Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Quản lý Nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh" tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý nhà nước nước về giáo dục đào tạo và giáo dục tiểu học, từ đó đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ để đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản lý nhà nước, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ ÁNH TUYẾT QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIÁO DỤC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẦN GIỜ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN THỊ ÁNH TUYẾT QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIÁO DỤC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẦN GIỜ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thị Phƣơng TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Học viên xin cam kết đề tài luận văn “Quản lý Nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh” là công trình nghiên cứu của riêng học viên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Phương. Cơ sở lý luận được tham khảo từ các tài liệu được nêu ở phần tài liệu tham khảo, số liệu và kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực, không sao chép của bất cứ công trình nào trước đây. Tác giả luận văn Trần Thị Ánh Tuyết
LỜI CẢM ƠN Hoàn thành luận văn là kết quả cho quá trình học tập và rèn luyện tại Học viện Hành chính Quốc gia. Bên cạnh những nỗ lực của riêng bản thân là sự giúp đỡ của các giảng viên và các cán bộ, công chức. Chính vì vậy, học viên xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành của mình đến các tập thể, cá nhân đã luôn tạo cơ hội cho bản thân học viên hoàn thiện các kỹ năng, kiến thức và giúp đỡ học viên hoàn thành luận văn một cách tốt nhất. Trước hết, em xin trân trọng cảm ơn Học viện Hành chính Quốc gia và tất cả các thầy, cô giảng viên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em học tập và nghiên cứu tốt. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS. Nguyễn Thị Phương - Người đã dành nhiều thời gian, tâm huyết, chỉ dẫn và giúp đỡ tận tình, hướng dẫn cho học viên trong suốt quá trình hoàn thành luận văn. Ngoài ra, em cũng muốn gửi lời cảm ơn đến các anh chị đồng nghiệp tại Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cần Giờ, các thầy, cô tại các trường tiểu học, những người đã hỗ trợ em trong quá trình viết luận văn. Đây là lần đầu tiên thực hiện đề tài về Quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giáo dục nên việc áp dụng kiến thức đã học để xử lý dữ liệu tìm ra các vấn đề và giải pháp cho vấn đề còn nhiều thiếu sót. Rất mong được thầy cô và tất cả mọi người giúp đỡ góp ý để em hoàn thiện hơn luận văn của mình cũng như rút kinh nghiệm cho công việc thực tiễn. Chân thành cảm ơn tất cả mọi người! Tác giả luận văn Trần Thị Ánh Tuyết
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .................................. 4 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ....................................... 9 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................ 9 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu....................................... 10 6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn ................................................................ 11 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................ 11 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIÁO DỤC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN 1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài luận văn ....................... 12 1.1.1. Giáo dục tiểu học ............................................................................... 12 1.1.2. Quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học.............................................. 19 1.2. Nội dung quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học ............................. 21 1.2.1. Các nội dung quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học ........................ 21 1.2.2. Chủ thể và đối tượng quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học ........... 22 1.3. Vai trò của công tác quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học........... 26 1.4. Yêu cầu trong quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học..................... 27 1.5. Một số yếu tố tác động đến công tác quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học ........................................................................................................ 29 1.6. Kinh nghiệm của một số địa phƣơng trong quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học và kinh nghiệm rút ra cho huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................... 34 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIÁO DỤC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẦN GIỜ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. Khái quát về huyện Cần Giờ và những yếu tố ảnh hƣởng đến giáo dục tiểu học ................................................................................................. 43 2.1.1. Đặc điểm của địa bàn huyện Cần Giờ ............................................... 43 2.1.2. Ảnh hưởng của địa bàn huyện Cần Giờ đến GDTH .......................... 46 2.2. Thực trạng giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh........................................................................................ 48 2.2.1. Quy mô phát triển và chất lượng giáo dục ......................................... 48 2.2.2. Đội ngũ viên chức quản lý, giáo viên. ............................................... 49 2.2.3. Chất lượng và hiệu quả đào tạo giáo dục tiểu học ............................. 51 2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. ...................................... 53 2.3.1. Tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển giáo dục tiểu học .................................................................................................. 54 2.3.2. Tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật, chương trình, dự án về giáo dục tại địa phương ........................................................................................ 58 2.3.3. Triển khai - thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về đổi mới giáo dục, đảm bảo chất lượng giáo dục tiểu học.......................................... 59 2.3.4. Tổ chức thực hiện chính sách về giáo dục tiểu học ........................... 61 2.3.5. Tổ chức bộ máy quản lý, cơ chế quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học ................................................................................................................ 62 2.3.6. Hỗ trợ, huy động, quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất cho giáo dục tiểu học ............................................................................ 66 2.3.7. Thanh tra, kiểm tra; đánh giá và đảm bảo chất lượng giáo dục tiểu học ...................................................................................................................... 69 2.4. Đánh giá chung thực trạng quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh ......................... 71 2.4.1. Kết quả đạt được ................................................................................ 71 2.4.2. Tồn tại, hạn chế .................................................................................. 73 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế .................................................................. 74
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ GIÁO DỤC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẦN GIỜ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh ......................... 79 3.2. Nhiệm vụ chủ yếu của giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh................................................................... 81 3.3. Giải pháp quản lý nhà nƣớc về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh ............................................... 83 3.3.1. Tổ chức xây dựng kế hoạch cụ thể, khả thi ....................................... 83 3.3.2. Xây dựng đội ngũ nhà giáo và viên chức quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................................................. 84 3.3.3. Đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và công tác QLNN về GDTH ........................................................................................................... 86 3.3.4. Kiểm định chất lượng tiểu học thông qua thanh tra, kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục tiểu học ......................................................................... 90 3.3.5. Quản lý, đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất cho GDTH........................ 93 3.3.6. Thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục tiểu học............................... 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 98
DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Số thứ tự Cụm từ đầy đủ Cụm từ viết tắt 1 Công nghệ thông tin CNTT 2 Giáo dục và đào tạo GD&ĐT 3 Giáo dục phổ thông GDPT 4 Giáo dục tiểu học GDTH 5 Hội đồng nhân dân HĐND 6 Quản lý Nhà nước QLNN 7 Kinh tế xã hội KT-XH 8 Trung học phổ thông THPT 9 Ủy ban nhân dân UBND
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Số lượng viên chức quản lý và giáo viên tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ..................................................................................................... 49 Bảng 2.2: Số lượng viên chức quản lý và giáo viên tiểu học theo đơn vị trường học ........................................................................................................... 49 Bảng 2.3: Thống kê trình độ chuyên môn đội ngũ viên chức quản lý và giáo viên tiểu học ........................................................................................................ 50 Bảng 2.4: Số lượng công chức Phòng GD&ĐT huyện Cần Giờ ........................ 62 Bảng 2.5: Thống kê trình độ đội ngũ công chức Phòng GD&ĐT huyện Cần Giờ ....................................................................................................................... 63
DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 1.1: Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân ......................................... 15 Hình 2.1: Địa giới hành chính huyện Cần Giờ ................................................... 43 Biểu đồ 2.1: Mật độ phân bố dân số huyện Cần Giờ năm 2021 ......................... 44
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giáo dục luôn là mối quan tâm hàng đầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong công cuộc khôi phục, xây dựng và phát triển đất nước. “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Đó là lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trích trong “Thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa”, ngày 15 tháng 9 năm 1945 được viết với những tình cảm yêu thương của Bác dành cho trẻ em. Đó cũng là niềm tin và mong đợi Bác gửi gắm cho thế hệ trẻ, những chủ nhân tương lai của đất nước. Với sự quan tâm, chú trọng của Đảng và Nhà nước và sự ủng hộ của xã hội, giáo dục Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong quá trình thực hiện cải cách giáo dục toàn diện. Một số kết quả tích cực đã đạt được như: Quy mô giáo dục và mạng lưới cơ sở giáo dục phổ thông phát triển; Chất lượng giáo dục và đào tạo được nâng lên, học sinh Việt Nam thường xuyên ghi lại dấu ấn tại các kỳ thi quốc tế … Bên cạnh các kết quả đạt được vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại vẫn chưa được giải quyết như: Công tác quy hoạch, sắp xếp trường, lớp học ở một số địa phương; Tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ; Năng lực đội ngũ giáo viên, viên chức quản lý … Vấn đề này thường gặp ở các vùng có điều kiện khí hậu đặc thù như vùng biển, nơi nhiều mưa bão, ngập lụt, hoặc vùng có điều kiện kinh tế khó khăn; Cấu trúc chương trình giảng dạy, cách đánh giá, phương pháp giảng dạy còn nhiều bất cập. Mặc dù đổi mới giáo dục phổ thông luôn là vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm trọng điểm nhưng công tác triển khai vẫn còn nhiều vấn đề, chưa đảm bảo lộ trình… 1
Giáo dục tiểu học có vai trò then chốt trong việc hình thành nền tảng ban đầu cho mỗi con người, là điều kiện thiết yếu để mỗi cá nhân có một tương lai rộng mở. Giáo dục tiểu học không đơn thuần chỉ là dạy học, truyền đạt kiến thức từ sách vở mà còn là vấn đề giáo dục đạo đức, giúp trẻ nhận biết việc gì đúng, việc gì sai để có cách ứng xử đúng đắn trong các mối quan hệ xã hội hàng ngày. Giáo dục tiểu học còn là việc phát hiện năng khiếu, khuyến khích và định hướng cho các em cũng như giúp các em xây dựng những thói quen, kỹ năng sống và học tập phù hợp với sự phát triển của thời đại. Luật giáo dục 2019 nêu rõ tại Điều 29 “Giáo dục tiểu học nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học trung học cơ sở”. Muốn đáp ứng các yêu cầu mới của giáo dục tiểu học thì giáo viên phải linh động trong công tác chuyên môn, không còn là người truyền đạt kiến thức đơn thuần như trước đây mà phải trở thành những chuyên gia giáo dục với nhiều yêu cầu về kỹ năng mới. Trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian 05 năm từ 2018 – 2023, công tác giáo dục được đầu tư, chú trọng từ đó đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ về phát triển giáo dục và đào tạo, tính đến năm 2020 trên địa bàn huyện có 16 trường tiểu học trong đó 12/16 trường đạt chuẩn quốc gia, tỷ lệ phổ cập giáo dục đạt chuẩn, tỷ lệ học sinh tiểu học đi học đúng độ tuổi đạt 100%. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt thuận lợi, sự nghiệp giáo dục cấp tiểu học tại huyện Cần Giờ cũng đang tồn tại nhiều khó khăn, thử thách bởi nhiều yếu tố khác nhau chi phối dẫn đến những hạn chế, bất cập sau: chất lượng giáo dục tiểu học không đồng đều, dạy và học ở khu vực vùng sâu, vùng xa, xã đảo vẫn còn nhiều khó khăn. Việc đổi mới nội dung và cách thức tổ chức dạy và học theo phương châm “lấy người học làm trung tâm” gặp nhiều khó khăn, chưa thực sự hiệu quả và còn mang tính 2
hình thức tại một số địa phương. Ngoài ra còn nhiều vấn đề bất cập do tình trạng thiếu giáo viên, đặc biệt là các trường ở khu vực khó tiếp cận như xã đảo nên công tác quản lý và đào tạo giáo viên gặp nhiều khó khăn, chất lượng giáo viên chưa đảm bảo, không đồng đều. Một trong những nguyên nhân cơ bản là công tác quản lý nhà nước về giáo dục còn không ít hạn chế và bất cập, có phần thiếu đồng bộ. Để nâng cao chất lượng giáo dục thì đổi mới quản lí giáo dục là yếu tố quan trọng nhất đã được phê duyệt trong Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020 và tiếp tục thực hiện trong giai đoạn 2021 – 2030. Muốn vậy ta cần phải đổi mới và hoàn thiện QLNN phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục, và quan trọng nhất việc thực sự nâng cao hiệu lực – hiệu quả QLNN gắn với điều kiện thực tiễn tại huyện Cần Giờ. Với đặc thù là một huyện thuộc Thành phố Hồ Chí Minh nhưng Cần Giờ lại có những vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, mật độ dân số phân bố không đồng đều, điều kiện giao thông chưa thuận tiện dẫn đến còn nhiều khó khăn và thách thức cần khắc phục để duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục. Để có thể hoàn thành các mục tiêu của kế hoạch phát triển giáo dục và đào tạo giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn huyện Cần Giờ đối với giáo dục bậc tiểu học, học viên nhận thấy quản lý nhà nước về giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu học có vai trò đặc biệt quan trọng cần được nghiên cứu cụ thể để có hướng cải thiện, bổ sung hiệu quả hoạt động của công tác giáo dục bậc tiểu học phù hợp với điều kiện thực tiễn. Đây cũng là lý do học viên chọn đề tài “Quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài luận văn thạc sĩ với mong muốn có thể góp phần làm rõ hơn các vấn đề đang tồn tại và có thể đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ. 3
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Với vai trò quan trọng trong việc tạo nền tảng cho sự phát triển cho mỗi dân tộc, giáo dục luôn là đề tại được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm mật thiết. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu về giáo dục như: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam: Thời cơ, thách thức và những vấn đề đặt ra” của Phạm Văn Linh (NXB chính trị quốc gia - sự thật, 2014) đưa ra một số vấn đề lý luận và thực tiễn về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tác giả cũng làm rõ thực trạng giáo dục Việt Nam trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện từ đó đề ra định hướng chiến lược và giải pháp phát triển giáo dục Việt Nam. Bài viết “Đổi mới tư duy quản lý giáo dục ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập” của hai tác giả Vũ Trà Giang và Trần Toàn Trung đăng trên Tạp chí Quản lý nhà nước số 286 (11/2019) đã làm rõ vai trò quan trọng của đổi mới tư duy quản lý giáo dục và tổng kết những kết quả đạt được cũng như thiếu hụt của ngành giáo dục Việt Nam trong thời kỳ hội nhập. Tác giả đề ra ba giải pháp lớn gồm: “xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, tạo động lực cho người dạy, người học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ”; “hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo môi trường thuận lợi phát triển nguồn nhân lực quản lý giáo dục”; “tập trung xây dựng đội ngũ quản lý giáo dục vừa “hồng”, vừa “chuyên”, thu hút cán bộ, quản lý giỏi, các chuyên gia trong và ngoài nước hợp tác với nhà trường.” Bài viết “Thực trạng và định hướng đổi mới quản lý giáo dục” của Trịnh Thị Anh Hoa đăng trên Tạp chí Khoa học Giáo dục Việt Nam tháng 12/2021. Bài viết đã phân tích tình hình thực hiện đổi mới quản lý giáo dục và chỉ ra kết quả thực hiện giải pháp đổi mới giai đoạn 2011 – 2020. Tác giả cũng chỉ ra các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong quá trình thực hiện như: “nhận thức, tư duy quản lý và cách làm cũ”; “cơ chế phân bổ ngân sách 4
còn mang tính bình quân”; “chính sách tiền lương, chế độ chưa tương xứng”; “nhận thức về xã hội hoá giáo dục chưa đồng thuận”. Tác giả đã đưa ra một số định hướng cho giai đoạn 2021 – 2030 như: “tiếp tục đổi mới nhận thức, tư duy”; “tiếp tục hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách hành chính về GD&ĐT”; “thực hiện phân cấp quản lý triệt để”; “đa dạng hoá mô hình học tập”; “đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và quản lý giáo dục”; “phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính cho GD&ĐT”. Để nâng cao chất lượng giáo dục, việc đổi mới, điều chỉnh công tác quản lý nhà nước là yêu cầu bắt buộc đối với bộ máy hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác đổi mới giáo dục. Do đó rất nhiều đề tài về QLNN về giáo dục đã được công bố. Có thể kể một số bài viết được đăng trên các tạp chí như: Bài viết “Quản lý nhà nước về giáo dục trong bối cảnh hiện nay” của Nguyễn Thị Hường đăng trên tạp chí Quản lý nhà nước ngày 11/02/2020: Tác giả đã đặt ra những vấn đề đối với giáo dục Việt Nam để bắt kịp xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, bao gồm vấn đề về hệ thống giáo dục quốc dân, về chương trình và đội ngũ giảng dạy trong giáo dục. Từ đó tác giả đã đề xuất một số kiến nghị khi xây dựng chính sách giáo dục ở Việt Nam như: “quá trình hoạch định chính sách giáo dục không tách rời khỏi các chính sách về chính trị, văn hóa, kinh tế”; “Khi xây dựng các chính sách giáo dục, cần quan tâm đến các chỉ số đánh giá của các tổ chức quốc tế có uy tín dựa trên sự đánh giá tổng thể các lĩnh vực”; “các chỉ số đánh giá là một trong số những căn cứ quan trọng để xây dựng bộ tiêu chí cho giáo dục”. Bài viết “Quản lý trong lĩnh vực giáo dục thời thuộc địa và những vấn đề thực tiễn hiện nay” của Lê Hữu Phước đăng trên tạp chí Quản lý nhà nước số 306 tháng 07/2021: Tác giả đã tập hợp, hệ thống lại hệ thống giáo dục thuộc địa ở Việt Nam do chính quyền thực dân Pháp thiết lập nhằm nghiên 5
cứu sâu chức năng, nhiệm vụ, hoạt động của các cơ quan và tổ chức trong hệ thống giáo dục này, từ đó đúc kết được những vấn đề lý luận và thực tiễn phục vụ thiết thực cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục hiện nay. Tác giả nêu ra những vấn đề đáng quan tâm từ thực tiễn quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục là: Xác lập và quy định rạch ròi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, vai trò của từng cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống quản lý giáo dục; thực hiện mạnh mẽ việc phân cấp quản lý giáo dục; Chú trọng phát huy vai trò và tạo điều kiện hoạt động tối ưu đối với các tổ chức thực hiện chức năng tư vấn phát triển giáo dục; Nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành giáo dục bằng những giải pháp mang tính đột phá; Nhấn mạnh vai trò quản lý nhà nước trong công cuộc đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục. Bài viết “Phân định công tác quản lý nhà nước với quản trị cơ sở giáo dục và đào tạo” của Phạm Công Hiệp được tạp chí Tổ chức nhà nước đăng ngày 21/07/2023: Xuất phát từ giải pháp “xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan QLNN về giáo dục, đào tạo và trách nhiệm quản lý theo ngành, lãnh thổ của các bộ, ngành, địa phương. Phân định công tác QLNN với quản trị của cơ sở giáo dục và đào tạo…” được nêu trong Nghị quyết số 29-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 8 khóa XI của Đảng, tác giả đã làm rõ các khái niệm, so sánh sự giống và khác nhau cũng như chỉ ra mối tương quan giữa công tác QLNN và quản trị của cơ sở giáo dục và đào tạo. Tác giả cũng đề ra một số giải pháp cần quan tâm để nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác QLNN và quản trị cơ sở. Bên cạnh các bài viết trên, về một số vấn đề liên quan đến công tác QLNN về giáo dục tiểu học, tác giả tham khảo thêm một số công trình nghiên cứu sau: 6
Đề tài “Quản lý nhà nước cấp huyện đối với hệ thống trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long” của Đinh Minh Dũng, luận án Tiến sĩ Quản lý Hành chính Công, năm 2013. Luận án đã nghiên cứu hệ thống lý luận, cơ sở pháp lý của QLNN về giáo dục ở cấp huyện; khẳng định tầm quan trọng, các nội dung của QLNN ở cấp huyện đối với cơ sở giáo dục Mầm non, Tiểu học và Trung học cơ sở; tập trung phân tích, đánh giá thực trạng QLNN, chỉ ra những hạn chế, nguyên nhân của những bất cập trong việc phân cấp QLNN về giáo dục. Trên cơ sở đó, tác giả cũng đã đề xuất các nhóm giải pháp hoàn thiện QLNN ở cấp huyện vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020, bao gồm các giải pháp về thể chế, tổ chức bộ máy, tài chính công và công tác thanh tra, kiểm tra. Đề tài “Quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn Tây Nguyên” của Hồ Hoàng Thanh Vân, năm 2018, luận án tiến sĩ quản lý công: Luận án đã phân tích, hệ thống hoá cơ sở lý luận QLNN đối với GDTH từ đó làm sáng tỏ các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài, các nội dung nền tảng làm cơ sở để phân tích thực trạng. Tác giả nêu rõ sự cần thiết, nội dung và yêu cầu quản lý nhà nước trong công tác phát triển giáo dục nói chung và GDTH nói riêng với sự xuất hiện của thị trường dịch vụ giáo dục; nêu tầm quan trọng của việc vận dụng nguyên tắc kết hợp quản lý ngành và quản lý theo lãnh thổ nhằm có cơ chế quản lý nhà nước thích hợp với đặc điểm của giáo dục tiểu học cùng những nét đặc trưng về điều kiện kinh tế, xã hội vùng Tây Nguyên. Tác giả đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với giáo dục tiểu học thông qua việc phân tích, hệ thống hóa và khẳng định các yêu cầu thực tiễn, trong đó tập trung chủ yếu là nhóm giải pháp hoàn thiện công tác quy hoạch và kế hoạch. Đề tài “Quản lý nhà nước nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học thành phố Hà Nội” của Nguyễn Thị Thu Hương, năm 2011, luận văn thạc sĩ quản lý 7
công: Tác giả tổng hợp cơ sở lý thuyết từ hệ thống văn bản pháp quy, phân tích, nêu ra một số vấn đề lý luận về giáo dục tiểu học, quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học và các vấn đề nổi bật trong thực trạng công tác quản lý nhà nước về giáo dục bậc tiểu học trên địa bàn thành phố Hà Nội. Căn cứ vào thực trạng công tác QLNN về GDTH được phân tích tác giả tập trung đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trong giai đoạn tới. Đề tài “Quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ” của Đỗ Thị Kiều Trang, năm 2018, luận văn thạc sĩ quản lý công: Tác giả đã dựa trên cơ sở lý luận được tổng hợp từ các khái niệm, văn bản quy phạm pháp luật từ đó phân tích và đánh giá thực trạng công tác QLNN về GDTH tại địa bàn huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ. Căn cứ kết quả phân tích, đánh giá, tác giả đã đề ra các mục tiêu phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa bàn và xây dựng, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động QLNN về GDTH học trên địa bàn theo các mục tiêu đã đề ra. Đánh giá chung cho thấy các luận văn, luận án, và bài viết trên đều nghiên cứu, nêu ra và làm rõ các vấn đề về lý luận trong QLNN về giáo dục, QLNN về giáo dục tiểu học trên cơ sở hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tại thời điểm thực hiện nghiên cứu. Nhiều góc nhìn và vấn đề cần quan tâm trong QLNN về giáo dục trong bối cảnh hiện nay cũng được đề ra cùng với các kiến nghị giải pháp. Tuy nhiên như trong các nội dung đã nêu tại các đề tài, bài viết ở trên, công tác QLNN về giáo dục cần gắn liền với các chính sách chính trị, văn hóa, kinh tế thực tiễn phù hợp với từng giai đoạn, từng địa phương khác nhau. Đến thời điểm thực hiện luận văn này, tác giả nhận thấy do sự tác động của tình hình kinh tế xã hội hiện nay đã phát sinh nhiều yêu cầu mới đối với công tác QLNN về GDTH, bên cạnh đó hiện tại chưa có một đề tài nghiên cứu đầy đủ và hệ thống về nội dung QLNN về giáo dục Tiểu 8
học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là cơ sở để tác giả chọn đề tài này nhằm góp phần làm rõ hơn các vấn đề đang tồn tại của QLNN về giáo dục tiểu học trong điều kiện thực tiễn tại Cần Giờ và đưa ra các giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN tại huyện Cần Giờ. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn Mục đích Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý nhà nước nước về giáo dục đào tạo và giáo dục tiểu học, từ đó đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ để đề xuất các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác quản lý nhà nước, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. Nhiệm vụ Tổng hợp, phân tích, làm sáng tỏ các nội dung cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học. Phân tích, đánh giá đúng thực trạng công tác quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. Đề xuất phương hướng và giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với giáo dục tiểu học trên địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn tiếp theo. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản lý nhà nước về giáo dục tiểu học tại cấp huyện. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về không gian: Địa bàn huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. 9