Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá thực trạng vấn đề quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Đắk Lắk để tìm ra các phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hơn nữa quản lý đối với du lịch trên địa bàn tỉnh. Qua đó, thúc đẩy ngành Du lịch của tỉnh phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của địa phương, đất nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ THANH TRANG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK, NĂM 2022 1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ THANH TRANG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỊ XUÂN MAI ĐẮK LẮK, NĂM 2022 2
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài: “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Trần Thị Xuân Mai. Các nôi dung, thông tin, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, việc trích dẫn được thực hiện đúng theo quy định. Đắk Lắk, ngày 10 tháng 12 năm 2022 Tác giả Phạm Thị Thanh Trang
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, trước hết em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và cảm ơn chân thành nhất đến TS. Trần Thị Xuân Mai - Giám đốc Sở Lao động, - Thương binh và Xã hội thành phố Cần Thơ đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Em xin gửi lời cảm ơn đến Học viện Hành chính quốc gia, Phân viện học viện hành chính quốc gia khu vực Tây Nguyên, quý thầy cô Khoa Sau Đại học… đã trang bị cho em những kiến thức, kinh nghiệm quan trọng suốt thời gian theo học tại trường. Qua đây, em cũng xin cảm ơn lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk đã giúp đỡ, cung cấp cho em những thông tin, số liệu có giá trị cao cho bài Luận văn này. Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè, những người thân đã cổ vũ, động viên, tiếp thêm nghị lực để em hoàn thành tốt công trình khoa học này. Em xin trân trọng cảm ơn! Đắk Lắk, ngày 10 tháng 12 năm 2022 Tác giả Phạm Thị Thanh Trang ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................... vi MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn .................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn: ............................ 4 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn .................................. 6 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ............................................................ 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.................................... 7 6. Đóng góp của Luận văn ........................................................................ 8 7. Kết cấu của Luận văn ............................................................................ 9 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH .................................................................................................. 10 1.1. Khái quát chung về du lịch .............................................................. 10 1.2. Khái quát Quản lý nhà nước về du lịch ........................................... 14 1.3. Kinh nghiệm Quản lý nhà nước về du lịch ở một số địa phương .... 25 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK ........................................................................... 32 2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tiềm năng, thế mạnh phát triển du lịch tỉnh Đắk Lắk ....................................................................... 32 2.2. Tình hình hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2016 - 2021............................................................................................................... 38 2.3. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ................................................................................................................... 49 2.4. Đánh giá chung công tác quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ........................................................................................................... 59 Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK ........... 72 iii
3.1. Dự báo tình hình, quan điểm, mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ phát triển Du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong những năm tới. ....................... 72 3.2. Các nhóm giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ............................................................................................. 80 KẾT LUẬN ............................................................................................. 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................. 100 iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Stt Từ viết tắt Viết đầy đủ 1 ASEAN Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (Association of South East Asian Nations) 2 CNH - HĐH Công nghiệp hoá – Hiện đại hoá 3 GDP Tổng sản phẩm quốc nội (Gross Domestic Product) 4 GRPD Tổng sản phẩm trên địa bàn (Gross Regional Domestic Product) 5 HĐDL Hoạt động du lịch 6 KT - XH Kinh tế - xã hội 7 QLNN Quản lý nhà nước 8 QPPL Quy phạm pháp luật 9 TTHC Thủ tục hành chính 10 UBND Ủy ban nhân dân 11 WTO Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade Organization) v
DANH MỤC BẢNG BIỂU Số Stt Bảng Nội dung trang Bảng tổng hợp số lượt khách du lịch của 1 Bảng 2.1 48 tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2016 – 2021 Doanh thu từ Du lịch tỉnh Đắk Lắk giai 2 Bảng 2.2 50 đoạn 2016 – 2021 Tổng sản phẩm trên địa bàn của tỉnh Đắk 3 Bảng 2.3 Lắk tính theo giá hiện hành phân theo khu vực 50 giai đoạn 2016 -2021 Các dự án đang được các tổ chức, cá nhân 4 Bảng 2.4 trong và ngoài tỉnh triển khai đầu tư và thực 54 hiện thủ tục đầu tư Ý kiến đánh giá về một số nội dung kiểm 5 Bảng 2.5 66 tra, kiểm soát hoạt động du lịch ở Đắk Lắk vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Du lịch là một trong những trụ cột chính của thương mại quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới và là động lực tăng nguồn thu nhập quan trọng đối với nhiều nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam, Du lịch được xem là ngành công nghiệp không khói, có tốc độ tăng trưởng cao, là giải pháp quan trọng nhằm phát triển kinh tế của đất nước. Du lịch được coi là ngành kinh tế tổng hợp, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế của đất nước thúc đẩy, bảo tồn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Du lịch xác lập và nâng cao vị thế, hình ảnh của đất nước, con người Việt Nam năng động, thân thiện, hòa bình trên trường quốc tế, góp phần quan trọng vào tiến trình hội nhập kinh tế và thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng và Nhà nước. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã có sự quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của ngành Du lịch. Quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch luôn được chú trọng, không ngừng đổi mới và hoàn thiện để phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước trước công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế. Ngành Du lịch Việt Nam đã có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đang ngày càng khẳng định vị trí, vai trò của mình trong nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế thị trường đang mở cửa và hội nhập quốc tế, ngành Du lịch cũng đang đứng trước những thách thức to lớn như sự phát triển của khoa học công nghệ, sự biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh mà điển hình gần đây nhất là đại dịch COVID – 19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của du lịch toàn cầu và du lịch Việt Nam… Tất cả những điều này đòi hỏi ngành Du lịch phải không ngừng thay đổi, đổi mới để thích nghi và đáp ứng nhu cầu về du lịch trong bối cảnh tình hình mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với ngành để ngành Du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. 1
Đắk Lắk là một trong năm tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên nằm ở trung tâm cao nguyên Nam Trung Bộ - là tỉnh có nhiều lợi thế về khí hậu, tài nguyên và nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch. Đắk Lắk có diện tích tự nhiên 13.125,37 km, gồm 15 đơn vị hành chính (13 huyện, 01 thị xã và 01 thành phố); dân số gần 1,9 triệu người với 47 dân tộc từ các vùng miền trong cả nước. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng phong phú và đa dạng, chính vì thế, Đắk Lắk có sự đa dạng, phong phú về văn hóa truyền thống các vùng miền; trong đó, các dân tộc thiểu số tại chỗ có những đặc trưng văn hóa riêng biệt của vùng Tây Nguyên như: Trường ca Đam San, Xinh Nhã, Đăm Di, truyền miệng, ngôn ngữ nói, chữ viết của người Êđê, người M'nông... Một niềm tự hào cho Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung là Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tài nguyên du lịch nhân văn của tỉnh Đắk Lắk có giá trị cao gắn liền với sự đa dạng bản sắc dân tộc với những giá trị độc đáo về kiến trúc, mỹ thuật, âm nhạc, văn hóa, lễ hội, ẩm thực... Các di sản văn hóa vật thể nổi tiếng như các loại nhạc cụ cồng chiêng, đàn đá, tre nứa, kiến trúc nhà dài, kiến trúc nhà mộ, công cụ lao động dệt thổ cẩm, tạc tượng... thể hiện đời sống, sinh hoạt văn hóa và phong tục tập quán của cộng đồng các dân tộc chung sống trong khu vực Tây Nguyên. Cùng với nét độc đáo trong văn hóa, Đắk Lắk còn là vùng đất của những lễ hội khá đặc trưng đã được du khách trong và ngoài nước biết đến như Hội voi, Lễ hội văn hóa cồng chiêng; Lễ cúng bến nước; Lễ bỏ mả... của đồng bào các dân tộc đang sinh sống trên mảnh đất này. Đặc biệt là Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột đã được Chính phủ công nhận Lễ hội cấp Quốc gia được tổ chức 2 năm một lần. Ngoài những tiềm năng, thế mạnh về giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc nói trên, tỉnh Đắk Lắk còn có nguồn tài nguyên thiên nhiên hấp dẫn có khả năng đầu tư, khai thác phát triển sản phẩm du lịch sinh thái dựa vào địa hình cảnh quan đẹp, đa dạng của địa hình đồi núi xen kẽ bình nguyên và thung lũng, hệ thống thác ghềnh hùng vĩ như: Thác Dray Nur, Dray Sáp Thượng, Thuỷ Tiên, Bìm Bịp, Dray K'nao, Drai Yông, Drai Dlông,... những hồ chứa nước lớn cùng một hệ sinh thái đa dạng, 2
đặc trưng của Vườn quốc gia Yok Don, Vườn quốc gia Chư Yang Sin, Rừng Lịch sử Văn hóa Môi trường hồ Lắk, Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô, Rừng đặc dụng Nam Ka, gắn với các dòng sông Sêrêpôk, Krông Ana, Krông Bông..., hồ Lắk, Ea Kao, Ea Súp, Đắk Minh, Ea Nhái, Buôn Triết..; trên địa bàn tỉnh hiện có 36 di tích được xếp hạng (di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh), trong đó có 02 di tích quốc gia đặc biệt, 17 di tích quốc gia và 17 di tích cấp tỉnh. Trong những năm qua, để thực hiện công tác quản lý nhà nước về du lịch, tỉnh Đắk Lắk đã triển khai thực hiện nhiều cơ chế, chính sách đầu tư của Trung ương cho hoạt động du lịch, triển khai chính sách đất đai, tài nguyên liên quan đến hoạt động du lịch. Bên cạnh đó, tỉnh ban hành và triển khai các chính sách đặc thù về hoạt động du lịch của tỉnh Đắk Lắk bao gồm chính sách đầu tư phát triển hạ tầng du lịch, chính sách hỗ trợ đầu tư cho cơ sở lưu trú, chính sách đối với cơ sở kinh doanh du lịch và chính sách phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng cho tỉnh…. Nhờ đó hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh đã có những bước khởi sắc và đạt được một số thành tựu nhất định. Tuy nhiên, theo đánh giá thì ngành Du lịch Đắk Lắk phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế sẵn có, quy hoạch các điểm, tuyến, sản phẩm du lịch đã có nhưng chưa hoạt động hiệu quả, hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịch chưa hoàn thiện, đội ngũ nhân lực du lịch thiếu sự ổn định, doanh thu từ du lịch còn thấp, chưa thu hút khách du lịch, chưa nhận thức được vị trí vai trò của phát triển du lịch và lợi ích mà ngành Du lịch mang lại, chưa thực sự khẳng định vị trí, vai trò của du lịch là một trong những ngành kinh tế quan trọng và có khả năng mang lại hiệu quả, ảnh hưởng lớn đến nhiều mặt đời sống xã hội của tỉnh. Những vấn đề này đã đặt ra yêu cầu xây dựng và định hướng phát triển du lịch Đắk Lắk ổn định và bền vững trong điều kiện mới. Phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có về du lịch, giải quyết phần nào những bất cập trong hoạt động QLNN về du lịch tại tỉnh Đắk Lắk để ngành Du lịch thật sự là ngành kinh tế mũi nhọn góp phần thúc đẩy KT - XH của tỉnh. Đây là vấn đề có tính cấp thiết cả lý luận và thực tiễn ở địa phương cũng như trong cả nước. Đó cũng là lý do của việc lựa chọn đề tài Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của bản thân. 3
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn: Các vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước về du lịch từ trước đến nay đang là đề tài được nhiều cơ quan, ban, ngành, học giả quan tâm nghiên cứu. Đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học có giá trị và thực tiễn góp phần ứng dụng vào việc tăng cường quản lý phát triển du lịch trên phạm vi cả nước nói chung và tỉnh Đắk Lắk nói riêng. Liên quan đến đề tài nghiên cứu, đã có một số công trình được công bố. Sau đây là những công trình điển hình: - Trịnh Đăng Thanh (2004) “Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch ở Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã đưa ra cơ sở lý luận về sự cần thiết phải QLNN bằng pháp luật đối với HĐDL; phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN bằng pháp luật đối với HĐDL trước yêu cầu mới. Tuy nhiên, tác giả chưa nghiên cứu toàn diện vấn đề QLNN đối với HĐDL nói chung và ở từng địa phương nói riêng. - Nguyễn Minh Đức (2007), “Quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại, du lịch tỉnh Sơn La trong quá trình CNH, HĐH”, Luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Đây là một công trình nghiên cứu QLNN đối với hoạt động thương mại, du lịch ở một địa phương cụ thể. Luận án đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm làm rõ chức năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm góp phần đổi mới và nâng cao trình độ QLNN về thương mại, du lịch ở tỉnh Sơn La. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu QLNN đối với hoạt động thương mại, du lịch thuộc khu vực Tây Bắc Bộ, bao gồm các tỉnh miền núi, trong đó có tỉnh Sơn La, có điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, văn hóa, tiềm năng phát triển du lịch khác nhiều so với khu vực Tây Nguyên, trong đó có tỉnh Đắk Lắk. - Nguyễn Đức Hoàng (2013) “Quản lý nhà nước về phát triển du lịch Gia Lai” Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Đại học Đà Nẵng đây là một đề tài rất quan trọng, rất bổ ích đối với ngành Du lịch tỉnh Gia Lai, đây cũng là câu trả lời về sự phát triển của Du 4
lịch Gia Lai từ trước tới nay, luận văn đã chỉ ra những mặt ưu và nhược điểm những mặt còn tồn tại trong việc phát triển du lịch cũng như quản lý nhà nước về du lịch. - Nguyễn Thị Doan (2015) Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn Hà Nội, Luận văn kinh tế, Đại học kinh tế Quốc dân. Đây là một công trình nghiên cứu Luận văn đã hệ thống hóa một số cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch và doanh nghiệp du lịch; tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay dưới các góc độ: tổ chức bộ máy quản lý nhà nước, tổ chức các doanh nghiệp du lịch, thực trạng hoạt động quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp du lịch trên địa bàn thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó đưa ra những đánh giá về thuận lợi, khó khăn, thời cơ, thách thức và các giải pháp về chính sách vĩ mô, cũng như các kiến nghị đối với các cấp có thẩm quyền từ Trung ương đến chính quyền và các ban, ngành của thành phố Hà Nội. - Phạm Thanh Long (2017) “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Nông” Luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia đây là một đề tài nghiên cứu phân tích rất kỹ về QLNN về du lịch cấp tỉnh, phân tích tiềm năng thế mạnh phát triển du lịch, tình hình hoạt động du lịch và thực trạng quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2015, qua đó đề xuất các phương hướng, giải pháp để phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh. - Phạm Châu Huy Bảo (2019) “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng” Luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia. Đây là luận văn đã hệ thống hoá và làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về hoạt động du lịch và QLNN về du lịch của chính quyền địa phương cấp huyện. Bài viết đã nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động du lịch và QLNN về du lịch ở thành phố Đà Lạt giai đoạn 2014 - 2018 từ đó rút ra những mặt tích cực, hạn chế và nguyên nhân. Qua đó, đề xuất phương hướng giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN về du lịch tại thành phố Đà Lạt trong thời gian tới. - Nguyễn Thanh Tân (2020) “Thực hiện chính sách phát triển du lịch tại huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam” Luận văn thạc sĩ Chính sách công, Học viện Khoa 5
học xã hội đây là đề tài nghiên cứu tập trung bàn về thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch của huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam, qua đó chỉ ra những hạn chế, bất cấp trong việc thực hiện các chính sách phát triển du lịch và đề ra các phương hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phát triển du lịch. Qua nghiên cứu một số công trình khoa học, luận án, luận văn, bài báo nêu trên, cho thấy những công trình đó đã đề cập đến nhiều khía cạnh, cả lý luận và thực tiễn về du lịch, QLNN về du lịch. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học quản lý công thì chưa có công trình nào nghiên cứu Đề tài Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk một cách cụ thể; tham khảo các công trình trên, tác giả nhận thấy đây là nguồn tư liệu khoa học quan trọng, cung cấp kiến thức nền tảng, những tư liệu quý giá và gợi mở nhiều vấn đề nghiên cứu cho tác giả trong quá trình hoàn thành luận văn. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở đánh giá thực trạng vấn đề quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Đắk Lắk để tìm ra các phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hơn nữa quản lý đối với du lịch trên địa bàn tỉnh. Qua đó, thúc đẩy ngành Du lịch của tỉnh phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của địa phương, đất nước. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài tập trung giải quyết các nhiệm vụ chủ yếu sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về du lịch; áp dụng trong quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk; - Đánh giá tình hình hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2026 -2021; 6
- Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong giai đoạn 2016 -2021; - Đề xuất phương hướng và một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong những năm tới. 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu đề tài là quản lý nhà nước về du lịch. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. - Về thời gian: từ năm 2016 - 2021. - Về nội dung: các nội dung quản lý nhà nước về du lịch theo quy định của pháp luật. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận nghiên cứu Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực về du lịch thời gian tới. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, tác giả sử dụng một số phương pháp dưới đây: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: sưu tầm, tập hợp tài liệu để xây dựng cơ sở lý luận và pháp lý về hoạt động quản lý nhà nước về du lịch làm tiền đề cho việc đánh giá thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. - Phương pháp thống kê: được sử dụng trong thu thập và xử lý dữ liệu phục vụ nghiên cứu định lượng, đồng thời sử dụng phương pháp thống kê để tóm tắt thông tin 7
nhằm hỗ trợ cho việc tìm hiểu, phân tích, đánh giá những số liệu giúp cho vấn đề nghiên cứu có tính tin cậy. - Phương pháp phân tích - tổng hợp được sử dụng xuyên suốt luận văn này. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích - tổng hợp để tìm hiểu, xem xét những công trình khoa học, sách chuyên khảo... trước đây về nội dung liên quan đến đề tài đã được tiến hành như thế nào, kết quả ra sao, còn vấn đề gì chưa đề cập hoặc những sai sót trong nghiên cứu trước đó để rút ra những nội dung cần được bổ sung, làm sáng tỏ trong đề tài này. - So sánh cũng là một phương pháp được sử dụng phổ biến trong quá trình nghiên cứu đề tài. Dựa vào phương pháp so sánh, tác giả tìm ra những điểm giống nhau và khác nhau của những vấn đề cần nghiên cứu, qua đó giúp cho việc nhận xét, đánh giá vấn đề một cách toàn diện, khoa học và chính xác hơn. Tóm lại, việc chọn lọc, vận dụng những phương pháp nêu trên vào từng nội dung nghiên cứu sẽ giúp cho đề tài luận văn sáng tỏ vấn đề nghiên cứu cũng như đề xuất những giải pháp phù hợp nhằm khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong thực tiễn hoạt động quản lý nhà nước về du lịch trong thời gian qua. 6. Đóng góp của Luận văn Đóng góp chính của luận văn được thể hiện trong những kết quả nghiên cứu chủ yếu sau: 6.1. Về lý luận Luận văn nghiên cứu, hệ thống và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về du lịch, được áp dụng trong quản lý nhà nước đối với hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. 6.2. Về thực tiễn - Luận văn nghiên cứu khái quát các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội có ảnh hưởng; tác động đến quản lý nhà nước về du lịch của tỉnh Đắk Lắk. 8
- Đánh giá thực trạng hoạt động du lịch của tỉnh Đắk Lắk. - Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về du lịch ở tỉnh Đắk Lắk những năm qua; chỉ ra được những kết quả, hạn chế và nguyên nhân. - Đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch ở tỉnh Đắk Lắk thời gian tới. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài Phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về du lịch. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. 9
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DU LỊCH 1.1. Du lịch 1.1.1. Khái niệm du lịch và một số khái niệm liên quan đến du lịch 1.1.1.1. Khái niệm về du lịch Hiện có nhiều khái niệm về du lịch đã được đưa ra với những góc độ tiếp cận khác nhau, trong đó có một số khái niệm điển hình như sau: Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (World Tourist Organization) - một tổ chức thuộc Liên hợp quốc: Du lịch bao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du hành, tạm trú, trong mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc trong mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn; cũng như mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa, trong thời gian liên tục nhưng không quá một năm, ở bên ngoài môi trường sống định cư; nhưng loại trừ các du hành có mục đích chính là kiếm tiền. Du lịch cũng là một dạng nghỉ ngơi năng động trong môi trường sống khác hẳn nơi định cư [17]. Theo từ điển Bách khoa toàn thư của Việt Nam (1995), du lịch có hai nghĩa: Một là, du lịch là một dạng nghỉ dưỡng sức, tham quan tích cực của con người ngoài nơi cư trú với mục đích nghỉ ngơi, giải trí, xem danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, công trình văn hóa nghệ thuật. Hai là, du lịch là một ngành kinh doanh tổng hợp có hiệu quả cao về nhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiên nhiên, truyền thống lịch sử và văn hóa dân tộc, từ đó góp phần làm tăng thêm tình yêu đất nước. Đối với người nước ngoài là tình hữu nghị với dân tộc mình. Về mặt kinh tế, du lịch là lĩnh vực kinh doanh mang lại hiệu quả rất lớn, có thể coi là hình thức xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tại chỗ. Hầu như nước nào cũng coi trọng phát triển hoạt động du lịch[19]. Luật Du lịch Việt Nam năm 2005 đã đưa ra khái niệm như sau: “Du lịch là các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của 10
mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định” [23]. Khoản 1 Điều 3 Luật Du lịch năm 2017 quy định: “Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 1 năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác” [24]. Như vậy, từ những khái niệm trên, có thể rút ra khái niệm du lịch như sau: “Du lịch là một ngành kinh doanh tổng hợp mang lại nhiều giá trị kinh tế và văn hóa thông qua việc cung cấp các hàng hóa và dịch vụ cho du khách bao gồm cung cấp chỗ ở cho du khách, thực phẩm và đồ uống phục vụ sinh hoạt, vận tải hành khách, hoạt động lữ hành, các hoạt động văn hóa, thể thao, hoạt động giải trí và hoạt động khác”. 1.1.1.2. Khái niệm về hoạt động du lịch Luật Du lịch năm 2017, Điều 3 đưa ra khái niệm về hoạt động du lịch như sau: Hoạt động du lịch là hoạt động của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch và cơ quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư có liên quan đến du lịch[24]. Với cách tiếp cận như vậy, hoạt động du lịch được nhìn nhận dưới 3 khía cạnh: Trên cơ sở tổng hợp lý luận và thực tiễn hoạt động du lịch ở Việt Nam thời gian một vài thập kỷ gần đây, Luật du lịch số 09/2017/QH14 do Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 19/6/2017 đưa ra khái niệm về hoạt động du lịch như sau: “Hoạt động du lịch là hoạt động của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch và cơ quan, tổ chức, cả nhân, cộng đồng dân cư có liên quan đến du lịch" ... Với cách tiếp cận này, hoạt động du lịch được nhìn nhận ở ba khía cạnh: Thứ nhất, “hoạt động của khách du lịch” nghĩa là việc di chuyển và lưu trú tạm thời của người du lịch đến một nơi ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ để tham quan, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, tim hiểu lịch sử, văn hóa, nghệ thuật... 11
Thứ hai, “tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch”, tức là những người hướng dẫn tham quan, vận chuyển đưa đón du khách, hoạt động tổ chức lưu trú, phục vụ ăn uống, kinh doanh các hàng hóa, dịch vụ khác... nhằm mục tiêu lợi nhuận. Thử ba, “cơ quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư có liên quan”, tức là cơ quan nhà nước và các tổ chức có liên quan tại địa phương du lịch tổ chức quản lý, điều phối, phục vụ hoạt động của khách du lịch và tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh du lịch nhằm đảm bảo cho các đối tượng này thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia du lịch theo đúng quy định. Như vậy, hoạt động du lịch ở đây được tiếp cận bao gồm các dịch vụ trực tiếp và gián tiếp cho du lịch. Ở một chừng mực nhất định, hoạt động du lịch có thể được coi là đồng nghĩa với khái niệm ngành du lịch. 1.1.2. Đặc điểm của du lịch Xuất phát từ các khái niệm về du lịch, có thể rút ra một số đặc điểm chủ yếu về du lịch như sau: Một là, Du lịch mang tính chất của một ngành kinh tế dịch vụ Ngày nay, khoa học - kỹ thuật và công nghệ phát triển với tốc độ cao đã thúc đẩy mạnh mẽ quá trình phân công lao động xã hội, làm gia tăng nhu cầu phục vụ sản xuất cũng như cuộc sống văn minh của con người, du lịch trở thành một ngành kinh tế độc lập. Ở các nước phát triển và đang phát triển, tỷ trọng du lịch trong thu nhập quốc dân ngày càng tăng lên. Du lịch là một ngành kinh tế dịch vụ, bởi vậy sản phẩm của nó vừa mang những đặc điểm chung của dịch vụ vừa mang những đặc điểm riêng mà ngành dịch vụ khác không có. Hai là, Du lịch là loại hình dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất và tinh thần cho khách du lịch trong thời gian đi du lịch Dịch vụ du lịch khác với các ngành dịch vụ khác ở chỗ: dịch vụ du lịch chỉ thỏa mãn nhu cầu cho khách du lịch chứ không thỏa mãn nhu cầu cho tất cả mọi người dân. Dịch vụ du lịch là nhằm thỏa mãn những nhu cầu hàng hóa đặc thù của 12