Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:112

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích chi tiết tình hình thực tế của quá trình giảm nghèo và cách mà quản lý nhà nước đang triển khai việc giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận; nghiên cứu tiến hành đề xuất các biện pháp và giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quá trình quản lý nhà nước liên quan đến việc giảm nghèo bền vững tại địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………./……….. ……./…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRỊNH VĂN MINH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THUẬN NAM, TỈNH NINH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………./……….. ……./…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRỊNH VĂN MINH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THUẬN NAM, TỈNH NINH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. LÊ THỊ HẰNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2024
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn, tôi đã nhận được sự quan tâm và hỗ trợ tích cực từ các giáo viên trong Ban lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là từ Khoa Quản lý Sau đại học và các giảng viên bộ môn. Họ đã cung cấp cho tôi một lượng kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập. Chân thành gửi đến quý thầy cô lòng biết ơn sâu sắc và lòng quý mến tận cùng. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến TS. Lê Thị Hằng, Cô ấy đã là người dẫn dắt trực tiếp, dành rất nhiều tâm huyết, cống hiến và thời gian quý báu của mình để hướng dẫn và hỗ trợ tôi suốt quá trình hoàn thiện luận văn này. Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến tất cả các tổ chức và cá nhân: Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Phòng Thống kê, và Văn phòng HĐND - UBND của huyện Thuận Nam, cũng như lãnh đạo Đảng uỷ - UBND của xã Phước Ninh, nơi tôi đang làm việc, vì đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện Luận văn. Cuối cùng, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn ủng hộ, động viên, quan tâm và hỗ trợ tôi trong việc hoàn thành Luận văn này bằng cách tạo điều kiện và dành thời gian cho tôi. Thời gian tôi dành cho việc nghiên cứu Luận văn là có hạn, do đó, đề tài mà tôi đã nghiên cứu chắc chắn còn nhiều điều còn thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý chân thành từ phía quý thầy, cô để có thể hoàn thiện hơn. Một lần nữa xin được trân trọng cảm ơn./. TP Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2024 Học viên Trịnh Văn Minh i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xác nhận rằng đề tài nghiên cứu này là sản phẩm của công sức và nỗ lực cá nhân của tôi. Trong quá trình viết, tôi đã tham khảo và sử dụng thông tin từ nhiều nguồn tài liệu đáng tin cậy, và đều đã được trích dẫn đầy đủ nguồn gốc. Tôi khẳng định rằng mọi thông tin và dữ liệu trong luận văn này đều là kết quả của công sức nghiên cứu, khảo sát và thực hiện của riêng tôi./. TP Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2024 Học viên Trịnh Văn Minh ii
MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .............................................................................................. i LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................... ii MỤC LỤC.................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... vii DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................... viii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................... ix LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn...................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ......................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ................................................................. 5 3.1. Mục đích ................................................................................................. 5 3.2. Nhiệm vụ ................................................................................................. 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ............................................... 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................... 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu: .............................................................................. 6 5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 6 5.1. Phương pháp luận .................................................................................. 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ......................................................... 7 6.1. Ý nghĩa lý luận........................................................................................ 7 6.2. Ý nghĩa thực tiễn .................................................................................... 7 7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 7 Chương 1 ..................................................................................................... 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG ........................................................................................... 8 1.1. Các khái niệm có liên quan đến chủ đề nghiên cứu ....................................... 8 1.1.1. Nghèo .................................................................................................. 8 1.1.2. Khái niệm giảm nghèo ...................................................................... 11 iii
1.1.3. Khái niệm giảm nghèo bền vững....................................................... 11 1.1.4. Chuẩn nghèo và các tiêu chí xác định chuẩn nghèo......................... 13 1.1.5. Khái niệm quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững ..................... 15 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững ................................. 17 1.2.1 Hệ thống thể chế quản lý nhà nước về giảm nghèo ........................... 17 1.2.2. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững ........... 18 1.2.3. Xây dựng các chương trình, chính sách, kế hoạch về giảm nghèo ... 19 1.2.4. Huy động các nguồn lực tài chính thực hiện chính sách giảm nghèo ..................................................................................................................... 21 1.2.5. Xây dựng các mô hình giảm nghèo ................................................... 21 1.2.6. Kiểm tra hoạt động quản lý nhà nước đối với hoạt động giảm nghèo bền vững ...................................................................................................... 23 1.3. Các yếu tố tác động đến QLNN về giảm nghèo bền vững .......................... 24 1.3.1. Hệ thống chính sách pháp luật về giảm nghèo bền vững ................. 24 1.3.2. Đặc điểm tự nhiên ............................................................................. 25 1.3.3. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................. 25 1.3.4. Văn hoá, phong tục, tập quán ........................................................... 25 1.4. Kinh nghiệm và bài học tham khảo ............................................................. 26 1.4.1. Kinh nghiệm về giảm nghèo bền vững tại một số địa phương.......... 26 1.4.2. Bài học có giá trị tham khảo đối với huyện Thuận Nam tỉnh Ninh Thuận ........................................................................................................... 27 Tiểu kết chương 1................................................................................................ 30 Chương 2 ................................................................................................... 31 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THUẬN NAM TỈNH NINH THUẬN.................... 31 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận .................................................................................................. 31 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ............................................................................. 31 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .................................................................. 32 2.2. Thực trạng nghèo trên địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận .......... 33 iv
2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận .................................................................................................. 38 2.3.1. Về thể chế quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững ..................... 38 2.3.2. Tổ chức bộ máy và sử dụng nguồn lực để thực hiện quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững .............................................................................. 41 2.3.3. Thực trạng tổ chức các chương trình, chính sách về quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững..................................................................... 45 Biểu đồ 2.5 khảo sát tổ chức thực hiện thu thập và sử dụng tài nguyên tài chính để thực hiện công tác giảm nghèo bền vững ..................................... 59 2.2.5. Xây dựng mô hình giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận ................................................................................. 59 2.2.6. Công tác thanh tra và kiểm tra trong hoạt động giảm nghèo........... 62 2.3. Đánh giá tổng quan về quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận ............................................................................. 64 2.3.1. Những kết quả đã đạt được ............................................................... 64 2.3.2. Những hạn chế .................................................................................. 66 2.3.3. Nguyên nhân những hạn chế ............................................................. 67 Tiểu kết chương 2................................................................................................ 70 Chương 3 ............................................................................................................. 71 GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THUẬN NAM, TỈNH NINH THUẬN. .............................................................................................................. 71 3.1. Quan điểm, mục tiêu và phương hướng về quản lý nhà nước đối với công tác giảm nghèo bền vững .......................................................................................... 71 3.1.1. Quan điểm của Đảng về giảm nghèo bền vững ................................ 71 3.1.2. Mục tiêu, phương hướng của huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận về giảm nghèo bền vững. ................................................................................. 73 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận................................................................... 74 3.2.1. Hoàn thiện thể chế về giảm nghèo bền vững .................................... 74 3.2.2. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giảm nghèo ...... 81 v
3.2.3. Xây dựng một số nguyên tắc và cơ chế hỗ trợ nguồn vốn giảm nghèo dựa trên tập quán và văn hóa của cộng đồng ............................................. 83 3.2.4. Tăng cường cơ chế phối hợp, kết hợp nguồn tài chính từ các chương trình và dự án phát triển kinh tế-xã hội, tập trung sử dụng tài nguyên cho mục tiêu giảm nghèo bền vững trên lãnh thổ huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. .......................................................................................................... 87 3.2.5. Nâng cao việc kiểm tra và giám sát trong việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững .................................................................................. 88 Tiểu kết chương 3................................................................................................ 90 KẾT LUẬN ............................................................................................... 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................ 93 PHỤ LỤC CÂU HỎI KHẢO SÁT PHỤ LỤC KẾT QUẢ KHẢO SÁT vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT NGUYÊN NGHĨA BHYT Bảo hiểm y tế CSXH Chính sách xã hội GQVL Giải quyết việc làm QLHC Quản lý hành chính QLNN Quản lý nhà nước UBND Uỷ ban nhân dân NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hội DTTS Dân tộc thiểu số vii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1.Chuẩn nghèo ở nước ta trải qua các giai đoạn từ năm 2011- 2021…14 Bảng 2. 1.Kết quả giới thiệu việc làm và đào tạo nghề cho lao động giai đoạn 2016 – 2020………………………………………………………………...…..51 viii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Thống kê số hộ nghèo và hộ cận nghèo trong khoảng thời gian từ 2016 đến 2022. .................................................................................................... 36 Biểu đồ 2. 2 Nhận xét của cư dân về các quy định pháp luật được ra đời trong điều kiện của địa phương ............................................................................................ 41 Biểu đồ 2. 3 Sự đánh giá của nhân dân về cơ cấu tổ chức quản lý của nhà nước thực hiện công tác giảm nghèo bền vững............................................................ 45 Biểu đồ 2. 4 Khảo sát tổ chức thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững ....... 54 Biểu đồ 2.5: khảo sát tổ chức thực hiện thu thập và sử dụng tài nguyên tài chính để thực hiện công tác giảm nghèo bền vững……………….…………...….…..60 Biểu đồ 2.6 Khảo sát về công tác thanh tra, kiểm tra về xóa đói, giảm nghèo..64 ix
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn Nghèo đói là một vấn đề toàn cầu, luôn đặt nhiều quốc gia và nền kinh tế vào tình thế quan tâm hàng đầu. Khi xã hội phát triển, khoảng cách giữa tầng lớp giàu và người nghèo ngày càng lớn, khiến cho người nghèo gặp khó khăn trong việc truy cập vào các dịch vụ xã hội. Sự kém khả năng kinh tế gây ra bởi nghèo đói đặt rào cản lớn đối với sự tiến bộ xã hội, góp phần vào tình trạng thất nghiệp, bệnh dịch, ô nhiễm môi trường và gia tăng tội phạm, đồng thời gây ra sự bất ổn chính trị. Vì vậy, việc loại bỏ đói giảm nghèo một cách bền vững trở thành một nhiệm vụ quan trọng không chỉ về mặt kinh tế mà còn về mặt chính trị, nhằm nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống cho người dân nghèo, làm giảm bớt khoảng cách giữa giàu và nghèo, và thúc đẩy sự công bằng và tiến bộ xã hội. Tại Việt Nam, từ giai đoạn đầu của cách mạng, Hồ Chủ Tịch luôn quan tâm đến cuộc sống của nhân dân, với tâm niệm rằng "khi dân đói, Đảng và Chính phủ phải chịu trách nhiệm; khi dân rét, Đảng và Chính phủ phải chịu trách nhiệm; khi dân bệnh tật, Đảng và Chính phủ phải chịu trách nhiệm; khi dân không được học hành, Đảng và Chính phủ phải chịu trách nhiệm." Người nghèo được xem xét như một mối đe dọa đối với quốc gia, tương tự như giặc dốt và giặc ngoại xâm. Doanh nghiệp thi đua ái quốc khởi sự ngay sau Cách mạng tháng Tám, triệu gọi mọi tầng lớp dân chúng tham gia đa dạng hình thức để cùng nhau đấu tranh chống nghèo đói vào năm 1945. Các biện pháp như tăng sản xuất, thúc đẩy tiết kiệm, đóng góp quỹ ăn mặc, quyên góp thực phẩm đã được áp dụng. Theo quan điểm của Hồ Chủ Tịch, xóa đói giảm nghèo đồng nghĩa với việc “làm cho người nghèo có đủ thức ăn, người có đủ thức ăn trở nên khá giàu, và người giàu trở nên giàu hơn”. Các chương trình hỗ trợ như Chương trình 135 và 167 đã được triển khai trên cả nước, và mặc dù đã đạt được một số thành tựu quan trọng và cải thiện cuộc sống của người dân, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức trong quá trình triển khai. Do đó, hiệu quả của các chính sách xóa đói giảm nghèo vẫn còn khá hạn chế. 1
Huyện Thuận Nam được thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 01/09/2009 theo Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 10/6/2009 của Chính phủ, nằm ở cửa ngõ phía Nam của tỉnh Ninh Thuận, có tổng diện tích tự nhiên 56.583,93 ha, với 08 đơn vị hành chính cấp xã, dân số toàn huyện trên 57.045 người, là địa bàn có số lượng độ tuổi lao động tương đối lớn. Trong những năm qua, sự quan tâm và hướng dẫn của lãnh đạo tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân tỉnh, và Ủy ban nhân dân tỉnh cùng với sự phối hợp đúng đắn từ các sở và ngành liên quan đã tạo ra những thay đổi tích cực và đạt được kết quả đáng kể trong công tác giảm nghèo tại huyện Thuận Nam. Tuy nhiên, thời gian gần đây, các yếu tố như thiên tai, đại dịch Covid-19 và tình trạng thiếu việc làm thường xuyên đã gây ra khó khăn cho cuộc sống của người dân, đe dọa nguy cơ nghèo hóa lại cũng như gia tăng tình trạng nghèo đói trên toàn huyện. Huyện Thuận Nam hiện đang tập trung nỗ lực để nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng và giảm tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chuẩn mới trong giai đoạn 2021-2025. Vấn đề làm thế nào để thực hiện mục tiêu này một cách bền vững, đóng góp cho phát triển kinh tế-xã hội thành công của huyện Thuận Nam cũng như tỉnh Ninh Thuận tổng thể. Đồng thời, điều này cũng đóng vai trò trong việc giảm bớt khoảng cách về mức sống giữa khu vực nông thôn và thành thị, đồng thời duy trì và thúc đẩy quá trình hội nhập toàn cầu, bảo vệ và thúc đẩy bản sắc văn hóa dân tộc, cũng như đóng góp vào việc bảo vệ an ninh chính trị và duy trì trật tự xã hội. Với các lập luận được đề cập, tôi đã quyết định lựa chọn đề tài "Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận" làm đề tài cho luận văn của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Quản lý nhà nước về việc giảm nghèo bền vững vẫn đang là một trong những mục tiêu, hướng đi và chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ hiện tại. Điều này được coi là một trong những trọng trách chính trị hàng đầu trong quá trình tiến bộ kinh tế và xã hội. Vì vậy, việc thực hiện tốt quản lý nhà nước đối với việc giảm nghèo bền vững đang được quan tâm từ cấp lãnh đạo trung 2
ương đến cấp địa phương để tìm ra các giải pháp tối ưu nhằm thực hiện mục tiêu này. Việc quản lý nhà nước liên quan đến việc giảm nghèo bền vững đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu và được khảo sát từ nhiều góc độ khác nhau. Đến nay, có nhiều nghiên cứu đã được thực hiện tại Việt Nam, bao gồm luận án, luận văn và luận án tốt nghiệp về việc quản lý nhà nước đối với việc giảm nghèo bền vững. Các nghiên cứu đã thảo luận về nhiều phương diện khác nhau của vấn đề. Dưới đây là một số ví dụ nổi bật: Trong tác phẩm "Chính sách giảm đói giảm nghèo: Hiện trạng và biện pháp" của Lê Quốc Lý (2012), xuất bản bởi Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tác giả đã trình bày một phân tích sâu sắc và thuyết phục về vấn đề đói nghèo, điều này bao gồm cả nguyên nhân dẫn đến tình trạng đói nghèo cũng như một phân tích chi tiết về tình hình đói nghèo tại Việt Nam. Tác giả của nghiên cứu cũng đã đề xuất một chuỗi biện pháp quan trọng mà có thể áp dụng để giảm thiểu tình trạng đói nghèo trong quốc gia chúng ta. Nghiên cứu của Lê Thành Cường (2017) tập trung vào việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững tại huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Trong nghiên cứu này, đã có sự phân tích chi tiết về hệ thống chính sách giảm nghèo và loại bỏ đói tại huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Nghiên cứu đã chỉ ra các thành công cũng như các hạn chế và điểm yếu trong việc thực hiện chính sách này, đồng thời đề xuất một số biện pháp để nâng cao chất lượng thực hiện chính sách giảm nghèo tại địa phương này. Trong nghiên cứu của Trần Thanh Cúc (2020), đã được thực hiện về việc triển khai chính sách giảm nghèo bền vững tại huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Luận văn thạc sĩ về Quản lý hành chính công. Học viện Hành chính Quốc gia. Nghiên cứu này đã xác định các đặc thù về tình trạng nghèo và các nguyên nhân gây ra tình trạng này tại huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Nghiên cứu cũng đã đánh giá quá trình lập và thực thi các biện pháp giảm nghèo tại khu vực này thông qua sáu biện pháp cụ thể. 3
Hồ Diễm Thúy (2019) đã thực hiện nghiên cứu về việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững tại quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. Luận văn thạc sĩ của Học viện Hành chính Quốc gia đã làm rõ các lý thuyết liên quan đến tình trạng nghèo và cách giảm nghèo. Nghiên cứu này cũng đã trình bày kinh nghiệm giảm nghèo từ các cấp xuống cấp huyện và xác định thực trạng nghèo cũng như phương pháp giảm nghèo tại quận Sơn Trà, từ đó tìm ra những yếu tố có tác động đến tình trạng nghèo tại địa phương này. Cuối cùng, luận văn đã đề xuất một loạt giải pháp nhằm đóng góp vào việc giảm nghèo tại quận Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng. Điều đặc biệt là nghiên cứu này đã sử dụng mô hình kinh tế để xác định các yếu tố tác động đến tình trạng nghèo và đưa ra các giải pháp cụ thể và thực tế phù hợp với đặc điểm nghèo đói tại địa phương này. "Nghiên cứu của Hồ Xuân Zét (2022) tại Học viện Hành chính Quốc gia về 'Quản lý của chính phủ đối với việc giảm nghèo bền vững tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế'." Trong luận văn thạc sĩ tại Học viện Hành chính Quốc gia, Trương Thị Xuân Nhi (2022) đã nghiên cứu về "Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông". Hoàng Thị Hảo (2020), "Hoàn thiện các chính sách giảm nghèo ở tỉnh Quảng Ninh", luận án Tiến sĩ Học viện Khoa học xã hội, đã tập trung vào việc làm rõ các khái niệm liên quan đến nghèo và chính sách giảm nghèo. Nghiên cứu này đã hệ thống hóa lý thuyết và mở rộng các khái niệm về nghèo và chính sách giảm nghèo. Xác định cấu trúc, chu trình, nguyên tắc, tiêu chí đánh giá, căn cứ, công cụ và các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách giảm nghèo. Các nghiên cứu đã cũng đã đề ra bốn tiêu chí để đánh giá sự thành công của các chính sách giảm nghèo ở mức địa phương, bao gồm hiệu quả thực hiện, hiệu quả hoạt động, độ bền vững và tính phù hợp. Nghiên cứu của Nguyễn Đức Thắng (2020) tại Học viện Hành chính Quốc gia về "Thực hiện chính sách giảm nghèo và xóa đói ở các huyện Tây Bắc đến năm 2020" là luận án tiến sĩ. Nghiên cứu này đã mở rộng phạm vi các khái niệm 4
về việc thực hiện chính sách giảm đói và xóa nghèo, cung cấp sự hệ thống hóa và làm sáng tỏ các vấn đề lý thuyết và thực tiễn liên quan đến tổ chức triển khai các chính sách này. Nghiên cứu đã chỉ ra những hạn chế trong quá trình giảm nghèo tại khu vực Tây Bắc Việt Nam, bao gồm tình trạng giảm nghèo chưa ổn định, khoảng cách giàu nghèo giữa các khu vực và nhóm dân cư, khả năng huy động nguồn lực tại địa phương chưa được tận dụng và việc phân cấp nguồn lực cho mục tiêu giảm nghèo chưa hoàn toàn phù hợp. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích Đề xuất trong luận văn là một số biện pháp nhằm cải thiện việc quản lý nhà nước nhằm giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. 3.2. Nhiệm vụ Nghiên cứu về đề tài "Quản lý nhà nước đối với việc giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận" đặt ra một loạt nhiệm vụ quan trọng như sau: Đầu tiên, nghiên cứu tập trung vào việc làm sáng tỏ một số khía cạnh lý thuyết và thực tiễn liên quan đến hiện tượng nghèo, cách thức thực hiện việc giảm nghèo một cách bền vững và quản lý của nhà nước trong việc đạt được mục tiêu này. Thứ hai, nghiên cứu phân tích chi tiết tình hình thực tế của quá trình giảm nghèo và cách mà quản lý nhà nước đang triển khai việc giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. Thứ ba, nghiên cứu tiến hành đề xuất các biện pháp và giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quá trình quản lý nhà nước liên quan đến việc giảm nghèo bền vững tại địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của chúng tôi tập trung vào hiện trạng của các biện pháp quản lý của chính phủ nhằm giảm nghèo bền vững tại huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nội dung của nghiên cứu tập trung vào việc khám phá các hành động và hoạt động của quản lý nhà nước liên quan đến việc đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững. Trọng tâm của việc nghiên cứu địa lý chủ yếu hướng về khu vực của huyện Thuận Nam, thuộc tỉnh Ninh Thuận. Phạm vi thời gian: 2016 - 2022 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Đề tài luận văn thực hiện bằng cách sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Cách tiếp cận thông qua tài liệu thứ cấp; Cách tiếp cận dựa trên dữ liệu thống kê; Cách tiếp cận thông qua việc so sánh; Cách tiếp cận bằng cách tổng hợp thông tin. Phương pháp nghiên cứu xã hội áp dụng việc tiến hành cuộc điều tra và khảo sát trực tiếp thông qua việc gặp gỡ cộng đồng, quan sát, ghi chép và trao đổi trực tiếp với cư dân tại các địa phương để thu thập ý kiến khách quan về quản lý nhà nước liên quan đến giảm nghèo bền vững cũng như nhận thức về các thách thức và vấn đề đối mặt. Khảo sát gián tiếp thông qua phiếu khảo sát: Sử dụng hình thức này để thu thập dữ liệu từ một lượng lớn người tham gia bằng cách sử dụng phiếu khảo sát cụ thể. Tổng cộng, có 200 phiếu được sử dụng trong quá trình khảo sát và nghiên cứu. 6
Điều tra các cán bộ và công chức tại các xã: Bao gồm việc thu thập ý kiến từ 35 người đứng đầu UBND huyện và đại diện của các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở, cùng với 50 phiếu từ cán bộ và công chức làm việc tại UBND các xã (tính đến cuối tháng 12/2022). Tổng cộng, có 85 phiếu được sử dụng trong quá trình nghiên cứu. - Điều tra người dân: Tại các xã với tổng số phiếu là 115 phiếu 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Tổng hợp lại và đánh giá một số khía cạnh lý thuyết và thực tiễn liên quan đến việc quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Chủ đề có poten tial trở thành nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho cộng đồng nghiên cứu, cũng như cho các quản lý và những người tham gia vào công tác quản lý nhà nước về việc giảm nghèo bền vững. Hơn nữa, nó cung cấp tài liệu tham khảo hữu ích cho những ai quan tâm và muốn hiểu rõ hơn về vấn đề này. 7. Kết cấu của luận văn Bên cạnh các phần đã được đề cập như mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, cấu trúc cơ bản của luận văn bao gồm ba chương chính: Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý quản lý nhà nước trong lĩnh vực giảm nghèo bền vững. Chương 2: Thực trạng của việc quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. Chương 3: Các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢM NGHÈO BỀN VỮNG 1.1. Các khái niệm có liên quan đến chủ đề nghiên cứu 1.1.1. Nghèo Nghèo là một thách thức không chỉ ảnh hưởng đến Việt Nam mà còn là một vấn đề toàn cầu. Nếu không thể giải quyết vấn đề nghèo, thì không có cơ hội nào để đạt được các mục tiêu quan trọng như hòa bình, ổn định, và công bằng xã hội. Hiện nay, đã có nhiều định nghĩa về nghèo được đưa ra, tuy nhiên, nghèo thường liên quan đến các tiêu chí chủ yếu về thu nhập và chi tiêu để đảm bảo các nhu cầu cơ bản của con người như ăn uống, nhà cửa, dịch vụ y tế, giáo dục và giao tiếp xã hội. Điều này cũng ngụ ý rằng định nghĩa về đói nghèo có thể thay đổi theo thời gian và tùy thuộc vào điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể của từng quốc gia và giai đoạn cụ thể. Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể trong chiến lược tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo, Việt Nam vẫn đối diện với sự thật rằng nước ta vẫn nằm trong số các quốc gia có tỷ lệ người nghèo cao so với khu vực và thế giới, đặc biệt là tình trạng nghèo vẫn tồn tại tại các vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng ven biển, cũng như đối với các tộc người dân tộc thiểu số. Do đó, việc giải quyết vấn đề nghèo tổng thể và giảm nghèo đối với những người dân tộc thiểu số đặc biệt luôn là một ưu tiên cấp bách và cần được thực hiện trong tình hình thời sự hiện tại. Trong ý thức của người dân Việt Nam, khi nói đến khái niệm đói nghèo, họ thường hồi tưởng về nạn đói năm 1945 ở miền Bắc, một bi kịch khiến hơn một triệu đồng bào phải chịu đói chết. Vì vậy, đối với họ, đói nghèo thường được hiểu là tình trạng khi người dân không có đủ thức ăn, không có quần áo để mặc, con cái không có cơ hội học hành, không có tiền để điều trị bệnh, và nhà cửa đang sụp đổ, tạm bợ... Điều này tạo ra một phân biệt với các nước khác, nơi đói và nghèo thường được xem xét riêng biệt để phân định mức độ nghèo của các tầng lớp dân cư. 8
Tại hội nghị về cuộc chiến chống đói nghèo do Ủy ban Kinh tế Xã hội khu vực Châu Á-Thái Bình Dương (ESCAP) tổ chức tại Bangkok, Thái Lan vào tháng 9 năm 1993, các quốc gia trong khu vực đã thống nhất và đồng tình rằng: "Nghèo đói là tình trạng mà một phần của dân số không đủ khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con người. Những nhu cầu này phụ thuộc vào sự phát triển kinh tế-xã hội, văn hóa và phong tục của từng vùng, và cần được xã hội chấp nhận". Nghèo có thể phân loại thành nghèo tuyệt đối và nghèo tương đối, cũng như nghèo cấp thấp và nghèo cấp cao. Nghèo tuyệt đối đề cập đến trạng thái khi mà các cá nhân thiếu đi những tài nguyên cần thiết để duy trì cuộc sống của mình, theo một cách tuyệt đối. Khái niệm này tách rời phúc lợi kinh tế của người nghèo khỏi phúc lợi kinh tế của xã hội. Điều này đề cập đến mức tối thiểu của độ nghèo mà có thể được đo bằng cách đáp ứng nhu cầu cơ bản. Trong đó, nhu cầu dinh dưỡng tối thiểu và các nhu cầu về thức ăn và đồ uống được nêu rõ. Khi Robert McNamara đảm nhận vị trí làm Giám đốc của Ngân hàng Thế giới, ông đã mô tả khái niệm “nghèo tuyệt đối” như sau: “Tình trạng nghèo tuyệt đối... là sống ở bên ngoài ranh giới của sự tồn tại. Người nghèo tuyệt đối là những người phải chiến đấu để sinh tồn trong hoàn cảnh cực kỳ khan hiếm và bị bỏ rơi, vượt quá mức tưởng tượng về sự may mắn của giới trí thức chúng ta”. Nghèo tương đối là tình trạng mà các cá nhân gặp thiếu hụt nguồn lực liên quan đến sản xuất và tư liệu, hoặc mức sống của họ bị thiếu hụt giá trị vật chất và phi vật chất, dẫn đến cuộc sống không ổn định so với các thành viên khác trong xã hội. “ Nghèo tương đối là khi một phần của dân số sống dưới mức sống trung bình của cộng đồng địa phương trong xã hội ”. Điều này liên quan đến sự bất bình đẳng trong việc phân phối các nguồn lực vật chất trong xã hội. Nghèo tương đối có thể được hiểu là tình trạng khi người dân thuộc các tầng lớp xã hội cụ thể không đủ khả năng tiếp cận được đầy đủ các nguồn lực vật chất và phi vật chất so với mức sống trung bình của cộng đồng trong xã hội đó. Tình trạng kinh tế nghèo có thể có cơ hội tiến triển theo thời gian và phụ thuộc vào cấp độ sống của xã hội. 9