Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi - từ thực tiễn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định

Chia sẻ: Acacia2510 _Acacia2510 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu luận văn Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi - từ thực tiễn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi - từ thực tiễn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HUỲNH VĂN DUY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI - TỪ THỰC TIỄN HUYỆN HOÀI ÂN, TỈNH BÌNH ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HUỲNH VĂN DUY QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI - TỪ THỰC TIỄN HUYỆN HOÀI ÂN, TỈNH BÌNH ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS. ĐINH THỊ MINH TUYẾT THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là kết quả công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, thông tin và kết quả được nêu trong luận văn là trung thực, có trích dẫn nguồn tài liệu rõ ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào khác. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2021 Học viên Huỳnh Văn Duy
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài luận văn này, đầu tiên cho tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới các quý thầy cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia đã nhiệt tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức trong suốt thời gian tôi học tập và nghiên cứu tại trường. Bên cạnh đó, bản thân tôi cũng nhận được nhiều sự giúp đỡ, động viên từ nhiều cơ quan tổ chức và cá nhân. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Cô giáo PGS.TS. Đinh Thị Minh Tuyết, giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia là người trực tiếp hướng dẫn tôi tận tình, chu đáo, định hướng về mặt nội dung và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn. Đồng thời tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Huyện uỷ, HĐND - UBND – UBMTTQ huyện Hoài Ân và ban ngành đoàn thể đã tạo mọi điều kiện thuận lợi hỗ trợ cho tôi trong quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên, khích lệ và chia sẻ với tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn. Trân trọng cảm ơn! Học viên Huỳnh Văn Duy
MỤC LỤC Trang bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các bảng biểu, biểu đồ MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Tổng quan nghiên cứu ........................................................................................ 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu...................................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 6 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .................................................. 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ........................................................... 7 7. Cấu trúc của Luận văn ........................................................................................ 7 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN ................................................................................................................. 8 1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài luận văn .................................................... 8 1.1.1. Chăn nuôi...................................................................................................... 8 1.1.2. Dịch bệnh trong chăn nuôi............................................................................ 9 1.1.3. Phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .................................................... 10 1.1.4. Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi................... 10 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh ................................. 14 1.2.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ... 14 1.2.2. Tổ chức triển khai, thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .................................................................................... 15
1.2.3. Tổ chức thực thi chính sách phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ........ 17 1.2.4. Kiện toàn tổ chức bộ máy và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi............................................................... 18 1.2.5. Hỗ trợ và huy động nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ............................................................................................ 22 1.2.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi..................................................................................................... 24 1.3. Sự cần thiết quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ... 25 1.3.1. Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi .............................................................................................................. 25 1.3.2. Đảm bảo tính hiệu quả, minh bạch trong thực hiện phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi..................................................................................................... 26 1.3.3. Đáp ứng yêu cầu về chăn nuôi của người dân vùng nông thôn .................. 27 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .............................................................................................................. 28 1.4.1. Các quy định về pháp luật và chính sách phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ............................................................................................................. 28 1.4.2. Sự phối hợp liên ngành, năng lực của đội ngũ quản lý về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ............................................................................................ 29 1.4.3. Sự tham gia phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi của người dân nông thôn ....................................................................................................................... 30 Tiểu kết Chương 1 ................................................................................................ 32 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HOÀI ÂN ............................................................................................................ 33 2.1. Khái quát về điều kiện phát triển của huyện hoài Ân.................................... 33 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ....................................................................................... 34
2.1.2. Điều kiện kinh tế ......................................................................................... 36 2.1.3. Điều kiện xã hội .......................................................................................... 39 2.2. Thực trạng chăn nuôi, dịch bệnh và phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân .................................................................................. 42 2.2.1. Thực trạng chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân ..................................... 42 2.2.2. Thực trạng dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân............ 43 2.2.3. Thực trạng phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân................................................................................................................. 44 2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân .......................................................................... 45 2.3.1. Quy hoạch, kế hoạch về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .............. 45 2.3.2. Thông tin, giáo dục truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi.......................................................................... 47 2.3.3. Triển khai thực hiện chính sách về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi 48 2.3.4. Kiện toàn tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi. ................................................................................... 50 2.3.5. Hỗ trợ và huy động nguồn lực phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .... 54 phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ............................................................... 56 2.3.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về phòng chống dich bệnh trong chăn nuôi..................................................................................................... 58 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi.............................................................................................................. 59 2.4.1. Kết quả đạt được ..................................................................................... 59 2.4.2. Hạn chế ....................................................................................................... 62 2.4.3.Nguyên nhân hạn chế................................................................................... 64 Tiểu kết Chương 2 ................................................................................................ 67
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI HUYỆN HOÀI ÂN ..................................................... 68 3.1. Phương hướng và mục tiêu hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ............................................................................................ 68 3.1.1. Phương hướng quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi .............................................................................................................. 68 3.1.2. Mục tiêu quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ... 70 3.2 Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi ở huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định ................................................................. 72 3.2.1. Giải pháp chung.......................................................................................... 72 3.2.2. Giải pháp riêng trên địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định .................... 73 3.2.3. Khuyến nghị ................................................................................................ 78 Tiểu kết Chương 3 ................................................................................................ 80 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 1 PHỤ LỤC
DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu Nguyên nghĩa BCĐ Ban chỉ đạo CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa DBTCN Dịch bênh trong chăn nuôi ĐVN Đơn vị nuôi HĐND Hội đồng nhân dân HTX Hợp Tác xã KT-XH Kinh tế xã hội MTTQ Mặt trận Tổ quốc NNLN Nông nghiệp lâm nghiệp NNNDNT Nông nghiệp, nông dân, nông thôn NT Nông thôn NTM Nông thôn mới PC Phòng chống QLNN Quản lý nhà nước TW Trung Ương UBND Ủy ban nhân dân XD NTM Xây dựng nông thôn mới
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, BẢNG BIỂU Biểu đồ 2.1. Trình độ thành viên UBND huyện ................................................... 52 Biểu đồ 2.2. Trình Độ Bồi dưỡng Chính trị UBND huyện ................................... 52 Biểu đồ 2.3. Trình độ cán bộ cấp Huyện .............................................................. 52 Biểu đồ 2.4 Kết quả tập huấn của cán bộ xã ......................................................... 54 Bảng 2.1. Số liệu huy động vốn trong phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi..................................................................................................................55
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chăn nuôi và phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi không những đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế, còn mang nhiều ý nghĩa về chính trị - xã hội, bởi chăn nuôi không chỉ giữ vai trò cung cấp thực phẩm dinh dưỡng cao cho đất nước mà vì nước ta hiện nay và những năm sắp tới cơ bản vẫn là nước nông nghiệp, với 21 triệu hộ nông dân chiếm 78,7% dân số sống ở nông thôn và nông nghiệp đóng góp 25,75% GDP (2019). Trước kia trong thời kỳ bao cấp với chính sách kinh tế hoá chưa khuyến khích người lao động, nên người lao động chưa phát huy hết tiềm năng của mình, nhận rõ ra khiếm khuyết đó, tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Đảng tiến hành đổi mới tổ chức quản lí nền kinh tế quốc dân, trong đó có nông nghiệp. Nội dung cơ bản của chính sách đổi mới chính là phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng XHCN. Vận dụng đường lối đó trong đổi mới kinh tế nông nghiệp nét nổi bật là coi “gia đình xã viên là một đơn vị kinh tế tự chủ”. Trong sản xuất nông nghiệp, từ đó Đảng và Nhà nước ta luôn có những chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp như nghị quyết trung Ương và hàng loạt các chính sách kinh tế mới trong thời kỳ đổi mới. Đó là những tiên đề hết sức quan trọng để thúc đẩy nền nông nghiệp phát triển nói chung và chăn nuôi nói riêng. Trước bối cảnh suy giảm kinh tế trong nước và thế giới những năm gần đây, chăn nuôi nước ta luôn đóng vai trò là bệ đỡ của nền kinh tế, mặc dù cùng lúc đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức. Thời gian qua, Chính phủ đưa ra rất nhiều chính sách hỗ trợ cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, nhưng chưa đủ sâu, chưa đủ mạnh và có một số chính sách chưa phù hợp với thực tiễn. Yêu cầu sớm đổi mới chính sách, đổi mới tổ chức, đầu tư công để mở ra hướng phát triển cho nông nghiệp, nông thôn theo tinh thần Nghị quyết 1
số 26-NQ/TW, ngày 05/8/2008 (Hội nghị Trung ương lần thứ 7, Khoá X) ngày càng trở nên bức thiết. Ngày 4/6/2010 Chính phủ ban hành Quyết định 800/QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020. Ngày 10/6/2013, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 899/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Đây là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhất là trong bối cảnh đất nước ta hiện nay. Vì vậy, ngoài những giải pháp cụ thể nhằm tháo gỡ khó khăn để thúc đẩy ngành chăn nuôi thì yêu cầu về việc nâng cao hơn nữa vai trò quản lý của Nhà nước ngày càng trở nên cần thiết. Trước hoàn cảnh đó, trong những năm gần đây tình hình chăn nuôi trong cả nước đã và đang phát triển rất mạnh mẽ. Đặc biệt là chăn nuôi ở các nông hộ thuộc các huyện trong cả nước.Trong đó huyện Hoài Ân là một huyện khá điển hình trong chăn nuôi phát triển cũng rất mạnh. Chăn nuôi đã góp phần không nhỏ vào cung cấp nguồn thực phẩm trong cả nước nói chung và cải thiện đời sống cho người dân chăn nuôi nói riêng. Nhưng bên cạnh đó cũng có rất nhiều nguyên nhân làm chăn nuôi kém phát triển, làm thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi. Trong đó nguyên nhân chính là do dịch bệnh gây ra, nó không chỉ gây thiệt hại trong chăn nuôi mà nó còn ảnh hưởng tới sức khoẻ của con người. Trong hơn 5 năm qua, cùng với Ngành chăn nuôi cả nước, tỉnh Bình Định đã triển khai thực hiện tái cơ cấu ngành chăn nuôi và đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, kết quả tái cơ cấu ngành chăn nuôi trong tỉnh còn nhiều hạn chế, chưa đạt được mục tiêu đề ra. Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những hạn chế của quá trình tái cơ cấu ngành chăn nuôi của tỉnh là những hạn chế, bất cập trong công tác Quản lý nhà nước về tái cơ cấu ngành chăn nuôi, như: việc xây dựng và thực hiện quy 2
hoạch, kế hoạch; việc thực thi hệ thống các chính sách; tổ chức bộ máy quản lý nhà nước đối với quá trình tái cơ cấu…Thực tế đó đang đặt ra nhiều vấn đề cần phải tiếp tục làm sáng tỏ cả về lý luận và thực tiễn trong công tác Quản lý nhà nước để tiếp tục thực hiện có hiệu quả tiến trình tái cơ cấu ngành chăn nuôi của địa phương. Đặc biệt đầu năm 2004 dịch cúm gia cầm xảy ra đã làm thiệt hại lớn trong chăn nuôi, kìm hãm sự phát triển của chăn nuôi gây thiệt hại về nền kinh tế của cả nước nói chung và của người chăn nuôi nói riêng. Để hiểu rõ được những khó khăn, những thiệt hại trong chăn nuôi do dịch bệnh gây ra và từ đó đề ra các biện pháp phòng trừ thích hợp, học viên chọn Đề tài: “Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi - từ thực tiễn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định” để nghiên cứu về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi thế nào cho có hiệu quả, phương pháp giúp giảm thiểu thiệt hại thiệt hại cho người chăn nuôi và hoàn thành Luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý công của mình 2. Tổng quan nghiên cứu Phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi là vấn đề đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Từ khi đổi mới đến nay, đã có rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu về vấn đề này trên nhiều bình diện. Cụ thể là: Tổng kết lý luận và thực tiễn quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam qua các thời kỳ, có nghiên cứu của Đặng Kim Sơn, Hoàng Thu Hòa, Một số vấn đề về phát triển nông nghiệp và nông thôn (2002) ; Nguyễn Sinh Cúc, Nông nghiệp, nông thôn Việt Nam thời kỳ đổi mới (1986 - 2002) (2003) ; Nguyễn Kế Tuấn, Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam con đường và bước đi (2006); Nguyễn Danh Sơn, Vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân Việt Nam trong quá trình phát triển đất 3
nước theo hướng hiện đại (Báo cáo tổng hợp) (2010). Những nghiên cứu này cho rằng vấn đề phát triển nông nghiệp, nông thôn, vai trò, mục tiêu của nó trong nền kinh tế quốc dân cũng như việc đem lại thu nhập cho người nông dân là những nội dung mà chính sách cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn của Việt Nam hiện nay cần quan tâm. Nghiên cứu toàn diện các mặt, các nguồn lực và các yếu tố phát nông nghiệp có tác phẩm của Đinh Phi Hổ, Kinh tế nông nghiệp - lý thuyết và thực tiễn (2003); Vũ Đình Thắng, Giáo trình Kinh tế nông nghiệp (2013). Nghiên cứu về quản lý nhà nước đối với nông nghiệp và phát triển nông nghiệp có Luận án tiến sỹ của Hoàng Sỹ Kim, Đổi mới quản lý nhà nước đối với nông nghiệp Việt Nam trước yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế (2007); Luận án tiến sỹ của Đoàn Tranh, Phát triển nông nghiệp huyện Quảng Nam giai đoạn 2010 - 2020 (2012) .Các tác phẩm này không những làm rõ vị trí, đặc điểm của nông nghiệp mà còn đi sâu vào phát triển nông nghiệp bền vững, các chủ thể kinh tế nông nghiệp, các nguồn lực và sự tác động của tiến bộ khoa học, yếu tố thị trường, chính sách phát triển cũng như quản lý nhà nước về nông nghiệp. Thể hiện rõ nhận thức lý luận về quản lý nhà nước đối với nông nghiệp trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, làm rõ những căn cứ, nội dung đổi mới quản lý nhà nước về nông nghiệp trước yêu cầu hội nhập. Nghiên cứu về phát triển nông nghiệp bền vững và quản lý nhà nước nhằm phát triển nông nghiệp bền vững có Luận văn thạc sỹ của Khuất Văn Hợp, Quản lỷ nhà nước nhằm phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững ở huyện Vĩnh Phúc (2010) ; Luận văn thạc sỹ của Kiều Anh Vũ, Nông nghiệp phát triển bền vững ở thành phố Cần Thơ (2011); Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Quốc Khanh, Quản lý nhà nước nhằm phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững ở huyện Bến Tre (2013). Các luận văn này đã chỉ rõ được cơ sở lý luận về nông nghiệp phát triển bền vững với các yếu tố cấu thành; một 4
số vấn đề cơ bản về quản lý nhà nước đối với phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững; phân tích thực trạng phát triển nông nghiệp và đưa ra các quan điểm, giải pháp cơ bản cho nông nghiệp phát triển bền vững. Những công trình trên đây đều có giá trị lớn về lý luận và thực tiễn trong phát triển nông nghiệp và quản lý nông nghiệp cũng như đánh giá thực trạng nông nghiệp của nước ta nói chung và ở một số vùng cụ thể nói riêng; đồng thời đưa ra được những lý giải, quan điểm, những giải pháp phát triển tất cả các mặt của nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên, đối với vấn đề quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi của huyện nói chung, tỉnh Bình Định nói riêng lại chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu cụ thể. Chính vì vậy, tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi, từ thực tiễn huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định" không trùng lặp với các công trình và bài viết khoa học đã công bố. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Mục đích nghiên cứu luận văn nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân. 3.2. Nhiệm vụ Để đạt được những mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn cấp huyện. - Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân. - Đưa ra phương hướng, mục tiêu và đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân. 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn là quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn cấp huyện 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Đề tài luận văn được nghiên cứu trên địa bàn huyện Hoài Ân - Thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn Huyện Hoài Ân năm 2016 – 2020 và định hướng đến năm 2025. - Về nội dung: Nội dung chủ yếu quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Để thực hiện những nhiệm vụ nghiên cứu trên, luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam để nghiên cứu quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trong sự vận động, phát triển và liên hệ với các yếu tố ảnh hưởng; đánh giá về quản lý nhà nước đối với phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi cấp huyện. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Tra cứu tài liệu nghiên cứu hiện có: Sử dụng các phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh trong việc tham khảo tài liệu, một số nghiên cứu trong nước, trong tỉnh có liên quan; những tài liệu, văn bản quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi. - Nghiên cứu thực tiễn: vận dụng kiến thức đã được học, thu thập và phân tích dữ liệu thông tin trong thực tiễn ở huyện và những vấn đề phát sinh 6
trong quá trình thực hiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi, trong tổ chức bộ máy quản lý nhà nước ở phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ở UBND các huyện, các xã, trong tỉnh. Đồng thời, sử dụng phương pháp chuyên gia trong việc phân tích, đánh giá quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn cấp huyện. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn hệ thống được một số cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân tỉnh Bình Định 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Qua phân tích, đánh giá thực trạng phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân đã tìm ra nguyên nhân hạn chế, từ đó đưa ra những giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân tỉnh Bình Định. 7. Cấu trúc của Luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung chính của luận văn được kết cấu gồm 3 phần cụ thể như sau. Chương 1. Cơ sở lý luận quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn cấp huyện Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân Chương 3. Phương hướng, mục tiêu và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi trên địa bàn huyện Hoài Ân. 7
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRONG CHĂN NUÔI TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN 1.1. Các khái niệm liên quan đến đề tài luận văn 1.1.1. Chăn nuôi Theo tác giả Phạm Kim Giao, khái niệm về chăn nuôi được hiểu: “Theo nghĩa thông thường, chăn nuôi là ngành sản xuất thực phẩm và làm ra sản phẩm nông nghiệp [15]. Cách định nghĩa này chỉ dừng lại ở sản xuất nông nghiệp truyền thống. Tuy nhiên, nền kinh tế càng phát triển thì yêu cầu của xã hội với chăn nuôi càng cao. Giáo trình kinh tế nông nghiệp - tái bản năm 2006, tác giả Vũ Đình Thắng, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân có khái niệm về chăn nuôi như sau: “Chăn nuôi là một trong những ngành kinh tế quan trọng và phức tạp. Nó không chỉ là một ngành kinh tế đơn thuần mà còn là hệ thống sinh học - kỹ thuật, bởi vì một mặt cơ sở để phát triển chăn nuôi là việc sử dụng tiềm năng vật nuôi. Chúng phát triển theo quy luật sinh học nhất định con người không thể ngăn cản các quá trình phát sinh, phát triển và diệt vong của chúng, mà phải trên cơ sở nhận thức đúng đắn các quy luật để có những giải pháp tác động thích hợp với chúng”. Mặt khác quan trọng hơn là phải làm cho người sản xuất có sự quan tâm thỏa đáng, gắn lợi ích của họ với sử dụng quá trình sinh học đó nhằm tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm cuối cùng hơn. Khái niệm lần đầu tiên được luật hóa để áp dụng thống nhất - Quy định về “chăn nuôi” là “ngành kinh tế - kỹ thuật bao gồm các hoạt động trong lĩnh vực giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi, điều kiện chăn nuôi, chế biến và thị trường sản phẩm chăn nuôi”. Như vậy, “chăn nuôi” là một ngành gồm một chuỗi các hoạt động tạo ra sản phẩm từ các quy định đối 8
với thành phần đầu vào (giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi) đến các hoạt động liên quan đầu ra sản phẩm (giết mổ, chế biến, thị trường sản phẩm). - Quy định về “vật nuôi” gồm 03 nhóm: gia súc, gia cầm, động vật khác được phép chăn nuôi, trong đó điểm mới là “động vật khác được phép chăn nuôi”. Nhóm vật nuôi này được giải thích tại khoản 8 Điều 2 và được lập thành Danh mục do Chính phủ ban hành theo quy định tại Điều 68 Luật này. - Quy định về “dòng” vật nuôi là “một nhóm vật nuôi trong giống” nhưng “có đặc điểm riêng đã ổn định”. Khái niệm này được áp dụng phổ biến trên thế giới từ lâu và ở Việt Nam trong thời gian gần đây. - Quy định về đơn vị vật nuôi (ĐVN) áp dụng cho gia súc, gia cầm. Đây là khái niệm mới nhằm khắc phục những bất cập của những quy định trước kia khi đưa ra các quy định về mật độ chăn nuôi với các đối tượng vật nuôi khác nhau. Cách hiểu trước kia về “mật độ chăn nuôi” là số lượng vật nuôi trên một đơn vị diện tích không được chính xác vì có loại vật nuôi có khối lượng rất lớn như trâu, bò khác với loại có khói lượng nhỏ hơn rất nhiều như gà, vịt. ĐVN đang được nhiều nước sử dụng. Cơ sở để tính ĐVN là nhu cầu dinh dưỡng, thức ăn của từng loại gia súc, gia cầm; từ đó tính được lượng phân và nước tiểu thải ra và mức độ gây ô nhiễm môi trường. Mỗi loại gia súc, gia cầm cụ thể có hệ số ĐVN để đảm bảo tính tương đương khi quy đổi quy đổi về cùng ĐVN. Hệ số này được quy định chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Chăn nuôi. 1.1.2. Dịch bệnh trong chăn nuôi Trong chăn nuôi dịch bệnh trở thành rủi ro hàng đầu mà người chăn nuôi phải hứng chịu, dịch bệnh gây ra thiệt hại về mặt kinh tế cũng như tâm lý của người chăn nuôi. Theo đánh giá của các hộ chăn nuôi trong ba năm trở lại đây các ổ dịch lớn không xuất hiện trên địa bàn song lợn bị bệnh vẫn thường gặp ở các hộ chăn nuôi và do không điều trị kịp thời nên một số hộ xuất hiện 9
tình trạng lợn chết. Các bệnh thường gặp ở lợn con là dịch tả, tụ huyết trùng còn đối với lợn choai và lợn thịt là bệnh tụ huyết trùng và bệnh nghệ. Do chủ động hơn trong công tác tiêm phòng dịch bệnh, vệ sinh chăn nuôi VietGAHP thấp hơn đáng kể so với nhóm hộ chăn nuôi thường đặc biệt là tỷ lệ lợn choai bị bệnh. Theo đánh giá của gần 40% số hộ chăn nuôi thì so với năm 2017 và 2019 số lợn bị bệnh và chết có chiều hướng giảm, gần 10% số hộ cho rằng do năm 2019 các bệnh nguy hiểm như tai xanh, lở mồm long móng không còn xuất hiện số lợn bị chết giảm song do thời tiết diễn biến thất thường nên bệnh ỉa chảy xuất hiện ở lợn con nhiều hơn 1.1.3. Phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi Từ khái niệm cơ bản về phòng chống dịch bệnh có thể thấy An toàn trong chăn nuôi là việc bảo đảm để vật nuôi không bị gây hại đến sức khỏe, như vậy từ khái niệm này có thể hiểu phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi là việc đảm bảo cho các sản phẩm trong chăn nuôi an toàn, không gây hại đến sức khỏe của con người, đáp ứng nhu cầu về sản phẩm. 1.1.4. Quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi 1.4.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi Quản lý Nhà nước về phòng chống dịch bệnh trong chăn nuôi là sự quản lý vĩ mô của Nhà nước đối với nông nghiệp thông qua các công cụ kế hoạch, pháp luật và các chính sách để tạo điều kiện và tiền đề, môi trường thuận lợi cho các hoạt động sản xuất - kinh doanh nông nghiệp hướng tới mục tiêu chung của toàn nền nông nghiệp; xử lý những việc ngoài khả năng tự giải quyết của đơn vị kinh tế trong quá trình hoạt động kinh tế trên tất cả các lĩnh vực sản xuất, lưu thông, phân phối, tiêu dùng các sản phẩm nông nghiệp; điều tiết các lợi ích giữa các vùng, các ngành, sản phẩm nông nghiệp, giữa nông nghiệp với toàn bộ nền kinh tế; thực hiện sự kiểm soát đối với tất cả các hoạt 10