Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý Nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk" được hoàn thành với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông; đánh giá những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế; Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý Nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA MAI VĂN HẢI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG BÔNG, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG ĐẮK LẮK - NĂM 2023
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA MAI VĂN HẢI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG BÔNG, TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM NGỌC ĐẠI ĐẮK LẮK - NĂM 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Học viên Mai Văn Hải
LỜI CẢM ƠN Luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công với đề tài “Quản lý Nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk” là kết quả của quá trình nỗ lực học tập và nghiên cứu cố gắng không ngừng của bản thân và được sự giúp đỡ, động viên khích lệ của các thầy, cô giáo, bạn bè và người thân trong suốt thời gian học tập - nghiên cứu khoa học vừa qua. Với tình cảm chân thành của mình, tác giả xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc Học viện Hành chính quốc gia – Phân viện Tây Nguyên, quý thầy cô giáo, các nhà khoa học đã trực tiếp giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành, những kinh nghiệm thực tiễn phong phú cho bản thân tác giả trong suốt thời gian qua. Đặc biệt là TS. Phạm Ngọc Đại đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn Huyện ủy, UBND huyện, Phòng Nội vụ, Chi cục thống kê, huyện Đoàn Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã có sự nỗ lực cố gắng, nhưng thời gian, trình độ và kinh nghiệm thực tế của tác giả còn hạn chế, vì vậy Luận văn không tránh khỏi những hạn chế thiếu sót nhất định, tác giả rất mong nhận được sự góp ý của các Thầy, Cô giáo và những ý kiến nhận xét, góp ý của bạn bè đồng nghiệp, những người quan tâm giúp tác giả ngày càng hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Học viên Mai Văn Hải
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN 1.1. Khái quát quản lý nhà nước về thanh niên............................................. 7 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về thanh niên ........................................... 12 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về thanh niên ................ 17 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về thanh niên của một số địa phương và bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk............. 19 Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 24 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG BÔNG, TỈNH ĐẮK LẮK 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk và sự ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về thanh niên ........... 25 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk ..................................................................................... 32 2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk ........................................................ 46 Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 52 Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG BÔNG, TỈNH ĐẮK LẮK 3.1. Quan điểm và nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk ............................................................... 53
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk ........................................................ 58 3.3. Kiến nghị .............................................................................................. 75 Tiểu kết Chương 3........................................................................................... 78 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 80
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Giá trị sản xuất và cơ cấu các ngành kinh tế của huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021 ........................................................................................ 26 Bảng 2.2: Dân số, dân tộc, lao động của huyện Krông Bông giai đoạn 2019- 2021 ................................................................................................................. 27 Bảng 2.3: Số lượng thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021........................................................................................................ 28 Bảng 2.4: Số lượng thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông phân theo trình độ văn hóa giai đoạn 2019-2021 ............................................................ 29 Bảng 2.5: Số lượng thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông phân theo trình độ chuyên môn kỹ thuật giai đoạn 2019-2021 ....................................... 29 Bảng 2.6: Số lượng thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông phân theo ngành kinh tế giai đoạn 2019-2021 ................................................................. 30 Bảng 2.7: Tỷ lệ thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông thất nghiệp giai đoạn 2019-2021 ............................................................................................... 31 Bảng 2.8: Kết quả tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách đối với thanh niên do Huyện đoàn tổ chức giai đoạn 2019-2021 ......................................... 38 Bảng 2.9: Hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021 ................................................. 40 Bảng 2.10: Số lượng các cán bộ quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021 ........................................................ 41 Bảng 2.11: Tổng hợp tập huấn các cán bộ quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021 ........................................... 43 Bảng 2.12: Tổng hợp thanh kiểm tra, thanh tra trong trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông giai đoạn 2019-2021........................................................................................................ 45
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài “ Dù ở bất kỳ thời đại nào, thanh niên cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại. Thanh niên là biểu hiện của sức sống hiện tại và tương lai của từng quốc gia. Trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng và công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Với nhận thức đó, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng việc tổ chức, phát huy lực lượng thanh niên nên đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, cơ chế thực hiện quyền và nghĩa vụ thanh niên, phát huy vai trò xung kích, sức sáng tạo, tiềm năng to lớn của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác thanh niên là một loại hoạt động xã hội bao hàm sự tác động qua lại lẫn nhau giữa các chủ thể xã hội và thanh niên nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thanh niên và yêu cầu phát triển của xã hội; là quá trình tạo ra môi trường kinh tế, văn hóa, xã hội và là trường học cộng sản cho thanh niên học tập, rèn luyện và trưởng thành. ” “ Quản lý nhà nước về thanh niên là một dạng quản lý xã hội tổng hợp, mang tính quyền lực nhà nước đối với một đối tượng đặc trưng là thanh niên. Đây là quá trình tác động của hệ thống các cơ quan nhà nước đối với thanh niên và công tác thanh niên bằng chính sách, luật pháp, cơ chế vận hành và tổ chức bộ máy. Bằng kiểm tra, giám sát, và bằng các chính sách, luật pháp, Nhà nước huy động mọi tổ chức, nguồn lực xã hội tham gia thực hiện các nhiệm vụ công tác thanh niên. ” Giống như các địa phương khác trên cả nước, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk rất chú trọng đến quản lý nhà nước về thanh niên. Với số lượng là trên 16.000 người, lực lượng thanh niên đang có nhiều đóng góp to lớn vào sự
2 phát triển chung của toàn huyện [33]. Thời gian qua, Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Krông Bông đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chiến lược, chính sách, chương trình thanh niên, tạo hành lang pháp lý và điều kiện “ thuận lợi cho các cấp, ngành thực hiện các nhiệm vụ. Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Thanh niên, chính sách pháp luật liên quan đến thanh niên trên địa bàn huyện cũng được chú trọng. Việc triển khai Luật Thanh niên đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông còn nhiều hạn chế như việc ban hành các văn bản hướng dẫn, chiến lược, chính sách, chương trình thanh niên chưa kịp thời; công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chính sách đối với thanh niên chưa được thực hiện thường xuyên và hiệu quả; việc tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về thanh niên chưa tinh gọn, thiếu về số lượng và yếu về chất lượng; công tác kiểm tra, giám sát việc quản lý nhà nước về thanh niên chưa thường xuyên, chặt chẽ nên chất lượng, hiệu quả quản lý chưa cao; việc xử lý các vi phạm trong thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên chưa thực sự nghiêm minh, chưa đủ ” sức răn đe. Với những lý do trên, học viên đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk” làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Liên quan đến đề tài quản lý nhà nước về thanh niên, có nhiều công trình của nhiều tác giả đã nghiên cứu. Trong đó, tiêu biểu là các công trình sau đây: - Nguyễn Hồng Kiên (2009), “Vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia “
3 [11]. Luận văn đã hệ thống cơ sở lý luận về vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên; đánh giá thực trạng thanh niên và vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên đồng thời đề ra phương hướng và giải pháp cụ thể nhằm phát huy vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong phổ biến, giáo dục pháp luật đối với thanh niên hiện nay. ” - Trần Linh (2014), “Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, Đại học Vinh [13]. Luận văn trình bày khái quát cơ sở lý luận của vấn đề quản lý “ nhà nước đối với công tác thanh niên; đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Nghệ An và đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên ở Nghệ An hiện nay. ” - Vũ Đăng Minh (2015), “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, NXB Chính trị Quốc gia – Sự thật [14]. Cuốn sách đã trình bày một số cơ sở lý luận và thực tiễn về hiệu quả quản “ lý nhà nước; các chủ trương của Đảng về thanh niên; thực trạng hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý nhà nước về thanh niên từ năm 1945 đến nay và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên giai đoạn hiện nay.” - Hoàng Thị Huệ (2018), “Quản lý nhà nước về thanh niên ở Cao Bằng hiện nay”, Luận văn thạc sĩ quản lý công, Học viện hành chính Quốc gia [8]. “ Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về thanh niên; phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên ở tỉnh Cao Bằng, xác định các hạn chế, bất cập và nguyên nhân của chúng để làm căn cứ cho việc đề xuất giải pháp; căn cứ vào quan điểm chỉ đạo của Đảng, phương hướng, mục tiêu của tỉnh đề xuất giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về thanh niên ở tỉnh
4 Cao Bằng. ” - Đậu Đình Sáng (2019), “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk”, Luận văn thạc sĩ quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia [17]. Mục đích của luận văn là nghiên cứu Quản lý “ nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk để củng cố và làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận và đưa ra những khuyến nghị khoa học cho việc tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. ” Các công trình nghiên cứu trên đây đã nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên, đồng thời có nghiên cứu thực trạng tại một số địa phương nhất định. Đây là những thành quả nghiên cứu quan trọng để tác giả kế thừa, phát triển trong đề tài luận văn, nghiên cứu trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích: Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. 3.2. Nhiệm vụ: - Hệ thống hóa cơ sở khoa học và thực tiễn quản lý nhà nước về thanh niên. - Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông; đánh giá những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu:
5 Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn là công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: “ - Phạm vi nội dung: Luận văn nghiên cứu đối tượng, nội dung quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. - Phạm vi không gian: Trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk. - Phạm vi thời gian: Đề tài phân tích thực trạng và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông hiện nay từ năm 2019 đến 2022, các giải pháp được đề xuất đến năm 2025. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam về thanh niên. ” 5.2. Phương pháp nghiên cứu: “ - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Các dữ liệu thứ cấp gồm các tài liệu, dữ liệu liên quan đến thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông từ Phòng Lao động Thương binh và Xã hội huyện Krông Bông; các văn bản, chính sách liên quan đến công tác quản lý nhà nước về thanh niên; các luận văn, luận án, nghiên cứu được công bố công khai liên quan đến công tác quản lý nhà nước về thanh niên; các số liệu về kinh tế - xã hội của huyện Krông Bông; tổng giá trị sản xuất; cơ cấu giá trị sản xuất các ngành nông nghiệp, công nghiệp - xây dựng, dịch vụ; tổng số lao động... từ Niên giám thống kê của Chi cục Thống kê huyện Krông Bông; các báo cáo thường niên liên quan đến công tác thanh niên (từ năm 2019 đến năm 2021) của UBND huyện Krông Bông; các đề án, văn bản về công tác thanh niên do Trung ương và địa phương ban hành.
6 - Phương pháp phân tích: Phân tích thực chứng trên cơ sở số liệu và dữ liệu thu thập được để làm nổi bật thực trạng công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. - Phương pháp thống kê, so sánh: Sử dụng các số liệu thống kê để phân tích, so sánh rút ra các kết luận làm cơ sở đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông. ” 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận: “ Luận văn nghiên cứu có hệ thống các vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về quản lý nhà nước về thanh niên. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn: Từ chủ trương, định hướng của huyện Krông Bông, đề xuất phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông nhằm làm tốt công tác thanh niên, từ đó giúp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện trong thời gian tới. Ngoài ra, khi đề tài hoàn thành, đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho hoạt động nghiên cứu, giảng dạy quản lý nhà nước về thanh niên. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 03 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về thanh niên. Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk hiện nay. ” Chương 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk hiện nay.
7 Chương 1 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THANH NIÊN 1.1. Khái quát quản lý nhà nước về thanh niên 1.1.1. Khái niệm thanh niên Theo Điều 1, Luật Thanh niên 2020, thanh niên là “công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi” [16]. Thanh niên được coi là lực lượng đi đầu trong “ mọi lĩnh vực bảo vệ và phát triển đất nước từ kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ, bảo vệ an ninh trật tự xã hội. Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, góp phần quan trọng trong công cuộc bảo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lực lượng này kế thừa những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đó là tinh thần tự hào dân tộc, sẵn sàng vượt qua những thử thách khó khăn để vươn lên trong cuộc sống, tinh thần xung kích, tình nguyện, dám nghĩ, dám làm,… Hiện nay, thanh niên đang là lực lượng đi đầu trong công cuộc đổi mới, bảo vệ và xây dựng đất nước. Thanh niên được trang bị học vấn cao với trình độ chuyên môn kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến, đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được nâng cao. ” Trong Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Đảng ta đã khẳng định “Thanh niên là rường cột của nhà nước, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội” [1]. Trong phạm vi luận văn này, khái niệm thanh niên được hiểu theo Luật Thanh niên 2020.
8 1.1.2. Khái niệm quản lý nhà nước về thanh niên “ Quản lý nhà nước là hoạt động của bộ máy nhà nước (lập pháp, hành pháp, tư pháp) hoặc của cơ quan hành chính nhà nước, trong đó chủ thể quản lý phối hợp sử dụng các nguồn lực, công cụ, phương pháp để tác động đến các đối tượng quản lý nhằm đạt được các mục tiêu đề ra; là hoạt động chấp hành và điều hành, có tính quyền lực nhà nước (quản lý bằng pháp luật và mang tính cưỡng chế) [8]. Quản lý nhà nước được thực hiện đối với tất cả các lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội và có sự kết hợp giữa quản lý nhà nước theo ngành và quản lý nhà nước theo địa bàn lãnh thổ.” Theo Vũ Trọng Kim (1999), quản lý nhà nước về thanh niên là “hoạt động xây dựng thể chế có liên quan đến thanh niên, là sự quản lý của các cơ quan nhà nước theo các chế định pháp luật, chính sách để điều chỉnh, phối hợp thống nhất việc triển khai nhiệm vụ công tác thanh niên của các tổ chức, lực lượng trong xã hội nhằm đạt được các mục đích của Đảng và công tác giáo dục, bồi dưỡng và phát huy lực lượng thanh niên” [12]. Theo Vũ Đăng Minh (2015), quản lý nhà nước về thanh niên là “hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng và của Nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên thành chính sách, pháp luật; đồng thời tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách pháp luật đã được cấp có phẩm quyền ban hành nhằm đảm bảo thực hiện quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của thanh niên theo quy định của hiến pháp, pháp luật” [14]. Theo Nguyễn Vĩnh Oánh (1995), quản lý nhà nước về công tác thanh niên là “hoạt động lập pháp và lập quy của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để chế định ra những quy định về công tác thanh niên; hoạt động quản lý nhà nước trong phạm vi những công việc hành chính của các cơ quan trong bộ máy nhà nước có liên quan đến thanh niên; là hoạt động điều hành của Nhà
9 nước về sự phối hợp tất cả các cơ quan, bộ máy hoặc đoàn thể có liên quan đến công tác thanh niên, đặt công tác thanh niên trong sự thống nhất có sự quan tâm toàn diện của Nhà nước” [15]. Như vậy, có thể hiểu quản lý nhà nước về thanh niên là một dạng quản “ lý xã hội tổng hợp, mang tính quyền lực nhà nước đối với một đối tượng đặc trưng là thanh niên; là quá trình tác động của hệ thống các cơ quan nhà nước đối với công tác thanh niên và thanh niên bằng chính sách, luật pháp, cơ chế vận hành và tổ chức bộ máy, bằng kiểm tra, giám sát, đồng thời, cũng bằng cách chính sách, luật pháp, nhà nước huy động mọi tổ chức, mọi nguồn lực xã hội tham gia thực hiện các nhiệm vụ công tác thanh niên. ” 1.1.3. Chủ thể quản lý nhà nước về thanh niên Hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên là cơ quan công quyền của Nhà nước được hình thành và tổ chức thống nhất, có tính hệ thống và thứ bậc chặt chẽ. Hiện tại, bộ máy quản lý nhà nước về thanh niên được tổ chức thống nhất ở 4 cấp gồm: Ở trung ương, Bộ Nội vụ là cơ quan giúp Chính phủ quản lý nhà nước “ về công tác thanh niên. Theo Nghị định số 58/2014/NĐ-CP ngày 16/6/2014 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Nội vụ [5] và Quyết định số 1471/QĐ-TTg ngày 13/8/2010 về việc thành lập Vụ Công tác thanh niên trực thuộc Bộ Nội vụ, về lĩnh vực thanh niên Bộ Nội vụ là cơ quan của Chính phủ có trách nhiệm giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về thanh niên [19]. Ở cấp tỉnh, Sở Nội vụ là cơ quan tham mưu cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Bộ Nội vụ ban hành Thông tư số 04/2011/TT-BNV hướng dẫn bổ sung nhiệm vụ, tổ chức và biên chế của Sở Nội vụ, Phòng Nội vụ thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện về công tác thanh niên. Thành lập Phòng công tác thanh niên là phòng
10 chuyên môn thuộc Sở Nội vụ, giúp giám đốc sở thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh niên [3]. ” Ở cấp huyện, theo Thông báo số 327-TB/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị về phê duyệt Đề án “tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở các địa phương”, ở cấp huyện bổ sung thêm biên chế của Phòng Nội vụ để tham mưu cho UBND cấp huyện thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về thanh niên triên địa bàn huyện [2]. Ở cấp xã, UBND cấp xã thống nhất quản lý nhà nước về công tác thanh niên, giao cho chức danh Văn phòng - Thống kê đảm nhiệm. “ Đội ngũ cán bộ, công chức quản lý nhà nước về thanh niên phải có tính chuyên môn hóa, nghề nghiệp cao và làm việc ổn định, lâu dài trong hệ thống quản lý nhà nước về thanh niên. Do đó, đội ngũ này phải đáp ứng những điều kiện, tiêu chuẩn và nguyên tắc trong thi hành công vụ theo quy định của Luật cán bộ, công chức như trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức phải đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực được phân công. Quản lý nhà nước về thanh niên mang tính toàn diện đối với mọi đối tượng thanh niên (công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi) khác với chức năng tư vấn của Ủy ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam (cơ quan tư vấn của Thủ tướng Chính phủ vê công tác thanh niên); khác với chức năng quản lý đoàn viên, hội viên của tổ chức Đoàn Thanh niên và Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam,... bởi các tổ chức này chỉ tác động đến thành viên trong tổ chức của mình (những người tham gia vào các tổ chức như đoàn viên, hội viên,...) mà không phải toàn bộ lực lượng thanh niên trong xã hội. Trong khi đó, chính sách của Nhà nước khi ban hành là tác động trực tiếp đến tất cả các đối tượng là thanh niên theo phạm vi điều chỉnh của từng chính sách cụ thể. Chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên có sự khác biệt cơ bản đối với tính chất hoạt động của cơ quan, tổ chức tư vấn
11 phối hợp liên ngành trong việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên. ” 1.1.4. Vai trò của quản lý nhà nước về thanh niên Quản lý nhà nước về thanh niên giúp thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên. Vai trò này xuất phát từ chức năng chấp hành của hành chính nhà nước. Chủ thể hành chính nhà nước có trách nhiệm chấp hành quyết định của các cơ quan chính trị nhằm đạt được các mục tiêu chính trị của quốc gia, phục vụ lợi ích của đất nước, của nhân dân [14]. Cơ quan nhà nước được giao quyền quản lý nhà nước về công tác “ thanh niên thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên thành pháp luật, chính sách, chiến lược, chương trình hành động và cụ thể hóa trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh hằng năm của các cấp, các ngành. Quản lý nhà nước về thanh niên giúp đề ra các chính sách, pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội, các hoạt động của tổ chức và hành vi của công dân liên quan đến thanh niên và công tác thanh niên [14]. Vai trò này xuất phát từ chức năng cụ thể của hành chính nhà nước là định hướng thông qua việc quy hoạch, kế hoạch; điều chỉnh các quan hệ xã hội thông qua việc ban hành văn bản lập quy; hướng dẫn và tổ chức thực hiện Hiến pháp, Luật, chính sách...; kiểm tra, thanh tra và xử lý những vi phạm pháp luật, nhằm đạt mục ” tiêu tới mức tối đa và với hiệu quả cao nhất. “ Quản lý nhà nước về thanh niên giúp duy trì, thúc đẩy thanh niên và công tác thanh niên phát triển theo đúng hướng [14]. Với vai trò quản lý, cơ quan nhà nước được giao quyền quản lý nhà nước về công tác thanh niên là người nhận thức đúng các quy luật vận động, phát triển, nắm vững và dự báo được các yếu tố tác động để vạch ra các chiến lược và kế hoạch phát triển thể chế hóa các chủ trương đường lối quản lý nhà nước về thanh niên và công tác
12 thanh niên thành chính sách, pháp luật để hướng dẫn và sử dụng các phương pháp nhằm định hướng quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên có hiệu quả. Quản lý nhà nước về thanh niên đảm bảo cung cấp dịch vụ công trong phạm vi, lĩnh vực công tác thanh niên [14]. Cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội và thanh niên thì vai trò quản lý nhà nước về công tác thanh niên ngày càng trở nên quan trọng và mở rộng. Do vậy, việc cung cấp các dịch vụ công trong phạm vi, lĩnh vực công tác thanh niên không chỉ do nhà nước đảm nhiệm mà còn có sự tham gia của các thành phần kinh tế khác dưới sự kiểm soát, điều phối của nhà nước nhằm phục vụ lợi ích và nguyện vọng chính đáng của thanh niên. ” 1.2. Nội dung quản lý nhà nước về thanh niên 1.2.1. Ban hành các văn bản pháp luật về thanh niên “ Văn bản pháp luật là các văn bản được đưa ra để hướng dẫn thực hiện cho văn bản quy phạm pháp luật hiện thời. Văn bản pháp luật về thanh niên là các văn bản được đưa ra để hướng dẫn thực hiện cho các văn bản quy phạm pháp luật quản lý nhà nước về thanh niên hiện thời do cơ quan cấp tỉnh, Trung ương ban hành. Đây là hoạt động quan trọng, không thể thiếu với hoạt động quản lý thanh niên. Bằng cách ban hành các văn bản hướng dẫn, chính quyền cấp huyện tạo định hướng cho các cấp, ngành đảm nhiệm quản lý nhà nước về thanh niên có căn cứ thực hiện, đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật. Các văn bản pháp luật phải được ban hành kịp thời cùng với các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo các cấp chính quyền địa phương, các cán bộ, công chức, nhân dân kịp thời nắm bắt được chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng và Nhà nước về quản lý nhà nước về thanh niên [14].