tâm huyết của mình để có thể truyền đạt cho chúng em những vốn kiến thức quý báu suốt thời gian em học tập tại trường. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn TS. Bùi Thị Thùy Nhi đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn em về đề tài nghiên cứu. Nhờ có những lời hướng dẫn, dạy bảo của cô bài luận văn này em đã hoàn thành một cách xuất sắc nhất. Một lần nữa em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cô. Bài luận văn được thực hiện trong 4 tháng, ban đầu em còn bỡ ngỡ vì vốn kiến thức của em còn hạn chế. Do vậy không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý thầy cô để bài luận được hoàn thiện hơn./. Lào Cai, ngày ...... tháng ...... năm 2018 Tác giả Phạm Thúy Hồng
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Nguyên nghĩa CN Công nghiệp CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa ĐTXDCB Đầu tư xây dựng cơ bản FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài KT - XH Kinh tế - xã hội NSNN Ngân sách nhà nước ODA Hỗ trợ phát triển chính thức TSCĐ Tài sản cố định TSLĐ Tài sản lưu động UBND Ủy ban nhân dân VĐT Vốn đầu tư XD Xây dựng XDCB Xây dựng cơ bản
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ...........................................................................................................................................1 Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH ................................................................................8 1.1. Đầu tư xây dựng cơ bằng nguồn ngân sách nhà nước ........................................8 1.1.1. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước .......... 8 1.1.2. Đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước........... 9 1.1.3. Vai trò của đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ....... 14 1.2. Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước cho cấp địa phương......................................................................................... 15 1.2.1 Khái niệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước............................................................................................. 15 1.2.2. Nội dung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của chính quyền thành phố thuộc tỉnh ............................... 20 1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của chính quyền thành phố thuộc tỉnh....... 29 1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của một số địa phương .............................................................................32 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ở thành phố Việt Trì .................................................. 32 1.3.2. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ở thành phố Thái Nguyên.......................................... 34 1.3.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ở thành phố Đà Nẵng...................................................................36 1.3.4. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho thành phố Lào Cai ............. 37 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1....................................................................................38 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI.......................................................................... 39 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội của thành phố lào cai, tỉnh lào cai ..... 39 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, xã hội của thành phố Lào Cai , tỉnh Lào Cai ... 39
2.2. Tình hình đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .......................................................................... 49 2.2.1. Đầu tư xã hội.................................................................................... 49 2.2.2. Đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ......................... 53 2.2.3 Tình hình nợ đọng xây dựng cơ bản trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai................................................................................................ 54 2.3. Thực trạng quản lý nhà nươc về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ............................................ 55 2.3.1. Thực trạng ban hành các văn bản liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai............................... 55 2.3.2. Thực trạng xây dựng quy hoạch, kế hoạch về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai............................... 57 2.3.4 Thực trạng về thanh, kiểm tra, giám sát đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước. ................................................................................... 58 2.4. Đánh giá chung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố lào cai, tỉnh lào cai ....................................... 59 2.4.1. Thành công trong quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai .............................................. 59 2.4.2. Hạn chế trong quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai .............................................. 60 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai...... 62 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .........................................................................................65 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI............................... 66 3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai ................................ 66 3.1.1. Định hướng đầu tư trên địa bàn thành phố Lào Cai trong những năm tới....66 3.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai đến 2020..............................69
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố lào cai, tỉnh lào cai ....................................... 70 3.2.1. Hoàn thiện chính sách quản lý Nhà nước về đầu tư ở địa phương có chất lượng, khoa học, kịp thời và đồng bộ..................................................................71 3.2.2. Hoàn thiện quy hoạch đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ...........................................................................................72 3.2.3. Tổ chức phân bổ ngân sách nhà nước cho đầu tư đúng quy hoạch, kịp thời và hiệu quả.....................................................................................................74 3.2.4. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát các dự án đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước..............................................................................75 3.2.5. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản ở địa phương .........................................................................................................77 3.3. Một số kiến nghị............................................................................................................ 77 3.3.1. Kiến nghị Chính phủ..................................................................................77 3.3.2. Kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai .................................................78 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ............................................................................... 79 KẾT LUẬN .................................................................................................... 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 81
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình tăng trưởng kinh tế trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2014 - 2017........................................................................ 44 Bảng 2.2. Cơ cấu kinh tế trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2014 - 2017............................................................................................. 46 Bảng 2.3. Tình hình đầu tư xã hội trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2014 - 2017 ................................................................................... Bảng 2.4. Tình hình đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai giai đoạn 2014 - 2017 ................................................ 53 Bảng 3.1. Dự báo nhu cầu và khả năng huy động vốn thực hiện quy hoạch trên địa bàn thành phố Lào Cai đến năm 2030 ............................................... 66
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ Hình 1.1. Vai trò của đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước ...... 14 Hình 1.2. Mục tiêu quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách Nhà nước của chính quyền cấp thành phố thuộc tỉnh............................. 17 Hình 1.3. Yêu cầu quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của chính quyền cấp thành phố thuộc tỉnh.............................. 19 Hình 1.4. Nội dung quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách Nhà nước của chính quyền thành phố thuộc tỉnh ................................... 21 Hình 1.5. Sơ đồ bộ máy quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách nhà nước .............................................................................. 27 Hình 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách Nhà nước của chính quyền thành phố thuộc tỉnh ........... 29 Hình 2.1. Bản đồ địa giới hành chính đô thị thành phố Lào Cai .................... 39 Hình 3.1. Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước của thành phố Lào Cai đến năm 2020 ........... 71
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đầu tư xây dựng cơ bản là một hoạt động đầu tư vô cùng quan trọng, tạo ra hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội, là tiền đề cơ bản để thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản là một hoạt động quản lý kinh tế đặc thù, phức tạp và luôn luôn biến động nhất là trong điều kiện môi trường pháp lý, các cơ chế chính sách quản lý kinh tế còn chưa hoàn chỉnh thiếu đồng bộ và luôn thay đổi như ở nước ta hiện nay. Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước về phát triển đất nước, đặc biệt được sự hỗ trợ của nguồn vốn ngân sách nhà nước, các tổ chức quốc tế và nguồn huy động từ nội bộ nền kinh tế của tỉnh Lào Cai, công tác đầu tư xây dựng cơ bản ở thành phố Lào Cai thời gian qua đã có nhiều khởi sắc, góp phần làm cho diện mạo của đô thị ngày một đổi mới, kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị từng bước được đầu tư đồng bộ, hiện đại, cơ bản đạt các tiêu chí của đô thị loại II. Đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước đã tạo tiền đề vững chắc cho sản xuất liên tục tăng trưởng, đưa thành phố Lào Cai hoà nhập chung vào sự phát triển của các đô thị trong nước. Bên cạnh những kết quả đạt được như nêu trên, việc sử dụng ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản vẫn còn những hạn chế như: đầu tư manh mún, dàn trải, sử dụng kém hiệu quả, thất thoát vốn của Nhà nước… Trong khi đó, là một thành phố trẻ, lại mới được tái lập, trình độ phát triển kinh tế thấp, Lào Cai rất cần ngân sách để đầu tư phát triển kinh tế. Hơn nữa, do mức độ tích lũy của tỉnh còn hạn chế, ngân sách cho đầu tư chủ yếu nhờ hỗ trợ của Trung ương và khai thác quỹ đất, nên việc tiết 1
kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn đầu tư nói chung và đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nói riêng càng mang tính cấp thiết... Thực trạng nêu trên cho thấy, để thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước, cần phải cải cách đổi mới hơn nữa, mà một trong những hướng đổi mới quan trọng là tăng cường quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước. Đó là lý do học viên chọn đề tài "Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai” làm đối tượng nghiên cứu trong luận văn. 2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu. Cho đến nay có một số công trình nghiên cứu khoa học về các đề tài quản lý về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản, của các tác giả như: - Trần Chí Hiền, năm 2010, “Vai trò của nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Nam Định”, luận văn thạc sỹ kinh tế [6]. Luận văn đã nêu nhứng vấn đề lý luận và thực tiến liên quan đến công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách; đề tài đã phân tích và đánh giá thực trạng vai trò nhà nước đối với công tác đầu tư xây dựng cơ bản, qua đó đưa ra một số giải pháp với mục đích tăng cường hơn nữa vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản - Nguyễn Thị Bảo Hường, năm 2011, “Tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản ngân sách tỉnh Thái Nguyên”, luận văn thạc sỹ kinh tế [7]. Trên cơ sở những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách; đề tài đã phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư xây dựng cơ bản thông qua các 2
công cụ pháp luật, cơ chế chính sách, công tác quy hoạch, giám sát việc thực hiện của các chủ dự án đối với mục tiêu làm sao cho các dự án mang lại hiệu quả cao nhất - Nguyễn Thị Thanh, năm 2008, “Tăng cường quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước thành phố Hà Nội”, luận văn thạc sỹ kinh tế [8]. Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận liên quan đến quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, nêu phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước của thành phố Hà Nội, đề xuất một số giải pháp để nâng cao công tác quản lý đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước. - Bùi Mạnh Tuyên, năm 2015, "Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Hà Giang". Luận văn thạc sĩ kinh tế [9]. Đề tài đã nêu được công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Hà Giang, thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách, qua đó tác giả cũng đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Hả Giang. - Lê Toàn Thắng, năm 2007, “Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước của thành phố Hà Nội”, luận văn thạc sỹ kinh tế [10]. Đề tài đã đề cập đến cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng bơ bản từ ngân sách nhà nước của thành phố Hà Nội, từ d dó rút ra các thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của nó, nêu ra sự cần thiết phải quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước. Trên cơ sở đó đề rà đã đề xuất phương hướng và các giải pháp quản lý vốn đầu tư xây cơ bản từ ngân sách nhà nức của thành phố Hà Nội. 3
- Phan Thanh Mão, năm 2003, “Giải pháp tài chính nhằm nâng cao hiệu quả vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Nghệ An” luận án Tiến sỹ [11]. Đề tài đề cập đến đối tượng nghiên cứu là vấn đề chi ngân sách và hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Công trình này tập trung vào khía cạnh tài chính của đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, các giải pháp trọng tâm là hoàn thiện chính sách, chế độ, quy trình nghiệp vụ tín dụng đầu tư phát triển. - Nguyễn Văn Hồng, “ Đổi mới cơ chế quản lý dử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản của nhà nước”, luận án Tiến sỹ [12]. Luận án đã làm rõ những nội dung cơ bản về vốn đầu tư xây dựng cơ bản và quản lý vốn đầu tư xây dựng từ các nguồn khách nhau của nhà nước, đặc biệt làm rõ cơ chế quản lý nguồn vốn này trong tất cả các khâu của quá trình đầu tư xây dựng từ khâu lập kế hoạch đầu tư xây dựng đến thẩm định, thực hiện, nghiệm thu quyết toán vốn. - Lê Vinh Danh, “Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước thành phố Hồ Chí Minh hiện trạng và giải pháp" [13]. Đề tài đã đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước thành phố Hồ Chí Minh. Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước thành phố Hồ Chí Minh . Các công trình khoa học trên đa số nghiên cứu từ góc độ tài chính hoặc về cơ chế quản lý, hoặc về tình hình cụ thể ở một đơn vị, địa phương. Mặt khác, đối với sự lựa chọn của tác giả vận dụng các lý luận khoa học để nghiên cứu trên địa bàn thành phố nơi tác giả công tác, là một thành phố thuộc tỉnh vùng cao biên giới còn nghèo, mặt bằng chung về quản lý kinh tế - xã hội không cao, nhưng đang trong quá trình phát triển, đô thị hóa mạnh mẽ, có nhiều dự án, công trình xây dựng cơ bản lớn mà ngân sách nhà nước đã, đang và sẽ đầu tư. Vì vậy, đề tài 4
"Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai” sẽ không trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đó, đồng thời làm phong phú thêm cho công tác nghiên cứu khoa học ở lĩnh vực này và sẽ có ý nghĩa thực tế. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài a. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu đề tài là để tìm ra phương hướng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng NSNN của thành phố Lào Cai. b. Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hoá các vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về đầu tư XDCB bằng NSNN ở cấp thành phố trực thuộc tỉnh. Đánh giá thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý nhà nước về đầu tư XDCB bằng NSNN giai đoạn 2014 – 2017 của thành phố Lào Cai. Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN của thành phố Lào Cai trong giai đoạn 2018 - 2020. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu đề tài luận văn là hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư XDCB bằng NSNN phân cấp cho chính quyền thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu tập trung vào các chức năng quản lý nhà nước như quy hoạch, kế hoạch, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, chính sách, kiểm tra, giám sát, tổ chức bộ máy quản lý … về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai. 5
- Về Phạm vi: Trên địa bàn thành phố Lào Cai - Về thời gian: Luận văn khảo sát thực trạng đầu tư và quản lý nhà nước về đầu tư XDCB giới hạn trong 4 năm từ 2014 đến 2017. Các đề xuất dự kiến cho giai đoạn 2018 - 2020. 5. Phương pháp nghiên cứu đề tài 5.1 Phương pháp luận: Luận văn nghiên cứu dựa trên phương pháp luận về chủ nghĩa duy vật biện chứng; chủ nghĩa duy vật lịch sử; chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. 5.2 Phương pháp nghiên cứu: Để nghiên cứu đề tài, tác giả luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản thuộc chuyên ngành quản lý kinh tế như: phương pháp phân tích số liệu thống kê, phương pháp so sánh, phương pháp phân tích - tổng hợp dựa báo cáo chính thức của các cơ quan nhà nước, kế thừa những thành tựu nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài. 6. Những đóng góp của luận văn. - Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước, trên cơ sở đó giới thiệu một số kinh nghiệm của các địa phương làm cơ sở đề xuất được một số giải pháp khả thi để tăng cường quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai. - Tổng hợp, đánh giá khái quát bức tranh toàn cảnh và thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, khẳng định các thành công, nêu rõ các bất cập, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp, kiến nghị có tính khả thi nhằm góp phần hoàn thiện hoạt động quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai định hướng đến năm 2020. 6
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương. Chương 1: Cơ sở khoa học về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản băng ngân sách nhà nước Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. 7
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH 1.1. Một số vấn đề chung về đầu tư xây dựng cơ bằng nguồn ngân sách nhà nước 1.1.1. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước 1.1.1.1. Khái niệm đầu tư Theo nghĩa chung nhất, đầu tư là việc bỏ một lượng vốn nhất định vào quá trình tái sản xuất xã hội nhằm thu được tổng giá trị lớn hơn trong tương lai. Tuy nhiên, trên các diễn đàn khoa học, tùy theo cách tiếp cận khác nhau, có nhiều định nghĩa khác nhau về đầu tư. Theo Adam Smith, “Đầu tư là một hoạt động nhằm gia tăng tích tụ tư bản của các cá nhân, công ty và xã hội với mục đích cải thiện và nâng cao mức sống…” (Voer, khai thác tháng 8/2017). Theo Luật Đầu tư số 67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tại Điều 3, khái niệm đầu tư được hiểu: “Đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hoặc vô hình để hình thành tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư”. Như vậy, có thể hiểu một cách tổng quát, “Đầu tư” chỉ việc bỏ vốn (vốn ở đây có thể là tiền hoặc các tài sản không bằng tiền như lao động, công sức… ) vào quá trình tái sản xuất với mong muốn đạt được lợi nhuận cao trong tương lai. Nói cách khác đầu tư là sự bỏ vốn (chi tiêu vốn) cùng với các nguồn lực khác trong hiện tại để tiến hành một hoạt động nào đó (tạo ra, khai thác, sử dụng một tài sản) nhằm thu về các kết quả có lợi hơn trong tương lai. 8
1.1.1.2. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản Xây dựng cơ bản là những hoạt động với chức năng tạo ra tài sản cố định cho nền kinh tế thông qua các hình thức xây dựng mới, mở rộng, hiện đại hoá hoặc khôi phục các tài sản cố định Đầu tư xây dựng cơ bản trong nền kinh tế quốc dân là một bộ phận của đầu tư phát triển. Đây chính là quá trình bỏ vốn để tiến hành các hoạt động xây dựng cơ bản nhằm tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng ra các tài sản cố định trong nền kinh tế. Do vậy đầu tư xây dựng cơ bản là tiền đề quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của nền kinh tế nói chung và của các cơ sở sản xuất kinh doanh nói riêng. Đầu tư xây dựng cơ bản là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đưa vào hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm thu được lợi ích với nhiều hình thức khác nhau. Đầu tư xây dựng cơ bản trong nền kinh tế quốc dân được thông qua nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hóa hay khôi phục tài sản cố định cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, đầu tư XDCB còn là việc bỏ vốn để tiến hành hoạt động xây dựng bao gồm lập quy hoạch xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng công trình, khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng, thi công xây dựng công trình, giám sát thi công xây dựng công trình, quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng và các hoạt động khác có liên quan đến xây dựng công trình. 1.1.2. Đặc điểm đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước Thứ nhất, đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước mang đặc điểm của đầu tư phát triển. Đầu tư XDCB là một dạng của đầu tư phát triển (ĐTPT). ĐTPT là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lực vật chất, nguồn lực lao động và trí tuệ để xây dựng, sửa chữa nhà cửa và cấu trúc hạ tầng, mua 9
sắm trang thiết bị và lắp đặt chúng trên nền bệ, bồi dưỡng đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện chi phí thường xuyên gắn liền với sự hoạt động của các tài sản này nhằm duy trì tiềm lực hoạt động của các cơ sở đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế, tạo việc làm và nâng cao đời sống của thành viên trong xã hội. Như vậy, ĐTPT tạo dựng điều kiện thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế diễn ra nhanh chóng hơn. Trong các hoạt động ĐTPT, người ta thường nhắc đến các hoạt động xây dựng, sửa chữa nhà cửa và cấu trúc hạ tầng…. Đây chính là biểu hiện của đầu tư XDCB nói chung và của đầu tư XDCB từ NSNN nói riêng. - Đầu tư XDCB là một dạng ĐTPT nên đòi hỏi phải có nguồn vốn mới bổ sung chứ không thể dựa vào nguồn vốn khấu hao. Sau khi các công trình xây dựng đã hoàn thành, một lượng vốn xã hội mới đã được vốn hóa trong các công trình đó đòi hỏi phải được quản lý, sử dụng và thu hồi nhằm tăng hiệu quả cho đầu tư XDCB. - Là một dạng ĐTPT nên đầu tư XDCB phụ thuộc rất lớn vào khả năng tích lũy của nền kinh tế, trạng thái kinh tế vĩ mô cũng như khả năng quản lý, sử dụng các công trình sau khi xây dựng xong. Nếu quá trình đầu tư XDCB không đúng, các công trình sẽ được sử dụng không hiệu quả, tất yếu hiệu quả sử dụng vốn đầu tư sẽ thấp. Chính vì vậy, khi quyết định đầu tư XDCB người ta thường rất thận trọng. - Là một dạng ĐTPT, tức hình thành tài sản cố định trong nền kinh tế, đầu tư XDCB có chung đặc điểm với ĐTPT là đòi hỏi vốn lớn, thời gian thu hồi vốn lâu, độ rủi ro thu hồi vốn lớn. Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước được quản lý theo quy chế đầu tư công. Đầu tư công là đầu tư của khu vực nhà nước. Đầu tư công thường bao gồm các khoản vốn sau: 10